Lögberg - 25.02.1915, Blaðsíða 4

4
Ta^GBERG, FIMTUDAGINN 25. FEBRÚAR 1915.
LÖGBERG
G*.fit i'it hvftrn fimtudag af
Tl»« ColumWa Press, Ltd.
Cor. Willlam Ave &
tiherbrooke Street.
Wlnnipeg. - - Manitoba.
KRISTJÁN sigurðsson
Kditor
.1. J. VOPNI.
HiiKÍncss Manager
Utanftslorift til blaSsins:
The COLUMBIA PRESS, Ltd.
P.O. Box 3172 Wlnnipeg, Man.
IJtanftskrift ritstjörans:
EDÍTOU LðGBERG,
P.O. Box 3172, Winnlpeg
Manitoba.
TAL8IMI: GARRY 215«
Verð blaðsins : $2.00 um ftrið
sjó&i til vegageriSa, þá voru alt um
þaS öll verk stöðvuð, {>egar stríð-
i5 liófsL Wí hefir verið hallið á
lofti, að þessi stjórn hefði alt af
tekju afgang. Því hafðí verið lýst
í heyranda hljóði, að hún hefði 7
miljón dala tekju afgang, en alt um
það, þegar stríðið skall á, virtist
ekki vera einn dollaír til í fylkis-
sjóði.
Kœrur og kröfur.
Umliðna viku hafa margir þing-
menn hleypt úr stíflunum og sagt
afdr.ittarlaust til vita í stjómar-
fari þessa fylkis og er það ánægju-
legt, hve snjalt og ,röggsaml:ga
liberal þingmenn yfireitt hafa
leyst þá skyldu af 'hendi í þetta
sinn; það kemur glögglega fram,
að liberölum hafa ekki einungis
aukist nýtt lið, heldur er það líka
röskiegt og örugt. Af öilum sera
talað hafa á þessu þingi hefir fyrri
þingmaður miðhluta
borgar, Mr. Thos. H. Johnsm,
haldið lengstu ræðuna og að f'estra
dómi þá, sem mestur kraftur fylgiL
Stjómar formaðurinn átti vist von
á því, að hún yrði hvorki dauf ne
kraftlítil, þvi að liann stölck af
þinginu, þegar Mr. Johnson hóf
ræðu sína. en svo er sagt. að hann
hafi þann vana, þegar hann á von
á einhverju mergjttíSu rnn , sinar
gjörðir.
Mr. Johnson vék fyrst máli sinu
að stríðinu og fór mörgum föjrum
orðum unt þá einingtt og þoilustu
sem allir þegnar htns brezka ríkis,
aðkomnir og innbomír, hefðu sýnt
þegar á revndi, og sýndi fram á,
ihverstt sú hollusta væri sprottin
Upp af þvi frjiáisræði sem hver rík-
ispartur nyti; hann rakti ýtariega
stjómarfyrirkomulag ríkisins og
vék að því að lokmn, að aðkomnir
þegrtar þessa lands vaéru hér komn-
ír með því áformi, eikki aðeins að
taka fullan borgara rétt, heldur
líka til að inna af diendt: fu’la
þegnskyldtt og vinna. að öllum
Armstrong tekur fram í og
fcer sitt.
Hér tók fjármála ráðgjafinn
Armstrong fram, í, kvað það sitt
hvað, að þingið1 veitti heimild til
fjárútláta og 'hitt, að það fé væri
í sjóði, og bætti því við að þing-
maðurinn væri ósanngjam í orð-
um við stjómina. “En þið höfðiuð
$1,000,000 í sjóði, var ekki svo?”
spurði þingmaðurinn. Ráðgjafinn
vildi ekki kannast við pao. “Það
skulum við kanna á sínum tima,”
svaraði Mr. Johnson. Hann snéri
máli sínu því næst að kjördæma
skiftingu í fylkinu og sýndi áþreif-
aniega, hversu mikið misrétti væri
henni samfara. Hann bar saman
sitt kjördæmi við eyðimerkurkjör-
dæmin, Neison og Churchill.
Kjördæmið Centre Winnipeg væri
minst um sig, allra kjör.’ætna t
fylkinu, en jafnframt miklu mann- ir
flest. . Grand Rapids f'kjördæmi
Mr Armstrongs) .væri eitt happið,
sem stjóminni hefði fallið í skaut.
Það kjördæmi hefði sömu fulltrúa-
tölu á þingi og Centre Winnipeg.
Það tæki 45 mepn t miðparti
Winnipegborgar að jafnast á við
einn í Grand Rapids. Hon. Hugh
Armstrong hefði þann heiðlur að
vera sá eini fulltrúi 4 þingi, er sótt
^ hefði til kosninga í tveim kjör-
Winnipeg clænmm. Það mætti ka last að
hann hefði sókt langt á mið til
þingsætis. Hann hefði sannarlega
sótt langt að heiman frá sér, til
þess að komast á þing.' [Þess má
geta, aö Mr. Armstrong fóil t
Portage ia Prairie, þarsem hann á
heima, og var ltolað inn nyröra,
mefi ]>eim ráðum, sem alkunn eru;
því varð ldátur meðai þingheims,
er Mr. Johnson gaf hónúm þ:tta
olbogaskot með! orðaieik, setn erf-
itt er að þýða orðrétt af enskunni].
snauðra og hælislausra er svo
nefnt). Hann vildi með engu móá
gefa t skyn að þau hæli ættu að
setjast á bekk með hinum alræmdu
klúbbum. Þvert á móti væru for-
stöðumenn þessara stöðva kristnir
að innræti og hefðu gert það sem
í þeirra valdi stóð til að hjálpa til
að hreinsa kjörskrámar. Með að-
stoð þedrra kom þafi í ijós, að af
71 manni sem þaðan höfðu skrá-
settir verið, þektust aöeins 8 þar,
j hinir höfðu aldrei þar kexmið. Álika
var á hinum staðnum.
Þingmaðurinn kvaðst aldrei geta
lofað eins og vert væri, hvemig
kjósendur i Centre Winnipeg
hefðu lagt sig fram í síðustu
kosningu og barist baráttu sinni
fyrir réttvísi, svikalausum kosning-
um og réttindum sem mótflokkur-
hefði troðið undir fótum.
THE DOMINION BANK
Ur EUMUND A. OHLJCA. M. P.. I'rr* W. D. MATTMKWH ,Vle*-Pri»».
C. A. BOGERT. General Manager.
SKIFTIO BRÉFLEGA VTB BANKAOTÍ.
ef þér dveljifi langt frá útibúi Dominlon bankans. Í»a5 er
eins hægt að láta póstinn flytja peninga til bankans eða úr
honum eins og aS gera sér aukaferS til borgar í þeim eriindum
SparisjóSs innlög má hafa undir tveimur nöfnum — nafni
konunnar og mannsins, eSa annara tveggja —svo aS hvort um
sig getur lagt peninga inn og tekiS þá út eftir vild.
tnn
Stjómarinnar menn hefðu leágt
hvem vagn, sem þeir náðtt hönd-
utn til, til þess að flytja kjósendur
til kjörstaða. Hann vissi vei hvað
hann færi með, því að einn af
smölum stjómarinnar hefði boðið
sér miða, er innleystur skyldi verða
næsta dag með $35, á vissum stað,
ef liann Vildi lána bifreið sína.
Þetta vor um morguninn, á sjálf-
an kosningardaginn; hann sæi eft-
því, að hann hefði ekki verið
nógu vel vakandi, og tekifi við mið-
anum, er honurn var boðinn hann,
ef hann hefði verið nógu hygginn
og viðbragðsfljótur, þá hefði hann
\,>trc Dame Branch- 'V. H. HAMIUTON, Manager.
SBI.KIRK BBANCH: J. GR18DALK, M»nacw.
farið þar fram. Lög Manitcba
stefna allar að því sama marki: að
fylkis tækju það fram, að kosning reyna að festa hana sjálfa í völd-
skyldi vera frjáls og óhindmð, en unum. ’ etta uppátæki stjómar-
alt um það var kosningin í Pas
ekki frjáls, heldur ónýtt, með því
að annað þingmannsefniði heffii
horfið og væri enn í felum. Skil-
ríki viðvíkjandi þessu máli murijdii
verða lögð fyrir þingið á lögskip-
aðan hátt og rannsókn þar að lút-
andi mætti til að fara fram. Þeir
sem afbrotin hefðu frarnið ættu að
fá refsingu, hverjir sem þeir væm.
Viðvikjandi verkakaupi við
Jjinghússbvgginguna nýju hefði
*Mr. Dixon sýnt fram á, að samn-
ingur um það hefði verið brotinn
og verkamenn sviftir því kaupi
sem þeir áttu heimting á. Nauð-
syn krefði, að þeim mönnum væri
goldið að fullu, það sem þeir ættu
tekið við honum, er hann var a5 j heimting á; verkamaðurinn væri
honum réttur. Hvilíkur mismun-
ur á þessum aðförum og því,
hvemig fylgismenn hins flokksins
hefðu reynzt. Kosningadaginn
tóku 153 menn i Winnipeg vagna
sína og unnu með þeim allan
daginn, án nokkurs endurgjalds,
fyrir liberala, þangaðtil kosning-
unni var lokið. Hann lýsti því, að
engum heföi veriði borgað eyris
virði fyrir vagnabrúkun, hverju
nafni sem nefnist, í Centre Winni-
pen, hvorki hann sjálfur né nokk-
tir af sinni hálfu. hvorki beinlíms
né óbeinlínis.
Ef hann léti bægja sér frá því
að gera skyldu sína i umboði sl'kra
kjósenda, þá væri honum saxmar-
lega þeirra kosta vant, sem trúr
umboðsmaður ætti að hafa til að
berá. En ekkert skyldi valda því
að hann gleymdi þeirri skyldu sinni
að fletta ofan af þeira aðgerðum
Roblins stjómarinnar, er verið
hefðu fylkinu til vansæinr’ar.
Mr. Johnson brá þessu næst á
gaman, kvað sér þykja leitt, að
stjómar fonnadurinn hefði ekki
gert sér þann heiður, að hlusta á
ræðu sina. Þettá hefði hann orðið
yfir gagnsækjanda. að sætta sig viö í seinni tið. En
sig langaði aðeins til að gefa
stjpmarformanni dálitinn uppdrátt,
er hann hefði sjálfur búið til. Á
upþdrættinum væm tveir litir,
rauður er táknaði þá borgarliluta
í, Mið-Winnipeg, þarsem lilæralar
væm t meiri hluta, en blár þá
párta, þarsem ttonservatívar hefðu
orðið ofan á. Aðeins tveir sra(3ár
bláir blettir fyndust þar, annar í
gatnla kjördæmi í vestur
Kosvinga krókar í IVinnipeg.
Mr. Johnson kvað stjómina hafa
reynt tii að liola honum með bre’l-
um út úr þingsæti i Wúmíþeg, en
þó að hann hefði arðið’ í 350 at-
kvæða minni bluta i hinum nýja
hlutá kjördæmfe >. síns, þá hefðu
kjósendur í stnit gamla kjördæmt
veitt sér 1400 atkv. meiri hiuta, svo
að hann hefði a!1s' haft 1x50 at-
kvæði fram
1 “Ráðgjafa opinberra verxa ‘hlýtur
1 að þykja þetta niikið og ja'fnvel
, t • stjómarformanninum sjálftim !íka”
þjoðstorfum og mofirnalum sera ... , 1
, , ■ , ■ 1 ‘ . ... • * mæltt hann. [Hon. Montague
tandsms tnnbomir symr ,og; dætur.1 . ... „ ... .f.
Eftir nokkur orð um,-sTrifiið og Jaft‘ atkvæíSl ^ Robim fáexn
niðurstöðu þfess, snéri Mr. John- ram. yfir «***»
.8ou máli síni, að því! afi vita £ hl°
1 ... f *•• - r-\ drjugum er þessti var stungið aö
(T ^ l’ P '."T ■ Hannhélt þanKest áfram
.AyUc.s'”, og aí lya |wi, a Innen-Jun. a9 ^ brell„„um í
ýkrefjast rannsókna og .uppIýsingæ|.^T1?g,’-me SV° kJor<temi 1 vestlir
Ágripi af þeitn . hliíta ræðiC dians .'aS 1x651 1>mgmenn. og aheyrendur,, Winnipeg. þarsem • persónulegur
* ** 1 1 P-r vnnt cvn mtnrmr 1.^^, i.._____; ...... ..___________
fjöldi mantiánaffiá var'riieð prétt-
iíyigir hér:
•;! Mikíf átyrjö’tf áfendúr y fír, rnæfti
ijþingntaðiíiriim; eti sú skýida hvílír
;?á þes.hr þitigt'. 'átJ" 'sinha ' stnúm
'þvanastötífiitn.1 Þ'ví h'efjf ' ■ veri{5
■^haldið áð' Oss
‘■jýettmn' áðr
FVerit ekk
;an vifi höldum utn peningabivddu mlkkl liberalar hefðti komist eftif,
fytkisins'. Verið ekki áð " sþyrjá j af hfögðum þehrra. Hann þakkaði
. o’kkur sþuminga.. Gerið [>a8 fyrir- s‘Sur; sinn og samþingmanns síns
. oWaif<(, að, minnast íjtki:á, að :ttð árvekni og framtakssemi kjósenda
erum tniraii hluta stjóf'n,” Sv-jna:! Þc,rrfc er ver,íð ftcffðí áðdj lanlegí
talafii stjómin. Uúp. ft.eföi ,ve*tt,fj5,íkt iofurmagp spiltíngarinnar sem
•stjórn- rikisins nokkuct ,liðs nni ♦tg|-l>eir ^ef®a átí vjíð áð stnða. Með
er voru svo margtr sem inn kom-! kunningi stnn en pólitiskur mót-
ustj hlógu. dáttí •; j stöðttmafiur,, ftefði staupasölu. Sá
Mr: Joftitsbn Sagði frá þvi. að kjörstaður hefði. hvafi eftir-annaö
gefið Roftlin stjórhinni meiri. hluta,
urn séttur á kjóSendá"'skrá, eh ér' væri varla gustuk að. sviptai að
verður launa sinna.
Misrétti það sem lögin um skip-
un kjördæma leiddu yfir fylkið,
verður að afnemast. Vínverzlun-
ar eftírlit og alt þar að lútandi
verður að vera afskiftalaust af
pólitik ella verðttr vínsalan að af-
nemast með ölht. Einveldi í þessu
fylki verður að afnema og brjóta
á bak aftur og þingið verður að
gera gangskör að því, að gera það
að lögum, sem fólkið gaf því um-
boð til að koma fram. í seinustu
kosningum.
Að lokunum — taki mentamála
ráðgjafinn vel eftir því — lýstu
kjósendur því þánn io. júll næst-
liðinn, að þeir vilja hafa ákveðna
skólaskyldu, refja- og vafninga
laust, og að lagagrein Coldwells
verði aftekin og úr lögum ntimin.
Bindindismálið svæft
á fylkisþingi.
Roblin leikur tveim skjöldum.
Til umræðu hefir meðal annara
mi'da á fylkisþingi kcanið bindin^d-
ismálið, og er eitt af því fáa, sem
þegar hefir- komið til úrslita.
Frumvarp bygt á stefnusikrá liber-
;ala, um allsherjar atkvæðagreiðslu
um vínsölubann í fylkinu var bor-
ið upp af hendi liberala ftokksins,
er stjómar flokkurinn feldi með
24 atkvæðum gegn 20 liberal át-
kvæðum. Stjómar formaðurinn
hrósaði frumvarpinu ogj virtist
lielzt ekki liafa annað móti þvi,
en að conservative flokkurinn
hefði bundið sig við afira stefnu
einhvemtíma fyrir aldamót, og með
því að frumvarpið riðS í bág við
þá stefnu, væri ekki til að hugsa
stjórnar fonnannsins.
Skyldur og kr'ófur.
Að þvi bimu hélt hann áfram
ræðu sinni, kvaðst samþykkur því,
ings í þessu efni, bæði hér og ann-
ars staðar, síðan um aldamót, að
sú ástæða hansi væri létt á metún-
um. Margir aðrir lögðu hér orð í,
en ekkert tjáði — frujmyarp liber-
að seni stæði bæri þeimi fyrst og aia til atkvæðagreiðslu um algert
fremst að ganga undir naufisyn vínsölubann var felt af stjóminm
liberal flokkurinn ftefði fýlgt henrli stjórtiinnf böfðtfet ‘klúbbarnip •• al-. •rikiáins, én þarfyrir næði ekki ‘% hennar mönnum.
t því, svo og samþykt hina sniáu tíéhuju, verstu vínsölu kr irnár og neinni átt, að þeir ættu engum • annan stað bar stjómdn upp þá
•gjöf i hjálparsjóð nauðstaddra awnaf úrgangur ' hafej'arfólksins. i Bðriutr skylrhtm að gegna,. Liberal I breytingu á yínsölulpgunum, að
Úeigittmanna. A aukaþirginu efði sa timi hlaiit að koma, er sam- j þingmenn hefðu [>eirri skyldu að, eftiriitanaður með framkvæmd
----- þennan gegna, að sý"na stjómiuni framan í þetrra skyldi hafa miklu víðtækara
jafnvel sú upj)áPtunga,koniiö. fram,
afi sli.ta. þvt án þess að yejta stjóm-
inni nokkurt fé til umritSa. •••.•;
Hið sanna tilefni ti! þess auká-
j»ings eða stríðs-þirgs var, afi
fyíkissjófiu r \ar tóiuuc vegna
band stjómarinnar við
part borgarinnar, ur þvi að þaö
væri orðið lýðti'rn' ljósf, ýrfii til
þess' að evfiileggja álinf Jiáfls á
stjónimál.' Þettá hefir stjómin
senniléga skilifi. éftit'Jivi að'Vtaéitna,
óhöndttlegrar tneðferðar' stjó naiy: bVcmfg húri ftéfði farifi frtefi'sína
•iniiar á fylkismálumi. .'Jfú vill gömlu vini bg' bahd'ainénn. Tif
stjórnin láta {totta -þing verai.striðs-í dæmis um ráStn sem notuð voru til
iþing Iika, ftún vill færá striðíð' sér' l>ægja Áír. Joftnsón frá kosn-
i nyt og fela tnisgjörðir sínar„bak| in&u' ffat iiann !>ess. afi minstu og
vifi' tal ttm ættjarðar |ást. Rág_ | óv'erulegiistu hótelin netfiu sett
herra óþinberra' verka' (Dr. Monta-! tiest kjósendahöfn .á skrá,- þeirra
giie) lýsti því liátiðlega, að a.lls ekki j cr .^dþCii .st'jórmniii • fylgdu.
væri hægt að kæra neitt á ftenhtr! Nugget botel hefði skrásett f jölda
sér um rangláta ntefifet*ð fvlkifi-j1n4r?a; ~i'.eri ekki ktisn þéir. Frá
fjár. Iíann hlýtur að vera minn ! 662, 684 og 686 Majp-St. hefði
islaus. því að eg hef lagt sundur-! komið furfiulegur nafnafjöldi ; víð
liðaða kæru, i niu’Jtattúm, um að | ettirSrensian kotTt það . tfam að
$93,000.af, fykisfé-.bafi verið rang- !)etla vænt hótelin Reno, Beil og
lega varið af stjóminni.’ * Ah:' um Savoy. — nöfntft 'féld níður 'en
það hefir stjórnin og iþingflokkur nnimertn brúkuð ti[ þeýs.afi reyná
hennar neitað mér um rannsókn viíla um fyrir þeim-sem gætur
þess tnáls. ••••■'.' höfðu á ]>esstini' kosmhgitjn, fyrir
Þiftgpiaðurinti . snérf. ? þamæst
rru'tli sínu að fjárþröng þwirri, sem
strifiiint heffii vCrið sámfára og
kvafi engan haifa stytt .eins, fast- að
því afi koma óhug og hræðslb inn
ftjá fólki, einsog Stjómtna í Mani-
^oba. Þó að þingið hefði veitt
stjóminni $2,500,000 til þinghúss
bygginga.r og þó að gert væri ráð
fyrir. að $r,000,000 væri í fyllds-
líþerála. Á. .kjörpkránní hefði
ftarin’ ték'ið ejftlr „áð 71 nöfn voru
frá 175 Logan A.ve..og 61, fr|á 181
Logan Ave, og mefi því að sér
fteffii- þótt þafi kynlegi, -at) nokkurt
íbúðarhús heffij svo ,piarga kjós-
endur að geyma; þá hefðj hann
farið og aðgætt þessi hus., Það
rejTidust að. . vera .“Thé Coffee
Hottse” og “Mens Chvn” ' fathvarf
viss miður viðfeldin atriði. Fyrstj vaili 6(0 ltann hefir haft,—- hvorki
óg fremst krefðust þeir viðeigancli! nteira né minna en 'hantt sikyldi
skýringar á þvíj- "hvérs
stjómin gugnáðt<óg' flýði-' af hólfrti
"þann 4. ’ágúst" síðastliðinri-' eða i
þarin nnttid. Þáfnæst krefðttst þeir
ýtrustn og nákvrærntistit'up{>lýsingai
unt Óll atrifii viðvikjandi samning-
tmi á byggingu þinghússins nýj a
- - en byggingár kastnafiur við und-
irstöðiT {>ess eína sáman hefði alla-
reiðu fartfi' frarn úr $700.000.
Ennfrémur mundu |>eir ki*efjast
ýiarlegrar rannsóknár ' á svikum
sem frarh hefðti köniið i útgáfu
þegnbréfa. og afi sökudólgamir
fengju hæfilega hegriingú: Þégar
éinhverjir hefðtt samtöfc um að
stela {ægnréttindum vorum, er
dýrmætari væru hélclur ert fjár-
nntnír, þá ættu slíkir afi taka hegn-
ingii fyrir. Hann víéri ekki að
felká dóim’A'st’jórrtina óheyrðá, en
vildi aðeíris Iýsa þvt; áð fullkómin
pg-frjáls rárinsókn ýrðí’ Heitntuð.
Seinna tnundii vérða lögð fram
gögti á' þinginu, cr ' verfia skyldi
grundvöllttr fyrtr slika rannsókn.
’ Ýtarleg rannsókn mundt verða
heimtíifi um það. sem nefnt væri
‘kosningin 1 Pas’, af því að ekki
væri annað hentúgra nafn til á því
nxáli -— þá afi engi'n kósning hefði
hafa leyfi til, afi loka öllum veit-
iftgastöðum, sem ftans eftirliti eru
háð, hvenær sent honum §ýndist
svo, og skyldi hann engum. þurfa
að starida reikriingsskap né ábyrgði
á þeírri gjörð sinni, heldur veral
þar unt algerlega einvaldur og ein-
ríaður. Liberal þingmenn bentu
þegar á, að þetta væri viðsjárvert,
að gefa. einum manni síik völd, og
algerlega gagnstætt vetiju og anda
landslaga. í framkvæmd yrði
þetta þannig, að emltættísmaður er
stjómin setur, hefir. lagaleyfi til
þess. að svifta ménn atvinnu, eftir
geðþótta sinum. Þeir seiru þekkja
laga framkvæmd þeirrar stj.ómar
sem nú situr að völdum, geta gert
sér í hug, hvemig slílcu valdi
mundi verða beitt. En tilgangur-
inn er auðsær: jafnframt þvi afi
stjórftin talar §vo líklega við bind-
indismenn afi þó nokkrir af slikum laðast ittn í hugsjónir lés-
innar, að gera tilraun til afi fá
þingið til þess að veita henni ein-
ræðisvald yfir atvinnu vínsölu-
stéttarinnar, en bægja almenningi
frá að ráða því, hvort vin skuli
selt í fylkinu framvegis, eða ekki,
— er henni svo líkt, sem fiamast
má verða. Það er allra afturhalds
stjórna náttúra, að reyna að draga
vald úr höndum þjófianna og
hennar fulltrúa, í sínar hendur.
Nokkur Ljóðmæli eftir Þorskabít
Ljófimæli þessi em gefin út af
Borgfirfiinga fél. í Winnipeg, en
prentufi í Gutenberg prentsmiðj-
unni í Reykjavík. Bókin er 248
bls., í mjög þægilegu, litlu broti.
Ytri frágangur sæmiíega góður.
Prentvillur engar til baga, pappír
góður. Snoturt band (gylt lérefts-
bandý og góð mynd af höfundi
framan við ljóðin.
Tvent má sérstaklega að bókinni
finna; fyrst það hve óvandlega að
kvæðum er raðað. Efni ljófianna
er talsvert margbrotifi, en heita
má að því sé ruglað saman af handa
hófi víða í bókinni og genr það,
út af fyrir sig, ef til vill lítið til,
nema að smekk til. Hitt er stór
galli, i því sambandi, hve efnfeýfir-
Iitifi er illa úr garfii gert; hvorki
er kvæðunum raðað eftir stafrófs-
röð á kvæða nöfnum né kvæfia
upphöfum. Er slíkt ekki afi éins
smekkleysa og hroðvirknL sem ber
vott um, að þessu hafi veriö t verk
komið af einhverjum, sent var
annaö lægnara en lesa bækur,
heldur er það stór og óþörf tíma-
töf fyrir þá sem bókina ltafa mefi
höndum, og leita vilja þar einhvers
þess er þeir hafa þar aour lesifi.
Sem sagt, bókin ber ekki mefi sér
að við Vesttrh-í slendbigar stönd-
um framar eldri frændum okkar í
bókagjörð. Því ekkert er sparafi
með þessari tilhögun, og þótt höf.
sé fátækur alþýðu maður, hefði
engu síður átt að vanda útgáfuna
að því er unt var og eigi bætti vifi
kostnaðiiul.
Hinn ágallinn er satneiginlegur
við allar íslenzkar bækur og rit hér
'1. landi, nl. þetta geypi verfi, sem
hamlar flestum frá að kaupa nema
hið allra minsta af íslenzkum rit-
um, og spillír slíkt fyrir sölu jafnt
hinna betri bókanna sem þeirra, er
lítils em nýtar.
Þessar aðfinslur erni ekki ritað-
ar í garð höfmtdar heldur útgef-
endanna, sem þó á hinn bóginn eiga
þöfck skilda fyrir ræktarsemi við
þenna alþýðu mann, sem eigi.mun
sjálfur hafa haft tök á að kosta út-
gáfuna.
Af þvi eg er nú lika einn af al-
þýðu piltunum, mundi ef til vill
vé'ra leyfilegt áð eg færi n0. krum
álþýðlégum orðum um verk höf.
sjálfs, að því ér - ijóðin áhrærir.
Getá vil eg þess þó í byrjun afi eg
héfi eigi haft tíma til afi íara nógu
ttákvæmlega yfir bókina aJla, kil
þess að rrna þar iim í hvern kofa
og kýtru svo ékkert skuli ódæmt
vera. Alit mitt verðiir að eins yf-
irleitt, og þá þánnig frágeng.ð:
Ljóðmælin eru yfirleitt þægileg
óg rétt að kveðandi til. Höf. er
víðast' létt úm rírn, þótt sumir
“bragirnir” séu nökkuð óvififeldn-
ir, og þurfi að kvefiast með malrg-
breyttum “stemmúm"', ef vel á aö
vera. Ferskeytlur er nálegR allar
liðlegár. Með öðrmn orðum bún-
ingurinn er víðást góðúf og cf til
vill. smekksök að eins, þar sem mér
virðist hafa Htið eitt Jiaggast frá
hinu æskilegasta. Það er ef til
vill ékki nema “smekksök”, þegar
fögur stúlka brúkar 2—3 nr. minni
skó, en hún þolir, og hatt sem er
miklu stærri að ummáli en hún
sjálf, og halda sumdr afi það hafi
ekki mikil áhrif á persótiuna
•sjálfa, sem það þó reyndar gefir.
Þegar til búnings máls kemur,
verður öllum fyrir að taka eftir
ytri búning'i-kvefiandi og oifiavali.
Þess-vegna (o. fl.) hefir þetta út-
vortis einkenni mikla þýðihgu ; að

NORTHERN CROWN BANK
AÐAiiSKRIFSTOFA I WINNIPEG
Höfuðstóll (löggiltur) - - - $6,OC 0,000
Höfuðstóll (greiddur) - - - $2,850.000
STJÓRNENDUR :
Formaður - - - - - - Sir D. H, Mi'MII.I.AN, K.C.M.G.
Vara-fornmður - - - -- -- - - Capt- WM. ROBINSON
Sir D. C. CAMERON, K.C.M.G., J. H. ASHDOWN, H. T. CHAMPION
W. J. CHRISTIE, A. McTAVISH CAMPBEIiD, JOHN STOVKU
Allskonar tmnka-störf aftfreUlil. — Vér byrjum reiknlnga við ein-
staklinga eða félög og sanngjarnir skilmálar veittir. — Ávísanlr scldar
til hvaða staðar sem er & ísiandi. — Sérstakur gauraur gefinn spari-
sjóðs innlögum, sem byrja má með einum dollar. Rentur lagðar við
á hverjum. sex mánuðum.
T E. T tLOfiSTE INSSON, Ráðsmaður
Cor. William Ave. og Sherbrooke St., Winnipeg, Manu

rrt ýáY "FaOéÁi r íí\' rFév! ÝéV, rrréÝ r6éV< rpí\' r/jwiý! u§y
dvalið, gera enga kröfu frekar og
jafnvel heimta ekld góðan ytri
búning heldur, en að etns að nektin
sé hulin með einhverjum spjörum
eða pjörum.
Er algengi slíks hugsunarháttar
ein aðalorsök þess, hve margir
yrkja, sem engin efni hafa til þess,
nerna sjálfsálit og vilja, og hve
margir hinna eru hroðvirkir og
ltirðulausir um vöndun búnings og
einkttm efnis.
Nálega hvar sem gripið er niöur
í kvæði þessi, sér þess ljósan vott,
að höfundur hefir hugsað um leifi
eða áður en hann dró Ijóðmyndina.
En eðlilegt er það, þótt maður, sem
ef til vill hefir meiri part þroska-
lífs síns dvalið í örlajga skuggan-
um, og þá endrum og eins séð
tunglið, og enn sjaldnar sólina
gægjast yfir fellin og fram hjá
berghymunum, dragi dekkri og oft
óljósari myndir en böm meölætis-
ins mundu gera. Verður þess og
víða vart í Ijóðasafni þessu. Viða
gætir góðra, hreinna drátta, en oft
virðist líka eins og éitthvaö hafi
“komið við hönd höf.” og beint
pennanum í aðra átt en bezt mátti
vera. Lífsþreyta, sviknar vonir,
misskilningur af hálfu þeirra, er
síst skyldi, gerir margan þann
manninn skjálfhentan, sem hefir
sjálfstæða hugsuit annarsvegar en
viðkvæmar tilfinningar hinsvegar.
Dómgreindin klofnar oft á flúð-
um andstreymis utanafi úlfúfiar.
Ekki dylst mér þafi afi höf. er
httgsandi mafiur, mafiur sem ekki
er sama um lífifi né loforð þess og
efndir. Er slíkum mönntun æ
þreytuhætt og þungt um vik. Létt-
ast mun lifið þeim sem láta alt
vakka og gefa skollann fyrir alt,
og hugsa ékkert nema dáginn og
veginn. En þeir menn eru ónýtir
með bræðrum sínum og grafa pund
sitt í jörfiu — ef þeir höffitt þafi þá
nokkum tíma nema hálft
En eins víst og þafi er að mis-
skilnirigur og mótlaetí hefift kælt
hugsun þessa höfundar of oft, eins
víst ér þafi afi áhrifin hin betri og
sjaldgæfárí hafa óg hugfangajð
hann “ei‘ns og barri, sem örlög
fæddu’ á steinum”, Ættjarfialjófi-
in t bókírini éru næsta hlý vífia og
vel kveðin. "Heimferð” á bls. 24
er goítt kvæði. "Vorkvæði” eru
nokkúr t bókinni ög sum mjög hlý-
leg Óg húgþeíck þott önnur séu
léttari.
Sem. dæmi upp á liðugt rím hjá
höf. tnætti Ijenda á Kvöld á bls.
,3*» mjög ribu&t ljófi, þægt t með-
ferð.t.
“Mauragoðið, Mammon, vóð þá
byrgist,
• lækkar skvafdur smátt og smátt,
• smaekkar vald hans máttar brátt.”
Haust (þls. 33) er mjog gott
kvæfii, og engu skáldi minkun afi
svipuðu afkvæmi :
“Eri 'gegnum þessa þöglu kyifi,
sem þenst svo vítt,
er þó setri eitthvað ómi’ í firð
svo unaðs bhtt.
Það. eru vonar vtengja slög,
sérn vori spá,
■er Mandást sæt við IjúfHrigs lög
sem leikur [>rá,
sú þrá, sem gegn -um grímu kífs
• sér geisla’, er sk'tn
um sérhvert haust, og sífiast lífs
þá sumar dvín.”
»
Til þess að Ijófi skáldanna verfiii
þjófi-kvœði, mega þatt ekki vera of
löng. Af. lcingutn gófikvæfium
geymist venjulega aðeins fyrsta er-
indið í miinni. þeirra er kvæðifi
gefijastí Alt annað, ef til vfll öll
“sálin” t kvæðinu gleymist meí
öllu. Sést ljóst dæmi þessa i söng-
kvæðum meðal alþýöunnar. Ná-
lega allir kunna aö eins fyrsta er-
indi kvæðanna, aðeins vegna lags-
ins sjálfs, en vita ekkert ura kvseð-
ið í heild. Nefnum t a. m. “Hvafi
er svo glatt”, sem niðst er á í öll-
um samkvæmum, jafnt Goodtempl-
ara sem drykkju manna. Gæta ekki
fáir hinna fymefndu hvers efnis
kvæðið er? Af hinum gullfögru
gömlu kvæðum Steingrims kumta
fæstir nema eitt erindi. Það lítur
líka út fyrir afi t a. m. Jónas
Helgason hafi gjört ráð fyrir
þessu, því i ýmsum kvæöum Steri>-
grítns í “Sönghefttmum” er afi
eins fyrsta erindið sönghæft. Ber
það með sér, að Stgr. hafi eigin-
lega ekki haft það sem “Fag” að
yrkja undir lögum, né háttfestu,—
gagnstætt t. a. m. Matthíasi, aem
ætíð er þar í essinu sinu, aö fomu
og nýju.
Sum kvæðin erú býsna löng í
bókinni og hefðu mátt í stöku stöð-
um vera í við styttri. Þafi er e;ng-
in list fyrir hagyrfiing aö yrkja
.langt kvæði, nema jafngildi þess
sé sem aílra mest Þafi er list
óvanaleg samt, að kippa burtu
misfellum, þegar kvæðið er búi*.
En af því að “hverjum er sárt til
sinna”, tíma höfundamir ekki.afi
reka böm sín burt af heimilinu l
Halley’s halastjarna bls. 47 er
ágætt kvæði, og þótt langt sé veit
eg ekki hvar mætti kippa úr því.
Eg hika ekki við að slá föstu, afi
kvæfii þetta, þótt eftir alþýfiu
verkamann sé, þoli vægfiarlausan
samanburð við hið gamla, fræga
Halastjörnukvæði Bened. Gröndals,
tneð öllum þess “hhninljósa tóptur
síjtim” o. s. frv. í stafi þessa seg-
ir Þorskabitur í öðm erindá:...
“Hitaþenslu-lopts úr líni
—lagfiur rósurn—kyrtill er.
Tómsins heljargap þó gíni,
grandar enginn kuldi þér.
Fögrum búinn töfratýgjum,
tiguleg þú brunar hjá, .
girt í kring með gullnum skýjum
geislabrimsins löðri á.”
Eg veit ekki hvort hala-drotning
þessi á þetra skilið en þetta fyrir
alla þá .skelfingu er hún olli trúuð-
um “jarðat: ornjtim” viðsvegar um
hinn mentaða? herin:
Mín eina, laglegt ástaljófi á bls.
52, er óprýtt mefi 3 stuölum í
fyrsta vísu orfii. Næsti lofsöngur,
Kveðja, bls 53, er fagttrt kvæðL og
þolir . jafnvel samanburð .við “Eg
minnist þín”, eftir Steángrím.
Ast t meinum, bls. 6í, “bröt úr
kvæöaflokki” er tilþrifa ög tilfinn-
inga kvæði. Vtða veí kveöið,' vífia
rétt hugsað, en - vegna þess, aö yfir-
leitt mun hugsandi alvömmönnuítn
finnast kvæðabálkur Jtessi óþarfur
eða helzt ótnórálskur og benda á
ótamin ástríðu brögfi,: heföi hann
helzt ekki átt að vera mefi í safni
þessu. Þvt er ekki þarmefi haldið
fram að kvæðin séu öll hugfræfii-
lega röng. Hinu er fram beint, afi
þögn sé- vifia hollari en- útaustur
instu, dýpsfu tilfinnínga... bœr eru
hugsandi, gætnum mönnum einka
eign, “superfine” og “patented”,
og — venjulega misskiklar a£ fólki
út i frá. Þetta rmm höf. éf til vill
sjá þegar hann hefir tíma tfl afi
thuga málið1 í ró. Frá skáldlegu
sjönarmiði eru kvæöin í betri röfi.
Efni er ekki sama og skáldniynd í
heild.
Eitt af lífsins vofiakvæðum,. sem
alt of margir eiga efni í er 4 bls.
leiðast til að fylgja liennt, vtll hún
fá svo traust tök. á vínsöltinum, að'
þeir verði alt undir ltana að sækja
og sé natiðugúr einn riostur, afi
gera alt sem hún býfiur. Hinn
gamli klaufarhófur gægist fram í
þessari, sem öllum öfirum at
höfnum Roblinstjórnarinnar, þær
enda efia firrast'*þær. Hitt fer
fratn hjá býsna mörgum, hvórt
nokkúfi er r Ijóðum, er-þeir lésa,'
nema hljómfallifi,. klingtngin,'
smellnin og straumlíðandinn htlg-
þægi. tslendingar eru svo ljófi-
kærir menn, lærfiir sem leikir afi
þeir oft og tífium láta hér vifi huga
Húsmæðurnar hafa reynt
PCRITY FlíOtJtl að því, aö |>að íer veí i bökiln.'brúuð úr
því liefii* betrí keini, kökVirnar fru léttari og' bakstarinn
feknt vel.
Að Pnrity inél t’i'r svo vel í böknn, keniur til af því.
iyjst oir fi'einst. afi efiiið er vel valið, og í öðrn laifi, afi
mjöj; íjófiar gœtúr "ern balfiar it Ílveitínn í mölnrtinrii.
Margar húsfreyjur í þessii landi úlitu. aS Pnritý mjöl sí drýír* on
imkkiir önhur nt'jöltéííurid. vógria |><*HK hve vel bakast úr því. pnr af
kemur að rér segjnm:— ■ ■
PURIT9 FL0UR
3 More Sread and Oetter Brésd