Lögberg - 03.10.1907, Blaðsíða 5

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 3. OKTÓBER 1907
Einar Hjörleifsson
hélt fyrirlestra sína tvo í Marker-
ville i Alberta, kveldin ,18. og 19.
Sept., eins og auglýst hafSi veriö.
Illviöri var rétt afstaöiö, og allar
brautir voru blautar og torfærar.
í Alberta eru íslendingar fáir og
strjálir, en allur fjöldinn aö því
fámenni sótti vel aö erindi Einars,
rúm 100 manns hvort kveld, jafnt
yngri og eldri.
Áheyrendur heilsuöu Einari meö
lófaklappi, og kvöddu hann á
sama veg, er hann haföi lokiö
upplestri sínum, og aftur þakkaöi
fólk honum á þann hátt fyrir ým-
islegt, sem þvi auösjáanlega þótti
vel sagt, ekki sízt í fyrri hluta
seinna fyrirlestursins. Bæði kveld-
in las Einar upp kafla úr nýrri
skáldsögu eftir sig, og tvo kafla
þó hiö síöara kveldið, af því á
heyrendur óskuöu þess.
Hiö fyrra kveldið kvaddi séra
Pétur Hjálmsson fyrirlesaranum
hljóös meö hlýlegri ræöu. Hann
sagði, aö Einari væri engin þörf
meömæla í viöurvist Vestur-íslend
ínga, manninum sem svo lengi
hefði fylt þeirra flokk, ritstjóran-
um, sem ætíö heföi skotiö fyrir þá
skildi í blööum sínum, ef á þá
heföi verið hallaö i orði, höfund
inum, sem allir heföu lesiö sögur
eftir. Sjálfræöi íslenzku þjóöar
innar væri okkur öllum ant um.
Til fólksins í “Litla-Hvammi”,
l>ar sem við heföum alist upp
sæust stundum ísl. vorfuglar í Al-
berta lika. Þar kæmu stundum
bæöi álftir og lóur. En sá væri
gallinn á, að þeir þegöu æfinlega.
Enginn íslenzkur vorfugl léti þar
til sín heyra, nema gaukurinn. En
sú væri þó bótin, aö gaukurinn
væri svo veðurvís, að vor væri æf-
inlega áreiöanlega komiö þegar til
lians heyröist. Einari kvaöst ræðu-
maður óska likra veðursælda, vors
og vorveöra hvar sem hann færi.
Svo fór Einar leiðar sinnar. En
skemtun var okkur Albertamönn-
um að komu hans.
Stephan G. Stephansson.
feikna ótt kolin eyddust og setti klumpa. Samþjöppunin hefir tek-
Frjálslyndur blaða-
maður.
því á stofn tilraunastöð til að rann
saka, hvernig hægt væri aö ná
meira hitamagni úr þeim og hvort
ekki mætti nota ýmsar kola- og
surtarbrands tegundir, sem áöur
höfðu veriö álitnar lítils eða einkis
viröi. Surtarbrandur er brún-
leit viöarkend kolategund, lélegri
en venjulegar kolategundir. Hann
fæst í Dakota, Montana, Wyo-
ming, Colorado og öörum vestur-
ríkjum Bandaríkjanna, Texas, Ar-
kansas, Mississippi og Alabama.
Sá hefir oröiö árangurinn af til-
raunum þessum, aö aö vér erum
hreinustu börn í því aö ná fram-
kvæmdaaflinu úr kolunum. Það
sem fer til ónýtis af starfsþoli
kolanna í vanalegri gufuvél, er
feikna mikiö; þaö hefir reiknast
, . . „ r-> ur a ot....' svo til aö þaö sé ekki minna en
Agnp a£ Kta er Dahl da„akur|5_7 a[ hu„draK af stattsþoU kol.
blaöamaöur helt 1 Reykjavi 1 ^ anna> sem notag se til starfs. Af-
sumar. Ágripiö er tekiö e tir InS' 1 gangurinn, 93-95. prct., eyðast viö
ólfi: ummyndanina.
“Þaö er alment sagt, að ísland Á tilraunastööinni í St. Louis,
sé fátækt land. Móttökurnar, sem Missori, hafa menn getað fengiö
vér gestirnir höfúm orðið fyrir,
bera vott um alt annaö. Eg vil
spyrja yður, herrar mínir, hafiö
tveimur og hálfu sinnum meira afl
úr kolum í gasframleiðsluofni
| heldur en í gufuvél. Mismunur-
inn er talsvert minni í allra nýj-
þér nokkurn tíma verið í ríkmann- j Ustu gufuvélum, en samt mikill.
legri dansleik en dansleiknum hér Gasframleiðsluofninn, er veröur
i gærkveldi ? Aðrar eins nægtir mikilvægt atriöi viö aflframleiðslu
komandi tíma. Ætlunarverk hans
er að framleiða gas, sem haft er
til aflframleiðslu. í framtiðinni
af mat og drykk hefi eg aldrei séð
á nokkurt borð borið. Eöa þá bún-
ingur kvennanna! Hvaö þessir
búningar hljóta aö kosta! En þeg-1 veröur gasið og askan hiö eina,
... I ar maöur í gærkveldi sneri sér aö I sem úr eldsneytinu fæst. í fram-
bærum viö enn hlyjan hug. Vl* j emhverri konunni og spurði hana leiösluofnum þessum hefir veriö
hefðum hka goðar _ V omr um aö (t d hyaö þetta ijómandi fagra! brent slæmum kolum og surtar-
vel myndi raðast ur vandamalum ■ ^. hennar hef8i kostag( Þa settj brandi, sem ekki hefir veriö hægt
þess, Þó því kynm aö verða nokk'|hún u st(5r aUgU: Hvaö þaö a® kynda meö undir vanalegum
uð erfitt enn upp á “Oröugasta (heföi kostaS! ÞaS hefSi hún1 gufukötlum, og Þaö reynst vel.
hjallann . Gesturinn sja ur og vissuh.ga ai(jrei vitaö. Slikan kjör-! Joseph A. Holmes, formanni
ei in li hans um það mal, væri ' - 6 1
lendingum í Alberta
eiindi lians um Það mál, væri Is lgrip j^gjjjj henni alls ekki til hugar | verkfræðisdeilcíarinnar, farast svo
0 um v að meta til peninga. Hann heföi (orð um hinn mikilvæga árangur,
ist vel, og er ekkert dýr. Klumpar
þessir hafa reynst vel allsstaðar
og betur til heimilisþarfa en
“stykkja”-kol, úr sömu námum.
Þessi uppgötvun opnar nýtt sviö,
sem liklegt er að verði mikilsvarð-
andi fyrir framleiðslu eldsneytis-
ins.
Ein með mikilsveröustu rann-
sóknum sérfræðinganna á tilrauna
stööinni er rannsókn þeirra á
námum um land alt, þar sem nokk-
ur hluti kolalagsins hefir ekki ver-
ið notaður, á því hvort eigi megi
nota þann kolaforða, sem gengið
hefir verið fram hjá,—til aflfram-
leiðslu eða annars. Nú er verið
að gera tilraun í gasframleiðslu-
stofnunum meö “bein”-kol. í þeim
er 35 prct. aska eöa meira. Enn
sem komið er hefir engin erfiöleiki
orðið á því, aö nota þessi efni til
gasframleiðslu. Námamenn hafa
alt af taliö kol þessi einskisviröi,
og þeim er á mörgum stööum kast
aö burtu,einkum í Hockingsvalley
héraöinu í Ohio. Margir úrgangs
auhhhhu hrmr aífr Hmæ- Rfr
haugar eru enn tiltækilegir, og
“bein”-kolin hafa sumstaðar ekki
veriö grafin úr námunum enn þá.
Ef þessar tilraunir, sem nú er
verið að gera á rannsóknastöðinni,
skyldu takast vel, þá veröur þetta
verzlunarvara.
Montana og Texas munu veröa
með tímanum mikil kolafram-
leiðslulönd.ef liægt verður aö nota
þessi lélegu kol, sem nú er verið
aö gera tilraunir meö. Kolalönd-
þar eru víðáttumeiri heldur en all-
ar kolanámur hinna ríkjanna, og
munu meö tímanum veröa notuö
til að framleiöa afl handa ýmsum
iðnaðarstofnunum.
—Review of Reviews.
Ef þér viljið fá hæsta verð fyrir korntegnndir yðar þá skuluð þér láta ferma það
á vagna*og senda það til Fort William eða Port Arthur, en senda oss farmskrána til
Winnipeg; munum vér þá senda yður andvirði varanna í peningum undir eins og
farmskráin er komin í vorar hendur. Vér munum athuga vandlega hverskonar
korntegundir eru á hverjum vagni og selja þær fyrir hæsta verð sem mógulegt er að
fá, og senda yður reikning og fulla greiðslu fyrir undir eins og búið er að afferma
vagnana. —Vér höfum sérstaklega gefið oss við kornkaupa-umboðsverrlun og getum
gert yður ánægðari en aðrir.
THE STANDARD GRAIN CO., ltd.
P. O. BOXI226. -- WINNIPEG, MAN.
komið.
hefir af þessum til-
Tilraunir, er gerðar hafa ver-
iö um rannsókn kola í mörgum
. I um langati aldur gengiö aö erfö- sem oröiö
Stephan G. Stephansson mælti um j ættinni) 0g yrgj ails ekki met- raunum:
nokkur orð til Einars að skilnaöi, inn tij f:^r
iö síöara kveldiö, en þau uiöit( Slikan kjörgrip eiga allir ís-
nokkuö í molum, eins og honurn (iendingar, herrar mínir. Og þessi; Bandarikjanna, hafa leitt í ~ljós
verður oft. Eg tmi þa frarn eins kjorgripur er freis{ þeirra, frelsi liagkvaemar aðferöir til aö spara
£eir ^llm. ^a® var ,yrst Þ° Islands. kolaforðann. Þeirra mikilvægust
til Einars fyrir skemtumna, og að Þessir kjörgripur þeirra hefir
gengið að erföum meðal þeirra
er sú, að brúna og svarta surtar-
brandinn, sem svo mikið er til af í
frá kyni til kyns og hann er svo | vesturríkjunum, má nota í gas-
hafa lagt á sig jafnlanga og örö-
itga ferö fyrir lítið í aðra hönd,
slík vegalengd sem væri mtllt ( cjýrmætur { augum þeirra, a«! framleiðs’lustofnunum. Þaö reynd-
Winmpeg og Alberta. Fyrir nærri hann ver8ur a]!s ekki metinn til|ist svo> aS sumt af surtarbrandin-
halfum mannsaldn siöan, kvaðst peninga | um fra Norður Dakota gæti fram-
ræöumaöur hafa haft veour at jjg yji sérstaklega beina því til
þeirra landa minna, er sæti eiga í
veöur af
því, en hvergi verið þó viöstadd-
ur, aö líkt heföi staöiö á í stjórn-
leitt fjórum sinnum meira afl, ef
honum væri brent í gasofni, í staö
hinni nýstofnuðu nefnd, aö muna þess ag kynda undir gufuvélum
~ “ *■ meö honum.
í surtarbrandinum eru 20 til 45
af hundraði raki og jafnan hefir
hann verið álitinn mjög slæmt
eldsneyti og ekki veriö notaður til
aflframleiðslu nema þar sem ekki
var mögulegt aö ná i jarðbikskend
kol. Menn sáu það á tilraunastöö
málum í Noregi eins og á íslandi eftir þessu og eg skora á þá aö
nú. Þá hefði skáld þeirra Norö-1 ifita íslendinga halda þessum
inannanna, Björnstjerne Björnson, kjorgrip Sjnum heilum og óskert-
ferðast um norsku bygöirnar í um»
Ameríku, og flutt tvo fyrirlestra, ^ H’inn mesti rómur var geröur
annan um stjórnmál, hinn heföi aS rægunni og margir Islendingar
verið kritík um kafla úr Biblí- (gengu tii ]ir- Dahls, er upp var
unni, eins og Björnson hefði Þá staSis fr£ börðurn, til þess aö
skilið hann. Síðan hefði ^ Norö-tþakka ijonum fyrir hin frjáls-
mönnum unnist á um sjálfstæöi. ma.nnlegU ummæli hans. En haft
sitt, alt sem þeir æsktu þá. Þröng- er þaS eftir honum aö sumir meö-
sýniö meðal Norömanna hér í ( ai iancja lians hafi kunnaö honum
landi, hefði þá verið ögn andrætt iitiar þakkir fyrir og haft orö á
hinum síöarnefnda fyrirlestri þvi vis hann, aö hann með þessu
Björnsons. Nu væri aöalefni hans ^ iofagj of miklu fyrir hönd hinnar
víða oröiö efst á baugi, þó aö- dönsku þjóöar. Sagði hr. Dahl, I ,. ,
drögin væru ekki rakin eins. Nú aS margir íslendingar heföu þakk nakvæmlega veri« tekið eftir þvi
héldi íslenzka skáldiö Einar Hjór- að sér fyrir ræöuna) en enginn ImeS hvaSa krmgumstæöum mmst
leifsson tvo fyrirlestra fyrir Vest- danskur maður nema—koHungur-
ur-íslendingum úm sjálfstæöis- inn_
Court Garry, No. 2, Canadian
Order of Foresters, hcldur fund á
Unity Hall á Lombard & Main st.
annan og fjóröa föstudag | mán-
u«i hverjum. óskaö er eftir aö
allir meölimir mæti.
W. H. Ozard,
Free Press Office.
PETKE & KROMBEIN
bafa nú flutt í hina nýju fallegu búQ sína
Nena Block. Þar selja þeir eins og áður
bezta tegundiraf nýju söltuöu og reyktu
kjöti.smjörgarðávöxtum og eggjum. Sann-
gjarnt verð.
Nena Block I5O Nena str.
Nýir kaupendur
Lögbergs, sem borga $2.00 fyrir-
fram, fá blaöiö frá þessum tíma til
1. Janúar 1909 og tvær af sögum
þeim, sem auglýstar eru hér aö
landmælingafélagsins aö hægt var ne®an:
aö nota surtarbrandinn til gas-
framleiðslu meö bezta árangri,
þrátt fyrir þaö, þó svo mikið sé af
vætu í honum. Þar sem geröar
eru tilraunir meö hvaö mikiö elds-
neyti þurfi undir gufukatla, hefir
baráttu og frelsishreifingar heima.
Skyldi þaö nú sýna að margt væri
líkt með skyldum, og að Islend-
ingum mvndi farnast eins vel og
Norömönnum ?
Út af því, sem sagt væri í nið-
urlagi fyrra fyrirlestursins, um að
íslendingar heima væntu sumir
einhvers styrks að vestan, í sjálf-
ræðisbaráttu sinni, ef til þyrfti að
taka, kvaðst Stephan ætla að hafa
yfir erindi Þorsteins Erlingsson-
ar:
“Ef fýsir þig yfir til framtíöar-
lands
og finst að þú vel geta staöiö,
þá láttu ekki skelfa þig leiösögu
hans,
sem leggur á tæpasta vaðið.”
Hugboð sitt væri, að fúsastir yrðu
Vestur-ísl. að styrkja það frjáls-
V eislugestur.
Hvaö lengi endist kola-
forðinn okkar?
eftir
John L. Cochr^ane.
(Niðurl.J
Vatnið er mikils varöandi hreyf-
ingarafl, en þó í óæöri röö. Þaö
verður heldur ekki reitt sig á skóg
þurfi af eldsneytinu. Menn hafa
komist að þeirri niöurstööu, aö af
rétt væri kynt og vel litið eftir
öllu, þá mætti töluvert draga úr
kolaeyöslu þjóöarinnar, og kom-
ast mætti mikið hjá þeim óþæg-
indum, sem af reyknum stafa, ef
gætt væri ýmsra smáatriða, sem
vanalega væri litiö skeytt um í
stórum iönaöarstöðvum.
Flokkur sérfræöinga undir for-
ustu E. W. Parker, hafa veriö aö
rannsaka undanfariö kol, sem of
mikið er í af ösku eða brenni-
steini, svo aö þau veröa ekki not-
Sáðmennirnir,
Höfuöglæpurinn,
Hefndin,
Rudloff greifi,
Svikamylnan,
Gulleyjan,
Rániö,
Páll sjóræningi,
Denver og Helga,
Lífs eöa liðinn, þegar hún
kemur út.
ana, svo fljótt sem þeim er nú j*g manna á meðal og eru því skil-
eytt. Þaö getur veriö, aö vér get-
um beizlað sólina og gert oss hana
undirgefna, en það verður ekki í
náinni framtíð. Hingaö tH hefir
ekki tekist að sýna þaö, að brúka
megi hita hennar.
Landið á því aö ráöa fram úr
ræði á íslandi, sem mest sjálfræði hvernig bezt veröi bætt viö hinn
lieimtaði, og legði þar á “tæpasta
vaðið.”
Að lokum kvaöst ræöumaöur
ætla að hnupla hugsun frá Einari
sjálfum. Hann hefði meö öörum
verið að fagna Vestur-ísl. heima
takmarkaða eldiviðarforöa, sem
nú á sér staö. Landmælingádeild
Bandaríkjanna hefir sannarð meö
tilraunum sínum, aö miklu af kol-
um er eytt til ónýtis; þetta má
koma í veg fyrir, Það hefir veriö
fyrir skömmu síðan, og í ræðu' sýnt fram á Það. Fyrir nokkrum
sinni þá minst á vorfuglana. Þ_aö árum tók stjórnin eftir því, hve
m eftir niðri í kolanámunum.
Rannsóknir þessar hafa verið
geröar bæöi á verkstofunum og
eins úti í námunum, og árangurinn
af þeim er sá, aö vænta má aö
hægt veröi að nota þessi lélegu kol
til vanalegra þarfa, ef þau eru
þvegin eöa hreinsuð á annan hátt.
Líka að hægt veröi aö nota þau til
gasframleiðslu eins og þau eru.
Þess vegna má búast viö því, aö
þau veröi framvegis unnin úr
námunum.
Þá hefir einnig hepnast vel aö
nota gjall og úrgangskol, með því
aö Þjappa þeim fyrst saman
NYfA
ELDSTOA VERDSKBÁIN
uú tilbúin.
Þarmá sjá ALLAR TEGUNDIR af eldstóm, sera
seldar eru, þeim sem þurfa þeirra við á allra lægsta verði.
Nýju birgðirnar okkar af hitunar- og matreiðlustóm,
— gerðum úr nýju járni og með smekkvfsu lagi
og öllum umbótum sem nú eru kunnar, —eru nú til
tækar til að sendast til listhafenda á
lægsta verði.svo þér græðið á þeim
kaupum / til J við það sem hægt er
aö fá slík áhöld annars staðar.
FL’LLKOMIN
ÍBVRGÐ
á þeim f tlllum
grelnum.
Ofn úr
stálplót-
um
»1-75
Hár bakskápur.
15 gall vatns-
kassi. #25.75
Harðkola
og linkola
ofn $9 50
20 þml. ofn. Hár Kola og við Kaupið
bakskápur.Steind- ar ofn enga eldstó
ur vatnskassi $5.50 fyr en þér hafið
$36.50 kynt yður undraverð
kostaboð okkar, og fyr en
þér hafið skoðað hinar ýmsu teg-
undir sem við höfum á boðstólum og
margborgar sig að sinna. Eldstórnar
okkar eru ódýrar og þannig gerðar að þær
eyða svo litlu eldsneyti, sem mögulegt er.
Hár bakskápur Allar upplýsingar gefur nýja eldstóa-verðskráin okkar.
úr bláu stáli otr Við ábyrgjumst skjót og áreiðanleg skíl, og skuldbindum
vatnskassi okkur til að TAK.4 VID ELDSTÓNUM Al'TUR, fíORGA
«33.75 FLUTNINO BÁDAR LEIDIR og SKILA YDUR KAUPS
VERDIMU AFTUR ef þér eruð ekki fyllilega ánægðir með kaupin.
Sparið yður $5.00 til 840,00 á kaupunum. Kaupið frá fyrstu hendi og losn-
víð milliliðakostnaðinn. Ábyrgð á hverri eldstó, og þrjátfu daga reynsla veitt ó-
keypis, Skrifið eftir nýju verðskránni.
THE WINGOLD STOVE COMPANY LTD. WINNIPEG
245 Notre Dame
The Central Coal and Wood Company.
D. D. WOOD, ráösmaöur.
904 Ross Ave., horni Brant St.
Œ3I
Fljot skil IKI O Ij
Ef þér snúið yður til vor með pantanir eru yður ábyrgst næg kol í allan vetur.
TELEPHONE 685
! II. E. Adaras (í#»l ('o. Lld. I
KOL
HARD
os LIN
tz SKRIFSTOFA 224 Bannatyne Ave. — 4 sölustaöir Z
r
| The Empire Sash & Door Co., Ltd.
Stormgluggar.
Stormhurðir.
Þaö getur veriö að þaö sé heldur snemt aö láta
stormglugga og huröir á húsin yöar, en nú er rétti tím-
inn aö kaupa þær. Búöu þig undir kuldann meöan
hitinn er. Hann kemur, gleymdu því ekki.
Vöruhús og geymslupláss
HENRY AVENUE EAST
Talsími 2511. P. O, Box 79