Lögberg - 17.02.1916, Blaðsíða 6

6
LÖGBERG, FIMTUDAGINN
17. FEBRÚAR 1916.
.A. m. x. á. .1, Á .T, A, A A ,T. Á >T. Á >T< Á >Ti Á ,T< Á iT- A
TttTt TT TTTt TT T t TtTtTtTTTtT
I Búnaðarmál I
F erkfœragey msla.
A fáu er jafn hægt að merkja bú-
vit og búhyggju og því hvernig
bóndinn ver og vemadr áhöld sín.
T>egar búnaöaráhöld em látin
liggja hér og þar undir bera lofti í
snjó og regni, hita og hörku á víxl,
þá eru þau sama sem eyðilögð. Það
er ekki hægt að kasta peningum í
sjóinn eða eldinn eins fljótt á nokk-
um hátt og þann að hafa verkfæri
úti árið um kring. Það gersamlega
eyðileggur þau.
Ef ekki er til verkfæraskáli, þá
ætti að færa áhöldin öll saman og
annaðhvort búa til yfir þau þak eða
að minsta kosti breiða eitthvaö of-
an á þau, til þess að vernda þau
fyrir snjó og ís.
Þak geta bændur sett upp án
mikils kostnaðar; stoðir undir það
duga úr skógarrenglum. Einnig
ætti að verja verkfærin fyrir veðri
á þá kanta sem oftast stendur upp
á. Það sem þess konar skýli kost-
ar borgar sig á skömmum tíma;
auk þess getur bóndirm notað frí-
stundir sínar til þess að hreinsa
verkfærin og mála þau; en það er
ómögulegt ef þau era úti og liggja
til cg frá úti um akur, eins og sum-
staðar tiðkast. Bændur verða að
kosta svo miklu til verkfæra og á-
halda að þeim ætti að vera það á-
huga mál að eyðileggja þau ekki á
svipstundu; auk þess sem það er
versti tímaþjófur og töf að vinna
með ryðguðum verkfæram eða
þeim sem í ólagi eru.
Það verður ekki með tölum talið
hversu miklu er eytt til einskis af
arðberandi vinnutíma fyrir þá sök
að verkfærin eru i ólagi.
( Conservation.)
Köllun bóndans.
Eftir Dr. James W. RobertSon.
“Þegar bóndinn skilur köllun
sina fullkomlega, þá er hann i fé-
lagi við guð almáttugan. Hann
safnar ljóss- og sólarafli frá lif-
andi jurtum. Búskapur er hjóna-
band, þar sem afl hins mikla föður
•—sólarinnar—tengist eðlisafli hinn-
ar miklu móður—jarðarinnar. jurt-
irnar eru þau börn, sem þessi öfl
geta saman og bóndinn er ráðsmað-
ur yfir öllu saman. Slík er rétt
skilin staða bóndans í riki tilver-
unnar. Staða hans er því göfug í
hæsta máta. Velferðarnefndin i
Canada tók sig til fyrir nokkrum
árum og safnaði skýrslum um bún-
að og bændur hér í landi. Rann-
sóknin náði yfir 1212 bændabýli eða
búgarða til og frá í öllum fylkjun-
um — niu. Þar af voru 100 i Nýja
Skotlandi, 49 af þeim sýndu að
uppskera af hverri ekra hafði auk-
ist síðastliðin 10 ár. í Prince Ed-
ward eyju lækkaði meðaltal upp-
skeru þangað til fyrir 20 áram að
tekið var að skifta um komtegund-
ir, þannig að sitt árið var sáð
hverju. Áður var t. d. hveiti sáð
í sama blettinn ár eftir ár. En síð-
an þessi aðferð var tekin^upp hefir
uppskeran að meðaltali aukist á
51% af þeim jörðum sem skýrsl-
um var safnað frá. í New
Bransvík hafði uppskera aukist á
24% af jörðum sem skýrslum var
safnað imi. í Quebec á 39%, og i
Ontario á 24%. En ekki á einu
einasta búi i Manitoba. Og þetta er
alt fyrir þá ástæðu að hér er landið
imnið ver en í austurfylkjunum og
menn ekki komnir upp á það að
skifta um komtegundir, sá sinni
tegund hvert árið í sama blettinn.
Þegar litið er á búnaðarskýrsl-
umar frá Englandi, sést einnig
hversu mikil áhrif nákvæm vinna
og komtegunda skifti hafa. Fyrir
400 árum, þegar jarðvegurinn á
Englandi var að því er tímann
snerti á sama stigi og hann er nú í
Man., voru 26 mælar hveitis af ekr-
unni. Eftir 200 ár sýna skýrslur
að það var komið ofan í 10 mæla af
ekru. Síðastliðin 50 ár hefir það
aftur komist upp x 40 mæla, eftir
40a ára ræktun. Þessi breyting er
svo að segja einvörðungu að þakka
því að þar var tekin upp ný regla
að skifta um korntegundir; þannig
að viðeigandi korntegund væri sáð
á viðeigandi tíma. Vissar kom-
tegundir taka úr jarðveginum viss-
ar næringartegundir og þarf því
jörðin að hvílast öðra hvora í þá
átt, án þess þó að hún þurfi að
liggja aðgerðarlaus. Á meðan hún
er til dæmis að hvíla sig frá því að
framleiða þær tegundir, sem draga
til sin köfnunarefni fnitrogen),
eins og baunir gera, þá getur hún
framleitt aðrar korntegundir, sem
önnur efni taka til sín.
Það er þannig alveg eins með
jurtina og mánninn; á meðan vér
t.d. erum að hvíla oss eftir gang
eða hlaup, getum vér haldið áfram
að vinna að því að lesa bók eða eitt-
hvað því likt.
Þar sem tilraunir voru gerðar á
Englandi til þess að sanna að þetta
væri þannig, voru valdar tvær jarð-
ir samskonar, hvor við hliðina á
annari; var því jarðvegur hinn
sami og loftsalg hið sama. Vinnan
var höfð nákvæmlega eins og út-
sæðið valið svo likt sem hægt var.
En á öðra landinu var altaf sáð
hveiti, en skift um á hinu. Árang-
urinn varð sá að á því landinu sem
skift var um gaf ekran 114% hærri
uppskeru af hveiti en á hinu land-
,inu í 32 ár. Þetta var sá lærdómur
sem að meira haldi hefir komið
enskum búnaði en flest annað.
Það skal endurtekið í þessu
sambandi að bóndinn er í félagi við
guð almáttugan til þess að fram-
leiða sem mest úr skauti jarðarinn-
ar sér og þjóð sinni til auðs og arðs
Þar er um ekkert okur að ræða
ekkert rangfengið fé; sá sem við
náttúruna skiftir beint og króka-
laust, hann aflar fjár síns á ærleg-
an og heiðarlegan hátt. fFrh.).
Ur bygðum
íslendinga.
Sexrmith P.O., Alberta.
11. jan 1916.
Herra ritstjóri Lögbergs:—
Þar sem eg hefi ekki enn séð
línu í þínu heiðraða blaði frá þess-
um útjaðrar kjálka Grand Prairie,
finst mér eg vera knúður til að
taka mér penna í hönd og láta um
heiminn vita að einnig hér era
Iandar, þó fáir séu. Tveir familíu
menn og fjórir einbúar, þá er
hópurinn talinn.
íslendingar hefðu átt að mynda
hér íslenzka nýlendu, á meðan land
var óunnið, en til þess vantaði
samtök. Nú er það orðið um sein-
an, því lönd eru öll því nær upp-
tekin. Menn héldu að nógur væri
tíminn, það væri bezt að bíða þang-
að til brautin kæmi ögn nær. Að
þurfa að keyra 250 mílur til að
komast hingað var að vísu langur
vegur, og yfir vondar brautir að
fara, ef brautir skyldi kalla. En
hvað var það fyrir lausa menn,
þegar giftir menn með konur og
börn brutust hingað og það kann-
ske um hávetur. Margar sögur
heyrir maður hér af þeim sem
hingað hafa flutt, og mörg æfin-
týri hafa sumir þeirra ratað í, og
víst ættu margir þeirra skilið að
fá D.M.C. heiðursmerkið, því
meira hugrekki og meiri hreysti
hafa sumir ekki sýnt, sem það fá,
heldur en þeir sem hingað fluttust
fyrst í þetta land.
Nokkur bréf hafa mér borist frá
mönnum, sem hafa langað hingað,
og eru aðal spurningarnar vana-
lega þessar: “Hvemig líst þér á
landið? Er nokkur von um járn-
braut? Er nokkuð af óteknum
löndum þarna í kring?”
Þeirri fyrstu svara eg þannig að
mér líst einkar vel á landið. Það
er fagurt á að líta og svipmikið.
Og fyrir þann sem sér hinar óunnu
víðáttumiklu grassléttur í anda,
esm blómlega akra og unnin tún,
er það björguleg sjón. Að vísu er
Stór landeignamenn eru hér
nokkrir, þó engin séu C.P.R. eða
H.B. lönd, og enginn annar land-
töku réttur gefinn. En margir
tóku hér úrvalslönd Suður Afríku
fara, meðan þau var að fá, eitt eða
fleiri, og sumar familíur hafa
svælt undir sig eins mikið og 14 til
16 lönd, og sýnir það glögt réttvísi
laganna, sem þó hæla sér af því að
hafa útilokað alla braskara. En
hvað era þessir menn annað?
Margir þeirra hvorki hafa né ætla
sér að hafa kraft til að vinna sín
eigin lönd, heldur bara að eiga þau
og reyna að selja svo þegar vel lík-
ar. En svo eru aðrir aftur á móti
sem eru famir að búa í stóram stíl.
Einn þeirra hafði um 1250 ekrar
undir komi í ár.
Um bæinn Grand Prairie er það
að segja að hann er furðu stór og
efnilegur fyrir það að hafa ailst
upp langt frá fóstur örmum járn-
brauta. Þar eru búðir af öllu tagi,
matsöluhús og brauðgjörðarhús og
banki o. s. frv. Vantar eiginlega
ekkert nema myndasmið. Hann
er enginn þar enn þá, og álít eg að
þar væri gott tækifæri fyrir mann,
sem þeirri iðn vildi sinna.
Lengi eru menn hér búnir að
biða eftir járnbraut. Alla tíð voru
loforð stjómarinnar fögur, eins og
menn þekkja. Brautin var ábyrgðst
að koma þetta og þetta árið, en
hún kom ekki. Hvert eitt loforð
flutti með sér hingað heilan hóp
af innflytjendum. En eftir marg
svikin loforð og rofna samninga
fóru menn að verða reikandi
trúnni á Sifton og C.N.R. og sum-
ir algerlega trúlausir. Brautin
lagði að vísu upp í langferðina, og
komst eitthvað 52 mílur áleiððis.
En þá þraut nestið, og þar við sit-
ur.
Annað jámbrautarfélag
hingað hefir stefnt er E.D.B.C.
Það rennir sinni línu norðvestur
frá Edmonton. Hingað kemur hún
inn í Spirit River héraðið, sem er
á að gizka 40 mílur héðan í norð-
ur. Sú braut heldur að öllum lík-
indum áfram vestur og mætir syst-
ur sinni, sem þar er komin á stað
vestur frá hafi. Eiga þær að
taka saman höndum á Poum
Coupe sléttunni.
Nú var járnbrautin farin að fær-
ast nær og brátt fór að kvisast að
McArthur ætlaði að byggja hing-
að brautarstúf inn til okkar Grand
Prairie búa. Hinir vongóðu urðu
frá sér numdir af fögnuði, en hinir
trúlausu skeltu skolleyrunum við
>essari flugufregn. Svo komu
eftir eru, eru varla þess virði að
taka þau. En eflaust má fá góð
lönd enn, með þvi að fara lengra
vestur og norður og svo er verið
að smá opna parta og heil town-
ships, sem hafa af einhverjum á-
stæðum ekki verið opnuð fyr..
Þetta víðáttumikla land, sem
nefnist í heild sinni Peace River,
á eflaust mikla framtíð fyrir hönd-
um. En eins' og annað hefir það
sína stóra kosti og líka sína ókosti,
og eru þeir aðallega fjarlægð frá
markaði. En það mxm lagast að
miklu leyti strax og hægt verður
að senda kornið vestur að Kyrra-
hafi.
E. Jóhannson.
Cloverdale, B.C.
3. febrúar 1916.
Dr. Sig. JÚI. Jóhannesson. Heiðr-
aði herra.
Þó eg sé ekki kaupandi Lög-
bergs, get eg ekki annað en látið í
ljósi innilegt þakklæti til þín fyirr
Sólskin. Með stofnun þess hefir
þú sáð því frækomi, sem aldrei
ætti að deyja. Þar Iæra bömin að
skrifa og lesa. Með öðram orð-
um, með því að gefa þeim tæki-
færi að skrifa sjálf, er vakinn hjá
þeim metnaður að læra málið, og
er það sú lang bezta hugmynd sem
enn hefir fram komið máli voru
til stuðnings, og heiður sé hverj-
um sem ljær því máli lið og bein-
ir því í rétta átt. Helzt ætti blaðið
að vera sérprentað. og þá náttúr-
lega að vera keypt á hverju ís-
lenzku heimili. Það skemmir aðra
1 eins perlu og Sólskin er, að hafa
oft pólitik til beggja hliða. Að eg
ekki kaupi Lögberg með Sólskin-
inu, kemur til að því að eg skift-
ist á við nágranna minn með Hkr.,
en það er eins og kross á okkur
Löndum að við verðum að fara
sem Spart með efni vor.
Svo óska eg þér gleðilegs árs og
góðs árangurs með litla blaðið þitt,
og óska og vona að börnin noti
sem bezt þetta góða tækifæri sem
þau hafa nú, og láti sem bezt af
sér leiða að hægt verði að segja
um þau eins og skáldið góða kvað:
“En eitthvað gott þar ættland mitt
átti á hverju blaði.”
Með vinsemd og virðingu.
Þinn einl.
Þ. G. Isdal.
Cloverdale, B.C.
3. febrúar 1916.
Heiðraði ritstjóri Sólskins.
Eg sé að allir leyfa sér að skrifa
fávitrir sem vitrir, ogtel eg mig
með fyrri hópnum. Eg get ekki lát-
mælingarnennirnir, þeir styrktu þá ið það vera að þakka þér fyrir þina
vongóðu í trúr.ni. En þeir görnlu | hugulsémi og framkvæmd að
löfðu séð þá áður á undan C.N.R., hrinda fram þessu bamablaði.
Blaði sem var óvæntur gestur, en
þó kærkominn hjá öllum íslend-
og sögðu að það sannaði lítið. En
svo þegar alt fór að kvika af hest-
um og hjólakerrum o^ svartur 1 ingum sem langa til að láta börnin
lítil reynd fengin fyrir ágæti þess- liaugurinn fór að lykkja sig kring | sín lialda við íslenzku máli. Eg
arar bygðar til hveitiræktunar, þvi um hóla og hæðir, þá fyrst fóru
það má segja að hún sé aðeins sex rnenn alment að trúa því að hing-
ára gömul og meginið af löndum að ætti virkilega að byggjast braut,
var tekið fyrir 3 og 4 árum. En
að undanförnu hefir það gefist vel,
og í ár ágætlega, og mjög litlar
skemdir af frosti.
Svo telst mönnum til að nálægt
640,000 ekrur hafi þegar verið
sem bætti úr margra böli og þraut.
Nú er langt komið með að stál-
leggja aðal brautina inn til Spirit
River og hingað mun hún koma
seint í vetur.
Seinustu spurningunni svara eg
teknar til ábúðar í þessu eina hér- neitandi. Það er lítið af óteknum
aði. | löndum hér í kring, og þau fáu sem
ætla að gamla máltækið sé að
“hálfnað er verk þá hafið er’” og
annað sem er vísa eftir Jónas Hall-
grímsson og getur átt hér við
vestra, að íslenzkan á sér vor ef
fólkið þorir. Eg var lengi búinn
að hugsa mér að ná í barnablað
handa börnunum mínum, en eg
vissi ekki af neinu slíku blaði hér
vestra og hefði því þurft að fá
það að heiman. En 5á galli hefði
S 6 Ii S K I N.
enginnj hafi því rétt til að drepa þá.
henni var kærast. En þessi fáu orð
hrifu unga manninn; hann varð
ekki rólegur fyr en hann var búinn
að biðja og segja: “Góði guð, bless-
aðu mig”.
Síðar varð þessi maður kunnur
prédikari, sem drottinn notaði til
þess að flytja mörgum frið og
blessun.
Helga G. Guðbrandson (Baldur).
Snjótitlingar.
Þið hafið öll séð litlu, gráu fugl-
ana, sem flögra úti fyrir hjá hverju
heimili að vetrinum. Eg ætla að
segja ykkur fáein atriði um þá.
Þessir litlu fuglar eru kallaðir snjó-
titlingar. þeir eru gráir að lit og á-
líka stórir og störfugla egg. Þess-
ir fuglar eru hér kyrrir alt árið um
kring; það eru mjög fáir fuglar
sem gera það, því það er of kalt
fyrir þá. Þeir fljúga flestir suður,
þangað sem loftslagið er hlýrra.
Ef þú heldur á brauðmola eða ein-
hverjum molum eða rasli og kastar
því út á fönnina, þá geturðu séð þá
koma í hópum og tína upp molana
með nefinu.
Ef þeir verða hræddir við eift-
hvað, þá fljúga þeir upp á húsburst
og sitja þar þangað til öllu er óhætt
aftur.
Þegar bylur kemur þá fara þeir
inn í fjós og hlöður, og hvaða skýli
sem þeir geta fundið. Á vorin
byggja þeir hreiður sín í trjánum
eða , í fjósum og hvar sem þeir
finna hentugan stað til þess.
Það er ósköp Ijótt að sjá það á
vorin stundum þegar drengirnir
koma og rifa niður hreiðrin þeirra
og henda í þá steinum. Eg held
að guð hafi gefið þeim lífið og
Þegar drengur drepur fugl, held
ur hann að það sé bara gamanleik-
ur, en sá leikur varir ekki nema í
fáein augnablik; fuglinn sem
drengurinn hafði haft gaman af
er dauður og skem|unin horfin.
Það var fyrir tveimur árum að
eg var að fara á skólann; eg mætti
þá tveimur drengjum. Þeir vora
með sinn fuglinn hvor, sem báðir
voru meiddir; eg spurði hvað þeir
ætluðu að gera við fuglana. Þeir
sögðust ætla að Iáta þá í fuglabúr
og leika sér að þeim. Þeim hefði
ekki dottið í hug að gera þetta ef
þeir hefðu verið góðir drengir.
H. G. ÓWynyard).
Góð svö/.
Maður spurði Þales' heimsspek-
ing hvað væri erfitt. “Að þekkja
sjálfan sig” svaraði hann. “En
hvað er þá auðvelt?” spurði mað-
urinn. “Að segja öðrum til synd-
anna” svaraði spekingurinn.
Epiktet heimspekingur var spurð
ur hver væri auðugur: “Sá sem er
ánægður með það sem hann hefir”
svaraði hann.
“Sá hefir nóg sér nægja lætur”
segir íslenzka máltækið.
“Kæri ritstjóri Sólskins.
Eg þakka þér kærlega fyrir Sól-
skinsblaðið. Eg hefi gaman af að
lesa það, og held því öllu saman og
ætla a£ láta binda það i fallegt
band .. ..”
Þin einlæg
Guðbjörg S. Björnson, 12 ára.
Cloverdale, B.C.
\
SÖLSKIK. |f fN 3
Sóley og Fífill.
I.
“Sæll vertu, fífill minn”, sagði
sóley við fífil, sem lá á vellinum.
“Sæl” anzaði fífillinn ósköp
dræmt. ,
“Skelfing ertu daufur í svona
góðu veðri. Gengur nokkuð að
þér?”
“Sérðu ekki að eg er að fölna?
Hann Nonni sleit mig upp í morg-
im. Æ, nú fæ eg aldrei framar að
brosa móti sólargeislunum. Dagg-
arinnar nýt eg ekki oftar, og aldrei
verð eg biðukolla. Getur þú nokk-
uð hjálpað mér?”
II.
“Það er nú öðr nær, góði fífill.
Eg er sjálf á glóðum um mig. Eg
er svo hrædd við börnin og ljá
sláttumannsíns. Þú verður að
fölna og deyja þar sem þú liggur.
Það var sorglegt fyrir þig að njóta
ekki lengur sólar og sumars, en
hitt vorkenni eg þér ekki, þótt þú
verðir ekki biðukolla. Ertu slitinn
upp með rótum?” “Nei, eg er
slitinn um miðjan legginn.”
III.
“Jæja, þá lifnar þú aftur að
sumri og þá fer máske betur, þá
getur þú líka orðið biðukolla, ef
þig langar til. En svo feykir
vindurinn af þér hærunum svo þú
verður sköllótfur, og seinast visn-
ar þú og deyr.”
“Lifna eg þá dkki aftur?”
“Jú, eftir vissan tíma.”
“Það er þá enginn dauði, það er
svefn eða dvali.”
IV.
“Já, vissirðu það ekki? Alt, sem
lifnað hefir, getur ekki dáið, en
það getur sofnað um stund.”
“Þá skal eg visna rólegur og
vakna aftur. Þakka þér fyrir,
systír, nú er eg ánægður með til-
veruna,” sagði fífillinn, um leið og
börnin tóku hann og reittu hann á
milli handanna.
Jónina Skagfeld
Mozart, Sask.
Smásögur.
Lítil stúlka var að borða morg-
unmatinn. Hún hafði fulla skeið
af graut og var rétt að láta það í
munninn þegar sólin skein á skeið-
ina, þá sýndist grauturinn í skeið-
inni verða bæði heitur og gulleitur.
“Ó, mamma”, sagði hxin, “hvað
heldurðu að eg hafi gleypt?”
“Hvað var það, elskan mín ?” sagði
mamma hennar. “Fulla skeið af
sólskini.” “Reyndu að gleypa svo
mikið af sólskini sem þú getur og
sjáðu hvort það lýsir ekki upp
dagana þína,” sagði mamma henn-
ar. t G. S. B.
Það var lítill franskur drengur
sem hét Pierre og annar drengur
sem hét Tommy. Þeim þótti gam-
an að leika sér saman, þó þeir
skildu ekki hvor annan. Pabbi
Tom’s spurði hann hvort Pierre
talaði ensku. “Nei”, sagði Tommy,
“en þegar hunangsfluga stakk
hapn í gær, þá grét hann á ensku.”
(býtt úr ensku).
Fluga hafði dottið ofan í blek-
bittu hjá rithöfundi nokkrum, sem
skrifaði ljóta og luralega hönd.
Sonur hans', lítill drenghnokki,
náði flugunni upp úr bittunni og
lét hana á pappírsblað. Hann
horfði stundarkorn á fluguna,
kallaði svo til mömmu sinnar og
sagði: “Hérna er fluga, mamma,
Margt smátt gerir eitt stórt
jafnvel þegar um eldspítur er að ræða, þá ættu menn
að hafa augun á smámunum. Viðartegundin, gæði
brennisteinsins, hversu hægt er að kveikja á þeim
EDDY’S ELDSPÍTUR
eru búnar til úr sterkum hreinum furuviði og svo vel
gerðar að í þeim kviknar frábærlega vel. Eddys eld-
spítur hafa verið til sölu í sextíu og fimm ár það er því
ekki að undra þó þetta félag kunni að búa til eldspít-
ur. Það er altaf óhætt að reiða sig á vörur sem Eddy
félagið býr til.
þá verið á því, að það hefði komið
svo sjaldan ,og svo annað, að þau
hefðu ekki haft tækifæri að skrifa
sjálf í það, sem allur lærdómurinn
er þó innifalinn í, eða að minsta
kosti eins mikill. En engum nema
þér hefir dottið í hug að muna eft-
ir bömunum.
Með kærri þökk fyrir blaðið og
beztu óskum til þín. Með vinsemd
og virðingu.
Þórdís ísdal.
Vilhj. Stefánsson
Guði sé lof fyrir góða frétt,
gefna nú öllum heimi rétt,
Vilhjálmur lífs og Iíður vel,
landi vor nyrðra, gleði tel.
Listamaðurinn land eitt fann
leggur það til við ríkið hann,
veldi Canada veitir magn,
vísindín hafa þar af gagn.
Löndin kannar, nú orðinn er
einn sá frægasti maður hér.
Hugprúður, djarfur, þrár í þraut
þolgóður sér hann ryður braut.
Sjálfstraust á mikið halur hýr,
hugrakkur seint til baka snýr,
fljóthuga mörgum vanda ver,
velur oft ráðið bezt sem er.
0
Eg óska af hjarta að vinur vor
velferðar njóti um æfispor.
Dygða veg leiði drottinn þann
drenglynda, prúða heiðUrsmann.
S. Mýrdal.
Rœða Skúla þingmanns
Sigfússonar.
Eins og getið er urn í Lögbergi,
hélt Skúli Sigfússon ræðu í þipg-
inu fyrra mánudag; er það fyrsta
ræða hans þar og mun flestum
þykja vel af stað farið. Ræðan
var um þá tillögu að hjálpa frum-
býlingum um kýr.
“Háttvirti þingforseti. Eg get
ekki séð að neitt sé hlægilegt við
þetta frumvarp. Þ.vert á móti finst
mér tillagan vera mjög skynsamleg
og lýsa hagfræðisþekkingu máls-
flytjanda; eg virði því stórkostlega
þúnaðarmála ráðherra vorn og
óska honum til hamingju, þar sem
hann er fyrsti ráðherra í Canada,
sem samskoriar lögum kemur í
framkvæmd.
Að því er það snertir að þetta
frumvarp eigi aðeins við viss svæði
í fylkinu, eins og sumir hafa fund-
ið því til foráttu; það er að segja
svæðinu á milli Winnipegvatns og
Manitobavatns, þá hefi eg því þessi
svör að gefa.
Þietta ofannefnda svæði er hið
eina hérað i fylkinu, þar sem feng-
ist hafa heimilisréttar lönd síðan
stríðið hófst. Þe’ss' vegna var það
að þegar stríðið byrjaði, neyddust
margir til þess, er vinnulausir
voru, bæði í Winnipeg og annars-
staðar, að flytja út á land á þess-
um svæðum, þar sem það var eina
héraðiðj er stóð þeim opið. Hund-
rað og þrjátíu heimilisréttar lönd
voru þvi tekin i grend við Eiriks-
dal í september mánuði 1914. Álíka
margir hafa tekið lönd út frá öðr-
um stöðvum þar norður af.
Þetta fólk átti þess engan kóst
að bjargast áfram í bænum, þeg-
ar það fór þangað; það var því
ekki einungis vel til fallið, lieldur
svo að segja skylda að veita því
aðstoð, þegar á landið var komið.
, Þessir frumbýlingar fara ekki
fram á neina hjálp, án þess að
endurgoldin sé. Fé það sem til
þessa fyrirtækis er varið verður
fulllkomlega trygt fylkinu, og er
mér ekki mögulegt að sjá að
stjórnin geti tapað á þvi á neinn
hátt.
Eg hefi hé^ft dálitla persónulega
reynslu í þessu efni, og skal eg
nefna eitt dæmi.
Haustið 1912 kom maður frá
Bandaríkjunum hingað út með sex
börn, og hafði alls ekkert til þess
að byrja með. Einn hinna eldri
bænda í grend við mig leigði hon-
um 6 kýr, til þriggja ára með þeim
skilyrðum, að hann fengi helming-
inn af kálfunum; áttu þau skifti
að fara fram 1. nóvember 1915;
hafði þá hjörðin vaxið um 17 og
var henni skift þannig að maður-
inn sem fékk kýrnar leigðar, mátti
kjósa fyrsta gripinn, eigandinn
annan o. s. frv., þangað til skift-
unum var loikið. Öll viðbót hjarð-
arinnar, eftir því sem eg hefi bezt
vit á, var $500 virði. Eg keypti 8
gripina, sem eigandinn fékk í sinn
hlut fyrir $240, og voru hinir 9
að minsta kosti $20 meira virði;
auk þess var verð kúnna orðið $10
hærra á hverri 1915 en það var
1912, þar sem gripir höfðu hækk-
að í verði.
Sá, er kýniar féikk, hefir haft
þær til lífs viðurværis fyrir sig og
fjölskyldu sína þessi þrjú ár, og
hefir þetta gert honum það mögu-
legt að haldagt við á heimilisrétt-
ar landi sínu og bæta það til stórra
muna.
Eg er þvi reiðubúinn til þess að
greiða atkvæði með þessu frum-
varpi, þegar til úrslita atkvæða
kemur í þinginu; og treysti eg mér
til að sýna fram á að með því að
koma þessu. fyrirkomulagi í fram-
kvæmd, er ekki einungis gróða-
vegur gerður mögulegur frumbýl-
ingnunum, heldur er það ágóði öllu
fylkinu, með því eg veít að norður
hluti fylkisins er betur fallinn til
griparæktar en nokkur annar hluti
þess.
Eg skal ekiki lengja mál mitt í
þetta skifti, með þvi að margir
aðrir munu reiðubúnir að ræða
þetta mál í kvöld.”
Mútukœrur í Regina.
J. E." Bradrhaw þingmaður fyr-
ir Prince Albert. í Saskatchewan
þinginu bar fram kærur á fimtu-
daginn þess efnis að nokkrir lib-
eral þingmenn hefðu þegið mútur
í desember mánuði 1913, til þess
að vera á móti vínbannslögunum.
Krafðist hann þess að skipuð væri
konungleg rannsóknarnefnd í mál-
ið; en með þvi að kærur hans
hefðu verið svo óákveðnár, að eng-
inn sérstakur þingmaður var til-
nefndur, hefir ekki verið skip-
uð .rannséxknarn. Turgeon dóms-
málaráðherra hélt langa ræðu í
málinu og kvað það aðeins fram
komið af hálfu Bradshaws í því
skyni vekja* eftirtekt. Kvað .
hann það skyldu kæranda að til-
greina þá sem hann teldi seka, en
það gerði Bradshaw ekki’og féllu
því kærurnar niður.
Skynsamleg fyrirskipan
Sám Hughes hermálaráðherra í
Canada gaf út þá skipun á föstu-
daginn að allar reykingar í her-
skálum séu harðlega bannaðar
nema í biðsölum. Áður reyktu.
hermenn svo að segja hvar sem
þeir voru staddir, einkum yfir-
menn; en þessi skipun gildir jafnt
fyrir æðri sem lægri. Skýrslur um
bruna í Canada sýna að stórfé eyði-
legst árlega af eldi sem kviknar
fyrir þá sök að eldspýtu eða vind-
ilstúfi hefir verið kastað ógætilega,
þar sém hætta hefir stafað af. Og
nú síðast er það álit sumra að hinn
mikli eldur og það voðalega slys
sem honum var samfara i Ottawa
hafi ef til vill orsakast af reyking-
um. Hermálaráðherrann verð-
skuldar lof fyrir þessa skipun sína.
Til Kyrrahafs-
strandar^B
IJ'L' l>ú ætlar vestur og vilt
^ kaupa lítiS heimili I smá-
bæ á hinni gullfallegu Kyrra-
hafsströnd, þá láttu ekki þetta
fara fram hjá þér:—
TlJj SöIjU: “Cottage” í bæn-
um Blaine í Washington-ríki, á
40 feta 168. Á 168inni er einnig
stór vi8argeymslu-kofi, hænsna-
hús og brunnur rétt vi8 hús-
dyrnar. Alt inngirt. 2 “ever-
green” tré á 168inni og blðma-
be8 aS framan. HúsiS er 22x36,
nýmálaS 1 haust sem leið aS ut-
an og innan; 5 herbergi, öll I
stærra lagi, 2 svefnherbergi.
HúsiS er á skemtilegum staS f
bænum, rétt viS eina aSaJ-götu
bæjarlns.
SKHjMAUAK: Eign þessi fæst
fyrir $700.00, ef selst fyrir 16.
Marz næstk., $250.00 út I hönd,
afgangur efdr samningum; eSa
fyrir $550.00, ef borgaS er út f
hönd. — pessi elgn er meira en
$700.00 virSi eins og hún er f
dag. Mundi kannske taka til
greina eign í skiftum í Winni-
peg. Frekari upplýsingar hja
eigandanum, S. A. Johnson, 696
Banning St., Winnipeg, Man.