Lögberg - 14.12.1916, Page 2

2
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 14. DESEMBER 1916
Hvar stöndum vér?
Vér fslendingar eigum nú 40 ára sögu hér í
Vesturheimi, og verður ekki með sanni sagt, að
vér höfum verið latir til starfs eða óhagsýnir að
því er það snertir, að koma ár vorri hér þolanlega
fyrir borð. Hvar sem litið er, þar sem fslendingar
eiga bólstað, bera ávextimir iðjuseminni órækt
vitni; enda höfum vér fyrir löngu hlotið viður-
kenningu meðborgara vorra fyrir flest það, er
prýða má nýta borgara og dugandi menn. Segja
má því, að sú hlið sögu vorrar hér, sem út snýr
og öllum er augljós, sé björt og ánægjuleg. Að
vísu hafa örðugleikar og farartálmar oft orðið á
veginum, og upp ýmsa örðuga hjalla höfum vér
orðið að sækja. Margur einstaklingur hefir dreg-
ist aftur úr í þeirri framsókn, og sumir gefist upp.
Við öðru var ekki að búast, og breytir það ekki
þeirri staðhæfing, að 40 ára saga vor hér hafi
verið eða sé sigurför, þegar litið er á heildina.
Ekki er heldur nein gild ástæða sjáanleg fyrir því,
að framtíðar-sagan íslenzka hér vestra geti ekki
haldið í þá átt, sem nú er stefnt. Kynslóðin ís-
lenzka, sem hér er borin og bamfædd, ætti vissu-
lega ekki að standa að baki þeirri, sem að heiman
flutti og hér kom að ónumdu landi, ef svo mætti
að orði kveða.
Sé aftur á móti litið á þá hlið hins fertuga
skeiðs vor íslendinga hér, sem inn veit, þá hlið,
sem aðeins er augljós oss sjálfum, samband vort
og samvinnu sem bræðra af sama bergi brotna,
verður oss ekki borið á brýn, að samkomulagið
hafi verið sem bezt. prátt fyrir hina hörðu bar-
áttu, sem eðlilega leiðir af því fyrir útlendinga
allslausa og mállausa að ryðja sér braut í nýju
landi, höfum vér haft tíma til að heyja harða
rimmu vor á meðal um ýms mál. Jafnvel á fyrstu
frumbýlings árunum, þegar fátækt og erfiðleikar
áttu heima nálega í hverju húsi, og svo virtist,
sem óskiftan huga og kjark hefði þurft til þess
að bægja þeim gestum frá garði, þá veigruðu
frumbýlingarnir sér ekki við að standa í stríði all-
hörðu vegna deildra skoðana um trúmál og fleira.
Flokkadráttur myndaðist þannig þegar á fjn:atu
árum, hefir haldist ætíð síðan með meira og
minna fjöri og lifir að sjálfsögðu enn.
Málum þeim, sem oss hefir aðallega greint á
um, mætti skifta undir þrjár fyrirsagnir, nefni-
lega: trúmál, bindindismál og stjómmál eða
pólitík.
Svo mætti ef til vill virðast, sem ótrúlegt sé
að flokkadráttur og ósamlyndi vaknaði meðal
fólks út af slíku velferðarmáli, sem allur almenn-
ingur telur bindindismálið vera; að því ætti allir
að geta unnið í sátt og friði. pó voru um langt
skeið viðsjár miklar og úlfúð meðal hinna ýmsu
félaga hér í höfuðbóli Vestur-fslendinga, sem að
því máli unnu. En úlfúðarefnið var af alt öðrum
toga spunnið en band það, er bindindisfélögin
höfðu að uppistöðu. pessi annarlegu deiluefni og
flokkadrátturinn gerðust svo að segja húsráðend-
ur innan bindindisfélaganna, svo að aðal-verkefn-
ið laut oft í lægra haldi og hin góðu áform félags-
skaparins fengu ekki að njóta sín. Á síðari árum
munu félögin hafa hrist af sér þessa aðkomnu
gesti og samvinnan orðið meiri og stefnt betur í
þá átt, er aðal málefni þeirra mætti að liði verða.
Sem betur fer er nú líka bindindismálin svo á
veg komin hér í landi, að ekki eru nein líkindi til
að sundrung og óeining þurfi í framtíðinni að eiga
sér stað í sambandi við þau. Vonandi er því að sá
hjallinn á samvinnuleið vor Vestur-íslendinga
verði ekki framar til tálmunar.
Um trúmál er ágreiningurinn elztur og hefir
verið upp á teningi hjá oss frá fyrstu tíð til þessa
dags, og ekki eru líkindi til að alment samkomu-
lag verði um þau mál í framtíðinni, par er um
samvizkumál að ræða og þau því afarviðkvæm
einstaklingunum og þeim félagsheildum einstak-
linganna, sem myndast hafa til samvinnu um
framgang þessa hjartamáls þeirra. En þó ekki
sé að búast við samvinnu hinna ýmsu flokka um
þau mál, heldur miklu fremur hinu, að flokks-
greiningin verði skýrari og ákveðnari, þá bendir
nú ýmislegt til þess, að sundrung út af þeim mál-
um verði i ókominni tíð minni meðal almennings
en oft hefir átt sér stað að undanfömu. Hver
flokkur vinnur af beztu kröftum að sínu máli og
heldur stefnu sinni, hvað sem öðrum flokkum líð-
ur og án þess að áreita þá, þótt þeir að sjálfsögðu,
með öllu heiðarlegu móti, geri lýðum ljóst hver
stefna þeirra hvers um sig er og hvað hún hefir
að bjóða einstaklingunum til andlegs og eilífs
gróða. Einnig í þessum efnum virðist því mega
vona, að framtíðin hafi aðra sögu að segja en
sú liðna, að þrátt fyrir flokkaskiftinguna ákveðnu
og sjálfsögðu, um trúmál, verði hún ekki því til
fyrirstöðu, að einstaklingamir geti unnið saman
í bróðerni að öðrum málum og þeim, er þá alla
varðar sem íslenzka menn.
pá er og ekki við að búast, að allir geti orðið
á eitt sáttir þegar til stjómmálanna kemur. Synd
væri líka að segja, að $vo hefði verið að undan-
fömu, og engin líkindi eru til að allir ferðist þar
með sömu lest í framtíðinni. Ef til vill hefir
pólitíkin verið mesta sundrungarefni vort, og ekki
hefir hún veigrað sér við að gera óskunda á
svæðum annara félagsmála vorra og þeirra er
teljast mega sérmál vor eða þjóðleg. Sannast að
segja höfum vér naumast haft svo nokkurt mál
með höndum, að hún hafi ekki stungið þar upp
draugshöfði og orðið samvinnu- og samkomulagi
að fótakefli. Nú er þetta nokkuð að breytast og
vonandi verður sá draugur í framtíðinni ekki lát-
inn verða félagsmálum vorum og samvinnu ein-
staklinga til miska. Með aldrinum lærist oss að
halda hinum ýmsu stefnum innan þeirra vébanda,
sem þeim heyra til, og vér hættum að blanda
óskildum málum svo að úr verði tómur glundroði,
sem oss hefir mjög hætt við í liðinni tíð. Sem
áður var sagt, er ekki við því að búast, að allir
verði á einu bandi um stjómmál, enda væri það í
því máli sem öðrum vottur um ósjálfstæði ein-
staklinganna, ef allir létu teymast í sama band-
inu, hvert sem stefndi. Slíkt dáðleysi væri auð-
vitað ekki æskilegt. En græskulaust ætti hver og
einn að geta stutt þá hlið þeirra mála, sem hann
hefir sannfæring fyrir að til mestra heilla horfi.
pótt stefnumunur hljóti þannig í framtíðinni
eins og að undanfömu að eiga sér stað meðal vor
Vestur-fslendingar um trúmál, pólitík og fleira, er
þó eitt það mál til, sem vér allir getum og ættum
að verða sammála um, og þar getum vér allir
tekið saman höndum í bróðemi, — það er þjóðern-
ismálið. Sú meðvitund, að vér erum allir af sama
bergi brotnir og emm tengdir þeim traustu bönd-
um, sem spunnin hafa verið við “elds og ísa glóð”
um þúsund ár, verður ekki kæfð að fullu um
margt ár enn, enda þótt vér legðum litla rækt við
hana hér í nýju heimkynnunum. pótt lítið kunni
á þjóðræknis tilfinninguruii að bera með köflum
og svo mætti virðast, sem sá neisti væri alkulnað-
ur hjá mörgum, þá leynist hann samt inst í eðli
voru og glæðist að nýju og logar jafnvel upp úr
þá við honum er andað. Að þessu væri ekki þann
veg farið, væri og ónáttúrlegt
Ýmsar háværar raddir hafa að sönnu látið til
sín heyra meðal vor um það, að óhugsandi sé að
vér getum haldið íslenzka þjóðrækniseldinum lif-
andi hér í vesturbygðum, enda æskilegast að kæfa
hann sem fyrst, þar eð hann sé aðeins til tálmunar
á framsóknarbrautinni hér.
Aðallega munu það tveir strengir, sem hugar-
stefna sú hefir leikið á; hinn ógöfugi strengur
eigingiminnar og sjálfsþóttans, sem hæst hefir
urrað í gegn viðhaldi þjóðemisins, og hinn angur-
væri vonleysis-strengur, er þann söng rómar, að
gagnslaust sé að spyma móti broddunum, því sé
bezt að leggja árar í bát þegar í stað og láta reka
á reiðanum undan, eða öllu heldur inn í ofviðri
hins nýja þjóðernis.
Fáir munu þó þeir meðal vor, sem af eigin-
gjömum hvötum vilja koma þjóðrækninni ís-
lenzku fyrir kattamef, og skal það sagt oss til
hróss; hinir munu að líkindum fleiri, sem með
hrygð í huga telja það óhugsandi, að þjóðræknis-
eldinum verði haldið lifandi til lengdar hér vestra.
En sá hópur Vestur-íslendinga, sem vill halda
þjóðeminu við og telur það mögulegt, um langt
skeið enn að minsta kosti, er lang-fjölmennastur;
til hans má telja allan þorra fslendinga vestan
hafs. úr öllum áttum, þar sem fleiri eða færri
fslendingar eiga heima, berast sannanir um þetta.
Víðast hvar mynda þeir félagsskap með sér til
samhygðar í íslenzkum anda; þeir stofna söfnuði
og söngfélög, kvenfélög og bindindisfélög; kaupa
íslenzk blöð og bækur; og hvort sem íslenzku ein-
staklingamir eiga bólsetu í Brazilíu eða Alaska,
Californíu eða New York, Mexico eða Manitoba,
Ontario eða British Columbia, Chicago eða Ed-
monton, þá láta þeir íslenzku blöðin fylgja sér.
pannig lifir þjóðrækniseldurinn í íslenzkum hjört-
um í dreifingunni miklu hér vestra, og nú að síð-
ustu lætur hann á sér bera á hættuleið heljarslóð-
ar austur í Evrópu.
Einhver vill nú ef til vill halda því fram, að
allir þessir kærleiksneistar til hins íslenzka þjóð-
emis, eigi bústað að eins í hjörtum þeirra Vestur-
íslendinga, sem fullorðnir eða stálpaðir komu til
þessa lands; hinir, sem hér em bomir og bam-
fæddir, hafi ekki slíkan kærleik til bmnns að bera
íslenzku þjóðemi. En slíkum staðhæfingum til
svars vil eg leyfa mér að skýra frá litlu atviki, sem
eg hefi sannar sögur af úr stríðinu.
íslenzkur piltur um tvítugt fór fyrir liðnu ári
áleiðis til vígvallarins í Evrópu með herdeild
þeirri er hann heyrði til, og hefir nú fómað lífi
sínu fyrir brezku fósturjörðina. Meðan herdeild
hans stóð við á Englandi, var það kveld eitt, að
þeir félagar sátu saman og ræddu um ýmislegt.
Barst þá talið að þátttöku fslendinga og annara
útlendinga í Canada í hemaðinum. Fóm þá ein-
hverjir hermannanna að hnjóða í íslendinga fyrir
slælega þátttöku þeirra, og létu gleiðan yfir þvi, að
þeir væm fremur liðléttir hvort sem væri, bæði
við það og annað. Hjálmar, (svo hét pilturinn)
lét þá rausa um hríð, en stóð svo upp og lét þá vita
að hann væri reiðubúinn að sanna þeim, að ís-
lendingar væm færir um að halda sínum hlut fyrir
hverjum meðal-busa, enskum eða canadiskum.
Hinir urðu hvumsa við, er þeir urðu þess varir,
sem þeir ekki vissu áður, að íslendingur var í
hópnum, en þóttust víst hver um sig eiga í fullu té
við hann, þar sem maðurinn var bæði fremur
smár vexti og unglingur ofan í kaupið. Tóku þeir
því hólmgöngu-boðinu og sendu mann úr sínum
hópi gegn honum. En sá kappi féll fljótt óvígur
í valinn, og sagði þá íslenzka hetjan, sem uppi stóð
ósár á hólminum, að hverjir tveir þeirra mættu
r\ú sækja ef vildu. Sá leikur for einnig svo, að
kappana tvo sóttu sár og urðu fleiri til að koma
ef binda skyldi enda á gaman þetta, er nú var
tekið að grána um of. — pótt piltur þessi væri aé
mestu leyti alinn upp hér í Winnipeg, hafði hann
nálega einvörðungu samneyti við enskumælandi
jafnaldra sína og lét naumast nokkum tíma ís-
lenzkt orð til sín heyra. pó var þjóðræknisneist-
inn falinn í hjarta hans, og varð að björtu vand-
lætingar báli, er hnjóðað var í ættbræður hans. —
Um það, hvort þetta sé einsdæmi, þarf ekki að
þrátta. Fleiri mætti eflaust finna.
Eg þykist hafa fulla ástæðu til að halda því
fram, að neisti þessi eigi sér bústað í nálega öllum
hjörtum hér, sem íslenzkt blóð streymir í. Og
væri unt að safna neistum þessum saman, eða
tengja þá samhygðarbandi, yrði úr þeim mikið
bál, er hið íslenzka þjóðerni hér vestra gæti omað
sér við um margt ár í ókominni tíð.
En er það mögulegt?
Víst ætti slík báltendrun að vera framkvæm-
anleg. Vér getum vissulega ekki gert oss ánægða
með að neistar þessir séu faldir þannig í dreif-
ingunni, og það væri oss eilíf smán ef vér létum
þá kólna út eða hverfa í hafi gleymskunnar.
Skyldan er því augljós: pjóðræknisneistunum
þarf að safna og bálið að tendrast, og á verki
þessu þarf að byrja tafarlaust.
En því er svo farið með þjóðrækniseldinn, sem
annan eld, að hann þarf næringar til þess að geta
logað svo á beri. Nú er því fyrir oss Vestur-ís-
lendinga að leggja næringuna til, og henni verður
að safna á öllum þeim stöðum þar, sem íslend-
ingar eiga dvalarstað hér vestra, svo allir finni
að þeir eigi hlutdeild í þjóðræknis-bálinu, og finni
sér skylt að halda því við.
Eini möguleikinn til þess að þetta skylduverk
vort fái framgang, er að mínu áliti sá, að stofnað
sé félag meðal vor, er kalla mætti: “pjóðræknis-
félag íslendinga í Vesturheimi”, eða einhverju
öðru slíku nafni, er benti til ætlunarverks þess.
Að sjálfsögðu yrði slíkt félag að ná til allra Vest-
ur-íslendinga, hvar á landi sem væru, og vera
þannig lagað, að allir gætu tekið þar saman hönd-
um í bróðemi, hvað sem skoðanamun liði um önn-
ur mál. J?ar mætti enginn og ætti heldur enginn
flokkadráttur að komast að. Markmið félagsins
yrði aðeins eitt, og ekkert annað; það: Að kynda
þjóðræknisbál, er allir Vestur-íslendingar í dreif-
ingunhi hér fái omað sér við. —s.
Franzes Joseph.
Sorgirnar sneiöa ekki altaf hjá
hirrum voldugu fremur en hinum.
Joseph Austurrikiskeisari, sem and-
aSist fyrra þriðjudag var elzti
stjómari í heimi. Hann átti rauna-
legri stjórnarsögu en flestir aörir
menn hafa átt.
Aðal sorgaratriði á lífsleiö hans
voru þessi:
1. Kona hans, sem kölluö var
“Elisabet hin góöa” var myrt af
stjómleysingja í Svisslandi.
2. Maximillian bróöir hans líf-
látinn í Mexico.
3. Einkasonur hans sem Rudolph
hét fyrirfór sér.
4. Tengdasystir hans, hertoga-
konan frá d’Alencon, brann til
dauös á fátækraútsölu i París.
5. Sonardóttir hans strauk frá
manni sínum með herforingja móti
skapi hans og skaut konu sem einn-
ig var í ástum við mann hennar.
6. Bróður sonur hans erkiher-
togi Francis Ferdinand var myrt-
ur í Bosniu 20. júní 1914 og út af
því morði hófst Evrópustríðið.
Frans Joseph var fæddur 1830
og varð keisari þegar hann var að
eins 18 ára. Tók hann við ríkjum
af föðurbróður sinum Ferdinand
keisara, sem sá það fyrir að ríkið
var að liðast í sundur. En Joseph
var dugandi maður og ráðagóður
og kipti málefnum rikisins i lag.
Samt hefir stjóm hans að ýmsu
leyti gengið skrikkjótt; sérstaklega
átti hann fult í fangi með að halda
ríkinu saman frá því 1848 til 1866,
einkum vegna þess að Ungverjar^
vildu skilja við Austurríki. Var
Ungverjaland lýst þjóðríki 1848 og
Kossuth gerður að ríkisstjóra. Það
varaði þó ekki nema eitt ár, og
bældu Áusturríkismenn Ungverja
undir sig aftur. Siðar áttu Austur-
rikismenn í höggi við ítali og töp-
uðu lendum sinum þar, og í viður-
eign sinni við Þjóðverja biðu j>eir
lægra hlut 186Ó.
Fl,estir stjórnendur hefðu látið
hugfallast eftir allar þessar ófarir,
en Frans Joseph var aldrei einbeitt-
ari en þá, þegar á móti blés. Hann
hafði átt í fimm ára stríði, tapað
tveimur löndum og ógrynni liðs, en
kjarkurinn var hinn sami.
Þegar hann var áttræður lagði
hann undir sig Bosniu og Herse-
govinu og bætti það honum upp
það sem hann hafði tapað við ítali.
Hann var stjómandi í 69 ár alls
og á þeim tíma. óx riki hans að
fóliksfjölda frá 34,000,000 upp i
50,000,000.
Kona hans hét Elisabet, sem fyr
segir, var náfrænka hans; var hún
17 ára er þatt giftust og einkar fög-
ur. f hjónabandi lifðu þau saman
eins og hundur og köttur. Kona
hans var bláttÁfram fangi í mörg
ár hjá manni sinum, enda var hún
geðveik. Siðar var henni levft að
ferðast um Evrópu víðsvegar og á
þeim ferðurn var hún myrt i Genua
á Svisslandi af ítölskitm stjóm-
leysingja er Lulgi Lucconi hét.
Joseph gamli var ekki lengi í
sorgum; hann tók saman við konu
er Schratt hét og var hún nokkurs
konar fylgi kona hans eftir það.
Maximillian bróðir hans var tal-
inn á að þiggja stjórnendastöðu í
Mexico. Var það Napoíeon III.
sem kom hontim til {>ess. Charlotta
kona hans eggjaði hann einnig á
að þiggja stöðuna. Missætti kom
síðan uop milli Megicomanna og
Maximillians, fór þá kona hans til
Evróptt og ætlaði að vinna manni
síntim lið. Maximillian var skot-
inn af Mexicomönnum en drotn-
ingin varð brjáluð og hefir verið á
vitskertra spitala síðan.
Annar sorgarkaflinn í sögti ikeis-
arans var líferni sonar hans. Sá
hét Rudolph. Var hann látinn
eiga konungsdóttur er Stephania
hét, en hann var ástfanginn í Marítt
Votsera barónsdóttur. Reyndi
Itann siðar að skilja við kontt sina,
en faðir hans sJetti sig upp á móti
|>vi. Hafði hann i þvi braski rek-
ið Stephaniu frá sér. Sáttafundur
var boðaður með {>eim heima hjá
keisaranum og leit nú alt vel út.
Stephania kom og allir nema
Rudolph. Biðu gestir lengi eftir
honttm, en loksins komu þær frétt-
ir að hann væri dauður t fanginu á
barónsdótturinni, sem einnig var
örend. Höfðu þau farið út i veiði-
kofa og ráðið sér þar bana.
Bróðursonur keisarans hét Jó-
hann; hann varð ástfanginn i for-
kunnar fríðri dansrrvey, er Mile
Slubel hét; en keisarinn fyrirbauð
honum að kvongast henni nema
með þvi móti að Jóhann, sem var
erkihertogi, slepti tign sinni og af-
salaði sér ættjörðu sinni. Hann
gekk að því og varð blátt áfram
Johann Orth, kvongaðist stúlkunni
og sigldi frá London til Suður
Ameríku 1866. Hefir aldrei heyrst
neitt frá þeim siðan, en líklegt
{>ykir að þau hafi farist í skipbroti.
Frans Ferdinand ríkiserfingi
Austurríkis og bróðurspnur keis-
arans jók á sorgir hans með þvt að
taka saman við konu er keisaranum
geðjáðist ekki að.
Auk þess var hann oft í lífs-
hættu; var honum eigi sjaldan hót-
að morði og tvisvar var gerð til
þess virkileg tilraun.
Keisarinn var kaldur og vilja-
sterkur; hermaður frá toppi til tá-
ar og ósveigjanlegur í alla staði
Hann lifði svo óbrotnu lífi, að
dæmalaust er með menn t hans
sporum. Hann svaf í skrautlausu
iámrúmi, sem sagt er að betur
hafi sómt sér í fangaiklefa en keis-
arahöll. Hann var reglumaður
mikill og heilsuhraustur mjög;
friður sýnum, vingjarnlegur i við-
móti alment, einlægur við alla.
annálaður barnavinur; óbugandi að
hugrekki ef hættu bar að höndum |
og virtur og elskaður af þjóðinni,
þrátt fyrir það marga og mikla sem
honum var áfátt.
Svo var hann nákvæmur og svo
mikinn jöfnuð sýndi hann innan-
rikis að hann sinti hverri beiðni eða
kröfu eða kvörtun sem fyrir hann
kom, hvaðan sem hún var, ekki síð-
ur frá allra lítilmótlegustu þegnum
sínum en þeim sem æðri voru.
Þetta vann honum ást alþýðunnar,
ekki sízt vegna þess að hann sýndi
frábæra óhlutdrægni og réttlæti í
dómum og úrskurðum.
í æsku var hann ákafur og full-
ur geðofsa, datt þvi fáum í hug að
hann yrði jafn vitur eða hagsýnn
stjómari og hann í raun og veru
var.
Ábyrgð sú sem hann fann til og
fram kom í öllu sem þjóðina snerti
kom honum jafnan að góðu haUi
og skolaði honum að ströndum sig-
ursins, þó á gæfi meira en góðu
hófi gegndi. Frans Joseph verður
ávalt talinn einn hinna allra merk-
ustu stjómenda i Evrópu, þrátt
fyrir alt og alt.
En trú manna er það að bölbæn-
ir sem honum var beðið af kven-
manni hafi hrinið á honum.
Þannig stóð á að sonur greifa-
frúarinnar Karolyi hafði verið líf-
látinn eftir boði keisarans, fvrir
það að taka þátt í uppreisn Ung-
verja 1848; en móðir hans mælti
þeim heiftarorðum til keisarans,
sem aldrei gleymast og þannig
hljóða; “Megi lif þitt. verða svift
allri hamingju; megi það verða þér
helvíti á jarðríki. Óheyrðar sorgir
og hörmungar komi yfir þig og alla
l>á sem þér eru og verða næstir og
kærastir, og megir þú að siðustu
verða ofurliði borinn og fyrirlitinn.
Hinstu stundir þinar verði stundir
óútmálanlegra hormunga.”
Þetta er ljót ósk, en hún þykir
hafa ræzt að mörgu leyti.
Sá er nú tekur við völdum heitir
Charles Francis Josieph. Hann er
sonur Ottos, sem var bróðursonur
keisarans. Að réttu lagi hefði son-
ur Francis Ferdinands, þess er
myrtur var, átt að taka við rikis-
stjórn, en sökum þess að hann
kvæntist Sophiu greifadóttur af
Chotek fyrirgerði hann keisaratign-
inni fyrir syni sína, þess vegna féll
hún til sonar Ottos bróður hans. —
Nýi keisarinn er fæddur 1887 og
er þvi að eins 29 ára að aldri.
Þessir menn eru allir af hinni
svonefndu Hopsborgarætt. Hafa
fáir verulegir stjómmálamenn ver-
ið i þeirri ætt, og eiginlega enginn j
nema Karl V., en margir í ættinni
hafa verið geðveikir; samt sem áð-
ur hefir þessi ætt haldið áhrifa- j
mestu stjómarstólum \ Evrópu í
þrjú hundruð ár.
Frá Islandi.
Eftir Dagsbrún).
Kvæði Bólu-I íjálmars, útgáfa H.
Hafsteins, vom seld á uppboði ný-
lega og fóru á 12 kr. og 50 aura.
KAUPMANNAHAFNAR
Vér ábyrgj-
umst það að
vera algerlega
hreint, og það
bezta tóbak í
heimi.
Ljúffengt og
endingar gott,
af því það er
búið til úr safa
miklu en mildu
tóbakslaufi.
MUNNTÓBAK
“Fylkir” heitir 2—3 arka tímarit
um atvinnuvegi, verzlun og réttar-
far sem Frímann B. Arngrímsson
éAnderson) á Ak.ureyri er farinn
að gefa út. Það á að koma út ann-
anhvom mánuð. Er komið út eitt
hefti sem kostar 1 kr. í því eru
þessar ritgerðir: Til almennings,
Hringgjá, Aflið i grend við Akur-
eyri, Uppfræðsla og agi, Réttur og
réttarfar, Ófriðurinn mikli. Rentu-
lögin o. fl.
Af Blönduósi er skrifað 20. okt.:
“Þó seint voraði hér og snjóa levsti
seint, var tíðin svo hagstæð stöðugt
í tvo mánuði, sem bezt má verða
fyrir allan gróður. Grasvöxtur var
mikill bæði á túnum og úthaga, og
þó að nokkuð rigndi með köflum
voru þurkdagar á milli svo öll hey
hafa verkast heldur vel yfirleitt i
allri sýslunni.”
að slátrun, en skar sig í fingur og
hljóp blóðeitrun í sárið svo ekki
varð að gert.
Annar þáttur “Galdralofts” var
Ieikinn á Akureyri í haust
Sagt er að Guðbrandur Jónsson
Jsonur Dr. Jóns Þorkelssonar)
skjalaritari ætli að fara að gefa út
nýtt dagblað.
Akureyrar kaupstaður hefir
keypt 4,200 skippund af kolum og
borgað 13 kr. 41 eyri fyrir hvert
skippund, en selja bænum aftur
fyrir 14 kr. 75 au.
Nýja bók eftir Gunnar Gunnars-
son skáld ætlar Gyldéndals bóka-
verzlun að gefa út í vetur.
Einar Jochumsson trúboði hefir
nýlega gefið ekkju með 6 börnum
50 kr. og Samverjanum /Tiknarfél.)
200 kr. Það er höfðinglega gert af
bláfátækum manni.
Maður sem Hildibrandur Kol-
beinsson hét dó nýlega í Reykjavík
af blóðeitrun. Hann var að vinna
“Um jámbrautir” heitir rit sem
er nýlega 'komið út eftir Bjöm
bankastjóra Kristjánsson.
Ólafur Bergsteinsson í Hvallátr-
um á Breiðafirði á á sem tvö ár í
röð var þrílembd og árið þar á eftir
fjórlembd.
t---------------------------------------------
Atkvæða yðar og áhrifa er óskað fyrir
A. W. PUTTEE
verkamanna frambjóðanda í yfirráðsstöðu
fyrir D
LI sæti
Hann fylgir framförum
og umbótum.
Verkamanna flokkurinn byrjaði á þjóðeigna stefnu og
hefir ávalt verið með henni. Winnipeg hefir hepnast vel
með alt það, sem þar hefir verið reynt í þá átt. jpegar því
einokunin teygir fram höndurnar til þess að hafa hald á
lifsnauðsynjum, þá ætti þjóðin sjálf að hafa til sölu: eldivið,
mjólk 0g brauð, þegar þess er þörf, og sjá um ísgeymslu á
matvælum.
ÞÚ VERÐUR ÁNŒGÐUR,
HAMINGJUSAMUR 0G
JAFNFRAMT ÓHÁÐUR
Þegar þú átt lítinn búgarð og
sijórnar honum í British Col-
umbia með þúsund ”leghorn“ hœnum sem
1 verpa tvö hundruð eggjum hver á ári og
fœrð fjörutíu og fimm cent fyrir tylftina
pá græðir þú með hægu móti $2000 á ári aðeins á eggjum, og næsta
ár getur þú haft berjarækt (loganber), sem gefa þér $6,000 virði af ekr-
unni. Fimm ekrur með þessum berjum gefa því $3,000. Legðu þetta við
peningana sem þú færð fyrir eggin og þá hefir þú $5,000 árstekjur. Hefirðu
svo mikil árslaun nú sem stendur? pú getur sáð og ræktað valhnotutré.
J?egar þau gefa af sér ávexti ættirðu að fá að minsta kosti $1,000 af ekrunni.
Eða þú getur ræktað aðrar hnetur, sem gefa mikla peninga.
l?essi litla jörð kostar þig $375. Aðeins $100 út í hönd og hitt í
afborgunum með vægum skilmálum. petta land er í hjarta heilnæms lands,
þar sem útsýnið er undur fagurt. Gott vatn og milt loftslag og jarðveg-
urinn nákvæmlega eins og hann þarf að vera á lítilli bújörð í þéttbygðri
sveit með talþráðum, flokkuðum skólum, með ókeypis bækur handa börn-
unum, með kirkju, búðir o. s. frv.
pú ættir að kaupa þér litla jörð tafarlaust. Dragðu það ekki þangað
til á morgun.. Komdu inn á skrifstofu vora og fáðu fullar upplýsingar, eða
skrifaðu oss. pú ættir ekki að láta þetta tækifæri hjá líða.
SCOTT, HILL& Co.
22 Canada Life Bldg., Cor. Portage Ave. and Main St.,
WINNIPEG, MAN.