Lögberg - 02.04.1908, Side 1

V«KR viljum koma oss i kynni viB lesendur
Jjí þessa blaBs. Vel mí vera. aö þetta sé í
fyrsta sinn, sem þér heyriö oss nefnda, en
oss langar a8 kynnast ytSur nánar. Vér höfum
þenna staö næsta ár, lesiö hann. Þetta er bænda-
félag. Sendið oss eina vagnhleðslu korns og vér
munum útvega yður hæsta verö, og taka að eins i
cent á bush. í ómakslaun. Sendið korn yðar til
Tbe (írain (írowers (írain Company, Ltd.
WINNIPEG. MAN.
^»»»»»»»»»»»»»»»»9»»»»»»»»!>»»a»»i
D.E.Adams Coal Co.
KOL og VIÐUR
Vér seljum kol og viö í smákaupum frá
5 kolabyrgjum f bænum.
Skrifstofa: 224 BANNATYNE AVE.
!! WINNIPEG.
Swwwwwwwww
21. AR.
Winnipeg, Man.,
Fimtudaginn, 2. Apríl 1908.
NR. 14
Fréttir.
Á oröi er, a® Doukhoboror þeir,
sem óánaegðir eru í Canatla og
»eita þvi a8 vert5a borgarar hér og
llýðnast lögum í þessu landi, fái
landvist hjá Frakkastjórn, þar sem
Heir geti hagaB sér eins og þeim
sýnist. Flokkur sá af Doukhobor-
um, sem eru nú í Fort William, og
skilist hefir frá félögum sínum,
virðist vera ólmur í a5 komast
Surt úr Canada. Rússastjórn vill
vist ekkert me5 þessa menn hafa,
•g aflrar þjóöir ekki heldur, og er
Hví úr vöndu aC ráöa hvaö vi5 þá
skuli gera.— Rússneski sendiherr-
ann í Montreal, serfi máli6 er vit-
anlega skylt mjög, hefir komi6
*ie6 tillögu, sem franska stjórnin
lefir nú tekið til yfirvegunar. Til-
bgan er á þá lei6, að Doukhobor-
tmum sé leyft aö setjast a6 á Fé-
lagseyjum í Kyrrahafi í skjóli
Frakka. — Tahiti er stærst Félags-
•yjanna, hér um bil fjögur hundr-
uö fermílur. Þar er Papeiti helzt-
ur bær. Þar situr umboösstjórn
Prakka. Umhverfis Tahiti liggja
ýmsar smærri eyjar og margar af
>eim líti6 anna6 en marmennilrif.
Á eina slíka ey, Þar sem nóg vatn
er og skógur er tiltal um aö flytja
Doukhoborana. Vegna þess aö þeir
vilja ekki neita kjöts af neinum
dýrum, mundi þeim ekki veröa til-
finnanlegur skorturinn á fæðu úr
dýraríkinu Þar. Hins vegar er
íoftslagiö milt og líklegt taliö, aö
þeim mundi falla þaö mjög vel.
Útflutt er frá eyjunum sérstaklega
perlur, skeljar, apelsinur, bómull
og vanilla, og af þeim afuröum
þykir sennilegt aö Doukhoborar
geti lifaö af. Flokkurinn, sem er
í Fort William, er talinn fús á að
fara til eyjanna. Eigi á þessi upp-
ástunga við þorra Doukhoboranna
sem una vel hag sínum hér, heldur
hina, sem engum lögum vilja sinna
en fara flakkandi um landið.
hafa orðið mikiö, en fregnir um
það ekki fullkomlega árei6anlegar
enn . Haldi6 samt að látist hafi
frá fimm hundruð til þúsund
manna. Jarðskjálftanna varö vart
á hundrað mílna svæði út frá bæj-
um þessum og skemdir af þeim
meiri og minni. ít Mexicoborg
hrundu jafnvel um tvö hundruð
húsa og margir meiddust, en eigi
er þess getið, að neinir hafi beðið
bana þar af jarðskjálftum þessum.
Sagt er að hinum geysimikltt
mannvígum á Márum í Marokko
muni nú lirma innan skamms. Stór
veldin kváðu nú ætla að fara að
skerast í leikinn ef þeim hættir
ekki. Þeim ofbýður að heyra stð-
ustu fregnirnar af manndrápum
þar. Márar voru Þá kvíaðir t dal-
verpi luktu klettum á tvær hendur.
Þeir böröust af mikillí hreysti, en
Frakkar stráfeldu þá þarna með
fallbyssum sínum. Loks sneru
Márar á flótta, en fylkingar
Frakka eltu þá og drápu margt
inanna á flóttanum.
Hætta er talin á flóðum í Ont-
ariovatni. Það er orðið tveim
þumlungum hærra en vanalega og
heldur áfram að hækka ef að
vanda lætur þangað til í Júnímán-
uði.
Sagt er að eigi að reka rúss
nesku herforingjana tvo ,þá Fock
og Reiss úr hemum, með því að
þeir séu samsekir Stoessel herfor-
foringja um uppgjöf á Port Arth-
ur við Japansmenn. Fock hefir
neitað að leggja völdin niður, fyr
en rannsókn hafi farið fram . Sto-
essel herforingi situr í varðhaldi :
Pétursborg og er aö rita æfisögu
sína.
Peningaeklan í Japan fer vax-
andi. Þar er verið að loka hverj-
um bankanum eftir annan. Stjórn-
in þar er að reyna að greiða úr
vandræðunum en fær lítið að gert.
Buelow kanzlari kvað enn á ný
hafa neitað tillögum um leynilegar
og almennar kosningar til sam-
bandsþingsins, og annara þinga.
Hann kvað slíkt mundi verða til
þess, ef lögleitt yrði, að eitthvert
ríkið í sambandinu mundi verða
svo öflugt í sambandsþinginu, að
það réði úrslitum mála þar að
mestu. Hann lýsti yfir því, að
hann og ýmsir fleiri ríkisdajgs-
menn, væru andvígir almennum
kosningarrétti. Með glensi miklu
færði hann Þær varnir fvrir þess-
ari skoðun sinni, að bera saman á-
standið i hinum ýmsu ríkjum í keis
aradæminu þýzka og á Haiti, þar
sem almennur kosningarréttur
væri ráðandi.
Á fimtudagskveldið var konui
voðalegir jarðskjálftar í Mexico.
Mest tjón varð að Þeim í bæjunum
Chilapa, Chepancingo og þremur
þorpum þar i grend. Chilapa er
smábæir með eitthvað fimtán þús.
íbúa um hundrað og tuttugu mílur
sunnan við Mexicolxirg. Hús voru
þar smá og ótraustlega bygð og
hirundu þau fjöldamörg í fyrstu
kippunum, en eldur kviknaði sam-
stundis á ýmsum stöðum í hænuin.
íbúarnir voru svo óttaslegnir, að
ekki varð sint um að slökkva eld-
inn fyr en um seinan og hann var
oröinn svo magnaður, að eigi varð
við ráðið, og fólkið var að flýja
brott, en Þaö sem óhrunið stóð af
húsum í bænum mátti heita að
brynni til ösku. Nokkuð ál'ekkar
eru fregnirnar um tjónið, setji varð
í hinum bænum Chepancingo og
þorpunum þremur. Má nú lieita,
að þau standi öll í auðn. Mann-
tjón í þessum bæjum er talið að
Bretastjórn kvað ekki hafa boð-
ið Bandaríkjaflotanum að koma
við á höfnum á Englandi á heim-
leiðinni sökum þess, að sagt er, aö
sjómálastjórnin brezka hyggi að
Bandaríkjastjórn sé ekki um að
flotinn tefjist við þann krók að
fara norður til Englands. Þess er
og látið við getið, að Bandaríkin
kjósi ekki að flotanum sé sýnd
nein viðhafnarmerki á breskum
höfnum við Miðjarðarhafið. Samt
þykir ekki ólíklegt, að breski flot-
inn mæti þeim ameríska við Gibr-
altarsundið, og að þeir kastist á
heiðurskveðjum svo sem títt er
þegar svo ber undir.
Hneyksli eitt við spönsku hirðina
hefir á ný komið upp úr kafintt.
Svo stendur á þvi, að Alfons kon-
ungur tólfti hafði látið eftir sig
tvo sonu óskilgetna. Móðir þeirra
sögð leikkona,Elena Sanz aö nafni.
Undir eins og konungurinn var
látinn hafði lögmaður komið að
máli við hirðstjóra Kristínar drotn
ingar, og skýrt frá Því, að leikkona
þessi hefði í fórum sínum bréf frá
konunginum, er mundu valda
miklu hneyksli ef þau yrðu gerð
heyrinkunn. Lögmaðurinn lét þess
samt við getið, að leikkonan væri
fús til að brenna bréfin ef hún
fengi fimtán þúsund dollara, en
lögmaðurinn eitt þúsund fyrir ó-
mak sitt. Drotning gekk að því,
og bjóst við að með Því væri þessu
máli lokið. En önnur hefir samt
reynd á orðið, því að nú kváðu
synir leikkonunnar, halfbræður
Alfons konungs, vera orðnir mynd
ugir, og krefjast þeir mikillar
fjárupphæðar af konungsættinni
fyrir bréfin, sem drotningin hélt
að brend væru fyrir löngu. Þeir
halda því og fram að gamli kon-
ungurinn faðir þeirra hafi Iagt all-
mikiö fé á banka, er hann ætlaði
móður þeirra og þeim, sonum sín-
um ,eftir dauða hennar. En nú
hafði viljað svo til, aö bankinn,
sem peningarnir voru á, hafði orð-
ið gjaldþrota, og heimta Þeir því
féð af kounngsættinni. í vikunni
sem leið fór dómari til hallar drotn
ingarinnar t Madrid til að heyra
vitnisburð hennar í þessu máli, er
nú á aö fara fyrir hæsta rétt í
landinu.
Sjúkleiki Sir Henry Campbell-
Bannermanns, forsætisráðherrans
breska, hefir ágerst svo síðustu
viku, að honum er ekki hugaö líf.
Hjartveikisflogin hafa farið vax-
andi. Um fimm vikna tíma hefir
hann verið látinn sitja upp við
kodda, Þvt að hann hefir ekki mátt
kggjast út af vegna sjúkdómsins.
—Mr. Asquith gegnir störfum for-
sætisráðherra og heldur kanzlara-
embættinu líklega þangaö til t þing
lok. — Eignir Bannermanns eru
taldar um þrjú hundruð þúsund
dollararr. Hann er bamlaus og
arfurinn gengur til bróðursonar
hans að honum látnum.
Canadian Pacific og Allan gufu
skipafélögin hafa ákveðiö að
ganga aö samningum um farbréfa-
skifti, sem nú standa milli allra
annara gufuskipafélaga, er láta
skip ganga milli Evrópu og Can-
ada eða Bandaríkja. Þegar þessi
félög eru orðin sammingsaðilar, þá
geta Þeir, sem kaupa sér far milli
álfanna frain og aftur, keypt sér
farbréf til Evrópu frá Montreal,
Halifax, eða St. John, og áskilið
sér að koma aftur meö skipi hvaða
gufuskipafél. í Canada eða Banda-
ríkjum sem þeim sýnist. En til að
vega upp á móti þessum þægind-
um, sem veitt eru, hafa félögin
lýst yfir þvi, að nú verði fargjald
frain og aftur yfir Atlanzhaf ekki
sett neitt niður úr því, sem nú er,
og að menn verði að borga jafnt
fyrir farbréf sín fram og aftur.
Sagt er, að milliríkja verzlunar-
málaúefndin í Bandaríkjunum hafi
nýlega úrskurðað það, að hún hafi
ekkert dómsvald yfir gufuskipun-
um er ganga um höf milli Banda-
ríkja og annara landa. Úrskurð-
inn gaf Franklin K. Lane umboðs-
maður, og hefir staðið á honum
nærri heilt ár, og er hann talinn
einhver sá mikilvægasti, sem eftir
pefndina liggur.
Alberti. dómsmálaráðgj. danski,
er mörgum íslendingum mun
kunnur og að fæstu góðu, hefir nú
verið ákærður af jafnaðarmönnum
í fólksþinginu um að hafa notað
stöðu sína til að svæla ranglega fé
undir sig, og auðga sig með þeim
hætti. Ekki hafði hann getað
hreinsað sig af ákærum þessum
þegar síöast fréttist, en ákærurnar
voru endurnýjaðar. Það gerði síð-
ast dr. L. B. Birk prófessor og
fólksþingismaður.
Fylkisstjórnin í Alberta hefir
keypt talþræði Bell-félagsins þar í
fylki fyrir $675,000. Félagið
heimtaði fyrst hundrað l'úsund
dollurum meira fyrir talþræðina en
Mr. Cushing, ráðgjafi opinberra
verka, vildi ekki ganga að því, og
þær urðu málalyktir að félagið
seldi talþræðina fyrir áður áminst
verð. ,1
Af millilandanefndinni íslenzku
og dönsku hefir það frézt síðast,
að Tslendingarnir, þessir sex, séu
tvískiftir. Annar flokkurinn ber
fram djarflegar sjálfstæðiskröfur,
líklegast stjórnarandstæðingarnir,
en um kröfur hins flokks íslenzku
GIMLIBÆR.
Gimli varö löggiltur bær 6. f. m. og er því vel viðeigandi að sýna mynd af honum.
íbúar eru nú taldir þar um sjö hnndruC. Kosningar í bæjarstjórnina áttu fram aC fara
7. þ. m., en á útnefningarfundi þ. 31. Marz voru þessir útnefndir og kosnir í einu hljóöi:
Jóhannes SigurCsson bæjarstjóri, G. P. Magnússon, Á. Thoröarson, K. Valgarösson og B.
Freemanson meöráöendur.
nefndarinnar er ekkert getið.
Hann vitanlega leiðitamari Dön-
um. Nefndin á að hafa tillögur
sinar til 30. Júlí n.k.
I
Winnipeg liberalar og ;
Mr. Sifton, |
Fjölmenn sendinefnd frá báðum
liberölu félögunum hér í bænum,
fcru til fundar við Mr. Sifton
samoandsþinginaður, sem staddur
var hér um helgina og fór þess á
leit við hann, að hann leyfði að
láta tilnefna sig á flokksþingi lib-
erala í Winnipeg til þmgmanns-
efnis í komandi sambandsþing-
kosningum. Mr. T. H. Johnson,
M. P. P., hafði orð fyrir nefndinni
og lýsti yfir því að bæði liberalfé-
lögin hér í bænum væru þess mjög
fýsandi að fá Mr. Sifton fyrir
Þingmannsefni. Ef hann gæfi kost
á sér væru liberalar Þess fullvissir,
að hann yrði • óefað kosinn með
miklum meiri hluta atkvæða. Ýms-
ir fleiri sendinefndarmenn mæltu á
sömu leið.
Mr. Sifton kvað sér hafa komið
Þessi áskorun öldungis óvænt og
kvaðst skyldi gefa ákveðið svar er
hann hefði hugsað málið.
ins er jámklætt og eins veggimir
ofan til. Frá ræðupalli er hannig
gengið að hann má nota fyrir leik-
svið ef á þarf að halda. í viö- j
bótinni, sem bygð var við húsið t
fyrir 2 árum, eru þrjú herbergi: j
stór borðsalur, eldhús og herbergi
handa kvenfólki. Það stendur til
að húsið verði alt málað í sumar,
bæði að utan og innan, og verður
það >á sjálfsagt eitt hið fallegasta
og vandaðasta samkomuhús, sem
Vestur-Islendingar utan Winnipeg
bæjar eiga. Að smíðinu loknu var
stofnað til skemtisamkomu i hús-
inu undir umsjón kvenfélags
Frelsis-safnaðar og Bandalagsins,
og gáfu þau félög allan arðinn af
samkomunni, rúma $50. til húss-
ins. —
Um miðjan vetur var stofnað
hér málfunda-félag, og eru í því
allmargir menn, bæði íslenzkir og
enskumælandi, úr vesturhluta
bygðarinnar. Hafa Þeir haft
fundi sína á hverri viku í Skjald-
breið, og er sagt að þeir fundir
hafi farið vel fram og að landarn-
ir hafi ekki gefiö enskumælandi
nágrönnum sínum neitt eftir t orð-
hepni og rökfimi, þó að umræður
hafi farið fram á ensku. Að lokn-
um ræðuhöldum skemta menn sér
við söng, tafl og spil. —
Frá Arjíyle-bys:ð,
Lúðurþeytanaflokkur bygðar-
innar hélt 3. ársafmæli sitt 16.
Marz. Var Það kveld haldin
skemtisamkoma í samkomuhúsinu
á Brú, og aðalskemtunin þar var
auðvitað að hlusta á flokkinn. Lék
hann allmörg lög og tókust flest
þeirra prýðilega vel. Smádeildir af
flokknum, sex menn, fjórir og
tveir, léku út af fyrir sig. Auð-
heyrt var, að flokknum hafði far-
ið talsvert fram síðasta árið, og er
það bæði að þakka góðri ástundan
flokksmanna og ötulleik og dugn-
aði hr. Alberts Oliver, sem var að-
alhvatamaðurinn að stofnun flokks
ins og hefir veitt honum forstöðu
síðan hann myndaðist. Flokkurinn
hefir hvað eftir annaö í vetur leik-
ið á skautaskálunum í nágranna-
bæjunum, þegar “carnivals” hafa
verið haldin Þar, og hefir hann
aukið bæði álit sitt og vinsældir
með því.
Good Templara húsið, sem reist
ar nálægt kirkjunni sumarið 1903
efir í vetur verið fullgjört að
inan og hefir E.Frederickson stað
S fyrir því verki. Loft fundarhúss
íslenzki lúðraflokkurinn hér í
bænum hélt aðalfund sinn hinn
fyrsta í gaerkveldi, og kaus nýja
stjóra til næstu sex mánaða, sam-
kvæmt grundvallarlögum sínum.
Flokkurinn hefir keypt hljóðfæri
fyrir nærri $600 og er búinn að
borga þá upphæð að fuUu, og sýnir
það bezt samtök og áhuga félags-
manna, sem eru nú 28. Fyrra
hluta næsta sumars gerir flokkur-
inn ráö fyrir að fara að spila fyrir
fólkið. Hanr. lncfir æft sig tvisvar
í viku sl. sex mánuði. Stjórnin ÖU
var endurkosin: forseti A. J. John-
son, gjaldkeri P. S. Pálsson, skrif-
ari B. Björasson og umsjónarmað-
ur H. Mathúsalemsson. Flokkur-
inn hafði orðið þess var, að fólki
geðjaðist ekki að nafninu, sem
hann haföi valið sér, og Því var
nafninu breytt á fundinum. Með
því að langflestir íslendingar lifa
í Vestur Winnipeg og mikil líkindi
eru til að þeir verði þar æfinlega
fjölmennastir, og hafa þar býsna
mikið að segja, hafa fyrir það
kjörd. t. d. íslenzkan þingmann, T.
H. Johnson, Þá þótti réttast að
hafa nafnið í sambandi við Vestur-
Winnipeg, og heitir homaflokkur-
urinn því hér eftir “West Winnt-
peg Band.” Kennari flokksins
verður sá sami og áður, S. K. Hall,
pianisti.
Úr bænum.
og grendinni.
Menn sem breyta um bústað, eru
beðnir að segja til um gamla bú-
staðinn um leið og þeir tilkynna
þann nýja.
Síðari part vikunnar sem leið var
hér mjög milt veður svo snjór
livarf nálega alveg ; en um helgina
fór aftur að kólna og hafa töluverö
frost verið síðan með norðanátt.
f gær var töluverð snjókoma cg’
kaldur norðanvindur. Víða k\'áðu
bændur í norðurbygðum vera orðn-
ir heylitlir, að því er sagt er.
Þeir Friðrik Sveinsson og A. J.
Tohnson komu úr myndasýningar-
ferð sinni um Álftavatnsbygðir sl.
miðvikudag. Aðsökn sögðu þeir
að hefði verið allsstaðar góð, en
langbest þó á Lundar; þar varð
húsrúm hálfu of lítið. Nýtt sam-
koniuhús á að byggja þar á næsta
sumri og er Þess full þörf, því
bygðin er stór og fjölmenn. Þeir
sögðu að fólki hefði geðjast mjög
vel að því að sjá íslands myndi’rn-
ar. og sumt fólk hefði látið í ljÓsi
þá hugsun sína. að Island mundi
verða því miklu skírara og kær-
ara eftir en áður. f Selkirk sýndu
þeir félagar mvndirnar á föstu-
dagskveldið og þessa viku eru þeir
að sýna Þær í Nýja fslandi á sex
stöðum. Þeir hafa í hyggju að
sýna þær hér í borginni bráðlega.
Síðasti fundur
liberalklúbbsins á þessum vetri var
haldinn í Goodtemplara húsinu 30.
f. m. Fundurinn var vel sóttur. J.
T. Vopni forseti klúbhsins stýrði
fundinum. Ræður héldu þeir:
H. Chevrier fyrverandt þingmað-
ur, T. H. Johnson, W. H. Paulson,
J. J. Bildfell, M. Markússon og
Bjarni Magnússon. P. Johnson lék
á piano og Alec Johnson söng
soló. Rreðurnar vont fjörugar og
ntyndarlegar og menn skemtu sér
hið bezta og setið að fundi fram
undir miðnætti. — Liheral klúhhn-
um hafa mjög aukist meðlimtr á
þessu ári. og hagur hans aldrei
staðið með meiri blóma en nú .