Lögberg - 01.03.1917, Blaðsíða 6

6
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 1. MARZ 1917
26 Lagasafn Alþýðu
greidd vinnulaun og fengið sér þau dæmd. Sömu-
leiðis bera þeir ábyrgð á öllum skemdum eða tjóni.
sem þeir valda, og verða að gegna kærum og sæta
hegningu fyrir hvers konar brot er þeir drýgja.
Vinnulaun ómyndugra má setja föst aðeins
fyrir lífsnauðsynjar þeirra.
Ómyndugir geta löglega tekið lífsábyrgð með
vissum takmörkum og má heimta af þeim iðgjöld
með dómi, ef þeir ekki borga. En ef þeir gefa
víxil fyrir iðgjöldin, er ekki hægt að innheimta
það með dómi.
pess mætti geta að í Quebec eru ómyndugra
lög að nokkru frábrugðjn því sem þau eru í hinum
fylkjunum. par hætta menn að vera ómyndugir
við hjónaband og ef þeir stunda verzlun, banka-
störf eða iðnað. peir geta þá löglega gert þá
samninga, sem viðkoma störfum þeirra. En samt
sem áður verða allir slíkir menn að hafa f járhalds-
menn.
ómyndugur maður, sem þannig fær myndug-
leik getur gert samning um leigu á eign, sem ekki
taki yfir lengri tíma en 9 ár; getur hann þá tekið
við leigufé og gefið viðurkenningu fyrir, og ber
hann lagalega ábyrgð á öllu er hann þannig gerir
í sambandi við störf sín eða atvinnu.
Ekki getur hann þó höfðað mál né mætt í rétti
til þess að verja mál, né heldur tekið peningalán
án aðstoðar fjárhaldsmanns síns og hann getur
heldur ekki veðsett eign né gefið eignarbréf nema
með heimild dómstóla. eða dómara.
F rá Gimli.
Eg hefi áður skrifaS fáeina grein-
arstúfa héðan frá Gamalmenna heim-
ilinu. Sumpart til þeirra, sem hafa
veriS svo góðlátir að spyrja mig héö-
an, eSa látiö sér svo ant um heþnilið
aö vilja vita hiö rétta, — og svo þá
um Ieiö til hinna, sem ekki spyrja. —
t nefndum greina-stúfum hefir mér
láöst að geta um eitt atriði, sem eg
hefi komist að, að ollað hefir mis
skilningi, af því menn hafa þar ekki
vitað alveg rétt. — “Atriðið” eða
spumingin er: “Er ekki gjörður
munur í viðurgjörningi og viðmóti á
þeim, sem borga og þeim, sem ekki
borga?” Þessari óvissu eða efasemd
er fljótsvarað. Fyrst með því að geta
um hina upprunalegu hugmynd þess-
arar kærleiksstofnunar, og svo fram-
kvæmdina á henni. — Hugmyndin að
stofna gamalmennaheimili var fyrst
eins og hún er enn: kærleikshugmynd,
— að stofna heimili fyrir þá eða
það fólk, sem gamalt og bylað ósk-
aði sér heldur að fara þangað en
eitthvað annað, — jafnvel þótt það
gamla fólk gæti ekkert borgað né
heldur unnið fyrir sér. —
Með þessari hugmynd — og fyrh
þeya menn var heimilið stofnað,
þannig fólki er heimilið helgað, og
þannig fólki er það að kSerleikurinn
knýr hina styrkari og veglyndu til að
hjálpa og halda uppi stofnuinni með
gjöfum og fjárframlögum. Það er
kærleikurinn til þessa gamla og van
styrka fólks, sem vakir t huga gef-
endanna og veitir þeirn gleði og hjart-
ans-frið eftir að gjöfin er færð. —
Þvl er það, að þetta fólk þarf ekki
að bera neinn kinnroða né kvíða-
þrunginn huga vegna þess að það
sé að njóta án þess að endurgjalda,
— þá hefir gleði gefandans, eða
þeirra, sem af kærleiksríkum huga
styrkjá stofnunina ekki tilætluð not.
Það er ætlast til að fólkið á Heimil-
inu njóti æfikvöldsins glatt og rólegt,
og að sólsetrið geti orðið fagurt og
friðsælt.
Maðurinn andlega, er eins og “dag-
urinn” eða veðrið. Þegar hann
hugsar dapurlega er dagurinn eða hið
andlega veður þungbúið, drungalegt
og kalt, máske með úrkomu. En þeg-
ar maðurinn hugsar glaðlega og með
þakklæti til guðs og manna, — fer að
birta til, sólin skín úr skýjum og veðr-
ið indsplt og blítt.
En svo eg snúi mér áð aðalefninu
aftur, —þá er það að segja að þeir,
sem á heimilinu geta borgað fyrir sig,
þá er það náttúrlega vel þegið, sem
hver og einn getur eftir kröftum sín-
um unnið heimilinu gagpi.
Þær forstöðukonurnar hér hafa að-
dáanlega vel siglt þann sjó, að gera
aldrei neinn mun á þeim, hv'orki í orði
né verki, sem borga fyrir sig og ekki
borga, fevo enginn þarf að bera dap-
urt andlit þess vegna. Sama er að
segja um stjórnarnefndina þessarar
stofnunar, — alla i henni, — þeir
vinna það verk sitt með aðdáanlegri
alúð og kærleika, og ekki sizt for-
maður hennar Dr. Brandson, sem þó
hefir svo voða víðtækan verkahring
þar fyrir utan. Allir gegna þeir
verki sínu í Gamalmenna-heimilis-
stjórninni svo snildarlega að trauðla
Lagasafn Alþýðu
27
Allar þessar undantekningar gilda aðeins í
Quebec, en að öðru leyti eru ómyndugra lög að öllu
eins í öllum hinum fylkjunum.
33. pegar ómyndugir kaupa munaðar vörur.
pegar talað er um munaðar vörur í þessu sam-
bandi, þá telst þar til alt það sem ekki heyrir til
nauðsynjum. Fyrir slíka muni sem keyptir eru
með borgunarfresti getur sá er selur ekki innheimt
borgun með lögum. En hafi kaupmaðurinn vör-
urnar í sinni hendi, getur hann haldið þeim; en
honum er ekki heimilt að taka þær aftur með
valdi hafi þær verið afhentar.
34. Víxlar ómyndugra; jafnvel þótt fyrir
nauðsynjar séu verða ekki innheimtir með lögum.
Ef kaupmaður tekur víxil fyrir nauðsynjar af
ómyndugum, getur hann ekki stefnt fyrir upp-
hæðinni. Aftur á móti getur hann haldið víxlin-
um þangað jjl hann fellur í gjalddaga, og stefnt þá
fyrir skuldina samkvæmt reikningi og lagt fram
víxilinn til styrktar, sem vottorð þess að skulda-
krafan sé rétt. Fyrir gjalddaga tiltekinn á víxlin-
um getur hann ekki stefnt.
pað er ekki svo að skilja að víxill undir þess-
um kringumstæðum sé ógildur. pess vegna er
það að ef nafn annars manns væri þar til trygg-
ingar, eða annara manna, þá bæri hann eða þeir
ábyrgð á borguninni, og það jafnvel þótt víxillinh
væri gefinn fyrir munaðarvörur.
ómyndugur getur selt víxil sem hann hefir
eða innheimt hann með lögum, því þó hinn ómynd-
skoðun mín, að þeir hafi átt drjúgan
þátt í því mikla verki, að kynna Is-
lenzku þjóðina fyrir umheiminum.
Svo sem kunnugt er þá eru þeir
allir hermenn í 223. herdeildinni, sem
innan skamms leggur af stað í áttina
ti' vigvallarins, svo litlar líkur eru til
að þeim auðnist að sýna sig aftur á
svellinu, í það minsta ekki sem heild.
Því þótt einhverjir þeirra ætti aftur-
kvæmt, þá er vafasamt að þeir eftir
heimkomuna verði færir til íþrótta-
iðkana. — Um leið og þessum leikjum
er lokið, réttum vér íslendigar þeim
því höndina í kveðju skyni, þakkandi
þeim fyrir alla starfsémina, alt frá
öndverðu og til þessa tíma, og óskandi
hugheilla framtíðar hamingju.
Óska, sem hugurinn ekki getur látið
tunguna lýsa til fulls.
Eg býst við að það sé bæði hrygðar
og gleði efni að horfa þeim öllum á
bak samtimis austur yfir hafið —
þcim, sem eru sönn ímynd fegurðar
og hresyti og eru svo ungir. Við þá
hugsun nemur penninn staðar.
GuSm. Sigurjónsson-
Bréf frá W. Kristjánssyni.
it/* •• 1 • >Y* timbur, fialviður af öllum
Nyjar vorubirgoir tegundurry, geirettur og ala-
konar aðrir strikaðir tiglar, hurðir og gluggar til vetrarins.
IComið og sjáið vörur vorar. Vér erumaetíð glaðir
að sýna þó ekkert sé keypt.
The Empire Sash & Door Co.
Limited
HENRY AVE. EAST
WINNIPEG
er hægt að hugsa sér það betra. Eng-
inn sér né heyrir neitt á neinum
þeirra hvort nokkur borgar eða borg-
ar ekki, —■ öllum sýnd jöfn alúð og
hluttekning og veitt inntaka á heim-
ilið á meðan húsrúm leyfir hvort
sem umsækjandi getur borgað eða
borgað ekki, ef að eldurtakmark
hans leyfir, og kringumstæður hans
eru þannig örðugar, að hann kýs
heldur Gamalmennaheimilið en nokk-
uð annað. —
Ekki sér stjórnarnefndin ráðlegt
enn sem komið er að stækka húsið
eða byggja við það, til þess þarf svo
mikið; en sjóðurinn ekki nógu stór,
því ekki þykir ráðlegt að taka svo
af þeim sjóði, sem til er, að ekki sé
hægt að fara sómasamlega með það
fólk, sem þegar er komið. Að nefnd-
en geri alt það bezta, sem hægt er að
gera, er óhætt að treysta; og einnig
að kærleikur fólksins til þessa heim-
ilis dvíni ekki, er einnig óhætt að
treysta. Þegar “postulinn” talar um
trú von og kærleika, segir hann að
af þeíjsu þrennu sé kærleikurinn
mestur, því hann breytist ekki. —
Timinn breytist í skoðun, vonin í
uppfyllingu; en kærleikurinn breytist
ekki. —
Gimli, 28. febrúar 1917.
Jakob Bricm.
Hockey leikarnir
l'ics vinna ýturmenskuna.
Þá eg reit um hockey leikana síð-
ast, stóðu þeir þann veg, að 223.
/landarnirý og Vics stóðu jafnir,
Monarch voru tveimur á eftir, en
tveir Ieikir voru óleiknir og áttu
Monarch að leika þá báða, sinn á
móti hvorum hinna. Þeir leikir fóru
svo, að Monarch töpuðu fyrir Vics,
en báru hærri hlut í viðureigninni
við landana. Unnu 5 mörk gegn 4.
Fæstir munu hafa búist við að land-
arnir töpuðu í þetta sinn, því undan-
farin reynsla hafði sýnt, að þeir voru
betri Ieikarar en Monarch, en það var
eins og einhver óskiljanleg óhepni elti
þá þetta kveld, því hvað vel sem þeir
léku á mark keppinauta sinna, þá
varðist markvörður árásinni.
Að leikunum loknum hafði eg ætl-
að mér að ritdæma hvern þeirra út
af fyrlr sig, en við nánari v’iðkynn-
ingu hefi eg sannfærst betur og betur
um það, að þótt þeir sem vitanlegt er,
leiki mismunandi vel, þá er varla við-
eigandi, enda mjög erfitt svo rétt sé
gert, að gjöra upp á milli þeirra, því
þessi leikur er þann veg, að Jjeir
hljóta að leika hver með öðrum, svo
þeir eru í rauninni einn sem allir og
allir sem einn. Það er ekki ætíð
hinum sama mest að þakka, sem síð-
ast leggur hönd á kringluna, þó hún
fari í mark, heldur jafnvel þeim, sem
fyrstur benti henni í rétta átt.
Eg hygg að eg fari ekki með ýkjur
þó eg segi að Iandarnir séu alment
taldir bezti flokkurinn, þótt þeir ekki
bæru gæfu til að vera sigurv'egararnir.
Ef við litum til baka til undanfar-
andi vetra, þá sjáum við þessa sömu
menn undir nafninu Fálkinn, vetur
eftir vetur keppa að því á sama hátt
og nú, að vinna sjálfum sér og þjóð
sinni frægð. Þeir hafa ætíð borið
W. Kristjánsson frá Otto hefir
skrifað systur sinni nýlega og hefir
Magnús Kristjánsson sent Lögbergi
það. Bréfið er þannig.
26. jan. 1917.
Kæra systir.
Eg skrifaði þér áður en eg flór til
Frakklands. Þar sagði eg þér frá
því að eg fékk tvær sendingar, eina
að heiman og aðra frá kvenfélaginu.
Eg er búinn að vera í skotgröfun-
um og nú erum v’ið komnir út aftur
að hvíla okkur; hefi eg komist hjá
meiðslum enn sem komið er.
Við fórum frá æfingastöðvunum í
gripavögnum og var á þá markað “8
gripir eða 50 menn”. Við urðum að
ferðast svo að segja eingöngu á nótt-
unni og fórum afar seint. Vorum
við á leiðinni hálfan þriðja sólar-
hring. Við höfðum svo að segja ekk
ert pláss til þess að sofa í, nema með
því móti að sofa sitjandi, og var það
býsna hart að gengið að láta okkur
fara í skotgrafiranr heila viku undir
eins þegar við komum úr ferðinni.
Á leiðinni í skotgrafirnar fórum
við fram hjá Rúðuborg, hinum forna
bæ Norðmanna.
Hér er mjög kyrlátt sem stendur
og verður það víst í bráðina.
Skotgrafirnar sem sumir okkar úr
107. deildinni höfum voru nýjar, hér
um bil 120 til 150 fet frá óvinunum.
Það voru að eins opnir skurðir i
fyrstu, og var með öllu ómögulegt að
verja þær að deginum; fórum við lyví
inn þegar dimt var orðið og út áður
en dagaði á hverjum degi.
Þegar við ætluðum inn eitt kveld-
ið, fundum við það út að skotgröfin
var hrunin; við urðum þvi að skríða
upp þaðan aftur og i annan st^ið.
Skothríð dundi á ög flugu skotin alt
í kring um okkur. Smádeildarstjór-
inn viltist í myrkrinu og vorum við
stundarkorn að skríða um völlinn í
myrkrinu, áður en við fundum gröfina
aftur.
f annað skifti skutu Þjóðverjar á
herstöðvar vorar. Kúlurnar prungu
yfir höfðum vorum og v’arð hávaðinn
ininn og jörðin væri að forganga. En
samt meiddist enginn okkar. Aðeins
lenti lítið stálstykki í handarbakinu á
mér og skemdi vetlinginn minn.
Okkur er ekki ætlað að vera í skot-
gröfunum lengur en 6 daga í senn.
En í stað þess að fara aftur til æf-
ingastöðvanna erum við stundum látn-
ir vinna að því að grafa nýjar skot-
grafir; má því vera að stnudum líði
svo tvær vikur að eg geti ekki skrifað.
Bezta kveðja til allra.
ViUi.
No 718372 Pte W. Kristjanson
B. Co’y 44th Battalion C.E.F.
France.
Ræða Lloyd Georges.
Miljón tojina af járni hafa Jyegar
verið fluttar inn.
Alt mögulegt verður að gera til
þess að auka heimaframleiðslu til
þess að sem minst þurfi að flytja inn.
fÞýtt úr Telegram 23. febr.l.
höfuðið hátt, og engum hefir dulist
að þeir væru Islendingar. Og það er svo mikill að engu var líkara en him-
Forsætisráðherrann á Bretlandi
flutti ræðu í þinginu á fimtudaginn.
Benti hann á nauðsyn þess að gera
ýmsar breytingar og þá alvöru, sem
á ferðum væri.
Þetta eru aðaldrættirnir eða at-
riðin úr ræðu hans:
“Alvarlega þarf að taka í taumana
til þess að mæta tundurbátum Þjóð-
verja.
Til þess að bandamenn geti vænst
sigurs verður að greiða betur fyrir
flutningum.
Bandamenn eiga engan annan vísan
veg til sigurs heldur en þann að reka
tundurbáta óvinanna burt af og úr
hafinu.
Allur óþarfur innflutnigur verður
að hætta.
Vistir á Englandi hafa aldrei verið
?ins litlar og þær eru nú.
Heimaframleiðsla verður að aukast.
Innflutningur á kartöflum, eplum
og ávöxtum verður að bannast.
Ábyrgjast verður lægsta verð á
bændaafurðum.
Lægstu vinnulaun við búnað verð-
ur að ákveða.
Tilbúning áfengra drykkja verður
að takmarka.
Landeigendur v'erður að skyldi til
|>ess að rækta landið.
Innflutning pappírs verður að
minka um helming.
Innflutning á gosdrykkjum og
lyfjadrykkjum verður að banna.
Innflutning á kaffi, tei og cocoa
verður að banna í bráðina.
Ráðstafanir verður að gera til þess
að korna í veg fyrir vörukaup í gróða
skvni.
Ráðstafanir verður að gera til þess
að tryggja viðarflutninga.
Reyna verður að afkasta eins miklu
og skipabyggingastöðvunum er mögu-
legt.
6,400,000 tonn af viði hafa þegar
verið flutt inn.
Hlnir miklu hreyfivélaskólar
Hemphiils
þurfa á fleiri nemendum aS halda til
þess a8 læra atS stjórna alls konar
hreyfivögnum og gasvélum. Skólinn
er bæSi á daglnn og kveldin. parf
aSeins fáar vikur til náms. Sérstök
deild a8 iæra nú sem stendur til þess
aó vinna viS flutninga á hreyfivögn-
um. Nemendum vorum er kent með
verklegri tilsögn a8 stjðrna bifreiSum,
gasvélum og olíuvélum, stöóuvélum
og herflotavélum.
ókeypis vinnuvéitinga skrifstofan,
sem vér höfum sambandsstjórnar
leyfi til atS reka, veitir yður aöstoö til
þess aö fá atvinnu, þegar þér hafið
iokiö námi og skólar vorir hafa meÖ-
mæli hermálastjðrnarinnar.
SkrifiÖ eöa komiö sjálfir á Hemp-
hills hreyfivélaskólana til þess aö fá
ókeypis upplýsingabók. peir eru aö
220 Pacific Ave., Winnipeg, 10262
Pyrsta stræti, Edmonton, Alta. Tutt-
ugasta stræti austur I Saskatoon, Sask.
South Raiiway str., Regina, béint á
móti C.P.R. stöðinni. Varist þá, sem
kynnu að bjóöa yður eftirlíkingay.
'Vér höfum rúm fyrir menn og kon-
ur til þess að læra rakaraiðn. Rakar-
ar geta nú aistaðar fengið stöðu, því
mörgum rakarabúöum hefir verið lok-
að. vegna þess að ekki er hægt að fá
fólk. Aðeins þarf fáar vikur til þess
aö læra. Kaup borgað á meðan á
náminu stendur. Atvinna ábyrgst.
Skrifið eða komið eftir ókeypis upp-
lýsingabók. Hemphill rakaraskólar:
220 Pacific Ave., Winnipeg. Deildir I
Regina, Edmonton og Saskatoon.
Menn og konur! Lærið að sýna
hreyfimyndir, simritun eða búa kven-
hár; lærið það i Winnipeg. Hermanna
konur og ungar konur; þér ættuð að
búa yður undir það að geta gegnt
karlmanna störfum, svo þeir geti farið
I herinn. þér getið lært hverja þess-
ara iðna sem er á fárra vikna tíma.
Leitið upplýsinga og fáið ókeypis skýr-
ingabók I Hemphiils American iðnað-
arskólanum að 211 Pacific Ave.,
Winnipeg; 1827 Railway St., Regina;
10262 Fyrsta str., Edmonton, og
Tuttugasta stræti austur, Saskatoon.
Eg tek á mðti ykkur, landar, I
hvaða veðri sem er og að heita má á
hvaða títna s«m er, læt vkkur fá «Ar-
staka keyrslu I "Autoinu"' mlnu fjrrir
rýmilega borgun. — Munið petta: A6
kaffi hjá mér og máltið er eins og eí
pið væruð heima hjá ykkur.
Arnl Pálsson.
678 Sargent Ave.
KENNARIÓSKAST
fyrir Walhalla skóla nr. 2062 í níu
mánutSi. Skólinn byrjar 1. apríl
1917. Umsækjandi tiltaki kenslu-
æfingu, mentastig, kaupgjald og
hvert hann geti kent söng.
SikrifiB til
Augusts Lindal, Sec.-Treas.
Holar P. O., Sasik.
J
a
IðLIEIK
aðtssiN
»
ISvefnljóð.
Eftir Davíð Stefánsson frá Fagraskógi.
I.
Rokkamir eru þagnaðir
og rökkrið orðið hljótt; •
signdu þig nú, bamið mitt
og sofnaðu fljótt,
því bráðum kemur heldimm
hávetrar nótt.
Signdu þig og láttu aftur
litlu augun þín,
svo vetrar myrkrið geti ekki
vilt þér sýn.
Lullu, lullu bía
og láttu það ekki sjá,
hvað augun þín eru
yndislega blá
því mikil eru völd þess
og myrkur er þess þrá.
II.
Ekki ert þú konungborið
óskabamið mitt,
og ekki er gull- né silfurofið
sængurlínið þitt.
Ánægð var eg þó, eg gengi
aldrei á gyltum skóm,
meðan tíndi eg handa þér
muna blóm.
-----Eg skal vaka og gráta
af gleði yfir þér,
því guð átti ekkert betra
að gefa mér.
III.
Marga hefir vetrar myrkrið
vilt á sína slóð,
og einu sinni manninn
sem eg var góð----------
pví er eg svo hrædd og kvíðin,
þegar rökkva fer,
sem hjartað ætli að bresta
í brjósti mér.
J?á fer eg að syngja við þig
svefnljóðin mín
svo vetrar myrkrið getí ekki
vilt þér sýn.
IV.
LuUu, lullu bía
litla bamið mitt;
bráðum kemur dagurinn
með blessað ljót.- sitt.
Bráðum kemur dagurinn
með birtu og stundarfrið;
þá skal mamma syngja t
um sólskinið.
—Iðunn.
Um Ara fróða.
Er það ekki gaman fyrir ykkur unglingana í
þessu landi, sem eruð allan veturinn á enskum
skólum, að fá Lögberg í hverri einustu viku með
Sólskininu í? f Sólskini getið þið lært yndislega
fagra málið ykkar, íslenzkuna; málið, sem forfeð-
ur ykkar hafa talað í mörg hundruð ár, málið sem
er svo hljómfagurt og skýrt, málið sem rithöf-
undamir okkar frægu skrifuðu á allar okkar
skemtilegu fomsögur, sem allir hugsandi og fróð-
leiksgjamir menn hafa unun af að lesa.
Ykkur langar víst til að vita hverjir þeir menn
vom, sem fyrstir urðu til þess að skrifa sögumar
okkar, því þeim mönnum eigum við íslendingar
mikið að þakka, sem grundvöllinn lögðu undir þá
bókmentalegu frægð, sem þjóðin okkar hefir hlot-
ið út um löndin. Sá fyrsti maður, sjem kunni að
skrifa á íslenzku hét Ari þorgilsson og kallaður
var hinn fróði. porgils faðir Ara var sonur Gell-
is porkelssonar á Helgafelli, þar sem Snorri goði
bjó. Á Helgafelli bjó Guðrún ósvífsdóttir, var
hún móðir Gellis en langamma Ara fróða.
Ari fróði ólst upp á Helgafelli þar til hann var
sjö ára gamall, þá fór hann að Haukadal í Biskups-
tungum, sem þá var annað merkasta höfðingja-
setur á fslandi fyrir lærdóm og mentun. í
Haukadal var Ari í 14 ár. par skrifaði Ari hina
fyrstu bók sem skrifuð var á íslandi og kölluð
var íslendinga bók. Inniheldur sú bók alla hina
merkustu viðburði sem gerðust á landinu á hinum
fyrstu tímum fslands, og aðra bók skrifaði Ari,
sem kölluð er Landnáma. Segir hún frá öllum
þeim mönnum sem námu land á fslandi í fomöid.
pessar bækur eru undirstaða allrar hinnar merki-
legu íslenzku sagnfræði og er Ari kallaður faðir
sagnfræðinnar. Hafa“allir íslenzkir mentamenn á
honum miklar mætur. Á þeim tímum skrifuðu
engir menn á Norðurlöndum sagnfræði nema Ari
einn.
Eftir að Ari fór frá Haukadal varð hann prest-
ur og bjó hann langa lengi á Stað á ölduhrygg.
Hann dó árið 1149.
Meðan nokkur maður skilur íslenzka tungu og
les okkar fjölfróðu fomsögur lifir nafn Ara fróða
'með íslenzku þjóðinni. S.
Leðurblakan sem vildi lœra
að syngja,
Niðurlag.
“Gættu þín nú vel, stelpa mín,” sagði leður-
blakan gamla við dóttur sína inni í holunni. “Nú
verður þú að læra að syngja.”
“Já,” svaraði litla Ieðurblakan. “Eg held eg
sé strax búin að læra dálítið.” Og hún engdist
sundur og saman af gleði.
Nú komu kettir úr öllum áttum til þess að
hlusta. peir voru hreinir og sléttir og þokkalegir,
eins og virðingaverðir kettir eiga að vera, þegar
þeir fara á samkomu. peir heilsuðu kettinum
sem fyrir var, dönsuðu reglulegan kattadans alt
í kring um vindhanann og skipuðu sér svo í reglu-
lega röð.
“Nú skulum við syngja þjóðsöng kattanna,”
sögðu þær allar í einu hljóði. “Gættu að og taktu
eftir, dóttir mín,” sagði gamla leðurblakan við
litlu dóttur sína.
Og svo sungu kettimir allir í einu:
“Mjá, mjú og mjá,
hér margt er glatt að sjá,
við fóta léttar fetum
og fjölda af músum étum
við bemm í þær beittar klær,
með beztu lyst við étum þær.
Já, kátt er köttum hjá
mjá, mjú, mjá.”
Alt í einu staðnæmdist svarti kötturinn-og
sagði: “Eg finn — eg finn músalykt!”
“Já, og við líka,” mjálmuðu allir kettimir.
Litla leðurblakan varð dauðhrædd og emjaði
hátt. Svarti kötturinn hafði krækt klónum í
annan vænginn á henni.
“Eg er búinn að ná músinni,” kallaði hann.
“Hjálpaðu mér til að draga hana út úr holunni,
hún heldur sér fast.”
Nú varð ógurlegig- gauragangur. Kettimir
mjálmuðu allir í ákáfa og vindhaninn var sá eini
sem var rólegur, en auðvitað gat hann eigi stilt
til friðar. Hann snerist á ryðgaða fætinum og
sagði:
“Hverfið allar heim til baka;
hér er bara leðurblaka.”
En kettimir létu allir sem þeir heyrðu ekki hvað
vindhaninn sagði, þeir mjálmuðu hærra og hærra
og leðurblökumar báðu um hjálp.
Alt í einu heyrðist loftþytur og ugluherrann
kom fljúgandi. Hann leit reiðilega til beggja hliða
með hvast nef og sagði ógnandi:
“Sleppið ungfrúnni; annars kem eg til skjal-
anna; þið skuluð eiga mig á fæti ef þið viljið.”
Svo sleptu kettimir leðurblökunni litlu; þær
mæðgumar flugu heim og fengu sér hvíld og
hressingu. En þegar ugluherrann komst að því
að það var hans vegna að leðurblakan litla hafði
lagt sig í þessa hættu, þá varð hann svo hryggur
að hann feldi stór tár og bað undir eins leðurblök-
unnar. Og svo giftust þau og eiga heima enn
þann dag í dag í kirkjutuminum, og eiga enn
rúmfötin úr mannshárinu, og svarti kötturinn
kemur þangað á hverju kveldi til vindhanans og
syngur:
“Mjá, mjú, mjá,
eg mér vil konu fá
í silkimjúkum, svörtum kjól
og sifelt lipra eins og hjól.
Mjá, mjú, mjá,
eg mér vil konu fá.”
(pýtt úr “Bók bamanna”).
Til Sólskins.
ó, veittu þeim sólskin, er sauklaus og smá
þau syrgja hvem geisla með támm
og kærleikans blóm hvert, sem bamshjartað á
það blómstrar með fullorðins árum.
Og lærðu þeim< Sólskin, að lesa um hann,
sem léttir oss byrðina stranga,
og breiddu þitt sólskin á þjóðveginn þann,
sem þau eiga síðar að ganga.
Og berðu æ, Sólskin, til bamanna heim
hið bjarta í smáu og stóru
og hermdu þeim, Sólskin, frá hetjunum þeim,
sem hraustar og göfugar vóru.
Og vertu þeim sólskin í sögum og leik
og sýn þeim er barnseðlið dáir,
því þau eru viðkvæm sem óþroskuð eik
er ylinn og birtuna þráir.