Lögberg - 01.10.1914, Blaðsíða 1

27. ARGANGUR
WINNIPEG, MANITOBA, FIMTUDAGINN
OKTÓBER 1914
NUMER 40
STYRJÖLDIN MIKLA.
Liðið frá Canada,
alls um 30,000 manns er nú á
Atlanshafi. Um þrjátíu stórskip,
flytja herliSiö héöan, en alt um
kring sveima vígdrekar og beiti-
snekkjur Breta svo og þau herskip
sem ætluö eru til tundursnekkju
veiSa, og á rammar skoröur viS
því aS reisa, aS fjandmennirnir
vinni þessum stóra flota nokkurn
geig. Þjóöverjar mundu gera þaS
ef þeir gætu, en engin hætta er á
þvi, aS til þess komi, meö þeim
ráöstöfunum til varúöar, sem tekn-
ar hafa veriö. Anderson heitir sá,
er herliSinu stýrir, og er reyndur í
orustum á Indlandi og víöar, vel
metinn fyrir vaskleik sinn. Col.
Hughes fer til Englands og verSur
kominn þangaS á undan liöinu, en
ekki er þess getiö, aS hann ætli sér
aö gerast æzti fyrirliSi þess.
Sjö fljóta orustan.
I síSasta hálfa mánuö hafa
Þjóöverjar og bandamenn staSiS
nálega í sömu sporum á víggirtum
stööum á 150 mílna breiöum velli,
frá takmörkum Belgíu nálægt
Mons og austur undir Metz. Á
þessari miklu heljarslóö hefir ver-
iS barist jafnt og þétt, og var
lengi framan af sókn af beggja
hendi. Orustan er af sumum kend
viö Aisne-fljót, af öörum viö Oise-
og Aisne fljótin, og enn aörir kenna
hana viS þær sjö ár, sem renna til
og frá um orustustaöinn. Grimm-
usf hefir orustan veriS vestantil;
þar hafa Frakkar og Englending-
ar sótt á bæSi aS sunnan og vestan
og ætlaö sér aö komast í milli þess
fylkingar arms Þjóöverja og þess
þýzka liös. sem í Belgíu er. Þang-
aö hafa báSir dregiS liö annars
staöar af vellinum og víSar aS.
Frá vopnaviöskiftum segir enn
fátt. Bardaganum hefir veriS
hagaS þannig, aS fótgönguliöiö
hefir grafiö sér skotgrafir og legiö
þar dag og nótt, og skotiö á óvin-
ina, ef þeir hafa sést. ASrir
skuröir eru grafnir áleiöis í áttina
til óvinanna og eftir þeim er
læöst svo langt sem auöiö er, og
enn aörir skurSir grafnir á báöar
hendur, jafnhliöa fylkingar brjóst-
um óvinanna, og er á þann hátt
skriöiö nær. og nær þeim. 'Nú eru
Frakkar sumstaöar komnir svo
nærri skotbáknum ÞjóSverja, aö
hinir geta ekki miöaö á þá stór-
byssunum, og þykir þaö furöu
djarft og kænlega aS veriS. Alla
tiS duna stórskotin, bæöi úr stærstu
byssunum sem flytja margar mil-
ur og hraöskotabyssum, sem flytja
skemra en senda fjöldamörg skeyti
á hverri minútu. Þess í milli eru
fylkingamar sendar fram aS skot-
gröfum, til aö ganga af þeim dauö-
um, sem stórbyssurnar hafa skiliö
eftir lifandi. ViS slíkum áhlaup-
um ÞjóSverja hafa bandamenn
oröiö aö taka fjölda mörgum, bæöi
á nóttu og degi, og hafa þá vana-
lega tekiS til byssustingjanna og
látiS þá ganga á óvinunum.
Á þessu hefir nú gengiö undan-
farnar tvær vikur og hafa hvorug-
ir unniö á öörum til fulls. Vest-
asti armur Þjóöverja hers hefir
látiö undan síga nokkrar milur, en
hefir unniö þaö upp aftur aö
nokkru leyti, meö nýju liöi, er
þangaö hefir veriö sent. Um miö-
bik vígvallar er Saxaher og her
frá Wúrtemburg og Bæjaralandi
og austast stýrir krónprinsinn
miklu liSi. Sumt af þessum fylk-
ingum er svo illa leikiS, aö leyfum
þeirra hefir veriö skift upp milli
annara hershöföingja. Alls er her
ÞjóSverja á Frakklandi sagöur um
tvær miljónir, um 300,000 hafa
þeir í Belgiu, en gegn Rússum hafa
þeir aö sögn sent 800,000 vígra
manna. Þeir ganga svo nærri
vopnfærum mönnum i sínu landi,
aö þeir hafa jafnvel kallaö til her-
þjónustu uppgjafa liösforingja og
gamla dáta, sem ekki eru taldir
fullfærir til hemaöar, nema öllu sé
tjaldaö til. Er þvi margur grá-
hæröur karl í liöi þeirra. og eru
sagöir kjarkgóöir og stöSugir í
skothríö, þó aö þá skorti hvatleik
á viö þaS liö, sem fyrst var á vig-
völl sent og nú er falliö eöa sært,
handtekiö eSa tæplega vopnfært
fyrir þreytu sakir eöa vosbúöar.
ÞaS sem dregiö hefir úr bar-
daganum ööru hvoru, er mest þaö,
aö rignt hefir nærri óaflátanlega á
vígvellinum, svo aö þungi varö
trauSlega færSur úr staö. skot
grafir fyltust af vatni, en hermenn
hafa staSiö í vatni upp aö mitti og
legiö holdvotir svo aS skift hefir
sólarhringum. Beggja liö er yfir-1
komiö af þreytu, og svo er sagt.
aS ekki geti þeir haldist mikiS
lengur viö, heldur verSi aSrir hvor- j
ir aS láta undan áöur en margir ’
dagar líSa. Hvorirtveggja beita
öllu sem þeir geta, þvi aS mikiö
liggur viS. Ef ÞjóSverjar veröaj
undan aS láta hljóta þeir aö hverfa
inn á Þýzkaland og verjast þar
eftir föngum, en bandamonnum
yrSi ósigur ekki síSur dýrkeyptur j
og fyrir þvi verja þeir til öllu því
liöi, er þeir geta aS sér flutt. Mann- j
fall í beggja liöi hefir veriö mikiö. |
Vopna viðskifti.
Af þeim er fátt hermt í blaöa-
fregnum, nema þaö sem aö ofan
segir. Á næturnar er oft barizt viS
rafmagns ljós, er ÞjóSverjar
senda yfir vígvöllinn. Uppi yfir
sveima flugvélar og gefa merki
sinum mönnum, hvert miSa skuli
skotunum. Þeim lendir stundum
saman, og nýlega er sagt frá því,
aS nokkrar flugvélar ÞjóSverja
hafi veriö eyöilagöar í lofti, og var
Vedrines, frægastur allra franskra
flugmanna, viS þaS afrek kendur.
Enskir flugmenn fá gott orö fyrir
framgöngu sína. Nýlega flaug
einn þeirra inn á Þýzkaland og
hleypti niöur sprengikúlum í borg-
inni Dússeldorf á flugvélaskála er
Þjóöverjar eiga þar mikla. Strax
á eftir létu þýzkir flugmenn til
sin taka og köstuöu sprengikúlum
yfir París, Antwerpen og Ostend
og margar aörar borgir í Belgíu.
Til Lundúna hafa þeir ekki flog-
iö ennþá, enda er þar mikill viS-
búnaSur aö taka á móti þeim, ef
þeir skyldu hætta sér þangaö. —
Eitt hernaöarbragS Frakka all-
sögulegt er þaö, aS virkisforingi
þeirra einn austur í landi, er sat
fyrir ásókn Þjóöverja, lét hætta
skotum og kveikti í hálmi innan
víggiröinga; hugöu ÞjóSverjar
vígiö unniS og fariö aS brenna af
skotum þeirra og héldu djarflega
aö þvi; þegar þeir voru komnir
hæfilega nærri, létu Frakkar skotin
riöa á fylkingar þeirra og varS þar
ógurlegt mannfall, svo aB margar
þúsundir lágu dauSar í virkis-
brekkunni. — Þjóöverjar gerSu
ákaflega haröa hríS aS Nancy, sem
er ramlega víggirt borg austast á
Frakklandi. Keisari þeirra var á
næstu grösum meö mikla fylgd
prússneskra riddara, tilbúinn aö
halda veglega innreiS í borgina;
en svo fóru leikar, VS Frakkar
stöktu þeim burtu og héldu borg-
inni, er svo sagt, aö þá hafi keis-
ara oröiö oröfall í fyrsta sinn, og
hélt burt þaSan stemþegjandi.
Skömmu síSar varö hann votur, er
hann kom í skotgrafir til liös-
manna sinna, fékk hann af því
gigtveiki og vont kvef, en sumir
segja aS hann liggi í lungnabólgu.
— Siöustu dagana hafa ÞjóSverj-
ar hert sóknina af öllu megni, og
einkum austantil, oröiö þar nokkuS
ágengt í svip, og er álitiS aö þaö
sé gert til aS létta ásókn banda-
manna aö vestan.
| virSast Rússar hafa hrakiS þá
j aftur á bak, svo aS hvergi hafi þeir
| fótfestu utan landamæra Prúss-
j lands. Stórir bardagar hafa staöiö
j þar meö miklu mannfalli, sem fyr.
Hinn syösti her Þjóöverja tók
höndum saman viö Austurrikis-
menn, og sætti liinum sömu óför-
um sem þeir. Hina síSustu daga
hafa gerzt þau tíöindi i Galiziu, aö
Rússar hafa tekiö hiö sterka vigi
Jaroslov, afhólmaö borgina Prsmyl
meö þeim sterku virkjum, sem þar
eru, og ráöa öllu landi vestur und-
ir Cracow. Fyrir sunnan þá eru
Karpatafjöll. og er sagt, aö þeir
hafi náö þar öllum sköröum og
vegum sem um þau Hggja til Ung-
verjalands. Austurríkis her hefir
stuöning af sterkum virkjum i
Cracow og býr þar um sig til siö-
ustu viStöku. Þýzkt herliö hefir
sezt aö í borginni og ætlar aö
verja hana. Ef hún fellur i hend-
ur Rússum, er leiöin inn á Þýzka-
land opin. Ýmsar sögur eru sagS-
ar af hreystibrögöum beggja, eink-
um riddaraliös Ungverja, er reiö til
atlögu, viglegt, prúöbúiö, meS
sveröin reidd, mörg þúsund manns
á beztu gæöingum, og var sýnilegt,
aS ekkert fótgönguliö mundi stand-
ast þaö áhlaup. En i fasiö á þeim,
er þeir komu þeysandi, ruddust
fram Kósakkar meS spjótin á lofti
og varö þar ógurlegur atgangur.
Eftir tveggja stunda viöureign var
hin glæsilega ungverska riddara
fvlking aö velli JögS. — Rússar eru
famir aö senda liö suSur yfir
fjöllin til Ungverjalands, áleiöis til
Budapest. — Serbar og Svartfell-
ingar hafa sótt noröur aö Sarajevo,
sem er höfuöborg i Bosniu, en um
stund hefir veriö vöm af þeirra
hendi.
/ Belgíu
liafa orustur staöiö nálega á liverj-
um degi. Belgir gera árásir frá
Antwerp og halda bardaga viö
fjandmenn sina, hvar sem þeir fá
þvi viö komiö, og Iiefir tekizt
furöu vel. Svo er sagt, aö viöa sé
nálykt í Belgíu af rotnandi leyf-
um manna og hrossa þræjum.
Margar lestir hafa fariö þaöan
austur á Þýzkaland, meö dauöa
menn, til greftmnar þar. Þjóö-
verjar víggiröa Brussel og hafa
grafiö göng undir helztu bygging-
ar, til aS sprengja þær i loft upp.
aS því haldiS er. ef þeir yrSu hrakt-
ir þaöan. Þeir hafa kveikt i mörg-
um bæjuni þar, og er þaö ekki ný
saga. Byssum sínum hinum skæö-
ustu hafa þeir komiS í færi viS
Antwerp, en þaöan erit veittar út-
rásir og áhlaup, meö mikilli hreysti.
Þeir skutu á Malines borg og eyddu
helztu stórhýsum meö eldi. A
sumum stööum hafa þeir beöiö
ósigur fyrir áhlaupum belgiskra
liösveita. Enn sem fyrri ganga
sögur af hryöjuverkum Þjóöverja
i því ógæfusama landi.
Rússar á Framsókn.
Á hendur Rússum hafa ÞjóS-
verjar sótt i fernu lagi og oröiö
nokktiö ágengt sumstaöar, en nú
A sjó
Þaö var snemma morguns aö
skipverjar á hins brezka herskipi
Aboukir, fttndu aö skipiö var lost
iö tundurkúlu, þaö sprakk nálega í
tvent og sökk á fám mínútum.
Tvö önnur herskip heyröu hvellinn
og sáu mökkinn og færöu sig nær
til aö bjarga mönnunum, en í
sömu andránni voru þau skotin á
sama hátt og Aboukir og sukku þau,
sundur rifin á örstuttri stund.
Einn neöansjávar tundurbátur
Þjóöverja haföi læöst aö þeim
i kafi og lostiS þau tundurskeyt-
unt, skundaö svo á brott. Um
fjórtán hundruö brezkir sjómenn
fórust, en um 700 var bjargaö af
j skipum er voru á ferö framhjá
I vettvangi, þar á meöal hollenzkum
í fiskiskútum. — Eitt herskip þýzkt
er heitir Emden, sveimar um
Bengal f lóa og sætir brezkum kaup-
j förum, þaö hefir einu sinni skot-
I ist inn á höfn i Madras á Indlandi
j og skotiö á borgina. en þess á
milli er þaö í felum. — Japanar
sækja aö Thing Tau, höfuöborg í
landeign Þjóöverja í Kína, bæSi á
sjó og landi. ísvo er aö sjá af siö-
ustu fregnum, sem Kínverja stjórn
vilji ekki þola Japönum aö fá fót-
festu í landinu og hafi sent liö
nokkurt til aS vinna móti þeim,
hvaö sem af því kann aS leiSa.
HerliS Þjóöverja verst eftir mætti
frá virkjum borgarinnar, en jafnan
I kreppir aö þeim, meir og meir.
Herskip þeirra eitt, ef þremur er
fyrir borginni lágu, er eyöilagt, og
sum borgarvirkin tekin. — Herskip
frönsk og ensk sækja aS aöalflota-
stöSvum Austurríkis viS Adria haf
og hafa eyöilagt þar kastala á landi,
flota óvinanna hafa þeir kvíaö inni.
Um viöureign þýzka og rússneska
flotans, i Eystrasalti, heyrist ekk-
ert. Bretar hafa bægt annara
landa skipum frá austurströnd
Englands, og er taliö víst, aö
tundurdufl séu nú lögö meSfram
allri ströndínni. Engum skipum
leyfa Bretar aö sigla til Þýzka-
lands meö nauösynjavörur, og
hafa tilkynt stjórn Bandaríkja, aö
þau skip, sem Þjóöverjar áttu í
förum og nú eru seld Bandarikja
borgurum og sigla því undir þess
lands fána, muni veröa tekin, ef
þau leitast viö aö flytja vistir til
þýzkra hafna.
/ Afríku.
Þýzkir eiga stór lönd i Afriku,
bæSi áö austan og vestan, og herliö
nokkurt. Fyrir noröan höföaný-
lendu eiga þeir afarstór lönd meö-
fram vesturströnd álfunnar, en
beztu höfnina á þvi svæöi, Wal-
fish Báy, eiga Bretar og litiö land
umhverfis, og þaö hafa þýzkir nú
lagt undir sig. Þetta landflæmi
Þjóöverja er 322.450 fermílur á
stærö, og slagar hátt upp I eignir
Breta i Suöur-Afriku. Herhlaup
hafa þeir gert þaöan á brezk lönd,
sem nálægt Hggja, og veröur aö
hnekkja þeim. ÞaS hafa Búarnir
tekiö aS sér, og er Botha sjálfur
foringi þess HSs, er þangaö fer á
hendur Þjóöverjum. Fréttir eru
þaöan óglöggar, og viröist svo sem
ekki sé komiS þar til vopna viS-
skifta ennþá.
Sir James Whitney
látinn
Hann lézt á föstudaginn úr heila-
blóöfalli, eftir árlanga heilsubilun
af slagi, 71 árs gamall. Hann var
fæddur á bóndabýli í Ontario, fékk
góöa mentun og gerSist lögmaöur
í Morrisborg, Ont. Hann komst
þar á þing áriö 1888 og varS for-
ingi conservativa á Ontario þingi
1896, unz þeir náSu völdum 1905,
er hann geröist forsætis ráöherra,
og hélt hann þeirri tign til dauSa-
dags. Hann var að ýmsu leyti
mikill fyrir sér og náSi hylli og
trausti almennings ekki sízt vegna
þess, aS hann fékk orö á sig fyrir
aS vilja vera ráövandur í meSferö
fylkiseigna. Hann leitaöist ekki
viS aS auSga sjálfan sig á kostnaö
fylkisbúa, var almúalegur i háttum
sínum, fór til dæmis á hjóli erinda
sínna um Toronto borg, þangaö til
embættisbræöur hans gáfu honum
bifreiS, sótti lítiS samkvæmi hjá
fína fólkinu og var alla tíö jafn
snúöugur og ófrýnn við1 æöri sem
lægri. Hann lét aldrei neinn bilbug
á sér finna, heldur gerSi sig reiS-
an og sem orSfrekastan í viSureign
viS mótstöSumenn. En ekki líttir
út fyrir aS þeir hafi erft þaS viS
hann, því aö hann gat veriö kum-
pánlegur viS þá í sinn hóp, enda
er svo aö sjá, sem þeir hafi boriS
viröingu fyrir kostum hans. Hann
hafSi sína galla, en af sumum öSr-
um conservativum fylkja stjóm-
endum í þessu landi bar hann eins
og gull af eiri aö þvi leyti til, aS
hávaSi kjósenda bar þaS traust til
hans, aö hann vildi ekki sóa eig-
um almennings ti’ þess aS halda
sér í völdum. Þess má þó geta,
sem landfrægt varö, aS þegar hann
var búinn aS sitja aSeins sex ár
aö völdum, sætti fjárafla aöferö
stjómar, hans, til kosningasjóös,
þungum dómum. Hann var búinn
aö halda stjómarvöldum í átta ár,
þegar dauöinn sótti hann.
horfir til vandræöa í
Hershöföinginn Villa
Carranza, bráSabirgöa
margur alheill úr rekkju aS hlaöiö fólki, en krökt var á öllum — Enn
morgni, en er liöiS lík aö kveldi.1 bryggjum og troöningur ógurlegur, Mexico.
Enginn veit nær þaS kall kemur. þó aö vopnaöir hermenn stæöu j)ar, hefir segt
í fljótu bragbi viröist ekki mjög til aS halda fólkinu i skefjum., forsetanum, upp hlýSni og hollustu
erfitt aö berjast gegn þessari voSa Þetta fólk var af öllum löndum, en og stendur til deilu þeirra á milli.
ve.ki. Fyrsta sporiö er þaö, aS mest frá.Ameríku. Alt vildi þaö j Svo er aö sjá, sem Villa sé mestur
drekka eingöngu soöiö vatn. En til Englands og ætlaöi þaöan, hver | fvrir sér þeirra hreppakónga, sem
þetta er oft hægra sagt en gert. til sinna átthaga. Til Lunduna tekiö hafa þátt i orrahriöinni og er
Þaö hefir oft reynst fullerfitt á komst Dr. Jón þann 4. ágúst. ekki óliklegt, aö hann hafi sitt
nöar tímum aö stemma stigu fyrir Hann bauö þjónustu sína, sem sárai fram. Hann er alþýöumaSur, ger-
þessari veiki. IlvaS mundi þá, læknir, í hinum brezka her, undir | samlega ómentaSur, en haröur af
þegar hugir manna eru fyltir æöi
og gremju og hugsa lítiö um líf
sitt og heilsu. En vetur er í nánd,
og kuldi er versti óvinur kólerunn-
ar. Ef kólera næöi aö breiSast út
i NorSurálfunni, þá mundu jafnvel
hörmungar striSsins veröa smá-
munir i samanburöi viS þaö.
Dómkirkjan í Rheims
Sú gamla sögurika kirkja liggur
nú í rústum. Standmyndimar eru
brotnar, veggimir skektir og
spmngnir, dýrmæt málverk og
bókasöfn og alt sein eldur getur
eytt, er oröiö aö öskuhrúgu.
Þegar Þjóöverjar voru búnir aö
sitja um borgina nokkra stund, var
kirkjan gerö aö sjúkrahúsi. Vom
særSir hermenn, einkum þýzkir,
fluttir þangaS tugum saman, því
aS kirkjan var talinn öruggasti
griöastaSurinn, sem til var í borg-
inni. Til frekari vissu fyrir því,
aS kirkjunni yrSi enginn óskundi
ger, var merki rauöa krossins
dregiS á stöng á hæsta turni kirkj-
unnar. Þegar fyrsta kúlan féll á
þakiS, héldu menn aö þaö hefSi
veriS óviljaverk. En þaö kom brátt
í ljós, aö svo haföi ekki veriö.
Hver kúlan af annari skall á
kirkjunni, svo aö þaö var augljóst
aS ÞjóSverjar höföu gert hana aö
skotmarki sínu. Eru margar sög-
ur sagöar af fómfýsi og hugrekki
munka og hjúkrunarkvenna, þegar
þau voru aö foröa hinum særöu
mönnum úr kúluregninu.
Þjóöverjar afsaka þetta gerræöi
sitt meö ýmsu móti. Þeir segja
stundum aö þetta hafi veriö til-
viljun og aS þeir iörist verksins
mjög. ASrir afsaka þaö meö því,
aö Frakkar hafi gert atlögu sína í
skjóli kirkjunnar. ÞriSja viöbár-
an er sú, aö kirkjutumar séu svo
mikil hjálp til vamar, aö þaS sé
skylda óvinanna aö brjóta þá niS-
ur. Þessar ástæöur eru allar hver
annari svo andstæöar, aS ólíklegt
er aS nokkur þeirra sé sú sanna.
Kólera í Austurríki.
Kominn úr langferð.
Sá oröasveimur hefir gengiö
nokkra daga, aS kóleru hefSi orSiö
vart meöal særöra hermanna i
Austurríki. Nú er sá kvittur tal-
inn staöfestur.
Fæstir vor á meSal þekkja
kóleru nema aS nafninu til. Þeir
sem heima eiga í Asíu fara nær um
hvílikur vogestur hún er. Þegar
hún gevsar í heitu löndunum, rís
Til borgar kom á föstudaginn,
eftir nálega hálfs annars árs burtu-
veru, Dr. Jón Stefánson. Hann
lagöi upp héöan í maí mánuSi í
fyrra, til Noröurálfunnar, í þeim
erindum, aö fullkomna sig í lækn-
inga námi, einkum augna- eyma-
og kverka sjúkdómum. Hann hélt
fyrst til Lundúna og þaöan til Is-
lands skemtiferö aö skoSa ættland
sitt, feröaöist um Noröurland og
Borgarfjaröar og hafSi af því
ferSalagi mikla skemtun og hress-
ingu, lxeSi andlega og líkamlega.
Frá Islandi hélt Dr. Jón til Kaup-
mannahafnar og gekk þar á spitala,
síSan til Edinborgar, svo til Lund-
úna á ný, þá til Berlínar og París-
arborgar. Loks fór hann til Vín-
arborgar og var búinn aö vera þar
í tvo mánuöi, þegar stríSiö skall á.
Þann 26. júlí fór hann frá Vín,
meS því aS þar var þá svo ófriS-
legt, aö ekki var vært lengur, og fór
svo sem leiö lá noröur eftir Þýzka-
landi, og bar ekki til tíöinda
fvr en hann kom til Frankfort.
Hann skrapp þaöan snöggvast til
Heidelberg. og er hann kom aftur,
lágu boö fyrir honum á gistihúsinu>
aS lögreglan vildi fá aS sjá leiöar-
bréf hans. En hann haföi ekkert
leiSarbréfiS, og bjóst því viS aS
hann mundi hafa trafala af aö hitta
lögregluna, tók fyrstu lest frá
borginni og komst á skip, er flutti
hann niSur eftir ánni Rin til Köln.
og kom þangaö þann 1. ágúst.
Þar var fólkiö i vígahug, svo aö
ekki var svefnvært um nóttina fyr-
ir hrópum og köllum og söng lýös-
ins. Frá Köln er skemst leiö til
hafsins yfir Belgíu, gegnum Brúss-
el, og var þar saman kominn mik-
ill fjöldi útlendra manna, er leit-
uöu burt úr landi. I þeirri þvögu
varö Dr. Jón aS standa í þrjá
klukkutíma, til þess aö ná i far-
miöa, og hugSi ekki gott til, því aö
hann var leiöarbréfslaus, en enginn
gat fengiö aö fara burt úr Þýzka-
landi, nema hann liefSi leiöarbréf.
Fyrir staka hepni náSi hann far-
miöanum og komst á lest, er flutti
herliö og fólk til landamæra Belgíu.
Þar nam hún staSar og skildi alt
fólkiS eftir, og varö þaS aS fara
fótgangandi yfir landamærin. I
fyrsta smábænum, sem aö var
komiö í Belgiu, sá hann lest
feröbúna, snaraSist upp í hana
og skildi ekki viS hana, fyr
en hún nam staöar til fulls. ÞaS
sem eftir var þessa dags og fram
á nótt, var hann aS skifta um lest-
ir, þangaö til undir morgun, þann
2. ágúst, aö hann náSi til Brússel.
Þar var alt í uppnámi, svo aS slík-
an æsing haföi hann aldrei séö.
FólkiS var sem trylt, sumt af kviSa
og ótta viS herinn þýzka, er þá
kóm vaöandi inn á Belgíu.
Engum peningum fékst skift þar
né ávísunum. Dr. Jón haföi meS
sér þýzka peninga, gull og silfur,
en enginn vildi viS þeim líta, hann
haföi og ávísanir frá Cooks félagi,
en ekki fékst annaS fyrir þær,
heldur en belgiskir bréfpeningar,
sem voru meö öllu ónýtir. En er |
hann stóS i skrifstofu félagsins í
Brússel, og heimti fram sitt mál,
ásamt mörgum öSrum. er þar voru
í sömu erindum og sama vanda, þá
var slegiS á heröarnar á honum.
Var þar kominn læknir frá Tor-
onto er kynzt haföi honum í Lund-
únum um veturinn, sá haföi veriö
í París og ekki komizt þaSan aöra
leiS til Lundúna, heldur en um
Belgiu. HafSi meö einhverju móti
komizt yfir nokkra gullpeninga
belgíska, og miölaSi nú Dr. Jóni
svo miklu, aS hann gat keypt sér
far til F.nglands.
Þann 3. ágúst komst hann til
Ostend og í skip, er flutti hann til
Englands. í Ostend var sami
ágangurinn sem annars staöar,
hvert stórskipiS fór þaSan af ööru.
merkjum hins RauSa kross, en svo sér í mesta máta.
margir læknar höföu boöiS þjón-
ustu sína, aö fleiri var ekki nauö-
syn á aö svo stöddu. Frá Eng-
landi lagöi læknirinn upp þann 10.
september og kom hér til lands
eftir tólf daga ferS.
ÞaS er fyrirætlun Dr. Stefáns-
sonar aö setjast aS hér i Winnipeg,
og stunda þær lækningar sem hann
hefir lagt svo mikiö á sig aö nema
viö helztu spítala og háskóla i höf-
uöborgum Evrópu.
Heimamarkaður.
— Enskur neöansjávar bátur
sökti þýzkri beitisnekkju, er bar
nafniS “Hel”, skipverjum var
flestum bjargaö úr sjó. Ekki er
þess getiö, hvar í Noröursjónum
þetta geröist.
— Nafnfrægur maöur í Banda-
rikjum, J. G. Bennett, eigandi
stórblaösins New York Herald,
giftist fyrir skömmu í París, og
var skíröur til mótmæilenda trúar
daginn áöur. Bennett var uppal-
inn í katólskri trú, en hefir alla tíS
veriö mótsnúinn klerkavaldi og
staöiö fyrir utan alla trúarflokka.
Bennett er fæddur 1841 og því
kominn á áttræöis aldur, hefir al-
drei gifst fyrri, þó átt hafi kost
góöra gjaforöa vegna auös og
frægöar. Kona 'hans er amerík
önsk aö ætt, ekkja eftir franskan
barón.
— England og Skotland er fult
af þýzkum njósnarmönnum. Allar
Þó aö í Canada séu ræktuS betri
epli en víSa annarstaöar, þá hafa
Canadamenn til þessa orSiS aS
sætta sig viö epli, sem hafa veriö
flutt inn frá Bandaríkjunum.
Kom þaS til af því aö NorSurálfu
búar sóktu svo mjög eftir cana-
diskum eplum, og var því mikiS af
þeim sent austur um haf. Hafa
1,500,000 tunnur veriö sendar ár-
lega til NorSurálfunnar, Bretlands, | r4öagerðir'og Yynrætlanir’Breta'og
Þýzkalands, Austurrík.s og annara; Frakka_ hve leynt sem þær eiga aö
Noröurálfu landa. Vegna ófnöar- fara> komast jafnharSan tij Þjóö.
ms eru flest þessi verzlunarsam-, verja Er þaö þakkað ^ssum
bönd slitin. , sendJsveinum keisarans aö her-
Vegna þess gerir verzlunarmála
deildin sitt itrasta til aS opna nýjan
markaS fyrir canadisk epli. Sá^
markaöur er i landinu sjalfu. Til 1
þess aö vekja athygli kaupmanna j — Einn prestur af Kristmunka
deildum hans liefir tekist aö halda
vörnum uppi, eins lengi og fræki-
lega og raun er á orSin.
og annara a jæssu, er í ráöi aö
hefja auglýsinga baráttu um land
alt. ÞaS ætti aS vera nóg til aS
vekja svo mikla eftirspurn, aö
hægt ætti aö vera aö selja innan-
lands, öll
landinu.
epli sem ræktuö eru í
Nýtt skip í förum.
C.P.R. félagiö hefir nú bætt viö sig
nýju skipi, er hleypt var af stokk-
unum í sumar. ÞaS heitir Missa-
nabie, er 18000 smálestir á stærö og
útbúiö í alla staöi eftir því sem hent-
ugast og haganlegast þykir til milli-
feröa. Lestarúm þess er 400,000
teningsfet, og kælirúm afarstórt meS
nýjustu áhöldum. Sex þilför eru í
skipinu og eru öll ætluö farþegum.
Farrýmin eru aö eins tvenn—fyrsta
og þriSja. Á hinu fyrra er rúm fyr-
ir 520 farþega, í stórum, loftgóöum
svefnklefum, en fyrir 1,200 á hinu
síSarnefnda; skipshöfnin er 300 aö
tölu, svo aö alls getur skipiS meS
hægu móti haft 2,020 manneskjur
innanborös, eöa álíka margt og íbúar
eru í álitlegri smáborg. öll tilhögun
er i líkingu viö þaS, sem önnur stór-
skip hafa nú á dögum, og frágangur
fagur og smekklegur; þar er spítali,
fimleikaskáli, café, spila- reyk- og
setustofur og öll önnur þægindi, meS
prýöilegum frágangi. Þrjátíu og
tveir bátar fylgja skipinu á sérstöku
þilfari, meö nýjustu tilfæringum til
meöhöndlunar, ef slys ber aö hönd-
um; þar á meSal er eitt áhald til aS
setja bátana á sjó, þó aö skipiö hall-
ist mikiö. Hitunartæki eru í skipinu
af nýjustu gerS. Rafmagnsstöö er
þar líka, er knýr öll tæki, sem hægt
er viö aS koma, þar á meöal er raf-
magn notaö til aö opna og loka
milIigerSum í búlka. SkipiS getur
flotiS þó aö þrjú lestarrými séu full
af sjó.
Messabie leggur upp frá Liver-
pool þann 1. Okt. og kemur til Mont-
real þann 14. eSa 15., en fer þaSan
þann 22. sama mánaöar.
aftur
Hvaðanæfa.
reglu, sem var staddur í Löwen
eöa Louvain, þegar ÞjóSverjar
eyddu borgina, segrr svo frá:
“öllum kennimönnum tókst aö
foröa sér nema ellefu, einn þeirra
var sfrax skotinn til bana, vegna
þess aö á honum fanst dagbók um
stríöiS. Hinir voru fluttir til
Brussel og þar bjargaöi sendiherra
Bandaríkjanna lífi þeirra meö
hörkubrögSum.” I Liege halda
ÞjóSverjar einum kardinála og
sextán prestum í gislingu og hafa
fest upp auglýsingu þess efnis, aS
þeir skuli skotnir jafnskjótt og
innbyggjarar staöarins sýna sig í
nokkrum mótþróa vitf hinn þýzka
her,
— Skip tvö, er voru á leiö til
Hollands frá Bandarikjum, meö
þýzka og Austurríska HSsmenn og
nauSsynja vörur. voru handsömuS
af brezkum herskipum, og flutt til
hafnar á írlandi. Bretar hafa gert;
út herskip til aö hreinsa höfin fyr-
ir þýzkum víkingum, bæöi á Atlanz
og Indlands höfum. I Kyrrahaf-
inu er veriS aS leita aö nokkrum
þýzkum snekkjum, sem hafa ekki
fundizt ennþá.
— Eftir því sem næs tveröur
komist hefir fjörutiu og sex her-
skipum veriS sökt siSan ófriöurinn
hófst.
hefir mist
25
13
5
2
r
Þýzkaland
Bretland
Austurríki
Rússland
Japan
— ÞaS er haldiB aö uppskera
Ungverjalands, Belgíu, Danmerk-
ur, Spánar, Bretlands, Rússlands,
trlands, Italíu, Svisslands, Canada,
Bandaríkjanna, Indlands, Japans og
Túnis veröi samtals þetta ár 2,604,-
000 bushel. Þetta er rúmum 7%
minna en uppskera þessara landa
var síSastliöiö ár.
Á mánudaginn var og fram eftir
deginum, féll snjór i Ouebec.
Kemur sjaldan fyrir aS snjór
komi þar svo snemma sumars.
Ekki voru mikil brögS aö snjófall-
inu. ökumenn höföu þaö á orSi
í spaugi aö tími vori til kominn aö
fara aö líta eftir sleöum sínum.
Úr bænum.
Hr. Björgúlfur Thorlacius er ný-
koniinn vestan úr Peace River dal,
jiar seni hann ásamt tveimur öörum
löndum var aö líta eftir heimilis-
réttarlöndum. Þeim félögum leist
svo vel á landkosti þar vestra, aö
þeir námu sér þar lönd.
en menn muna
Danmorku og
OfviSri meira
eftir gekk yfir
NorSursjóinn 29. september. GerSi
þar talsveröan usla etnkum á vest-
urströnd Danmerkur og Þýzka-
lands. Símar hafa slitnaö og
Þjóöverjar uröu aö hætta viö flug-
æfingar sínar i grend viö Kiel á
meöan óöveSriö stóö yfir.
Herra Jón Björnsson frá Mary
Hill er staddur í bænum. Hann seg-
ir þurka mikla þar nyröra og bál
mikil noröur af bygöinni. Af skaöa.
er af jjeim hafa stafaö, haföi hann
frétt þaS eitt, aö Jón bóndi Sigurös-
son aö Cowdry P.O. hafi mist tólf
ton af heyi og gripahús hans hafi
nauölega bjargast.
Stúkan “Hekla” hefir skemtifund
á föstudagskveldiö kemur. I>ar verö-
ur einnig útkljáö mikils varöandi
mál og því áríöandi aö sem flestir
sæki fundinn.