Lögberg - 21.07.1910, Blaðsíða 7

LÖGBERG, FIMTUÐAGINN
2i. JOLI 1910.
7
*
Aðalfundur Isl.bankans.
Skýrsla ráðherra.
Ár 1910 hinn 1. Júlí var haldinn
aCalfundur í Islandsbanka. Fund-
urinn var haldinn í skrifstofu bank
ans i Reykjavík og settur af ráð-
herra Birni Jónssyni, er lagöi fram
blöö þau af “Berlingske Tidende”
og Lögbirtingablaöiinu, sem fund-
urinn hafði verið boðaður í, og
lýsti því jafnframt yfir, aö fund'-
urinn hefði verið boðaður með lög-
legum fyrirvara. — Fuindarstjór’.
var kosinn Halldór Daníelsson yf-
irdiómari, en fundarskrifari Sig-
h'vatur Bjarnason bankastjóri.
Gefn'ir höfðu verið út atkvæðis-
seðlar fyrir 8,860 lilutum.
Þetta var gert:
1. Formaður fulltrúaráðsins ráö
herra Björn Jónsson, skýrði fyrir
hönd fulltrúaráðsins frá starfsemi
bankans siðastl. ár, en gat þess
jafnframt, að gefnu tilefni, að far-
ist heföi fyrir aö halda reglulegan
fulltrúafund, enda heföi veriö litið
verkefni fyrir slíkan fund. —
Skýrsluna um starfsemi bankans
yröi því að skoöa sem samda af
formanni fulltrúaráðsins, en viö-
staddir fulltrúaráösmenn, hr. Lár-
us Bjamason og Sigfús Eymunds-
son höföu eigi neitt við hana aö
athuga aö efninu til. — Formaöur
fulltrúaráðsins lýsti iþví yfir, aö
stjórn bankans og framkvæmdir
allar heföu verið i ibezta lagi áriö
sem leiö og tók það sérstaklega
lega fram, að bankastjórninni væri
eigi að neinu leyti gefandi sök á
þvi óíáni eöa tjóni, sem bankinn
heföi orðið fyrir útaf svikum, Frið-
riks Kristjánssonar úti-bússtjóra á
Akureyri. — I íslandsbanka heföi
jafnan verið og væri enn alt i bezta
lagi.
2- Fram lögð endurskoðuð reikn
ingsgerð fyrir árið 1909. Sam-
þykt að greiða hluthöfum 6% í
ársarö.
3. Framkvæmdarstjórn í einu hl.
gefin kvittun flynir rdiknin|gsskil-
unum.
4. Hæstaréttar málaflutnings-
maöur L- Arntzen í einu hljóöi
endurkosinn í fulltrúaráð, af hlut-
hafa hálfu.
5. Amtmaöur J. Havsteen sömu-
leiðis endurkosinn endurskoðunar-
maður í einu hljóði.
6. Samþykt í einu hljóöi uppá-
stunga eins hlutahafa um að votta
framkvæmdarstjórn bankans þakk-
læti fyrir ágæta frammistööu sina
aö þvi er rekstur bankans og stjórn
snerti.
Fundi slitið.
Björn Jiónsson,
Halldór Daníelsson, f.stj.
Erindi það, sem ráöherra flutti
sem formaður b&nkaráðsins, urn
rekstur bankans, var á þessa leið:
Reksturtekjur bankans hafa ánð
1909 ekki kornist eiins hátt eins og
1908; þær uröu 36/xx) kr. lægri.
Þetta stafar því nær eingöngu af
því, að útlánsvextir bankans voru
áriö 1909 tiltölulega mjög llágar
móts við þaö, er bankinn varö sjálf
ur að greiða af skuldum sinum e’ -
lendis; og hefði bankinn eigi á
annan hátt haft alldrjúgar tekjur
bæði fyrir innheimitustörf sín og
ýms fleiri störf en bein lánsstörf,
mundi ágóði sá, er taæðii hluthafar
og landssjóður fá af bankarekstr-
inum, hafa orðið talsvert lægri en
raun hefir þó á orðiö. Að stjórn
bankans lét útlánsvextina, sem hún
færði niður 1909, eigi vera. hærri
en hún gerði, veröur aö telja vel tii
fallið og lýsa mikilli nærgætni,
enda er það til þess gert, aö létta
undir meö mönnum aö standa i
skilum við bankann.
Þaö kom víöa í ljós áriö sem leið,
aö öröugleikar við aö standa í skil-
um bankann, fóru yfirleitt vaxandi;
og á þessu ári hafa orðið svo mikil
brögö aö þessu, svo sem kunnugt
er, aö margir hafa gefist upp og
orðið gjaldþrota, sumir stórskuld-
ugir. í>að má búast viö meira eöa
minna tjóni af því fyrir bankann.
Vanskilin stafa vitaskuld mest af
getuleysi, en sum sjálfsagt af of
miklu viljaleysi eður blátt áífram af
skeytingarleysi; þvi er nú miður.
Hinsvegar má gera sér von um,
eftir öllu reksturs fyrirkomulagi
bankans, að tap það. sem hann kann
að verða fyrir af framantöldum á-
stæðum, verði eigi stórvœgilegra
en svo að þaö hafi engin veruleg
áhrif á ágóða landssjóðs og hlut-
hafa af bankarekstrinum.
Viöskiftavelta bankans hefir og
eigi verið fult eins mikil áriö i</>9
eins og næstu ár á undan. Hún
hefir oröið eftir reikn. 1909 nal.
4 milj. kr. lægri. Þetta stafar
aðallega af framangreindum vand
kvæðum og örðugleikum, atvinn’i-
brésti i sumum greinum m. m., ,ið
húsagerð hefir t. d. mjög lítið
verið unnið o. s. frv. Aðalástæö-
an fyrir þvá. aö viðskiftaveltan hef
ir lækkað, er þó sú, aö viðskiftin
við útibúin hafa veriö miklu minni
enda hefir þar borið enn meira á
linekki í verzlun og viðskiftum,
eins og títt er i erfiðum árum.
Hjá heimabúinu hefir viðskifta-
veltan verið hin sama og áður, og
má það telja öllum vonum framar,
ekki meira rekstursfé en bankinn
hefir, einkum þcgar á það er litið,
aö talsvert af starfsfé bankans,
inlá vera helzfi miikið, er i föstuim
lánum, sem erfitt er að fá höggv-
ið skarð í, svo að nokkru nemi,
þegar ekki árar betur en nú.
Bankinn seldi i Aprilmánuöi í
fyrra fyrir Landsban'kann 2 milj-
ónir í bankaskuldabréfum, og má
það teljast þarft verk fyrst og
fremst fyrir Landsbankann og þá
einnig fyrir alt landið í heild si’.ini.
Ekki er hægt að segja, aö út-
litið sé gott þetta árið. Aö vísu
eru horfur allgóðar á Suðurlandi.
sérstaklega til sjávarins, en ait
daufara. í hinimy llandsfjóröung-
unum, einkum til sveita.
Af starfsfé bankans eru urn 2
miljónir hjá útibúunumy og er því
afar mikilsvert fyrir taankann, aö
útibúin geti haldið nokkurn veginn
í horfinU' og hafi ekki við mjög
mjög mikla örðugleika að stríða.
Það verður að mestu leyti komið
undir veðráttunni næstu 2—3 mán
uði, hve arðsamur útibúarek.stur-
inn verður.
Fréttir frá íslandi.
Reykjavík, 2. Júlí 1910.
Meiðyrðamál mörg hafa minni-
ldutablöðin þrjú hér í höfuðstaðn-
um fengið á hálsinn upp á síökast-
ið. Ráðgjafi hefír stefnt þeim
mörgum stefnum fyrir svivirðileg-
an munnsöfnuö í hans garð —
munnsöfnuð, sem er allri þjóðmni
vansæmandi vegna þess hve mjög
hann ber vott um litinn stjórnmála
þroska.
Þótt tekið sé d'júpt í árinni um
stjórnmálastefnur þær, sem eru á
döfinni og blöðin láti fjúka djart-
mæli um þær — er ekkert við þvi
að segja. En lubbalegar persótiu-
skammir, persónulegur rógur og
níð, svo sem mirmihlutablöðin hafa
tamið sér einkum í vetur, — þess-
konar stjórnmálavopn eiga engan
rétt á sér og er sjálfsagt aö reyna
að gera þau landræk, hvern veg
sem auðið er. — 'Takist aö útrýma
þeim með hjálp dómstólanna—má
það heita vel farið.
Minnihlutablöðin eru að bera sig
upp undan málshöföumim ráð-
gjafa — og skrifa mikið um, að
Hannes Hafstein hafi aldrei i sinni
ráðgjafatiö — lagt i meiðyrðamál
viið andófsblööin sem þé voru.
Engin furða var það!
Bardaga-aðferð andófsblaðanna
þá bar sem sé af bardaga-aöferð
þeirri, sem nú er beitt, eins og gull
af eiri. H. H. hefir aldrei orðið
fyrir persónulegum ofsóknum og
rógi af hálfu mótstöðumanna sinna
eins og núverandi ráögjafi.\ Þá
réði frekara “fair play” í andófe-
baráttunni en nú, er J. Ól. & Co.
ráða aöferöinni.
Dáin Lovísa Jónsdóttir ffrá
Finnlvogabæ) á Vegamótum á Sel-
tjarnarnesi. 40 ára. Dó I. Júlí.
1
Séra Haraldur Níelsson fe i dag
til Englands til þess að leita sér
læknmga og jafnframt til þess að
reyna aö' kippa í lag biblíumá'mu,
sem um var getiö í síðasta blaö:.
Átta ára gamall piltur sonur
Haralds Jónssonar Grettisgötu 54
datt á þriðjudagskvöldið á götunni
og beið bana af.
Handa heilsuhælinu á Vífilsstöö
um hefir norskur hvalari á Mjóa-
firði, James L. Dahl, sent stjóm-
arráðinu nýverið hörðinglega gjöf,
1,000 kr. í peningum.— tsafold.
-DÁNARFREGN.
Hinn 8. Júlí síðastl. andaðist hér
í sveit öldungurinn Pétur Arn-
grítnsson. Hann mun hafa verið
um 85 ára gamall. Hann var fædd-
ur í Tunguseli í Sauðaneshreppi í
N oröu r-Þ ingey j arsýslu, og mun
hann hafa alist upp þar og á næsta
taæ, Hallgilsstööum í sömu sveit
þar til hann var af ómagaaldri og
gat unnið fyrir sér sjálfur.
Hann hafði strax 1 æskiv þótt
sjálfkjörinn til ao vera frarn-
kvæmdarfjöður allra þeirra heim-
ilisstarfa, er mesta karlmensku út-
heimtu, enda var hann bráðgjör
að líkamsatgerv..
Hinum andlegu hæfileikum hans
haföi litið sem ekkert verið á leiö
vísað fremur en þa var títt, en aö
náttúrufari var hann vel skynsam-
ur maður.
Hann var fastur og forn í skapi
og anda og mintni í hvívetna á
fornan hetjumóð og unni öllum af-
reksverkum. Sjálfur var hann
hugprúður maður og karlmenni
mikiö.
Hann varð eitt sinn nafnfrægur
í sínu héraði fyrir orustu mikla er
hamr háöi einn við heila skipshöfn
af enskum fiskimönnum, er stoliö
höföu mörgum kindum og sauð-
bundið þær á sjávarmáli er Pétur
bar aö.
Sagöi hann mér sjálfur fvrir
tveim árum síðan, að hann við þá
aðkomu hefði reiðst svo mikið, aö
hann tapaði góöu valdi á sjálfum
sér. Að vopni var ekkert nema
sjórekinn raftur, sem honum í þaö
skifti lék vel í hendi; en sýndist þó
seinna nieir þungt og óliðlegt vopn.
En svo lauk þó bardaganum, að
sknpverjar flýðu meir og minna
sárir og lemstraðir, viö lítinn orð-
stýr, en Pétu.r einn hélt velli og
leysti sauðkindurnar, sem fögnuöu
frelsinu.
Pétur sál. var aldrei viö kven-
mann kendur, og átti engan lífs-
erfingja. Plann stýröi og aldrei
búi fyrir sjálfan sig, en var alla-
jafna vinnumaður hjá öðrum, um
nokkur ár hjá séra Vigfúsi sál Sig-
urðssýni á Svalbarði, seinna pró-
fasti á Sauðanesi. í honum fann
Pétur tilsvörun þeirra eiginleika,
sem hann virti mest hjá hverjum
manni, en það var fullhugans ofur-
kapp með nægilegri forsjá. Sagði
Pétur mér eina sögu af samvistum
þeirra prests, er afdráttarlaust
minti mig á samtal þeirra Eggerts
Ólafsonar og Gissurar ráðsmanns
hans, morguninn sem þeir lögðu út
i óhappasælu sjóferðina, eins og
Grímur Thomsen gengur frá því:
“Veðurglöggur Gissur segir:
gefur í dag oss varla héðan,
rauti úr þeirri bliku blása,
betra’ er aö vera í landi á meðan.
Eggert vildi áíram halda:
Innfjaröar vér þolum' kalda."
Eg lít svo á, aö saga Péturs sé þess
verð'að setja hana hér, því hún lýs-
ii' sérstaklega nærgætni, forspá og
hetjuhug, sem óöum, er að týnast
úr íslenzku manneðlisfari, og lýsir
þar fyrir utan eftirtektarverðum
hæfileikum hins nýlátna öldungs.
Sagan er þannig:
Það var einn morgun í svartasta
skammdeginu, að prestur kom árla
mjög til Péturs síns, sem líka var
snemma á fótum og haföi gætt til
veöurs, og hét á hann að fylgja sér
þann dag á heiðarkot eitt hiö fjar-
lægasta í sókninni (10—12 mílur
enskarj, kvaöst hann verða að hús-
vitja þar, enda væri veður bjart og
færi gott. Pétur sagö.i að hann
skyldi ráða, en sér segöi svo hugui
um, aö ekki yröi langt á dag liðið
þegar bæöi veöur og færi hindraöi
ferðamanninn, 0g væri hægt að
velja betri dag. Sagði prestur sér
bœri aö rækja sitt kall á réttum
tímum, enda væri þeir báöir líkleg
ii til aö þola nokkurn mótblástur
Var þá prestur upp á sitt bezta, og
karlmennl mikiö.
Var þá lagt af stað. Prestur
riöandi en Pétur gangandi. Fljót-
lega skygöi aö í lofti og gekk á
grenjandi stórhríö. Prestur tók
eftir þvi, aö Pétur, sem gekk á
undan, átti bágt meö að halda stefn
unni vegna veöurhæöarinnar. Kall-
aöi hann þá í Pétur og bauð honum
aö ganga viö hlið hestsins og haldn
annari hendi í makka hans. Gekk
þá ferðin greiölega um stund, en
fljótlega dró saman i svo þykka
og harða skafla, aö prestur varð aö
fara af baki og ganga. Eftir haröa
og .langa útivist náðu þeir heiöar-
kotinu og böröu þar að dyrum hvaö
I Ke New ana Secoiul Iis r:
FURITURE STORE
Cor. Notre Dame & Nena St.
■—2 F þér heimsækið oss, þá fáiö þér að
sjá, hvílík ógrynoi af alskonar hús-
IE gögnum, nýjum og gömlum, vérhöf
um að bjóða.
Ef þig vanhagar um eitthvað f stáss-
stofuna þína, borðsalinn eða eldhúsið eða
hægindi að hvíla þín lúin bein á,þá heim-
sækið oss.
Það er fásinna að fara lengst ofan í bæ
þegar þér fáið þetta ódýrara hérna á
horninu Notre Dame and Nena St.
HALDID ELDINUM LtF/\NDI
með
YIÐI og KOLUM
frá
THE
Rat PoRTAGE LuMBER C°
NOKWOOD
2343 - - TALSÍMI - 2343
Spyrjið um verð‘hjá oss.
eftir annaö. en enginn kom út, og
gekk þá prestur til baiðstofu óboð-
inn. En sú aðkoma. Konan lögst
á sæng, maðurinn ekki heima, börn-
in skælandi við rúmstokkinn. Gat
þá prestur þess, aö sdg hefði óraö
fyrir því, að sin væri þörf á þenna
bæ einmitt þenna dag. Prestur var
læknir góöur og nákvæmur mjög.
Hjálpaði hann konunni og hjúkraði
bömunum, og bauð Pétri að annast
málleysingjana í útihúsum. Voru
þeir þar um nóttina og gaf vel heirn
næsta dag. Fundu jæir þá hús-
bóndann, sem hafði daginn áður
dagað uppi i nágrenninu og hafði
prestur orðið þungorður við hann
að hraða sér ekki meira heim. F.i
þá sagan á enda. Báðir voru góö-
ir. Pétur gat veðrinu nærri, prest-
ur vakti yfir nágrenninu. Er jæssi
eðlismeðvitund útdauð meö Pétri
sál? Eða er nokktið' gert til að
halda henni vakandi?
Pétur sál. var 65 úra gamall j>eg
ar hann fluttist til Ameríku, for
þá til bróöur síns Arngríms sáluga
Arngrímssonar, sem var nokkru
áður fluttur vestur og bjó þá suður
i Dakota, en dó skömmu seinna.
Siöan hefir Pétur sál veriö aö
mestu leyti hjlá ekkju og börnum
bróöur síns og stööugt' nú í seinni
tíö, þegar skjóls og hlífðar þurfti
með, jafnóöum og ellin sejg að og
lamaði' kjarkinn og kraftana; enda
naut hann þar ákjósanlegrar aö-
hlynningar. Hann lá ekkert rúm-
fastur, var sem feigðartökin ættu
örðugt meö aö bregöa honurn að
velli. Fáum mínútum áður en hann
dó, bauð hann húsmóöur sinni að
sækja vatn í fötu, en allsherjarafl-
ið, dauöinn, sagði nei.
Hve sæluríkt væri aö> 'hugsa til
þess að öllum mönnum, í hverr'
stööu sem þeir eru, gengi eins vel
að vakta pundið sitt, gætu eins trú-
lega, eins samvizkusamlega, eins
hlutdrægnislaust, eins óeigingjarnt
unnið dagsverkið til enda.
Mozart, Sask., 10. Júlí 1910.
Friðrik Guðmundsson.
Börn sem eru að taka tennur,
þjást meira og minna af magaveiki,
sem' stemma má stigu fyrir meö því
að gefa j>eim Chamtaerlains lyf,
sem á við allskonar magaveiki
fChamberlain’s Colic, Cholera and
Diarrhoea RemedyJ. Ekki þarf
annaö en gefa þeim eina inntöku,
eftir hvert kast, samkvæmt fyiir-
sögri, og því næst laxerolíu til að
hreinsa innyflin. Þaö er örug: og
hættula/ust. Selt hvervetna.
TO-NIGHT
AND REST OF' WEEK
Matinees Wednesday and Saturdag
“Is it Possible?" “Why the Idea?"
Pixley and Luders' Musical Masterpiece,
The Burgomaster
with the Original Peter Stuyvesant
GUS WEINBURG
and the merriest, and fairest chorus of
kangaroo girls.
Matinees................... $i.oo to 25C
Nights..................... $1.50 to 25C
SANDUR og MÖL
í tígulstein vegglím og steinsteypu
The Birds Hill Sand Co.
Ltrolted
Flytja og selja bezta sand
möl og steinmulning.
Steinmulningur
AUar stserðir í steinsteypu hvort sem er milli bita
eða í undirstöðu.
Beztu og mestu byrgðir í Vesturlandinu.
Greið skifti, selt f yards eða vagnhleðslum.
Pantanir mega vera stórar sem smáar.
Geymslustaður og skrifstofa
Horni Ross og Brant Str.
Vice-President and
Managing Director
D D. WOOD
Phone Main 6158
ISLAND CITY
DIAMO N D
HARD PAINT
Þetta mál er búið til úr beztu efnum og allir
málarar gefa því meðmæli sín — hefir í sér
beztu Olíu og Terpentínu.
Nafnið
ISLAND{ CITY eigið þér að hafa í huga er þér kaupið mál,
Það bregzt yður ekki; mál vort, sem er búið
til undir notkun mun reynast drýgra og end-
ingarbetra en nokkurt annað mál.
ISLAND^CITY gólfmál harðnar á einni nótt og fær gláandi
húð.
TÍGLA GÓLF-MÁL
þornar algerlega á 6 stundum. Fyrri málning-
in sezt í holur og rifur, seinni málningin setur á
skínandi gljáa.
FALLEGIR STEININGARLITIR
brotna hvorki né bila, standast
áhrif lofts og geta ekki upplitast.
P. D. DODS&CO.
M O N TR E A L
eöa 328 Smith St., WINNIPEG