Lögberg - 21.09.1916, Blaðsíða 7

LOGBERG, FIMTlGAGINN 21. SEPTEMBER 1916
Akuryrkjumáladeildin í Saskatchewanfylki.
Sambandsrjómabú grœða fé
fyrir bændur.
1 fyrri daga, meðan strjálbygt var í Vestur-Canada,
voru þar mjög fáar kýr og sérstaldega liart um smjör;
var það þá í afar háu verði án tillits til gæða.
Frumbyggjar segja margar skrítnar sögur um það,
að þeir urðu að fara 12—15 mílur eftir smjöri og borga
35 til 50 cent fyrir eina litla dós (baking powder box) af
smjöri eða annað smláhylki án tillits til þess, hvort það
vigtaði 13 eða 17 únsur eða meira (íða minna.
Eftir því sem kúm fjölgaði í landinu, óx smjörið óð-
um og verð lækkaði þangað til um sumarmánuðina það
varð það svo mikið, að ekki varð hægt að selja það fyrir
meira en 9, 10 og stundum jafnvel 6 cent pundið. 1 þá
daga var nú samt þekkingin á búnaði í þurkahéruðum
(vatnsveitinga búnaði) lítt þekt og þess vegna var upp-
skerubrestur ekki sjaldgæffur. og vegna þess virtust
gripir vera eina tekjugréinin í búnaði sem á væri byggj-
andi. Kúm fætkkaði ekki, þótt mlarkaðurinn væri slæm-
ur. Næsta spurningin var sú, að fá góðan markað og þá
byrjaði rjómabúahreyfingin.
Vegna þess að fylkin höfðu þá ekki fengið sjálfstæði
sitt, voru fyrstu rjómabúin í því héraði sem nú er kallað
Saskatchewan, stofnuð af sambandsstjórninni. Þó þess-#
um rjómabúum væri stjórnað í félagi að vissu leyti, þá
hepnuðust þau ekki sem bezt, og engar verulegar fram-
farir urðu í smjör-framleiðslu í þessu fylki þangað til
breytingin með samvinnu rjómabúin komst á undir um-
sjón fylkisstjórnarinnar.
Þegar búnaðardeild fylkisins vár stofnuð var W. A.
Wilson útnefndur umsjónarmaður rjómabúanna. Undir
yfirumsjón hans voru fjögur samvinnu rjómabú stofnuð
pg þau iátin starfa sem sérstök deild árið 1907.
Mr. Wilson afði lært af fyrri reynslu og tók því upp
aðferð, sem hefir reynst frábærlega vel, og hefir sam-
vinnulireyfingin stöðugt farið vaxandi frá byrjun.
Fyrstu tólf mánuðina, þegar fjÖgur rjómabú störf-
uðu, voru búin til 87,804 pund af smjöri. Frá þessari
byrjun hefir vöxtur framleiðslunnar verið svo mikill og
ágætur, að í tólf mánuði seni enduðu 31. Okt. 1915, var
smjörið frá 15 rjómabúum, sem stjórnin þá hafði umsjón
yfir, all's 2,012,065 pund. Af þessum rúmum tveimur
miljónum punda af smjöri voru 52 vagnhlöss eða 765,000
pund send til British Columbia. Fyrir þetta smjör fékst
í kring um $206,000 og var sú peningaupphæð flutt inn í
fylkið og skift á milli bændanna í ýmsum héruðum, þar
sem samvinnu rjómabúin eru.
Til þess að skilja hvað stefna stjórnarinnar og smjör-
sölu möguleikarnir hafa þýtt fyrir smjörgerðina í Sas-
katchewan, þarf ekki annað en athuga hvernig alt væri ef
svona mikið af heimatilbúnu smjöri, 52 vagnhlöss, hefði
verið boðið á heimamárkaði innan fylkis.
pað hefir ávalt reynst miklum erfiðleikum bundið að
selja mikið af heimatilbúnu smjöri með góðu verði; sérstak-
lega vegna þess hversu misgott smjörið er og mislitt,. pegar
smjör frá mörgum er látið saman. Vegna þess sölu fyrir-
komulags, sem verið hefi.r hafa framfarir í gæðum þeima-
tilbúins smjörs verið mjög litlar. Hér um bil alt sem ekki
er haft til heimanotkunar hjá bændum, er selt til næsta
kaupmanns, og af því að kaupmaðurinn er hræddur við að
móðga einhvem og tapa viðskiftavinum, þá neyðist hann
venjulega til þess að borga sama verð fyrir alt smjör, hvort
sem það er gott eða ilt. Sá siður að borga jafnhátt verð fyr-
ir lélegt smjör og hitt sem betra er og vel tilbúið, hreint og
bragðgott, er mjög ranglátur við þann sem vandar vöruna,
því svo má segja að verðlaun séu gefin fyrir kæruleysi í
staðinn fyrir þrifnað og hreinlæti.
legar samvinnurjómabúin voru fyrst stofnuð, var rjóm-
inn allur keyptur fyrir sama verð; samt varð 'það rjómabús-
smjör sem vér höfðum afgangs að vera selt á markaði í
mikilli samkepni við annað smjör, þar sem verðið fór eftir
gæðum; og það var nauðsynlegt að hafa gætur á öllu því
sem áhrif gat haft á smjörgæðin; þetta varð til þess að fyrir
nokkrum árum var tekin upp sú breyting, sem nú er kölluð
rjómagreiningar aðferð—það er að borga fyrir rjómann eft-
ír gæðum. Nú skilja menn þessa aðfeð alment og hafa hin
góðu áhrif hennar verið svo mikil og auðsæ að hún hefir
verið tekin upp svo að segia á öllum rjómabúum í fylkinu,
bæði þeim sem stjómin hefir umsjón með og þeim sem
prívat menn stjórna. Með þessari aðferð er ekki einungis
það að rjómiinn frá hverjum einstaklingi sé merktur og mað-
ur viti hvaðan hann er, heldur er hverj um einstaklingi borg-
að eftir því verki sem hann hefir unnið og þeirri nákvæmni
sem hann hefir við haft,
Ein aðferð er það meðal annara sem upp hefir verið tekin
við þessi samvinnu rjómabú, það er að stofna rjómakaup-
stöðvar til og frá í fylkinu. Á þessum stöðvum er rjóminn
keyptur og smjörfitan mæld og rjóminn borgaður annað-
hvort í peningum eða vörum.
Eftir að rjóminn er reyndur er honum helt í stórar flutn-
ingskönnur og sendur á rjómabúið.
pessi aðferð í því að koma rjóma til markaðar er stór
umbót frá heimatilbúnu smjöri, en margt er það þó sem
spillir fyrir því að hæsta verð fáist fyrir rjómabússmjör eða
réttara sagt að hægt sé að búa til beztu tegund smjörs.
Á stöðvunum hefir víðast mjög lítill gaumur verið gefinn
rjómaverzlaninni og gildi hennar, heldur hefir kaupstöðin
aðeins verið aðdráttarafl fyrir búðina. pess vegna verður
það eins og það var þegar um heima tilbúna smjörið var að
ræða, að alt hefir verið þegið sem boðist hefir fyrir sama
verð. Og of oft hefir það átt sér stað að meðferð rjómans á
stöðvunum verður til þess að minka gæði hans og skemma
hann til stórra muna.
Svo alvarleg hefir þessi hlið rjómakaupanna orðið að
lakari tegund rjómans var farin að hafa sjáanleg áhrif á
gæði smjörsins; því það er öllum ljóst að fullkomnustu
smjörgjörðarmenn geta ekki búið til fullkomlega gott smjör
sem vel geymist úr lélegum eða illa höndluðum rjóma.
Vegna þessa hefir það verið talið nauðsynlegt í ár að
setja þær reglur á kaupstöðvum að rjómi sé liöndlaður í sér-
stöku herbergi, þar sem vel sé gætt hreinleika og heilbrigðis
kringumstæða.
par sem hinn einstaki framleiðandi flytur beint til
rjómabúsins, er ekki einungis vakandi auga haft á rjóman-
um frá hverjum einstökpm seljanda og borgað fyrir rjóm-
ann eftir gæðum, heldur einnig getur rjómabússtjórinn gefið
seljandanum reglur og heilræði til þess að bæta rjómann eða
meðferð hans í næsta skifti. En eins og að ofan var tekið
fram kemur rjómi frá kaupstöðvum blandaður saman og þó
lélegur rjómi komi þá er ekki hægt að vita frá hverjum hann
hefir komið, og bæði rjómabústjórinn og rjómaframleiðand-
inn eru í myrkri að því er þekkingu á því atriði snertir, og
geta því ekki hjálpað hvor öðrum.
Tilgangurinn með því að stofna samvinnu rjómabú undir
umsjón fylkisstjómarinnar var sá að auka og fjörga smjör-
framleiðslu með því að skapa góðan markað fyrir vöruna.
Með þeirri aðferð sem þegar hefir verið tekin fram, kom-
ast kaupandi og seljandi í nánara samband hvor við annan
—eins nálægt og hægt er.
Rjómabúsdeildin hefir engan gróða fyrir rekstur sinn
og aít söluverðið að frádregnum kostnaði við framleiðsl-
una er bóndinn látinn hafa.
petta þýðir það að bóndinn fær meira fyrir það sem hann
framleiðir, en þegar það varð að fara í gegn um hendur milli-
mannsins.
pegar rjóminn fer í gegn um hendur kaupmannsins eða
einhvers annars sem kaupir, þá þýðir það að annar maður
tekur kaup frá bóndanum og þar af leiðandi lækkar verðið
á vöru hans.
pað er of algengt að bændur álíta að það sé of mikil
fyrirhöfn að framleiða góðan rjóma og flytja hann til mark-
aðar og fá svo lágt verð fyrir, þar sem ekki sé hærra verð
borgað þeim er vel geri en hinum sem vanrækslu sýni og
borgað sé á rjómabúinu í héraði þeirra, sem auðvitað er bezta
verð sem fæst, þegar allur tíminn er tekinn til greina. Hver
einasti maður sem framleiðir rjóma ætti að athuga vel hvað
góður rjómi þýðir í dollara tali og centa og aldrei að láta
það koma fyrir að hann sé ánægður með annað en allra bezta
rjóma og þar af leiðandi hæsta verð.
Smjör sem heima er tilbúið verður ekki selt eins háu
verði og rjómabússmjör. pað að selja rjóma á rjómasölu-
stöðinni eru stórar framfarir frá því að selja heimatilbúið
smjör í búð. En á þennan hátt fær bóndinn ekki eins hátt
verð og hann fær þegar hann selur rjómann beint á sam-
vinnu rjómabúi. Samvinnu rjómabúin borga bóndanum
hærra verð fyrir rjómann, en hann fær á rjómakaupstöðv-
um, og því betri og hreinni sem rjóminn er, því hærra verð
fær hann fyrir hann.
Umboðsmaður rjómabúanna sem heyrir til búnaðardeild-
arstjórninni í Regina hefir aðalumsjón yfir öllum rjómabú-
um í öllu Saskatchewanfylki og flutningsgjald undir rjóma
er borgað til sambandsrjómabúastöðvanna.
Allar upplýsingar fást ókeypis með því að sambands-
rjómabúin eru eign bændanna og þeim stjórnað fyrir bænd-
urna í Saskatchewan.
Ræða
(Fraimh. frá 6. bls.) *
mánuö, og leggja á sig vökur til þess
aÖ geta framleitt nógu mikiö prjón-
les fyrir eitt pund af kaffi og
sykri og hálft pund af tóbaki til
jólanna.
Þiö muniö eftir frásögn Jóns
heitins Mýrdals á nýju fölunum
hans Vigfúsar í Hala. Ef Þor-
björg, móöir Vigfúsar, heföi veriö
pieöal kvenmaður til verka, heföi
hún þurft aö spinna í heila io daga,
sauma í viku, til þess aö koma þeim
upp, auk þess sem Árni bóndi hefði
orðið aö hjálpa til meö því aö vefa
og þæfa í 3 >eða 4 daga. Þaö ætti
ekki aö þurfa neina sérstaka hag-
fræðis þekkingu til þess að sjá og
skilja aö slík vinnubrögð eru harla
óhagsýn, aö, sú þjóö sem eyðir tíma
sinum og kröftum á slikan hátt, er
mjög skamt á veg komin í iðnaðar
þekkingu og verklegri hagsýni. Eg
tel þaö hiklaust stórt framfara spor
fyrir þjóö vora aö heimsiönaður-
inn er aö leggjast niöur heima, aö
þjóðin hefir lært að tíma hennar og
kröfttun verður betur varið en meö
því aö prjóna sjóvetlinga fyrir
Eæreyjiska fiskimenn eða duggara-
peisur handa “flöndrurum”. Eg
mynnist þess meö fögnuði aö visir
islenzks verksmiðju iönaöar er nú
að spretta heima á ættlandi voru.
Eg bíö óþreyjufullur þess komandi
dags að ísilenzku ullarverksmiðjurn-
ar þrjár margfaldist og stækki,
þangaö til að íslenzkir dúkar, í stað-
inn fyrir islenzka óunna ull, veröi
vel þekt og útgengileg verzlunar
vara. Eg vona aö sá tími sé' í nánd
aö verksmiðjurnar fáu og smáu.
sem nú vinna áburöarefni úr sild
eöa fiskiúrgangi, eöa þær sem fást
viö niðursuöu á fiski, verði bæði
margar og stórar, nógu stórar til
þess að veita mörgu fólki vinnu,
nógu margar til þess aö agnýta
mörg þúsund króna viröi af not-
hæfum efnum sem árlega er kastað
í sjóinn alt í kring um strendur
landsins.
Já, eg vona aö sjá þann dag aö
íslenzkar verksmiðjur uppi i sveit-
um og niður viö strendur vinni með
bættum búskap og bættum fiski-
veiðum, að viöreisn landsins. Vinni
sameiginlega að því aö gera landið
fagurt og auðugt og þjóðina ríka,
vinni að því í sameiningu að nota
krafta þjóðarinnar með hvggind-
um, og auðæfi landsins með fram-
sýni.
Eitt af því sem skipiö átti aö
flytja til landsins voru sláttuvélar.
Um mörg huitdruð ár hefir islenzka
þjóöin slitið kröftum sínum á ís-
lenzku þúfunum, án þess að nokkr-
um kæmi til hugar að ryðja þeim
úr vegi. Nú er notkun vinnuvéla
við sveitavinnuna óöum að færast í
vöxt. Má til dæmis geta þess sem
dæmis aö 80 sláttuvélar voru notað-
pr á Suöurlandsundirlendinu árið
I9I3-
Ef einhver efast um framfarir
Isiands, vildi eg ráðleggja honum
að lesa búnaöarritið gaumgæfilega
og reikna saman, eftir því, hversu
miklu fé og hversu miklum tíma
er árlega varið til búnaöar framfara
í landinu. Þaö er gleðilegt aö
minnast þess að hverju dagsverki
sem variö er til þess aö grafa vatns
veitu s’kurði, slétta túnin eða af-
giröa engin, er vanð til þess aö bæta
og fegra landið fyrir aldar og ó-
bornar kynsióöir.
Svo segja gamlar íslenzkar sagn-
ir aö landið hafi eitt sinn verið
skógi vaxiö milli fjalls og fjöru
Fátt sýnir jafn áþreifanlega vak-
andi áhuga þjóðarinnar fvrir vel-
ferð lands og lýðs, eins og viðleitni
ungmennafélaganna heima i því að
klæöa landið að nýju með laufsæl
um runnum og fögrum skógum.
Viö lesum enn fremur um 1000
tunnur af olíu til Eýfirskra véla-
báta útgerðarmanna. Eg hefi bæði
i þessu landi og heima kynst ís-
lenzkum erfiðismönnum með hálf-
kreftar hendur eftir margra ára
róður á íslenzku róðrabátunum.
Mér fellur vel aö taka í þessar sin-
beru erfiðishenilur með margra ára
sigg í lófum eftir margra ára heið-
arlegt erfiði, en mér kemur þó jafn-
an til hugar hversu erfið lífskjör
>eirra hafa verið, hversu erfiðið
hafi verið mikiö en launin smá.
Fiskiveiöar stundaðar á opnum bát-
um innfjaröar, þegar fiskur gafst
og veður leyfði, var auðvitað stop-
ull og óábyggilegur atvinnuvegur,
pg má það víst óhætt með stórfram-
henni til gagns og sóma, svo að út
frá þessari helztu og æöstu menta-
stofnun landsins streymi Jífsandi og
lifgandi straumar menta og menn-
ingar inn í hvert heimili á landinu.
Aö aukin mentun hafi orðið
þjóðinni til blessunar, aö við get-
um talað um andlegar framfarir
engu síður en verklegar, sést bezt
á því hversu miklum andlegum
þroska þjóöin hefir tekiö á síöast-
liönum 40 árum.
Við eigum nú álitlega vísinda-,
lista- og bókmenta menn, sem getið
hafa sér alþjóða álits fyrir list sina
og kunnáttu. Viö kunnum aö sjá
þetta betur meö samanburði.
Utah hefir meir en fjórum sinn-
um fleiri íbúa en ísland og ibúar
þessa rikis eru, eftir minni skoöun,
í betra meðallagi aö andlegu atgerfi,
bornir saman við íbúa annara fylkja
og ríkja í þessari álfu, en eg hefi
ekki heyrt getið um aö hér hafi
búiö eða búi einn emasti bókmenta-
maöur, sem með ritum sínum hafi
getið sér alþjóða frægðar. Við höf-
um þrjú íslenzk leikritaskáld sem
getið hafa sér slíkrar frægðar með
öörum þjóöum aö verk þeirra hafa
verið leikin í sumum allra helztu
leikhúsunum í Evrópu og bækur
þeirra þýddar á útlend mál. Skáld-
sögur Jóns Trausta, Gests Pálsson-
ar, Einars Hjörleifssonar og Séra
Jónasar Jónassonar hafa verið
þýddar ekki einungis á Norður
landa tungumálin heldur einnig í
þýzku, ensku, svensku og mig
minnir á Hollensku. En eg man
förum telja að menn hafa alment
lært að nota vélaafl í stað manns-
aflsins við íslenzkar fiskiveiðar, og
eru nú farnir að sækja á djúp mið
í staðinn fyrir að bíða í landi eftir
næstu fiskigöngu, eins og fyrrum
var siður.
Hvaö um rafmagns útbúnaðinn i
steinsteypuhúsin á fjöllunum? .Eg
býst við að því sð líkt fariö með
ykkur og mig, að margar af ykkar
hlýjustu og hugnæmustu endur-
minningum séu að einhverju leyti
tengdar við íslcnzku sveitar heimil-
in—íslenzku torfbæina, með þröngu,
rangala bygðu göngunum og hálf-
dimnni baöstofunum, þar sem viö
hlustuðum á íslenzkar sögur og
rímur. lesnar og kveðnar á löngum,
hljóðum vetrarkveldum. Það voru
þessi fátæklegu híbýli sem öldum
saman skýldu þjóð vorri frá hríð-
um og kulda og hér var þaö sem
æskuþrá vor fæddist og andi vor
þroskaðist. Já, mér er vel við ís-
Jenzku torfbæina vegna þess að mér
eru endurminningarnar sem við ná
eru tengdar, kærar. En samt er
eg glaður yfir að frétta að þeim er
nú óðum að fækka torfbæjunum
heima og reisuleg timbur- eða
steinsteypuhús að koma í þeirrc
stað. Mig langar til þess að lifa
þann dag, að öll þjóöin heima búi í
snotrum, rúmgóöum og björtum
heimkynnum, þar sem hátt verður
til lofts og vítt til veggja. Vel sé
þeim íslenzku framfaramönnum
sem famir eru að nota árnar eða
bæjarlækina til framleiöslu raf-
magns, ljóss og hita, fyrir hús sín
og heimili. Eg vona aö þaö verði
margir til þess í framtíöinni að
færa þannig ljós og hita inn á ís-
lenzku sveitaheimilin, þangaö lil
skammdegis nætumar verða þjóð-
inni eins hlýjar og bjartar eins og
vomæturnar heimf, jægar miðnæt
ursólin vermir og lýsir evjuna
sina kæru.
Það er getið um háskólann í
Reykjavík. Lítum nú á mentunar
ástandið heima fyrir 44 árum síð-
an. Barnaskólarnir voru fáir og
lélegir, miðskólar voru engir, og
æðsta mentastofnun landsins latínu-
skólinn í Reykjavik í vonlausu ólagi.
Að allur f jöldi manna var ekki
méntunarlaus meö öllu, var eintíng-
is hinni meðfæddu mentunarfýsn
alþýðunnar aö þakka. Það var ís-
lenzku smaladrengjunum, sem dróu
stafina í sandinn meö smalaprikinu
sínu og lærðu að lesa tilsagnarlaust,
að þakka aö þjóðinni var ekki skip-
a"Ö á bekk með skrælingjum, þaö
var íslenzku stúlkunum aö þakka,
sem þrátt fyrir fátækt og erfiöar
kringumstæöur lærðu, svo aö segja
af sjálfu sér kurteisi og kvenlegar
mentir, að við erum ekki jafn illa
siðaðir og nábúar vorir, grænlenzku
skrælingjarnir.
Nú hafa myndarleg skólahús
verið reist í flestum kaupstööum og
þéttbygðari sveitunum, en umferða-
kennarar kostaðir af almennu fé að
kenna börnum og ■ unglingum í
heimahúsum á þeim stöðvum sem
slikra skóla nýtur ekki viö, svo
hvert barn nýtur -frirrar og lög-
boðinnar kenslu, likt og á sér stað
í þessu Iandi.
Við eigum tvo miðskóla, 3 búnaö-
arskóla, 1 verslunarskóla, 1 sjó-
mannaskóla, 3 eða 4 kvennaskóla og
pllmarga lýðskóla með ýmsu sniði.
Nú hefir Iandiö eignast háskóla
sem er aö vísu í byrjun og enn sem
komið er fátækur að húsum og
munum, en pg ber þaö traust til
þjóöarinnar, að henni láti sér vel
farast við þetta nýalda óskabarn
sitt, aö hún reynist því nærgætin
og umhyggjusöm móðir, sem lætur
ekkert sparaö svo þaö megi vaxa
og dafna, svo að þaö megi verða
Business end Professional Cards
Dr. R. L. HURST.
Member of Royal Coll. of Surgeons,
Eng., útskrlfaSur af Royal College of
Physlcians, London. Sérfræ8ingur I
brjóst- tauga- og kven-sjúkdómum.
—Skrifst. 305 Kennedy Bldg, Portage
Ave. (á móti Eaton’s). Tals. M. 814.
Heimill M. 2696. Tími til viStals:
kl. 2—5 og 7—8 e.h.
Dr. B. J. BRANDSON
Office: Cor. Sherbrooke & William
Telbphone garrv 32v>
Officb-Tímar: a—3
Heimili: 776 Victor St.
Tslephone garry 381
Winnipeg, Man.
THOS. H. JOHNSON og
HJÁLMAR A. BERGMAN,
íslenzkir lógfra&Oiayar,
Skrifstofa:— Room 811 McArthur
Building;, Portage Avenue
Ábitun: P. O. Box 1050.
Telefónar: 4503 og 4504. Winnipeg
Gísli Goodman
TINSMIÐUR
VERKSTŒBI:
Homi Toronto og Notre Dame
Pho“* Haimllia
Omrry
Oarry 2988
Vér leggjum sérstaka áherzlu á að
selja meðöl eftir forskriftum lækna.
Hin beztu lyf, sem hægt er aS fá,
eru notuS eingöngu. pegar þér komlS
með forskrlftina til vor, megiS þér
vera viss um aS fá rétt þaS sem
læknirinn tekur til.
COLCLEUGH & CO.
Notre Dainc Ave. og Sherbrooke St.
Phones Garry 2690 og 2691
Giftingaieyfisbréf seld.
ekki til aö eg hafi heyrt nokkurn
tíma getiö um að skáldsagna höf-
undur frá Utah hafi getið sér orö-
stýrs hinumegin Atlantshafs. Eg
hefi lesið um listamann, mynd-
höggvara frá Utah, sem vakiö hefir
allmikla eftirtekt meöal listfróðra
manna, og eg vona að þetta fagra
fjallaríki framleiði bæði skáld og
listamenn á koipandi öldum, s.em
lyft geti huga manna upp yfir hið
hverfandi smáa, til þess bezía og
göfugasta sem mannkynið á í fögr-
um hugsjónum og lífgandi vonum.
ísland, sem einnig er fagurt land
meö afbrigðum, hefir ekki einung-
is framleitt heimsfræg skáld, held-
ur lika heimsfræga listamenn; næg-
ir mér þar aö benda á Thorwaldsen
og Einar Jónsson, auk allra þeirra
ungu listamanna sem nú eru aö
vaxa upp heima á ísJandi. Þiö haf-
ið sjálfsagt heyrt getið um' Nobels
verðlaunin. Þau eru aðeins vejtt
cágætustu mönnum fyrir stórkost-
legustu uppfyndingar teöa fram-
kvæmdir mannkyninu til heilla.
Tveir af þegnum Danadonungs
hafa hlotiö þessi verðlaun og annar
þeirra var Islendingur.
Þegar alþjóöafélag jarðfræðinga
vildi sæma nokkra ágætismenn í
æirri visindagrein virðingarmerkj-
um fyrir starf þeirra, var Dr. Thor-
oddsen einn meöal þeirra sára fáu,
$em þeirrar viröingar voru taldir
maklegir.
Getið þið bent á nokkurt land í
heimi, sem tiltölulega við fólks-
fjölda hefir framleitt jafn marga
ágætismenn
I bók sinni “Unter der Mitter-
nachtes Sonne durch Island” lætur
herra Karl Kúchler þess meðal ann-
ars getið aö 70 sinnum fleiri bækur
séu prentaöar á Islandi í tiltölu viö
fólksfjölda en í hans eigin landi,
Þýzkálandi. Sem þó er, eöa öllu
heldur var, talið rétt fyrir striöiö
Dr. O. BJORNSON
Office: Cor. Sherbrooke & William
(■rlephone, garry 32s
Office-tímar: 2—3
HEIMILI:
764 Victor ®t, oet
rBLEPHONEl GARRY T63
Winnipeg, Man.
^ *i^rrr»~8v^
J. J. BILDFELL
FA8TEIQNA8ALI
Room 520 Unian Bank . T£L. 2985
Selur húí og lóWr og annast
alt þar aðlútandi. Peningaláa
J. J. Swanson & Co.
Verzla me8 fasteignir. Sjá um
leigu á húaum. Annaet lán og
eldeábyrgöir o. fl.
U4Tbll
Phone Haia gfttT
Dr- J. Stefánsson
401 Boyd Building
COR. P0RT/\CE AVE. 8t EDMOJITOJi ST.
Stundar eingöngu augna, eyina. nef
og kverka sjúkdóma. — Er að hitta
frákl. 10 12 f. h. og 2 —5 e. h.—
Talsími: Main 3088. Heimili 105
Olivia St. Talsími: Garry 2315.
A. S. Bardal
843 SHERBROOKE ST.
selnr líkkistur og aunast
am út'arir. Allur útbún-
aður sá bezti. Ennfrem-
ur selur hann allskonar
minnisvarOa og legsteina
r»la. Heímlli Qarry 2151
„ OTflco „ 300 Og 37«
FLUTTIR til
151 Bannatyne Ave
Horni Rorie Str.
í staerri og betri verkstofur
Tals. Main' 3480
KanalyElectricCo
Motor Repair Specialist
eitt af mestu og helztu menningar
löndum heimsins.
Þess er líka getið að símskeyti
hafi komið frá Reykjavík til Winni
peg. Eg man þá tíö, aö þegar hollir
Islendingar voru aö drekka kon-
ungsminni norður á Akureyri og
óska hans hátign konunginum til
góörar heilsu og langra lifdaga,
fullum tveim vikum eftir aö hans
hátign “allramildilegast” sálaöist úti
konungsins Kaivpmannahöfn.
Svona voru stórfréttir lengi að
berast í þá daga, en nú þjóta þær
með eldvngar hraöa til landsins og
út um landið, svo aö jafnvel bænd-
umir noröur á Ströndum geta vitaö
pamdægurs hvort Vilihjálmur Keis-
ari hafi boröaö morgunverð eöa
hvort George Englakonungur hafi
háttaö heima hjá sér í Lundúnum
siöastliöna nótt, eða hvort hann
hafi skroppið yfir sundið til þess
aö heilsa upp á hermennina í skot-
gröfunum yfir í Flandem. Eg hefi
heyrt sumt fólk telja símanum þaö
helzt til gildis aö hann gefi lands-
s'jóöi árlega nokkur þúsund krónur
í beinum inntektum. En þetta er
þó aðeins örlítill hluti af þeim
hagnaöi sem síminn gefur þjóöinni
j bættu viöskift^sambandi viö út-
heiminn og auknari þekkingu
þjóöarinnar á öörum löndum og
viðburðum samtíöariinnar, og síö-
ast en ekki síst meö því að gefa
mönnum í fjarlægum sveitum betra
tækifæri á því að kynnast og vinna
saman að sameiginlegum hagsmun-
um. Bygging símans markar líka
að nokkru leyti tímamót í fram-
farasögu þjóðaninnar. Eg man þaö
lengst meö hvaða hryllingi alþýöan
þugsaöi til þess aö landið ætlaöi að
þleypa sér í 175,000 kr. skuld til
þess aö byggja símalínu frá Seyöis-
firöi til Akureyrar. Þaö var ís-
lenzk framsóknar þrá 0g íslenzkur
J. G. SNÆDAL,
TANNLŒKNIR
614 Somerset Block
Cor. Portage Ave. og Donald Street
Tals. main 5302.
kotungsháttur, íslenzk þröngsýni og
íslenzk víðsýni, íslenzk bjartsýni og
íslenzk kolsýni sem þar háðu leik,
og framsóknarþráin og bjartsýnið
vann sigur, og með þessu fyrsta
stórfyrirtæki sem þjóðin réöst í,
var ísinn brotíinn til nýrra frann-
fara, og meira víðsýnis.
Og skeytið fór frá Búnaðarfé-
lagi íslands. Ef þaö er eitt sem
öllu öðru fremur hefir orðið þjóð-
inni gæfuríkt i framsóknar við-
lditni hennar um síðastliðna hálfa
öld, þá er það vaxandi áhugi
manna og vaxandi þekking manna
á samvinnufélagsskapnum. Við vit-
um það öll aö íslendingum er margt
annað betur gefiö en félagslyndi,
en þó hefir þeim furöanlega lærst
að vinna saman aö sameiginlegum
hagsmunum. Við höfum ung-
mennafélög, kvenfélög, búnaöarfé-
lög, verkamannafélög, sjómannafé-
lög, verzlunarfélög og mörg önnur
félög til þess aö vinna aö ýmsum
nauðsynjamálum sem hin einstökn
félög hafa beitt sér fyrir.
“Island er bezta landið undir sól-
inni”. Þannig endar bók Dr.
Russels um Island, og telur hann
þessfl^ orð vera orðtök framfara-
mannanna heima. Aö gera þetta
orðtak aö sönnum veruleika, aö
gera landiö okkar aö bezta landinu
undir sólinni, ætti aö veröa fram-
tíðar þrá og framtíðar starf hvers
manns og hverrar konu heima á ætt-
landi voru. Og ísland getur oröiö
þaö s'em viö öll óskum.
'Þaö verður bezta landið undir
sóKnni ef landsins börn sameina
krafta sina því til viðreisnar, ef ís-
lenzkir menn og konur offra því
bezta sem þau eiga, starfsþrótti
sínum, viti og vilja, sem heilagri
brennifórn á altari falslausrar fóm-
fúsrar ættjaröarástar, sem gefur
mönnunum þrek og vtilja aö stríöá
og lifa fyrir þjóö sína og fööurland.
Mikiö hefir verið gert, en meira
er þó enn ógert aö bæta og fegra
landið, en viö getum biðiö glöö
komandi dags, því enn þá lifir í
þjóö vorri sá framsóknar andi sem
ruddi veginn um öræfin og brúaöi
ámar, hann lifir enn í framkvæmd-
um starfsmannsins, ljóöum skálds-
ins í verkum listamanns-ins ogá|býrþaðtilenþiggið ekki neina
meðan inann hfir getur þjoöinni
Ert þú lasinn um árs-
tíðaskif tin ?
Eftir hinn mikla hita í ár, er
nú kalda tíÖin á ferðinni og
mjög margt fólk líður við þá
snöggu breytingu. Það verð-
ur máttlaust. Það tapar matar-
Iyst, það verður fljótí þreytt og
það verður eiginlega alt annað
en það á að seL Hægðaleysi
þvingar það líka venjulega
með þeim óþægindum sem það
hefir í för með sér. Við þess
konar lasleika er Triners Am-
erican Elixir of Bitter Wine
regluleg blessun. Hvernig má
það vera? Það hreinsar inn-
ýflin, eykur matarlystina, tekur
í burtu óþægindi, styrkir og
hressir líkamann, skerpir hugs-
unina og læknar hægðaleysið
með öllum þess afleiðingum.
Eftir rólegan og væran svefn
vaknarðu að morgni hresturog
endurnærður. Verð $1.30, og
fæst í lyfjabúðum. Ef lyfsalinn
yðar skyldi ekki hafa Tríners
American Elixir of Bitter Wine
þá skrifið rakleiðis þeim sem
ekki fariö aftur, og ef aö henni fer
ekki aftur þá hlýtur henni lika aö
fara fram.
lélega eða ódýra eftirlíkingu,
því ódýrt er sama og óvandað.
Við gigt sem venjulega kem
ur með veðurbreytingu, tauga-
gigt, alskonar slysum, bólgu,
tognun, o.-s.írv. er Triners Lin-
iment ágætt lyf það íer notað
útvortis einungis. A Panama
sýningunni 1916 var Triners
Liniment dæmthæstu verðlaun
Verð 70 cts.
Joseph Triner Manufact. Chemnt
1333-34 S.Ashland Ave., Chicago,
111.