Lögberg - 16.09.1909, Blaðsíða 1

22. AR.
I
WINNIPEG, MAN., Fimtudaginn 16. September 1909.
NR. 37
Fréttir.
Félag liefir veriS myndaS í
bænum San Diego í Californí.u, í
því skyní að konfa þar á alheims-
sýningu sama áriö sem Banama-
skuröurinn verður f'ullgerSur.
I vikunni sem leiS varS kunn-
ugt um merkilegar landkannanir.
'Þá fréttist aS Peary hefSi fundiS
norSurheimskautiS og nánari frétt
ir bárust og af ferSalagi hertog-
ans af Abruzzi um Himalayafjöll.
Hann komst 24,600 feta hátt upp
eftir fjallinu Godwin Austen, og
hefir engum manni fyrri tekist aS
komast jafnhátt i fjallgöngum, en
ekki komst hertoginn uppá hæsta
tind fjallsins, því aS þaö er 28,250
feta hátt. Hertoginn af Abruzzi
er náskyldur ítaliukonungi og
einn hinna atkvæöamestu land-
könnunarmanna nú á tímum. Ár-
iS 1897 komst hann lupp á fjalliS
Elias i Alaska, sem er 18,000 feta
hátt. Um síSastliSin aldamót var
hann í leiSangri noröur í heim-
skautalöndum og átti ekki eftir
ncma 241 mílu aö noröurheim-
skautinu þegar hann sneri aftur.
ÁriS 1906 var hann í landkönnun-
arferöum í Afrtku.
1 á kjötflutningi þaSan á markaSinn stórum millilandaskipum álíka , siöastliöíö vor vegna frosta og var
ji Bandaríkjunum. eins og Mauritania og Lusitania I þaö mörgum stór skaöi. LriSji
-------------- ' þannig, aö kostnaöurinn viö bygg;- sláttur á heyi er ekki byijaöur enn
Hersýning á Þýzkalandi hófst á j ingu skipanna veröi $1,500,000 til, og er grasvöxtur þó töluvert á veg
fimtudaginn var. Þá kannar keis- $2,000,000 minni en tíökast hefir kominn óg því útlit fyrir góöan
Jari her sinn i Wurtenberg, allar aö undanförnu. j heyfeng, ef haustrigningar gera
hersveitirnar frá Bvaríu, Wiuirtem j ------1r j ekki tjón eftir aö fariö veröur aö
berg og Baden, samtals 116,0001 Bandarikjastjórn ætLar aS fara slá. Þaö rigndi hér mikiö í gær
manna. Hersýning jafnmikil hef- aS leggja toll á innfluttár flugvél- og nótt sem leiö, og tefur þaö fyr-
ir eigi veriö þar siöan 1899. ar og loftbáta og á tolfarinn ab ir þreskingu um hríö; en livaö
vera um 40 prct af verömæti loft-1 lengi gefur tíöin; menn vona aö
faranna. Wright bræSurnir hafa {þaö véröi ekki nema fáa daga.”
Frá Lundúnum berast fréttir
um aS í ráöi sé aö koma á loft-
skeytasambandi milli Englands og
Suöur Afriku.
vatni. SkipiS á aS byggja viö
Fljótiö og á aö veröa farþegaskip
meö nýtízkuútbúnaöi þegar þaS er
fullgert. Búist er viö aS skipiö
veröi fullgert næsta ár.
Gamli persneski shahinn hefir
veriS neyddur til aS láta af hendi
viö ríkiö allar eigur sínar i Azer-
gaijan fylkinu og fær $180,000
ellistyrk mcö því skilyröi, aö hann
flytji af landi burt. Persneska
stjórnin hefir rekiö i útlegö fjölda
marga embættismenn, sem gamla
stjórnin haföi sett og voru fylgis-
menn hennar, hint.nm öörum mót-
stöSumönnum sínum hefir hún
veitt uppgjafir saka.
4--------------
Á fimtudaginn var lézt í Arden
í New York auömaöurinn og hag-
fræöingurinn Edward H. Harri-
man, sem kallaSur hefir veriö járn
brautarkonungtur ÍBandaríkjanna.
Haföi hann veriö lengi veikur og
nýkominn úr ferS frá Evrópu þeg-
ar hann andaSist, haföi farið þang
aö til aö leita sér lækninga. Harri-
man var kominn af fátækum for-
eldrum og naiut þó allgóðrar ment-
unar í æsku. Hann varð snemma
aö fara aö vinna fyrir sér og varð
fyrst skrifari hjá verzlunarmiðli í
Wallstræti. Lítiö þótti lengi vel
framan af kveöa að Harriman og
það var ekki fyr en hann var kom
inn milli tvítugs og þritugs, að
hagfræðishæfileikar hans fóru að
koma í Ijós, en þaö varö jafnskjótt
sem hann fór að gefa sig við járn-
brautamálum og verzlun, og gerði
hann það með svo mikilli hagsýni
og fyrirhyggju, að á tiu til fimtán
árum náöi hann forræði yfir uni
tuttugtui og sjö þúsund mílum járn
brauta.
Brezka stjórnin hefir fallist á að
tilhögun sú, sem er á sildveiðum
viö Newfoundland, skuli haldast
óbreytt, að því er Bandaríki og
Bretland snerta, þangaS til gerð-
arelómurinn í Haag hefir gert út
um þaS deilumál, sem óvíst er að
verði gert næsta ár.
Enn er eigi fastákveðið hvcnær
Dominionþingið kemur saman i
haust, en giskað er á að það veröi
fyrir miðjan Nóvembermánuð.
■ ákveðiS veröið á flugvélum sínum
$7,500. og tollur á hverri þeirra, | úr Núpasveit á íslandi er skrif-
er flutt yröi inn í Bandaríkin frá j aö 13. f. m. i “Fréttir héðan eru
Englandi eða Frakklandi . mundi I fáar. Fólki liSur hér yfirleitt vel; j í lær
Bjarni Torfason frá Deer Horn
P. O., Man., var hér á ferS um
helgina. Heyönnium er nú aö
mestu lokið þar ytra og heyfengur
allgóöur. Slys haföi orðiS nýskeð
þár í bygðinni. Drengur viö Cold
Springs, Björn sonur Ólafs Jolin-
sons haföi særst af skoti. Kúla
hlaupið úr byssu óviljandi 'og lent
honum. Pilturinn er nú á
þá verða $3,375-
mokafli af fiski og síld á Raufar- batavegi og úr allri hættu.
----------I höfn og eru það mest Norðmenn,
Hinn 5. þ. m. lögðu átta herskip sem afla þar, þvi að inniendir hafa
úr Kyrahafsflota Bandaríkja i j ekki mannskap í sér til að halda út j
sex' mánaöa
leiöangur'
Harry Gill, ejjisku|r trésmiðúr,
sem tekið hafði þátt í verkfalli tré
austur í I skipum, nema einum bát viö rek-1 smiðanna hér í bænum, reyndi að
Skýrsla um uppskeruna hér i j höf. Á hverju þessu herskipi, sem netaveiði og eru þeir búnir að fá | ráða sér bana á? föstudagskveldið
Canada hefir veriö gefin út um 1 öll eru bryndrekar hraðskreiSir j 5 homtm 80 tn. af síld á liðugri með því aö skera sig á háls.
síöastliðin mánaöamót í Ottawa,' mjög, eru 18 fallbysslur og buröar ; viku,. Hann var flutlur í almenna sjúkra
samin eftir umsögn fjölmenns magrr 14,500 tonn. Yfirstjórnj ''§;m byrjað var á reknetaveiði jhúsið" strax yr hann fanst og er nú
flokks manna, sem hefir veriö að j flotadeildar þessrar liefir Sehree heíir hún aldrei brugöist hér. Hún I á batavegi. Hnnn var eitthvað
kynna sér horfurnar, og þó að á- j aömíráll. Flotadeildin á eigi að ■ byrjar seinast i }úfí og stendur
ætknnin sé nokkuð lægri heldur en varpa atkerum fyr en við Hono- J yfjr þar til i byrjun Sept. Það er
gizkaö var á um næstu mánaöamót lulu, og á hún að liggja þar mári- j blóðugt að landsins börn skuli
á undan, bendir alt til þess, aö
uppskeran verði yfirleitt dágóö.
Hveitiuppskeran er áætluð 168,-
386,000 bushel, eöa 21.73 busliel
af ekru til jafnaðar. Bygg upp-
skeran er áætluö 56,875,000 busli.
cða 30.50 bush. af ekru hverri.
Hafrauppskeran er talin 354,919,-
000 bushel eöa 38.15 biushel af
ekrunni. Bauna uppskeran er tal-
in 1,311,000 bushel, bokliveiti-
uppskeran er talin 7,794; N ýmsar
kornfcegundir 19,524,000. Flax
2,131,000 og hey 10.348,000 tonn.
í sléttufylkjunum þremur einum
sér, er hveiti uppskeran talin 149,-
285-tooo bushel, hafrauppskeran
187,802,000 bushel og fciuggupp-
skeran 33,893,000.
Með þvi að Bandaríkjamenn
hafa öðlast frægöina af fundi
norðurheimskautsinis þykir Bret-
um sjálfgefiö að veröa til þess að
finna suöurheimskautið, og liefir
landkönnunarmaðlur þar Scott kaf
teinn sótt um $300,000 styrk til
leiðangurs suður í höf,
aðartíma. Þangaö er búist viö að j ekki geta notaö þá auðsupp-
hún komi i öndverðum Nóvember j Sprettu; eg held það verði aldrei
mánuði. Þar .mæti henni önnur, fyr cn efnaöir Vestur-íslcaidingar
flotadeild Bandaríkja, 13 herskip,, kænu, heim og legðu hönd á þann
undir forustu Harber aðmíráls. |
Flotinn' á að koma viö i Kína o
Japan.
sturlaður vegna fjárskörts.
Hann tókst vel og sjúklingurinn
er á batavegi.
Páll Reykdal, frá Lundar P. O.,
kom til bæjarins á mánudaginn.
Ilann hélt heimleiöis á þriðjudag-
inn.
ÓvenjumikiS ísrek er um þessar
mundir í Atlanzhafi norðan til.
Borgaris mikill fram undan New-
foundland svo að rnörg skip hafa
verið hætt komin fyrir ísrekinu.
Blöðin segja, að aldrei hafi veriö
þar jafnmikið um ís siSan 1863.
Allmargir vinir og kunningjar
D. W. Bole fyritum þingmanns frá
Winnipeg í sambandsþinginu i
Ottawa, héldu honum samsæti á
fimtudaginn var. Hann var þá
j hér á ferö. Heimili hans er nú í
Montreal. Af íslendingum, tóku
10. þ. m. liélt Roseberry lávarð-1 l'átt i þe&su samsæti þeir T. H.
ur ræðu í Glasgow móti íjármála- J°hnson /M.P.P. og J. J. \ opni.
P‘og.
og skatta frumvarpi'brezku stjórn
arinnar. MótstöSumenn frum-
varpsins höföu beSið ræöunnar
meTi mikilli eftirvæntingu'og fjöldi sen- 76 ára gö'nul, góö kona og
Margir hafa viljaS rengja sögu-
sögn Dr. Cooks lúm heimskautsför
hans, af því að hann hafði ekki
hvita menn með sér, og síðan það
var kunnugt, að Peary fór eins að
ráði sínu i þessu efni, hafa enskir
vísindamenn ámælt honum fyrir
það.
Einn þingmaðurinn í brezka
þinginu bar nýskeð upp þá spum-
ingu fyrir Asquith forsætisráö-
herra, hvort heimskautalöndin, er
Cook kannaði, heyri undir Canj^da
eða ekki. Asquith færðist undan
að gefa nokkurn úrskhnrö um þaö
að svo stöddu.
Franskur maður, Frances Laver
Vélfræðingur, jþykist liafa fundið
ripp fleygan “omnibus” að flytja í
varning og farþega og er að út-
vega sér einkaleyfi fyrir uppgötv-
un þessari.
Eulltrtiar niðursiuiSu kjötverzl-
usarfélaga í Chicago erto staddir í
Pétursborg uni þessar mundir, og
eru þeir að kynna sér horfur um
kjötverzlun i Kaukasus og Síber-
íu vestanverðri. Um kjötverzlun
i Kaluikasus liefir lítið verið sint
og landið þó ágætt sauðland, og
kjötflutningum frá Síberíu er
mjög ábótavant. Fulltrúarnir eiga
að kynna sér hvort það mUni
borga sig að fá bætt fyrirkomulag
Samkvæmt skýrslum þýzku
stjóm. hefir veriö slátrað þar í
landi á öðrum fjórðungi yfirstand
andi árs 29,785 hrossum og '1,510
huncfam til manneldis með eftir-
liti stjórnarinnar.
Mrs. Roosevelt kvað ætla að
dvelja i bænum Khartoum í Núb-
íu í Afríku fyrstu mánuði af næsta
ári og bíða þar eftir komu þeirra
Roosevelts og sonar hans úr
leiðangrinum um Mið Afríku.
Prinsinn af Wales hefir í hyggju
að fara til Transvaal og vera við
setningu sambandsþingsins í Suð-
ur Afríku. Þingiö á aö hefjast
31. Maí n. k. Búist við, að marg-
ir merkismenn af Englandi verði i
för með honum.
Mexico.
Santa
dalnum.
Á hveirj
Tjónið af flóöurp í Mexico hef-
ir veriö mjög ægilegt undanfarn-
ar vikur. Bæir hata eyöilagst á
ýmsum stöðum og bæjarstæöin
hiuilin vatni svo að ekki standa
upp úr nema hæstu turnar.
Hrylliilegar sögur berast af|
manntjóninu mikla, sem nýskeð
hefir orðiS af flóðnim í
Mest kveður að því í
Catarina og San Juan
Þar kom flóöiö 28. f. m.
um degi sem síðan liefir liðið
hafa borist nýjar og nýjar og æ
ægilegri fréttir um mannskaöanjn
og nú þykir Jiað fullvíst, aö ekki
hafi látist færri en 10,000 manna i
stað þess aö áður var gizkaö á aö
manntjónið hefði eigi verið nema
1,000 til 1,500. Ástandiö þar er
afarbágt og þeir sem eftir lifa á
þessum svæöum engu siður hjátp-
arþurfi en íbúarnir í Messina og
á Suður ítalíu voru eftir jarð-
skjálftana þar í vetur. Hálfnaktir
beiningamenn streyma til borg-
! anna sem liggja hærra upp í land-
inu og biðjast bjargar og húsa-
skjóls. Þeir segja, að eftir að
vatniö fjaraði liggi dauðir menn
i hrönnum hingað og JiangaS. um
dalina, og nú er ekkert líklegra en
að megn drepsótt taki við eftir að
tlóðiö er af staðiö.
manna komið til að hlýða á liana.
Ro^( i^.Try fór höröum orðum um
írúmvarpiö og taldi Jiað stórhættú
legt framtíö ríkisins. Sagöi m. a.
að það mundi auka á tölu atvinnu-
lar.isra manna, ef frumvarpið yrði
að Iögumí vegna Jress gifrlega
skatts, sem lagöur væri á höíuð-
stófs-eignir. Hann hélt aS marg-
ur mundi lieldur hverfa frá Yri-
verzlunarstefnunni heldur en að
iýlg'j a L'loyd-Géorge að málum.
Ræðan hafði mikil áhrif og er nú
talið sennile,gt, 'að lávarðqdeildin
felli frumvarpið.
Nýlátin er að 552 McGee stræti
hér í bænum Mrs. Guðrún Thom-
merk. JarðarfíJrin fór fram á
sunnr.udaginn var. Húskveöju
flutti séra Jón Bjarnason en lík-
ræðu séra Friðrik J. Bergmann í
Tjaldbúðarkirkju.
Ur bænum
og grendinni.
Oft hefir verið ktartað um það,
hve sumir strætisvagnar hér í bæn
ium væru illa hitaðir á vetrum.
Nú liefir strætisvaguafélagið látið
bæjarráðsmenn vita, aö það ætli
að sjá um að strætisvagnar alls-
staðar um bæinn verði sæmilega
hitaðir á kömandi vetri og væri
það mikil bót, ef góöar efndir
verða á þvi.
Kveníélag Fyrsta lút. safnaðar
hefir ákveðiS að halda skemtisam
komu á Thanksgiving Day. —Ná-
kvæmar auglýst siðar.
Frá Springvillei í Utah er skrif-
j aö 1. þ. m.: “Héöan er íréttalítið.
j Haustannir eru byrjaðar fyrk
\ ------------ ! nokkru — hveitisláttur og þresk-
Frá Pittsburg bcrast þær fréttir 1 ing. Uppskera á korntegundum
að Melville aðmiráll og annar liðs- j mun viöa góð. Vel litur og út með
Piltarnir í Heklu hafa ákvarðar
aö halda sérlega góöan skemti-
fund næsta föstudagskveld, 17. þ.
m. Valið prógram og ágætis kaffi.
Allir islenzkir Goodtemplarar i
Winnipeg, mngir og gamlir cru
boönir og velkomnir. B. Th.
Þessir prestar 'kinkjufélagsins
eru hér í bænum, komu á þriðju-
dag og miSvikudag: Séra Björn
B.* Jónssou, séra K. K. Olafsson,
séra Fr. Hallgrímsson, séra
Stgr. Thorlaksson og séra Hjört
ur J. Leó.
Látin er hér i bænum summiH
dagsnóttina Dr. D.W. McDermid,
eftir fárra daga legu. Hann var
forstööumaöur daufdumbra skól-
ans í Winnipeg, mikilsmetinn mað
ur og mjög vel látinn.
Seljendur Edisons Phonograph-
anna á 355 Portage ave, á horni
Carlton strætis, ætla aö sýua
Winnipegbúiím mikla nýjung á
laugardagskveldið. I>eir hafa ný-
fengið mikiö úrvaJ af phonogröph
um Edisons, sem eru af beztu teg-
und og miklu betri en menn eiga
hér alment að venjast. Félagiö er
frá Bandaríkjunum. Á laugardag-
inn ætla þeir að halda tvær söng-
samkomur á nefndum stööum,
aðra kl. 3.30, sem börn liafa að-
gang að, hina kl. 8 aö kvöldinu.
Enginn aðgöngueyrir og allir ertu
velkomnir. Þeir liafa m. a. ínörg
ágæt lög sænsk, norsk og dönsk,
auk alls annars. Þetta er nýjung
hér í bænum, en algengt í stór-
borgum Bandarikjanna. Sæti geta
menn fengið og munið, aS allir fá
ókeypis aðgang.
Heilsuhælið á íslandi.
Alexander Francke, Jiýzkiur maö-
ur hér i bænum, hvarf frá heimili
sínu á íimtudagskveldið var og
hefir ekki spurzt til hans síöan.
Gerði erfðaskrá sína áður um dag-
inn. Hann var eitthvað geggjað-
iut og gert ráð fyrir að liann hafi
ráðið sér bana.
Strathcona lávarður kom /ling-
að til bæjarins fimtudagskveldið í
fyrri viku, á heimleið frá Kyrra-
hafsströnd. .Hann hafði stutta
dvöl hér. Han nhaföi meiðst lit-
ilsháttar vestur við haf, dottið úr
vagni og bar hendina í fetli.
Rigning kom hér a mániuidags-
nóttina og hélzt fram eftir mánu-
deginum. Uppstytta síðan, en
kaldara í veðri en áður. -
Friðrik Bjarnason hefir selt
Sveini Jónssyni verzllun sina á
horninu á Notre Dame ave og Mc
Gee strætis.
í síðastliöinni viku fluttu ensku
blööin hér í bænum símfregn frá
Lundúnaborg viövíkjandi heilsu-
hælinu á Vífilsstööum viö Reykja-
vík.
Þar er sagt aö útlendum feröa-
mönnum, sem k o m i ö hnfi til
Reykjavíkur í sumar, hafa veriö
sýnt heilsuhæliö, sem veriö sé aö
reisa handa tæringarsjúklingum í
nánd viö Reykjavík. Því sé frá-
bærlega vel í sveit komiö, hafi ver-
iö reist fyrir forgöngu íslenzkra
Oddfellow’s, meö almennum sam-
skotum og styrk frá alþingi,— alt
rétt hermt,— og lofsöröi lokiö á
þjóöina fyrir þann áhuga sem hún
sýni í aö leggja sinn skerf til út-
rýmingar ,,hvíta dauðanum.“
V estur-íslendingar lögöu
dtengilega til heilsuhælisins og vit-
um vér aö þeim er ánægja aö vita,
aö auk þess sem hælið veröur
þjóöinni til ómetanlegs gagns inn
á viö, þá eykur þaö veg hennar út
á viö meðal stórþjóöanna.
Páll Árnason og ÞiSrik Ey-
vindsson komu frá Marshland til
bæjarins á föstudaginn síðastliðm
viku með tvær vagnhleðslur af
griputn, sem Jieim tókst fljótt að
selja. Hr.: P. A. kom á skrifstofu
Lögbergs í svip, sagði að heyskap
Áramót.
Mér hafa veriö sendir pening-
ingar fyrir Áramót 1908 og 1909
sem fylgir:
Rev. FriCrik Hallgrímssoo.......1.25
Jón Eiríksson, Wpg Beach........6.25
H. J. Josefson Elfros...........1.25
Th. Thorvaldson Brandon ........2.50
Dr B. J. Brandson...............5,00
Thos. Paulson, Leslie ..........2.50
M. Friöbjörnsson, Mountain .....2.50
H. Sigmundson, Icel. River......3.00
A. A. Jdtmson, Mozart.......... 1.00
B. Arason, Husavick ............1.50
Jón Halldórsson, Sinclaer-station ..2.50
Jón Johnson, ó'vold .............250
S. óumarliöason, Ballard........2.50
S. Finson, Milton ..............2.50
Enn þá eru þó nokkrir, sem
ekki hafa gjört skilagrein fyrir
Áramótum 1908, og eru þeir hér
mjeö vinsamlega beönir aö s'enda
mér bækur þær, sem þeir hafa
1 væri lokiS í sínu bygðarlagi og enn þá óseldar. Ef einhver hefir
f fréttum frá Gimli er þess get-
ið, aS E. D. Moore viðarsali, er
sögunarmylnu á viS íslendinga-
fljót, sé byrjaður á aS láta smíða
foringi Bandarikjanna hafi fund-1 oippskeru á sykurrófum. Ávextir gufuskip, stærra en nokkurntima
ið upp að breyta vélarútbúnaði í af öILuim tegundum eyðilögðust áöur hafi veriS notað á Winnipeg-
þresking langt komin. Heyskap-1 fengiö fleiri Áramót 1909, en lík-
ur víðast góður og uppskera i |, t er aö seljisti þá ef ■
nnnlöiívie n I t r J O
ríöandi að þau séu send til mín
hiö allra fyrsta, því aö upplagiö
meöallagi
Ilann hélt heimleiðis á
föstudagskveldið.
Jón Davíðsson, 719
William eí ÓÖU1B aö núnka.
ave. hér í bænum var skorinn upp
vegna botnlangabólgu í fyrri viku.
Uppskurðinn gerði Dr. Brandson.
Winnipeg
John J. Vopni,
P. O. Box 2767
Man.
BUÐIN, SEM
ALDREI BREGZT3
WI1ITE e. MAN \ti\N, 500 Main Winnipeq.
Alfatnaöur, hattar og karlmanna klæðnaöur viö lægsta
veröi í bænum. Gæöin, tízkan og nytsemin fara sam-
an í öllum hlutum, sem vér seljum.
Gerið yöur aö vana aö fara til
D. E. ADAMS COAL CO
l-lARÍÁ nr, I IN hCOI Allar teEund'r eldiviöar. Vér höfum geymslapláss
rikJPcLJ WV_í L um allan bæ 0g ábyrgjumst áreiöanleg viEskifti.