Lögberg - 01.03.1917, Blaðsíða 7

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 1. MARZ 1917
7
Bóndinn á Hrauni.
Sjónleikur í fj'órum þáttum, eftir
Jóhann Sigurjónsson; hefir vakiS
hina mestu eftirtekt í Noröurlöndum.
Og hefir hann veriS leikinn á íslandi,
Danmörku, Þýzkalandi og víöar.
1 New York er félag sem
heitir “The Afnerican Skandinavian
Foundation” og gefur þaö út árlega,
þaö af bókmentum Noröurlanda, sem
viðurkenning hefir fengiö í heimin-
um, ("Scandinavian ClassicsJ. Síö-
asta heftið er út hefir komið (V. I.
S. C.) Inniheldur “Fjalla-Eyv'ind” og
“Bóndann á Hrauni”. — Af ofan-
skráöu er það augljóst hverri hylli
þessi ritverk eiga að fagna.
Enn sem komiö er þori eg ekki að
fullyrða, að bóndinn á Hrauni verði
tekinn til meðferðar, af enska leik-
húsinu hér i bórginni. Þó mun eg
reyna að styöja að því eftir megni.
Ástæöan fyrir því aö eg nú fer að
skrifa um Bóndann á Hrauni er sú,
að núna í vikunni var leikurinn sýnd-
ur hér í borginni. Þótt það sé ef til
vill ekki viðeigandi, að setja mikið
útá frammistööu fólks, sem er að
miklu leyti óvant að koma fram á leik-
sviði, og þar af leiðandi ekki bein-
línis hægt, og gera háar kröfur til,
get eg samt ekki sætt mig við, að
þeir, sem ef til v'ill ekki hafa átt kost
á að lesa leikritið, né sjá leikinn fyr,
geri sér ekki hærri hugmyndir um
hann, en þær er þarna voru framkall
aðar. — Eins og menn vita, hefir
leiklistin sínar föstu grundvallar-
reglur, sem auðvitað er óviðeigandi
að sé misboðið, nfl. hvernig leikend
umir eiga að standa, ganga, snúa sér
við að tala, þótt að sjálfsögðu hver
leikandi setji sína sál inn í sitt hlut-
verk, þá verður alt að bvggjast á
áðurnefndum grundvallaratriðum.
En þó dettur mér ekki í hug, að fara
hörðum orðum um það, þótt meðferð
leiksins hafi hangið í lausu lofti,
hvað þessi undirstöðu atriði snerti.
Heldur held eg mig v'ið stæztu atriðin
á útkomunni. Þessvegna ætla eg að
leitast við, að lýsa nokkrum sýning-
um úr leiknum, eins og þær ættu að
vera, í sambandi við það sem þarna
var sýnt.
Hugmynd höfundarins með fyrsta
þætti leiksins, er að lýsa einum af
stærstu viðburðum sveitalífsins á ís-
landi; nfl. jægar komið er úr kaup-
staðnum; öllu því fjöri og gleðilátum,
sem eru í kring um baggana sem
komið er með úr kaupstaðnum. Þeg
ar allir eiga von á einhverju, og
gleðjast af hjarta yfir hverjum smá-
mun, sem þeim er vikið. Til þess að
auka á fjörið, lætur höfundurinn einn
vfnnumannanna, “Jón” vcra svolítið
hressan (sem hann var kallaðurj.
Inni þetta vefur svo höfundurinn
tneð sinni alþektu snild, gömlu sög-
unni um föðurinn, sem vill í samráði
við konu sína, ráða gjaforði dóttur
sinnar; án þess að skilja eða gjöra
sér grein fyrir hennar eigin tilfinn-
ingum. ;
Aðal einkennið á þessum þætti í
byrjun á að vera lífið og fjörið yfir
ÖIlu. Skipanir húsbóndans, snjallar
og gagnorðar. Skipanir rattsnarbónd-
ans, sem alt verður undan að ganga.
En í emla þessa þáttar byiia skugg-
amir að færast yfir, er bóridinn vill
tryggja sér það, að bygt verði ofan
á þá undirtsöðu er hann hefir lagt,
með frábærum dugnaði og óþreytandi
elju; þótt þar með séu deyddar, allar
æskuvonir einkabarnsins hans.
Og að síðustu dulspeki þá, sem svo
mjög hefir einkent íslenzku þjóðina
og svo ljóslega kemur fram, í frásögn
Jakobínti gömlu.
Sv'einungi bóndinn á Hrauni fMr.
Oskar Sigurðsson). í stað þess að
sjá þar hinn rika skörulega islenzka
bónda, sem enn þá, þrátt fyrir hvítar
hærttr og hogið bak, ber með sér
nokkuð af eldmóði æskunnar. Sér
tnaður dauflegt, hálffarið gamal
menni, er gefur skipanir stnar áherzlu
laust og í óákveðnum rómi. í stað
fjörsins, sem yfir öllu á að skína hjá
vinnufólkinu; er efnið sundurslitið og
i stað fjörugra vinnubragða hékk
það ráðalaust hvort yfír öðrtt. Það
væri fróðlegt að sjá framan í sunta
islenzka bændttr, ef þeir sæju vinnu-
fólkið sitt hafa í frammi þvílík
vinnubrögð. Gamanyrðin voru sögð
svo, að litið varð úr. Jón vinnumað-
ttr fMr. Jón. BergþórssonJ, sem á að
vera hress af vini, mistekst algjörlega.
t stað þess að auka á gleðina, með
gamanyrðttm og látæði, verðttr fram-
koma hans afkáraleg og ekki neinu
lík. Jakobína kerling fMiss NelsonJ
lék vel; gangur og aðrar hreyfingar
oft ágartar. Þótt málrómnum væri
tlálítið ábótavant.
Annar þáttur, eftir jarðskjálftann.
Fólkið situr úti fyrir tjaldinu og
bænir sig. Alvaran, sem yfir öllu
hvilir, frantkallar hjá fólkinu, óvana-
lega djúpar hugleiðingar. Jón
Framh. Bóndáns á Hrauni .(..........
vinnitmaður t. d. sagði frá
torfristunni: “Það var eins og
♦
eg vært að rista í lifandi skepnu.
Það var eins og eg væri að flá lif-
andi hold.” Jakobína kerling um síð-
ustu jarðskjálftana: “Við seinustu
stóru jarðskjálftana, kom sprunga,
sem var margar mílur á lengd — það
lagði upp úr henni heita gufu/ —
Jörðin dró andann, með munninum.”
Einar, aldraður maður, skemtilegur
og aðlaðandi og vekur traust hjá
unglingum. Einar, eftir jarðskjálft-
“Eins og jörðin skalf —- hún
hafði ekka — gráturinn er erfiður
gömlum.” Og þessi gullfögru orð
Bergþóru, er hún gekk með Njáli á
bálið; sem Jórunn húsfreyja, er látin
segja við Sveinunga mann sinn, er
hún gekk tneð honum t jarðskjálft-
anum í bæinn, og viðbúið var, að
húsin hryndu þá og þegar: “Þá skal
eitt yfir okkur bæði ganga.”
Þessi þáttur endaði á því að Einar,
sem skilur sálarstríð Ljótar, er hún
veit af foreldrum sínum inni í bæn-
um, býðst til að sýna henni gjá úti
í hrauninu er hún aldrei hafi séð áð-
ur; henni til afþreyingar.
iMeðferð þessa þáttar var þannig
að þessar gullfögru lýsingar, fóru
framhjá flestum, sökum þess, hve
mikið framsögninni var ábótavant.
Það var engu líkara, en að þar færi
fram, hversdagslegt baðstofuhjal. —
En þó fór skörin upp í bekkinn, er
Jórunn húsfreyja (Mrs. FjeldstedJ,
sagði sína síðustu setningu, í þessum
þætti: “Þá skal eitt yfir okkur bæði
ganga.” Þessi orð sagði hún með
■svo miklu tilfinninga- og skilnings-
leysi, að undrun sætti.
Eina undantekningu má gera frá athugavert, og skal bent a
sálarleysi því, sem mest einkendi
sem
þennah þátt, og það er meðferð
Jakobínu kerlingar á hennar hlut-
verki, og kom það hv'að bezt í ljós,
er hún Jýsti síðustu jarðskjálftunum.
Einar járnsmiður JP. FjeldstedJ mis-
skilur hlutverk sitt með öllu. 1 stað
þess að koma fram. sem rnaður, er
veki traust kemur hann fram sem
huglaúst fífl eða hálfgerður Frey-
steinn. Þótt einna mest bæri á því, í
fjórða þætti. Aðalefni fjórða þáttar
er samtalið milli Ljótar og Sölva, er
hann játar henni ást sina. Ljót háir
þar þunga baráttu; annars vegar er
loforðið við föður hennar, en hins
vegar er ástin til Sölva. Sölvi bendir
henni á aðra og meiri skyldu, en þá,
að halda þetta loforð; skvlduna við
gleðina. Hún sannfærist um það og
heitir honum eiginorði.
Þessi þáttur var leikinn þannig, að
dáv'el má við una. Ljót ('Miss
Hansína HjaltalinJ skildi hlutverk
sitt yfirleitt vel, en nokkuð var fram-
buirði h-qnnar ábótavant; mikið bætti
það um að hún talaði hátt og skýrt,
svo enginn misti neitt af þvi, er hún
sagði.
Sölva ('Bened. ÓlafssonJ brast
nokkuð á þann ákafa, sem hann undir
slíkum kringumstæðum hefði átt að
sýna. En þó má segja, að hann léki
hlutverk sitt dável.
. Aðalefni fjórða þáttar er að Sölvi
grasafræðingur biður Sveinunga
bónda og konu hans Jórunni, um Ljót
dóttur þeirra, en þau bregðast bæði
illa við. Ljót krýpur að fótum föður
síns og særir hann við alt það er
hann hafi áður fyrir sig gert, að gefa
sér nú gleðina líka. Hann segir, að
hún verði að velja milli sín og Sölva.
Hún velur Sölva. Þá skilst honum,
að hann sé að missa. það sem sér hafi
þótt vænst um t lífinu, og biður hana
t nafni alls }>ess, er hann hafi fyrir
hana gert, að yfifgefa sig ekki og
skilja sig einan eftir yfir rústunum,
þvi bað myndi fara með sig í gröfina.
En Ljót getur ekki hætt við Sölva
Faðir hennar skipar henni i burtu frá
sér. En Jórunn heldur, að hún sé
að missa einkadóttur sína, biður hún
mann sinn að láta Ljót fá sinn vilja.
Hann skipar Jórunni að fara á eftir
Ljótu. Hún fer inn í tjaldið og bið
ur hann að koma bráðum. Sveinungi
stendur grafkyr. — Gengur hægt upp
á hruninn vegginn. — Hv'erfur þögull
og hokinn inn t rústirnar. — Gripur
hendi um stoðina. í sömu svipan
hrynur þakið og Sveinungi verður
ttndir. Hróp heyrast frá tjaldinu
í þessunt þætti er meira tækifæri
til að sýna leiklist, en í nokkrun
hinna; enda ber þá mest á vöntun-
inni.
Aðalsýningin ntilli Sveinunga bónda
og Ljótar varð að engu, aðallega
vegna þess, hve bóndinn fór illa með
sitt hlutverk. Leikttr Ljótar vel við
utiandi. — Jórun húsfreyja, hefir i
þessum }>retti, ekki mikið að segja
en meira að sýna, og varð lítið úr
hvorutveggja. í stað þess að koma
frant, sent rausnarleg húsfreyja varð
hún líkari niðursetnings kerlingu, ef
fötin væru undanskilin.
í eitt skifti er hægt að segja, að
bóndinn hafi sýnt eðlileg svipbrigði
og það var, er hantt að síðustu, bjó
sig til að hverfa inn í rústirnar
Ef til vill finst sumu fólki, aðfinsl
ttr mínar margar og harðar, en eg hefi
leitast viö aðeins, að finna að þvi
sem mest var ábótavant.
Tilfinningar þær, sem v’öknuðu hj
mér, við að siá leikinn, eru einna lík
astar þeim tilfinningum, sem mundu
vakna hjá mér, ef eg væri á opinberr
samkomu, þar sem fólk hefði sér það
að leik, að syngja: “Ó guð vors
lands!” Og syngja það falskt!
Sjálfsagt hefir fólkið gert eins ois;
bað gat bezt. og lagt á sig mikið erf
iði endurgjaldslaust..
Smjör verðlauna
vinnendur nota
INDSOR
SMjOR
Húiö til í CIIT
Cumida 1^/» *
TH€ CAN40IW SALT CO., Ltd.
Glaðar stundir
X++♦+♦+♦+♦+♦+♦+♦++++++++++
I
Eins og nýlega var getið urn fór
fram sérstök og einkennileg samkoma
í Skjaldborg 12. febr.
Samkoman var einkennileg fyrir þá
sök að hún var alislenzk í öllum
skilningi. Alíslenzkir söngv’ar undir
alíslenzkum lögum. Sást það bezt
hversu hugljúft fólki er að hlusta á
móðurmál vort því kirkjan var troð-
fuli, og voru þó samtímis samkomur
á öðrum stöðum.
Kvæðin seni sungin voru eru eftir
ýmsa höfunda bæði hér og heima,
eftir menn, sem allir þekkja. Sama
er að segja um sum lögin. En það
eftirtektaverðasta var að þar
sungin alveg ný lög eftir kornunga
menn vor á meðal, sem lítið eru þekt-
ir, en enginn getur efast um að eigi
sér glæsilega framtíð fvrir höndum,
ef þeim endist aldur.
Menn }>essir eru þeir Magnús G.
Magnússon og Björgv’in Guðmunds-
son. Annar er ungur piltur, hér i
Winnipeg, sem stundar hljómfræði,
hinn er vestan frá Leslie og hefir
unnið þar við bændavinnu.
Voru sungin ]>rjú lög eftir Magn-
ús, öll við yndisfögur kvæði. Það
er ekkert vafamál, að þessi maður er
efni i tónskáld. í þessum lögum eru
svo góð tilþrif að þau lofa meistar-
ann.
Aðeins er það eitt, sem oss þótti
það hér
til leiðbeiningar fyrir hann og aðfa
er við hljómfræði fást. Vér höfum
lítið ,vit á hljómfræði, en um áherzlur
framburði í söng þykjumst vér geta
dæmt nokkurn veginn sanngjarnlega.
Og það er einmitt í þessu atriði sem
einu lagi Magnúsar er ábótavant.
Greiðið veg drottins”, heitir það Iag.
Þar fellur áherzlan á seinna at-
kvæðið i drottmí; en slíkt er rangt,
áherzla í íslenzku máli er á fyrsta
atkvæði og fer það mjög illa í söng
>egar sú algilda regla er brotin með
laginu. Enginn maður getur samið
lag og verið viss um að það falli við
orðin, nema því að eins að hann
kunni vel málfræ'ðiseinkenni þeirrar
tungu, sem það ljóð er á, sem hann
yrkir lagið við. Af þessum ásstæðum
er það að hérfæddum og hermentuð-
um íslendingum er erfitt að semja
lög við íslenzk kvæði. Það er eins
með þetta og ma'ður hugsaði sér lag
við enskt kvæði með orðinu “con-
versation” og áherzlan væri þar látin
falla á síðasta atkvæðið í stað þess
>riðja eða næst síðasta. Slikt væri
brot gegn enskum framburði, eins og
hitt er brot gegn hinum íslenzka.
En þetta er að eins lítilvægileg að-
finsla; hift er meira ttm vert að vér
höfum hér fengið nýjan hljómfræð-
ing, sem mikils má vænta af, endist
honum aldur.
Hinn maðurinn, Björgvin Guð-
mundsson, hafði samið lag við söng,
sem heitir “Bæn”. Lagið er tilkomu-
mikið og fagurt að einu atriði undan
teknu. Sum orðin ]>ar eru svo oft
endurtekin að það spillir fremur en
l>ætir. Annars v'Jrðist það vera sið-
ur margra þeirra, sem lög semja við
helgisöngva að endurtaka orð og
setningar svo að segja óendanlega oft;
er slíkt bæði fátæklegt og óviðeigandl
alla staði. Tvítekningar fara víða
vel, en margtekningar hér um bil al-
staðar illa.
"Björgvin hefir samið lag við hinn
mikla og fagra ljóðabálk Guðm. Guð-
mundssonar “Strengleika”. Segja
>eir sem vit hafa á, að lagið sé fag-
urt og rnikið verk. Er það aðdáunar-
vert að unglingsmaður skuli hafa
gert það í hjávekum frá skepnu-
hirðingu, að leysa af hendi slíkt verk.
Um hvert atriði út af fyrir sig á
æssari altslenzktt samkomu i Skjald-
borg væri of langt að dæma. Flest
var það prýðilega af hendi leyst.
Bezt þótti þó mörgu gamla fólkinu
vísan, sem Mrs. S. K. Hall söng eftir
Þorstein Erlingsson með lagi eftir
Sigfús Einarsson. Vtsan er svona:
Sefur lóa. — Löng og mjó
Ijós á flóa deyjg;
verður ró um víðan sjó,
vötn og skógar þegja.”
Bergmálsómurinn í næturkyrðinni,
þegar allar raddir eru að þagna,
var ’blátt áfrani unaðslegur. Þar
hefir tónskáldið séð með sömu aug-
um og fttndið til með sama hjarta og
Ijóðskáldið; en þá fyrst verða lögin
það sem þau eiga að verða.
Um flest eða alt það fólk/ sem á
samkomunni söng, hefir Lögberg
minst áður. Það er alt kunnugt —-
góðkunnugt. Ein stúlka kom þar þó
fram, sem vér höfum ekki getið utn
fyr svo nokkru nemi, enda þótt hún
syngi alloft og altaf vel. Það er
Halldóra Hermann. Þeear tillit er
tekið til þess að hún er uppalin hér t
landi er það aðdáunarvert hve vel
húti ber fram ís'enzkuna; henni
skeikar aldrei með rétta áherzlu né
tungutak. Vér mintumst á þetta við
hljómfróðan mann nýlega, og var
hann alveg á sama máli: “Það er
hennar aðal einkenni,” sagði hann,
“að hún syngur svo mikið með heil-
anum.”
Að bera rétt- fram orðin og inn-
blása þau þeirri sál, sem þau eru
gædd frá skáldinu, það er eitt af að-
venja eyrað við “ástkæra, ylhýra
málið”. Skjaldborg er vissulega ó-
hætt að halda áfram með alíslenzkar
samkomur, þær verða betur sóttar en
nokkuð annað.
II.
Önnur samkoma var haldin hér í
Winnipeg um miðsvetrar hátiðirnar,
sem einnig var ólík því, sem vér eig-
um að venjast; en* að öðru leyti en
hin. Það var alensk samkoma i
Fyrstu lútelsku kirkjunni. Hafði
rannsóknir í 30 ár og trúði öllu i þvi
tilliti; sá sönnun í öllu. Konan hans
hafði ekki trúað þvi og ekki v’erið
með hk>num fyr en siorgin lamaðl
huga hennar við sonarmissirinn; þá
fer hún með manni sinum; þegar
hugsunin er sjúk og hjartað veikt af
sorg og löngunin sterk og endurmirtn-
ingin glögg, þá verður hún einnig
móttækileg fyrir áhrif í þessa átt.
Foreldrarnir eru sifelt að hugsa um
drenginn sinn. Ekkert er eðlilegra
en að þau óski þess að þau ættu
maður sem Powers heitir og flestir d a{ honum rét{ águr en hann
landar kannast V1ð boðist td þess að|dó; <.Hvernig ætli hann hafi þá litiö
út,” hugsa þau. “Ósköp væri gaman
koma þar fram með söngflokk sinn,
og, var það sjálfsagt þegið fegins
hendi. Powers þessi er kennari
margra hinna lærðustu hljómfræðinga
meðal íslendinga og þykir mikið til
þeirra koma. Hann kom fram i
kirkjunni með 40—50 manns og
voru sungu þar margir af stakri list.
Fyrsta atriðið hét “Hear My Pray-
er”. Var það unaðslega sungið að
öllu öðru en því að þar voru svo
margar endurtekningar að til stór-
lýta var að voru áliti. Vér erum
ekki færir að dænia um þessa sam-
komu, en það er víst að mörg lögin
voru unaðsleg og Ijúf og meðferð
þeirra góð eftir því sem vér höfum
bezt vit á.
Kona kom þar fram, sem oss geðj-
aðist mjög illa að^ búningur henanr
fanst oss ósæmilegur og söngurinn
óviðeigandi; var hann líkari gelti en
nokkru öðru. Búumst vér við að
aðrir verði oss þar ekki samdóma,
en það varðar engu.
Sumir enskir söngvar. sem nú
tíðkast, eru svo hnevkslanlegir að
það er vanhelgun á kirkjum að leyfa
þá þar, eftir því sem oss finst, og
gerum vér þó enga kröfu til þess að
vera næmari í þeim efnum en aðrir
menn yfir höfuð að tala.
Það er víst að gamla fólkið hefir
ekki notið þessarar samkomu eins vel
sökum þess að hún var alensk, en
auðvitað hefir unga kynslóðin —
sumt af henni — notið hennar þeím
mun betur.
Vér Köfum heyrt steini kastað að
þeim er fyrir samkomunni stóðu; en
það er ósanngjarnt. Þessi góði
söngkennari Powers liafði boðið
safnaðarstjórninni að koma með flokk
sinn, og var auðvitað sjálfsagt að
þiggja það með þökkum; en þá gat
það eðlilega ekki komið til nokkurra
mála að þar færi neitt fram á ís-
lenzku; enda var söngurinn yfirleitt
svö fagur að öllum hefði átt að vera
ánægja að.
að eiga af honum mynd um það leyti
eða rétt áður! Skyldi það ekki ann-
ars geta skeð að hún væri til? Sjálf-
sagt taka þeir af sér myndir öðru
hvoru austur á vígvöllunum. En
hvernig skyldi hann hafa litið út ]>á?
Þá vœri hann ekki með okkur heldur
einhv’erjum af félögum sínum þar;
kannske nokkuð mörgum. Hvernig
skyldi vera þar umhorfs? líklega vell-
ir og svo eitthvert timbur, sem þeir
hafa í skotgrafirnar. Já, gaman væri
að eiga mynd af honum, blessuðum
drengnum, rétt áður en hann dó.”
Þannig eru hugsanir hinna sorg-
sjúku foreldra. Og þessi mynd mót-
ast á heila þeirra og sálarlif; verður
smámsaman gleggri og gleggri; fyllri
og fullkomnari og loksins verður hún
þeim að virkileika. Og svo koma
þau á “rannsókna” fund og þar seyðir
miðillinn með huglestri þessar myndir
út úr'huga ]>eirra. Ekkert eðlilegra.
Eða blátt áfram hitt að hún er orðin
þeim sá virkileiki að þeim heyrist
vera sagt frá myndinni þar sem þau
sitja í hring í hinu leyndardómsfulla
hálfrökkri og hinni áhrifamiklu graf-
arþögn, þar sem samvinnandi hugar-
áhrif margra leggjást á eitt til styrkt-
ar því, sem sorgbrotin sálin þráir.
Það er af sumum álitið að af þvi
Sir Oliver Logde sé vísindamaður,
hljóti að vera meira leggjandi upp úr
staðhæfingum hans í þessu efni, en
annara. En þetta er misskilningur.
Fyrir því er margítrekuð sannana-
reynsla að þeir sem fram úr skara i
einu eru oft sérlega óábyggilegir í
öðru. Allir muna eftir sögunum tim
ÍBjöm Gunnlaugsson spekinginn mikla ;
manninum sem aldrei gat skeikað í
töluvísi, en var svo hlægilega mikið
bam í ýmsu öðru að vart er hægt að
trúai Allir þekkja Jón Þorkelsson
rektor hinn mikla málfræðing, en sér-
staka fáfræðing í ýmsu daglegu: og
svona mætti lengi telja. Eins getur
verið með Oliv'er Lodge.
III.
Þriðja samkoman var haldin t
Tjaldbúðarkirkjunni nokkru siðar.
Fóru þar fram söngvar og hljóðfæra-
sláttur. Þær Mrs. Dalmann og
Efemia Thorvaldson sungu báðar ein-
staklega vel, eisn og þeim er lagið.
Skúli Johnson kennari las þar upp
allmörg kvæði eftir íslenzk skáld,
fyrst á frummálinu op siðar i enskri
þýðingu eftir sjálfan sig. Slcúli hefir
skíra rödd og hreina og las vel upp á
báðum málunum—að eins heldur lágt.
Kvæðin voru eftir hina eldri beztu
höfunda, eitt eftir hvern og öll það
sem kaMaðar eru “Sonnettur”. Það
var eftir Jónas Hallgrímsson, Bjarna
Thorarenson, Benedikt Gröndal, Stein-
grím Thortseinsson, Matthias Joch-
umson, Jón Ólafsson og fleiri.
Séra Friðrik Bergmann skýrði frá
því að |>etta væru þvðingar á kvæð-
um, sem Johnson hefði gert og ættu
að vera fléttuð inn í langa og
merkilega ritgerð, sem hann sé að
skrifa á ensku um íslendinga og ís-
lenzkar bókmentir. Þetta eru gleði-
leg tákn timanna. Að ungir menta-
menn hefjist handa til þess að út-
breiða ]>ekkingu á þjóð vorri, það er
einmitt atriði, sem hlýtur að gleðja
alla góða íslendinga. Þess má líka
vænta að þetta verði vel af hendi
leyst hjá Skúla. Þýðingarnar virt-
ust oss vera mjög góðar.
Á þessari samkomu sagði séra Frið-
rik Bergmann útdrátt úr nýrri bók,
eftir Sir Oliver Lodge vísindamann-
inn enska. Bókin heitir “Reymond”
eftir syni sem hann misti i striðinu.
Oliver Lodge hefir fengist við anda-
rannsóknir í 30 ár og trúir mjög í
þeim efnum. Kveður hann piltinn
hafa talað við foreldra sína oft og
mörgum sinnum eftir að hann dó,
ýmist í gegn um borð, fyrir munn
miðla eða í eigin perósnu. Hann
kveður hann hafa lýst öllu hinu
megin undur nákvæmlega. Eftir þvi
sem honum segist frá, búa menn
tigulsteinahúsum; hafa þreifanlegan
líkama, klæðast fötum, ganga á skóla
o. s. frv.
Séra Friðrik sagðist aðeins segja
frá þessu fólki til skemtunar, en um
það væru menn sjálfráðir, hverju af
því þeir tryðu og hverju ekki.
Tæplega finst oss það geta verið
nokkrum efa bundið að höf. bókar-
innar hljóti að vera andlega sjúkur,
eða ekki með öllum mjalla, sem kall-
að er. Sannanir þær sem hann færir
fyrir því að sonur hans hafi í raun
og veru vitjað hans frá öðrum heimi,
eru eins fjarri því að vera sannanir
og nokkuð getur verið.
skal nefna eitt atriði. Sonur Olivers j
Dr. R. L HURST,
Member of Royal Coll. of Surgeons,
Eng„ útskrifabur af Royal College of
Physictans, London. SérfrætStngur I
brjöst- tauga- og kven-sjúkdómum.
—Skrifst. 305 Kennedy Bldg, Portage
Ave. (& möti Eaton’s). Tals. M. 814.
Heimili M. 2696. Tími til vitStals:
kl. 2—5 og 7—8 e.h.
Dr. B. J.BRANDSON
Office: Cor. Sherbroeke & WiMiam
TRI.KPHONH GARRT 330
Otficb-T(mar: j—3
Heimili: 776 VictorSt.
TklKPHONR OAIRV 381
Winnipeg, Man.
Vér leggjum sérstaka úherzlu á a8
selja meööl eftir forskriftum lækna.
Hin beztu lyf, sem hægt er að f&,
eru notuð eingöngu. pegar þér komið
með forskriftina til vor, megið þér
vera vtss um að fá rétt það sem
læknirinn tekur til.
COLCLETJGH & CO.
Notre Dame Ave. og Sherbrooke St.
Phones Garry 2690 og 2691
Giftingaleyfisbréf seld.
TH0S. H. J0HNS0N og
HJÁLMAR A. BERGMAN,
fslenzkir lógfræBÍBgar,
Skmfstofa: Itoom 811 McArlhur
Building, Portage Avenue
ákitun: p. O. Box 1656.
TeUfónar: 4503 og 4504. Winnipeg
Gísli Goodman
TINSMIÐUR
VKRKSTŒBI:
Komi Toronto og Notre Dime
: I Heimlila
C«rry
Phone
Oeerry 29S8
J. J. BILDFELL
FASTBIQmASJU.1
Room 520 Union Bant -
TEL 28B5 \
Selur hús og lö«r og annast
alt þar aðlútandi. Peningalán
Dr. O. BJ0RN80N
Office: Cor. Sherbrooke & WiUiam
rSLBFHONIHSAUt RSt*
Officetímar: a—3
HClMILIl
764 Victor 6t,set
fBLBPUONKl OARKY TÖ3
Wimiipeg, Man.
J. J. Swanson & Co.
Verzla meö fasteignir. Sjá um
leigu á húeum, Annaet lán og
eidsAbyrgðir o. fl.
»•4 The I
Phoite Maln BÖB7
Dr- J. Stefánsson
401 Boyd Building
COR. PORT^CE AVE. & EOMOf4TOf4 ST.
Stundar eingöngu augna, eyrna. nef
og kverka sjúkdóma. — Er að hitta
frá kl. 10 12 f. h. og 2 5 e. h,—
Taltimi: Main 3088. Heimili 105
OIÍFÍa St. Taltimi: Garry 2315.
Enska sólóin.
Herra ritstjóri Lögbergs:—
í síðasta blaði yðar, 15. þ. m.
stendur ritstjórnargrein með yfir
skrift “Tákn tímans”. —
Mikla ánægju fipnum vér íslervd-
ingar — helzt eldra fólkið — að lesa
um áhuga og framtakssemi hinna leið
andi manna meðal þjóðflokks vors
með að gera allar mögulegar tilraunir
með að glæða tilfinningu hjá þjóð
vorri fyrir “ylhýra málinu”. I
áminstri grein yðar eru nokkrar mik-
ilsverðar ráðstafanir taldar upp, sem
gerðar hafa verið af leiðandi mönn-
um í íslenzka félagslífinu.
Jafnframt og eg las }>etta, kom mér
í hug það, sem oft hefir vakað fyrir
mér, sem sé; hin enska “sóló” í ís-
lenzku kirkjununji í Winnipeg. Ann-
arsstaðar hefi eg hvergi heyrt getið
um þesskonar enska sóló, né séð við
íslenzka guðsþjómistu.
Þrátt fyrir alt og alt, með vöntun
á nægilegri tilfinningu fyrir íslenzka
málinu. höfum við eljlri íslendingar
getað fundið einn stað, þar sem við
gátumdifað okkur inn í ættlands þjóð-
ernið með íslenzka málið. — Þar sem
við gátum dregið sálmabókina upp úr
v'asa okkar og tekið þátt i söngnum.
— Hér, við guðsþjónustuna er ís-
lenzkan í hásæti.N
Þegar eg fyrir nokkrum árum var
Winnipeg, og gekk þar í íslenzkar
JNJARKET pjOTEL
ViO sölutorgie og City Hal)
Sl.00 til $1.50 á da§
Eigandi: P. O'CONNELL.
J. G. SNÆDAL,
TANNLŒKNIR
614 Someraet Block
Cor. Portage Ave. eg Donald Street
Tals. main 5302.
Bardal
846 Sherbrooke St.
Selur Ifkkistur og anna.t um útfarir.
Allur útbúnaður sá bezti. Ennfrem-
ur ®*lur hann alskonar minnisvarða
og legsteina.
Heimilis Tala. - Oarry 11 jt
Skri-fstofu Tals. - Oarry 300, 87B
FLUTTIR tU
151 Bannatyne Ave
Horni Rorie Str.
í stœrri og betri verkstofur
Tals. Main 3480
KanalyElectricCo
Motor Repair Specialist
Fumiture
Overland
kirkjur, hnykti mér mjög við, að sjá ,r!””7um
og heyra ]>essa ensku “sóló", sem var ™DÖ '
1500 mjólkurkýr.
Því var lýst yfir á mánudaginn að
stjórnin ætlaði að útv'ega bændum
1,500 mjólkurkýr í ár, með sömu
kjörum og þær kýr, sem þeir fengu
í fyrra.
Flestar verða kýrnar afhentar í
júní, júlí og ágúst, en þeir sem eru
fóðurbyrgir geta fengið þær fyrri.
Hér um bil 800 kýr voru útvegaðar í
fyrra og hafa 320 beiðnir þegar kom-
ið til stjórnarinnar frá þeim sömu
vilja þeir fá fleiri kýr í
Mrs. S. K. HALL,
Teacher of Voice Gulture & Solo Singing
Studios: 701 VictorSt.
aðal tilbreytni frá sveita guðsþjón-
ustunum. Datt mér þá í hug, hvort
þetta ætti að koma í staðinn fyrir
tónið fyrir altarinu í kirkjunum á
Fróni. Ekki hugsaðist mér þá að
ganga í aðrar skandinaviskar kirkjur
þar i borginni, til að komast að raun
um, hvort þessi siður væri þar upp-
tekinn.
Eg hefi ekkert á móti einsöng í
kirkjunum. á meðan verið er að safna
saman offrinu frá tilheyrendunum.
En, því fer hann ekki fram á sama
máli og undir sömu lögum og annar
sönsrur við guðsþjónustuna; þ. e. ís-
lenzk einsöngs lög, eða: Eru engin
íslenzk lög til, sem hæfileg séu fyrir
einsöng í kirkjum?
Wvnyard, Sask. 17. febr. 1917.
Með v'irðing.
/. H. Lindal.
Margar fyrirspurnir hafa komið
frá öðrum fylkjum viðvíkjandi því
hvernig þessi lög reynist, sérstaklega
frá Alberta og eru bændur þar að
reyna að fá stjórnina til þess að taka
upp sömu reglu. Þetta hefir reynst
svo vel að stj'órnin hér á stórar þakk-
ir fyrir. Winkler búnaðarráðherra
er framsýnn og hagfróður maður, en
gætinn og ráðsettur.
Kellymálið í gerðardómi.
Vísur á sjó.
Vagga, vagga.
Viða, fagra, undurbreiða haf,
Til dæmis, ástarblíðum blævi strokið af
Pf béssar hrmr wætu orðið til þess, . ,, , , . , .
v xc x •„/ . al hlutverkum þeirra, sem svrtgia; en
að folk tæki til meðferðar, eitthvert “
c . , x _•*• *v _ • oss finst það oft skorta svo tilfinn-
efni, er það r-ði við. En siðar men . R . f
ef bví yxi fiskur um hrygg, gæti a£*®£a' .vc,r esur- s en mfM
rekið til meðferðar, þessa gimsteina. a8rir en Þeir Sem nefndir ™rU
rSTi "1 m'r5fe“r^L
, , , ■ ., . , , . vagga, vagga,
segir honum að til se af ser mynd, sem allar sorgir svæf og niður þagga.
tekin hafi verið austur á Frakklandi. J
Á henni séu aðrir með sér og þeir Húmið hnigur
séu fleiri en 12. Nöfn sumra þeirra hægt og blítt um endalausan geim.
byrja á B. C. og D. Vellir sjást á Stormur feklist fyrir eyktum tveim.
myndinni og viðarhrúga og fleira. Húmið hnigur.
Þetta hélt Oliver að væri ekkert að Hægt í öldudali skipið sígur.
marka; v'issi ekki að þessi mynd var Allar vakna
En svo fær hann mynd senda enclurrninnjngar en sofna um leiC;
_r ___1-1.1_A. _____nlitan ° .
Það austan af Frakklandi, sem er alveg
vekia athytdi á íslenzku þjóðinni í I Lnnsson. Eru þeir báðir kunnir áð
umheiminum; oe sem við með enmt ur- Annars vir8,st mein log®
hugann dregur aldan blökk og breið
, . Draumar vakna:
fleiri en 12; nöfn sumra byrjuðu a'duldir þræSir upp . sáJu fakna
For Termai Phoue Garry 4507
móti megiim verða til að troða undir
fótum. Þá er þessum línum ekki á
Hæ kastað.
Ari K. Eyjólfsson.
við þessa fögru list — tónfræðina —
vor á meðal, en nokkru sinni fyr.
Skjaldborg á mikinn heiður skilið
fyrir þessa þjóðernisstoð — því svo um finst sem svo sé; en því fer fjarri.
B. C. og D. — Það stóð heima; þar
sáust vellir og viðarhrúga, þetta stóð
heima o.s.frv.
Þetta telur hann sönnun og mörg
Bemsku draumar,
hliðir eins og ljúfrar móður hönd
andann leiða inn í blómsturlönd.
Ljúfir draumar
Fávizka er engin af-
sökun.
Fávizka er engin afsökun
gagnvart lögum c g ekki heldur
gegn heilbrigði. Oft heyrast
menn segja sem svo: „Eg vissi
ekki að þetta gæti verið hætta
fyrir heilsuna”.
Það er ógæfan. Vér höfum
mjög mikinn áhuga fyrir stjórn
málum; vér látum oss ant um
félagsmál en vér skeytum lítið
um líkama vorn. Eitt af grund-
vallaratriðum heilsunnar er
það að halda líkamanum hrein-
um. Triners American Elixir
of Bitter Wine er hið áreiðan-
legasta lyf til Jaess að hreinsa
þkamann. Það læknar höfuð-
verk, gigt, taugaslappleika
sanngjarna borgun fyrir svik á því lystarleysi og fleira. Heimtið
sem hann var búinn með. Þar fráiTriners American Elixir of
dregst sanngjarnt verð á verkfærumi Birter Wine. Neitið ódýrum
Kellys og því verki sem hann virki- eftirlíkingum. Kostar $1.50
tega lét gera, samkvamt rét.látum |æst ( |y(jaSúSum,
v’erkalaunum og efniskostnaoi og
sanngjörnum ágóða. Triners áburður er nauðsyn-
legur á hverju heimili, því hann
Stjórnin í Manitoba og fulltrúar
Thomasar Kelly hafa komið sér sam
an um að ekki verði málaferli út úr
æirri fjárupphæð, sem Kelly skuldar
fylkinu. Hafa báðir málspartar orð-
ið á það sáttir að gerðardómur
þriggja manna skuli ráða málinu til
Iykta og báðir gera sig ánægða með
úrslitin, hv'er sem þau verða.
Kelly útnefnir einn manninn, stjórn-
in annan, en oddamaðurinn á að vera
maður sem R. H. Mcdonald heitir og
er verkfræðingur í Montreal. Fylkið
á að fá endurborgaða $1,680,966.48,
sem Kelly skuldar því. sömuleiðis
Alt þetta eiga gerðardómendur að
virða. Stjórnin gengur inn á að fram-
fylgja ekki dómi gegn Kelly með
fjárnámi fyr en einu ári eftir stríðið,
ef hann borgar skatta og 5% til fylk-
IV 1 11 IJCoúa L/J UUvl II lOJlUU U *X O T v.... AA.av. t t J * * 4 §
ntá nefna hverja tilraun til þess að Oliver hafði sökt sér niður í þessar liða um sálu líkt og heitir straumar. isins í ren ur,
)æknar fljótt <>g vel gigt, tauga-
þraurir, bruna, kal, mar, togn-
unoí bólgu. Verð 70 cent
3ent með pósti.