Lögberg - 08.11.1917, Blaðsíða 4

4
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 8. NÓVEMBER 1917
3L“bgbciQ
Gefið út hvern Fimtudag af The Col-
umbia Press, Ltd.,Cor. William Ave. &
Sherbrook Str., Winnipeg, Mam.
TAIiSIM I: GARRY 11« og 117
I. J. VOPNI, Business Manager
Utanáskrift til blaðsins:
THE 00LUMBt/\ PRESS, Ltd., Box 3172, Winnipeg, K|an-
Utanáskrift ritstjórans:
EDITOR LOCBERC, Box 3172 Winnipeg, Man.
VERÐ BLAÐSINS: >2.00 um árið.
Avarp Sir Wilfrid Lauriers.
Lengi höfðu menn beðið eftir ávarpi Sir Wil-
frid Lauriers til canadisku þjóðarinnar viðvíkjandi
stefnu hans í stjómmálum; ávarpið kom á mánu-
daginn og er það á þessa leið:
ómögulegt að komast hjá kosningum.
pióð sem er frjáis á heimting á því að fá að
velja sér stjóm reglulega með stuttu millibili. •
Stjómarskráin ákveður því kosningar fimta hvert
ár. pví verður ekki neitað að. sterk tijhneiging
hefir verið til þess að halda ekki kosningar meðan
stríðið stæði yfir.
Sumir virðast hafa þá skoðun að ef eg hefði
tekið höndum saman við forsætisráðherrann og
gengið í samband við stjóm hans, þá hefði verið
mögulegt að framlengja kjörtímabilið. petta er
með öllu villandi; sannleikurinn er' sá að tilboðið
til mín var því skilyrði háð að samsteypustjómin
lögleiddi fyrst herskyldu og færi síðan til kosn-
inga; þannig var kosning undir öllum kringum-
stæðum óhjákvæmileg.
Stjórnin sem nýlega hefir verið endurfædd —
hin svo kallaða samsteypust.jóm — kemur nú fram •
fyrir kjósenduma og beiðist kosninga. Sex menn
úr frjálslynda flokknum — surnir þeirra nánir
persónulegir vinir mínir — hafa látið tilleiðast að
taka sæti í stjóminni og stefna sú er þeir ætla sér
að fylgja hefir þegar birst almenningi; en í þess-
ari stefnu sjást þess alls engin merki að hinum
frjálslyndu mönnum hafi telcist að fá samstjóra- m
endur síná til þess að innleiða eitt einasta atriði
. af því, sem þeir þó töldu bráðnauðsynlegt, ekki
einungis stríðinu til sigurs á vora hlið, heldur
þjóðinni til heilla nú og æfinlega.
Flest atriðí stjómarávarpsins eru myglaðar
skorpur og molar, teknir úr stefnuskrá afturhalds-
flokksins frá 1911, sem gleymst höfðu eftir þær
kosningar, en eru nú matreidd aftur handa þjóð-
inni fyrir nýju kosningarnar. pannig eru til dæm-
is loforðin um sparnað, um hagsýni; þannig eru
loforðin um ýmsar innanlands umbætur í stjóm-
arfari. par hefir á ný verið lofað ýmsu, sem and-
stæðingar stjómarinnar hefðu með ánægju hjálp-
að henni til að framkvæma á síðasta þingi, ef
stjómin hefði gefið tækifæri til þess.
0
Innflutningar mikilsvert málefni.
Eitt atriðið er þess virði að það sé rækilega
athugað. Stjómin lofar atkvæðamikilli og fram-
takssamri stefnu í innflutningamálum. pessi
spurning verður ef til vill mikilsverðust allra
spuminga eftir stríðið. Byrði sú sem nú vex dag-
lega og verður framvegis að hvíla á baki canadisku
þjóðarinnar, verður borin léttilega ef notaðar eru
og hagnýttar hinar miklu nytjar landsins. En til
þess að geta hagnýtt auðsuppsprettur vorar em
það aðalskilyrðin að fólkinu fjölgi fljótt og góðir
menn og konur fáist til þess að flytja til vor. pess
vegna er þörf á miklum framkvæmdum og góðum
ráðum til aukinna innflutninga. pað liggur í aug-
um uppi að innflutningar hafa verið hindraðir til
stórra muna með því að svifta fjölda manna can-
adiskum borgararétti. petta hlýtur að vera sá
steinn í götu innflytjendunum sem erfitt verður
yfir að stíga, sérstaklega þegar stefna og aðferð
stjómarinnar í Canada er borin saman við það sem
Bandaríkin gera, þar sem enginn þess konar ójöfn-
uður hefir verið í frammi hafðúr við innflutta
borgara.
Eitt atriði í stefnu stjómarinnar talar um
hagkvæma flutninga, en þetta er þjóðinni sagt í
þokukendum og óákveðnum orðum. Ekki er minst
á C. N. R. brautina; samt var þetta mál þó ekki
útkljáð á síðasta þingi og verður því eitt af hin-
um mikilverðustu málum, sem næsta þing hefir
um að f jalla.
C. N. R. kaupin.
Eitt atriði á síðasta þingi var það að gera
stjómina eiganda að hlutum C. N. R. félagsins,
sem að nafninu til áttu að vera $60,000,000 virði.
Aldrei hefir þó einn einasti dalur verið borgaður
í þeim hlutum. Sérfróðir menn voru útnefndir af
stjóminni sjálfri til þess að rannsaka allan hag
félagsins; voru það menn með miklum hæfileik-
um og þekkingu; þessir menn hafa sjálfir skýrt
frá því að félagið eigi ekki eins einasta dals virði.
Samt sem áður hefir stjórain látið sér sæma
að skipa virðingarmenn til þess að verðsetja þær
sömu eignir, sem sérfræðingar stjómarinnar
sjálfrar hafa lýst með öllu verðlausar.
Andstæðingar stjórnarinnar fóra fram á að
skýrsla virðingamannanna, hvemig sem hún væri,
yrði lögð fyrir þingið til samþyktar. pótt þessari
kröfu væri neitað þá er það samt réttur fólksins
að lýsa því yfir að kaupin hefðu ekki átt að vera
til lykta leidd af deyjandi þingi, heldur skuli mál-
ið frá byrjun vera höndlað og því ráðið til lykta
af hinu nýkosna þingi.
ToIIabreyting eina mögulega leiðin til þess að
bæta úr dýrtíðinni.
Eðlilegt var að ætlast væri til þess að hin
endurfædd^ stjóm kæmi fram með mikilsverða
breytingu a högum landsins og þjóðarinnar, sem
nú er aLöllum viðurkent að sé í bágbomu lagi. Á
þetta atriði er þó ekki minst nema í hinum óljósu
orðum, sem lofa að hindra “of mikinn ágóða”,
að vama “of mikilli auðsöfnun og samsteypum til
þess að hækka verð og auka þannig dýrtíðina”.
Fjármáfum landsins verður að ráða bót á tafar-
laust, ekki með orðum einum sem eru jafn óákveð-
in og þessi, heldur verður þar að ganga hreint að
verki og hlífðarlaust.
Verð á öllum lífsnauðsynjum hefir farið
stöðugt hækkandi síðan stríðið hófst. pað er að
verða meira og meira áhyggjuefni fyrir alla dag-
launamenn að geta séð fyrir sér og sínum, ef þeir
hafa ekki því hærra kaup. pessar áhyggjur liggja
eins og farg á öllum þorra manna. pað svar full-
nægir ekki að segja að þetta séu eðlilegar afleið-
ingar stríðsins. pegar þess er gætt að verð á
brauði og reyktu svínakjöti — til þess að minnast
sérstaklega á eitthvað ákveðið — er hærra hér í
Canada en á brezku eyjunum. petta út af fyrir
sig er óræk sönnun þess að verðið hér hjá oss er
hækkað af einhverjum öðrum ástæðum en stríð-
inu ; nema því að eins að stríðið sé til þess haft að
setja ránsverð á lífsnauðsynjar manna í skjóli þess
og skugga. pað er víst og áreiðanlegt að engar
• aðrar orsakir geta verið fyrir þessu háa verði, en
þær sem stjórain minnist á og kallar “of mikinn
t ágóða”, “auðsafn” og “samsteypur til þess að
hækka verð”. pegar nú stjómin veit hvar kýlið
er, hvað er þá því til fyrirstöðu að hún stingi á því
og geri það hlífðarlaust? Lækningin er við hend-
ina og benti eg á það í byrjun.
Engin ráð verða fundin til þess að lækka verð
á lífsnauðsynjum með því fyrirkomulagi sem nú
er. Fyr en tollar hafa verið teknir af þeim nauð-
synjum, sem “of mikill gróði” er af og “of mikið er
safnað saman af” og “menn sameinast til að halda
í háu verði” er engra bóta von. Um þetta grand-
vallar atriði umbótanna segir samsteypustjórnin
ekki eitt einasta orð í ávarpi sínu. Meira að segja
meðlimir samsteypustjómarinnar hafa lýst því
yfir að allar umbætur á tollalöggjöfum yrðu að
bíða aðgeroarlausar þangað til striðið væri um
garð gengið.
Með því að það er skoðun mín að Canad'a geti
ekki tékið þátt í stríðinu og stuðlað að sigri með
neinu betur en með því að auka sem mest fram-
leiðslu í landinu, mundi það verða stefna mín ef
þjóðin treysti mér fyrir stjómarforustu í landinu,
að afnema með öllu toll af akuryrkjuverkfærum
tafarlaust.
Síðan stríðið byrjaði hefir stjórain aukið töll
sem nemur 7^% á allar lífsnauðsynjar sem flutt-
ar era hingað annarsstaðar að en frá Bretlandi og
um 5% á allar lífsnauðsynjar sem þaðan eru flutt-
ar. petta hvorttveggja mundi eg afnema tafar-
laust; afnema það alveg að því ér öll lönd snertir
nema þau sem era í stríði við oss. pað er ekkert efa
mál að undir núverandi kringumstæðum er þetta
miklu fremur til hindrunar framleiðslu en aukn-
ingar; og um það getur enginn efast að sá sem að
síðustu verður að borga brúsann, er þjóðin — fólk-
ið. petta verður að borgast með aukasköttum.
pað að hækka tolla á lífsnauðsynj um frá Bret-
Iandi var óvinabragð og ónauðsynlegt af hálfu
Canada gagnvart móðurþjóðinni, einmitt á þeim
tíma þegar brezka verzlunin stóð á völtum fótum
vegna hins mikla þunga núverandi styrjaldar.
pessir auka tollar halda áfram að vera óvináttu-
merki við England og ættu að vera afnumdir taf-
arlaust.
Afnám tolla af akuryrkju verkfærum.
Til þess að bæta enn betur úr núverandi erfið-
leikum mundi eg afnema tafarlaust allan toll af
akuryrkju verkfærum og þeim lífsnauðsynjum,
sem bændur hafa farið fram á að yrðu tollfrí. Auk
þess mundi eg láta lækka tolla og breyta þeim á
ýmsu öðra sem nú eru þjóðinni til hindranar.
Til þess að draga úr dýrtíðinni mundi eg taka
undir stjómar umsjón allar fæðu framleiðslustofn-
anir, til þess að matvæli yrðu seld með ákveðnu,
sanngjömu verði undir eftirliti sjómarinnar, á
sama hátt og gert hefir verið á Bretlandi. í þessu
tilliti ætti að semja við þá sem framleiða vistir,
og þeir fengnir til þess — þvingaðir til þess — að
setja aðeins á vöru sína sanngjaman ágóða af
höfuðstóli og rekstri, til þess að sá er kaupa þarf
sé ekki neyddur til þess að borga tvöfalt verð.
Yrði ekki komist að slíkum samningum mundi eg
ekki hika við að taka á vald stjómarinnai allar
slíkar stofnanir sem framleiða vörur.
Og ekki er hér með alt talið. Stjórnin hefir
vald til þess að lækka verð á öllum nauðsynjum.
pessu valdi hefði hún átt að beita; og þessu valdi
hefir hún þegar beitt að því er snertir pappír til
fréttablaða.
f febrúar mánuði í vetur var það samþykt á
stjómarfundi að “til þess að tryggja blaðaútgef-
endum í Canada pappír fyrir sanngjamt verð,
skyldi tollmálastjóranum heimilað og gefið vald
til þess að ákveða hversu mikill og með hvaða
verði pappír skyldi seldur til útgenfenda í Canada”.
Með þessari fyrirskipun hefir stjómin neytt papp-
írssala til þess að selja eins mikinn pappír og með
því verði til útgefendanna, sem stjómin sjálf á-
kveður; og pappírssalamir hafa engin mótmæli
borið fram. Fyrst stjómin hafði vald til þessara
ráðstafana að því er pappír snerti, hvers vegna
hélt hún þá ekki áfram? Hvers vegna lækkaði
ekki stjómin kostnað á öllum þeim mörgu lífs-
þægindiím, sem valda öllum þorra alþýðu þungra
áhyggja og íólkið getur tæplega veitt sér? petta
er eitt aðal atriðið sem vér verðum að ráða bót á,
og það tafarlaust.
Hergróði.
Eitt af því sem mest á ríður til þess að vinna
stríðið er stöðvun á hinum óhóflega gróða, sem
einstakir menn og einstök félög hafa rakað sam-
an í skjóli stríðsins. Stjómin hefir af ásettu ráði
hvatt til f járdráttar í sambandi við stríðið til hags-
muna fyrir sína pólitísku gæðinga. Eitt af fyrstu
verkum mínum mundi vera það að ná inn aftun í
fjárhirzlu landsins sem borgun fyrir stríðsvörum-
ar, hinum geysi mikla aukna ágóða, sem fjárdrátt-
armennimir hafa hrúgað saman. Ef til þess
þyrfti að taka mundi eg ekki hika við það til þess
að stöðva tafarlaust þessa tegund fjárdráttar, að
taka haldi á þeim stofnunum, sem framleiða her-
vörur og selja með ósanngjömum ágóða; einmitt
þetta hefir verið gert á Bretlandi; mundu þá hér
eins og nú er þar verða framleiddar vörur með
sanngjömum ágóða af höfuðstóli og raksturs-
kostnaði. petta álít eg bezta ráðið til þess að
tryggja hervöruframleiðslu, og beztu aðferðina til
þess að bjarga þjóðinni frá því að vera féflett af
fjárdráttarmönnum; ættu þeir að láta af hendi til
stjórnarinnar þær verksmiðjur sem til þessa væru
vel fallnar. par með ætti að teljast matarfram-
leiðsla, skotfæri, skip o. s. frv. petta ætti alt að
vera gert þjóðinni til hagsmuna og alt selt með
sanngjömu verði.
Á móti herskyldu.
Á það verður ekki lögð of mikil áherzla að
þessu stríði varð ekki afstýrt af bandamönnum.
þeir voru neyddir í það. Stríðið er barátta upp á
líf og dáuða fyrir menningu heimsins. pað að
Bandaríkin fóru í stríðið er frekari sönnun fyrir
þessu, ef nokkurra frekari sannana hefði verið
þörf. Bandaríkjaþjóðin vonaðist lengi til að henni
yrði hlíft við þeim skelfingum, en brot pjóðverja
á hinum helgustu alþjóða-samningum lét Banda-
ríkjunum engan annan veg opinn en þann sem þau
tóku; þau tóku höndum saman við hina aðra
bandamenn til þess að berjast gegn hinum sameig-
inlega óvini mannkynsins. pegar stríðið fyrst
hófst og vér vildum gera alt mögulegt til þess að
stuðla til sigurs, bauð mótstöðuflokkurinn stjóm-
inni alla aðstoð sína í öllum mögulegum efnum.
Vér samþyktum allar hemaðarráðstafanir þeirra,
nema einungis þær sem vér vorum sannfærðir um
að fremur væru til hindrunar en sigurvona.
í ár hefir stjómin innleitt lög til þess að
þvinga'menn í stríðið með herskyldu. pessu til-
tæki var mér ómögulegt að vera sammála. Verði
þess spurt hvemig eg geti samrýmtA þetta þeirri
margýfirlýstu staðhæfingu minni að eg vilji leggja
fram alla krafta mína til þess að stríðið geti unn-
ist, þá svara eg því hiklaust að þessi snöggi snún-
ingur stjómarinnar frá sjálfboðaaðfefð til her-
skyldu er að mínu áliti miklu frekar til þess, að
hindra sigur en að flýta honum, til þess að vinni á
móti stríðinu fremur en til þess að vinna með því.
pess ber að minnast að fyrir stríðið var herskylda
óþekt í öllum brezkum löndum. það var eitt af
því sem Stór-Bretland stærði sig af að herskyldan,
bölvun Mið-Evrópulandanna, var óþekt undir
brezku flaggi og hafði þar engum til hugar komið;
jafnvel í Napoleons stríðinu höfðu menn barist af
frjálsum og fúsum vilja.
Jafnframt ber þess að geta að sökum þess
mikla og sívaxandi herbúnaðar í Evrópu var her-
skyldu aðferð oft og alvarlega rædd í brezka þing-
inu svo árum skifti að undanförnu; sömuleiðis var
málið rætt í blöðunum. pess vegna var það að
þegar málið loksins kom í framvarpi fyrir þingið,
var það ekkert nýmælj. Fólkið var fuilkomlega
undir þetta búið, og þrátt fyrir það komu samt
• fram sterk mótmæli úr mörgum áttum og frá
mörgum stéttum. •
Herskyldan kom eins og þruma úr heiðskíru lofti.
Alt öðru vísi var farið að því að innleiða her-
skylduna í Canada; hún kom þar eins og hagl úr
heiðskíra lofti. Hún hafði aldrei fyr verið til um-
ræðu í þinginu og blöðin höfðu verið eindregið á
móti henni.
í júlí mánuði 1016 hrylti eins atkvæðamikið
blað og “Toronto Globe” við hugsuninni einni um
herskyldu. Hér geta menn lesið hvemig það blað
leit á málið í nákvæmlega hugsaðri ritstjómar-
grein: “Blaðið “Globe” hefir þráfaldlega í rit-
stjómardálkum sínum bent á það að herskylda í
landi þar sem eins stendur á og í Canada er með
öllp ómöguleg, og að enginn stjórnmálamaður með
fullu viti, sem leiðtogi væri hvors flokksins sem
vera vildi og gæti stjórnað honum léti sér til hugar
koma að lögleiða herskyldu. Ekki heldur hefir
blaðið “Globe” um skör fram ámælt Bordenstjóra-
inni fyrir það að hafa ekki gert meira en raun er
á til þess að láta sjálfboðaaðferðina hepnast. Að-
finslur þessa blaðs og flestra frjálslyndra blaða
hafa verið mjög vægar þegar þær eru bomar sam-
an við hinar svæsnu ákærur blaðsins “Toronto
Telegram”, “Winnipeg Telegram”, “Montreal
Daily Mail” og annara blaða sem gjörsamlega
hafa enga samhygð með frjálslynda flokknum”.
Jafnvel er ekki lengra síðan en 27. desember 1916
að blaðið “Globe” endurtók aðfinslur sínar gegn
nokkurri tilraun til þess að “þröngva Canadamönn-
um í herinn” og dró blaðið saman álit almennings
í þessum orðum: “Verkamannafélögin era á móti
herskyldu, en leiðandi menn sem eru andstæðir
öllum þjóðstjómar hugmyndum eru með henni”.
Og ekki hefir stjómin sjálf fremur dregið af orð-
um sínum í þeim staðhæfingum, sem hún hefir
gert um þetta mál.
Ræður á þinginu.
f byrjun þingsins 1916 komu fram margar
sparningar um það, hvort til herskyldu yrði geng-
ið til þess að uppfylla það loforð forsætisráðherr-
ans að senda 500,000 manns í herinn, og svaraði
hann þeim spumingum á þessa leiðs “Minn heiðr-
aði vinur hefir minst á herskyldu — minst á þá
hugmynd sumra hér og annarsstaðar að herskylda
kæmi ef til vill í Canada. f ræðum mínum á fyrstu
tveimur eða þremur mánuðum stríðsins lýsti eg
því greinilega yfir til þjóðarinnar í Canada að vér
ætluðum ekki að lögleiða herskyldu. Nú í dag
endurtek eg þá yfirlýsingu og það með áherzlu”.
Jafn ákveðin og undantekningarlaus var yfir-
lýsing mín í þessu máli. pess minnist eg nú greini-
lega að árin 1910 og 1911 fórust “Nationalistum”
þannig orð um flotamálaframvarpið, þegar þeir
börðust á móti því: “Slík stefna leiðir af síðustu
til herskyldu”. pá lýsti eg því yfir hvað eftir
annað að aldrei yrði af oss gripið til herskyldu
undir neinum kringumstæðum. Hvað eftir annað
lýsti eg því yfir eftir að þetta stríð hófst að her-
skylda ætti ekki að vera lögleidd í Canada. pann-
ig var afstaða mín þegar stjómin snerist og kom
fram með herskyldulögin fyrirvaralaust.
pað að þvinga slík lög inn á þjóðina gjörsam-
lega óviðbúna og þvert ofan í margítrekaðar stað-
hæfingar í gagnstæða átt, var hvorki viturlegt né
varlegt, né heldur getur það hepnast. pað getur
orðið til þess að safna mönnum í stríðið, en það
verður ekki til þess að blása inn í þjóðlíkamann
þeim anda eldmóðs og alvöra og staðfestu, sem er
meira en helmingur sigurvonanna í stríðinu. pessi
lög skapa klofning og auka hann, í stað þess að oss
ríður lífið á sameiningu.
SÓNHÆTTIR
"* XVIII. Paradís.
Sá sælustaður sagnar fomrar er,
þau saklaus ár, sem bemskan reynslu smá
í ljúfum draumi lifir, nýtur, á,
svo lengi og ábyrgð þung á dyr ei ber.
Ef val þá meiri varðleik gefur þér,
þitt vor í sumar breytist áram hjá:
pú geymir Eden æsku þinni frá
til æfiloka móti fénda her.
Hún tengd er eðli’ en engum vissum stað
— í austri þú, í suðri, vestri þið,
í norðri eg—, því vöggustokkinn við
býr vorheimssælan, lífsins yndi það,
sem meðfætt er, sem gjöf frá guði lands.
öll gæfa sönn er bundin lögum hans.
p. p. p.
THE DOMINION BANK
SIR EDMUND B. OsLER, M.P,
Pre8ÍrIent
W. D. MATTHEWS.
Vice-President
Hagsýni hjálpar til að vinna stríðið
Byrjið sparisjóðs reikning og bætið við Kann reglulega
Notre l>ame Branch—W. M. HAMILTON, Manager.
Selkirk Branch—F. J. MANNING, Manager.

NORTHERN CROWN BANK
Höfuðstóll löggiltur $6,000,000 HöfuðstóII greiddur $1,431,200
Varasjóðu......... $ 848,554
(ormaður Capt. WM. ROBINSON
Vlce-President - JAS. H. ASHDOWN
Slr D. C. CAMERON, K.C.M.G. W. R. BAWT.F
E. F. HIJTCHINGS, A. McTAVISII CAMPBEL.L., JOHN STOVKl.
Allskonar bankastörf afgreldd. Vér byrjum relknlnga vlð elnstakllnga
eSa félög og sanngjarnir skilmS.lar veittir. Avlsanir seldar tll hvaöa.
staBar sem er 4 Islandi. Sérstakur gaumur gefinn sparirjóBslnnlögum,
sem byrja mð. meB 1 dollar. Rentur lagBar viB 4 hverjum 6 mðnuBum.
T- E. THORSTEIN9SON, Ráðamaður
Co William Ave. og Sherbrooke St„ - Winnipeg, Man.

Sendið hermönnunum yðar fallega mynd í jólagjöf.
Það er til mynda- smiður í borginni w. w. ROBSON
yoar -- 490 Main St.
pað er mér fullljóst að þær
skoðanir sem eg hefi birt hafa
ekki mætt samþykki alla manna,
jafnvel ekki sumra þeirra, sem
eru leiðandi menn í þeim flokki
sem eg tilheyri. En þrátt fyrir
það held eg því fram að þving-
un, áður en frjálsar leiðir hafa
verið samvizkusamlega reyndar
í þessu efni, sé ekki heillastefna.
Og í þessu atriði leyfi eg mér að
skjóta máli mínu til allrar þjóð-
arinnar í Canada.
pegar eg setti mig á móti her-
skyldunni, krafðist eg einskis
frekar en þess að jafn miklu og
alvarlegu máli skyldi ekki vera
þrælað 1 gegn um þing án þess
að leita álits fólksins. Eg hélt
fram þjóðar atkvæðinu fyrir þá
sök að sú aðferð er nú orðin sú
alþýðlegasta og sanngjarnasta
til þess að ráða til lykta með
samþykki þjóðarinnar sjálfrar,
án þeirra óþæginda og þeirra
hindrana, sem ’kosningar æfin-
lega hafa í för með sér. pjóðar
atkvæðis hafði einnig verið kraf-
ist af verkamanna félögunum.
Kröfu minni var neitað.
Eg skýt máli mínu með fullu
trausti undir dómgreind alþýðu,
og veit að hún lýtur svo á að her-
skylda undir þeim kringumstæð-
um, sem að ofan eru skýrðar og
á þann hátt sem frá er sagt, hafi
verið misráðin og óheppileg;
sértsaklega þegar það er haft
fyrir augum að aðalatriðið hefði
átt að vera og enn er það að
halda sameiningu og samvinnu
allra flokka og færa þá saman
til einhuga starfsemi í voru
mikla takmarki.
Grandvallar atriðin fyrir mót-
stöðu gegn herskyldulögum
stjórnarinnar, eru þau að þar
eru herskylduð mannslíf aðeins
en engin tilraun er til þess gerð
að herskylda auð, framleiðslu né
þjónustu neinna þeirra manna,
sem ekki eru á aldrinum sem til-
tekið er í herskyldulögunum.
petta er bersýnilega ranglátt.
Maðurinn sem er reiðubúinn til
þess að leggja alt í sölumar og
hætta lífi sínu í þjónustu til
varaar landi sínu, á heimting á
því að fyrir honum sé fyrst bor-
m umhyggja. peir sem hann á
fyrir að sjá; þeir sem verða að
sjá á bak hcílum og horfa á autt
sæti hans, eiga að vera næstir,
þegar stjómin réttir út vemdar-
hendur sínar.
Sú stefna sem lætur sér ant
um hermennina og skyldulið
þeirra, ætla eg að verði heilla-
vænlegust til þess að fá menn til
þess að berjast fyrir ríkið, án
þess að grípa þurfi til herskyldu.
Verði eg kosinn til valda ætla eg
mér að hafa þá stefnu. Mín
fyrsta skylda skal verða að finna
færustu menn þjóðarinnar, hvar
sem þeir eru, menn sem eru hag-
fróðir, menn af öllum stéttum og
bjóða þeirn að taka saman við
mig höndum, hvað sem það
kunni að kosta þá, til þess að
mynda stjóm er sjái um að fá
menn, fé og framleiðslu mögu-
leika sem nauðsyn krefur til
hjálpar vorum hugprúðu mönn- *
um í hemum, og- til þess að gera /
Canada það mögulegt að halda
áfram til enda stríðsins með sem
mestum krafti og sigurvonum.
pjóðar atkvæði um herskyldu-
lögin.
Að því er snertir herskyldu-
lögin, sem nú eru í gildi er það
að segja, að verði eg kosinn ætla
eg mér ekki að framfylgja þeim
lengra fyr en þjóðinni hefir gef-
ist kostur á því að segja álit sitt
um þau með atkvæðagreiðslu.
Eg skuldbind mig til þess að bera
lögin undir fólkið og með sam-
stjómendum mínum að fylgja
fram því einu sem þjóðin sjálf
vill vera láta og fram kemur við
meiri hluta slíkrar atkvæða-
greiðslu.
Jafnframt þessu mundi eg
vinna af alefli að því að menn
færu sjálfviljugir í herinn. pað
er atriði sem ekki verður á móti
mælt að sjálfboðaliðsaðferðin
var ekki samvizkusamlega reynd
til þrautar, og sízt í Quebec; en
væri sú aðferð viðhöfð með ein-
lægni og sanngirni, þá mundu
hinir drenglyndu Canadabúar
koma fram með eldmóði og
áhuga; mundi það verða til þess
að gera útlægt úr voru canadiska
þjóðlífi það óheilla aflið, sem
verstu hefir til leiðar komið, sem
er sundrung og samtakaleysi á
tímum hinna alvarlegustu eld-
rauna í sögu vorri.
ENGIN HÆKKUN
á þremur árum
Eins og verð hefir verið á nálega
öllum matartegundum, siðan stríðið
hófst, þá hlýtur það að vera huggun þeim, sem
þykir Kaffi gott, að engin verðhækkun hefir
verið gerð á Red Rose Kaffi í þrjú ár—og hin
aukna sala á Red Rose Kaffi þetta ár sýnir að
verðið er ekki til fyrirstöðu.
Fólk virðist alstaðar brúka meira Kaffi nú en
áður.
Re‘d Rose Te er spamaðar drykkur vegna
framúrskarandi gæða þess—en Red Rose Kaffi
er spamaðardrykkur, bæði hvað gæði og verð
snertir, aðferð sem öllum tekst ekki á striðs-
r •*”
tímum.
^ 675
Red Rose Coffee