Lögberg - 30.04.1914, Page 1

Lögberg - 30.04.1914, Page 1
öQtief q* 27. ARGANGUR WINNIPEG, MANITOBA, FIMTUDAGINN 30. APRÍL 1914 NÚMER 18 Fyrstur íslenzkur há* skólakennari í Sask- atchewan. Dr. Thorbergur Thorwaldson, sam allir íslendingar kannast viö, hefir verii5 gjöröur aðstoðarhá- skólakennari viö fylkisháskólann í Saskatoon. l>etta er mikill heiS- ur sökum þess aö háskólaráðiö hefir samþykt þá reglu, aS engum skyldi veitt þar embætti nema þeim, er sýnt hefði framúrskar- andi hæfileika og mikils álits nyti. Háskólinn er tiltölulega ungur, en hann á aS verða þannig úr garSi gjörSur, aS hann standi fullkom- lega jafnfætis beztu háskólum þessa lands í öllum skilningi. Stjórnin sparar ekkert til sem nauSsynlegt er, og eru allar líkur til þess aö skólinn vinni sér álit og virðingu. Eins og kunnugt er, er Thor- bergur bróSir hins mikla náms- og hæfileikamanns Thorwaldar sál. Thorwaldssonar, er dó á Harward háskólanum. Thorbergur útskrifaSist af Wesley College og fékk B. A. frá Manitobaháskólanum 1906, meS hæsta heiSri og vítnisburSi, sem háskólinn á til. 1908 tók hann að stunda nám viS Harwardháskól- ann og varS Ph. D. þaSan 1911. Fékk hann þar samstundis stöSu sem aSstoSarkennari í efnafræSi. Nokkru síSar vann hann verð- laun viS Harward, er námu $1500 hvert áriS i tvö ár, til þess aS sturida frekara nám og rannsóknir i Þýzkalandi og Englandi. SíS- astliSiS sumar ferSaSist hann um ýms lönd Evrópu, þar á meðal til íslands, ásamt Sveini kaupmanni bróSur sínum. t nafni allra sannra íslendinga þakkar Lögberg Thorbergi fyrir dugnaSinn; hnnn hefir fylt þaS stóra skarS, sem höggviS var í flokk vorrar fámennu þjóSar viS fráfall bróSur hans; blaSið óskar honum hiartanlega til hamingju. Sigurvænleg aðferð. Einkennileg og þarfleg stofnun hefir komist á fót í Wninipeg. Heitir hún kvennaþing ('“The Womens ParIiament”J og fer fram á sama hátt og þingiS í Manitoba. Eru þar tveir flokkar, stjórnar- flokkur og andstæðingaf lokkur; stjóniarformaöur er kosinn og ráöherrar eins og í stjóminni. Eru þar borin upp öll þau mál, sem á dagskrá eru hjá þjóöinni, en eink- um kvenréttindamáliS og bindind- ismáliS. Þingstjóri fspeakerj er Mrs. Erancis Graham. StjórnarformaSur Mrs. Nellie McClung. IæiStogi andstæðinga Mr. W. C. Perry. RáSgjafi heilbrigöis- og menta- mála Dr. Mary Crawford. Fjármála og búnaSarráðherra Mrs. Lipsett Skinner. RáSgjafi opinberra verka Mrs. C. P. Walker. ASalræCumenn fwhipsj Mrs. Iveson og Miss Ducker. StjórnarlögmaSur Yatterney generalj Miss Kenneth Haig. Skrifari Miss Alma Graham. Þetta félag hefir gengist fyrir nýjung nýlega, annari en þeirri aS halda þing. Þaö hefir samiö tvö leikrit og leikiö þau á Walker leik- húsi. Ileitir annaS “Hvernig at- kvæSisrétturinn vanst”, og hitt “Mrs. Anti-Suffrage tekur á móti sendinefnd”. Bæöi þetta þing og leikarnir fara fram undir umsjón “Kvenréttinda félagsins i Manitoba”. SiSast var þessi leik- ur sýndur á Walker leikhúsinu 16. þ. m. og var aösóknln svo mikil, aV fjöldi fólks varö frá aS hverfa. Er álitiS aS félag þetta og aöferS- ir þess, veröi til þess aS bæta og hreinsa stjórnmálin meira en nokk- uS annaS. Þegar þeir, sem viS völdin sitja eiga von á því aS veröa leiknir opinberlega ei þeir gjöra einhver pólitísk afglöp, eins og Roblin hefir gjört í sambandi viS bindindis- og kvenréttindamáliS. þá er þess fremur von aS þeir haldi sér í skefjum; enda er þaS viðurkent að ekkert vinni eins vel, ekkert sýni fólkinu betur hvað verið er að gjöra en leikir, þar sem atburðimir bera mönnum fyrir augu og eyru í lifandi myndum. fslendingar ættu aS veita því eft- irtekt, hvenær þetta verSur leikiS næst og sjá þaS. Hannes Hafstein ráð- herra boðið vestur Bréf og símskeyti frá honum kveS- ur þaö ómögulegt aö hann geti komiö á íslendingadaginn sökum þinganna. íslendingadagsnefndin hélt fund 4. Marz og skitfi meS sér verkum j>annig: / skemtiskránefnd: Th. H. Johnson, H. M. Hannesson, J. B. Skaftason, ólafur Thorgeirsson og ritstjórar beggja blaðanna. Iþróttanefnd: Árni Anderson, John Baldwin, John Davidson, Alfred Albert, Leifur Oddson, H. G. Hinriksson, LI. B. Skaftason. A uglýsingancfnd; John Baldwin Árni Anderson, Skúli Hanson, Alfred Albert, John Davidson og ritstjórar beggja blaöanna. Garðnefnd: J. B. Skaftason, H. M. Hannesson, Th. H. Johnson, Skúli Hanson, Ólafur Thorgeirs- son. / stjórnarnefndirnar voru kosn- ir: Th. H. Johnson, formaður; H. M. Hannesson, varaform. Ó. S. Thorgeirsson, skrifari. Árni Anderson, féhirðir. Fundurinn samþykti aS bjóöa H. Hafstein., ráöherra Islands, aö koma vestur um haf og vera hér annan Ágúst í sumar. Var honum sent bréf þaS, er hér fer á eftir: “Winnipeg 10. Marz 1914. Hannes Hafstein, ráöherra ís- lands. Háttvirti herra! Nefndin, er stendur fyrir íslendingadags-há- tiöahaldinu hér í Winnipeg, hef- ir faliS okkur, sem hér ritum undir, aS bjóSa ySur 48 takast ferð á hendtir hingaö vest- ur unt haf á komandi sumri og vera gestur vor Vestur-Islend- inga á þjóShátíö vorri hér i Winnipeg 2. Ágúst næstkomandi. Vér lofum aö bera allan kostnaö, sem af för yöar leiöir hingaS vest- ur og heim aftur til tslands, og heitum ySur því, aS ekkert veröi IátiS ógert af vorri hálfu til þess aö förin verSi yður til ánægju. ÞaS er álit vort, sem um þetta höfum rætt, aö meö komu ySar hingaö vestur muni “brúin yfir hafis” milli þjóöarbrotanna styrkj- ast aS stórum mun og hafa heilla- vænleg áhrif fyrir komandi tíma. Gerið svo vel og símiS svar. VirSingarfylst. Thos. H. Johnson, forseti. ólafur S. Thorgeirsson ritari.” RáSherra hefir svaraS meS svo- hljóöandi skeyti: “Alúöarfylstu þakkir fyrir boöiS. En mér er ó- mögulegt aB komast vegna alþingis í Júlí og Ágúst. Beztu kveöjur. Hafstein”. “Reykjavik, 10. Apríl 1914. Thos. H. Johnson. Esq., Forseti forstööunefndar íslend- ingadagsins í Winnipég 1914. Háttvirti herra! Viröulegt boö hinnar háttvirtu for- stöSunefndar til mín, dags. 10. f.m., um aS koma vestur um haf á kom- andi sumri sem gestur yðar, Vestur- íslendinga á þjóðhátíS ySar 2. Agúst næstkomandi, hefi eg móttekiö meö síðasta póstskipi hingaö og þegar sent svolátandi símskeyti: “íslendingadagiirinn, Winnipeg. “Alúöarfylstu þakkir fyrir boö- iö, en ómögulegt aS komast vegna alþingis í Júlí og Ágúst. Beztu kveöju. Hafstein.” Um leiS og eg staöfesti símskeyti þetta, vil eg leyfa mér aS endurtaka viröingarfylst þakklæti mitt fyrir sóma þann og velvild, • er þér hafiS sýnt mér meS boöi yðar, sem mér mundi hafa veriö heiður og ánægja aS þiggja. En þvi miSur er mér þaS ómögulegt, því aö alþingi er stefnt saman til aukafundar vegna stjórn- arskrárbreytingarinnar I. Júlí næst- komandi, og veröur þinginu naumast slitið fyr en urn 10. Ágúst í fyrsta lagi. Þar verS eg aö vera, þó aS hitt væri óneitanlega skemtilegra. AS þinginu loknu verö eg aö fara á konungsfund meö lögin frá alþingi og í ýmsum öörum erindum, og veröur |>vi naumast lokiS fyr en í September eöa Októbermánuöi. Eft- ir ]>aS byrjar undirbúningur stjórn- arfrumvarpanna, sem leggjast eiga fyrir reglulega JtingiS 1915. er standa mun frá 1. Júlí til miðs September- mánaðar, og er ]>ví bersýnilegt, aS eg mundi heldur fkki næsta ár geta komizt vestur um haf, ef eg held á- fram þeirri stööu, sem eg nú er í. En úr því skera væntanlega kosn- ingarnar á morgun, aS minsta kosti aö nokkru leyti. Eg biö yður bera samnefndar- Líkamsæfíngar. Islendingar í Winnipeg eru aö mynda leikfimisfélag; á þaö aö ná yfir allskonar íþróttir, bæSi fyrir karla og konur. Á laugardaginn var hélt Árni Anderson lögmaöur samsæti á St. Reges hóteli meö- limum félagsins “The Falcon” og ýmsum öörum málsmetandi Islend- ingum. Nokkrar ræður voru haldnar, flestar í þá átt aS hvetja til meiri þátttöku í líkamsæfinguiri og í- þróttum meðal þjóSar vorrar vest- anhafs. Arthur Morrison leikfim- isstjóri var heiðursgestur. Nefnd manna var kosin til þess aö semja og leggja fram grund- vallarlög handa hinurn ýmsu deild- um þess allsherjar iþróttafélags, «em veriö er aö stofna. Fréttir flytur Lögberg hér eftir stööugt um þaö, sem í íþróttum gjörist meöal Landa. mönnum yðar beztu þakkarkveöju mína, óska yður góðs íslendingadags og vona, aS "brúin yfir hafiS”, er hefir styrkst svo mjög viS drengilega hluttöku Vestur-íslendinga í eim- skipafélagsstofnuninni hér heima, megi halda áfram aS eflast og styrkjast sem bezt. Virðingarfylst, H. Hafstein.” Myndarleg gjöf. James IDeering, varaformaöur “International Harvester Com- pany” hefir gefiS ‘‘'Westley” hospítalinu í Chicago $1,000,000,. Hann afhenti því gjöfina 20. þ. m. Þessu fé á aö verja til þess aS standast kostnað viö þá sjúklinga, er ekki geta borgaS. Hospítalið var bygt 1910, og aðallega stofn- aö af William Deering, fööur Jam- es Deering; sem er nýlega látinn. William Deering haföi alls gefiö til þess $500,000. Westley hospí- taliS veröur stækkaö svo aö þaö verður annað stærsta hospítal í Chicago. Cook Country Hospital er stærst. Óróinn á írlandi. Sir Edward Carson og fleiri í Ulster sambandsmannaráðinu hafa staöhæft, að stjómin hafi gert samsæri gegn Ulstermönnum„ í því skyni að bæla niSur með of- beldi, hreyfinguna á móti heima- stjóm íra. Segir Carson aö Sir Arthur Paget yfirherforingi á írlandi hafi sagt undirforingjum aS 25,000 hermanna yrðu fengnir gegn Ulster; að ráöist yröi á Ulster bæöi á sjó og landi, að lögreglan í Belfast væri á varðbergi og ætti aö taka höndum aöalstöðvar Sam- bandsmanna og vopnabúr Ulster sjálfboðaliðsins. Þetta kvað hann óhjákvæmilega leiða af sér blóðs- úthellingar. SjálfboðaliSiS auö- vitaS réöist á lögregluna og her yröi alment kallaður út umhverfis Belfast. Paget hershöfðingi yrði í fyrstu orustunni, og þegar her- liðiö heföi beðiö allmikið tjón, þá færi hann til óvinanna með ógnun- arfána aö heimta uppgjöf. Væri því neitað, skipaSi hann árás'. Her- stjóm væri þá komin á í Belfast. Þessu er þverneitaö af hinum, og tekið djúpt í árinni um ósvífni þeirra er söguna hafi smíöaS. Segja þeir að ef Paget hershöfö- ingja hafi farist orS, eins og sagt sé, þá hafi hann ekki talað i nafni stjórnarinnar. Samt sem áður lýsa þeir þvi yfir, að þótt stjóm- in heföi fariS aö eins og sagt er að Viún hafi haft í hyggju, þá heföi Sir Carson ekki fremur ástæöu til aB fáryrðast um, en þjófur sem staðinn væri að glæpa- athöfnum. Sumir heimta að ákæra þessi sé rannsökuð, en Asquithl stjórnarformaður kveðst ekki sjá' neina ástæðu til þess. Fjörutíu og fimm milj- ónir. Borden stjórnin hefir veitt C- N. R. félaginu $45,000,000 styrk í viöbót viS alla þá hjálp, sem fé- lagiö hefir áöur fengiö. Mundi þaö ekki vera skynsamlegra, aS þjóðin sjálf ætti járnbrautimar, en að láta allan ágóöann renna í vasa einstaklinga og láta fólkið samt standast kostnaSinn? Því er haldiö fram, að C. N. R. verði gjaldþrota, ef það fái ekki þennan styrk. Von er að sumir efist um aö járnbrautir á íslandi svari kostnaöi, ef eitt voldugasta jám- brautarfélagiö hér er komiS á von- arvöl. Eitthvað væri sagt um stjórnina heima á íslandi, ef hún færi svona að ráði sínuu. Námaslys og manntjón, Tvö hundruS og fimtíu manns er ætlaö aö beðið hafi bana af sprengingu sem varB í námu í fyrradag í Ecelesa í Vestur Virg- inia. Margir þeir, sem björgunar- tilraunir gjörðu, fórust einnig. Stríðið. i Vancouver, en þótti of dauft út- lit til þess aS byggja það undir eins. Hanti hefir því frestað þvi um tima. Synir Oddsons Þór og Leifur, eru einnig nykomnir vest an frá hafi. Mrp. G. Backman frá Brú P. O. i Argylcbygö kom til bæjarins á mánu- dag og dvelur hér fram undir næstu helgi. Kom hún til að vitja mág- kopu sinnar, Mrs. F. Backman frá Mozart, Sask., sem hér er nú stödd sér til lækninga. Herra Ólafur G. Ólafsson fór norður til W. Selkirk á mánudaginn var, ásaint- fleirum úr Winnipeg, til þess aS sjá og hlusta á hinn alkunna leik “Ebines í annriki.” ÞaS kveld var leikurinn ekki vel sóttur. Leik- endur léku dável, nema H. Pétur Tergesen á Gimli lék með afbrigöimi Ebines, alveg eins og andi höf. leiks- ins hefir hugsaS sér þá höfuöper- sónu. — Aö afstöðnum leiknum var Ó. G. Ólafssyni ásamt fleirum boSiS heim til séra N. Stgr. Thorlákssonar; voru viStökur hinar beztu, svo sem veitingar, ræðuhöld m. fl. Prestur- inn talaði ljúfmannlega til gestanna og svaraöi honum H. P. Tergesen. Ó. G. Ólafsson þakkar kvenfél. Sel- kirksafnaSar fyrir leikinn og viðtök- ur og óskar fél. sívaxandi framfara. Englendingar, Frakkar og Tjóðverjar hafa krafist þess að Mexico og Bandaríkin semji frið með sér. Fulltrúar BrasiHu, Argen- tina og Chile hafa tekist á hendur að reyna að miðla mál- um Mexico og Bandaríkjanna. Bandaríkjaflaggið dregið í fulla stöng í Vera Cruz með mikilli viðhöfn. Báðir málspartar kveðast húnir til sætta ef sanngimi sé viðhöfð, en báðir halda áfram viðbúnaði til vonar og vara. Hvaðanæfa. Guömundur Johnson frá Moun- tain, faöir Stefaniu leikkonu, kom á skrifstofu Lögbergs á þriSju- daginn. Var hann á ferð áleiöis vestur til Saskatchewan á heimil- isréttarland, sem hann á 70 mílur vestur af Gull Lake. Á hann von á konu og börnum í næsta mánuSi. Kona hans er systir séra Jóhanns Bjarnasonar. — GuSmundur hef- ir veriö 16 ár á Mountain og baö hann Lögberg aS flytja Mountain- búum alúöarþakklæti fyrir alla samúö og vináttumerki; sérstak- lega tekur hann til þ:i bræSurna Svein og Elías Thorvaldson. Jarlinn af Derby, sem líklegt er taliö aö verði næsti leiötogi Ihalds- flokksins, lýsti því yfir 18. þ. m., að hann væri eindreginn með heimastjórn Irlands, og væri það ekki tekiS upp á stefnuskrá flokks síns, þá yfirgæfi hann flokkinn. Reynt hefir veriö aö láta sem minst á þessu bera. ^ Breta konungur og drotning hans komu til Parísar 21. þ. m. og var fagnaö þar með mikilli viðhöfn. Þau dvöldu þar í þrjá daga. Félag eitt í Brussels, sem Collet and De Goen hét og lánaöi pen- inga, hefir oröiS gjaldþrota, og er hjá því $2,000,000 sjóöþurö. Hafa félagsmenn verið teknir fastir fyrir fjárdrátt og svik. Arthur McKee Ranken, frægur leikari, dó 17. þ. m. í San Frans- isco, Hann var af canadiskum ættum, 73 ára gamall og hafði fengist viö aö leika í 60 ár. Stjómin í Noregi vill innleiða lög, er ákveði aS allar deilur verka- manna verði lagðar i gerðardóm. Er þetta svo mikiö hitamál, aB við þingrofi og nýjum kosningum er jafnvel búist. Eldur mikill kom upp í leikhúsi í New York 17. þ. m., mistu 12 manns lifiö og margir meiddust. Or bœnum Kaþólskir menn höföu samsæti mikiS hér í bænum nýlega, og voru þar samankomnir menn víSsvegar úr Vestur-Canada. Fylkisstjórinn var boöinn þangaS, sömuleiöis borgarstjórinn i Winnipeg og fleiri stórmenni. Þegar sú frétt heyrðist að mæla skyldi þar fyrir minni páfans á unctan minni kon- ungsins, uröu menn reiöir og af- þökkuSu boöiö. Hefir þaö veriö venja, og hún eölileg, aö fyrst allra minna væri minni konungs; þykir þaö því óviðurkvæmilegt af kaþ- ólskum mönnum að setja páfann í æöra sæti. Séra J. L. Gordori flutti langa og snjalla ræöu um þetta í kirkju sinni. Kvaö hann þaö hneyksli, sem ekki ætti að líð- ast, ef sérstökum trúarflokki í þessu landi væri látið haldast uppi meö að setja leiðtoga sinn í æöra sæti en konunginn sjálfan. Hefir þetta valdiö miklti umtali og gremju hjá mönnum. Laugardaginn n. Aprtl andað- ist aö heimili Guðvalda Jackson viö Elfros, bróöir Guövalda, öld- ungurinn Einar /Jónsson) Jack- son. Um síSastliðin 16 ár hafði hann veriö blindur og ávált dvaliS um þaö tímabil, ásamt dóttur sinni GuSvaldinu, hjá bróötir sínum. HafBi veriö veikur mest af í vet- ur. og banamein hans aö siðustu varð lungnabólga. Hinn látni er vopnfirzkur aö ætt og uppruna. Hann var jarösunginn miðviku- daginn 15. Apríl af séra H. Sig- mar. Bi t a r. Sjúkranefnd stúkunnar Skuld hélt samkomu í Good-templara húsinu á þriðjudagskveldiS til arðs fyrir sjúkrasjóðinn. Skemtunin var góð og aðsókn sæmileg. Th. Oddson er nýlega kominn vestan af Kyrrahafsströnd. Hafði hann í hyggju að byggja stórhýsi E. L. Taylor Gimli þingmaöur- inn nafnkunni, hélt nýlega langan fvrirlestur á móti beinni löggjöf. KvaS hann þaS stjómarfyrirkomu- lag aöeins henta, þar sem fólk væri ómentaö, óupplýst, óþroskað og á lágu stigi. Alveg ný kenning og frumleg. Eftir því sem fólkið er upplýstara, er þaB óhæfara til þess aS taka þátt í stjóm lands og þjóð- ar; eftir því sem þaö er ómentaðra og ósiðaðra, er þaö færara til þátt- töku í löggjöf. Já, alveg Viý kenning. Nú fer maður að skilja hvemig á því stendur, að Roblin stjómin er á móti mentun og skóla- göngu. Sagt er aö Roblin hafi verið gjörönr að heiSursforseta siðbóta- félagsins. Hann ætti að kunna vel viS sig þar, bindindisfrömuðurinn. E. L. Taylor sagöi aö eftirsókn Canadamanna eftir beinni löggjöf væri af áhrifum frá Bandaríkjun- um. Bein löggjöf heföi reynst þar afarilla, og væri altaf aS fá þar meira og meira fylgi. — Spyrja mætti hvort henni væri aö aukast fylgi, fvrir það að hún hefði reynst illa. Oft hefir heiSri Islendinga hér í álfu veriö sýnt i tvo heimana, en sjaldan eins greinilega, eins og Roblin gjörði í fyrra, þegar hann tók einn þeirra allra fremstu manna og dæmdi hann pólitískum dauðadómi — þaö var B. L. Bald- winsson. ASferS Roblins í því máli var þessi: Baldwin var einn hinna trúustu, mikilhæfustu og beztu manna Ihaldsflokksins. Rob- lin kvaðst þurfa að bæta við manni í ráöaneytiS; hann vildi gjöra Gimli kjördæminu þann heiöitr, aS hafa þingmann þeirra til þess, en þáverandi þingmaður var Bald- winsson; t stað þess, sem beint lá við, að gjöra hann að ráðherra sem þingmann Ný-íslendinga, fær hann hann til að gefa upp stöðuna og gefa Taylor hana eftir, og lætur hann svo hafa aöstoSarembætti, sem ttndirmann annars, langtum ó- hæfari en Baldwinsson er ‘sjálfur. Hvaö þýöir þetta? Þaö þýöir þaS aö Roblin gat ekki látið þaö við- gangast, aB Baldwinsson fengi ráö- herra heiSurinn, þótt hann ætti þaS margfaldlega skiliS, og þótt hann væri i alla staBi fær til þess, af því hann var Islendingur. Geta ekki Ný-íslendingar nitmaS þetta viö næstu kosningar? Eru þeir svo dauðir úr öllum æðum, aö þeir láti hafa sig fyrir þurkur, án þess að borga fyrir sig? Á öSrum stað í blaöinu birtist byrjun á þýðing af. “Frelsisskrá Bandamanna”. Vill einhver fær maSur senda Lögbergi góðan sam- anburð á Roblin stjórninni og þeirri stjórn, sem þar er talaö um? Bera saman í hvaöa atriðum þær hafa báðar brotiö á þjóöinni sama rétt ? Blaö Roblins sagöi 4. Febrúar 1914, aö andstæöingar Roblin- stjórnarinnar vænt aðallega þeir, sem vildu vínið btirt úr fylkinu, þeir sem vildu gefa konum at- kvæöi, þeir sem vildtt koma á beinni löggjöf, þeir sem væru hlyntir einskatti og þeir sem berðust á móti ósiðferöisstofnun- um. Þeir sem vilja, geta lesiö ‘ Telegram’’ 4. Febr. 1914 og séð að þetta stendur þar. “Telegram” segir stundum satt. Er það satt, sem Heintskringla segir, aö Borden hafi aldrei ætlaS þær þrjátíu og fimm miljónir dallara til herkostnaðar, sem hann vildi láta þingiö leggja fram 1911, heldur hafi hann ætlað aö verja því til þess að efla veldi Ihaldsflokksins? Er það satt, Heimskringla ? Þeir hafa ekki veriö nógu kringl- óttir bitamir i Lögbergi viðvíkjandi Macdonald kosningunni; cinhver ó- nota horn veriS á þeim, svo þeir hafa runniö illa niður. AS minsta kosti stendur á svörum enn þá. Hve- nær ætli þau komi? Koblin kveöst yera meðmæltur al- gerSu vinbanni í öllu fylkinu. Hví sentur hann þá ekki og lætur sam- þykkja þesskonar lög? MeS því rnóti fengi hann fylgi allra sannra bindindismanna. Heimskringla telur þaS slæma veiki aö hafa vatn á heilanum. ÞaS er satt. En önnur veiki er þó til enn |>á verri; hún heitir heilavisnun eöa heilarýrnun. Til leiöbeiningar skal ]>ess getiS, aS sú veiki getur komiö af ýmsunt ástæöum, t. d. af áhyggj- um. Þannig er sagt aö blaöamaSur á Rússlandi, sem var í raun og veru góSur drengur og alþýðuvinur, hafi liaft svo miklar áhyggjurút af því aö hann hafði tekist á hendur aS halda frant málum harðstjórnarinnn- ar og á móti velferðarmálum þjóöar- innar á móti betri vitund, aö hann fékk af heilavisnun og varö brjálaS- ur. Þaö var lengi eitt af aSal brögö- um kaþólsku kirkjunnar til þess aS halda fólki í blindri hlýöni, aö telja því trú um aS mentun væri ónauS- synleg—jafnvel synd—nema aö eins leiðtogum. Þetta vann ágætlega. Svo breyttust tímarnir og mennirnir meö og kaþólskan þorði ekki lengur aö halda því frarn aS þaö væri synd- samlegt aS mentast, en hélt þó áfram aS halda upplýsingu til baka eins og hún gat—í vissum efnum. Hver er munurinn á aðferS Roblins, þar sem hann vill ekki skylda fólk til aS menta börn sín ? Og hver ætli sé munurinn á tilganginum? Vasabiblían er nú fullprentuð.; hún er 1109 blaðsíötir á stærð og kostar í góSu bandi 2 kr. og 50 an. VeriS aö prenta Nýja testament- iö í litla brotinu og með smáa letr- inu, tvídálkaö, 450 blaSsíöur á stærð; veröur fullprentað í haust. Fyrsta hjúkrunarfélagið til sveita er minnst á í Nýju Kirkju- blaði síSast, er þaS stofnað í EyjafirSi; var stúlka send í fyrra- haust til þess að læra hjúkrunar- fræSi hjá Steingrími Matthíassynr lækni á Akureyri, og kendi han* henni ókeypis. Hefir stúlka þessi haft nóg aö gera hvem einasta dag síðan um nýjár., þegar hún hafði lokiS námi. Er þetta talið mikiö framfaraspor, og ætla prestar og læknar landsins að taka saman höndum í því skyni að koma upp þess háttar félagsskap víösvegar um land. Islenzk guðsþjónusta var hakH* í Kauupmannahöfn 22. Febr. tM þess að minnast Hallgríms Péturs- sonar. Er það fyrsta íslenzka guösþjónustan, sem þar hefir verið haldin, og fór fram í Eliasarkirkju viö Vesturbrúartorg. Var þar viöstatt hálft fjórða hundrað manns. Guðsþjónustuna hélt séra Magnús Magnússon prestur að Brejninge á Jótlandi. Allir sálm- amir sem sungnir voru, vora eft- ir Hallgrím Pétursson. Verkfallinu, sem getið var uni í síðasta blaði að orðið hefði í Hafnarfiröi, er nú lokið; stóð að- eins yfir nokkra daga, þangað til sættir komust á. Frá Islandi. Á myndastofu Ásgríms málara hafa bæzt nokkrar myndir; sér- staklega úr Skaftafellssýslum og Reykjavík. Þar á meSal þrjár myndir af bænum Múlakot í Skaftafellssýslu. Ein myndin sýn- ir manni eftir endilöngu Austur- stræti og önnur útsýniB í allar áttir frá Vinaminni. Félag er myndað í Reykjavik til þess aö launa Harald Nielsson sem prédikara á helgidögum. Hefir félagið leigt fríkirkjuna til þess. I stjórn félagsins eru þessir: Ás- geir Sigurðsson ræðismaður, Hall- dór Þóröarson prentsmiSjustjóri, Sigurður P. Sivertsen háskóla- kennari, Einar Hjörleifsson skáld og Ólafur Rosenkrans bókhaldari. NorSanhríð í Reykjavík um 6. Apríl. Gunnar Gttnnarsson kaupmaður hefir nýlega keypt Fífuhvamm /ITvammkot) af V. Bemhöft tann- lækni, fyrir 13,000 kr. Samkoman í Skjaldborg á sumar- daginn fyrsta. Einn sá félagsskapur meðal vor íslendinga, sem mjög lítið Iof er sungiS, en sem þó er til mikils góös, eru kvenfélögin. Venjulega standa þau og starfa í sambandi viö söfnuöi og eru þá meö beztu hjálparstoðum þess safnaöar, sem þau starfa í. En auk þess vinnu þau oft mikiö gagn út í frá, bæði með því aö hjálpa bágstöddum á margan hátt, og einnig með þvi aS halda samkomur fyrir almenning, sem bæöi er fróðlegt og skemtilegt að sækja. Sumardagurinn fyrsti er sér- staklega helgaöur konunum, enda virtust þær finna til þess kvenfé- lags konurnar í Winnipeg. I öll- um söfnuðunum fjóram var efnt til fagnaSarsamkvæma mikilla, og allstaðar var lofaS hinu bezta. Eg fór á samkomuna t Skjald- borg, einkanlega til þess aö hlusta á fiöluflokk Mr. Johnstons og Dr. S. J. Jóh. Hvort þaö sama hefir dregiö fleiri, veit eg eigi, en svo niikið er víst, að öll sæti voru skip- uð. Samkoman var hin bezta. Fiðlu- flokkurinn spilaði ágætlega, mörg okkar gömlu og góöu alþýðu lög, og er eg sannfæröur um, aö flestir hafa haft unun af aB heyra, hversu fögrum tónum börnin náðu úr fiöL unum sínttm. FiSlu einspil þeirra Miss Clöru Oddson og Mr. Vil- ltjálms Einarssonar voru einnig rnjög góS, og ent þau áreiöanlega efni í lista spilara. Mis$ Halldóra Friðfinnsson söng hiö alkunna kvæöi Andersens “HiS deyjandi bam”, söng hún þaö meö mikilli tilfinning, enda linti ekki lófaklappinu fyr en hún kom upp aftur og söng lagiö “Sólskins- skúrar”. — RæSa Dr. S. J. J. var svo sem viö mátti búast, ágæt. Mintist hann á þaö er Promepeus stal ljósinu frá hásæti guðanna og færBi það jarSarbúum; þá kvað hann veriö hafa sumardaginn fvrsta. Ljós þekkingarinnar sagði hann aS færöi sttmar inn í sál mannsins. En eins og mennirnir forðum hefSu notaS ljósið svo illa aö gttSimir neyddust til aö taka þaö frá þeim aftur, jafnvel þó það kostaði lif nærri alls mannkynsins, eins væri oft hætt við þvi, að við nottiðum okkar andlega ljós svo að skemdir hlytust af. Margt fleira og gott fór fram á samkomunni. sem of langt yrði ttpp að telja. I lok samkomunnar afhenti séra R. Marteinsson, fyrir hönd kven- félagsins, söfnuðinum vandað piano í sumargjöf, og var það rausnarlega gjört. Kaffi með íslenzkum pönnukök- um var öllum borið að endingu, og kom þar sem annarsstaðar fram rausn íslenzka kvenfélagsins. Viðstaddur.

x

Lögberg

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Lögberg
https://timarit.is/publication/132

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.