Lögberg - 06.07.1916, Qupperneq 6

6
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 6. JÚLI 1916
223.
SKANDINAVA °HERDULD
(Overseas Battalion)
UNDIR STJÓRN
Lt.-Col. ALBRECHTSEN
AðcJ-skrifstofa:
1004 Union Trust Bldg.
Stjórnað eingöngu af Skardircvum og liðsafnaður allur undir þeirra umsjón
Skanclinavar beðnir að ganga í þessa deild. INNRITIST STRAX
HEILBRIGÐI.
“Suntarveiki”.
Hitatíminn fer í hönd. Margar
mæður kvíSa fyrir hitatimanum
eins og strið eða landplágu. Um-
hyggja og áhyggjur mæSranna vaxa
hundraðfalt þegar að þeim tíma
líður.
“Sumarveikin” svokallaða er tið-
ur gestur og ægilegur og það er
eðlilegt þegar tillit er tekið til þess
hversu hún verður mörgum bömum
að bana og hversu mörg þeirra hún
leiðir langt á veg til grafar, þótt
þau lifi, að móðirin finni hjartað
slá tiðar og óþægilegar þegar “hita-
tíminn” kemur með “sumarveik-
ina”.
1 gamla daga var það álitið óhjá-
kvæmilegt að öll börn fengju sum-
arveikina; hún var alveg eins sjálf-
sögð og tanntaka; hún var ein af
þeim erfðasyndum, sem ekki varð
umflúin, það voru aðeins hraust-
ustu börnin sem lifðu hana af; hin
blátt áfram dóu — um það var ekki
til neins að fárast.
Nú er þessu á annan veg farið;
nú er sumarveikin verjanleg; nú er
það sannað að hún er oftast því að
kenna að þekkingarskortur eða
kærulevsi hefir hamlað móðurinni
eða þeim sem börnin stunda, frá
því að annast þau eins og vera ber.
í síðastliðinn áratug hafa læknar
mjög lagt sig fram um það að afla
sér þekkingar á því hvernig fara
eigi með ungbörn, og kenna það
mæðrunum. Bæði að kenna þeim
hvemig þær eigi að haga sér ef
bamið fær þessa veiki og þó eink-
um og sér í lagi að kenna þeim að
fara þannig með barnið að það fái
veikina ekki. Kenna þeim meðferð
á baminu í öllum greinum, en helzt
viðvikjandi fæði þess.
Sérstaklega hefir mikið verið
unnið í þessu tilliti í stórbæjunum;
en þar voru börnin vön áður fyr að
hrynja niður hópum saman um hita-
tímann.
Þetta barnafrelsis strið, eins og
það hefir með réttu verið nefnt —
því stríð er það oft og einatt, hefir
borið svo góðan árangur að í stór-
bæjunum sumstaðar, t. d. Chicago,
þar sem fólk býr í þröngum og loft-
illum hýbýlum og aðbúaður er víða
á lágu stigi, deyja nú jafnvel færri
böm úr “sumarveikinni” en i
mörgum smábbæjum þar sem loft
er heilnæmt og húsakynni rúmgóð.
Er þetta alt að þakka hinu sívak-
andi auga læknanna og hinni sí-
starfandi hönd þeirra ásamt aðstoð
hjúkrunarkvenna og annara upp-
lýstra mannvina sem þátt taka i
starfinu.
Frá því er sagt í blaðinu “Picto-
rial Review” að árið 1900 hafi börn
á vissri munaðarleysingja stofnun
verið hirt af ólærðri hjúkrunar-
konu, sem gaf þeim vissa fæðu og
vis'san skamt eftir aldri á vissum
tímum. 1 júní mánuði það ár dóu
65% af öllum þeim börnum þar
sem veiktust af sumarveiki. í júlí
og ágúst, þegar öll þau veikluðustu
voru dáin voru það aðeins 55% af
þeim sem veiktust sem dóu. 1
stuttu máli meira en helmingur
allra þeirra barna sem af þessu
veiktust dóu. •
Næsta ár fékk stofnunin sérfræð-
ing, sem lesið hafði barnalækningar
og barnauppeldi, sérstaklega með-
ferð á börnum að því er fæðu snerti.
Hann hafði þar aðeins lærðar
hjúkrunarkonur og vanar.
öll börnin voru nákvæmlega
skoðuð og fæðunni hagað eftir því
hvernig þau voru að styrkleika; var
nákvæmlega farið þar eftir fyrir-
sögn læknisins. Árangurinn v^r ó-
trúlegur; í júní 1910 dóu aðeins
10% af þeim s'em fengu sumarveik-
ina; í júlí aðeins 8 °/0 óg í^ágúst ekki
nema 4%. Með öðrum orðum lífs-
möguleikar barnanna voru auknir
um 400%.
Nú sér heilbrigðisráðið i öllum
stórbæjum um það að miklu leyti að
[eiðbeint sé í þessa átt. En móðirin
úti á landinu er þar ver stödd. Það
er því aðallega fyrir hana sem þess-
ar línur eru skráðar.
“Sumarveiki” er nafn sem er
haft yfir alla maga- og innýflasjúk-
dóra bamanna og orsakast af
nokkurs konar eitri. Það eru upp-
haflega gerlar eða bakteriur — eig-
inlega nokkurs konar örsmáar jurta
tegundir, sem vaxá og margfaldast
með ótrúlegum hraða. í raun og
veru kemur þetta altaf af einhvers
konar óþrifnaði eða vanþekkingu.
Til þess að koma í veg fyrir
þetta er fyrst og fremst áríðandi að
gæta alls hreinlætis með barnið,
sérstaklega með fæðu þess.
Þ'ess þarf að gæta að barnið sé í
hreinu rúmi; alt hreint í kring um
það, bæði föt og annað; alt hreint
sem það leikur sér að, og um að
gera að það sé rækilega varið fyrir
flugum og veggjalúsum, þar sem
þær eru; sömuleiðis fyrir köttum
og hundum. Sá ljóti, viðbjóðslegi
og hættulegi siður tiðkact sumstað-
ar að iáta ketti liggja hjá börnum,
þar sem þau hárreita þá og fara
svo upp í sig með fingurna og
gleypa hárin sem á fingrunum tolla u
sama er að segja um hunda að því
viðbættu að þeir eru stundum látn-
ir vera svo nærgöngulir að þeir
sleikja börnin í framan. Það er
ekki dæmalaust að ungbarn er látið
leika sér við hund þannig að það
fer upp í hann með hendumar og
svo upp í sjálft sig á eftir. Þetta
er bæði viðbjóðslegt og stór hættu-
legt. Það er algengt að óvita barn
þrífur í rófuna á kettinum eða eyr-
að á hundinum og treður því upp
i sig. Þetta hljóta þeir allir að
hafa séð sem víða hafa farið og
opin augu haft. Og það þarf
engan lækni eða sérfræðing til þess
að skilja þá hættu sem af því getur
stafað. Köttum eða hundum ætti
aldrei að líðast að koma nærri
ungbörnum — ekki fyr en þau
stálpast og vitkast.
Flugur bera gerla á fótum sér
frá haugum og rotnandi rusli sem
þær hafa sezt á úti fyrir áður en
þær komast inn í húsin. Þ etta or-
sakar oft sjúkdóma og er þvi áríð-
andi að verja börnin fyrir flugum.
Á þetta var minst í síðasta blaði.
Sé húsið ekki þannig varið áð
flugur komist ekki inn í það, þá
þarf að verja bamið annað hvort
með síu eða öðru.
Heilbrigðisstjórnin í Texes 1909
segir að ef böm yrðu fullkomlega
varin fyrir, flugum, þá væri bama-
dauði af sumarveiki minkaður um
50%.
Á því ríður að hafa föt bams-
ins hrein og eins það sjálft. Það
lætur upp í sig hendurnar og sýgur
þær og sömuleiðis föt sin, og sé
hvorttveggja óhreint, þá getur það
orsakað “sumarveiki”.
Að því er fæðu snertir skal þess
gætt er hé'r segir: Þegar barnið er
á brjósti—eins og öll börn ættu að
vera— á móðirin að gæta þess að
brjóstavörturnar séu altaf hreinar
þegar barnið sýgur. Bezt er að
,þvo þær alt af í hyert skifti úr
bórsýru éboric acid) sem er hvítt
duft, er teskeið af því látin í hreina
skál og kaffibolla af sjóðandi vatni
helt á það; þegar duftið er leyst
upp. má láta það x glas, geyma það
og þvo brjóstavörtumar úr því.áð-
ur en barnið sýgur og eins á eftir.
Þegar ungbarni er gefið vatn að
drekka, þarf að gæta þess að vatnið
hafi verið soðið og kælt svo í luktu
iláti, alveg hreinu. Sömuleiðis
þarf þess að gæta að skeiðin sem til
þess er notuð sé nákvæmlega hrein.
Vissara er að gerilverja mjólk
þá sem notuð er handa ungbörnum
og er það gert þannig: Lát mjólk-
ina í flöskur, lát i þær tappa úr
soðinni dulu, lát flöskurnar í fötu,
hell í hana sjóðandi vatni, lát yfir
fötuna hlemm og lát hana standa
í 25 mínútur til hálftíma; kæl svo
flöskurnar skyndilega og geym þær
þar sem svalt er; helzt í is.
Ef bamið fær “sumarveiki” þrátt
fyrir alla varfærni, þá sæktu tafar-
laust lækni. Þangað til hann kem-
ur verður oft eitthvað til bragðs að
taka; þá er það fyrst að halda
allri fæðu frá barninu og gefa því
laxerolíu, eina teskeið ef það er 3
til 6 mánaða, ij/J teskeið ef það er
6—9 mánaða; 2 teskeiðar ef það
er 9—12 mánaðar; ef það er eldra
þá matskeið.
Sömuleiðis er gott áð sprauta
kaffibolla af volgu vatni með einni
tes'keið af salti upp í endaþarminn,
en það þarf að gerast mjög var-
lega.
Ef barnið er þyrst þá gef því
ekki mjólk heldur heitt vatn, helzt
eins heitt vatn og það getur tekið.
Gætið þess ávalt að sækja lækni
tafarlaust, ef barnið fær þessa
veiki.
3000 embœttislausir
embœttismenn.
Eftirfarandi grein birtist i rit-
stjórnardálkum “Tribunes 30. júní.
Vér prentum hér skoðun konu á
þessum þrjú þúsund embættislausu
embættismönnum, sem sagt er að
þíði eftir kalli frá ýmsum pörtum
Canada.
Eftir því sem konur líta á málið
var það eitt af því sem mestri van-
virðu sætti af öllu sem fram kom
á fundi Canadis'kra kvenna i gær i
Toronto að þrjú þúsund manns sem
nú þegar eru í herforingja fötum
eru blátt áfram iðjuleysingjar, sem
biða eftir því að þeim gefist tæki-
færi. Með öðrum orðum, þeir eru
að bíða eftir að þeir fái embætti í
raun og veru.
Fyrir slíkum mönnum hér er ekki
hægt að bera nokkra virðingu, þvi
á yfirborðinu er svo að sjá að þar
sé aðeins um fjárhagslegt 'gróða-
bragð að ræða, og geta þjóðhollir
þorgarar enga samhygð borið með
slíku.
Kona gæti skilið það að maður
ætti erfitt með að fara i herinn
vegna heimiliskringumstæða, eða af
heilsuleysi, eða jafnvel af eðlileg-
um ótta og skelfingu fyrir harm-
kvælum og lemstrum á vígvellinum.
Þær tilfinningar hafa þeir, ef til
r vill, allir haft meira og ’minna, sem
í stríðið hafa farið. Það að .þeir
sem innritast hafa í herinn hafa
unnið sigur á þessum tilfinningum
og skelfingu, hefir gert þá enn þá
•hugrakkari í augum kvenna, sem
geta gert sér grein fyrir hvað þeir
hafa orðið að þola. En sá sem hik-
ar við að þjóna landi sínu aðeins
vegna þess að kaupið sem hann á
að fá og það sem hann kallar virð-
ingu og vill ná í er lægra en hann
gerir sig ánægðan með, hann hegð-
ar sér þannig að ekki er hægt að
hugsa um hann nema með blygðun.
Þrjú þúsund manns er nærri nóg
til þess að fylla þrjár deildir sem
menn þarfnast. Hvað skyldi mæla
á móti því að mynda að minsta
kosti tvær deildir með þessum
þrjú þúsund mönnum, sem vonandi
er að hafi næga æfingu til þess að
leysa af hendi almennar hermanna-
skyldur? Ef þessir menn gætu
losnað við þá næmu pest, sem virð-
ist hafa gagntekið þá þeim til van-
virðu, þá gætu þeir myndað eina
hina beztu herdeild í öllum hernum
og mundu eflaust ávinna heiður
sjálfum sér, vandamönnum sínum
og landinu sem þeir koma frá.
Eins og þessir þrjú þúsund manns
koma fram, geta þeir alls ekki
yænst neinnar aðdáunar frá með-
borgurum sínum. Ef gildi manns-
ins færi eftir því að hann sé í her-
búningi—það er að segja konung-
legum einkennisbúningi, en ekki
eftir því að fötin sem hann er í séu
úr betra efni en föt félaga hans,
þá væri ekki eins mikið sózt eftir
því sem í raun og veru er ekki til.
— Þáð er að segja eins mörgum
embættum sem menn vilja fá sem
herforingjar deilda þeirra, sem lík-
lega verða flestar alls ekki til þegar
öllu er á botninn hvolft.
Þeir sem áuinna sér virðingar og
stöðuhækkun eftir reglulega her-
8 ð l ) 1 1 X.
IÓLIKII. a— •
hvernig hnúturinn hefir verið bú-
inn til. Hver veit annars nema eg
gæti hnýtt hann aftur ef eg leysti
hann. Það gerði að minsta kosti
ekkert til þó eg reyndi.”
Svo reyndi hún fyrst að lyfta
kistunni. Hún lyfti öðrum endan-
um upp um nokkra þumlunga og
lét hann svo falla á gólfið aftur
snögglega. Augnabliki seinna fanst
henni eins og hún heyra eitthvað
hreyfast 1 kistunni.
Hún lagði eyrað við lokið
og hlustaði eins nákvæmlega og hún
gat. Hún var viss um að það var
eitthvert hálfkæft nöldurshljóö í
henni.
Þegar hún reis upp aftur varð
henni litið á hnútinn á gullsnúr-
imni:
“Það hlýtur að hafa verið ákaf-
lega lagin manneskja sem hnýtti
þennan merkilega hnút”, sagði hún
við sjálfa sig. “En samt held eg
nú að eg gæti leyst hann.”
Sólin skein glaðbrosandi inn um
gluggann. Pandóra hlustaði aftur.
Hún hafði hendina á öðrum endan-
um á hnútnum og tók í hann rétt
af tilviljun um leið og hún hrökk
við þegar henni heyrðist eitthvað.
En hnúturinn á gullsnúrunni
raknaði þá fyrirhafnarlaust, rétt
eins og það væri gert með göldrum
og Pandóra stóð hjá kistunni
óbundinni aftur:
“Þetta er það skrítnasta sem
nokkurn tima hefir komið fyrir
mig”, sagði Pandóra við sjálfa sig:
“Hvað ætli Epimetheus segi nú?
Hvemig get eg nú hnýtt hnútinn
aftur?”
Hún reyndi tvisvar eða þrisvar
að hnýta hnútinn, en það tókst ekki.
Hún fann að henni var það alveg
ómögulegt. Það var því ekki um
annað að gera en láta kistuna biða
svona þangað til Epimetheus kæmi
heim. I
En þá datt Pandóru það í hug alt
í einu að hún yrði grunuð um að
hafa opnað kistuna þó hún hefði
ekki gert það, þegar það sæist að
hún væri óbundin aftur. Henni
fanst þá að það væri rétt að gera
það, svo hún væri ekki grunuð um
það sem hún hefði ekki gert. Hún
vissi ekki hvort það var virkilegt
eða ekki, en henni heyrðist margar
raddir hvisla að sér að hún skyldi
gera það.
Og svo heyrðist henni þar að
auki vera kallað inni í kistunni og
vera sagt: “Hleyptu okkur út,
góða Pandóra! blessuð hleyptu
okkur út. Við skulum verða ósköp
skemtileg leiksystkini þín ef þú
hleypir okkur út. Fyrir alla muni
hleyptu okkur út!”
“Hvað getur þetta verið?” hugs-
aði Pandóra. “Er virkilega eitt-
hvað lifandi í kistunni? Já, það er
áreiðanlegt. Eg ætla bara að gægj-
ast svolitið undir lokið, bara ósköp
lítið. Og svo ætla eg að ]oka kist-
unni eins vel og áður.”
En nú skulum við heyra um Epi-
metheus. Þetta var í fyrsta skifti
sem hann var einn að leika sér síð-
an Pandora kom og varð leiksystir
þans. En nú fór alt öfugt fyrir
honum. Og hann var ekki nærri
eins ánægður og hann var vanur.
Hann fann það út og hætti svo að
leika sér alt í einu. Hann hugsaði
sér að það væri bezt að fara aftur
heim til Pandóru.
Rétt um sama leyti sem hann kom
inn í kofann hafði Pandóra tekið
í lokið á kistunni til þess að opna
hana. Epimetheus sá þetta. Ef
hann hefði kallað í hana, þá hefði
Pandóra kannske hætt við alt sam-
an og ólukku kistan aldrei verið
opnuð og enginn vitað hvað í henni
var.
Þegar Pandóra lyfti lokinu af
kistunni varð alt í einu dimt og leið-
inlegt í kófanum. Svart ský hafði
breiðst fyrir sólina alveg eins og
það hefði grafið hana lifandi.
Áður hafði heyrst dálitil suða og
nöldur, nú varð það alt í einu að
þrumandi óhljóðum. — En Pandóra
gaf því engan gaum, heldur lyfti
hún lokinu upp svo að segja alveg
og leit ofan í kistuna. Það var
eins og heill hópur af fljúgandi
verum þytu fram hjá henni upp úr
kistunni, og i sama bili heyrði hún
til Epimetheusar; hann hljóðaði
upp yfir sig af sársauka:
“Eitthvað stakk mig?” sagði
hann, “eitthvað stakk mig! Þetta
var ljótt af þér, Pandóra! Hvers
vegna varstu að opna þessa ólukku
kistu ?”
Pandóra lét kistuna aftur, reis
upp og leit í kring um sig til þess
að vita hvað hefði komið fvrir
Epimetheus.
Þrumuskýið hafði gert svo dimt
í kofanum að hún sá ekki vel hvað
um var að vera. En hún heyrði
þunga suðu eins og þar væru ótal
flugur. Og þegar augu hennar
vöndust smátt og smátt við dimm-
una sá hún heilan hóp af ljótum
kvikindum með leðurblöðku vængj-
um. Þessi kvikindi voru dæma-
laust illúðleg útlits og höfðu langa,
hvassa brodda í rófunum. Eitt
þessara kvikinda hafði stungið
Epimetheus.
Alt í einu fór Pandóra sjálf að
hljóða upp yfir sig. Hún var frá
sér numin af sársauka og hræðslu,
alveg eins og Epimetheus. Ótuktar
kvikindið eitt hafði sezt á ennið á
henni og það var ómögulegt að vita
hversu djúpt það hefði stungið
hana ef Epimetheus hefði ekki
komið til hennar og strokið það af
henni.
Ef ykkur langar nú til að vita
hverjar þessar ljótu ófreskjur voru
sem komu úr kistunni, þá skal eg
segja ykkur alveg eins og er. Þær
voru allir erfiðleikar og ógæfa sem
fyrir menn koma. Þar var geð-
ilska og illar ástríður, alls konar
^byggjur, yfir hundrað og fimtíu
sorgir; allra handa sjúkdómar og
drepsóttir, sársauki og kvalir. Og
svo voru þar alls-konar tegundir af
óþekt.
Þessi óhræsi höfðu stungið bæði
Epimetheus og Pandóru svo að þau
dauðkendi til; og þau þoldu þessar
kvalir ver vegna þess að þetta var
í fyrsta skifti sem sársauki hafði
fundist síðan heimurinn var skap-
aður.
Við þetta bættist það að þau voru
í ákaflega illu skapi, bæði við sjálf
sig og hvort við annað. Til þess
að láta geðilsku sina sem bezt í ljósi
settist Epimtheus út i horn og sneri
bakinu að Pandóru, en Pandóra
fleygði sér á gólfið og hvíldi höfuð
sitt á ógæfukistunni. Hún var há-
grátandi og ætlaði alveg að springa
af ekka.
Alt í einu heyrðist barið léttilega
innan á kistulokið:
“Hvað getur þetta verið?” sagði
Pandóra og lyfti upp höfðinu. En
annaðhvort hafði Epimetheus' ekki
tekið eftir því eða hann var í of
illu skapi til þess að gegna. Að
minsta kosti svaraði hann engu.
“Ósköp er þetta illa gert af þé'r,
þjónustu, eru þeir einu þegar alt
kemur til alls, sem hafa sönnun
fyrir því að umboðsbréf þeirra
hafi hlotnast fyrir persónu-
lega hæfileika. Herdeild sem
myndúð væri af þem embætt-
ismönnum sem nú eru embættis-
lausir, mundi brátt leiða það í ljós
hverjir væru hæfastir fyrir herfor-
ustu, og þeir sem hæfastir væru
kæmust bráðlega þangað sem þeir
ættu heima.
Ef menn bera nokkra virðingu
fyrir áliti kvenna, sem nú vinna
þau verk sem heimurinn virkilega
þarfnast, þá innritast þeir í herinn
SEM HERMENN og feta sig svo
áfram stig af stigi og alla leið upp
í yfirherforingja stöðu, ef hæfileik-
ar þeirra leyfa.
Það sem bera verður í huga, er
það að hinn konunglegi einkennis-
búningur er það sem virðingtx
verðskuldar Jþegar hann er þar sem
hann á heima), en ekki það hversu
mikið kaup sá hljóti sem í honum
er.
Þegar frá eru talin nokkur
hundruð eldri manna, sem sumir
eru í einkennisbúningi vegna vin-
áttu og hollustu þeirra sem völdin
fá, þá eru mörg hundruð eftir sem
gætu sjálfum sér til sóma og landi
sínu farið í almenn hermanna
klæði.
Enginn hæfur maður sem getur
komið því við að fara í stríðið ætti
að láta sér þau ófínu störf í augum
vaxa sem eru lhutskifti óbreyttra
liðsmanna.”
f“Tribune” 30. júní 1916).
Sir Roger Casement
Eins og annarsstaðar er skýrt frá
var hann dæmdur til dauða fyrir
Iandráð, enda dettur víst engum í
hug að efast um að eins lengi og
dauðadómar eru til, þá hafi sá dóm-
ur verið í fúllu samræmi við lands-
lög og venjur, og undir kringum-
stæðunum, tæplega hægt að ákveða
annan dóm.
En þrátt fyrir það er talið vafa-
samt hvort heppilegt sé að ráða
Casenxent af dögum. Blaðið “The
Daily News” í Lundúnum heldur
því fram að hann sækist eftir því
að verða talinn pislarvottur og
hætta sé á áð honum kunni að hepn-
ast það ef hann sé líflátinn.
Orðrétt talar blaðið um málið á
?essa leið: “Dauðadómur var eina
hugsanlega hegningin í þessu málí.
Glæpur Casements var opinber og
ósvífinn. Fá svartari landráða
, dæmi finnast í sögunni. Að því er
Casement sjálfan snertir er engin
ástæða til vægðar.
En samt er það svo þegar málið
er yfirvegað frá öðru og mikils-
verðara sjónarmiði, þá er það vafa-
samt hvort það er stjórnvizka að
krýna hann kórónu pislarvættisins,
sem hann auðsjáanlega sækist eftir.
Það er eitt sem forðast verður
öllu fremur að þessu sinni. Það er
að hella nýrri olíu í eldi ókyrrleik-
lans þegar öll framtíð írlands er í
• veði. Þá er það þýðingarlaust og
xværi hættulegt að ganga fram hjá
þvi hversu langt æsing írsku þjóð-
arinnar er komin í sambandi við
aftökurnar og morð Skeffingtons
og ennfremur vegna þess dóms er
fann morðingjann vera óheilbrigð-
an, og ýmislegs annars.
“Vér getum skoðað þessar til-
finningar andstæðar heilbrigðri
skynsemi, en hvað um það, þær eru
til. 'Þáð er hinn yfirgripsmikli
sorgarleikur sem nú færist óðum
að síðasta þættinum, sem endar vel
eða illa, eftir því hvort vér breytum
skynsamlega eða óviturlega.
Þ'egar málefnið er íhugað frá
þessu sjónarmiði, þá væri það vel
fyrir yfirvöldin að spyrja sjálf sig
hvort það væri varlegt að bæta einu
hættuatriði við yfirvofandi voða,
jafnvel þegar um eins ómótmælan-
legan glæp er að ræða eins og í máli
Casements.
Látum oss öll sem málið varðar
íhuga afleiðingarnar; ekki einungis
fyrir ísland eða England, heldur
fyrir allan heiminn og sérstaklega
fyrir Ameríku, þar sem vakandi
auga er nú á dögum haft á öllu sem
fram fer, og öðruvísi litið á en vér
gerum sjálfir, og samhygð með ír-
landi efum vér ekki.
Gleðiefnið í þessari leiðinlegu
sögu er það hversu heiðarleg var
framkoma írsku hermannanna á
Þýzkalandi sem Casement reyndi
að afvegaleiða.”
Blaðið “The Daily News” er eitt
áhrifamesta blaðið á Englandi, enda
er það eina blaðið sem flytur þessa
skoðun; hin tala aðeins um rétt-
mæti dómsins.
(Þýtt úr “Free Press” 1. júlí).
Helen Keller.
----p
Flestir munu hafa heyrt talað um
hina gáfuðu og merkilegu stúlku
Helen Keller. Hún er mállaus,
blind og heyrnarlaus, en hefir samt
lært að tala vissa tegund máls, svo
að kraftaverki þykir ganga næst.
Um þessa konu var ritað í Lög-
bergi fyrir skömmu. Hún hefir
ferðast víða og haft afarmikil áhrif;
prédikað svo að segja sól og sjxmar
inn í sálir manna.
Um hana birtist ritstjórnargrein
í blaðinu Tribune 27. júní, þar sem
frá þeim tíðindum er skýrt að hún
sé orðin afar einbeitt jafnaðarkona
og eindregin á móti striði og við-
búnaði stríðs. Þykja þetta merkileg
tíðindi fyrir þá sök að hún hefir
einmitt haldið fram nægjusemi og
gleði og talið það eina aðaldygð
mannanna að vera ánægðir. Nú
hefir hún snúið gersamlega við
blaðinu og kveður óánægjuna með
núverandi fyrirkomulag einu end-
urbótavonina.
Kafli úr ritstjórnargreininni í
Triibune er á þessa leið:
“Helen Adams Keller, hin
undraverða blinda og heyrnarlausa
kona, sem hefir unnið sér heims-
frægð og viðurkenningu þrátt fyrir
það þótt henni hafi verið synjað um
sjón, heyrn og mál, hefir nýlega
skift um skoðun og tekið að prédika
vægðarlaust gerbreyting á þjóðfé-
lagfyrirkomulaginu, og er þannig
orðin talskona óvinsæls málefnis;
Hxin er ekki lengur hinn ljúfi
ánægjupostuli, sem prédikaði hug-
frið og kyrð; nú er hún orðin eins
og eitthvert heljar afl í kvenlegri
mynd og krefst þess að fyrirkomu-
lagi heimsins sé kollvarpað frá
grunni og það fært nær því sem
heilbrigt hjarta þráir. Hún hefir
sagt stríð á hendúr gömlum trúar-
kenningum, gömlu stjórnarfyrir-
komulagi og gömlum fjármálaregl-
um, og virðist hún nú i ýmsum
kenningum sinum ganga eins langt
og þeir jafnaðarmenn er allra
lerigst fara.
Ungfrú Keller berst af alefli á
móti þeirri stefnu Bandaríkjanna
að auka herbúnað; hún fordæmir
,það með öllu. Hún skorar á verka-
menn Bandaríkjanna að neita því
að ganga í herinn og hún lýsir því
yfir að það geri verkafólkinu
hvorki til né frá undir hvaða flaggi
það striti.
“Enginn landvinningamaður tek-
ur fátæklinga frá verkamönnum”,
segir hin blinda og mállausa upp-
reistarkona.
“Enginn sigurvinnari klipur ut-
an úr kaupi verkamannsins eða
sundrar félögum hans miskunnar-
lausara en hans eigin meðborgari í
flokki auðkýfinganna. Verkamað-
urinn hefir engu að tapa nema
hlekkjum sinum, en hann hefir
heilan heim fyrir sér til vinninga.
Vér tölum um að stofna svo
mikinn landher og sjóflota að allur
heimurinn hræðist. Þetta gerum
vé'r þvert ofan í mannkynssöguna,
sem sannar það að stríð getur al-
drei skorið úr neinu máli. Um
síðastliðin 3000 ár hafa 8000 samn-
ingar verið gerðir og undirritaðir.
Allir þessir samningar áttu að gilda
um aldur og æfi. Meðal varanleiki
þeirra voru tvö ár. Væntum vér
þess' virkilega að átta þúsundasti
og fyrsti samningurinn geri krafta-
verk?
Köstum öllum menningarein-
kennum keisaranna og konunganna
í einn sorphaug og öllu því sem ger-
ir -mennina að villudýrum og guð
að skrímsli.”
Margir vinir ungfrá Keller hafa
reynt að snúa henni frá þessum
skoðunum, en hún lýsir því yfir
að heldur skuli hún láta varpa sér
í fangelsi, ef á þurfi að halda, til
þess að halda fram málstað sinum.
SEXTÍU og FIMM ÁRA LJÓSIN
Sextíu og fimm ára ljósin vinna enn
þar sem er að ræða um
---EDDY’S ELDSPÝTUR--------
Fyrir sextíu og fimm árum voru fyrstu eldspýt-
ur í Canada búnar til í Hull af Eddy ogsíðan kafa
þær verið viðurkendar þær beztu sem kveikiefni
Þegar þér kaupið eldspýtur þá biðjið um
EDDY’S

J