Lögberg - 27.02.1908, Blaðsíða 2

2.
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 27. FEBRÚAR 1908.
Listir og vísindi.
Undir árslofcin hefir veriö tölu-
vert lifsmark meS íslenzkri list:
Einar Jónsson fullgerSi líkneski
Ingólfs landnámsmanns, og er þaö
ágætt verk, einkum lágmyndirnar
á hliSum fótstal.lsins. Þar hefir
listamannsaugaS séö rétt, hverjar
afdrifarikastar afleiöingar land-
nám íslands ha^5i: aö vernda og
geyma í minnum fornnorræna
menning. Sýnir hann þaö meö
“flótta goöanna til íslands fjalla”
Hann táknar og með lágmyndum
aðalþætti þessarar menningar.
Engi má sköpum renna., segjum
vér enn; var Þaö höfuöatriöiö í
skilningi forfeöra vorra á lögum
mannlifsins. Þetta táknar Einar
með mynd af nornunum þremur.
Heimskoöun hinna fornu ís-
lendinga og forfeðra þeirra felst í
Þessum -vísum;
Sól tér sortna,
sigr fold í mar,
hverfa af himni
heiðar stjörnur;
geisar eimi
ok aldrnari,
leikr hárr hiti
við himin sjálfan.
* 4
Þetta sýnir Einar meö mynd
þeirri, er fiann nefnir Ragnarökk-
ur. Hann sýnir Þar, hve “sígr
fold í mar”, en þaö minnir á þetta:
Sér hon upp koma
ööru sinni
jörö úr ægi
iöja græna.
Hér er svo vel lýst örlagastund
hins islenzka landnáms í þessum
þrem myndum, aö vér veröum aö
undri og athlægi, ef vér viljum eigi
láta þær vera á fótsalli Ingólfs
landnámsmanns, Þó hefir þetta
heyrst, og er allótrúlegt.
Reykvíkingar hafa seö mörg rit
hans á leiksvið : u, svo sem “Hell-
ismenn”, “Systkirin í Fremstadal”
og “Skipiö sekkur!” Auk þess
hafa hinir rosknari séö “Nýársnótt-
ína .
Hún er fyrsta ritið, sem Indriöi
samdi og var hartn þá eigi eldri en
18 vetra. Nú hefir hann tekiö
þetta æskuverk sitt og samiö þaö
upp. Frjósemi æskunnar og
þroski hins fullorðna manns hefir
veriö í samvinnu, enda er Nýárs-
nóttin nú orðin ágætisverk. Áöur
voru þar álfarnir vegna mannanna,
en nú eru orðin hlutverkaskifti. Nú
eru álfheimar orönir ein fögur og
samstilt heild. Yndisleikur og
þokki er á brautum álfanna, og er
oss gott aö vita aö Þeir segja satt,
er þeir skýra sjálfir eöli sitt:
------------------Ómar vér erum
frá hörpu fólksins, sem meö stilt-
. um strengjum
því eyra veitir unað, sem aö heyrir,
og ljóö af mumni fólksins öll viö
erum.
Söngskáldin hafa gert vart viö
sig, þótt lítið sé. Sigfús Einars-
son hefir gert lag viö norðurljósa-
dansýin í Nýjársnóttinni, sem fyr
var getið, og við andlátssöng Heið-
bláinnar. Þaö héfir þó eigi verið
sungið enn, heldur lag, sem Bjarni
Þorsteinsson hefir áður gert. Kom-
iö hefir út lag Sigfúsar við kvæöi
Þorsteins Erlingssonar um Jónas
Hallgrímssan,' og “Þar sem háir
hólar” eftir Árna Thorsteinsson.
Vísindin vinna í kyrþey.
—Huginn.
Af kappi var unnið aö Því, að Göfga, trúa, guöi vígða, sál,
undirbúa járnbrautina, sem menn gleðstu nú viö lífsins sólar-bál
búast viö að veröi fullgerð næsta Hjörtu vina ÞÚsundfalda þökk
Fréttabréf,
Vér tökum orö frá tungurótum
lýösins
og reynum fólksins hörpustrengi
að stilla.
Arngríms Jónssonar hefir áöur
verið getið í blaði þessu og mynda
hans í sumar sem leiö og Rómferö-
ar hans kvetr,
Þórarinn málari Þorláksson sinti
mest búskap í sumar, en nú. er þó
komið í ljós, aö hann hefir aflaö
sér yrkisefni þar í einverunni og á
ferðalagi. Hefir hann nú lokið viö
Vér komum til aö mála miklu
skýrar
draumamyndir, dreymdar helzt í
vöku,
svo Þjóðarljóðin þagni aldrei
framar,
því aö:
“Fólkið deyr, ef hverfa ljóö a
af tungu”.
Og þessi þjóöarljóö, er Indriöi
sýnir í leiknum, eru ástarljóö til ís-
lenzks þjóöernis, vonarljóö um
fult frelsi og sjálfstæöi og hvatar-
ljóö til stríös og starfs. Leikslok1
eru þau, aö fram er borinn fáni
hins nýja tíma, þjóöernisfáninn,
frelsisfáninn, íslenzki fáninn.
Nýársnóttin var leikin í fyrsta
sinn á annan í jólum og á hverjum
degi síðan. Þaö er skemst af aö
segja útbúnaöi leiksins, aö aldrei
hefir hann veriö svo prýðilegur
sem nú í nokkrum leik. Af leik-
tjöldum er það aö segja, aö til
þeirra hefir mjög veriö vandaö.
Asgrímur Jónsson geröi fyrirmynd
aö baktjaldinu og kletti Áslaugar
og Karl Lund málaöi svo tjaldiö
eftir. Eru þessi tjöld ágæt. Þá
þessi verk og sýnt þau í Iönaöar-; hefir Karl Lund gert “gullinn
mannaskólanum nú um jólin og sú]nasal“. Er hann fagur á aÉ
nýáriö. Eru þar margar fagrar
sj
á, eh grískar eru Þar fyrirmynd-
myndir og vel gerðar. Má þar til irnar En einn er hluti leik-
nefna Þrjár myndir frá Hamrahlíö,; fJ-aldaj sem minst þurfti tii aö
útsýn til Akrafjallsins aö kvöldi og' j kosta; svo vel væri En s4 hlutinn
aðra í sólskini og enn aöra um vor- j er langverstur og eiginlega óboö-
kvöld, Eiríksjökul séöan í sólskini
ofan af Strútnum, Vatnakvíslar og
legur. Þaö er íslenzka baðstofan.
—Búningar allir og gerfi er óaö-
margar fleiri. En litla rækt sýndu ; fjnnanjegf 0g margt ágætlega fag-
bæjarbúar þessum málara sínum,
og mátti enn sjá aö Þeir unna meir
erlendum gljámyndum en íslenzk-
um málverkum. Þeir fáu kaupend-
ur, sem komu, voru utanbæjar-
menn.
Ljóðskáldin hafa ekkert látiö á
sér bera um stund. Ekkert hefir
komiö út nema Þýðingar. Þar af
er merkast “Bóndinn” eftir Anders
Hovden (Andrés frá HöfðaJ. Hef-
ir Matth. Jochumsson þýtt og gert
vel. Þessa dagana kom og út kver
mqð þýðingum eftir Bjarna Jóns-
son frá Vogi, og heitir “Misvindi”.
Sagnaskáld hafa lítiö sem ekkert
látiö til sin heyra um jólaleytiö.
Þó las Einar Hjörleifsson kafla úr
skáldsögu, sem hann kallar “Ofur-
efli”. Hlýddu margir á og lofuöu
mjög. — En 1 þetta skifti varö
leikrita ^káldskapurinn drýgstur.
Indriði Einarsson barg þeirri
grein listarinnar, sem skáldskapur
nefnist.
Hann má heita eina leikritaskáld
iö, sem vér eigum, og hefir unnið
bæöi mest og bezt í þeirri grein.
urt.
Þá er enn eins aö geta, þar sem
eru dansarnir. Álfarnir dansa tvo
vikivaka og syngja undir. “Inni
Sleipnir, Sask„ 10. Febr. 1908
Áriö sem leið (1907) byrjaði
meö stööugu jöfnu frosti til miðs
Febrúar, eftir það skiftist á stund-
um meö frosti og snjókomu og
mildara á milli. Snjódýptin mun
hafa orðið um 18 þuml ,þar sem
snjór ekki fauk af. Mest frost
um 42 gr. fyrir neðan “zero”.
Voriö var óvenju kalt, svo að
Maí, þó aö þiönaöi seinni part
daga, fraus alt aö nóttunni aftur.
Vorverk viö akuryrkju byrjuðu
því seint, um og eftir miöjan Maí-
mánuö; var því ekki sáning búin
fyr en eftir miöjan Júní. Margir
vonuöu, aö þegar hin reglulega
sumarveörátta byrjaöi svo seint,
mundi hún standa fram á haust.
og sáöu í þeirri von meira af hveitt
en æskilegt heföi veriö. í Júní og
Júlí var hér góö sumarveörátta.
og fór öllum jaröargróöri vel
fram á þvt tímabili. Ágúst byrjaði
meö kulda og regni svo varla gat
heitiö, aö kæmi hlý sólkinsstund,
og stóð þetta fram til miös Sept-
ember; þá birti meö frosti og heið-
byrtu, sem héi'zt aö miklu leyti til
ársloka; var nokkuö kalt, en ágæt
veðurátta allan þann tíma; snjór
Iítill, svo varla var sleðafæri í Des-
ember, en stöðugar heiöbirtur .
í lok Júlí leit hér vel út meö
hveiti, svo margir vonuöu aö fá
30—35 bushel af ekrunni. En eft-
ir þaö sýndist eins og það stæöi í
staö til miös September. Auövit-
aö var Þetta mismunandi; þar sem
var hálent og sefldin jörö, komst
Það lengra áleiðis, svo að sumir
gátu fengiö til útsæöis eöa verzl-
unarvöru. Þar sem jörðin var
Þyngst og hveitistráið risavaxiö,
miöaöi því mjög lítiö áfram; var
Því beöiö með aö slá þaö þangaö
til frostin komu (16. Sept.J; þar
af leiöandi fraus hv^itiö svo, aö
þar sem vonast var/ eftir 30—35
bush. af ekrunni, fengust um 10—
12 bush, og kallaö var Það “No. 2
feed” á markaðnúm í Wadena; og
heyrt hefi eg. aö þeir hafi gefiö
um tima 14C. fyrir busheliö, og
dettur fáum í hug að selja fyri*
Þaö. Hefir því veriö lögö rækt við
aö brúka það til skepnufóðurs,
bæöi fyrir hæns, svín, nautgripi
og jafnvel hross. Margir höfðu þó
betra hveiti, en hér er lýst, en alt
of fáir alveg óskemt. Hafrar
komu mikiö betur út, og þó ekki
óskemdir, hjá mörgum. Bygg mun
hafa komiö bezt út; ^ftur flax
sumar; var þaö hagur fyrir bygð
ina hér, Því sumir gátu selt þeim
hey og háfra, kartöflur, smjör og
fleira, alt fyrir peninga; og vinnu
gátu þeir fengiö sem höföu
tíma til þess.
Fimm íslenzkar verzlanir voru
hér í bygöinni síðastliðið ár, og er
það mikill hagur fyrir bygöina.
þar verðið mun hafa verið nærfelt
hiö sama og í verzlunum viö braut-
ina, bæöi á bændavöru og “grocer-
íes .
Margir hafa hér töluvert af
nautgripum, sem hafa gert gott
gagn og því selt töluvert af smjöri
og sumir hr ‘t nokkuð af eggjum.
Alt er Þetta til aö hjálpa bú-
skapnum áfram. Fáeinir hér hafa
nokkrar sauökindur, og er gott aö
hafa ull í vetlinga, sokkaplögg
og fleir^. Erfitt og seint gekk hér
meö þreskinguna í haust, og er ó-
þreskt hjá sumum enn. Þeir
bræöur, Steingrímur og Kristinn.
synir Brynjólfs Jónssonar, réöust í
aö kaupa dýra og vandaða þreski-
vél í haust, og gekk þeim verkið
vel og þresktu fyrir marga. Eiga
þeir þakkir skiliö fyrir þessa sína
djarfmannlegu framkvæmd. Fleiri
vélar voru hér í kring, sumar gáml
ar; mátti meö sanni segja tmn
suma, aö þeim gengi verkiö seint
og geröu þaö illa
Skólar hafa komiö hér upp
nokkrir á síöastliönum árum, og
munu þeir hafa verið notaöir eft-
ir því, sem kringumstæður leyföu
Vísir til sunnudagsskóla var ogsvo
á ýmsum stöðum hér í bygðinni,!
og munu þeir, sem aö Þeim unnu
hafa reynt aö’ gera sitt bezta í því
efni. Fundarhöld höföu í haust 3
söfnuðir: Kristnessöfn., Sólheima
söfn. og Vatnasöfn. um aö kjósa
prest, og voru kosnar nefndir úr J
hverjum söfnuði, sem komu sérj
saman um aö fá guðfræöisnemaj
Runólf Fjeldsted.B. A., fyrir prest
þetta sumar næstkomandi. Sýnir
þetta aö þessi bygö er í framsókn
með andlegu hliöina ekki síður en
þá líkamlegu, og er það gleöilegt
tákn tímans. X.
þér til himins senda bænar-klökk.
M.
I M
ROBINSON
Fyrir
hálfvirði.
3 kvenfatnaöarefni úr
einl’ar vönduöu efni. Vanal.
seid á $4. 50. Núá..$2.oo
Kvenbolir meö stuttum
ermum eöa ermalausir, seld_
ir á............. i5c
Millipils úr hvítri bómull.
Kosta vanalega um $1.00
Nú á..............59C.
Kvenblúsur, allavega út-
flúraöar, kræktar eöa hnept-
ar á bakið. Vanalega $1.35
til $1.50. Nú á.. .. $1.00.
ROBINSON *J2
!_
R, Whaipm
ORKAR
lorris' Piano
Kári sat í sal”, er sungiö viö hinn j misjafnt mjög. Af þessu sézt, aö
fyrri vikivaka. Lagið er vikivaka-
lag fornt frá Færeyjum,en Guörún
Indriðadóttir hefir gert dansinn og
lagiö eftir Kötludraumi,með þögli-
leik. Er danSnn hifm fegursti á
ekki hefir alt veriö sem æskilegást
hvaö hveitið snertir, og kemur þaö
svo illa á, Þar eö margir skulda
verkfæri og lofuöu aö borga í
haust; gerir Þetta því dálítinn aft-
urkipp í bráö í framsókninni; að
aö sjá. Hinn vikivakann hefir ; öötu leyti hefir alt gengið vel.
Bertelsen gert viö “Ólafur reiö J Síöastliöinn vetur, sem var bæöi
meö björgum fram”. Er hann og í ftrangur og kaldur, höföu allir
sem her nægan eldiviö, og gátu því
álitlegur. Þriöji dansinn,
sýndur er, norðurljósadansinn, lík-
‘ir eftir Því er bragandi noröurljós
speglast í gljásvellum á vetrardegi.
Þenna dans geröi og Bertelsen
fyrst og haföi til hliösjónar þoku-
dans danskan. En eigi komst lag
á hann fyr en Sigfús Einarsson
geröi nýtt danslag og var síöan
dansinn saminn upp eftir því lagi.
Svo er hann sýndur og er hrein
snild. Þaö væri næg ástæöa til aö
fara í leikhúsi,<, Þótt ekkert annaö
væri sýnt Þar en þessi norðurljósa-
faldfeykir álfanna.
haldiö sér hlýjum; einnig næg hey.
því þó sumir yröu heylausir, voru
aðrir, sem gátu hjálpaö, <7g uröu
því engin brögö að heyskorti:
sömuleiöis munu allir hafa haft
nægilegt bjargræöi til aö lifa á, og
hefi eg ekki annars oröiö var, en
allir væru hér ánægöir; enda eftir
blööum aö sjá í fyrra vetur mikill
skortur í öörum nýlendum meöal
íslendinga á ýmsum Þægindum, er
menn höföu hér.
Heyskapur í sumar mun hafa
oröiö allgðöur, þó gekk heyskapur
nokkuö seint og hey hröktust dá-
lítiö; en svo hafa menn nóg af
skrúögrænu strái, sem er eins gott
eöa betra en lélegt hey.
EFTIRMÆLI.
(Jón JónsscnJ.
Eftir langa leiö á æfi sjó
loks er fengin eilíf hvíld og ró,
sigurljómi, signdu/ himins náö,
sveipar dáins braut um tímans láð.
Víst er sælt, Þá sólin gyllir kvöld,
sofna rótt næð von um dagsins
gjöld,
ó,hve stórt aö erfa himins lönd
eilíf þar sem vini tengja bönd.
Ekkjan grætur eiginmann á braut.
æ sem reyndist trúr í sæld ogþraut,
hjónaárin, hálfan fimta tug,
herran gaf, sem veitir líf og dug.
Þessi góöa, gæfuríka tíð
gaf þeim lífsins blómin mörg og
fríö:
fimtán börn; nú fagna sjö af þeim
föður, sem til ljóss er genginn
heim.
Sælt er þetta samfundanna land,
saman tvinnað eilíft kærleiksband,
hvað á jörö þó hnígi vinar hold,
hold, sem veröur aö eins duft og
mold.
Átta börn ,sem byggja tímans.dal.
bljúg með tárum kveöja liðinn hal;
fööur, sem aö sýndi kærleiks þel,
sannur maður gegnum skin og él.
Fagurt stundarstarf hins dána
manns
stóran vefur lífsins blóma krans;
hæsti auður, herrans náöargjöf,
hafinn yfir tíma, rúm og gröf.
Heill sé þér, sem þreyttir æviskeið
þolinmóöur jafnt í sæld og neyö;
kærleiksverkin, von og trúin hrein
varpa geislum á þinn bautastein.
Gott var hjartaö, göfug höföings
lund;
glaöur æ Þú réttir vinar mund .
Hjaröarfell þá gylti sumarsól,
sveitar þinnar varstu lið og skjól.
Tónarnir og tilfinningin er
framleitt á hærra stig og me*
meiri list heldur en á nokkru
ööru. Þau eru seld með góðum
kjörum og ábyrgst um óákveðinu
tíma.
I»að ætti að vera á hverju heim-
ili.
8. I). BARROdiOUOH & OO..
328 Portaee ave., - Wtnnlpeit
Thos. rt. Johiió .
Islenzkur lögfræ&n -
færslumaCur.
Skriístofa:— Room ss
Block, suCaustur horni
avenue og Maln si
Utanáskrtft:—P. O. But , .tt,,
Telefón: 423.
‘I “M"I‘ I-11
Dr. B J. BRAi\D ON
Office: 650 William Ave.
Telephone: 89.
Office-tímar: 3—4 og 7—8 e. h
Heimili: 620 McDermot Ave.
Telephone: 4300.
Winnipeg, Mat..
•H-H-I-I I H-I-M-M-I' l d;■ i-h.
Dr, O. BJOR ' X )N
Office: 650 Williain Ave.
Telephone; 89.
Office-tímar: 1.30—3 og 7—8 e.h
Heimili; 620 McDermot Ave.
Telephone: 4300.
Winnipeg, Man.
•I-H-H-I-I-I-H-H-H-I-I II !■ I-H-
1. M. Clegliorn. M I)
læknlr og yfirsotnmaAur
Hefir keypt lyfjabúöina á Baldur,
og hefir því sjálfur umsjón á öll-
rnn meöulum.
Ellzabeth St.,
BAItDUR, - MAN.
P.S.—Islenzkur túlkur vlB hendlnr
hvenær sem þörf gerist.
•H-H-I-I-I-H-H-H-H-H-H-H-I
N, J. Maclean, VI. 1).
M. R. C. S. fEng.J
Sérfræðingur í kven-sjúkdómum
og uppskuröi.
326 Somerset Bldg. Talsími 135
Móttökustundir: 4—7 siðd. og
eftir samkomulagi. —
Heimatalsimi 112.

A. S. B?>
121 NENA STREET,
selur líkkistur og annasi\
jm útfarir. Allur ötlnin
aöur sá bezti. Ennfrem
ur selur hann allKkonat
minnisvarBa og legsteina
Telephone 3o«
ðm.

Matur
er mannsins megin. Eg sel fæöi
og húsnæöi “Meal Tickets” og
leigi “Furnished Rooms.” — öll
Þægindi í húsinu.
SWAIN SWAINSON,
438 Agnes St., Winnipeg.
KerrHawlf Wdaiii'T U\.
UNDERTAKERS & EMBALMERS
229 fflain Street, Wiimiprz
Ráða yfir fyrirtak sjúkravagni. FJiót og
góð afgreiðsla. Hvítur bamalík agn KII
FKRDIN.
6
Píanó og Orgei
PETER JOHNSpN,
PIANO KENNARI
við WINNIPEG SCHOOL OF MUSIC
Sandison Blk.
Main Str., Winnipeg
J. C. Snædat
tannlœknir.
Lækningastofa: Main & Bannatyne
DUFFERIN BLOCK. Tel. 5302
enn óviðjafnanleg Be/.ta tegund
in sem fæst í Canada Seld ineft
afborgunum.
Einkaútsala
THE WINNIPEG PIANO & OHGAn CO.
295 Portage ave ,
Auglýsin^.
Ef þér þurfið að senda peninga til fs-
lands, Bandaríkjanna eða til einhverra
staða innan Canada þá notið Dominion Ex-
press Company's Money Orders, útlendar
ávísanir eða póstsendingar.
LÁG IÐGJÖLD.
ABal skrifsofa ,
482 Main St„ Winiiipeg.
Skrifstofur viðsvegar um borgina, "g
öllum borgum og þorpum víösvegar um
landið meðfram Can. Pac. Járnbrautinni .
Heldur úti kulda
| Heldur mni hita
IMPERVIOUS SHEATHIMG
Er aftur komið á markaðinu og heildsölumenn yðar geta nú birgt yður af
þeim pappa, sem viðurkendur er að vera hiun B E Z T I byggingapappír.
TEES & PERSSE, LTD. Apents,
CALGARY -------- WINMPEG --------- EDMONTON
,,Brúkið ætíð Eddy’s eldspítur. “

Erif>in lykt J
Dregur aka