Lögberg - 16.05.1907, Blaðsíða 4

4
LOGBERG FIMTUDAGINN 16. MAÍ 1907
jLöglmg
•r geflC út hvem flmtud&g a£ The
Lögberg JPrinUu* & Pnbll.sUing Co.,
(löggilt), aö Cor. William Ave og
Nena St., Wlnnipeg, Mau. — Kostar
12.00 um á.riö (á lslandl 6 kr.) —
Borgist tyrlríram. Einstök nr. 5 cts.
Published every Thursday by The
Lögberg Prlnting and Publtshlng Co.
(Incorporated), at Cor.William Ave.
& Nena St., Wlnnipeg, Man. — Sub-
scription price 22.00 per year, pay-
able in advance. Slngle copies 5 cts.
S. BJÖKNSSON, Editor.
M. PAULSON, Bus. Manager.
Auglýsingar. — Smáauglýsingar 1
eltt skiíti 25 cent fyrir X þml.. A
stærri augiýsingum um lengri tlma, |
aisláttur etur samningi.
Bústaðaskifti kaupenda veröur aö
tilkynna skriilega og geia um fyr-
verandl böstaö jafnframt.
Utanáskrlft til afgreifcsiust. blaðs-
ins er:
The I.ÖGBERG PUTG. & PUBL. Co.
P. O. Box. 136, Winntpeg, Man.
Telephone 221.
Utanáskrift tii rltstjórans er:
Editor Lögberg,
P. O. Box 136. Winnipeg, Man.
Samkvæmt landslögum er uppsögn
kaupanda á blaöi ógild nema hann
sé skuldlaus t>egar hann seglr upp.—
Ef kaupandi, sem er 1 skuld við
hiaöíð, flytur vlstforlum án þess að
tllkynna helmiiisskiítln, pá er þaö
fyrír dómstúlunum álitin sýniieg
sönnun fyrtr prettvlslegum tilgangl.
Veðráttan og sáningin.
ÞaS er þjóðsiöur að hefja um-
ræöur með því að tala um veðrið,
og mörgum er víst kunnug setn-
ingin: “Það er gott veður í dag".
En á því drottins ári 1907, alt frá
ársbyrjun og til þessa tíma, hefir
veðráttufarið hér vestra verið
þannig, að örsjaldan hefir verið
hægt að taka sér umrædda setning
i numn með sanni. Bliðviðris-
dagarnir hafa verið svo dæmalaust
fáir. Köldu dagarnir miklu fleiri.
En þó að veturinn, sérstaklega síð-
ari hlutinn, væri með kaldara móti,
mundu menn ekki hafa kipt sér
upp við það, ef vel og snemma
hefði vorað; en vorið hefir verið
jafn-þrákalt og veturinn. Ein-
staka hlýir dagar komu þó bæði i
Marz og April, en þeir voru telj-
andi.
Beina afleiðingm al þessari
köldu veðráttu er sú, að eigi hef-
ir verið hægt að byrja að sá fyr en
töluvert síðar en venja er til, og af
fregnum þeim, er berast um hveiti
sáning má augljóslega ráða það,
að hveiti-uppskera hér í landi
verður vafalaust alliniklu minni,
en iun nokkur undanfarin ár. —
Var svo sagt í dagblöðunum ensku
hér í bæ, eftir fréttum, sem þau
höfðu aflað sér víðsvegar að um
Manitoba og Saskatchewan fylki,
að laust eftir miðja fyrri viku
hefði hér í fylki, þá verið búið að
sá í fimtán prócent hveitiakranna
að eins, en í tiu prct. í Saskatche-
wan. Eigi var þess getið, að
hveitið væri þá farið að “gera neitt
að", enda var þess eigi að vænta
sakir kuldans. Sáning hefir auð-
vitað haldið áfram siðan og all-
miklu hveiti verið sáð. Þannig
barst t. d. frétt um það eftir síð-
ustu helgi frá Brandon, að bóndi
einn þar í grend hefði þá nýskeð
lokið við hveitisáning og sáð í sex
hundruð ekrur.
Þó að hveitisáningin og því að
sjálfsögöu hveitiuppskeran veröi
töluvert minni á þessu ári, en við
var búist og venja hefir verið til,
verður nú sáð miklu meira af
höfrum og byggi, en áður hefir
verið, og fari bráðum að hlýna, er
sennilegt, að uppskera af þeim
korntegundum verði dágóð, og
enn of snemt að fara að kvíða al-
gerum uppskerubresti.
Framanritað er eigi heldur í
urri rýrð á land þetta. Það er
skrifaö til þess að skýra með sann-
indurn frá ástandinu, sem nú er,
köldu tíðinni og afleiðingum af
henni á akuryrkjuræktina.
í því satnbandi koma oss í hug
ummæli blaösins Free Press hér í
vetur, er beint var þeirri spurn-
ingu til þess blaðs, hvort það væri
rétt, landsins vegna, fyrir blöðin,
að flytja allar þær fregnir, er þeim
bárust þá um kuldann og harðind-
in, en blaðið svaraði á þá leið, aö
sannleikurinn skaðaði landið aldr-
ei. Röng skýring á staðháttum
þess ynni því miklu meira ógagn
en þó sagt væri um þaö alt,sem satt
væri.enda þótt sannleikurinn kynni
stundum aö virðast dálítið bragð-
rammur í svipinn.
Eflaust er þetta líka rétt á litið.
Það dugir ekki að mæna á aðra
hlið íixáls hvers', en annaö hvort
sjá hina ekki, eða látast ekki sjá
hana. Það veröur að athuga þær
báðar.
Að því er tíðarfar og lifnaðar-
háttu manna hér snertir er líka
engin liætta á því, að land þetta
þurfi nokkuð að eiga á hættu þó
svo sé gert. Að meðaltali veröa ó-
kostirnir léttir á metunum bornir
saman við kostina,,þó ekki sé urn
annað rætt en veðráttufar og jarð-
ræktina. Engurn dettur í hug að
neita því, að frámunalega köld tíð
hafi verið á þessu ári. En hvers-
vegna finna menn eins mikið . til
þess og orð er á gert? Vegna þess
að þessi vetur og þetta vor stendur
eitt sér í sögu landsins, eða í sögu
íslendinga hér vestra, að minsta
kosti hvað kulda snertir.
Væru íslendingar og aðrir íbú-
ar Canada ekki orönir vanir þvi,
að hér komi sumar með sumri,
vanir því að geta vitað, oss liggur
við að segja nærri því upp á viku,
hvenær vorbatinn komi, þá mundi
minna hafa verið rætt um kulda-
tíðina. Þá hefði vorkuldinn i ár
ekki verið skoðaður önnur eins
býsn og mönnum hefir fundist
liann vera.
latínu og stærðfræöi og auk þess Vér fögnum yfir, að sum af
heiðursviðurkenningu í ensku, | fegurstu ljóðunx yðar hafa til orð-
grísku og sögu. Báðir þessir pilt-
gengu inn í skólann í fyrra vor og
fengu þá liærri vitnisburð en nok-
uru sinni áður haföi verið gefinn.
í þetta sinn fengu þeir hæsta vitn-
isburð í sinni deild og var enginn
þeim jafn-snjallur eöa neitt ná-
lægt því. Auk þeirra færðust í
annan bekk: Ágúst S. Bjarnar-
son, Baklur Olson, Salorne Hall-
dórsson og Þorsteina Jackson, öll
með II. eink. Baldur Olson fékk
S20 fyrir íslenzkunám.
Annars bekkjar próf tóku þau
Jón Christopherson og Mary Kelly
bæði með II. eink. Jón fékk $40
verölaun í þýzku.
í fjórða bekk voru þau færð:
Freda S. Karold og Haraldur Sig-
mar, bæði með II. eink.
Háskólaráðið hefir lagt það til,
að Þorbergur Þorvaldsson, sem í
fyrra útskrifaðist, verði gerður að
aöstoðarkennara hjá prof. Parker.
Þorb. hefir og lokið prófi í Anal-
ytical Geometry og Calculus með
lofi.
Lögberg samgleðst þessum nenx-
endum og vér þykjumst þess full-
vissir, að úr þeim hópi eigi Vest-
ur-íslendingar von dugandi borg-
ara, sem verði þeim jafnmikið til
sóma, þegar til alvarlegra fram
kvæmda í þjóðlífinu kemur, og
þeir hafa verið á námsárunum.
Háskólaprófin.
Þau fóru að vonum, manni ligg-
ur við að segja eins og full vissa
var fyrir, háskólaprófin íslend-
inganna hérna í Winnipeg nú í
vor. Það er ekkert óhræsi vitnis-
burðurinn sá, að íslendingar skari
langt fram úr öðrum þjóðflokkum
hér að gáfum og lærdómi. Það er
ekki laust við að maður finni dá-
lítið til sín, er enskumælandi menn
bera slíkt lofsorð á þjóðflokk vorn.
Virðist það nú vera orðin föst
regla, að íslendingar við skólana
hér, taki verðlaun og “medalíur’’
í námsgreinum þeim, er þeir
leggja stund á.
I ár hafa fjórir landar útskrif
ast af skólanum ('CollegeJ:
Árni Stephansson,
Estella M. Thomson,
Guttormur Guttormsson,
Hjörtur Leó.
Guttormur hlaut silfurpening
að verðlaunum fyrir ágæta
frammistöðu i forntungunum.
Hjörtur og Árni fengu og silf-
ur-medalíur. Hjörtur fyrir stærð-
fræðiskunnáttu, en Árni í náttúru-
vísindum.
Jón Stefánsson hefir lokið fyrsta
ársprófi í læknisfræði. Annars árs
prófi luku þeir Magnús Hjaltason
með II. eink. og J. P. Pálsson með
I. eink.
Upp úr fyrsta bekk í College-
deildinni flytjast þeir Skúli John-
son og Joseph T. Thorson, báðir
Heiðursamsæti
Fimtudagskveldið 9. þ.m. béldu
félagsmenn klúbbsins “Helga
magra’’, Mr. H. S. Blöndal sam
sæti i tilefni af burtför hans héð-
an heim til íslands. Stóð samsæt-
ið að heimili Mr.Jósefs Thorgeirs-
sonar, Cathedral ave., hér í bæn-
um.
Eftir að staðið var upp frá
borðum talaði forseti klúbbsins
nokkur orð viðvíkjandi heimför
Mr.Blöndals, og las upp eftirfylgj-
andi ávarp, sem hann afhenti heið-
ursgestinum ásamt fimtíu dollur-
um í peningum:
“Herra Hannes Blöndal!
Vér, félagsbræður yðar í klúbbn-
um Helga magra, finnum sárt til
þess, hve mikils vér missum, þar
sem þér eruð nú í þann veginn að
skilja við oss. Samverustundirn-
ar hafa verið margar og góðar.
Gott hafið þér ávalt lagt til allra
mála vorra. Og þegar mikið hef-
ir verið inni fyrir, hafið þér sung-
ið það út úr hjörtum vorum með
fögrum ljóðum, er vér vildum all-
ir kveðið hafa.
Aðal-ætlunarverk Helga magra
—að-hlynna að íslenzku þjóðerni
og halda uppi heiðri og sóma ís-
með I. ágætiseink. Þeir fengu og
|jeim tilgangi skráð að varpa nokk-1 $60 verðlaun hvor fyrir kunnáttu í
lendingsins hér í þessum vestlægu
heimkynnum— hefir yerið yður
hjartfólgið áhugamál. Með hlut-
töku yðar í málum klúbbsins, en
eigi sízt með mörgu lagiegu Ijóði,
hafið þér manna bezt leyst það
ætlunarverk af hendi. Og þess-
vegna finst oss skarð fyrir skildi.
En vér huggum oss við, að þér
hverfið þangað, sem hugur yðar
hefir verið öll þessi ár, — heim
til ættjarðar vorrar allra, og ósk-
um bæði og vonum, að þér finnið
þar yndi og farsæld og alt það
gott, er hugurinn þráir. Þó ver-
an hér hafi eigi ávalt verið yður
eins ljúf og skyldi, vonum vér þó
að þér flytjið úr garði Vestur-ís-
lendinga einhvern helgan dóm
hjarta yðar, er verði til þess að
efla vina og bróðurþel milli Is-
lendinga, austan hafs og vestan.
Þá haldið þér áfram að inna af
hendi fagurt ætlunarverk eins og
einn af húskörlum Helga magra.
ið hér fyrir vestan og biðjum yð-
ur, að reikna oss það eigi til rang-
lætis, þótt vér einhvern tíma á ó-
kominni tíð kunnum að vilja eigna
oss einhvern ofurlítinn hluta af
vður. Eins megið þér ekki verða
vondur, þó raulað yrði nokkuð
hátt af Heiga magra, ef eitthvað
birtist af nýjum ljóðum eftir yður,
þegar heim er komið. Vildum vér
óska að það yrði sem oftast.
Berið fósturjörðu vorri hug-
lieilar kveðjur vorar. Baráttu
hennar biðjum vér drottinn að
blessa,—baráttu fyrir auknu frelsi
og sjálfstæði, baráttu fyrir menn-
ing og mentan, baráttu fyrir alls-
konar þjóðþrifum og hagsældum
bæði í líkamlegum efnum og and-
legum.
Tjáið henni, að enn sé lífsmark
svo mikið með íslendingnum hér
fyrir vestan, að hann fagni yfir
hverjum sigri og hverju heilla-
spori, er stigið sé af bræðrum hans
fyrir austan.
Biðjum vér svo um blíð veður
og byr góðan, að þér og fjöl-
skylda yðar fái að stíga heilu og
liöldnu fegins fæti á strönd fóst-
urjarðar vorrar.
Kristnesi,
uppstigningardag 1907.
Ólafur S. Thorgeirsson, forseti.
J. W. Magnússon, skrifari.
Albert Johnson, féhirðir.
F. J. Bergmann, Gísli Goodman,
W. H. Paulson, C. B. Julius, C. G.
Johnson, S. K. Jóelsson, Kr. Al-
bert, K. Abraliamsson, JAV.Thor-
geirsson, J. G. Thorgeirsson, Sig-
tryggur Jónasson.
Að þvt búnu flutti Mr. Blöndal
þessa ræðu:
“Heiðruðu félagsbræður!
Mér er óhætt að komast svo að
orði, að þessi stund með ykkur hér
í kvöld sé að mörgu leyti alvarleg
stund fyrir mig, þó að öðru leyti
eg megi vera upp með mér og
glaður yfir þéim heiðri, sem þið
hafið sýnt mér með þvi að bjóða
mér bingað.
Það er ætíð alvöruefni að hafa
bústaðaskifti, ekki sízt þegar þar
við er bundið að fara langar leiðir,
—hálfan hnöttinn kring — með
konu og börn á ungum aldri, og
vera ekki svo á vegi staddur að
geta valið um farkostina. Það er
alvöruefni að skilja við góðkunn-
ingja sína, sem maður eins liklega
getur búist við að sjá aldrei aftur
í þessu lífi, og taka i hendina á
þeim i siðasta sinni á æfinni. En
skilnaðarstundin getur iíka gefið
tilefni til annars. Hún getur gefið
að hann liafi haft rétt fyrir sér í
því efni, en eg vildi einskis óska
mér frernur en að eg hefði komið
þannig fratn, að eg ætti þann
vitnisburð skilinn.
Eg hefi orðið var við það stund-
um, að sumir álíta það, að vera
góður íslendingur, sé sama sem
að vera slæmur Vestur-íslending-
ur. Eg held það sé fjarstæða, eða
þessu þurfi ekki endilega að vera
þannig háttað að minsta kosti.
Eg held það sé kostur á hverjum
manni, hvar sem liann fer, að unna
landinu, sem liann er borinn og
barnfæddur í, enda þó liægt sé að
benda á önnur lönd er taki föður-
landinu frain. Það er réttilega tal-
inn ódrengskapur versti og höfuð-
sök að bera vopn á móti föðurlandi
sínu, líkamleg vopn. En er þá
göfugra að vega að því með tung-
unni eða pennanum? Mér finst
ekki. Eg held að Austur- og Vest-
ur-íslendingar mundu hafa mjög
gott af því að kynnast betur hver-
ir annara hátturn, kynnast per-
sónulega, en ekki eingöngu gegn-
um blöðin. Það mundi eyða kal-
anum, ef nokkur er. Þó nú sé
blaðaöld mikil og mönnum þannig
gefinn kostur á að birta hugsanir
sínar og tillögur um aðalmálin
sem vakandi eru, eða eru að vakna
í þjóðlífinu, þá er eg samt ekki
fullkomlega sannfærður um að
þessi blaðaöld sé sú hagkvæmasta
íslenzkri þjóð, sem yfir hana hefir
liðið.
En eg ætla mér ekki að fara að
ræða hér neitt íslandsmál, þó um
ræðuefni það sé mér kært, þegar
skynsamlega og stillilega er urri
það talað. Og því neitar enginn
sem nokkra þekkingu hefir á þeim
málum, að fjölmargt er nú þar að
breytast tii batnaðar á síðustu ár-
um og um sannar framfarir lands
og lýðs að ræða í ýmsum efnum.
The DOMINION B4N K
SELKIRK dTlBtíl«.
AUs konar banlcastörf a£ hsndi leyst.
Sparisjóðsdeildin.
Tekið við innlögum, frá $1.00 að upphæð
og þar yfir. Hæstu vextir borgaðir fjórum
sinnumáári. Viðskiftum bænda og ann-
arra sveitamanna sérstakur gaumurjgefinn.
Bréfleg innleggog úttektir afgreiddar. Ósk-
að eftir bréfaviðskiftum.
Nótur innkallaðar fyrir bændur fyrir
sanngjörn umboðslaun.
Vrið skifti við kaupmenn, sveitarfélög,
skólahéruð og einstaklinga með hagfeldum
kjörum.
d. GRISDALE,
bankastjórl.
tilefni til gleði fyrir mann á þann
hátt að það rifjast þá skýrlega upp
fyrir manni hvað mikils góðs mað-
ur hefir notið af því, að hafa ver-
ið svo heppinn að vera álitinn hæf-
ur til að fylla flokk góðra drengja,
og fá að njóta með þeim margra
ánægjustunda. Það er, undan-
tekningarlaust, í þessu félagi,
hvergi annars staðar, utan heimil-
is mins, sem eg hefi átt skemtileg
kvöld hér í Winnipeg. Það hefir
altaf verið yfir fundum þess ein-
hver sá blær, sem átt hefir betur
við mig en á nokkrum samkomum
öðrum, sem eg hefi sótt hér. Eg
þykist vita ástæðuna fyrir þessu.
Við höfum verið að reyna til að
vera íslenskir í H. m. Það er
1 þaS, sem eg hefi unnað félaginu
fyrir mest og bezt. Það hefir einn
góðkunningi minn hér, sem eg
met mikils, sagt það að eg væri ís-
lenzkasti íslendingurinn, sem hann
hefði átt tal við hér vestan hafs.
Eg ætla ekki að halda því fram,
“ísland gera að Ameríku
er enn þá fegra hlutverk þó
kvað eitt íslenzka skáldið fyrir
mörgum árum síðan. — Það er
rétta stefnan. Það ætti, finst mér
að vera markmiðið þeirra, sem
hingað hafa haldið.
Settu þeir sér ekki fagran og ó-
brotgjarnan minnisvarða menn-
irnir þeir, synir fósturfoldarinnar
gömlu, sem liér hafa safnað þekk-
ingu og fé, ef þeir héldu hópum
saman heim, tækju öflugan þátt í
framfarabaráttunni þar, klæddu
landið, beizluðu fossana, lykju upp
meir en til hálfs gullkistu sjávar
ins og byrjuðu að leggja nýjar
framfarabrautir. Hve ófyrirsjá-
anleg áhrif gætu þeir ekki haft á
menningu og framför’ lands og
þjóðar ? I hversu ljómandi skrúða
gætu þeir ekki fært hana móður
sina, fáklæddu konuna, þegar þeir
kæmu heim úr Vesturvegi með
gull verkhyggindanna og gull það,
sem er “afl hlutanna er
skal”?
gera
Eg ætia svo ekki að eyða meiri
tíma til ræðtihalds hér í kvöld. Eg
þakka ykkur inniicga fyrir öll
vináttumerkin og hlvleikann í
minn garð fyr og síðar. Eg vildi
óska, að eg ætti ettir að sjá sem
flesta ykkar aftur augliti til aug-
litis fyrir austan Atlanzhaf. Og
mína veiku bróðurhönd mun eg
glaður rétta hverjum þeim Vestur-
íslendingi, sem eg mæti þar á
slóðum í framtíðinni.
Eg bið ykkur öllum og heimilun-
um ykkar allrar farsældar og
guðsblessunar. Það er kveðja
min og konunnar minnar til ykkar.
Og svo að endingu þessar stök-
ur:
“Helgi magri" lifi lengi,
lánist alt lians starf!
Fornrar hetju frægð og gengi
fylgi nafni í arf.
Honum auðnist bræðrabandi
binda sundrað lið,
reka kur og kala’ úr landi,
kærleik efla' og friö.
Liðfár hér er “Helgi magri”,
en hann á sæmdarmenn.
Vegna þess við framtíð fagri
fær liann búist enn.
Fárra ntanna dáð og dugur
dýpstu brúar vök;
má,—ef fylgir hendi hugur —
hefja Grettis-tök.
Grær á undan himinháa
hlyni plantan veik.
Fyrst þarf kornið fræið smáa
fyr en vaxi eik.
Þannig upp af þessum starfa,
þótt hann enn sá smár,
vaxa má til þjóðarþarfa
þrekinn stofn og liár.
Fyrir alt, sem ísland varðar
úti á Vesturslóð,
sóknir þarf að lieyja harðar
hvetja og fræða þjóð.
Fyrir heiðri fósturgrundar,
fyrir tungu’ og rétt,
berjist hér til hinstu stundar
“Helga” fylking þétt.
Þá töluðu og stutt erindi þeir
séra Frfðrik J. Bergmann, W. H.
Paulson o. fl. Þá voru og sungn-
ir ýmsir íslenzkir þjóðsöngvar, og
skemtu menn sér hið bezta fram til
miðnættis.
Wilhjálnmr Olgeirsson
og kona hans lögðu á stað
heim til Islands á mánudag-
inn var. Þau ætla til ísafjarðar
og setjast ar að. Þann 10. þ. m.
kvöddu reglusystkini þeirra í stúk-
unni Island þau með nokkrum vel-
völdum vinarorðum og afhentu
þeim að gjöf, henni: gullkapsel
hjartalagað, honum: prýðisvand-
aðan göngustaf. Þorsteinn Þor-
steinsson flutti þeim kvæði. Þau
hjón bæði voru stofnendur stúk-
unnar ísland og hafa verið ötulir
starfsmenn hennar. Á sunnudags-
kvöld eftir messu í Únitarakirkj-
unni var þeim gefið að skilnaði,
lienni: dýrindis gullhringur með
5 steinum, honum: neftóbaksdósir
úr silfri, og var nafn þeirra grafið
sitt á hvora gjöfina og að þær
væru frá söfnuði Únítara. Prest-
ur safnaðarins Rögnvaldur Péturs-
son og Skafti Brynjólfsson mæltu
tii þeirra nokkrum árnaðaróskum,
en Vilhjálmur þakkaði.
Nokkur góð
gróðafyrirtæki.
Við höfum til sölu eftirfylgj-
andi byggingarlóðir, sem allar
væru fyrirtaks gott pláss að
byggja á búðir og “tenement
Blocks”. Þær eru óefað billegri
en nokkuð, sem selt hefir verið
)ar i grend.
27P2 fet á Notre Dame, rétt hjá
Victor, á $110 fetið.
Lot á Notre Dame, með húsi á,
rétt hjá Young st., á $225 fetið.
54^2 fet á Notre Dame, rétt hjá
Spence st., á $225 fetið.
Góöir borgunarskilmálar.
The Manitoba Realty Co.
Office Pbone 7032 | Room 23 Sbanley Blk.
Bonse Phone 324 | 62H Maia Str.
B. Pétursson, Manager,
K. B. Skagfjord, agent.