Lögberg - 01.07.1915, Blaðsíða 2

2
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 1. JÚLl 1915
Frá íslandi.
Heyskapur á hjarni.
Hjáhnar bóndi Jónsson á Ljóts-
stöSum í Larárdal í S.-Þingeyjar-
sýslu ritar, að hann í ferð út á
Húsavík, 3. nóv. f. á. hafi séð fólk
við heyskap á ís. Hann segir svo
frá: “Veður var heiðskýrt, og
hafði svo verið næstliðna sólar-
hringa. en töluvert frost um næt-
ur. Þegar kom gegnt bæjunum
norðanvert við Vestmannsvatn (í
Aðaldal), sá eg þar í sílunum
menn við heyskap, slátt og rakst-
ur. Sýndist mér mennirnir ganga
þurrum fótum á vatninu. Sum-
staðar var heyinu rakað saman í
stórar hrúgur, A öðrum stöðum
lágu baggar og biðu þess, að kom-
ið væri með sleða, og þeim svo ek-
ið yfir vötnin, heim að bæjunum,
en börnin léku sér á skautum inn-
an um alt saman.
Þegar eg fór svo aftur fram
um, var búið að flytja heyið sam-
an og bera upp. Sá eg þar 3 hey
nýuppborin, og enn þá var verið
við slátt og rakstur. Hversu mik-
ið var í heyunum gat eg ekki um
dæmt, en húsfreyjan í Sýrnesi
sagði mér, að bóndi áinn væri bú-
inn að bera saman 35. hesta. Bónd-
inn var auðvitað við heyvinnu, en
síðan hefi eg frétt, að hann hafi
bætt við 25 hesturn, svo heyið hef-
ir orðið 60 hestar, sem hann hey-
aði í annari vetrarvikunni.
Heyið var grænstör og sýndist
vera mikið til græn. — f sumar
var engið svo blautt á þessum
bæjum, að ekki var hægt að vinna
það, en þetta hey bætir upp sum-
árfenginn.
Það hefir ekki svo sjaldan borið
við hér í sýslunni, að slegin hafi
verið “ísa-stör”, en aldrei svo eg
til viti i svona stórum stíl. Heyið
hefir þá vanalega verið látið inn í
jfárhús og gefið nautgripum og
þeim skepnum öðrum, er fyrst
koma á gjöf”.
Samkvæmt skýrslum búnaðarfé-
laganna um jarðarbætur árið 1913.
eru allmargir bændur — um 50 —
með 300 dagsverk og þar yfir.
Þeir sem skilað hafa 400 dags-
verkum og þar yfir eru þessir:
Albert Kristjánsson, Páfast.,
Skgf. 1290; Pétur Hjaltested,
Reykjavík 1083; Gestur Einarsson,
Hæli, Árn. 994; Matth. Helgason,
Kaldranan., Strand. 978; Þorst.
Þórarinsson, Drumboddsst., Árn.
740: Vigfús Jónsson, Geirlandi,
V.-Sk. 725; Sigurður Antoniusson
Berunesi, S.-Múl. 713; Davíð Þor-
steinsson, Arnbjargarl., Mýr. 656;
Helgi Þórarinsson, Þykkvabæ,
\r.-Sk. 630; Eggert Benediktsson,
Laugardælum. Árn. 564; Jósep
Bjömsson, Svarfhóli, Mýr. 556; j
Lárus Helgason, Kirkjubæjarkl.,
V.-Sk. 552; Guðm. Þorvarðsson,
Litlu-Sandvik, Ám. 535; Stefán
Árnason, Ásunnarst. S.-Múl. 506;
Jón Guðmundsson, Torfalæk,
Húnv. 500; Guðbr. bigurðsson,
Hrafnkeísst., Mýn. 493; Helgi
Skúlason, Herm, Rangv. 492;
í^órður Daníelsson, Núpafelli, Eyf.
487; Magnús Gíslason, Frostast.,
Skgf. 470; Kristján Bjömsson,
Steinum. Mýr. 449; Arni Ólafsson,
Hólrni, Rangv. 445; Davíð Sigur-
björnsson, Litlavatni, S.-Þ. 440;
Páll Sigurðsson, Þykkvabæ, V.-
Sk. 434; Guðm. Ólafsson, Lund-
um, Mýr, 432; H. Grönfeldt, Beig-
alda, Mýr. 421; Sigurður Péturs-
son, Árnanesi, A.-Sk. 417; Guðm.'
Þorbjamars., *Stóra-Hofi, Rangv.
410; Tngim. Guðmundsson, Hellu,
Srand. 410'; Helgi Jónsson, Tungu,
Reykjavík 409; Jón Einarsson,
Krossi, S.-Múl. 407. — Auk þessa
hafa verið unnin 1008 dagsv. í
Viðey, og svo eru j>eír Ólafuri
Thorlacius í Bæ á Rauðasandi með
1177 dagsv. og Gisli Skúlason
]>restur á Stórahrauni með 1012!
dagsv. En meiri hluti þess er út-
græðsla á óbyltu landi.
Samkvæmt lögum um vátrygg-
ing sveitabæja og annara húsa íj
sveitum, frá 20. okt. 1915, em nú
við siðastliðin áramót 28 hreppar
búnir að koma á hjá sér slíkri vá-
trygging, er lögin gera ráð fyrir.
Þar af eru 9 hreppar í Ámes-
sýslu: Biskupstungna, Grafnings,
Gnúpverja, Hraungerðis, Laugar-
dals. Sandvíkur, Skeiða og Vill-
ingaholts hreppar. Næst er Borg-
arfjarðar og N.-tsafj.sýslur með
3 hreppa hvor; Hvalfjarðarstrand-
ar, Leirár og Melasv., og Skil-
manna, og í tsaf. Nauteyrar, Snæ-
fjalla og ögurhr. Svo er Kjósar-
sýsla með 2 hreppa, — Kjós og
Mosfellssveit, Mýrasýsla með 2,
Álftaneshr. og Borgaerhr., Rangár-
vallasýsla með 2, V.-Landeyja og
V.-Eyjafjallahr. og S.-Þing. með
2 hreppa, Grýtubakka og Sval-
barðsstrandahr. Loks eru fimm
svslur með einn hrepp hver, og eru
það: Gullbringus. óGrindavíkur-
hr.), Skagafjarðars. (Lýtingsstaða-
hr.), Eyjafjarðars. (Grimseyjar-
hr.), N.-Múlas. (Ttjaltastaðahr.)
og S.-Múlas. Œiðahr.J.
Kristinn búfr. Ögmundsson í
Iíjálmholti gerði í sumar er leið
ofurlitla tilraun til að þurka hey
á hesjum. Þessar hesjur eru
þannig gerðar, að staurar em
reknir ofan í jörðina með 2 metra
millibili, og 7—8 vírstög strengd
á þá. Heyið er svo hengt upp á
þessi stög, og látið síðan vera á
þeim unz það er orðið þurt. Þessi
tilraun Kristins gefst lieldur vel.
Heyið var sett upp í óþurkinuna í
sumar, og þá dregið upp úr vatni.
Eftir 7—8 daga var það takandi,
en varð að sitja lengur, vegna þess,
að aldrei gafst þá þur stund til að
hirða það. Heyið varðist furðu
vel í regni, en vildi fjúka niður í
hvassviðri. — Kristinn hefir nú í
hyggju að gera víðtækari tilraun
með þessa heyþurkun næsta sum-
ar. Það er ekki flhugsandi, að þessi
heyþurkunaraðferð geti komið hér
að eynhverju gagni, í rosatíð, eink-
um við töðuþurkun.
í fyrra haust fargaði Gunnlaug-
ur bóndi Magnússon á Ósi í
Strandasýslu dilkhrút sem vóg
lifandi 45 kíló. Kjötið af honum
var 19 kg. og mörinn 3 kg. Hann
lagði sig, kominn til ísafjarðar á
19 kr. — Vænstir Hrútdilkar í
Hrófbergi í Strandarsýslu hafa
verið með 20 kg. falli. En þyngst-
ur kroppur af dilk í Tungusveit í
sömu sýslu, kvað hafa orðið 23J4
kg-
Fyrstu steinsteypuhúsin hér á
landi munu vera, bæjarhúsið í
Nesi í Höfðahverfi, er Einar heit.
Ásmundsson lét byggja árið 1892,
og húsið í Sveinatungu í Norður-
árdal í Mýrasýslu, er Jóhann bóndi
Eyjólfsson, sá er þar nú býr og
hefir búið lengi, lét byggja árið
1895. -— Þetta er vert að festa sér
í minni nú, þegar flestir eru fam-
ir að byggja úr steini eða stein-
steypu.
Guðjón bóndi Jónsson í Tungu
í Fljótshlíð hefir komið á hjá sér
vaensleiðslu í bæinn. Vegalengd-
in er 422 metrar. Vatnið er leitt
eftir skurði 1—1,3 meter á dýpt,
og er gert yfir hann með torfi.
Vatnið er leitt með öðrumi orðum
eftir einskonar jarðræsi. — Vatns-
leiðslan hefir gefist vel, sem af er.
Verkið kostaði um 100 kr.
—Freyr. ..
Reykjavik 30. maí
Flutningabifreið ætla Þingey-
ingar að hafa í sumar á akbraut-
inni milli Húsavíkur og Breiðu-
mýrar í Reykjadal. Þórólfur Sig-
urðsson í Baldursheimi hefir
hrundið því fyrirtæki x fram-
kvæmd. Bifreiðarstjóri verður
Kári Arngrímsson frá Ljósavatni.
Er Iiann nú að læra stjórn bif-
reiða 'hér.
Reykjavík 31. maí.
Símað er frá Isafirði 30. maí:
Aflalitið, beitulaust, ís úti fyrir
og kuldatíð.
Simað af Sauðárkróki 31. maí:
Húnaflói er auður. Ishrafl g
Skagafirði og er ð reki austur með
landinu. Veðrinu heidur að slota.
— Þetta er haft eftir mönnum af
e/s. Isafold, er legið hefir af sér
garðinn á Skagafirði.
Reykjavík 30. maí.
Skrautgripaverzlun Guðjóns sál.
Sigurðssonar verður haldið áfram.
Ilalldór Sigurðsson, sá maðurinn,
sem hjá honum vann lengstum,
hefir keypt hana og rekur hana
frainvegis.
Ágætis afli er nú í Sandgerði á
degi hverjum.
Dbrrn. Bjarni Jónsson snikkari
andaðist hér í bænum aðfaranótt
29. maí, eftir langvarandi veikindi.
Hann var fæddur 25. ágúst 1859
á Laxnesi í Mosfellssveit.
Flestir munu víst finna til þess,
hver munur er á vorinu nú, eða
óheilla vorinu í fyrra, sem var eltt-
hvert hið ömurlegasta vor, er
menn muna eftir; veðuráttan afar
stirð, fénaður venju fremur ó-
hraustur, og svo almennur hey-
skortur og fjármis4ir. Nú er fén-
aður allur í bezta standi og hvergi
heyrist talað um heyskort. Veður-
átta hefir verið hin bezea siðan
mánuður þessi byrjaði, oft sólskin
á hverjum degi, og er það óvenju-
legt hér á landi, að fá marga sól-
skins daga í röð. Reyndar var
frost á hverri nóttu iram að lok-
um, sem hamlað hefir gróðri, en
nú er kominn landsynningur með
skúrir og skin (23. maí). Vonast
menn nú hér eftir góði^ og gróð-
ursælu vori. Sveitabændur hafa
til þessa fremur grætt á áhrifum
stríðsins en tapað, því þótt út-
lenda matarvaran hafi stigið mjög
í verði, þá hefir verðhækkun á af-
urðum jxeirra stigið þeim mun
meira í verði. Fjöldamargir
bændur hafa samið við kaupsýslu-
menn, að selja ull sína fyrir rúm-
ar 2 kr. pundið, og er slíkt verð
á ull hér áður óþekt. Á þeim fáu
uppboðum, sem haldin hafa verið
hér austan fjalls, hefir fénaður
komist í geipi verð; númerið af
ám 50—67 kr., hæst í Biskups-
tungum, ærin yfir 33 kr. fyrir ut-
an innheimtulaun. Menn búast
líka við einhverju geipiverði á
sauðaketi í haust.
Reykjavík 28. maí.
Ráðsmenska nýja ráðherrans er
nú umtalsefnið í bænum. Mönn-
um er, sem von er, forvitni á því,
hvemig hann “fari af stað” i um-
boðsstjórninni. Vér höfum það
fyrir satt, að allmörg mál, er fyrir
stjórnarráðinu Iágu, hafi verið af-
greidd nú áður hann fór utan. —
Þá hefir hann undir endurskoðun
tilskipun frá 13. febr. 1873 um
reikningsskil gjaldheimtumanna
landssjóðs o. fl. Errfí fremur hef-
ir hann ákveðið að bæði landsíma-
stójri og póstmeistari skuli gera
reikningsskil á ársfjórðungi hverj-
um, að starfsmenn símans skuli
leggja fé ]>að, sem inn kemur í
sparisjóð jafnóðum í reikning
símans, en ekki sinn, og enn að
símastjóri, skógræktarstjóri og
landsverkfræðingur skuli láta öll
tilboð um efni til mannvirkja
landsins ganga gegnum stjórnar-
ráðið. *
Reykjavík 27. mai.
Geir Zoega kaupmaður, varð
85 ára 26. maí. Fjöldi fána dreg-
inn á stöng í bænum til heiðurs
við hann. Hornaflokkur K. F. U.
M. lét nokkur lög fyrir utan hús
hans á Vesturgötu, og var flokkn-
um boðið inn á eftir upp á ýmsar
góðgerðir. Formaður hans ávarp-
aði afmælisbamið nokkrum vel
völdum orðum og árnaði allra
heilla, kvað hann flokkinn vera
þangað kominn í nafni borgar-
stjóra. — Geir Zoega þakkaði
fyrir hugulsemina og rétti form.
100 kr. að skilnaði handa horna-
flokknum.
Látnir eru hér í bænum gamli
Gísli Hjálmarsson úr Bolungar-
vík og Ólafur kaupm. Árnason frá
Stokkseyri.
—Vísir.
Reykjavík 2. júní.
E^s “Ásgeir Ásgeirsson”, sem
Ásgeir kaupm. á ísafirði átti og
hafði hér lengi í förum, var ný-
lega selt til Finnlands fyrir 120
þús. kr., að sögn, og varð það
skömmu eftir eigendaskifein fyrir
því óhappi, að þýzkur kafbátur
sökti þvi við strendur Svíþjóðar.
Hvítsstaðir heitir jörð x Mýra-
sýslu, er þeir hafa keypt B. B.
Póstur og Illugi sonur hans.
—lÆgrétta.
Ein á ferð í Kína.
Fyrir skömnxu tók stúlka það í
sig, Marry Gaunt að nafni, að
ferðast um í Kína, fjarri þeim
stöðvum, þarsem hvítir menn
venjulega ferðast þar, fylgdar-
laus af sinnar þjóðar mönnum. I
för hennar vom aðeins kínverskir
burðarkarlar, og túlkur hennar,
sömuleiðis kínverskur, er kunni
lítið eitt í ensku. Hún segir sögu
sína í tímaritinu Wide World, all-
skemtilega með köflum. Hér
skulu sagðir kaflar úr ferðasögu
stúlku þessarar um það' sem hún
,sá og heyrði og hugsaði um það
sem fyrir hana bar.
I.
1 PeVing.
Eg var búin að ferðast landveg
yfir þveran hinn foma heim, er
eg loks Ienti í Peking einn kaldan
dag í febrúar mánuði, í hvössu
veðri. Eg var kominn til Peking,
höfuðstaðar hinna fornu keisara,
er bygð hafði verið, löngu áður en
herfylkingar Rómverja bára gunn-
fána sína yfir mýrarnar við
Thames. Ilún var þá, á þeirri
tíð, höfuðból æfa fornrar menn-
ingar. Eg var komin til Kina,
jxarsem loftið er svo fagurblátt og
sólskinið svo bjart á hverjum degi,
}>arsem fátæktin er svo sár og auð-
ur og skraut framúrskarandi, til
píslarvættisins og leyndardómanna
lands.
Aðkoman á járnbrautarstöðina
var því lík sem annars staðar ger-
ist, því að járnbrautimar eru gerð-
ar og reknar af Bretum og Frökk-
um aðallega. Hvassviðri var og
svo mikið ryk, að skygni var lítið
betra en í London, j>egar }>okan
grúfir yfir J>eirri borg. Allir far-
þegar þutu sína leið, en með því
að það fólk sem mér hafði boðið
að dvelja hjá sér, Iét ekki sjá sig,
fékk eg mér, með annara hjálp,
tvo tötrum klædda burðarkarla til
að bera farangur minn og burðar-
stól handa sjálfri mér. Nú fann
eg, að komið var til Kína, því að
hvergi er mannaflið minna metið
og ver borgað en þar. — Fólkið
sem eg var að leita uppi, var ekki
heima, en kínverskur ráðsmaður,
stiltur einsog ljós og vel siðaður
sem gamall höfðingi, bauð mér
inn, }>ó að alls ekki hefði verið
vonast eftir mér, að sögn hans, bar
mér te og bjó mér bað, er mér lék
næsta mikið hugur á eftir mína
löngu og ströngu landferð.” Er
fljótt frá því að segja, að hún
dvaldi á því heimilx, þartil hún fór
að kynnast i borginni og verða fær
xun að bjargast á eigin spítur, og
eru sögur hennar af kínversku
þjónustufólki á þessu heimili, tæp-
lega svo veigamiklar, að í frásög-
ur sé færandi. Hún bjó á, hóteli
með aílra þjóða flokki, eftir það,
meðan hún dvaldi i Peking.
“Fvrst í stað þótti mér lítið til
borgarinnar koma, og þótti súrt í
brotið, þvi að eg ætlaði að skrifa
um hana, og samið getur maður
ekki lýsingu nema af því, sem
manni annaðhvort fellur vel í geð
eða næsta illa. En smámsaman
opnuðust augu mín, og þar kom
að mér skildist ekki, að eg hefði
nokkurntíma verið svo sjónlaus,
að sjá ekki hversu furðulegt og
fágætt það er, sem þar er að sjá.
Fyrir æfalöngum tíma bygði
þjóð, mikil og mentuð, borg á
austurjaðri hinnar miklu sléttu,
sem liggur um hálfan heiminn —
frá Norðursjó til Kína'hafs. —
Peking var reist á þeirri öld, er
forfeður vorir, hinna vestrænu
þjóða, sem svo stórlátar eru af
mentun sinni, voru hálfberir villi-
menn, er færðu sig stað úr stað,
eftir bithaga eða veiðidýrum, sú
borg var ráin og rænd og skifti oft
um húsbændur, og breytti þó lítið
um snið, hvort sem Kínverjar,
Tartarar, Ming eða Manchu sátu
]>ar að völdum, og stendur óhögg-
uð enn þann dag í dag. Nú blæs
á hana andvari af Vesturlöndum,
hún finnur hann og talar í hálf-
um hljóðum um breytingar, en
býr yfir sama hugarfari og hún
áður hefir haft um allar þær aldir,
er yfir hana hafa liðið.
Allar múrgirtar borgir eru
furðulegar nú á dögum, en engum
slíkum er Peking lík. Hin nýja
jámbraut liggur inn í borgina um
skarð eða réttara sagt gat á borg-
arvegginn, því að heill er hann
yfir henni. Hin ljóta og leiða
járnbrautarstöð er fyrir utan múr
Tartaraborgarinnar, þvi að f
Peking eru þrjár ólíkar borgtr,
eða öllu heldur fjórar. Fyrst er
keisaraborgin, umgirt sjö mílna
löngum- hárauðum steinvegg, 5
álna háum, innan í þeirri borg er
Forboðna borgin; þar búa leyfar
keisarastjómarinnar. keisarabarnið
og gæzlumenn hans, kvenfólk,
geldingar og jxjónustufólk, álíka
skari og fyrrum var í höllum
Persakonunga og konunganna í
Babylon. Þar eru víðir húsagarð-
ar, forn hof og ævagamlar hallir,
málstofur með bjúgum þökum
og rauðum hellusteinum á, varð-
turnar og furðuleg hlið, Iíkust
jarðgöngum, á þykkum veggjum.
í Keisarabænum umhverfis for-
boðnu borginu, eru húsin lág,!
gluggar með smáriðnu málmneti x
rúðu stað, þökin bjúg og strætln
mjó einsog gangar. Þar finnast i
hljóðum, skuggasælum hofgörð-
um, gömull goðahof í skjóli fornra
trjáa, en vörðinn halda krúnurak-
aðir klerkar i rauðum skikkjum,
upplituðum af elli. Tjöld eru
slitin, götótt og upplituð, blótstall-
ar eða ölturu óhrein af ryki, hvergi
finst ilmur af reykelsi, því að
goðin era dauð, en eigi að síður
'haldast þau við, — því að hinum
dauðu er aldrei gleymt í Kína.
Hér finnast einnig búðir, lágar,
einlyftar, en framstafnar eru út-
skomir og lagðir gyllingu, stræti
eru leirug eða rykug, eftir veðri;
sum eru ekki breiðari en gangar,
og er oft hár múrveggur á aðra
hönd, með dyrasmugu á; þar eru
ríkismannahús, vel geymd og girt.
Úti fyrir glamrar skarkali sem í
kínverskum bæjum gerist, — hross
og múldýr og asnar, með böggum,
kerrustólar frá Japan, hrossakerr-
ur með spegilgleri alt í kring, er
sýna fáránlega prýði Lundúna-
borgar, og blámaláðir vagnar kín-
verskir, er þar hafa verið í
móð um þúsundir ára.
Utan ixm Keisaraborgina er
Tartaraborgin, fjórtán mílur um-
máls, horfin miklum múrgarði.
Fyrir utan hana er svo Kínverska
borgin, einskonar undirborg, aðal-
lega suður af henni. Þrettán
mílna langur garður liggur utan
um hana, og eru þar stórir hof-
garðar utan um musteri himinsins
og musteri akragróðans. En þó
að Kinverska og Tartara borgin
séu sérstakar borgir, með háum
múr á milli, þá er fólkið hvort
öðru likt í j>eim; allur greinarmun-
ur á því, er löngu liðinn. Tartar-
arnir unnu hana af þeim kín-
versku, en Kínverjar, þolinmóðir,
kostgæfnir og seigir, tóku Tartara
tökum og gerðu þá líka sjálfum
sér.
1 Tartaraborginni era kross-
götur um alla borgina, mjög svo
reglulegar, strætin breið og vana-
lega í þrennu lagi, miðparturinn
harður og vel hirtur þjóðvegur,
en á báðar hendur er jarðvegurinn
gljúpur og troðinn, því að mikið
er um manninn, svo að þar verð-
ur leðja í rigningum en ryk afar-
mikið í j>urkum. Á sumrin er þar
ilt umferðar fyrir bleytu, í vetrar-
þurkunum tekur rykið út yfir.
Yfirvöldin reyna að ráða bót á
þeim ófögnuði; á vissum tímum
senda þeir menn nxeð óhreint vatn
í fötu, er ausa því með stórri sleif,
riðinni úr tágum. Með þvi móti
væta þeir göturnar í Kína.
En þrátt fyrir rykið og leðjuna
eru strætin ekki ófögur. Tré vaxa
meðfram þeim, eg hugsa að engin
borg í víðri veröld sé eins skógi
vaxin og Peking, þó undarlegt sé,
þarsem landið er nálega skógalaust.
Þegar litið er yfir bæinn frá múr-
unum, sér varla annað en grænt
skógarlim, með stöku þaki, eld-
rauðu, upp úr. Það er fögur sjón,
að sjá rauða þakkambana bera við
grænt laufið. En hvergi er þessa
sjón að sjá í Peking, nema frá
múrunum.
A múrunum.
Múrarnir í Peking og hliðin á
þeim, eru furðuleg að sjá, fyrir
fólk úr Vesturlöndum., Kublai
Khan hét sá keisari er hlóð þá úr
mold og leir á þrettándu öld;
tveim öldum síðar tóku þeir kon-
ungar borgina, sem kendir eru við
Ming; þeir bygðu tígulstein utan
um moldargarðana, og era þeir
með þeim ummerkjum enn þann
dag í dag. Undir þeim múr 'hafa
Vesturþjóðirnar og hin Asiuþjóð-
in fyrir austan Kína, reist bústaði
sendiherra sinna, og halda þeir
svæðinu umhverfis og mílulöngum
kafla af múrnum, með alvæpni,
fyrir Kínverjum.
Tartaramúrinn er meir en átta
mannhæða hár. Hann er 60 fet í
þvermál, við jörð, 40—50 feta
breiður að ofan, og er flóraður
með þeim sama gráa tigulsteini,
sem hliðarnar eru upp hlaðnar
með. Hér horfir eins við og í
öðrum múrgirtunx borgum í Kína,
aö hvergi verður gengið sér til
hressingar og gamans, nema uppi
á múrunum, og sá mílulangi spotti,
sem sendiherrasveitin ræður yfir,
frá öhieu Men, eða höfuðhliði að
Ha Ta Men eðá landsuðurhliði,
er vel hirtur; þar er gangstigur,
sem allur gróður er upprættur úr,
en hann vex mjög vel uppi á múr-
unum og er til mikillar prýði.
Moldin innan í múrunum er hin
sama frjósama gróðurmold, sem
skapast hefir af árburði á þeirri
sléttu, þarsem Peking stendur, og
eftir skúrir vor og sumar sprettur
j>ar fagur gróður og mikill, upp úr
sprangunum milli múrsteinanna.
Að haustlagi, áður en frostið hefir
slegið fölva á Jænnan gróður, er
það í sannleika inndælt, að dvelja
þar sér til hressingar.
Á þeim kafla múrsins, sem
send'iherra sveitin hefir1 yfir að
ráða, er alt vel hirt, gangstígurinn
er þráðbeinn og gróðrastóðið vel
umgengið, en á hinum þrettán
milunum, er Kinverjar ráða sjálfir
yfir, er göngustígurinn aðeins troð-
in slóð, hlykkjótt og mjó, gegnum
gras og runna. Sumstaðar standa
upp úr gróðrinum háar hellur, aú-
af tvær og tvær saman, en það era
þær einu leyfar, sem eftir eru, af
hinni fornu vigeirðing múranna,
er Tartarar og Kínverjar settu þar
til varnar hinni miklu borg.
Múrarnir eru í ferhyrning, að-
eins lítið eitt í skakkhorn
á útnorðurhorninu, sem all-
ir Kínverjar vita, að verður aö
vera, ella má eiga víst eitthvert
ólánið, og enginn þeirra efar, að
með öðru móti verði djöflum
ekki haldið fyrir utan múrgarða
borgarinnar.
Það er ekki mjög langt síðan, að
hermenn Manchu keisaranna
gættu múranna og var engum
leyft að koma þar öðrum en þeim,
að viðlagðri dauðarefsing, en or-
sökin þartil var hin sama og að
því, að húsin i borginni eru aðeins
einlyft. Það þótti ekki 'hæfa, að
nokkur tilheyrandi almenningi,
fengi að líta niður til keisarans’
og ekkert kvenfólk mátti stigá
þangað fæti sínum, því að svo var
að sjá, að herguðinn, er vitanlega
hafði hug og mætur á þessum
varnarvirkjum, hefði ótrú á, að
kvenfólk kæmi þangað.
Hlifiin.
Frá borgarhliðum í Peking er
vandlega og vegsamlega gengið.
Yfir nverju er varðturn, með
mörgum þökurn á, hvert upp af
öðru, og gína má'luð stórbvssu-
hlaup ut úr skotsimigunum. Mál-
aðar eru byssurnar ]>ar, J>ó að á
20. öldinni sé- Þannig er hið um-
liðna bundið við það sem yfir
stendur í Kína. Byssumar eru
ekki fornleyfar, heldur, eins og
hellurnar af múrnum. Árið 1900,
þegar Boxarar rændu Kinaborgina
og Evrópumenn svifu milli Iífs og
dauða i hallargörðum sendiherr-
anna, þá brendu ræningjar varð-
turninn yfir höfuðhliði. Þegar
upphlaupið var yfirstaðið, bygðu
Kínverjar turninn að nýju, með
öllum þökunum, einsog áður var,
og allri þeirri litaprýði og gyllingu
sem á honum hafðí verið. I
skotsmugumar settu þeir hinar
sömu byssur, er þar höfðu legið
um undánfarnar aldir, ekki til
þess eins að ógna fjandmönnum
Albert Gough Supply Co.
Wall Street and Kildonan West
ALSKONAR BYGGINGAEFNI
Talsimar: Sher. 3089 og St. Jonn 2904
Þingmannaefni Liberala í nœstu
f y lkiskosningum.
Til fylkisþings hafa boðið sig i næstu kosningum
og verið samþyktir á flokksfundum innan kjördæm-
anna eftirfylgjandi menn;
Kjördæmi. Þingm. efni.
Assiniboia—J. W. Wilton.
Arthur—John Williams.
Beautiful Plains—W. R. Wood.
Birtle—G. H. Malcolm,
Brandon—S. E. Clements.
Cypress—Dr. Myles.
Deloraine—Hon. Dr. Thornton.
Elmwood—Dr. Hamilton/
Emerson—J. D. Beskerville.
Gilbert Plains—Mr. Findlater.
Gimli—E. S. Jonasson.
Gladstone—Hon. Dr. Armstrong.
Glenwood—Jas. Breakey.
Hamilton—J. H. McConnell.
Iberville—Jas. Black.
Kildonan og St. Andrws—Geo. W. Prout.
Killarney—S. Kelloway.
Lakeside—Col. C.' D. McPherson
Landsdowne—Hon. T. C. Norris.
La Verandrye—P. A. Talbot.
Le Pas—J. A. Catnpbell.
Minnedosa—Geo. Grierson.
Morden og Rhineland—Hon. Val. Winkler.
Manitou—Alex. Home.
Morris—Wm. Molloy.
Mauntain—J. B. Baird.
Norfolk—John Graham.
Portage la Prairie—E. A. McPherson.
Róckwood—A. Lobb.
Russell—D. C. McDonald.
St. Boniface—Jos. Dumas.
St. Clements—D. A. Ross.
St. George—S. Sigfússon.
Ste. Rose—Z. H. Rheaune.
Swan River—W. H. Sims.
Turtle Mountain—Geo. MacDonald.
Virden—Dr. Clingan.
Suður Winnipeg—Hon. A. B. Hudson 0g
W. L. Parrish.
Mið Winnipeg—Hon. ,T. H. Jöhnson og
F. J. Dixon.
Noröur Winnipeg—S. Hart Green og
N. Lowery.
í fimm kjördæmum er útnefning ekki fram
farin.
sínum, heldur til að sína hernað-
ar goði sínu, að þeir væru við öllu
búnir. >
Fyrir borgarhliðum eru allstór
svæði girt, álíka og réttagerði.
Þangað koma úlfalda lestir úr
Mongoliu, með korn, ull og ávexti,
svo og úr Vesturfjöllum með
þunga bagga og því “svarta grjóti”
sem Marco Polo sá þangað flutt
fyrir 700 árum síðan, og sagði þá
sögu í Vesturlöndum, að Kínverj-
ar brendu því eins og aðrir brendu
mó. Þessir úlfaldar hafa komið
til Peking í meir en tvö þúsund ár,
og enn troða þeir rykmökkinn
undir borgarmúrum, hver hnýttur
aftan í annan, og bandið dregið
gegnum snoppuna. Þeir fara
hægt og bítandi, einsog þeirra sið-
ur er, álíka og j>eir* hafa gert um
þúsundir ára, og enn gnæfa varð-
turnamir yfir þeim með sínum
máluðu byssukjöftum, enn blasa
borgarmúrarnir við þeim, undír
hinum heiða himni norðurhluta
Kínverjaland's. Þar má enn sjá
sömu siðina einsog fyrir 2000 ár-
um, áður en vorar sögur hófust.
Þetta er undarlega forneskju-
leg sjón. Ekki sjást bifreiðamar,
aðeins “rickshaws” eða kerrustólar
sem menn ganga fyrir, með einum
manni í, tvíhjólaðar kerrur með
einum hesti fyrir eða múldýri,
langir flutninga vagnar, hlaðnir
timbri, kalki og öðrum þunga, með
þremur eða fjórum mögrum og
smáum hestum fyrir, en stundum
dregur aðeins einn hestur eða
múldýr, og er svo langt milli hesta
og ækis, að mann furðar, að
hrossið skuli orka nokkru til
dráttar. Þeir menn, sem kerrur
draga, hringja bjöllum sinum, þeir
sem á hjólum renna blása í pípur,
allir asnar, svo og múldýr og
hross hafa bjöllur um hálsinn og
hver maður hrópar fullum hálsi
Sjö mann'hæðum ofar æfir sig
amerískur dáti á að þeyta lúður
sinn. Þetta er að sjá og heyra við
höfuðjilið borgarinnar á degi
hverjum. 'v
Sendiherra, borgin.
Sendiherrar útlendra þjóða í
Peking hafa fengið svæði innan-
borgar, svo sem mílu að flatarmáli,
en ekki er lengra siðan en um
aldamót, að þeir bjuggu þar um
sig. Hús hafa verið rifin niður á
þrjá vegu við hallir þeirra, á all-
breiðu svæði, til varúðar og er þar
nú grasi gróinn geiri, ramlega víg-
girtur, en um 2000 manns alvopn-
a.ðir, hal'da þar vörð bæði dag og
nótt; með því liði og vopnum geta
þeir kúgað borgina hvenær sem
þeim býður við að horfa. Enginn
veit með vissu, hversu margt lið
Japanar hafa þar, en varla mun
það færra vera en hinna. Þeir
sem búa þar, 'lifa í vopnuðum her-
búðum. Vígi og byssur gína þar
við, hvar sem farið er út eða inn,
en vopnakerrur, hergagnakerrur
og Red Cross kerrur eru alla tíð
á ferðinni innan takmarka borgar-
innar. Sendiherrarnlr og allir út-
lendingar voru hætt komnir í
uppreisn Boxaranna og enn finst í
einu horninu á byggingu hins
brezka sendiherra sundurskotinn
steinn með áletran: “Til þess að
minna okkur á,” -— þeir vilja ekki
vera varbúnir, ef yfir þá skyldi
liða hin sama skelfingartíð! og þá.
Eg sit í hofgarði fomum uppi
í fjöllum, teyga að mér svalandi
blíðloft útlíðandi sumars, horfi á
heiðan himininn bera við dökk-
grænt skógarlim hoftrjánna og þá
skilst mér glögt, að eg eigi þessum
hermönnum það að þakka, að eg
þarf ekkert að óttast, alein meðal
Kínverjanna. Goðin sem í kring-
um mig eru, eru dauð — hver ótt-
ast eða virðir goðin? Spánskar
hnetur eru geymdar í pokum hjá
blótstöllum þeirra — en af hinum
útlendu hermönnum stendur ótti,
og hvert mannsbarn í landinu veit
af þeim. Þeir sem völdin hafa
hafa beig af þeim, og því gengur
skipunin mann frá manni, J>artil
öll þjóðin veit af henni: “Snert-
ið ekki hár á 'höfði nokkurs út-
Iendings, hvað senx í skerst og fyr-
ir kemur.” Það var samhuga
álit allra sem eg talaði við í sendi-
herra borginni, að nauðsynlcgt
væri, að halda hersveit þar, því að
Kinverjar væru bráðir og fljót-
lyndir, með allri kurteysinni, og
væri aldrei að vita, hvenær upp-
þot kæmi fyrir útaf gremju til út-
lendinga, ef ekki væra öruggar
varnir í höfuðborginni.
Framh.
/