Lögberg - 01.07.1915, Blaðsíða 5

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 1. JÚLI 1915
5
Fáheyrð björgun.
Prestskona bjargaöist meö undar-
legum hætti, er “Lusitania’’ sökk. Ef
slik björgunarsaga væri sögð í skáld-
sögu, mundi hún talin fjarstæöa og
heimska.
Þau hjón, séra H. L. Gwyer og
kona hans voru á heimleið til Eng-
lands eftir fimm ára dvöl í Canada.
Þegar skipiö tók aö síga,, haföi
prestur komiö konu sinni í einn bát-
inn, en svo v'ar báturinn hlaðinn, aö
ekki var rúm fyrir prestinn. Hann
varö eftir á þilfarinu, veifaði hend-
inni í kveðju skyni, hljóp síöan fyrir
borö og hélt sér uppi á sundi þangað
til hann hitti á bát, sem hann komst
upp í.
Skipið hallaðist nú svo mjög, að
siglutré og reykháfur námu því nær
við haffleti rétt hjá bátnum, sem
prestskonan var í. Þegar reykháfur-
inn nokkru seinna skall í sjoinn,
varö svo mikill öldugangur, að prests
konuna tók út úr bátnum og hún
sogaðist inn í einn reykháfinn.
Aftur risu reykháfarnir litiö eitt
úr sjó og vatnsflóð streymdi út úr
þeim. Kom konan ásamt óhreinu
v'atninu aftur út úr reykháfnum og
féll í sjóinn. Þaö varö henni til lífs
Báturinn, sem hún hafði verið í, var
enn svo nærri, að þeim sem í honum
voru tókst að bjarga konunni.
— Uppskera og sláttur fer í
liönd á Englandi. Verða her-
teknir menn notaðir til að hjálpa
bœndum þar sem því verður við
komið. Strangt eftirlit verður
haft með föngunum, effls og nærri
má geta.
— Vegna kvartana sem fram
hafa komið undan því, að póst-
send'ingar vestan um haf, sem
fara eiga til Noregs, Svíþjóðar,
Danmerkur og Hollands séu rifn-
ar upp ef þær fara um pósthús
þeirra þjóða er í ófriðnum eiga,
hefir verið ákveðið að senda þær
ekki með öðrum skipum en þeim
sem ganga böint til hinna hlut-
lausu landa.
— Trékassi fullur af dynamiti
fanst grafinn niður i Shaw Park í
Quebec, skamt frá vélaverksmiðju
Merciers, sem innan skamms átti
að byrja á hergagnasmiði. Rann-
sókn var þegar hafin, en söku-
dólgar eru ófundnir.
Ólíku saman aðjafna
Margir hafa spreytt sig á að
reyna að benda á, hverjar mundu
vera helztu orsakirnar er hrintu
stríðinu á stað. Meðal annara,
sem þetta mál hafa látitl til sín
taka, er danskur mentamaður, Dr.
Starcke að nafni. í einum kafla
ritverks hans er hann kallar
“Heimsstriðið”, bendir höfundur-
inn á hve mikið djúp sé staðfest á
milli hinnar ensku og þýzku menn-
ingar, hve hugsjónimar sem þjóð-
irnar hafa lifað fyrir hafi verið
ólíkar og fjarskyldar. Hann seg-
ir að menning beggja þjóðanna só
aðdáunarverð og menning hvorrar
þjóðarinnar um sig hafi verið þess
eðlis að hún miðaði að því, að
leggja undir sig allan heiminn.
En með þvi að menning þeirra
gekk í gagnstæðar áttir, önnur
kom að sunnan hin að norðan, eða
önnur að austan hin að vestan, þá
hlaut þjóðunum, er báru menning-
una á herðum sér, að lenda sam-
an fyr eða síðar.
Mjög greinilega bendir höfund-
ur á muninn á stefnu þessara
tveggja þjóða í verzlun og verzl-
unarlöggjöf. Þjóðverjar vilja af
fremsta megni neyða allan heim-
inn, ef þeim væri það unt, til að
kaupa iðnvörur sínar og loka
landeignum sínum fyrir viðskift-
um annara með órjúfandi toll-
múrum.
Aðaí markmið Engletidinga
kveður höfundur vera það, áð út-
vega sjálfum sér þær afurðir er
þeir þurfa með, hvetja a'ðra til að
framleiða þær og senda þær helzt
tolllaust um víða veröld.
Höfundur sýnir fram á, að alt
hafi rniðað að því hjá. Þjóðverj-
um, að gera heiminn að einni
stórri vél með aflvaka og stýri í
P>erlin; þar átti þungamiðja allra.
framkvæmda að hafa bækistöð
sína. En Englendingar hafi vilj-
að gera heiminn úr garði líkt og
lifandi ^líkama, þar sem hver lim-
ur þroskaðist innan frá samkvæmt
eðlilegu lögmáli náttúrunnar.
Þessu til sönnunar bendir hann á
nýlendustjórn Englendinga, er
hann kveður alla miða að því að
efla sjálfstæða starfsemi þeirra.
Canada, Astralía og Suður-Afríka
eru i raun réttri algerlega sjálf-
stæð og í Indlandi taka innlendir
menn drjúgan þátt í stjórn lands-
ins, þótt ekki hafi landið, af eðli-
legum ástæðum, fulla sjálfstjóm.
Þetta skilja Þjóðvcrjar ekki; þeir
álíta það galla eða brest i stjórn-
speki Englendinga. Ef Þjóðv.
hefðu átt fyrir Indlandi að ráða
hefðu þeir sent þangað þýzka lög-
reglu og þýzkan her og innlendir
menn heföu hvergi fengið nærri að
koma. “Getur nokkur vafi á því
leikið, að hverri stjómarstefnunni
óhlutdrægar og sanngjarnar þjóð-
ir muni fremur hallast?” spyr höf-
undur. “Og þó láta sumir glepj-
ast af fagurgalanum sem kveðinn
er um hina óviðjafnanlegu þýzku
‘menning’. En sú menning sem
þvingar þjóðirnar á ekki skilið að
verða heimsmenning. Sú menn-
ing á skilið að verða heimsmenn-
ing, sem leysir öll sérkenni og fdla
góða krafta þjóða og einstaklinga
úr læðingi og kennir þeim að
beita þeim öðrum til blessunar
og farsældar.” Höfundur bendir
þá á, að þegar litið sé á menning
IJjóðverja og Englendinga frá
þessu sjónarmiði, ætti engum að
blandast hugur um, hvernig æski-
legast væri að strijðinui lyki.
Þjóðverjar haldi að þeirra menn-
ing sé allri menning æðri og heim-
urinn megi síst án hennar vera.
En þáð telur höf. stóran misskiln-
ing. Þjóðverjar berjast fyrir sin-
um eigin hag; ef þeir sigra tapa
allir aðrir. Englendingar berjast
að vísu einnig fyrir hajg sín!um.
en jafnframt fyrir velferð alls
heimsins; það er munurinn.
Dauðratala í stríði og friði.
Mörgum mun hrjósa hugur víð,
er þeir lesa nafnalista þeirra
manna, er í stríðinu falla og verða
það á að mjög mikill hljóti mun-
urinn að vera á dauðratölunni nú
og að undanförnu. Ef miðað er
við hundraðatölu, kemur þó ber-
sýnilega i ljós, að munurinn er
miklu minni, en við mætti búast.
Dauðinn er ekki á friðartímum
jafn sjaldgæfur gestur og margur
hyggur. Hitt er vist, að á ófrið-
artímum ber dauðann að á svip-
legri og hryllilegri hátt en endra
nær og vekur því meiri eftirbekt
og særir dýpri sárum.
Þjóðverjum hefir fjölgað svo
ört á síðustu árum, að ef stríðinu
lyki um næstu mánaðamót, mundu
íbúar landsins vera talsvert fleiri
en í upphafi stríðsins. Þvi lengur
sem ófriðurinn stendur, því minni
verður auðvitað fjölgunin. En
þótt stríðið standi 'heilt ár enn eða
lengur, þá verða þeir samt fjöl-
mennari en þegar þeir lögðu út í
stríðið.
Þýzkarar halda að dauðsföll í
Rússlandi hafi hækkað um 18%
síðan stríðið byrjaði; en búast má
við að það sé orðum aukið. Eink-
um virðist þetta geysimikill mun-
ur, þegar þess er gætt, að í stríð-
inu milli, Japana og Rússa hækk-
aði tala þeirra sem dóu ekki nema
um Þó staðhæfing þýzkra
kunni að vera sönnu nær, þá fylla
börnin, sem fæðast því nær upp í
skörðin.
f Frakklandi fækkar fólkinu ef-
laust langmest við stríðið. Þar
hækka dauðsföllin um 6o til yo%
og eins og kunnugt er, fæðast þar
tiltölulega færri böm en í nokkru
öðru landi, svo þar bætist ekki
mikið við til að fylla i skörðin.
Á friðartimum deyja hér um bil
tiu miljónir í Evrópu árlega. Á
Þýzkalandi deyja árlega 10,000 af
slysum, 14,000 stytta sér aldur;,
alls deyja þar fullar 35,000 Ar-
!ega annan veg en á sóttarsæng og
nemur það því nær 4% af öllum
dánum.
Af öllum fullorðnum sem í
verksmiðjum vinna, deyr tíundi
hver af slysum eða styttir sér ald-
ur. Námumenn eru því nær í
eins mikilli lífshættu staddir og
þeir sem i skotgröfum liggja.
40,000 manns mistu lifið í
jarðskjálftunum á ftalíu í vetur.
En fáir virtust taka eftir þvi,
vegna þess að stærri atburðir gerð-
ust annarstaðar samtímis.
f þeim hluta Indlands sem
Englandi lýtur, drepur “pestin”
árlega 700,000' manneskjör.
Tap og tölur.
í blöðum er birt yfirlit yfir
rrianntjón þriggja þeirra rikja, sem
i stríðinu taka þátt, eða tölur fall-
inna, særðra og handtekinna,
fram að byrjun mánaöarins. Af
þeim skýrslum, skal hér birt eft-
irfarandi ágrip. Þess er getið, að
tölúrnar um manntjón Breta séu
ábyggilegastar. Það sem sagt er
um manntjón Þjóðverja er teljjð
eftir prússneskum skýrslum, og
eftir því áætlað tjón annara þýzkra
ríkja. Manntjón Rússa er að sumu
leyti alveg ókunnugt, enda ágizk-
un mikið til, það sem hér er
greint. Um manntjón Frakka og
Austurríkismanna veit almenning-
ur útifrá alls ekkert annað en það,
að þær þjóðir hafa mist afarmik-
ið lið.
Um mánaðamótin maí og júní
ovru liðnar rúmar 40 vikur frá
orustunni við Mons, hinni fyrstu
liríð sem Bretar börðust í, og þann
tímann hafa þeir tapað að meðal-
tali 6500 manns á viku; alls j
258,069 fram að 30 maí. Fyrsta
hálfa máiuðinn urðu orustan við
Mons og undanhaldið til Murne,
og þá var manntjónið 7000 á viku;
það er litið fyrir ofan meðaltal
alls tímans og má af þvi sjá, að
vígskurða hernaður er nálega eins
mannskæður og fólkorustur, þó
ekki sé eins frásögulegur og hinn
fomi háttur, að berjast á viða-
vangi. Þann 11. apríl voru Bret-
ar búnir að missa 139 þúsundir
en 31. maí 258 þúsundir, á þeim
7 vikum. var því mannslcaði þeirra}
nálægt 120,000, eða 12,000 á viku
hverri,, að meðaltali, fjflrum sinn-
um meiri en í orustunni við
Marne, Aisne og Ýpres, og meir
en helmingi meiri en irianntjón
þeirra á undanhaldinu og 'hryðj-
unni við von Kluck í haust leið.
Á hinum umræddu sjö vikum varð
hin mannskæða orrahríð við Hól-
inn nr. 60, eiturloftshríðin við
Ypres og bardagarnir þar á eftir.
Af tölunum má ráða, að mjög hef-
ir sóknin verið hörð á fylkingar
Breta í Flanders og að viðureign-
in við Hellusund hefir orðið þeim
skaðasöm. Af þeim skilst líka,
hversu mikinn hug þeir leggja á
góð skotfæri, því að án hinna
beztu skotfæra er ekki auðið að
vinna sigur og afar torvelt og
háskasamlegt, að seanda móti á-
hlaupum þeirra, sem eiga yfir hin-
um beztu skotfærum að ráða.
Um mannskeða Þýzkalands er
það kunnugt, að samkvæmt stjóm-
arskýrslum voru Prússar búnir að
missa 1,400,000 fallinna, særðra
og hertekinna, í byrjun fyrri mán.,
ef önnur ríki Þýzkalands hafa
týnt þriðjung þeirrar tölu, þá
verður mannfallið alls 1,800.000.
eða fast að tveim miljónum, ef
reiknað er það sem óvígt hefir
oi*ðið af liði þeirra í herferðinni
síðustu í Galiziu. Af hinum ná-
kvæmu skýrslum Breta má sjá að
einn fyrirliði verður óvígur þar-
sem 20 liðsmenn týna tölunni; ef
tjón Þjóðverja er reiknað eftir þvi,
þá eru 400,000 til heljar famir
af liði keisarans og um 80,000 fyr-
irliðar orðið óvígir.
Samkvæmt skýrslum þýzkra
blaða voru 513,000 rússneskir
fangar á Þýzkalandi í maí byrjun
og 302,000 í Austurriki og Ung-
verjalandi. Ef nokkuð er hæft í
frétt þeirri, að þýzkir hafi tekið
300 þúsund rússneskra fanga í
Galiziu, þá eru 1,115,000 manna
herteknir af liði Rússa. Af
liði Frakka höfðu þýzkir hertekið
254 þús., af liði Belgja 40 þús., af
Serba her 50 þús. og Breta 24.
þús., — til samans 483 þús. Allar
þessar tölur teknar eftir þýzkum
blaðaskýrzlum, er ná til 20. maí,
má því vel gera ráð fyrir, að ekki
séu þær of lágar. Svo er sagt með
sanni, að aldrei 'hafi svo niargir
hermenn verið handteknir í ófriði,
frá því sögur hófust. En af hinna
liði er tekið um 700.000 manns af
Austurríkismönnum, auk þess sem|
Serbar hafa til fanga tekið, og um
110,000 af þýzkum, flest á vestra
vígvelli. Eft'ir því hafa banda-
menn um eina miljón óvina sinna
á sinu valdi.
Hin þýzku blöð halda því fram,
að alt mannfall Rússa hljóti að
vera ógurlegt, og kannast ensk
blöð við, að svo muni vera, þeir
hafi' mist mest lið. að Austurríki
undanteknu, en vafasamt sé, hvort
mannfallið í liði þeirra hafi verið
eins mikið og i annara þjóða liði,
því að í orustum þeim, þarsem lið
þeirra var til fanga tekið, var lit-
ið mannfall, því að þýzkir höfðu
svo umkringt 'her Rússanna, að
mótstaða var ekki til neins; þetta
kom tvívegis fyrir í Austur Prúss-
landi og í Galiziu, í eitt skifti,
þegar þýzkir fóru brunandi aust-
ur frá ánni Dunajec og króuðu af
stóra heri Rússa, er ekki komust
i tíma norður frá Karpata fjöll-
unum. Af þessu er líklegt, að
færra sé fallið en handtekið af liði
Rússanna. Það er full líklegt, að
sögn blaða, er um þetta rita af
kunnugleik, að liðtjón Rússa sé
minna en Þjóðverja, en það gerir
muninn, að þýzkir höfðu fimm
} miljónir manna undir vopnum, en
Rússar tæpar 3 miljónir.
Herafli og liðsafnaður
Breta.
Brezkur blaðamaður nafn-
greindur í þjónustu amerískra
blaða, hefir samið ritgerð þá, sem
hér fer á eftir í ágripi;
honum hefir gefizt kost-
ur á, að komast að upp-
lýsingum, sem haldið er leyndum
fyrir almenningi á Englandi, en
að vísu er það sem hér er frá sagt
á margra vitorði. þó að ekki sé
birt í enskum blöðum, með þvi
stranga eftirliti senn haft er þar,
að þau birti engar frásagnir af
liðsafnaði eða meðferð her- og
fldta málefna.- S«ga hans er í
stuttu máli sú, að látið hafi brezka
stjórnin í veðri vaka, að safna
„HOLLANDIA SYSTEM“
Banar veggjalús og öllum skriðkvikindum
VÉR FYLLUM EKKI ALT MEÐ REYKNÉ
HELDUR GERUM VÉR ÍBÚUM NEINN USLA.
Engin lykt né önnur óþægindi. Oll vinna tekin
í ábyrgð um heilt ár. Símið eftir upplýsingum og
prísum. Engin borgun tekin fyrir að skoða hús.
Símið M. 6776
M. G. NIEHORSTER & CO.
508 McGreevy Blk. - Portage Avenue
Alls ekki þýzkt félag
Þetta erum vér
Tbe Coast Lumber
Yards, Ltd.
185 Lombard St.
Phone M. 765. Þrjú yards
ætti aöeins einni miljón manna, og
jafnan látið svo heita, að verið
væri að reyna að fylla þá tölu.
Sögur bárust út um heiminn, af
hennar völdum, að stirt gengi það,
og drógu menn af því þá ályktun,
einkum Þjóðverjar, að sönn væri
sú saga þeirra, að Englendingar
væru orðnir værukærir og óher-
skáir og hefðu ekki hug í brjósti
til hernaðar fyrir ættjörð sína og
ríki. En í stað einnar miljónar,
eru nú fjórar miljónir undir
vopnum á Bretlandi, er safnað var
til æfinga víðsvegar um landið, án
þess spæjarar 'hinnar þýzku stjóm-
ar hefðu veður af, að sá her væri
stærri en hin brezka stjórn hafði
til tekið.
Það hefir verið mikið tiðkað i
blöðum þýzkra i vetur, að hæð-
ast að því, að Bretar fengjust ekki
til áð yfirgefa íþrótta leiki sína
og taka til vopna i staðinn, en í
kyrþey fór það fram, að ógrynni
liðs var skráð til herþjónusiu ogphorfendum, alf \ karlmönnum.
tamið við vopnaburð, svo að nú
hafa Bretar óvígum her yfir að
ráða.
Ráðin urn að haida þessu leyndu
voru vandlega úthugsuð fyrir-
fram, og kænlega; lögð. Fyrst
voru blaða útgefendur aðvaraðir,
að ef þeir birtu nokkuð sem leitt en linin svara: \ ið znssum að
þið munduð koma!”
hverjum tuttugu milum eða svo,
og skipstjórar á þeim skipum semj
liðið fluttu, fengu ekki að vita
hvar þejr skyldu lenda, fyr en
eftir að þeir voru komnir á stað.
Plelzta ráðið sem notað var til
þess að fá þessar fjórar miljónir
til að ganga undir vopnaburð af
sjálfsdáðum, var — að auglýsa.
Fáum dögum eftir að stríðið skall
á, voru festar upp auglýsingar um
alt landið, 'að skora á menn að
ganga í herinn “aðeins meðan á
stríðinu stæði”. alt landið, lands-
hornanna milli, virtist vera þakið
einni einustu auglýsingu um þetta,
efni. Það er sá stærsti auglýs-
inga leiðangur, sem sögur fara af,
og einnig sá, er beztan árangur
hefir borið.
Sem dæmi þess, hvernig auglýs-
ingarnar voru saman settar, er
það talið, að ein var mymd, er
sýndi tvenna tugi tröllvaxna knatt-
spyrnu menn skemta um 3000
Neðan undir var mynd af hersveit
úr liði Sir John French í vig-
skurðum, er nær var falliri í strá,
til þeirra sækir stór fylking vopn-
aðra manna, brezkra, að hjálpa
þeim úr heljar greipum. “Hér
komum við!” hrópar aðkomuliðið,
gæti til upplýsinga, þá yrðu þeir
kallaðir fyrir herdóm, samkvæmf
Landvarnarlögum, er samþykt
voru í upphafi stríðsins. Þeim
var leyft að birta það eitt við
víkjandi liðsafnaði, er þeim var
sent frá hermála ráðaneytinu.
Það var stranglega bannað að
leita upplýsinga á annan hátt.
Hver sem birta vildi grein um
hinn nýja her eða jafnvel mynd-
ir af herdeildum, varð að fá leyfi
til þess hjá ritskoðurum stjórnar-
innar; enginn mátti jafnvel hafa
myndavél i fórum sínum, án leyf-
is frá stjórninni.
Einn ritstjóri Lundúnablaðs
neitaði að fara eftir því sem fyrir
hann var lagt og birti mynd af
hersafnaði, án leyfis. Kitchener
sendi eftir honum og mælti:
“Ef þú Iætur þig þetta henda
aftur, þá verður þú dæmdur til
fangelsis af herdómi.”
“Hver er sökin?” spurði rit-
stjórinn.
“Hugsaðu ekki um það,” svar-
aði Kitchener, “við stingum þér i
fangelsi, og finnum sakirnar á
eftir.”
Það er stundum tekið svo til
orða, að Bretar fari með llitlu
ráði að framkvæmdum, þó að
fram komi þeir því, sem þeir
setjji sér en i þetta sinn voru
djúpsett ráð í tilhögun liðsafn-
arins til þess að fela fyrir óvinun-
um, hvað á seyði var. Fylkingar
liðsveita voru æfðar við vopna-
burð hver í sínum stað. Ekki
voru nýjar stórsveitir stofnaðar,
heldur voru þær sem fyrir voru
og allir þektu að nafni, gerðar svo
stórar, að engin dæmi Voru til. í
Manchester sveitinni, til dæmis að
taka, voru hafðar 30 tólf hundr-
uð manna fylkingar, en áður voru
þær aðeins fjórar. Að vísu gat
hver og einn ráðið í, að Bretar
söfnuðu miklum her, en hver gat
komist að réttri niðurstöðu um,
hvort í honum voru tvær eða
fjórar miljónir vigra manna? Það
vissi enginn nema sá sem æztur
var í þessum ráðum og fáeinir
menn með honum.
Þegar farið var að flytja þenn-
an her til Frakklands, var margra
hragða leitað til að leika á spæjar-
ana. Sveitirnar voru ekki allar
fluttar frá Southamton til
Boulogne og Ilavre, heldur frá
afskektum stöðuni við sjóinn, —
Bristol, Avonmouth, Card'iff,
Swansea, Barrow, til dæmis að
taka, til franskra hafna, sem eru
æfalangt frá vigvelli„ svo sem St.
Malo, Brest og jafnvel Bordeaux
og Marseilles við Miðjarðarhaf.
Lestir með herliði voru á ferð,
aðeins á næturþeli, með
gluggum lokuðum og tjöldum
fyrir. Oft fóru þær langa króka
áður en þær læddust inn í hafnar-
stað og fram á bryggjur, þarsetn
skip lágu ferðbúin. Jafnvel fyr-
En her Sir John French’s, sem
war hraustur og reyndist afburða
vel, þó ekki væri stór, hafði eng-
an grun urn það, að Kitchener lá
varður ætlaði að senda átta heri,
fjórar miljónir manna, til að
hjálpa þeinx Almenningur á
Englandi og heldur ekki nokkur
út i frá vissi nokkuð um það.
Þessi óvígi her var dreginn sam
an af sjálfboða liðum, en fyrir var
aðeins 160 púsund manna her-
lið. vanið við vopnaburð og vel
æft.
I nóvembermánuði bað stjórnin
um leyfi þingsins til að safna
heilli miljón manna í herinn, og
hundrað þúsundum að auki. Eft-
ir miðjan vetur, í febrúar mánuði,
tilkynti Asquith, að 3 miljónir
væru í herinn komnar, af Bretum
eirium saman, auk þeirra her-
tnanna. sem nýlendurnar ' hefðu
sent. Allareiðu þá voru tvær
miljónir br^zkra manna komnar til
Frakklands, og voru að æfingum
langt frá vigvelli, að undirbúa sig
undir úrslita hríðina.
Því örara, sem mennirnir gáfu
sig í herinn, því tiðara vorti sög-
umar um ófarir í hernaði sendar
út um landið. Öðru hvoru voru
festar upp nýjar auglýsingar,
sumpart til að halda við straumn-
um, sumpart til að fá óvina þjóð-
imar til að halda, að illa gengi að
safna liðinu.
Þó að sagt hafi verið, að Eng-
land hafi verið illa búið við stríði,
þá er það ekki að öllu leyti rétt.
Herinn var sntár að vísu, er til-
tækur var í stríðsbyrjun, en ráða-
gerð hafði sett verið, um hvað
gera skyldi, ef á þyrfti að halda.
Til dæmis er það, að daginn eftir
að stríðinu er lýst, tóku þúsundir
verkamanna til starfa, er gerðti
spítala úr skólum,' kirkjum og
samkomuhúsum. Stórar herbúðir
spruttu upp víðsvegar um landið á
örstuttum tima. Skemtigarðar
voru gerðir og æfinga völlur her-
manna. Þá var byrjað að gera
tjöld svo skifti hundruðum þús-
unda, svo að þau væru tilbúin er
hinn mikli her legði í leiðangur
sinn sumarið eftir. Skrifstofur,
þarsem tekið var móti. nýjum
liðsmönnum, voru settar i bæjar-
ráðshöllum, tómum búðum, á
leikvöllum þorpa og bæja eða í
skrifstofum þýzkra gufuskipafé-
laga, sem strax tæmdust, og yfir-
leitt í hverju horni, þarsem lið-
safnaðar fyrirliðar gátu komið
fvrir stól og borðr.
Þess er getið, að á einum degi,
20. ágúst í fvrra, bættust við
97,000 '-nýrra liðsmanna, og ein-
mitt þegar straumurinn var sem
öllum mestur í herinn, íyrjuðu blöðin,
að undirlagi hermála stjórnarinn-
ar, að birta sögur af þvi, hve illa
gengi áð fá menn í herinn. Það
var látið í veðri vaka, að til þess
mundi liklega rteka, að lögtaka yrði
En hið sanna var, að þá vat
aðsóknin af nýjum liðsmönnum í
herinn svo áköf, að stjórnin var
í vandræðum, gat ekki annað þvi
að hýsa né klæða né æfa allan
þann fjölda sem að streymdi. I
mörgum herstöðvum var svoj
þröngt, aö tíu sváfu i því rúmi, |
sem fjórum var ætlað, og ekki j
var nógur matur fyrir hendi íj
svipinn, að fæða allan þann grúa,
sem að hópaðist. Eftir tvo mán-1
úði mátti heita, að alt landið væri
alþakið herbúðum, í afskektumí
fjallabygðum í Wales, í Hálönd-
um Skotlands, í iðnaðar héruðum
Laucashire og Yorkshire og í [
sumar stöðvum efnaða fólksins
með ströndum fram, — alstaðar
voru hermenn við vopna æfingar,
og iátnir liggja við í þorpurn, I
bæjum og sveitabýlum. Sögumáð-1
ur tilgreinir landspart er hann fór j
um, 100 mílna langan og fjögra
mílna breiðan, er hann segir verið j
hafa samfastar herbúðir. og marga j
aðra, sem voru álíka. Þeir sem 1 j
borgunum bjuggu, voru fyrstir til
að sinna vopnakallinu. Fyrstir
allra komu hinir hörðu'Og hraustu
kolakarlar úr kolanámunum í
Lancashire, verksmiðjumenn úr
Yorksihire og þeir úr jánísmiðj-
unum í Birmingham og Sheffield
í riddaraliðið gengu innfæddir
Lundúnanienn því nær eingöngu.
Ekki var það heldur satt, að 1
þeir sem íþróttir stunduðu,- létu i
standa á sér, þegar ættjörðinni
reið á liði þeirra. Iþróttavellir
Englands standa auðir og tómir og
kafloðnir af illgresi, þeir -sem ekki
eru hafðir til þess að æfa herlið á.
Knattspymumenn gengu í stóra
fylkingu sér, svo og þeir sem
“cricket” leik stunda, “golf” og
aðra leiki. Nálega allir sttidentar
Það kostar yður EKKERT
að xeyna
Record
Afiur en þér kaupið rjómaskilvindu.
RECOltl) er einmitt skilvindan,
sem I»e7.t á viti fyrir bændur, er hafa
ekki fleiri en
6 KÝR
I»egar l>ór reynitS þessa vél, mumiS
þér brátt sannfærast um. ab liún
tekur öllum ötSrum frain af sömu
stærð og vertJi.
Ef þér notiÖ RECOftl), fúi« þér
meira smjör, hún er auöveldari
metSferÖar, traustari, autShreinsatiri
og seld svo lágu verfti, aö atSrir geta
ekki eftir ieikitS.
SkrifitS eftir söluskilm&lum og öll-
um upplýsinsium, til
The Svvedish
Canadian Sales Ltd.
234 Losan Avenue, Winnipegr.
PYRENE
SLÖKKVI-TÓL
HiS eina sU>kkvi-efni, seni
drepur allskonfM- eld. Slekkur
olíu, bensln og gasolln loga. —
Vökví þessi frýs ekki og honum
má dæla 30 fet.
Fáið sölu-umboð.
Allir bændur þurfa þessa
slökkviefnis meS. BifreiSa-eig-
endur, sem hafa Pyrene Ex-
tingulsher I bifreiS sinni, fá 15
prct. afslátt á eldsábyrgS.
Seidur svo lágu verSi, aS allir
kaupa. SkrifiS oss tafarlaust
og fáiS sölu-umboS I héraSi yS-
ar. Stendur ekki aS baki neinu
slökkvi-efni. SkrifiS oss strax.
PYRENE SALES CO.
Bank of Ilainilton Building,
WINNIPEG
um stóð svo fast á Frakklandi,
en hann mun finna það, áður lýk-
ur, ef til þess skyldi þurfa að
taka, að Bretinn er þungur í
skauti, ekki síður á landi en á sjó.
Frá íslandi.
29. apríl kom gutúskip til
Hafnarfjarðar með ca. 600 tonn
af söltuðum fiski, sem Bookless
hefir keypt i Noregi og ætlar
að láta verka í Hafnarfirði. Að
sögn er þessi fiskur miklu ljótari
en íslenzkur fiskur úr salti. Þeg-
ar búið er að verka fiskinn, verður
við háskólana gengu í herinn, sem j ,’ani\sen^T nt, 'klega t pokkum.
óbreyttir liðsmenn eða lágt settirí?r: Bookless hlytur að hafa feng-
fvrirliðar. Sama máli gegnir nmlf Þennan fisk með goöum kjorum
nn af auðugu stétt- j b°rf! að grei«a farm-
stunduðu mest a« ?£d’ .vorut?111* veri?n’ utíapun,
utflutnmgstoll og farmgjald til
hina yngri menn af auðugu stétt-
unum, sem
skemta sér; þeir eru allir í herinn
komnir.
Loks má geta þess, að hleypt
var í herinn þeim mönnum úr
kolanámunum, er aðeins eru fimm
fet á hæð. Þeir 'hafa þann starfa
í námunum, að mylja kol úr lág-
um göngum og liggja á bakið við
það, eru ótrúlega sterkir í hönd-
um og hérðum. Þeir gengu I
og |
útlanda aftur. Ymsar skoðanir uiu
þennan innflutta fisk hafa komið
fram, en að svo stöddu er ekki
hægt að segja, hvort slíkur fiskur
geti skemt fyrir íslenzku vörunni,
en vér teljum víst að svo verði
ekki, ef fiskujrinn verður 'sielidur
sem norskur fiskur, en að svo
veröi, álitum vér sjlfsagt.
fvlkingu sér, eftir að Kitchener; Söguþættir eftir Gisla Konráðs-
hafði litið á nokkra úr þeirra hóp. son eru eitt af Jreim ritverkum,
Þeir eru allra manna fljótastir og sem “Fjallkonuúigáfan” fEinar
fimastir að grafa vígskurði. j Gunnarsson) er nú að byrja út-
Þessi sami höfundur segir svo'gáfu á. Jón Þorkelsson land-
frá af eigin sjón í sjö mánuði; að skjalavörður sér um útgáfuna. Er
vandlega sé gengið eftir því, að þar fyrst: Þáttur Grafar-Jóns og
temja hermenn ekki aðeins við Staðarmanna. en þar næst: Þátt-
vopnaburð. heldur yið íþróttir og ur frá Fjalla-Eyvindi, Höllu, Ar-
áreynslu, álíka og þeir hafa, sem nesi, Abraham og Hirti útilegu-
vel eru búnir undir striðasta kapp þjófum. Þá er Axlarbjarnarþátt-
• leik. ’ ur. o. s. frv. Heftin koma út
Herkonungurinn Vilhjálmur þriðja hvern mánuð og kosta 75
hefir að sögn gert spott að 'hinu aura. Þetta verður skemtilegt og
fámenna liði Breta, er i móti hon- fróðlegt ritsafn.
StærS No. 20
9
‘Eg flyt betri hlut inn í Canada en áður
Kefir þekst í landinu“
GUFU SUÐUVÉL
og BÖKUNAROFN
IDEAL’
MeS “IDEAL” gufu suSuvél getiS þér soSiS allan
. miSdegismatinn, frá súpu til eftirmatar, ásamt
{ M)j öllu- sem kar er & mllli, yfir einum eldi. á hvaSa
j tiiSau eldavél sem vera skal; fariS I burtu; ekkert getur
ji» brunniS, skorpnaS, þornaS, gufaS upp eSa orðiS
tfJ ofsoSiS.
IDEAL GIJFU SuSuvél sparar meiri vinnu en
nokkurt annaS áSur þekt á-
hald viS
niðursuðu ávaxta og matjurta.
SkrifiS eftir • verSlista og
frekari upplýsingum.
Winnipeg
I.OUIS McLAIN 287 1‘rinoess St.
UmboSsmenn fyrir Canada.
rOUEDO COOKER CO., Toledo, Ohio, hinir
búa til “IDEALi” gufu suS-vélar
einu, er
KlippiS úr þenn-
an miSa; hann er
$1.00 virSi sem
afborgun á Ideal
suSuvél; gildir til
15. Júlt. — Oss
vantar umboðs-
menn £ hverrl
borg.
irliðar vissti ekki hvert ferðinni herþjónustu. Nú væri
var heitið, hvort þeir voru á leið-
inni til Englands, Frakklands, Ind-
lands eða Hellusunds.
Breytt var um lestastjóra á
Englandi
farið að förla! Þessi saga fór
land úr landi og barzt til Þýzka-
lands, vitanlega og þótti þar hin
mestu gleðitíðindi.
\T < • •• 1* timbur, fjalviður af öllum
Nyjar vorubirgoir tegundum, geirettur og ai8.
konar aðrir strikaðir tiglar, hurðir og gluggar með margvís-
legri tilbreytni. Komið og sjáið vörur vorar. Ætíð glaðir
aðsýna þó ekkert sé keypt.
The Empire Sash & Door Co.
Limited
HENRY AVE. EAST
WINNIPEG