Lögberg - 11.01.1912, Blaðsíða 3

LÖGBERG, FIMTUDAGINN u. JANÚAR 1912.
3
! Breiðdal fyrir 60 árum.
Framh. frá bls. 2
ar á báðum endum. Svipusköft sá
eg, sem járnhólkar voru á og upp
úr hólkinum á efri enda gekk krók-
ur allsnotur; var krókur sá til þess,
ef maðiír misti úr hendi sér eitt-
hvaS, klút, vetling, höfuöfat, þá
seildist maður eftir því meS svipu-
króknum og gat oftast fiskaS þaS
upp án þess að fara af baki. En
fágætar voru þessar króksvipur.
Heldri menn og efnabæ'ndur áttu
svipur, er sköftin voru úr spans-
reyr, rauöum eöa bleikum. Og er
fram liSu stundir, vildu allir eiga
var umúnaSur þessi algengur. var
einkum í suöurbygSinni utarlega;
þar eru líka rigningar stórfeld-
ari og tiSari en á inndalnum og í
norSurbygSinni. Á mörgum heim-
ilum var baSstofupallurinn aldrei
þveginn; safnaðist smátt og smátt
á hann al.þykk skán ; en i rigninga
tiö barst oftast bleyta mikil inn á
pallinn, svo skánin blotnaSi; þá
var hann skafinn með þunmim
járns])aða og skarniS boriS út, en
pallurinn þurkaSur vandlega með
tuskum.
álatarilát, diskar, askar og skál-
samskonar svinur; ýmist voru hólk ar, voru þvegin upp á hverju
arnir úr látúni, ýmist úr nýsilfri.
Kvensöölar voru meS þáum þrík-
um aS framan og aftan, og söSul-
sveifin jafnhá bríkunum — sætin
djúp. I’rikur og s/eif oftast
klæddar ^útuSu skinni voöfeldu,
stundum klæddar vaSmáli, brydd-
ingar úr skinni. Þunnar og mjó-
ar látúnsræmur voru negldar fram
með bríkunutn og eins meS fram
sætinti báSútn megin. Rænutr þess-
ar höfSu sumir úr skinni negldar
bólum. Sætið áva’t stoppaS hári
og klætt vaSmáli; löfin æfinlega úr
vaömáli. fóSruS boldangi eSa
striga. SöSlar jiessir vortt fyrir-
ferSarmiklir og Jjungir. Nokkrar
gamlar konur áttu söSla íátúns-
dr^fna; á þeini vortt bríkur ' og
sveif yfirklætt þunnu látúni meS
upp ldeyptti rósaútflúri. Á fr.tm-
bríkinni var tíSast fangamark eig-
anda, á afturbnkinni árta1 Sess-
ur hafði kvenfólk venjulega í söðl-
um sínum, flossessttr eSa útsaum-
aðar, stoppaSar smágjöru fiSri.
SöðttláklæSi áttu allar ]>ær konur,
og stúlkur, sem á annab borö áttu
•söSla. Vortt þatt æfinlega annað-
hvort glitofin eða glitsaumuS.
Rósirnar, er í þau voru ofnar eða
saumaSar, voru meö ýmsum litum
og ]>eim einatt haglega íyril kom-
iS. í annan enda áklæSanna var
jafnan saumaö fangamark eiganda
og var þaS fimtántekið letur, stór-
hreinlegt og sórndi sér vel. ÁklæS-
in vortt brydd alt í kring rauðti
eða blátt. Yfirleitt vorti áklæöin
til mikillar prýði. Þeim þótti vænt
um nýju áklæöin sin, ungtt stúlk-
tinum, og hirtu þau líka vel.
laugardagskvö’.di eftir máltíS.
Mjólkurilát öll vortt æfinlega þveg
in upp úr sjóöandi vatni og þurk-
uö svo við eld eða sólarhita áSur
en ær og kýr vortt mjólkaðar. Ný-
mjólkin var ávalt síiið gegtutm síl,
er prjónaöur var úr togbandi og
þaninn á trégrind. Rjominn var
æfinlega siaSur áður en strokkaS
var. Flestar húsfreyjur gerStt
skökttr úr smjörinu volgu af
strokknum og geymdtt þær á búr-
hylltinni þangað til nóg var koniið
til aS fyl’a meS kvartél. Þá var
smjörið brytjaö niöur og hnoöaS
í hreitut vatni. er að eins var tekið
úr kttlið. Samati við smjöirið var
hnoöaS smámuldu salti eftir geð-
]>ótta hvers fyrir sig og því síSan
drepið’niður í kvartél. Sumar kon-
ur höfSu þann siö, að drepa niður
smjörinu ósöltuSu, í hvert skifti
sem strokkaS var; það sntjör varð
jafnbetra en hitt. Þá voru enn
nokkrar konur, sem aldrei söltuðu
smjöriS; kreistu vel úr ]>vi ávirnar
og dráptt ]>ví svo niSur. Það
smjör varð æfinlega súrt. . Þótti
stimum það betra en saltaö smiör.
Smápistlar úr íslands
ferð.
Bftir J. H. Líndal.
Almennur áhugi er vakandi
rneðal landbúnaðanmanna á ís-
landi fyrir túnrækt og heyrækt
með vatnsveitu.
Túnrœkt.
Talsvert hefir henni fariö fram
þar á tveimur síðustu áratugum;
þúfnasléttur vandaSar betur og I
ristuspaðar, sem eru þægilegra I
verkfæri, notaSir í staðinn fyrirj
ljái, sem áður voru.
Plógar ertt dálítið notaöir á
stöku S’tööum og er notkun ']>eirra
heldur aö aukast. Herfi mjög
víða notuð. Af því landsmenn
ltafa enn ekki notað nema tvo hina j upphækkaður eins og t. d. á hunda
smáti hesta fyrir plóginn, hefir sleSttm hér í landi; og suntir nota j
þeim veitt erfitt aS brjóta upp kjálka líkt og á kerrtun. Mun það
jörðina, sent er þýfö. Hafa plóg-; vera inn komið frá Noregi. Aldrei
arnir gjarnan orðið hestunum of-j er nenta einn hestur notaður fyrir
hjólin og möndlana. — Kerrtthjól
og tnöndlar eru þar ti) sölu og hver
sá vagn mundi ekki veröa dýrari
en 2 kerur með kössum. Og eins
notfærir ailstaðar þar sem kerrtun
verður komiS við.
ÍTr Rangárvallasýslu t. d. eru
kerrur notaðar til vöruflutniuga
til Reykjavikur. ful.ar 2 dagleiöir
hvora leið. Ertt stundum 2 og 3
keruhestar hver aftan í öSrum og
ntaSur ríöandi, sem teymir þann
fremsta.
Sleöar.
LítiS hefir verið breytt til með
þá i seinni tíð, enda eru þeir til- j
tölulega htið notaöir enn þar i ■
landi. Engir nota tvöfalda sleða, j
jafnvel ]tó aS þeir ltafi fengið sýn- !
ishorn af þeim.
Sleðarnir hafa breyzt frá þvi. |
sem áöttr var svo, að pallurinn er
(T
BúÖin sem alla gerir
ánægða.

ttrefli.
Einn íslendingur, SigurSur járn
smiður á Akttreyri, hefir komist á
lag með aS smíða minrji plóga,
lieldur en menn áður hafa þekt.
Er plógttr sá talsvert útbreiddur cg
mun elcki of þungur fyrir 2 hesta
á þýfi, sem búið er aS rista torf-
iS ofan af.
Aö plógar eru enn svo lítið not-
aðir viö þúfnasléttu er — eftir þvi
sem mér skildist — af þesstttn á-
stæðum : Ofanaf ristan gengur svo
seint — 50 til 60 ferfaðmar dags-
verkiö—, og bændttr yfirleitt geta
ekki kornist yfir, aS slétta nema
nokkur hundruð ferfaöma á ári.
Finst þeim ekki svara kostnaSi, aS
kaupa plóg (40 kr.J og aktýgi og
temja 2 hesta til plægingar, sem
fjöldinn hefir ekkert lag á.
í allmörgum sveitufcn eru nokkr-
ir menn, kannske 2 eöa 3, sem hafa
Og konurnar, er þannig meöhöndl- j iært plægingar á búnaSarskólum.
ttðu smjorið, töldu því það helzt til
gildis hvað þaS væri drýgra — [
ekki éti'ð eins ntikið af því og söltu j
s'mjöri. Alment var mabttr hreinn ;
ög vel soSinn. en tilbreyting í mat-
arhæfi lítil.
HANNYRÐIR
ti'ðkuðust meðal kvenna; einkuin j
vortt þaö ungu stúlkurnar, sem;
tömdu sér þær. Húsmæöurnar
höföú svo margt aS annast áhrær- j
aitdi búskapinn innan húss, aö þær!
máttu engan tima missa til að;
sinna hannyröum. En voru þó j vathi og siðast ttr
margar býsna
anna. Sttntar
stund á aö læra fatasaum — snáöa
föt og sautna þau — jafnt
manna föt' sem kvenna. Voru
nokkrar snillingar í þeirri ment.
SpjaldvefnaSur var tíSkaöur all-
mikiS. Voru einkttm ofin styttu-
bönd, sokkabönd -og axlabönd.
Rósir vortt ofnar í þau og stafir —
fangamark eiganda, og i styttu
Xærfata skifti höfSu menn vana
lega á hálfs mánaðar fresti—ann-
an hvern sunnudag; .út af þeirri
reglu brá þó stundum, einkttm á
veturna, þegar harðindi vortt lang-
vinn og hríðar. Heyröi eg eintt
sinni aldraðan bónda segja frá því j
og var heldur drjúgur yfir, 'aS j
hann heföi ekki haft nærfataskifti j
frá því um jól og þatigað til ttm j
páska. Nærföt vortt þvegin og 1
>vætt i heitri keitu, siöan tir heitu |
köldtt vatni;
vej að sér til hand-, hengd svo til þerris á stög úti eöa: ]ll
stulkur lögðtt mesta ; ása, er lagðir voru yfir sund húsa i "j
á milli. Sápa var ekki ItöfS við
karl-j fataþvott, nema litið eitt af blaut-
sápu, er brtigSið var á skyrtu-
kraga og líningar úr lérefti og
léreftsskyrtur. Á sunnudögum
þvoSu tnenn sér alloftast um and-
litiS og hálsinn, og sjálfsagt þótti
að ]>vo ér ]>egar farið var til
kirkjtt eða i önnur feröalög. Ung-
Fara þeir gjarnast um á vorin og
plægja þessa bletti fyrir Ixændur.
AuSvitaS ve.'Sa margir út ttndan.
þar sent þessi tími aö vorinu er svo
tákmarkaSur. VerSa þá hinir
sömu að vinna alt með skóflum
sínum.
Sáögresis-sléttur.
j sleða þar.
Eg gerSi takverðar tilraúnir,
lielzt við póstmenn, aS Ieggja til fé
i sleða með nýjtt lagi, og fcauð eg
að leggja nokkurt fé til. En þar
sem þeir lýstu vantrauisti aS notin
af hontwn mundu svara kostnaði,
var þar meö því máli lokið. Eg
hugsaSi sleSann þannig, aö setja
mætti hjól ttndir Ihann.
Vegir.
\'íða eru uppbygSir vegir komn-
ir um landiS. Er variö þar til
vegagjörðar árlega ttm 100 þús.
kr. úr landssjóði, auk þess sem öll
sveitafélög leggja til mikið_ fé.
Bkki er plógur eða moldarreka
('scraperj notað þar viö vegagerS,
heldur skóflur, hjólbörur og járn-
kallar (crowbarý. VíSast eru veg-
j ir mölbornir og kerrur notaSar þar
viö. Vegirnir ertt mjög góðir, en
dýrir held eg ]>eir hljóti að vera.
Of dýrir til þess að vera notáðir
aöeins fyrir klifjahsta eins og enn
viðgengst ]>ar víSa.
Verslun.
AlikiS hefir verz’un batnað i
landinu 2 síöustu áratugina. Nú-
tímis er hún mikið í höndum lands-
manna, bæði sameignar og ein-
stakra manna. Sérstaklega hefir
Nú kemur aÖ vorri stóru
árlegu
Janúar-útsölu.
á vetrar skófatnaði.
Frábær kjörkaup
á öllum vetrarstígvélum,
léttaskóm, skautaskóm og
moccasins.
Quebec Shoe Store
Wm C. Allan. eigandi
6^0 Main St. Xustanve^ii.
OLL
SÖGUNAR
MYLNU
TÆKI
Nú er tími til
kominn.að panta
sögunar áhöld til
að saga við til
vetrarins.
THR HEOH EUREKA PORTABLB SAW MILL
Moutited . on wheels, for «aw-
ing 1 oks/2 • [m VS\n x Höft. and un-
cer. This
miil is aseasilj-mov-
ed asa porta-
ble tnresher.
THE
STUART MACHINERY
COMPANY LIMITED.
764 Main St., - - Winnipeg, Man.
I
kvenfatnaS, er eins dýr og hér, t.
d. léreft og baSmuLar-tau; kven-
skór eins og karla frá 8 til 12 kr.
Til samanburðar vil eg setja sam
kynja hér í Vestur Canada:
% |
AlfatnaSur fyrtr karlmann
$10 til $20; meðalv.....$15.00
Strigaföt, létt.......... 2.00!
Ullar næföt, $2 til $3, .. .. 2.50!
Sumar nærföt............... 1.50.
Yfirskyrtur 75C tfl $1.75
meðalverS................ 1.25
Verkamannaskór $2 til $3
nteSalverS................ 2.50
!L
Það tekst vel að kveikja upp á morgnana ef þér notið
”R0YAL GE0RGE“ ELDSPÝTUR
til þess, því aS þær bregSast aldrei. ÞaS
kviknar á þeim Hjótt ogvel. Og þær eru þaraS
auki HÆTTULAUSAR, þHGJANDl, ÖRUGGAR. ÞaS
kviknar á þeiin hvar sem er. Þér fáiS 1000 eld-
spítur í stokk fyrir 10 c MUNIÐ ÞAÐ! Þér
megiS ekki missa af því. Búnar til af
The E. B. Eddy Lo. Ltd. Hull, Canada
TEESE & PER8SE, LIMITED, UmboBsmonn. Winnipcg:, Calgary, EdmoCton
Rcgina, Fort William og Port Arthur.Q
liafa veriö dálitiö reyndar á nokkr-1 ^inn batnað þannig, aö verö á inn-
um stöðum á landimt. En alls ,cndri vöra hefir ItækkaS i verSi.
ekki enn fengið það álit, að menn |
vilji vinna aS þeirri jarðrækt.
Á gróSrarstöSum Akurevrnr og|
Reykjavíkur og nokkrum fleiri j
stöðum, sent rækt liefir verið lögS !
við sáðgresissléttur, hefir árangur-
ur reynst góður. Að liann hefir
ekki víðar reynst eins ve), er aðal
lega þessu að kenna: JörSin, ó-
j Eg held ]>að sé qhætt að fiillyrSa,
aö bændur fái einum þriðja meira
fyrir vönt sina nú heldur en þeir
fengu fyrir 20 til 30 árum. —
Verzlunarskuldir stóruan minni nú,
en aftur talsveiðar skuldir við
bankana, sem áSur var ekki til.
Kaupgjald hefir hækkað i land-
inu og öreigafólki fækkaS. — En
Alls fatnaSur.........$24.75
Vinnuilaun í Vestur-Canada:
í bæjum; frá 1. Mai til 1. Nóv.
$2 á dag, alls.........$312.00
frá 1. Nóv. til 1. Maí $1.75
á dag, alls .... .. . . .$273.00
ræktaSir heiðarmóar og mýrkend-; j^fuyel þó aS byrðin af öreigafólki
móar, san ertt nógu þurrir, eru
plægSir upp meS grassveröi. Eins
Alls yfir áriS $585.00
ÁfeSalkaup á dag yfir 'árið $187;
meðalkaup um mánuS nn $1875.
Vinnulaun bjá bændttm 1 Vest-
ur Canada: Frá 1. Maí til i.Nóv.
$30 uin mán............$180.00
frá 1. Nóv til 1. Maí $20 um
um mánuSinn .. .'. .. 180.00
og áður er á minst, verðtir þaö
vetijulega of erfitt fyrir 2 hesta.
\ erkiS því illa unniö í fyrstu,
bæöi sumstaöar of djúpt plægt eða
illa snúiö viö.
sé ntinni, hefir skattabyrðin aukist. j MeSaltal $25 á mánuTSi.
Hin nskólalærði lýður sýnist vera
vaxinn yfir höfnS hinni fámennu
þjóö.
Gildi peninga og vinnulaun á Is-
landi.
Þegar meta skal gildi peninga i
Alls yfir árið $300.00
Xiöurstaðan verður þessi; Verk-, einu landi, verður að skoöa þá setn
iS tiekk þeldur seint og vanst illa j milliliö millum vinnu og lífs-
böndin alloft visa. Þá var og all- lingum var jafnan þvegið um höf- 1 varö ÞaS dýrt. Líka þarf að kaupa
mikiS stundaS að knipla; var ná
lega á liverjtt heinuli kniplinga-
skrín meö stokkum. ÞaS var al-
gengt aS prjóna rósir í ileppa, átta
blaða eða sexblaöa rósir. Kven-
vetlinga sá eg hvíta, er prjónaðar
voru i rósir marklitar. Voru rósir
þær ofan á handarbakinii. öll
sokkaplögg og næföt vortt jafnaji
merkt, c: saumað í þau meö kross-
saum fangamark þesis, er átti.
Mest kvaS þó að ýmiskonar ut-
saum: Glitsaum i söSulklæSi; í
sessu-ver eða borða, glitsaum,
blómstursaum og steypilykkju.. í
boröa framan á upphluti voru bal-
dýraðar rósir með silkitvinna eða.
silfurvir. Og i hálfhringmyndaða
borða frarnan á húfur drengja, er
voru fjögra til fimm ára ganilir.
Voru rósir þessar einatt gerðar af
mikilli Hst.
ITREINIVETl og ÞRTFNAÐUR
Það var föst regla á öllum þeim
heimilum, er eg þekti til, að á
morgnana um fótaferSartima voru
borin burt úr baðstofunni öll næt-
urgögn og helt úr þeim í safn-
gryfju (TdandforJ. Baðstofupall-
urinn, göngin, búrgólfið, eldhús-
gólfið og hórinn, var alt sópaö
vandlega meö hrísvendi og rusliö
borið út í safngryfjuna. t öllum
stórrigningum var leki í göngum
uærri allsstaSar; þá var ekki liægt
að sópa þau, en sett var Undir lek-
ann, vatnsfötur og önnur hylki,
vatnið borig burtu jafnótt og þau
fyltust. Á nokkrum bæjum voru
höfð lokræsi. ^yrjuöu þau viö
baðstofu þröskuldinn, lágu undir
göngunum og hlaðinu og enduöu í
hlaSvarpanum. Ræsi þessi voru
rekublaðsstunga á dýpt, því nær
fet á breidd. Steinum svo jöfnum
sem kostur var á, var raðaö beggja
vegna og hellur allþykkar lagðar
yfir, feldar saman sem bezt og
skorðaðar. LekavatniS seig tafar-
laust niður í ræsin og rann burt,
þvi allstaöar var nægur halli. Ekki
uö fvrir allar stórhátiöir og ems
ef ]>eir fengu aS fara í veizlu,
kaupstað eöa einhverja langferö.
Var þeim þvegiS úr keitu og volgw
vatni á eftir. Kernbt var þeim á
hverjum sunnudegi ög oftar, ef
þess þótti þörf. Engir af ungling-
um þeim, er ólust upp samtímis
mér, höfðu geitur í höfSi, en á
stöku heimilum þóttu strákar illa
lúsugir. Karlmenti, er voru við
moldarstörf eöa önnur sorastörf.
þvoStt sér ætíð rækilega utn hend-
urnar á kvöldin fyrir báttatima.
HandklæSi votat óviða til, en
strigaþurkur höföii flestir til aS
þurka sér á bæöi um liendur og
ándlit; þóttu þó snarpar og óþjál-
ar. Kvenfólk greiddi hár sitt
venjulega á hverjum morgni . og
fléttaði þaS hversdagslega í tvær
fléttur, sína i hvorum vanga;
stundum þrjár, ein í hnakkanum;
stundum fjórar. tvær í hvorum
vanga, brttgSu svo fléttunum ttpp
undir húfufaídinn. Karlmenn all-
ir. er skegg var sprottiS, rökuðu
skegg sitt, flestir á hverjum sunnu
degi. ÞaS var tizka ]iá, aS raka
aS eins varirnar og ofan á miöja
hökuna; stóSu kampar, seni aldrei
vortt rakaðir, á vöngunum og nið-
ir á hökuntti.
í fyrstu; af því þaö var að keyjit, ] nauðsynja mannsins Flestir vinna
fyrir lifsnauSsynjum í einhverri
mynd, eftir að þeir ertt ot'Snir sjálf
út.sæöi í blettinn meS háu verSi.
Áð kattpa aS plægingar oft á sama
bletti og vinna hann vel, finst ó-
gerningur, svo gjarnAst er reynt að
láta hann gróa upp meS túngresi
sem fyrst, en um leiö verSttr þessi
jörS alt af illa slétt.
VíSa þarf að plægja jöröina í 3
ár á íslandi og vinna hana vel
meS diskherfum, en sá má 1 hana
og taka uppskertt á hverju ári.
Eftir 3 ár getur hún • haldist vel
slétt sem hey-sáöslétta eöa þá tún.
Flutningsfæri
Tvíhjólaöar kerrttr eru talsvertj
útbreiddar á íslandi í seinni tíð.
Eru þær flestar innfluttar frál
Xoregi. Kjálkar kerrunnar liggja]
frá öxlinum fram meS síSum he>sts
ins og fest þar viS aktýgin á sama
staS og kerrusköft liggja hér í
hanka. Er þannig ækið dregiö á
kjál'kunúm eit alls ekkert dráttar-
tré notaS. Kassinn er gjarnast 6
fet á lengd og 3 fet á breidd.
bjarga menn.
Laun verkamanna í bæjum:
Frá: dagl. al's
1. Mai til 1. Júlí kr. 2.50 130.00
1. Júli til 1. Sept. .. 3.00 156.00
1. Sept. til 1. Nóv. .. 2.50 130.00
1. Núv. til 1. Maí . . 1.50 234.00
eöa kr. 2.30' á dag alt áriS—kr. 58
á mánuSi.
Verkalaun hjá bændum:
Frá miSjum Maí til miSs Júlí kr.
40 um mán. eSa alls 80 kr.
Frá miSjum Júli til miös Stept.
kr. 75 uni mán., eSa 150 kr alls.
Frá 1. Sept, til 1. Nóv. 40 kr.
um mán., alls 60 kr.
Frá 1. Nóv. til miðs Maí 50 kr.
AHs gerir þaö $340.00.
Af þvi þetta er ihæsta kaup, sem
á sér staö, mun nær sanni að.gera
meðalkaup kr. 300.00 eSa kr. 25
um mánuðinn.
Kaupgjald kvenfólks á íslandi:
T.auisakonur, 2 mán. um heyannir,
Stundum eru heybaggar og lang | 70 kr.; fyrir aðra tima árs', helzt
Alls fyrir árið 120
Vinnulaun kvenna; f bæjum $12
til $15 uni mánuðinn; í sveitum út
á landi $10 á mánuSi.
FramanritaSur alfatnaSur kost-
ar verkamann á fslandi rúmra 30
daga vinnuð, en í Canada 13 daga.
Ef hann vinnur út á landi þarf
2V2 mánuð á fslandi, en 1 mánuð
í Canada að vinna fyrir þeim.
Sumir fslendingar, helzt austan
hafs. hafa haldið því frarn, aS lífs-
; nauSsynjar manns.ns væru svb
billegar á íslandi, að það jafnaSi
sig mikiö upp á móti misntun á
vinnulaunum. Sumir gengu jafn-
vel svo langt i iali við mig, aS
segja, að dollarinn væri ekki fcætri
til lífsframfærslu í Canada, heldur
en krónan á íslandi í mörgum til-
feílum þarf aS vinna eins mikiS
fyrir krónunni á ísalndi eins og
dollarnum í Canada. Til saman-
GUNNAR GUÐMUNDSSON.
Dáinn 11. Febrúar 1910.
ITve sælt viö hinsta sólarlag
þá siðsta band er leyst,
að geta litið liöinn dag
og lifsins fööur treys -
Þá hverfur alt sem dSur var
í efsta sæti heims,
viS sigurgeisla sælunnar,
frá sólu dýröar geims.
Já, þá er dygð hins minsta manns.
í markið hæsta sett,
þar stjórnar gæzka gjafarans,
seni geldur öllum rétt.
Nú hvílir þú viS þögult skaut,
eg þrái kæran vin,
sem reyndist trúr á tæpri braut,
við timans hret og skin.
Far vel! eg legg á leiðiö krans,
meS ljúfri þökk og ást,
þvi alt er^gott frá hendi hans
sem hryggum aldrei brást.
Far vel, eg þakka liöna leið
þar lýsir minning kær,
þó lækki sól og skýggi skeiö,
í skjóli vonin grær
Fyrir hönd Þorbjargar Guðmundsson.
M. M.
mánaöarkaup sitt ^$48.75^ ? Rúm-
lega 41 pund af liverri tegund.
Kvikfjárrækt á Islandi.
Allur brúttó ágóöi af kúm er 80
per eent.; af sauðfé 50 per cent; of
hrossum 25 per cent..
Frá þessum ágóSÍ dregst kostu-
aöur viö framleiSsluna. Eftir þvi
sem hann er meiri, eftir því er
burðar vil eg setja hér verðlag á hreintl rnettój ágóöi minni.
viðir fluttir á kerrum þessurn. Eru
þá 18 feta langir kjálkar notaðir
og heygrind. Sex fet af kjálka-
lengdinni er fyrir aitan öxul, en
12 fet fyrir framan, með þvi sem
gengur fram meS síðum hestsins.
Mjög fanst mér flutningur þessi
erfiSur fyrir hin smáu hross, enda
ITundar voru inargir nálega al- heyröi eg, aö þaö þætti hin versta
staSar. Gengn þeir óhindraöir um j brúkun á þeim.
bæinn allan og lágu oft upp á. bað
voriS, 50 kr.
krónur.
Vinnukonur i bæjum kr. 10 um
mánuSinn; alls yfir áriB kr. 120.
nokkrum matvörutegundum á báS-
um stöðm.
í íslandi:
Innlend vara. heilds. smák.
í bæjum:
Mjólk . . 18 a. pott. 20 a. pt.
Kjöt.....25 a. pd. 35 a. pd.
Smjörlíki gott 50 a. pd. 60 a. pd.
JarSepli . . . . 4 a. pd. 5 a. pd.
Haframél . . 12 a. pd. 12 a. pd.
RúgbrauS.... 8 a. pd. 8 a. pd.
Kaffi .. . . 85 a. pd. 85 a. pd.
Sykur .. .. 30 a. pd. 30 a. pd.
ÓsIægSur blautur fiskur
éúrkastj.........6 til 7 a. pd.
í Reykjavík og kannske víðar er
stofupaUinum um daga; vanalega j diilitiS til af fjaöra ('springj vögn-! Strigaföt létt, smokkar og bux-
voru þeir ]>ó reknir burt áður en utn fjórhjóluöum; eru þeir mjögj
VerkaSur þorskur ... . .20 a. pd.
Vinnukonur í sveit kr. 70 til 80 I ÍT" 25 h' 3° a’ P'.''; aði eins fyrir þrifum
kaup um áriS, óg þess utan uppbót p ^ m ma rtegund-1 nn Þlfínn.'nom «0-
í fatnaði um 20 kr. Alls yfir ariS I
100 krónur.
Verðlag á fatnaði.
Alfatnaður fyrir karlmann frá
20 til 40 kr., meðalv. .. . .kr. 30
um i Canada, í bæjum:
heilds. smák.
I Kjöt..........ioc. pd. i8c. pd.
| Mjólk........8c. pott. ioc. pott. ■
í Smjör.........25C. i>d. 30C. pd.;
■ Tarðepli
Mestur er kostnaSurinn við kýr,
|>ar næst við sauöfé; minstur við
hrossin.
í sambandi við þetta vil eg benda
á söluverö á heyi i Reykjavik. Sið-
astliðiö sumar var þaS: 1 pund af
töðu 5 aura, eitt pund af útheyi 3
aura. Eftir þvi væri tonn, 1800
pund dönsk, kr. 54 af útheyi og 90
kr. af töðu. VerkamaSur i Rvík
þarf aS vinna mánuð fyrir tonni
af útbeyi. Úthey er þar eirts dýrt
eins og góöir hafrar hér í landi og
taða eins dýr og gott hveitikorn
hér.
Ekkert stendur íslenzkum bún-
eins og vönt-
un a tilfinningu og þekkingu aS
nota hestaflið rétt, sem þar í landi
er bæði ódýrt og yfirfljótanlegt.
ÞaS litla, sem er notað, er stórum
arðminna en skyldi. Fulla sann-
færingu fékk eg utn þaB 1 sumar,
þar svo engum sé ofaukið af vel-
vinnandi fólki. Vestmenn ættu
fremur að verja peningum sínum
til aö halda hæfilegri útrás viS,
heldur en aS eyða þeim í ferðalög
austur um haf.
Þó hægt fari, er Austmönnum
yfirleitt engin ánægja að komu
Vestmanna.
J. H. Lindal.
fólk háttaði á kvöldin; lágu þeir
svo yfir nóttina í göngununi og
eldhúsum. Óþverri og óþrifnaöur
nokkur var ávalt áamfara hunda-
haldinu, þ<> þess gætti ekki allstaS-
a jafnmikið. Menn höfðu þá ekki
minsitu hugmynd eSa hugboð "in,
aS vanheilsa — sullaveikin — ætti
rót sína að rekja til hundanna. Á
tveimur Ixejum að eins var kamar
—prestssetrinu og bœ hreppstjór-
ans, enda sást þar aldrei óþverri
nálægt bæjarveggjunum.
(TVÍeira.J
■góSir fyrir fólksflutning og snögg
feldan varning. Aftur eru þeir ó-
brúkandi fyrir algengan sveita-
vöru flutning, þvi síöur timbur eSa
hey. SömuleiSis eru þeir of dýrir
fyrir efnalitla bændur.
Mjög fáa fjórhjólaöa vöruflutn- ]
ingavagna sá cg þar; voru þeir all I
ir of þungir og ófærir fyrir slæma i
vegi.
Eg var aö reyna að benda mönn-
um á, að þeir gætu sjálfir smiðaS
haganlega flutningsvagna fyrir
bændur meö því aö fá innflutt
ur.......................
Nærföt úr ull 8 til 10 kr., með-
altal.....................
Sumar nærföt...............
Yfirskyrtur 2 til 4 kr......
Yerkamannaskór, 8 til 12 kr.
Meöaltal ..................
Alls fatnaður kr. 64.00
Um kvenfatnaö get eg lítiS sagt
því eg haföi ekki hentugleika á að
grenslast um verðlagiö. En þaö
gat eg fengiS nokkumveginn vissu
fyrir, aö verS á álnavöru þeirri, er
mikiS er notuS í hinn ódýrari
q ; Hveitibrauö gott ........ 3júc. i
1 Haframjöl
Kaffi ..........20C. pd. 20C. pd.
Sykur............8c. pd. 8c. pd.
Blautur fiskur ('jackfish og
og gullaugu)
ITvítfiskur ..
Verkaður þorskur.........ioc. pd.
Eitt pd af ofanrituðum tegundum !
$1.18. á íslandi kr. 3.07.
Hvað fær verkamaSur í bæ á Is-
landi fyrir mánaSarkaup sitt /kr.
58J? 19 pund af liverri framan-
ritaðri tegund.
HvaS fær bann í Canada fyrir
ic. pd. 1 J4c. pd. j e£ ag nokkrir Vestur-íslendingar
væru búsettir saman í sveit á ls-;
3Á2C. pd. 4C. pd. j iancu, niundu þeir komast af með
talsvert minni vinnukraft af fólki
viS sömu framleiöslu. Þessu trúa
Austmetin ekki, og engin áhrif
• • 3C- Pd- héöan að vestan við landbúnaö þar
• •ICKr P^' | mun hafa þýöingu.
Af því viö finnum, aS blóöið
rennur til skyldunnar, ættu Vest-
menn að greiSa götu þeirra, sem
hingað vilja koma vestur. Reynsl-
an hefir ótvirætt sýnt, að þeir
verSa hér að meiri mönnum. Og
af því ástandið er enn svo á ■
íslandi, að fólkinu má ekki fjölgaj
Kafli úr bréfi.
...... Eins og þú niunt hafa
frétt, er eg kominn hingaS aftur
úr íslandsferð minni. — AS sumu
leyti varð hún vonbrigði. En svo
er þar með lökiS öllu því heila-
rugli, sem áðtir var aö brjótast um
i höfSi tninu. Samt verS eg aö
segja, aS eftir aS hafa fariS til Is-
lands og athugað alt náWæmlega
eftir þeirri þekkingu, sem eg hafði
til aö dreifa, finn eg aS mörgu
mætti breyta þar til hagnaSar viö
landbúnaSarvinnu,
Jafnvel þó að skilyrðin séu stór-
uni erfiöari þar heldur en er hér í
landi og vinnan geti þvi aldrei náö
því takmarki, sem hér viögengst,
getur vinnan samt, af því hún
stendur á svo lágu stigi, tekiö mikl-
um umbótum. Og flutningsfæri
geta batnað frá þvi sem er.
íslendingar eru aö færa þekking
una inn frá nágrannalöndunum,
en gengur illa að gróðursetja —
suma parta hennar, úti á íslandi.
Eg veit, aS menn á íslandi segja,
að eg hafi ekkert getaS gert, þótt
eg liafi haldið svo áður en eg
reyndi! Eg viðurkenni, að eg gat
ekkert gert frekara en aörir, þótt
eg gerSi tilraunir. En jafnframt
fékk eg sannfæringu fyrir að það,
sem eg ætlaöi að gera, er fram-
kvæmanlegt.
Eg fékk ekki tækifæri.
J. H. L.