Lögberg - 18.10.1906, Blaðsíða 6

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 18. GKTÓBER 1906
DENYER og HELGA
V eSa
VIÐ RÚSSNESKU HIRÐINA.
SKÁLDSAGA ..
1 eftir -* r' \ ■
ARTHUR W. MARCHMONT.
XII. KAPITULI.
Reiði Helgn.
Þ'etta v&r óneitan'lega eitthvert Jang. ömurleg-
•asta óhamingju olnbogaskotitS, sem eg hingaS til
hafSi orSiS fyrir á lífsleiSinni. Eg man heldur ekki
eftir, aS mér hafi í öSru sinni falliS erfiSara, aS
bregSast vel viS, Þó miSur gengi, en einmitt þá. Er
mér þó lýst svo af þeim, sem þekkja mig nákvæm-
lega, aS eg sé eigi uppnæmur fyrir smámunum.
Eg náSi mér samt vonum bráSar, og urSu þau
öll hissa, þegar eg sneri máli mínu aS Boreski og
sagSi reiSulega:
„Ilt var þaS, aS þér skylduS ekki geta rekist
hingaS svo sem kortéri fyr, þá hefSuS þér komiS í
veg fyrir öll þessi óþægindi." ÞaS er jafnan tilvaliS
ráS aS beinast a'S þeim, sem meS manni eru, þegar
likt stendur á og í þetta skifti. Boreski varS orS-
fall, en eg hélt áfram og sagSi:
Ef þér standiS hér lengur og eySiS tímanum í
botnleysis þvaSur og óþarfa bollaleggingar, greiSiS
þér veg fvrir hættum þeim, er steSja nú aS okkur
hvaöanæfa, í staS þess aS sigrast á þeim og vernda
þá, sem ySur ber forsjá aS veita.“
„Eg hefi ckki eytt einni mínútu tii ónýtis, enda
sé eg ekki hvaS þaS kemur hinu viS, sem þér ámæltuS
mér fvrir áSan.“
„Mademoiselle getur komiS ySur i skilning um
þnS,“ svaraSi eg og leit til Helgu. Eg þóttist sjá, aS
hún skildi, hvaS eg var aS fara, en hún þagSi. Aum-
ingja stúlkan, hún var öidungis yfirbuguS af aS sjá
loftkastala sína hrvnj-a til gruana, — þegar augljós
var orSin blekkingin, og hún var loksins orSin sann-
færS um, aS eg var ekki ke'Isarinn.
„Hér er ekki um þaS aS ræSa, hvort eg hefi
komiS of ser.it eSa snemma, monseur,“ mælti Boreski
dræmt. og kagSi þunga áherziu á hvert orS, „heldur
hitt, hver þér eruS, herra minn.“
„Af þeirri óvíssu hefir allur galdurinn stafaS.
Eg er ySur þar sammála.“
„En hvaS gat þaS bætt úr skák þó eg hefSi kom-
iS hingaS fáum mínútum fyr,“ mælti hann.
„ÞaS getur engi.in útlistaS betur fyrir ySur, en
mademoiselle,“ svaraSi eg. Eg hafSi ei.isett mér, aS
neySa hana tii aS taka til máls. Eg var líka orSinn
hálfgramur yfir ósvífni Boreski.
„Þetta er málefni, sem viS ættum aS leiSa til
lykta eins og tveimur karlmönnum sæmir, án bess aS
bendla naf.i mademoiselle Helgu eSa nokkurrar ann-
arrar konu viS þa5.“
„Þetta er nú bara fruntaskapur og heimska,“
svaraSi eg snúSugt.
„Monsieur!“ hrópáSi hann reiSuiega. „ Eg líð
engum að velja mér jafn ósvífin orS bótalaust. Þér
þurfiS ekki aS hugsa til þess, aS ySur takist aS breiSa
yf'ir bragðvísi ySar meS því aS velta ySur yfir mig
meS staSlausum fúkyrðum.“
„ReyniS aS hafa ySur hægan, moasieur. Bræði
ySar gerir illt verra,“ sagSi eg með hægS.
„Þetta er fáhevrt gjörræði,“ mælti Stefanía
liertogafrú. „Hann er án efa spæjari Kalkovs prinz,
og reynir t'il að koma sér úr kiipunni með þessari
skammarlegu ósvífni.“
„Eg er hvorki glæpamaður né spæjari, mada-
ma,“ svaraði eg,
„Eg heimta skýringu undir ei.is,“ hrópaði Bor-
eski þrákeln’íslega.
„Eg hefi enga aSra skýringu handa yður, en þá,
að ef þér hefðuð komiS hingaS einu kortéri fyr—þá
liefðum viS losnaS við allan þenna ógeSfelda rekstur.
Sjálfur er eg sárhryggur yfir því, sem skeði hér, e'in-
mitt á þessuni fimtáa mínútum.“ Eg ieit til Helgu
um leið og eg sagði þetta.
„Þér hafið rétt að rnæla, Stefania, þetta er fá-
hevrt gjörræði,“ mælti-Boresk’i. Hann stóð á fættir,
færði sig nær mér, og sagSi síðan svo fvrirlitlega,!
sem hann hafSi tök á:
..Þ'ér reynið ekki t'il að réttlæta ySttr, meS neinni!
skýringu, vegna þess yður er það ómögulegt. Þér er-j
11S spæjari. Ný-uppduppaSur lögreglus.iati að ölluni
líkindum. Eg ætla því áð halda yður hér, og hafa gát
á yður, þangað til ySur þóknast aS opna munninn og
segja sðnnleikann.“
„Rétt!—ágætt!“ hrópaSi hertogafrúin; „þetta
er eba aSferðin, sem á viS svona pilta.“
„Eg veit hvernig eg á að taka þessum lögreglu-
snápum,“ svaraði Boreski. „ÞaS er ekki í fyrsta
sinni, sem þeir verða á vegi mínum.“
„Álit vSar á mér, Mr. Boreski, liggur mér í ó-
segjpnlega léttu rúm’i,“ svaraði eg rólega. „Og eg
endurtek það aftur, áð. þér geriS að eins ilt verra
með þessu þrefi.“
„En sú óskammfeilni,“ hrópaði hertogafrúin.
„Eg gef ySur síSasta ráSrúm til að segja sann-
le'ika.in, áður en eg kalla á mánnhjáip til að flytja
yður í gæzluvarðahald/1 mælti Boreski.
„ÞaS er einstaklega vel gert af yður, monsieur,“
sagði eg, leit tii Helgu og mælti enn fremur: „Eg
lít svo á, mademoíselle, aS við eýðum dýrmætum
tíma, í þetta ástæSulausa þras. Finst yður það ekki?“
„Hversvegna segið þér ekki Boreski frá öllu
saman ?“
Stefanía hertogafrú, sem ekki skildi hvað Helga
átti við hristi höfuðið, og glotti hæðilega.
Boreski aftur á móti gekk yfir að borðinu sem
bjallan stóð á.
„Eg ætla ekki að eiga lengur í þessu rifrild'i,“
rnælti hann. „Þáð er bezt að kalla á þjó.iana.“
„Gerðu það ekki!“ ÞaS var Helga, sem sagði
þettia.
BæSi hertogafrúin og Boreski stóðu for-
viSa og litu til Helgu, væntand’i eftir skýringu frá
henni.
„Okkur er ómögulegt að halda Mr. Denver hér
nauSugum. ViS höfum engan rétt til þess. Yðuf
er frjálst að fara burt héðan u.idir eins, monsieur!“
niælti hún ennfremur og sneri sér að mér.
„En það er einmitt þáð, sem eg vil alls ekki,“
svnraði eg, „niinsta kosti ekki sem stendur. Þega.r
eg hefi fengið fulia vissu fyrir því, aS þér séuð úr
allri liættu, skal eg hlýSnast sérhverri skipan vSar
þar að lútandi, e.i fyr ekki.“
„Eg þarf nú ekki þessarar hjálpar við af ySar
hendi,“ mælti hún drembilegn.
„EruS þér nú aiveg vissar um að þetta sé ekki
ofmælt?“
„Þér hafiS blekt mig ósegjanlega mikið, monsie-
ur.“
„Þér hafið sjáJfar engum sönsum viljaS taka.
Þér hafið neytt mig til þess. Og núna síðast er eg
dró eigi úr þeirri trú vðar að eg væri keisairn.i, hefi
eg þá málsbót, að eg gerði það vegna þess, að eg
taldi þaS eitt nægja til þess aS mér yrði möguxegt að
lijálpa áleiðis fyrirætlunum ySar og vernda ýður
sjálfa."
„Þér reynduð þá-til að draga mig á tálar af á-
settu ráði,“ mælti hún gremjuiega.
„Já. í þetta eina skifti. Eg get ekki neitað því.
En eg hélt. aS þér munduS ef til vill fyrirgefa mér
það, ef mér hepnaðist að korna fram áhugamáluni
yðar.“
Hún leit niSur fyrir sig, því eg horfði fast á liana,
og sagði þetta í allri einlægni. Svo varð löng þögn.
Loksins tók hú.i aftttr til máls, án þess aS líta upp, og
sagði:
„Nú hefi eg ekkert annað við yður að segja, en
það, að yður er frjálst að fara héðan þegar í stað.“
„MeSan þær hættur umkri.igja ySur, sem eg, ó-
viljandi þó, hefi komið á stað, vil eg með engu móti
fara héðan.“
„ÞaS er ómögulegt fyrir ySur að vera hér, tnon-
sieur.“
„Eg hefi skýrt ySur frá órjúfaniegum ásetningi
mínum, þessu viðvikjandi."
Boreski var sýnilega órótt meðnn viS ræddumst
við. Nú tók hann til máls og sagði:
„Þér hafið hevrt, monsieur hvað—“
„HættiS þessu þvaðri, Mr. Boreski,“ mælti eg
og greip fram í fvrir honum. „Þér skiljið alls
ekkert hvernig í þessu máli liggur. Þér skuiuð ekki
láta yðttr detta í hug, að eg fari að orSum yöar, ef
eg get ekki fallist á tillögur mpdemoiselle. Það eruð^
þér, sem utn öll hættumestu vandræöin er að kenna.
Þér hafiö komið þeim á stað, með bráðræðis-rifrildi
yðar við Drexel í gærkveld.“
ÞaS setti niöur í Mr. Boreski við þessa ádrepu,
en kona hans reiddist. Hún stóð ttpp .láföl af gremjti
og mælti:
„Annaðhvort verSið þér, Helga, að reka þenna
spæjara héðan, eða eg fer burt að öðritm kosti. Eg
get ekki hlustað á, aö hann misbjóSi manni mínttm
þannig méð ósvifni sinni.“
ÞaS var lauðvitað rétt eftir konu af henpar tagi
að hefja þaniig ný vandræði og erfiSleika. En á-
rangurinn varð einmitt sá, sem eg óskaöi. Nú neydd-
ist Heiga að bera blak af mér.
„YSttr skjátlast, hertogafrú. Mr. Denver er
enginn spæjari. Hann kom til okkar í gærkveld, og
hugðum við hann þá vera annan mann, en strax f
morgun lét hann ekki hjá líða aS tilkynna mér, að
hann væri ekki — væri enginn |annar eei Mr. Denver
BandaríkjamaSur. En í blindni minni gat eg ekki
trúað því. Hlýt eg þvi aS bera afieiöingarnar aí
þeirri skammsýni minni. Fáum mun nú falla blekking
þjessi þyngra en mér. En þarflaust er að gefa Mr.
Denver þaö aS sök, að hann hafi kotnig hingað sem
ajósnari."
„Eg er ySur innilega þakklátur fyrir þessi orð,
mademoiselie. Eg vissi að þér munduö ekki sýna mér
ósanngirni.“ Eg var svo himinglaSur yfir þvi, sem
hún hafði sagt, að mér kom ekki til hugar áð láta.
mér mislika, hve fyrirlitlega hertogafrúin dæsti
framan í mig, um leið og hún gekk aftur tii sætis
síns.
„Eg hefi aldrei heyrt ueítt svipað þessu,“ sagSi
hún hvatskeytslega. „Og það sögSuð þér satt áS-;
a.i, Helga, aö eg skil ekkert í þessu.“
Helga virtist ekkert vera áfram um aS útlista
þetta fyrir hertogafrúnni. svo eg greip tækifærið til
aS skýra málið, ekki vegna hertogafrúarinnar, héid-
ur sakir Helgu.
„Þetta er ekki eins flókið, niadama, éíns og þér
geriö yður i hugarlund. Svo er mál meö vexti, áð Mr.
Boreski lenti í stælum viS Drexel þann, er eg mintist
á áðan. Drexel reiddist og fór á fund leiötoga
bræðrafélags níhilista, Vastic að nafni, og skýrði
honum frá, að Rússakeisari dveld'i þá í húsi Made-
moiselle Heigu. Síöan fórti þeir þangpð og þegar
þeir komust aS því að við höfðum fariS þaöan til
Brabinsk, eltu þeir okkur hingað, og nihilista for-
inginn reyndi til að ráða mig af dögum. En eg skaut
liann áður en hann gnt unniö mér tjón. Síðan hefi eg
I
krafið Drexel til sagna, og nevtt han.i til aS með-
ganga, að niargir af félögum Vastics eru á leiS hing-
aö, og nú er ekkert annað líklegna, en að þeir ráðist
á okkur hér, til aS hefna foringja síns. Mun hefnd
þeiirlra þá jafnt ga.iga yfir Boreski, mademoiselle og
imiig. Þ'ess vegna get eg ekki farið héðan fyr en eg
sé liverju fram vindur um árás þeirra, og mademo-
.i|se ‘lleHelga er.komin úr þeirri hættu. sem eg hefi
■steypt henni í mÓti vilja tnSnumj."
„Er Drexel þá hér?“ spurði Boreski í flýti.
„Já, og iangi ySur til að sannfærast um aö eg
hafi sagt yöur satt eitt, getiö þér spurt han.i um,
þetta. En eg held að snjalLast væri fyrir okkur að
gera sem fyrst einhverjar tryggingar ráðstafanir.“
„Þetta er óttalegt," hrópaði hertogafrúin dauð-j
hrædd. „Finnist eg hér þá er úti um alt. Loris, þú
veröur að fara strax með mig til borgarinnar."
Auðvitað var það afsakanlegt af kveamanni, aö
hugsa fyrst um sjálía sig, enda duldist mér heldur
ekki. aS hálf óþægilegt gat veriö fyrir hina tignu
hertogafrú að véra fundin þarna. Eg býst ekki viS
aS Helgu hafi samt fundist sérlega mikiS til um þessa
uppástungu, því hún leit háif háðslega til hertoga-
frúarinnar og sagði kæruleysislega:
„Já, eg held það sé sjálfsagt réttast fyrir yður,
Mr. Boreski, aS fylgja hertogafrúnni tafarlaust til
borgarin.iar.“
„ÞaS er líklega bezt,“ svaraði Boreski. „ÞaS
sem hér liggur fyrir að gera, er að útskýra fyrir fé-
lögum Vastics, hvernig viS Jún höfum verið blekt og
dregin á tálar.“
Þeta var verkefni, sem hann auðsjáanlega ætlaði
mér. En Helga virtist ekki fallast á það, því hún
sagði:
„Slíkt mtindi ekki verða til annars en aS s.iúa
reiöi mannanna beint á hendur Mr. Denvers. Það er
svo ódrengiiegt, aö það getur ekki komið til mála.”
„Getur þessi gentlemaður ekki sjálfur borið hönd
fvrir höfuð sér? Kom ha.in ekki hingaS af frjálsum
vilja og ótilneyddur, og hlýtur hann þá ekki að mæta
öllum afleiðingunum?” mælti hertogafrúin.
„Mr. Boreski hefir rétt að mæia. Eg held eg
sjái ráð til að kippa þessu í lag svo lítiö tjón hljótist
iaf,“ sagði eg og stóð upp.
gera,
monsieur?" sagði
„HvaS ætlið þér að
Helga.
„Eg ætla að hlvðnast skipunum vöar, madetno-
is'élle, og fara burt héðan,“ svaraði eg brosandi.
„Væri eg í yðar sporum," mæiti hertogafrúin,
rnundi eg ekki leyfa ho.ium að fara. Komi mennirnir
hingaS, munu þeir spyrja eftir honum; og ef þér
framseljið þeim hann, geta þeir Prengið úr skugga
um, að þeir hafa enga sanngjarna sök hvorki á hend-
ur Boreski eða yöur.“
Helga sat um stund hugsandi. Hú.i virtist ekk-
ert hrifin af þessari göfugmannlegu tillögu hertoga—
frúarinnar. Boreski horfði á okkur á víxl, óviss um,i
hvað hann ætti af að ráða. Svo varð þögn í nokkrar
minútur.
En in.ian skamms heyröist hávaöi úti fyrir. Svo^
kváð við skamnibyssuskot, og við hevrSum að hlaup-
iö var eftir svölunum, og hurðu skelt rétt á eftir.
Hertogafrúin spratt upp æst og óttasiegin.
„Hvað getur þetta verið?" hrópaöi hún angist-
arfull.
„Eg er hræddur um að það sé fyrirboði um, aS
þér verðið að fresta því að flýja héðan i bráðina,"
svaraði Helga, með ódulinni hæðni.
„Leyfið þér, mademoiselle, aS eg fari og gæti aS
hvað fyrir hefir komið?" spurði eg. Og án þess að
bíða eftir svari gekk eg til dyran.ia.
Um leið op- eg opnaSi hurðina mætti eg, Ivan.
„Má eg tala við yöur nokkur orö, lávarður
minn ?“ surði hann í flýti. Eg sá að þó hann væri
býsna rólegur var honum mikið niöri fyrir.
„Eg ætla aS fara meö ykkur," sagöi Helga. Við
fórum svo öll þrjú út úr herbergi.i.u og skildum þar
við Boreski og konu hans, æsta og óttaslegna.
„Hvað hefir komið fyrir, Ivan?“ spurSi Helga..
„Við heyrðum skot. Er nokkur særður?"
Nei, mademoiséile. En eg var úti fyrir og var
aS gæta að hvort eg sæi nokkuö Liýstárlegt, og vissi
þá ekki fvrri til, en tveir menn, sem höfðu falist í
runnunum rétt hjá húsinu, stukku fram og veittust
aö mér. Hleypti eg þá skoti af skammbyssu, fremur
til að aðvara þá, seni í húsinu voru, heldur en til að
skaða mennina, og síðan liljóp eg inn og lokaði dyr-
unum.“
„HvaS heldurðu þetta merki ?“ spurði eg Ivan.
„Eg hygg, aS þetta geti skilist aS e’ins á einn veg^
lávarður minn. ÞaS hljóta að hafa leynst einhverjir
af félögum V'astics hér í nágrenninu, og ætla nú
sjálfsagt að hefna hans, eftir að þeir hafa fengið
frétti.oa um dauða hans, með manninum sem komst
undan.
„Hefirðti nokkra hugmynd uni, hve margir þeir
niuni vera?“
„ÞaS er mér ekki hægt að segja með neinni
vissu, en eg sá nokkra þegar eg hljóp inn áðan og
stef.idu þeir að húsdyrunum.“
„Þér hefir farist prýðisvel að útvega olckttr
þessar upplýsingar. Nú verSum við áö reyna að fyr-
irbyggja að nokkttð ilt hijótist af. Skeð getur að
Anenn þessir séu aS snuöra hér í kring án þess þeir
búi yfir nokkrum skaðvænlegum fyrirætlunum. Mér
dettur helzt í hug aS þeir séu aS eins njós.i.armenn,
settir til að vita um hvað hér fer frarn, og hvað viö
ínunum gera næst. Varla er lntgsandi áð Þeir þori
að ráðast á okkur hér í húsinu, jafn rambyggilegt og
það er.
„Þeir veittust aS mér áðan, og hefðu sjálfsagt
unnið mér rnein, ef eg heföi ekki koniist inn fyrir
huröi.ia, áöur en þeir náðu til mín,“ svaj-aði Ivan.
„Þá hefir líkxega langað til að taka þig höndum,
til þess að hafa upp úr þér, hverjir væru hér inni
fvrir, í húsinu. Nú er samt rétt fyrir þig áð halda
örttggan vörS meðan eg hugleiSi hvað næst verSttír
gert. Óhjákvæmilegt er að verja þeim inngöngu.
Þeir hafa ekkert hingaS aS gera, og viS opnum ekki
fvrir þeim. livaS sem t skerst, mi.ista kosti ekki í
kveld."
Eg hafði gildar ástæður til að segja, það sem
eg sagöi, og þegar Ivan var farinn, sneri eg mér áð
Helgu, og sá að hún aögætti mig vandlega. Mér var
ekkert um að hún iæsi hugsanir mínar, svo eg gerSi
mér upp hlátur og sagði um leið: ,
„Eg held aö Ivan hafi ónáðaS okkttr öldungis aö
ástæðulausu, mademoiselle."
„Eg er aS reyna aS gera mér í hugarluLid, yfir
hverju þér búiS nú, nionsieur," svaraöi hún.
„Mé þykir mjög vænt um aS geta gert yður þaö
til þægðar, aö láta yður vita það. Sjáifur bý eg yfir
engu sérstaklega, en viövíkjandi þessum mönnum,
sem Ivan mintist á, þá er það ætlan mb, að þeir sétt
komnir hingað, að eins til aö njósna um framferöi
þeirra, sem i húsinu eru. Þéir eru spæjarar að nátt-
úrnfari, og því ekki óeölilegt, þó þeir séu aö sveima
hér í grendinni.“
„Mikill ágætis leikari eruð þér, moasieur,“
svaraði hún.
„Manni, sem hefir fiækst jafn víða um veröldina
og eg, er sjaldan svo alls varnað, aö hann sé eigi fær
um aS tileinka sér ýmislegt, sem getttr komið sér vel
fyrir hann í lífinu. Hvað viöskifti okkar saertir, lít-
ttr út fyrir að eg hafi leikiö þátt minn þar helzt til
vel. Og get eg eigi leitt hjá mér að láta yður vita,
að eg bæði blygðast mín og hryggist af því.“'
„í kveld þegar þér mæltust til þess, aS eg hyrfi
burt héöan með vður, liSuS þér mér að biekkja niig
sjálfa."
„Já. Eg gerði enda rneira. Eg örfaði þá röngu
ímyndun yðar. Eg býst við, aS þér getið ekki ímynd-
að yðtir, að nei.in maður fremji rangverknaS, nema
af illum hvötum, samt sem áður gekk mér—“ Eg>
þagnaði og brá upp höndunttm. ÞaS er ekki til neins
fyrir mig aö reyna að vera útskýra fyrir yöur,
hversvegna eg gerði þetta. Eg^ get ekki komið yður
í skilning ttm hiS sanna.“ Við stóðum í hi.iu stóra
ferhvrnta anddvri hússins, og eg gekk yfir í annan
enda Þess, stanzaSi þar og sagSi e.infremur: „Nú
þegar eg er staddur hér, finst mér eins og eg værf
spæjari, einmitt eins og þatt Boreski-hjónin voru að
brígsla mér ttm áSan. Og spæjari var eg, fyrst þeg-
ar eg kom á fund yðar.“
„Þér töluöuö ttm að fara meS mig til haliarinn-
ar. HvaS meintuS þér meö því?“