Lögberg - 19.03.1914, Blaðsíða 4

LOUBERU, FIMTUDAGINN 19- MARZ 1914.
I
$
LÖGBERG
Geíið út hvern fimtudag af The
Columbia Press Limited
Corner Williarn Ave. &
Snerbrooi'e Street
WlNNIPEG, — MANITOPA
stefán björnsson,
EDITOR
J. a. BLÖNDAU
business manager
UTANÁSKRIFTTIL BLAÐSINS:
The Columbia P ress.Ltd.
P. O. Box 317?, Winnipeg, Man. >J
bell það til, að liyggilegt væri
að fá stjórnfræðing, er treysta
líii mætti, til að skera úr því, hvort
löglegt væri að Manitobaþing
samþykti skólaskyldu,- Mr.
Campbell gat þess enn fremur,
að ef stjórnfræðingur þessi
gæti ekki úr þessu skorið til
fullnustu, þá væri ekki um ann-
að að gera, en að fylkisþingið
samþykti lög hór að lútandi, og
I;
I
utxnXskrift ritstjórans:
SEDITOR LÖGBERG.
P. O. Box 3172. Winnipeg.
Manitoba.
TALSÍMI: GARKY* 2156
Verð blaðsins $2.00 um árið.
unglingum og framfylgja fyr- j
nefndu atriði gegn göturápi
þeirra, en hvergi þó annarstað-
ar en í Winnipegborg.
Ekkert foreldri sektað.
En í öll þau sjö ár, sem fyr-
nefnt lagaákvæði um göturáp
unglinga hefir verið í gildi,
hefir ekkert foreldri í Manito-
ba, livorki í Winnipeg eða utan !
allur vafi yrði af tekinn um | þeirrar borgar orðið fyrir sekt-
um sakir vanrækslu á að senda 1
börn sín í skóla. En samt sem I
THL DOMLNiO.N BA,\k
(tlr KUMUND 1». OWl.KK, M. P., Pre» W. D. MATTHKW8 ,Vicr-Pre»
C. A. BOGERT. Goneral Manager.
málið fvrir dómstólunum.
ÁUt sérfrccðinga.
NOTK> PÓSTINN TUr BANKASTARFA.
pér þurfið ekki aS gera yður ferð til borgar til að fá. pen-
inga út á ávtsun, leggja inn peninga eða taka út. Notið pðst-
inn I fess stað.
Yður mun þykja aðferð vor að sinna bankastörfum bréf-
lega, bæði áreiðanleg og hentug.
Leggja míi inn peninga og taka út bréflega án tafar og án
vanskila.
Komið eða skrifið ráðsmanninum eftir nákvæmum upplýs-
ingum viðvlkjandi bréflegum banka viðskiftum.
NOTKK DAMK BKANl'H: C. M. DKMSON, .'laiuiKrr
8KLKIKK BBA.NCH: J. OBISDA1.K. .'lauager.
+
♦
+
♦
+
♦
+
♦
+
♦
+
♦
+
NORTHERN CROWN BANK
ABALSKKlFSTOr'A ( WINNIPEG
Höfuðstóll (löggiltur) . . . $6,000,000
Höfuðstóll (greiddur) . . . $2,860,000

m
Saga skólamálsins í
Manitoba.
Og það varð úr á þessu sama!
árið, 1907, að Roblinstjómin j
skaut því til sérfróðs stjórn-
málamanns að skera úr því, j
livort stjórnarskipunarlög væri
því til fyrirstöðu að skóla-
skylda væri lögteldn í Manito-
ba. Úrskurðar var beiddur
frægur maður í þeirri grein,
Donald MacMaster þingmaður
á Bretlandi, og Canadamaður
að kvnferði. Mr. MacMaster!
lýsti yfir því skýrt og skorin-
| áður fómst Sir Rodmond Rob- \
; lin, svo orð um þetta lagaá-
kvæði á fundi í Minnedosa í
Xóv. í haust:
“Vér höfum lög, sem álirifa-
ríkari eru og betri árangur
hefir orðið að til þessa tíma,
og meir liafa stuðlað að því,
iið börn og unglingar á skóla-
göngu aldri, sæki skóla, en
nokkurt anuað fylki í Canada
eða ríki sunnan landamær- i
anna.’
Og svo sem til að árétta þessa
Kjördæmaskifting sam-
bandsstjórnarinnar.
Hin fyrirhugaða kjördæmaskift-
ing sambandsstjórriarinnar er nú
oröin heyrinkunn. Aö því er á
henni verður séb i fljótu bragöi,
viröist skiftingin fremur sann-
gjörn. Kjördæmi sýnast sniöin
fremur meö því augnamiöi, aö
: gera þau sem jöfnust, og kjósend-
. . um hagkvæmast fvrir, en aö flokks-
m t, að eftir smm skoðun, hefði sjæki gat stjórnarformaðurinn fylgi h?fi komie til greina. Aö
\ f i , , 4- y-' I . i' I . i i \ , é< 4 . , I 4 trn 1/1 ^«1 L Ar, ,, . 1 ' V * * V * * u
Miinitobaþing fult vald til þess, j j>ess, í sömu ræðu sinni, að einn
_____ að lögleiða þau atriði viðvíkj- j [jessi svo nefndi gæslumaður
Með því nú fer að styttast til andi skólaskyldu, sem því sýnd- unglinga hefði marggengið um
minsta kosti veröur þaö ekki séö,
að stjórnin hafi haft þann tilgang
, i. ,. , „ , , laö græöa í ijóHtískum skilningi á
ulmennra fylkiskosninga, og ist og það teldi heillavænlegust. ]>veran og endilangan norður- j skjftin,,unni ae |)vi cl- Manitoba-
kjósendum er nauðsynlegt að ]>essi yfirlýsing fann náttúr- Iiluta Winnipegborgar, um svo c?
íhuga vandlega þau hin helztu legii ekki náð fyrir augum fylk- eða svo langan tíma í Nóvem-
fylkismál, er þá koma til greina isstjórnarinuar, Jiar sem hún berinánuði síðastl., og hvergi
og eru á dagskrá vill Lögberg kom algerlega í bága við yfir-
á öl1u því ferðalagi, fyrir hitt
ræða þau, Iivert fyrir sig fram lýsing hennar, og þess vregna nokkurn þann ungling á ferli
að kosningunum, og byrja þá á hefir j»að líklega verið, að úti við, um skólaTistartíma,
einu aðalmálinu, því er menta- stjóniin lá á j>essari yfirlýsing scm ekki liefði getað gert full-
málunum er nátengdast, segja: í heilt ár, áður en hún gerði ua'gjandi grein fyrii- útivist
sögu skólaskjddumálsins á síð-j bana héyrinkunna. sinni. En |>ó báru skýrslur
ari árum og leiða rök að því. j,hl Ulj vjj] 8vo ve| (jþ ;ið Mr. skólauefndar, gefnar í embætt-
hversu núverandi tv lkisstjorn Ylae.Master stendur ekki einn isuafni, það með sér, <tð stf þein;
hefii þar brugðist trausti kjos- st jórnfræðinga uppi með jxjssji börnum, seni innritast höfðu
eruhi sinna. skoðun, |>\rí að fyrir rúmum '' ■ð skólima her í bæ, voru 2,599
tt,. , e- tuttui'ii áruin var hað látið í Mrm engan dag komu í skóla all-
Eins og menn muna, hefir ,uuni "dU I,UIU 1 ? , , .
í • i • i • í j* iiós ótvírætt af Ma(*ii<i(rhto!i an Novuiiilx’rinciiiuo sioastl.
hinn nierki þinírmaour og lanai
lávarði í leyndarráði Breta, að l)al‘ íynr ntan, taldist bæði
fvlkisstjórnin í Manitoba Iiefði í maunteljendum og skólanefnd
fulla heimild til að lögleiða | Winnipegborgar svo til, að í
minkunar í sambandi viö stjóm-
mál. Enda viröist svo, sem hann
álíli að hann hafi enga ábyrgö í
pólitik; og cr j>vi vel trúlegt að
hann sé höfundur jæssara cftir-
tektaveröu oröa: ‘T am not re-
sjxmsible, when talking piolitxs",—
enda hafa menn eignað hónum þau.
t>að litur líka helzt svo út
hann áliti aö hann sjálfur eigi
fvlkið og íbúa jiess, og geti þar
af leiðandi hagaö öllu í stórmálum,
í samræmi viö sína pólitísku skoð-
un og hagsmuni. Stjórn lians lét
taka saklausa menn og hnejjpa i
fangelsi, án ]>ess aö gefa þeim
tækifæri "aö hera hörui fyrir höfuö
sér" og mun slíkt dæmalaust.
Hann neitar kvenþjóöinni um at-
kvæðarétt. Stjórn hans heldur
hlífiskyldi yfir vínsölu og drykkju-
knæpum. Lætur taka 93.000.00 úr
t STJóllNENDUR:
♦ Formaður................Slr. I>. H. McMILLAN, K.C.M.G.
+ Vara- íormaður..................Capt. WM. UOBINSON
X Sir D. C. CAMEItON, K.C.M.G., J.H.ASHDOWN, H.T.CHAMPION
4 W. J. CIIHISTIE, A. McTAVISH CAMPBELL, JOHN STOVEL
+
+ Allskonar baiikastörí aljp-eidd. — Vér byrjum reikninga við elu-
4 staklinKa eða íéiög og sanngjarnir skilmálur veittir.—Ávísanir seldar
+ til hvaða staðar sem er á íslandi.—Sérstakur gaumur geiinn spari-
t sjóðs innlögum. sem byrja má með einum dollar. Rentur lagðar
4. við á hvcrjum sex mánuðum.
T. L. TttORáTElM&OfS, Káðsmaður.
♦ Cor. William Ave. og Sherbrooke St. Winnipeg, Man.
+
+
+
♦
+
♦
+
♦
+
+
+
♦
+
+
+
♦
+
♦
+
♦
+
+
+
♦
+
♦
+
♦
+
+
+
♦
+
langa leið, til j>ess aö ná fundi berserkja í Taylors kosningunum
pólitísku vinanna!! svo Jieir geti I og afskifti stjórnarinnar þe:m viö-
lagt fyrir jiá nauðsynjamál sín. , vikjandi og svo ennfremur fram-
En auðvitað er þá alt undir náð | koma Roblins gagnvart vínbanns-
mönnum, er auðsætt að Roblin og
stjórn hans er á bandi vínsölu-
vor, herra T. H. Johnson, frá
upphafi þingmennsku sinnar
verið traustur merkisberi skóla
skyldu hér í fylki, en Roblin-
stjórnin og heunar fvlgifiskar
alt af járnað á móti. Árið 1906
neituðu t. a. m. tveir conserva-
ar o
Jyokkununi, sem voru aö brjóta ' til Jæss, aö stjórnrnálin hreinsist,
lögin: — og svívirða kjósendur og aö viö öölunist heiöarlega og
með nærveru sinni og ginniogum. ; ráðvanda stjóm. — Eg efast ekki
bor:
skólaskyldu. Ummæli slíkra
merkismanna virðir Roblin-
st'jórnin að vettugi, og ekki hef- <*iiga skóla hefðu innritast, og
ir hún heldur neina gangskör|var þó aður húið að gera ríf-
tívu þingmennirnir í Winnipeg, i &ert tn b a<> ði dómstólana . I'*ga f mii |x im hamalióp, <r í
fruinvarji um
ainni væru um 9,604 l>örn, á j,ieldur cn fýlkisstjörn vorri cr
iddrinuin frá 6—lOáru, ervdð|llnn setti Wiimipegborg óhæfilega
til að fella úrskurð uni þetta prívat-skola myndi ganga.
að bera ujiji
skólaskyldu, er skólanefnd atl etus °& mentamálaráð-
Winnipegborgar hafði samið, Kj»finn hafði J>ó sjálfur stung-
og um sama leyti kom greini-
lega fram óvild og mótstaða
fylkisstjórnarinnar sjálfrar
gegn þessu máli á þingi 1906.
A næsta þingi, árið eftir, leit-
aðist skólanefnd Winnipeg-
liorgai’ við á ný að fá fylkis-
stjórnina til að lögleiða skóla-
ið uj>|> á. En svo ver snuum
Jiftur að því, er fyr vtu
horfið viðureign skólanefndar
Winnipeglmrgai' við Roblin-
stjórninu í Janúarmántiði 1907,
er Mr. Camplæll tók að færast
undan beiðni hennnr, með þeim
viðbárum sem fvr voru nefnd-
hjá viö 'sína kjördæmaskifting,
]>ar sem hún geröi kjördæmin aö
eins ]>rjú hér í borginni, Og tvó
|>ingmenn í hverju.
Dominionstjórnin fer sann-
gjarnkga aö um sína kjördæma
sk'fting, en
skyldu. Er vert að liafa það i,r- l)a er l)ess að að l)að
hugfast, að í J>ví frumvarpi var var öðrit n»r> en að nefn(lin
(>kki lengra gengið eu svo, að íe,list a ?sril<li vifthúra menta-
æskt var eftir, að skólaskylda "'JÍIaráðgjafans, né léti sér J>:ei-
yrði lögtt'kin í borgum, bæjum 1',,uil*
Nokk ra r spurningar.
]>ví skal ekki neitað, að á síð-
• frá!asta l)in89 bafa nokkrtir breyt- frekju c>g fúlmensku.
ingar verið gerðar við lög fylk- ______,.._____
isins börmim og unglingum
viðkomandi, er í fljótu bragði Manitoba polítík.
virðast niiða að ]>ví, að herða --------
oturlítið meir jí en jiður um Sainkvæmt fundargerð, sem birt-
skolaskyldu liér í Mjmitoba. En ist j Heimskringlu 5. ]>. m., var
jafnvel ]x> ýmsum kunni að sýn- ]lr. Sveinn Uorvaldsson útnefndur
ast þettn, ]>á erum vér þess
fulivTsir, að í brjóstum margraj
lilýtur ein vafaspurningin að!
vakna eftir aðra um það, hvoid
sem ]):ngmannséfni afturhalds-
manna, í Gimli-kjördæmi, viö
næstkomandi fylkis-kosningar. Og
jafnframt lýstti funciannenn þvi
og þorpum, en tildrögin til þess
»tð skólanefndin semur slíkt
frumvarj) og er nnt 11111 að fá
það lögleitt. segir liún vera
hina lélegu aðsókn að harna
skólum í Winnipeg.
Seint í Janúarnuinuði ]>etta
sama ár, fóru helztu nienn
skólanefndar Winnijieghorgar,
jisamt lögfræðisniðunaut sín-
11111 >i fnnd stjóriLirinnar, og
lögðu fast að henni um uð lög-
l(‘i,ða frunivarj), er að minsta
kosti væri í meginatriðun) sama
efnis og |)iið, er nefndin vildi fá
iögtekið 11111 skólaskyIdu. Xefnd
])eirri fvlgdi þá og rösklega að
rnálum Daly lögreglustjóri, er
Iilyntur vur skólaskyldu.
I iðl/ánir stjórnariiniai.
Lögfneðisráðunautiir nefnd
iirinnur var flutningsmaður
málsins við stjórnina
töiuverðar umræður. AIIiv
nefndarinenn lýstu því yfir,
mjög ótvírætt, c*n ]>eim vai'
allra manna knnnugast um á-
standið, að þeir teldu mjög
brýna ]>örf ii
skólaskv Idu.
Colin II. Camjibell, nientamáln-
ráðgjafinn þáverandi, svo, að
stjórnjirskijnmarhiga hömlur
væri því til fyrirstöðu, að hægt |
væri að lögleiða skólaskyldu í
Manitoba.
liafa bent á
inu, er mál þetta hefði verið til
mnræðu.
lirei/iing á lögmn mn börn
í Manitoba-fylki.
;ið sú hin sama fylkisstjórn, erjyfir. »a8 i)eir beri hiö fylsta traust
í sjö ár liefir stöðugt hliðrað til Sir R P 'R0biin, og stjórnar
s<*r hjá |>v í að lögleiða skóla- j^ns’’^ — Qg svo þakka ]>cir lion-
skvldu í tylkinu, muni nii alt í um sérlega fyrir þaö: “Ilversu
einu, hafji snúið að því ráði.
Li það sennilcgt ? Og hvað a*tti j)orfimi þessa kjördæmis".
slflcum stakkaskiftum að valda?
Eins og fvr var á vikiðpvar
l'nly lögregludómari í för með
skólanefnd Winnipegborgar, er
hún gekk á fund fylkisstjómar-
innar, og fór hann fram á ]>að
við luina, að liún breytti lögum
um börn, einmitt þeim lögum, ai, 1,efit 1,al(li^ 1)V 1 f'an>, að
liun hafi 1 gihh beztu skola-
iann liefir yfirvegað og leyst úr
En
skvldulög.
er mjög mikið hafa verið rædd
iiér í fylki upp á síðkastið, í
sjnnbandi við mentamálin. Ein
þeirra brevtinga, er Mr. Daly ^ '<N> vilum bezt, Iivejn-
fór l rain á, var sú, að bætt væri t,au skólaskyldulög hafa ver-
\ ið l<ig ]>au grein, f*r Jieirnilaði ^1 1111 1 íklegt, að sú stjórn,
lögreglu að stefna fvrir rétt1 < r kastar } andlit almemiingi
hverjum unglingi innan sextán '‘i,ls osannindum og
ára, seni skeytti <*kki uin skóla ju‘''sl1’ """" kynoka sér við að
eftir ]>essa dásamlegu yfitvegún,
I*>i fylkisbúum ekki kunnugt kemst gj,- R p p0(>lin aö þeirri
l'nð, að fvlkisstjórnin okk- nigtlrstögt): Aö brýnustu þarfir
>essa kjördæmis” sé. vegabætur
; og ótakmarkað áfengi. Og til þess
s<*m Iijigt sé ‘rið 1 ag fullnægja ]>essum ]>örfuin kjós-
Ix*n<ia á í Canada og Banda en(Janna_ me5an
,ongu en rápaði um bæjarstræti 1:al<la afram sömn blekkingun-
*ða ;i almannafæri á skólatíma, l,,n °&r óeinlægninni í þessu
l vrir
málit Eða hvernig eiga kjós
mætti >en<lur "ð lx*ra traust til slíkra
og u-rðu telja. I>etta var eina tillagan,1 >} il ,1,anna eftiideiðis, er í ein-
<‘iu IxMínis snerti skóla- jlver-Íu l»ý»ingannestii fylkis- RobHnstjómarinnar,
kvhlumálið máli sýna annjin eins tvískinn-j
Að ])essum málaflutningi af
án ]>ess uð hafa nokkíið
st.ifni. sem til ntvinnu
stöðnum sneri nefndin heim
leiðis, og lofaði að skýra frá .
>\J, að lögleiða því á næsta skólanefndarfundi
I><‘ssn svaraði hver árangnr hefði orðið af tali
hennar við stjórnina.
Þá er þess næst að geta, að
á þingi 1907 var áðurnefnd til- j
laga eða mergur máls hennar
staðfestur af þingheimi, og!
Ivvaðst k'áðgjafi | jjæ(( jnn f ](ig UI11 ]M;rn f þessu
x'tla liður í þing- j fyJki. Síðan hafa þau lög stað-
ið alls óbreytt, að því er skóla-
skyldu atriðið snertir, fram að
hinu síðasta þingi, er nú er lok-
ið fyrir skemstu. Uæzlumenn
voru skipaðir, til að, lítaeftir
óeinlægni og undirferli
og Roblinstjórnin hefir
nng,
<‘in.s
ýnt um mentíimálefni fylkis-
msEða er það ekki ófyrir-
gefanlegt, nð þykjast bera
skólamál og barna uppfræðlu
! fyrir brjósti, og miklast af eft-
l irliti og aðhaldi unglinga að
mentastofnunum, og þetta að-
hahl reynist þó svo bágborið, að
að!.
kosning E. L.
Taylor's stendur vfir, eru teknar
<>3.000.00 úr fylkis-sjóöi, og má
]>að hcita rán af almanna fé. —
lig verö að játa það. aö mér virö-
ist þe.ssi þakklætis vfirlýsing fund-
armanna, fremur varhuga verö;
að að ]>eir muni tæpast hafa gert
sér ljósa grein fvrir ])ví, sem í
henni felst. I>ví um leiö og, þeir
lýsa vfir trausti sínu, og velþókn-
un á allrt stjórn-mála framkoniu
samþykkja
]>eir einnig, allar hinar pólitísku
svíviröingar hennar. Og sam-
kvæmt ])ví. virðist sem þe:r myndu
alveg liafa gert hiö sarna, ef þeir
heföu staöiö í sjvorum stjórnarfor-
mannsins. En eg er viss um það:
að ef þeir lesa alla stjórnmála
sögu Roblins, ofan í kjölinn, muni
þeir liika viö aö feta í fótspor
hans. — Menn skyldu ætíö íhuga
og miskunn Titumici komiö, hvort
bændurnir fá nokkra bænheyrslu.
sem En sjaldnast er þá vinunum eins ; manna, og aö haldið er hlifiskyldi
ant um ]>arfir og velferð bænd- j yfir siðspilling og dcykkjuknæpum
anna; eins og rrieðan kosningar | þeirra, sem eru gróðrarstíur eymd-
standa yfir. Viö ættum sannarlega | ar og eyðileggingar. Og sem
aö vera búnir aö læra svo mikið j ekki einungis eyðileggja drykkju-
af reynslu liöinna tíma, aö taka j mennina sjálfa, heldur einnig svo
ckki framar hiö minsta tillit til , oft börn og konur Jæirra, og jafn-
kosninga loforða eöa láta þau liafa | vel getur drykkjuskapar spillingin
nokkur áhrif á atkvæðagreiðslu j svo og orðiö ættgeng. Það er þvi
vora. Mútur og öll kosninga lof- í hæsta máta sorglegt og undra-
orö eru mjög óheiðarleg á allar vert, að nokkur heiðarlegur maö-
hliöar, og ættu aldrei aö eiga sér ur, sem vill vanda lífemi sitt,
staö. Kjósendumir ættu aldrei aö ' skuli vilja styöja og styrkja þann
biöja stjómina nokkurs, meöan rtiann, seni lieldur 'hlxfiskyldi yfir
i.f.vlkissjóöi til hjálpar þtngmanns- kosningar standa yfir, og stjórnin sliku. F.n sem betur fer, er
;cfni sínu. Ilún lætur þaö og viö-j ekki hcldur aö lofa neinu, til þess : þeim mönnum stööugt að fækka.
gangast, aö óvandaðir flokksmetin aö liafa áhrif á atkvæöagreiðsluna. Og aldrei virðist vínbannshreyf-
; og brennivins-berserkir veiti vín á | En milli kosninga, ætti stjórn og ingin fyrr hafa náö svo föstuni
j háöar hepdur, og það jafnvel, þar j bændur aö taka sanian bnödum, tökum á tilfinningum manna — í
•.0111 local option er í gildi. Og og vinna einhuga að framförum rétta átt —, eins og nú, og er þaö
Í nicir;i ab scgja, hefir þvi veriö j og þörfum þjóðarinnar, án nokk- j gleðilegt, að prestarnir viröast
5 haldið fram. aö stjórnin liafi þar urs tillits til afstöðu manna í vera þar í broddi fylk'ngar. Enda
lögreglu- eöa óreglu-lið, til hjálp- j stjómmálum. I>ví ]>á fyrst er von er þaö sérstaklega í þeirra verka-
hring, aö vinna á móti öllum siö-
spillinga stofnunum, og efla og
styrkja af öllum mætti gotj siö-
ferði, dygöir og mannkosti, og
þar með hjálpa til að uj>pala:
góða, göfuga og ráðvanda kynslóð.
Og eg trevsti því, að okkar ís-
lenzku prestar og guöfræðngar,
geri sitt bezta i því efni. —
Það er hin helgasta skylda allra
manna, að vinna af alefli og með
einlægni að öllu þvf sem er gott,
háleitt og göfugt; en útrýma öllu
því sem er ógöfugt og siðspillandi.
Vér ættum þvi allir, sem atkvæðis-
rétt höfum, að greiða atkvæö! með
þeim þingmönnum, sem em ein-
lægir vdnbannsnienn, og fylgja
fram átkvæðisrétti kvenna, og öðr-
um nauðsynlegum framförum og
umbótum í stjórnmálum. En til
þess aö koma hinum góðu áform-
um vorum í framkvæmd, verðum
vér aö hafa það hugfast, aö nauð-
synlegt er aö víkja R. P. Roblin
frá völdum.
Þegar alþýðumennirnir í Mani-
toba hafa losað s’g viö hina blindu
flokka pólitík, og vinna einhuga
með réttsýni og ósérplægni, aö
heill og hagsæld fylkisins, þá er
fyrst von til aö stjórnin verði heið
arleg og ráðvönd. Reynslan sýnir
aö upp frá rótuni alþýðunnar,
veröa aö vaxa allar umbætur og
umbótamenn. En alt svo lengi,
sem fólkið lætur e:gingjama og
sérdrægna stjóramálaskúma, leiöa
sig t:l aö hrój>a húrra fyrir hinum
óheiöarlegu p<>litisku leiötogum og
lýsa vdþóknun sinni yfir geröum
þeirra, hversu svívirðilegar sem
þær eru: veröa stjórnmálamenn-
'rnir næsta líkir Roblin og fylgi-
fiskum hans. — Það er eölilegt,
óvandaður s t j órn málamaö u r
fvlki snert'r. Ekki viröist heldur
neitt slíkt hafa komiö til greina
viö kjördærnaskiftinguna i Saskat-
cbéwan. Kjördæmáskiftingin á
\'esturfylkjunum var þörf og rétt-
vislcg. er hún var gerð 1913. Hiö
sama má segja um kjördaemaskift-
ing sambandsstjórnarnnar 1914.
1 lún ' viröist sanngjörn og þarf-
latist að henni að finna.
Þess nrá geta aö Winnipegborg
er-veittur fimti hluti fulltrúavalds
Manitobafylkis til sambandsþings.
Wnnipcgborg á að fá aö kjósa
þrjá þingmenn af fimtán.
Þctta er æöimikið sanngjarnlegri pegar a]t ],etta Cr tekiö tij íhug-j um þaö; aö lýsing Heimskringlu, á
skijxm ;i fulltrúavahli til þings, unar vir{sist auðsýnilegt, að Roblin mannkostum og allri framkomu
vill ekki hjálpa mikiö þeim mönn- j hr. Sveins Þorvaldssonar, í sveita-
um, sem stefna aö því háleita j málum og öðru fleira, sé alveg
marki: aö útrýma ofdrykkju og j rétt. Það er þvi mjög sorglegt að
sp lling, en gróðursetja dygöir og ( slíkur ágætismaður, skuli ekki vera
hreinferðugt lífemi. En hinsveg-j vandari að virðingu sinni en svo:
ar výrðist hann hinn öflugasti mátt- j að koma nú íram, sem einn póli-
arstólpi vínsölu og vínnautnar í
Manítoba. Og ætti hann því, og
Roblinstjörnin mcö [ fylgjendur bans aö bera aíla
ábyrgðina, á þeim hömiungum og
siöspilling, sem slíkt hefir í för
meö sér. — Já, fyrir alla þessa
yfirvegun og fyrirhyggju, og
hversu vel hann hefir leyst úr
þörfum þeirra, og annara kjósenda
— i Oimli kjördæmi — eru fund-
tískur ináttarstólpi Roblins. — Og
meira aö segja þakka fyrir, til-
trúna og heiðurinn, að vera nú
útvalinn merkisberi lians. Honum
lilýtur ]x> aö vcra fullkunnugt um
hinar svíviröilegu, E. L. Taylor’s
kosn ngar, og allar þær sakargiftir,
sem Iir. 4. II. Johnson bar á
Roblinstjórnina og fvlgifiska henn-
ar i sambandi viö |>ær. Og þær
armenn, Sir R. P. Roblin, svo j sakargiftir voru livorki fáar eða
hjartanlega þakklátir. En hvort ! léttvægar. En R. P. Roblin vissi
skyhli þakklætið vera njartanlegra, J mikiö vel aö ]>ær vom allar sann-
fyrir víntunnurnar eöa vegabæt- j ar, og ]>orði ekki að láta leggja
urnar r
Þaö er sannarlega auðmýkj-
andi fvrir okkur íslemlinga aö sjá
og licyra livað Roblin og fleiri
stjórnmálamenn, bera litla viröingu
fyrir “Ný-Íslendinguní”. Þeir
skij>a þeim á bekk meö Indíánum
eöa kynblendingum, og þeim
mönnum, sem allra lægst standa í
stjórnmálalegri ]>ekkingu. Beita
króka sina fyrir þá, meö pening-
um og brennivíni og ööru fleira.
Og þaö er sorglegt, aö til skuli
vera þeir menn meöal vor, sem
renna á agniö og taka beituna. Eg
befi vcitt þvi eftirtekt, aö hinir
pólitisku smalar, viöhafa ekki slík-
ar kosningabrellur, ]>ar sem þeir
bera virðing fyrir kjósendunum,
eöa álita ]>á svo upplýsta og sjálf-
stæöa, að slík auðvirðileg aðferð
1 rnuni fremur eyöileggja, en styrkja
málstaö þeirra. Þaö er því aöeins,
þar sem þeir álíta aö fólkiö sé á
þær fyrir hina konunglegu rann
sóknarnefnd, og var meirihluti
])ingsins með honum í því aö reyna
aö breiða yfir þær.
Ekki gátu afturhaldsmenn hrak-
iö neitt af hinum 9 ákærum, eöa
ræöa hr. T. II. Johnsons. George
Steel mælti nokkur orð til hans,
og benti á: að þar sem fjöldi ís-
lendinga væri í Gimli kjördæmi,
]>a kastaði ræöa hans og ákærur
skugga á siðferði og mannorð sam-
landa hans. — Jafnvel ]x> George
Steel viti l>etur en svo, aö hann
mcti manngihli íslenzku þjóðarinn-
ar. í sainræmi viö framkomu ís-
lendinga við Taylors kosningamar,
]>á mun ]>aö ]>ó oftast veröa
l'lutfalliö, þegar um gildi Islend-
inga yfir höfuö að tala, aö þaö fer
eftir ]>eirri þekkingu og því áliti, ,
sem hérlendir menn hafa á
þeim íslendingum, sem þeir Iiafa
kynst. Það er því heilög .kykla
svo lágu stigi, aö ]>eir geti svæft ahra íslendinga, — sjálfra sín og
]>aö, og haft á sínu valdi, með svo 1 þjóðarinnar vegna —, að koma
svívirðilegum meöölum. — Þaö |‘Tt'ö fram sem heiöarlegir og vand-
’.Ö
'ugsi sem svo: öllu cr óhætt,
kjósendur dáðst aö stjórnmála-
vizku minni, treysta mér og lofa
mér fylgi sinu; þaö er því sjálf-
sagt aö halda áfram með sömu
stefnu. og hagnýta öll' þau meðul
sem mér hugkvæmast, til að fram-
kvæma vilja minn — hversu óheið-
arleg sem þau eru. — Þannig stæla
. , , , v og hvetja hinir blindu flokksmenn
væn þvi sannarlegt gleöiefm, ef að.r menn. og forðast aö láta t:j þess a« jiaIda áfram 5 svivirf5
allir íslendingar í Gimli-kjördæmi, ; Hækja sig inn í óráövamlan og ! mgnm. meö liinum vanhugsuöu
sæu nú sóma s:nn, og aftækju alt j svívjröilegan félagsskap. Eg vona ' lofgjörðum og |>akklætis yfirlýs-
því aö hcrra Sveinn Þorvaldson ' 'ng11"1-
Uað er ckki ófróðlegt að
minna.st þess, að eimnitt í þess-
ari ræðu sinni, lagði Mr. Camp-
vel, hvaö felst í því, sem þe r
T 10,000 OTglingar á skóla. saml,ykkja og ckki grci5a alkvæSi
gongaaldnkomackki.nnfynr ncim, ncma þvi sem þcir
.skolndyr, 1 hofuBborg fylk.sms ]|afa sannfæri f ir a5
Wmnipee? , , „ , x- ,
se 1 alla staði rett og heiðarlegt. —
Svarið þér, kjósendur! Eg geng aö því vísu, aö fundar-
-------------- menn hafi þá ekki haft í huga,
hve oft Roblin hefir orö:ö sér til
vín við allar kosningar — aö
minsta kosti ættu þeir að geta þaö,
þar sem ‘Tocal oj>tion” er í gildi.—
t’að er eftirtektavert aö þessir
pó'itisku vinir!! bændanna heim-
sækja þá, aöeins þegar kosn:ngar
standa yfir, meö vín, jæninga og
vegabætur á boðstólum. En að
sjái nú sóma sínum og mannoröi j En af því aö kjósendumir eru
borgið, mcö því að segja nú alveg j nn sT?na. b,indir °S? skammsýnir,
er stjómin í Canada svo rotin og
skilið við Roblin og fylgifiska
hans, og koma svo fram sem ó-
liáöur þingmaður, og ættu kjós-
endur þá að veita honum eindregiö
fylgi sitt. En þóknist þeim þaö
kosningunum afstöönum gleyma ekki, þá er þaö drengilegra og
göfugra fyrir hann, að falla meö
sæmd, en sigra meö skömm, eins
og Mr. E. L. Taylor geröi.
Þegar tekin er til greina, fram-
þeir oftast bændunum og þörfum
|>eirra. Svo þegar bændurnir
Jnirfa aö koma einhverjum uml>ót-
um í framkvæmd meo stjórnar-
styrk, veröa þeir oftast aö feröast koma vínsala og annara brennivíns
óheiöarleg. Og það hagnýta sér
cinstakir menn 'og auöfélögin. Þaö
skíftir tugum miljóna, sem ríkiö
tapar — og þaö stundum á einu
ári — í hendur slikra manna og
auðfélaga. Stundum fyrir annaö
enn vcrra. — Og þesstt heldur
áfram, alt svo letigi. aö alþýöan
sér ekki betur hvaö til síns friöar
heyrir, en útnefningar fundurinn
á Gimli 24. Eebrúar. —
A. Sveinsson.