Lögberg - 01.03.1917, Blaðsíða 5

LÖGrBERG, FIMTUDAGINN 1. MARZ 1917
b
Dr. Robinson
Sérfræðingur í tannsjúkdómum
BETRI TANNLÆKNING FYRIR MINNI BORGUN
Ef þú ert í vafa um hvcrt tennar þínar séu heilbrigðar eða ekki þá þarft
þú að fá ráðleggingu tannlæknis. Sá tannlæknir ætti að vera maður sem
hefir gott álit á sér sem lœknir og sömuleiðis er það áríðandi að hann sé
eins vel að sér í list sinni og nokkur getur verið. Nú á dögum eru þeir
fáir sem ekkv viðurkenna þýðingu sérfræðinganna, hvort heldur er í al-
mennum lækningum eða tannlækningum. Minnist þess að ef þér kom-
ið til vor þá verður traust yðar ekki ódrengilega notað, því allar vorar að-
ferðir eru reyndar og sannaðar og fólk veit um áreiðanleik vorn. Fyrir
tíu árum voru það margir af borgurum Manitoba sem trúðu mér fyrir
því að lagfæra tennur þeirra. Þessa fyrstu sjúklinga tel eg byrjun hinnar
miklu aðsóknar sem eg hefi haft síðan eg fór að stunda tannlækningar.
Svo vel hefir mér gengið að tugir tannlækna hafa sest að í nágfenni mínu
Látið því ekki blekkjast þegar um það er að ræða að velja stað.
Permanent Crown og
Bridge Work, hver tönn .
Og það yar áður $10.00
Whalebone Vulcan-
ite Plates. Settið . .
Opið til kl. 8 á kveldin
BIRKS BUILDING,
WINNIPEG,
MAN.
12 Stólar
Dr. Robinson
TANNLÆKNIR
Meðlimur Tannlœkna Skólans í Manitöba.
10 Sérfræðingar
5 Kvenmenn
28 Lagasafn Alþýðu
ugi verði ekki sóttur að lögum fyrir víxilskuld,
þá bera aðrir ábyrgð á víxli, sem þeir skulda hon-
um eða samningi, sem þeir gera við hann.
35. Eignarbréf ómyndugra. Eignarbréf, sem
ómyndugur gefur er ónýtanlegt — ekki ógilt —
þegar hann kemst til lögaldurs getur hann stað-
fest bréfið eða tekið það til baka, rétt eftir því
sem honum sýnist.
ómyndugur, sem vill taka til baka eignarbréf
er hann hefir gefið, getur það því að eins, að hann
skili aftur því, sem hann hefir fengið á móti.
Ef ómyndugur stefnir eða er stefnt í sambandi
við eignarbréf, þá getur hann staðfest eignarbréf-
ið eða tekið það aftur; en þá er það bindandi, er
hann ákveður við slíkt tækifæri og verður ekki
breytt síðar nema með samþykki beggja.
pegar fasteign er seld ómyndugum og hann
borgar út í hönd, þá eru það afgerð kaup, sem ekki
verða rofin. Ef hann aftur á móti kaupir þannig
fasteign að hann borgar nokkum hluta af verðinu,
en lofar að borga hitt síðar, þá er ekki hægt að
halda honum að þeim saminngi. Hann getur þá
ónýtt samninginn og krafist endurgreiðslu þess
fjár er hann hefir borgað. Ef hann aftur á móti
fær samninginn öðrum í hendur eða selur hann
fullveðja manni, þá má halda þeim þriðja manni
ábyrgðarfullum fyrir öllu því, er samningurinn
tiltekur.
Lagasafn Alþýðu 25
Sá sem ómyndugur er getur undirskrifað skjal
sem vitni, ef hann er nógu gamall til þess að
skilja um hvað skjalið fjallar; sömuleiðis getur
hann löglega komið fram sem vitni fyrir rétti.
ómyndugur getur einnig verið umboðsmaður
og gert þannig löglega samninga fyrir hönd þeirra
er hann vinnur fyrir.
pegar ómyndugur segir kaupanda frá því að
hann sé ekki myndugur, getur hann ekki varið sig
með því síðar að samningar hans séu ógildir fyrir
þá skuld.
32. pegar ómyndugir semja um nauðsynjar.
ómyndugur getur samið um hvaða lífsnauðsynjar
sem hann þarfnast, sé hann ekki hjá foreldrum
sínum eða forsjármönnum, sem bæði geta og vilja
sjá um hann.
Borgi hann ekki fyrir slíkar nauðsynjar, þá
getur sá er seldi stefnt honum og fengið sér dæmt
verðið alveg eins og um fullveðja mann væri að
ræða.
pað sem venjulega eru taldar nauðsynjar fyrir
ómynduga er fæði, klæðnaður, mentun og læknis-
hjálp og fer kostnaður þess eftir stöðu þeirra í
mannfélaginu. J?ess vegna er það að ekki mundi
verða talið nauðsynlegt fyrir son verkamanns eða
fátæks bónda að fá gullúr eða selskins yfirhöfn,
en fyrir auðmanns son væru það taldar nauðsynj-
ar samkvæmt þessum lögum.
ómyndugir, sem ekki eru heima í föðurhúsum
og bjargast á eigin spýtur, geta stefnt fyrir ó-
ingarö fyrir ævikveldiö, og geta nú
setið viö rósarunna og aldinauppskeru
sinna farsælu verka og vel unna ævi-
starfs, lofaöir og vegsamaöir af áliti
sinna meðborgara? Eg segi jú viö
því, að hvern ber að virða eftir ár-
vekni, atorku og skyldurækni. En
ekki eftir því hvernig uppskeran
hepnaöist. Annar maöurinn getur
oröiö fyrir sífeldu frosti og fellibylj-
um, en hinn hefir sólaryl og silfur-
skæra dögg í gegn um alt sitt Iif og
því er mjög eðlilegt að ávöxtur
æv'istarfsins verði mjög ólíkur.
Samt veit eg ofur vel, eftir þrjátíu
ára lærdóm í Svartaskóla vestur-ís-
lenzka þjóðlífsins, aö níu af hverjum
tíu verða á móti mér í mínu áliti.
Reynsluskólinn hefir sýnt mér aö álit
og heiður manna veröur aö miðast
viö álnir og fiskviröi. Ef enginn er
sjóðurinn, þá er enginn heiðurinn.
iÞá er maðurinn einskis virði og má
drepast, eins og útslitinn klakaklár-
inn á helköldu eiöihjarni. Hann er
stjörnuhrap sinnar þjóöar. Ljós-
glampi staölaus, sem ekki er hægt aö
festá augun á.
Kæri herra ritstjóri! Af hverju
heklurðu aö eg hafi skipt mér af ýmsu
sem fram hefir farið og aldrei látið
hlut minn fyr en í fulla hnefana?
Af því aö eg v'issi, fyrir guöi og
samvizku minni, að eg hefi barist
eins og ærlegur maður fyrir minu
húsi, með veikari kröftum en fjöldi
manna og aldrei sett vanvirðu blett á
vort þjóðarbrot með útliti eöa af-
komu fjölskyldu minnar, þótt fátæk
sé. Og enga eða sáralitla hjálp eöa
hluttekningu fengið. hversu hörö sem
haglélin hafa staðið í fang mitt. Því
hefi eg ekki kunnað að beygja höfuö
mitt fyrir neinum, og skoöað sjálfan
mig—þrátt fyrir alt—jafn réttháan
sem hvern annan, þótt sæti skipaði
undir heiöari himni auðs og velsældar.
Og kæri herra ritstjóri. Hafðu
hjartans þökk fyrir þín sönnu, björtu
og hlýju orð. Alt tilfinningamál
hreyfir viö beztu strengjum, sem ó-
slitnir eru enn í mínu veika brjósti.
Ef eg heföi nokkurn tíma látiö tíu
cent úr v'asa mínum fyrir áfeng n
drykk, þegar konu mína og börn
vantaði brauö eöa pott af mjólk, eða
á annan óheiöarlegan hátt átt blett á
baki mínu, þá hefði eg aldrei vogaö aö
rita þessar línur. Fyrir guös náö er
eg sjálfstæður fram að þessari stundu.
— En nú eru mínir kraftar óömu aö
þverra og syrta fyrir augu min. —
Já, hafðu hjartans þökk; þér geng-
ttr ekkert nema gott til, og
Þó þú hefðir þúsund bresti
og þar á ofan stjörnuhröp,
eg augu þar á ekki festi
eöa reikna skyldi glöp.
Það er dálítið harðsnúið aö rita
nafn sitt undir svona málefni. En
fjöldi af fólki þekkir rithátt minn og
í öðru lagi hefi eg skömm á öllum
feluleikjum.
Eg á marga sterka drætti til úr
minni lífsbaráttu, en slæ hér botn í
aö sinni.
Lárus Guffmundsson.
Bréf
Gimli, á Mattíasmessu 1917.
Herra ritstjóri Lögbergs;—
Ef þér Viljiö ljá rúm fáeinum lín-
unt til svars fyrirspurninni um sumar-
auka og rimspillisár íslenzka tímatals-
ins, er stóð í Lögbergi nýlega, skal
eg gefa fáeinar skýringar, svo hljóð-
andi:
Sumarauki er æfinlega þegar sunnu-
dagsbókstafur er G á almennu ári;
svo seinni sunnudagsbókst. er C á
hlaupári; þegar sunnudagsbókstafur
er A á almennu ári er fer nœst á und-
an hlau p ár i; er þá, í þessu síö-
asta tilfelli, almenná áriö kallað rím-
spillis ár meö sumarauka, en hið síö-
ara (Tilaupárið) Þorrarímspillisár.
Þessi rímspillisár koma fyrir, ekki
oftar en einu sinni á 28 árum, og ekki
sjaldnar en á '40 árum, eins og síðast,
frá 1871—.2 til 1911—12. Þessum
piismun olli Sólar-Equation sú, er varö
um síðustu aldamótin, og hefi eg lýst
þessum Solar- og Lunar-Equations í
Heimskringlu fyrir 15 árum síðan
f27. febr. 1902J, þegar allir rím-
menn, beggja megin hafsins, ætluðu
aö ærast, sem von var, yfir því, aö
almanökin stálu frá þeim góupáskum,
sem áttu, eftir þeirra reikningi aö
veröa þaö ár. En þó eg drægi taum
almanakanna, geröi eg það á svo
mildan hátt, aö eg veit ekki betur en
aö allir yrðu.ásáttir meö málalokin.
Að minsta kosti hefi eg engin mótmæli
séð né heyrt, og viö enga skekkju
hefi eg orðið var sjálfur, frá því sem
þar var haldið fram.
Ástæðan fyrir því að Þorrarím-
spellir fylgir hinum strax eftir, ætti
að vera hverjum rímmanni auðsæ, er
n. 1. sú að á rímspillisári er veturinn
talinn að koma viku seinna en hann
kemur í fyrsta lagi, og sunnudagsbók-
stafurinn bendir á (n.l. 27. í stað 20.J,
en það er degi seinna en nokkurntíma
endranær. Af því leiðir að þorrinn
þann vetur, sem er á öðru ári, og því
með öörum sunnudagsbókstaf, verður
aö færast fram á sama hátt, gagnstætt
hinu v'analega, því alt af verður að
vera jafnlangt milli vetrarkomu og
þorra—13 vikur, svo aö okkar ísl.
mánaöatal ekki raskist.
Eitt datt mér í hug aö minnast á
í sambandi við dagsetninguna á þess-
um línum. Mattíasmessa er 24. febr.,
á almennum árum, en 25. á hlaupári,
og er því sú eina messa sem ekki er
rímfastur dagur, sem rímmenn kalla,
en á hlaupári er degi smeigt inn milli
hins 23. og Mattíasmessu og er kall-
aður Hlaupársmessa eða Hlaupárs-
dagur; sá dagur er ekki til hin árin,
því hann er aukadagur ársins, sem
fellur burt endranær, þangað, og ekki
lengra, ná áhrif fvrri sunnudagsbók-
stafs ársins, þá tekur hinn við, árið
út.
Fyrir þessu má finna óyggjandi
rök í okkar bestu fornritum t. d.
Hungurvöku og víöar, en almanökin
rugla Jjessu oft saman, og gera eitt
úr tvennu; en þó þetta sé Iítilsv'ert í
sjálfu sér, er þó betra aö vita rétt, en
hyggja ragnt.
Kristm. Sœmundsson.
1,000 manns farast.
1,000 hermönnum drekt.
ítalska skipinu “Minas” var sökt t
vikunni sem leiö. Var þaö meö
1,000 hermönnum, á leið til Saloniki
og druknuðu þeir allir að undantekn-
um tveimur. Fréttin um þetta barst
hingað á laugardaginn.
Sama dag fréttist aö Þjóðverjar
hefðu sökt 7 hollenzkum skipum á
föstudaginn, og eru öll skipin með
farminum virt á $11,600,000. Flest-
um mönnum varö bjargað af þeim
skipum. Eru vandræði mikil orðin á
Hollandi þar sem þjóðverjar hindra
þannig verzlun þeirra annars vegar
og bandamenn hins vegar. Það er
talið líklegt að í hart fari milli þeirra
og þjóðverja ef þessu heldur áfram.
Newton segir af sér.
Patterson sá er verið hefir að
rannsaka vegabótaféð eða meðferö á
þvi að undanförnu, komst aö þeirri
niðurstöðu aö hundruðum þúsunda
hefði verið eytt af fé fólksins óráö-
vandlega í sambandi við vegi. Þar
á meöal $52,000 í Gimli kjördæminu
um kosningaleytið 1914.
Sá af þáverandi og núverandi þing-
mönnum, sem hefði einna mest dreg-
ið sér af slxku fé, sagöi hann að væri
F. Y. Newton þingmaður fyrir Roblin
kjördæmi. Hefir hann nú sagt af sér
þingmensku.
1,000 manns fórust í Dresden á
Þýzkalandi eftir jólin ,í sprengingu
sem varö þar í skotfæraverksmiðju.
Nú er þar sagt verkfall í Krupps-
verksmiðjunum og taka þátt í því
40,000 manns, horfir þar til v'andræða
ef ekki lagast.
Bitar.
Hún hnyklaði brýrnar þegar hníf-
ur datt eða hurö var skelt og brosti
aldrei þó enginn hnífur dytti og engri
hurö væri skelt.—Goöm. Kamban. —
Er ekki þetta góö lýsing á sumu
fólki?
Ef þið fiskar étið hverir aðra þá
sé eg ekki hvers vegna viö megum
ekki éta ykkur líka. — Benjamín
Franklín.
Vopnabúrið í Omenee í Ontario
brann fyrir þremur árum, en maður
sem Robert Adams heitir hefir altaf
síöan eins og áöur fengið há laun fyr-
ir eftirlit á byggingunum, sem ekki
eru til. — Þeir eru vinir vina sinna
í Ottawa.
“Af 54 þingmönnum í Saskatchew-
an eru 37 bændur,” segir “Wynyard
Advance”. — Þaö er eins og þaö á
aö vera.
Walker.
Miss May Robson er ein aöal
stjaman á himni þeirra í Winnipeg,
sem á leikhús fara.
“The Making over of Mrs. Matt”
heitir leikur, sem hún kemur fram í
alla þessa viku.
“The Eyes of the World” verður
leikið þar alla næstu viku og er þaö í
fyrsta skifti, sem það hefir verið
leikið í Vestur-Canada.
Hinn mikli leikari Robert Mantell
verður bráðum á Walker leikhúsinu.
Þakkarávarp.
Öllum þeim, sem á einn eöa annan
liátt hafa auðsýnt mér hjálp í veik-
indum og dauða mannsins míns, Jóns
heitins Árnasonar, votta eg hér með
hjartanlegt þakklæti.
Jónína Aðalbjörg A,rnason.
Blaine, Wash.

—Alla þessa viku—
Mats á Miðv.d. og Laugard.
—MAY ROBSON—
í hinum fagra gamanleik
“THE MAKING OVER OF
MRS. MATT”
—ALLA NÆSTU VIKU—
Tvisvar á dag, kl. 2.30 og 8.30
Cune’s mikla myndasýning út
af sögu H. B. Wrights
“THE EYES OF THE WORLD”
sem er ein af hinum allra
merkustu myndasýningum nú.
göiiSRiv
8
Og gefðu þeim, Sólskin, hvert gleðilegt ár
og glæð þeirra bamslegu hljóma;
því sál þeirra’ er tær eins og himininn hár
í heiðríkju vormorgun ljóma.
G.......? Stefánsson.
Oak View, Man. 13. febr. 1917.
Kæri ritstjóri Sólskins.
Mig hefir lengi langað til að senda þessa sögu,
sem eg ætla að biðja þig að setja í litla Sólskins
blaðið okkar. Með beztu óskum til Sólskins-
bamanna.
Hið unga vitni.
Fyrir nokkrum árum var lítil stúlka, aðeins
níu ára gömul, kölluð fyrir rétt í þjófnaðarmáli;
þjófnaðurinn hafði verið drýgður í húsi föður
hennar. Hún hafði staðið þjófinn að verkinu, og
var því vitnisburður hennar mjög áríðandi. Tals-
manni þjófsins var ekki um að stúlkan væri leidd
fram sem vitni, því hann vissi að framburður
hennar mundi skaða málstað hans. Hann sagði
þvi við hana þegar hún kom fram fyrir réttinn:
“Stúlka mín, er þér kunnugt um eðli eiðsins?”
“Eg veit ekki hvað þér eigið við, herra minn,”
svaraði hún. “pama sjáið þér,” sagði talsmaður
þjófsins við dómarann, “hún hefir enga hugmynd
um þýðingu eiðsins. Er það ekki órækur vottur
þess að hún er ekki vitnisfær? Framburður henn-
ar getur ekki tekist til greina.” “Látum oss at-
huga það betur,” sagði dómarinn. “Komdu hing-
að, stúlka mín, og segðu mér, hefurðu nokkum
tíma unnið eið?” “Nei, aldrei fyr,” svaraði hún.
“pekkirðu þessa bók?” sagði dómarinn og benti
um leið á biblíuna, sem lá þar á borðinu. “Já,
herra minn, það er biblían,” sagði stúlkan. “Hef-
urðu nokkum tíma lesið í þeirri bók ?” spurði dóm-
arinn. “Já, herra minn, eg les í henni á hverjum
degi,” sagði stúlkan. “Veiztu hvað biblían er?”
spurði dómarinn. “Já, hún er orð drottins,” svar-
aði stúlkan. “Rétt bamið mitt, legðu þá hönd
þína á þessa bók,” sagði dómarinn.
Hún lagði hönd sína á biblíuna. Dómarinn
mælti fram orð vitnisburðarins og hún hafði þau
upp eftir honum. Með hendina á biblíunni sagði
hún: “Eg sver það hátíðlega að það sem eg nú
ætla fram að bera er sannleikur, sannleikurinn án
afdráttar og ekkert annað en sannleikur. Svo
sannarlega hjálpi mér Guð.”
“Nú ertu búin að vinna eið sem vitni,” sagði
dómarinn. “Veiztu nú hverjar afleiðingamar
verða ef þú ekki segir sannleikann ?” “Eg verð
sett í dýflissu,” mælti stúlkan. “Og er þar með
búið?” mælti dómarinn. “Nei,” mælti stúlkan.
“Eg verð einnig útilokuð frá því að komast í Guðs
ríki.” “Hvemig veiztu það ?” mælti dómarinn.
Hún tók biblíuna, fletti upp 20. kap. í II. bók
Mósesar, 16 versi, og las: “J?ú átt ekki að bera
falskan vitnisburð á móti þínum náunga”. petta
var mér kent,” sagði hún, “áður en eg kunni að
lesa í biblíunni.” “Hefir nokkur sagt þér að þú
ættir að bera vitnisburð í þessu máli?” spurði
dómarinn. “Já,” svaraði stúlkan, “Jlegar móðir
mín heyrði að það ætti að stefna mér, þá kallaði
hún á mig inn í herbergi sitt og sagði mér að
hafa yfir Guðs tíu lagaboðorð. Síðan féllum við
á kné, móðir mín og eg, og báðum guð að gefa
mér að skilja hversu óguðlegt það væri áð bera
falskan vitnisburð á móti náunga sínum, og að
Guð vildi hjálpa mér að segja sannleikann, ef mér
yrði stefnt. Og þegar eg fór af stað hingað, þá
kysti móðir mín mig og sagði: “Mundu eftir
áttunda boðorðinu og gleymdu ekki að Guð heyrir
hvert það orð sem þú segir fyrir réttinum.”
“Og trúir þú þessu sjálf ?” sagði dómarinn og
viknaði við.
“Já, herra minn,” sagði stúlkan, og einlægnin
skein út úr augum hennar, svo að auðséð var að
hún sagði satt.
“Guð blessi þig, bamið mitt,” sagði dómarinn,
“þú átt góða móður.” Síðan sneri hann sér að
talsmanni þjófsins og mælti. “petta vitni er gilt.”
Eftir litla þögn bætti hann við þessum orðum:
“Ef eg væri ákærður og væri saklaus, vildi eg
biðja drottinn að senda mér annað eins vitni og
þessi stúlka er, til að bera vitni um sakleysi mitt.”
Síðan var framburður hennar tekinn til greina.
pessi litla stúlka talaði sannleikann, þegar
henni var stefnt fyrir réttinn, sem vitni. En
vér eigum að ímynda oss að vér ætíð stöndum
frammi fyrir rétti, hvenær sem vér tölum orð frá
munni. Heimi þessum má líkja við stórkostlegan
rétt. Drottinn er dómarinn.
Með vinsemd.
Juno Magnusson, 12 ára.
SÓLSKIN
Barnablaö
II. ÁR. WINNIPEG, MAN.
Kristín Kristjánsson
Á Gimli er einhver allra starfsamasta barna-
stúka, sem til er í Manitoba. J?að er aðallega að
þakka hinni duglegu og sístarfandi konu Christ-
jönu Chisvell, sem altaf hefir lagt fram krafta
sína í þarfir Gnodtemplarafélagsins síðan hún var
ung stúlka. Hún er gæzlukona bamastúkunnar
þar og skoða bömin hana svo að segja sem móður
sína.
Ykkur þykir kannske gaman að heyra það, að
elztu stúlkurnar í stúkunni eru að prjóna sokka
Lögbergs.
1. MARZ 19l7 NR. 22
handa hermönnunum og keppast hver við aðra að
prjóna sem mest og bezt. Á nýjársdaginn höfðu
bamastúkubömin kaffisölu til ágóða fyrir fátæk
böm í Belgíu. pað var vel byrjað árið.
Mrs. Chisvell gerir meira en að hugsa um hálf-
fullorðin böm. Eins og þið vitið, geta ekki yngri
böm en fimm ára verið í bamastúkunum, en hún
hefir stofnað deild með yngri bömum, og er það
kölluð “vöggu deild.”
í þessari deild eru nú mörg böm og gengur hún
ágætlega. J?ið sjáið á þessu að bömin á Gimli eru
dugleg og eiga góða gæzlukonu.
í vor sem leið 19. maí var framsagnarkepni í
stúkunni á Gimli, og tóku 5 þátt í því. pað voru
tvær systur sem heita Margrét og Florence Páls-
son, Kristín Kristjánsson, Lára Sólmundsson og
Stefán Jónsson. Dómendurnir vom: Olafia John-
son yfirkennari á skólanum, J. Jónasson liðsforingi
og J. Sólmundsson.
Kristín Kristjánsson fékk verðlaunin og var
það heiðurspeningur úr silfri. Myndin, sem þið
sjáið, er af Kristínu. Hún las “Sögu gamla manns-
ins” og hafði gert það ágætlega. Hin bömin öll
höfðu líka lesið mjög vel, en náttúrlega gátu ekki
allir fengið verðlaunin.
pað væri gaman ef eins duglegar bamastúkur
væru alstaðar og sú, sem er á Gimli.
Leslie, Sask. 18. febr. 1917.
Herra ritstjóri Sólskins.
Eg er nú sest niður til að skrifa Sólskini fyrsta
bréfið. Mig langar til að reyna að skrifa í Sólskin
eins og hin bömin, en það er nú gallinn á að eg
hefi ekkert til að skrifa. Eg er nú farin að
hlakka til vorsins, því þá fömm við að ganga á
skóla. Við erum þrjár systur. Við höfum gengið
á Westside skóla, en við ætlum að ganga á Leslie
í sumar. Við höfum gaman af að ganga á skóla.
Eg hefi gaman af að lesa Sólskin, þegar það
kemur. pað eru svo margar fallegar sögur í því.
Eg hefi nú ekki meira í þetta sinn.
pín einlæg.
Guðrún Sigurbjömsson, 10 ára.