Lögberg - 14.02.1918, Blaðsíða 1

Lögberg - 14.02.1918, Blaðsíða 1
SPIERS-PARNELL BAKING CO. ábyrgjast yður fulla vigt, beztu vörur fyr- ir lœgsta verð sem verið getur. REYNIÐ ÞA! TALSÍMI: Garry 2346 - WINNIPEG Þetta pláss er til sölu Talsímið Garrv 416 eða 41T 31. ARGANGUR WINNIPEG, MANITOBA, FIMTUDAGINN 14. FEBRÚAR 1918 NUMER 7 tf & \ BERTEL HÖGNI GUNNLÖGSSON. Bertel Högni Gunnlögsson pann 30. janúar 1918 lést Bertel Högni Gunnlögsson í bænum Tacoma í Washing’ton ríkinu. Æfiferli þessa fjölfróða og gáfaða íslendings, sem mest- an hluta æfi sinnar hefir dvalið í burtu frá ættjörð sinni og 'þjóð og ber nú beinin í framandi landi, lýsir Eggert Jóhannsson í “öld- inni” 1895 og er sem fylgir: Bertel Högni Gunnlögsson er fæddur á íslandi 29. maí 1839 og er sonur Gunnlögs landfógeta Stefánssonar, prests, pórðarson- ar á Hallormsstað í Norður-Múla sýslu, Högnasonar og puríðar Benediktsdóttur Gröndal yfir- dómara. Ofanrituð nöfn sýna að prófessor Gunnlögsson var ætt- stór maður, enda sýndi ólafur Snókdalín, er árið 1840 tók sam- an ættartölu hans (þá áttræður) að hann er í beinann karllegg kominn af Freysgyðlingum. Hann var fyrsta bamið, sem skírt var í skímarfonti þeim er Bertel Thorvaldsen gaf Reykja- víkur kirkju, enda var hann heit- inn í höfuð þess merka manns. pegar hann var fjögra ára gam- all fór faðir hans utan og dvaldi vetrarlangt í Kaupmannahöfn. Sumarið eftir (1844) komu þeir feðgar til Reykjavíkur aftur og dvaldi þá Högni á íslandi frá þeim tíma til þess í nóvember 1851. Pá, á þrettánda ári, fór hann aftur utan, með föður sín- um, til Ka'jr-nannahafnar og tók að stunda nám í latínu- skóla. pað var hvorttveggja að Högni var snemma ímyndunar- ríkur og efcirtektasamur, enda af því bergi brotinn, eins og ættartala hans sýnir, og — að hann þegar á unga aldri fékk ó- beit á Dönum, enda entist hann ekki lengi til að lúta í lægra haldi hjá þeim. Tveiinur árum eftir komu hans til Danmerkur, lagði hann af stað, einn síns liðs til Rómaborgar. Hann var þá drengur á 15. ári og má af því ráða: að hann hafði sjálf- stæðar skoðanir og undir eins nieiri kjark til að framfylgja þeim, en alment er með fslend- *nga; að hann vildi alt til vinna að losiast undan yfirráðum Dana og að hann var ímyndunaríkur, er nann þannig lagði af stað ein- samall svo ungur, í því skyni að v,1Pa sór frægð og frama í suðurlondum, —nokkuð sem hon um tokst meira en í meðallagi vel. f Kómaborg dvaldi hann og ^ólanámi til þess vorið 18o9. pá fór hann til ís- lands og dvaldi þar til haustsins Undir vetur hélt hanm út þaðan aftur og hefir hann ekki síðan séð fjallatinda Garðarshólma rísa yfir bylgjur norðurhafsins. Tók hann þá far — ekki til Dan! merkur — heldur til Edimborgar á Skotlandi og staðnæmdist þar um hríð. Fyrir viðkynningu við enskan fræðimann, Dr. Bichnell, komst hann í kynni við ýmsa stórhöfðingja. Um það leyti var danskan og norður- landamál í hávegum meðal höfð- ingja allra á Englandi, sem or- sakaðist af því einkum, að prinz- inn af Wales var þá í undirbún- ingi með að mægjast við Dani. Allir sem þá töldust tilheyra “fyrstu stærð” þjóðfélagsins, vildu læra dönsku og komast niður í norðurlandafræðum. Af því leiddi að Högni, þótt ungur væri (rétt tvítugur) náði ákjós anlegustu kennarastöðu. Fékk hann þá fyrir nemendur marga ríka og nafnfræga höfðingja. hafði hann enda í flokki nem- enda sinna um veturinn eina af dætrum Victoríu drottningar, 5. bam hennar, Helenu Augustu Victoriu, prinzessu, er sex árum síðar giftist Frederioh Christian prinzi af Schleswig-Holstein, Etc En æskufjör þessa framgjarna íslendings leyfði honum ekki að setjast þannig í “helgan stein” til langframa. Vorið næsta á eftir (1860) bauð vinur hans, Dr. Bichnell, honum að fylgjast með sér í ferð um Austuriönd og það þáði Gunnlögsson með glöðu geði. Um tíma ferðaðist hann þannig um Grikkland, Litlu-Asíu, Arabíu og Egypta- land. En svo kom þar, að skift ust leiðimar. Dr. Bichnell hélt áfram ferðum sínum, en Gunn- lögsson sem nú hafði fengið löngun til að kynna sér meira en landslag og rústir í Litlu- Asíu, sigldi norðvestur um Mið- jarðarhaf til Sikileyjar og það- an, eftir stutta stund til Nea- pel. Undir eins og til Neapel kom, tók hann til að kenna og hafði af því nægilegt viðurværi öll þau ár, sem hann dvaldi í borginni. Jafnframt stundaði hann háskólanám af kappi miklu um fleiri ár. Lagði hann sig einkum fram til að nema Austur landa tungumál, einkum sanskrit og persnesku, og samanburðar- málfræði. Við burtfararprófið náði hann fyrstu einkunn í þess- um námsgi-einum, iþrátt fyrir að hann eingöngu varð að vinna fyr ir sér sjálfur á meðan á nániinu stóð. Eftir að hann útskrifaðist af háskólanum, nélt hann áfram kenslustörfum í Neapel til 1868. Auk þeirra starfa sinna byrjaði hann þá á að þýða merkisrit af útlendum málum á ftölsku og var þannig lagður homsteinn þess, er síðan jafnhliða kenslunni, hef ir verið lífsstarf hans. Um áramótin 1868—69 kvaddi Gunnlögsson Neapel og hélt til Lundúna. Hitti hann þar fjöl- marga foma og nýja vini, alla háttstandandi í þjóðfélaginu. Sumir voru í miklum metum við hirðina, en sumir í heimi bók- mentanna og af því leiddi, að líf- ið varð honum yfir höfuð þægi- legt. Settist hann þá að í Lund- únum og tók fyrir alvöru að rita \jafnframt því er hann hélt áfram fyrri ára starfi sínu — tungu- málakenslu. Árið 1880 ílutti hann sig seti vestar enn. Flutti þá frá Lund- únum til Chicago. par hélt hann áfram ritstörfum og kenslu, lil þess er hann fyrir eitthvað þrem ur árum síðan flutti vestur á Kyrrahafsströnd til Tacoma, þar sem hann býr síðan og unir hag sínum ágætlega. Var hann ráð- inn sem skólakennari er hann fór frá Ghicago, og þeim starfa hélt hann um tíma, er vestur kom til Tacoma. En forstöðu- menn og eigendur skólabs voru methodistar og vildu gjama um steypa alla nemendur í einu og sama móti. Gunnlögsson þolir alt betur en þröngsýni og fana tismus, í hverju sem er, og er hann sá að um tvent einungis var að tefla: hverfa frá skólan- um eða fullnægja öllum kröfum þröngsýnnar skólastjómar, var hann ekki lengi að hugsa sig um hvað gera skyldi. Hann yfirgaf skólann, þótt aldurhníginn og þreyttur væri orðinn, og tók að nýju að búa sér til veg — að ryðja sér braut um frumskóg mannlífsins á vesturströnd Am- eríku. Hann tók enn til að kenna og rita og innan skamms hafði hann dregið til sín mentafúsan nemenda flokk, sem ár frá ári verður stærri og stærri. Að hann hafði nóg að gera má ráða af því að hann skrifar stöðugt í tíu til tuttugu tímarit og blöð víðsveg- ar í landinu og þýðir merkar bækur af ýmsum Norðurlanda- tungumálum á ensku. Hann heldur áfram tímakenslu á hverj um virkum degi, í ýmsum Norð- urlanda og Austurianda tungu- málum. Einu sinni í hvenú viku hefir hann fyrirlestur um einhverja fræðigrein, einkum bókmentir og fagrar listir, fyr- ir nemendum sínum og stórmenn um borgarinnar. í eitt skifti talar hann um Indland, þá Egyptaland, Grikki, Rómverja o. s. frv. um sögu bókmentir, lista- verk, tungumál þessa lands og þjóðar o. s. frv. Á þennan hátt hafa Tacomabúar fengið að kynr ast sögu íslands og bókmentum þess. Auk alls þessa flytur próf. Gunnlögsson ekki ósjaldan fyrir- lestra, fyrir sérstök félög á sér- stökum samkomum, því þegar mikið þykir við liggja, er sjálf- sagt að fá hann. Af öllu þessu ,er auðráðið að hann eyðir ekki tíð sinni í yðjuleysi. pað er engin þurð á menta- mönnum og mentastofnunum í Tacoma, en efalítið er það, að Gunnlögsson er viðurkendur æðstur allra borgaranna, að því er snertir tungumál, bókmentir og fagurfræði. Norðmenn eru þar margir og hafa verðugt eftir læti á honum, enda verða þeir hjálpar hans ekki ósjaldan að- njótandi. Til dæims má geta þess, að núna í desember ætluðu Norðmenn í Tacoma að gefa út fyrsta tölublaðið af mánaðarriti með myndum, á dönsku, er á að heita “Skírnir”, og í fyrsta tölu- blaðinu átti að koma mynd af prófessor Gunnlögsson og æfi- saga hans. Ef ekki er litið eftir þeim, eru þeir vísir til, þegar fram í sækir, að gleyma íslenzk- um uppruna hans, en minnast þess eins, að hann tilheyrir flokki “Skandinava”. Á þennan hátt tekur próf. Gunnlögsson meir en smáræðis þátt í að móta og fægja þjóðfé- íagið í þessari ungu, vestrænu risaborg og í öllum þeim héruð- um, sem hún að sjálfsögðu verk- ar á. Hann er lifandi vottur þess, að ehda einn einasti íslend- ingur getur sett mót á hið hér- lenda þjóðlíf, að enda fátækur íslendingur getur skilið eftir svo glögg för sín í sandi tímans, að framtíðarmenn landsins geta lengi, lengi rakið þau. niiiii Bolsheviki | Er til ríkis kominn kannske Karlssonur úr Garðshorninu ? É Konungdóm með kvonfanginu Tekinn við. Er hennar hanzki Hjálmskúfurinn: Danabótar Heimsins? Rússlands borgarbrjótar Baras, sem úr var stolinn þróttur, Kænugarða konungsdóttur. Er hann kúgaðs fólksins frelsi Færandi, úr alda-gleymi, Svika-Smerdis höldnum heimi? m Tveggja varga valda-helsi n Vígskáum af þjóðráns-hersum Liðsmun smíðað, leysti hann Persum? Og úr þjófshönd sessa sinna Skilaði hann okkur frelsi Finna? Er hann heims úr böli boginn blóðugur að rísa og stækka ? Múginn vom að máttkva og stækka ? Sannleiksvottur—lýtum loginn— i Ljóss, sem fyrir hundrað árum Frakkar slöktu sínum sárum. Lítilsmáttar morgunroði ? Fót-troðinna friðarboði ? 3. febr. 1918 Stephan G. Stephansson. Órói í Danmörku. Á mánudaginn var gjörðu menn iþeir er Syndicalistar kalla sig, upphlaup í Kaupmainnahöfn. peir réðust á ríkisfjárhirzluna, og sölubúðir í auðugustu pörtum bæjarins og á konungshöllina í Amalíuborg. Elftir all-harða viðureign tókst lögreglunni að skakka leikinn. en þó ekki fyr en miklar skemdir og meiðsl höfðu átt sér stað. Sagt er að 80,000 manns hafi tekið þátt i uppþoti þessu. — Vörður hefir verið settur um allar opinberar ayggingar í borginni. com til Halifax frá íslandi um miðjan dag á þriðjudaginn var. Próf. Gunnlögsson er í við meira en meðalmaður á hæð, granrtvaxinn og holdskarpur. Beinvaxinn er hann, eða hefir verið það, þó nú sé elli og þreyta lítið eitt — ekki samt nema sár- lítið — farin að beygja herðam- ar. Hann er enn iðandi af fjöri, en ekki er frítt við að óstyrkur sé á höndum hans og er það órækur vottur um fjör og við- kvæmni. Andlitið og svipinn sýnir myndin, en, eins og annars- staðar er vikið á, sýnir hún held- ur ekki meira. Nú í seinni tíð er hann orðinn mjög svo heilsu- lasinn og var það mjög svo fram- an af síðastliðnu sumri. En þrátt fyrir það hafði hann þó í hjá- verkum í sumar og haust er leið að snúa þungri bók af þýzku á ensku, fyrir blaðamann einn í New York. Alvarleg aðvörun. Lesendur íslenzku blaðanna hafa vafalaust tekið eftir því að Stefán Stefánsson — um stund- ar sakir til heimilis að 656 Tor- onto stræti hér í borg, hefir í nokkrum síðustu blöðum Lög- bergs og Heimskringlu auglýst að hann óskaði að kaupa hluti í Eimskipafélagi íslands. Aug- lýsing þessi hefir frá upphafi litið einkar sakleysislega út, enda var nauðsynlegt að svo væri ef hún átti að ná sínum sanna, en leynda tilgangi. Nafn auglýsandans er t. d. al-íslenzkt, svo að þeir af vestur-íslenzkum hluthöfum, sem einhverra or- saka vegna hafa viljað—eða ver- ið fáanlegir til þess að losast við hlutaeign sína í Eimskipafélag- inu, hafa sennilega ekki verið að grenslasl um h'. Steíán þessi Stefánsson væri, né af hverjum ástæðum hann óskaði að kaupa hlutabréfin, heldur mun þeim eingöngu hafa það í hug komið að auglýsingin veítti þeim rétt- mætt tækifæri til þess að vinna það tvent í einu, að losna við eign þeirra í félaginu og að þóknast ósk auglýsandans að gerast hluthafi þess í sinn stað. Hins vegar teljum vér það mjög tyísýnt, að auglýsingin hefði orkað eigendaskiftum á nokkr- um þeirra félagshluta, sem við nú vitum með vissu að Stefáni hafa verið seldir. ef hinir fyrri eigendur þeirra hefðu haft nokk- urt hugboð um hinn leynda til- gang kaupendanna, eða gert sér grein fyrir aðferðinni, sem beitt er við þau kaup. Vér teljum því rétt áð leiða athygli Vestui’-íslendinga að eft- irtöldum atriðum. 1. Stefán þessi Stefánsson er fyrir tiltölulega stuttum tíma kominn hingað til landsins, og er hér í fylkinu ^ðeins um ajtundar sakir. Til Manitoba er ekki að svo stöddu sýnilegt að hann hafi átt nokkurt annað erindi en það, að kaupa hér undir eigin umsjón eins marga Eimskipafélags hluti og honum gæfist kostur á að kaupa fyrir áhrif auglýsingar- innar áður áminstu, og starfsemi þeirra íslendinga, sem hann hef- ir fengið til þess að lokka hluti út úr bónþægum hluthöfum. 2. Hann hefir S þessu hluta- kaupastarfi sínu algerlega geng- ið fram hjá okkur tveimur Vest- ur-íslendingum, sem skipum sæti í stjómamefnd Eimskipafélags- ins, með því sérstaka augnamiði að annast með áhrifum okkar þar, um hagsmuni vestur-ís- lenzkra hluthafa. 3. Hann hefir verið ófáanleg- ur til þess að gera okkur nokkra grein fyrir því, í hvers eða hverra umboði hann kaupi Eim- skipafélagshluti Vestur-fslend- inga sérstaklega, og geri sér beina ferð hingað vestur til þess, alla leið frá fslandi, í stað þess að auðga höfuðstól félagsins á íslandi, með því að kaupa þar nýja hluti af félagsstjóminni, eða úr því hann er hingað kom- inn, af okkur félagsstjómend- um, sem höfðum fult hlutasölu umboð frá meðstjómendum okk- ar á íslandi. Við höfum getið þessara fram- angreindu atriða, til þess að benda lesendum á, að hluta- kaupa aðferð Stefáns er í fylsta máta lævísleg, og að okkar áliti alls ósamboðin nokkrum þeim manni, sem teljast vildi vinur félagsins. Nú með því að vér Vestur-ís- lendingar tókum upphaflega að okkur að styrkja félagsstofnun þessa rneð því að leggja til 200 þúsund krónur í höfuðstól henn- ar gegn hlutaútgáfu til vor fyrir samsvarandi ákvæðis upphæð. Og með því enn fremur að þetta var gert samkvæmt skrif- legri bón fjölmargra háttvirtra þjóðarvina þar úti á íslandi. Og með því ennfremur, að eng- inn þessara þjóðarfrömuða hefir með einu orði látið þess getið að þeir óskuðu að losast við vestur- íslenzka þátttöku í félaginu. Og með því enn fremur, að enginn af Eimskipaíélags stjóm- endunum, sem búsettir eru á fs- landi, né heldur nokkur einn af öllum þeim þúsundum hluthafa, sem félagsheildina mynda, hafa nokkru sinni látið þá ósk í ljós, að hlutafé Vestur-íslendinga komist í hendur Austur-íslend- inga, þá virðist okkur rétt að vestur-íslenzkir hluthafar seldu ekki hluti sína í félaginu, sér alls óþektum mönnum, þó íslenzkt nafn beri, og það því síður sem við höfum verið og enxm enn fúsir til þess að annast um sölu á hlutum þeirra vestur-íslenzkra hlubhafa, sem kunna að vilja losast við þá. pað er al'ls vegna viðeigandi, heppilegt og nauð- synlegt að við fáum að vita um eigendaskifti, sem verða á hlut- um félagsins, svo að bækur okk- ar hér geti á öllum tírnum sýnt rétt og áreiðanlegt yfirlit yfir nöfn og áritan hluthafanna. pað er og ljóst af fyrirfarandi starfsemi félagsins að hlutaeign í því er arðberandi, og þess vegna engin sýnileg ástæða fyrir hlut hafana að kasta hlutum sínum frá sér fyrir minna en sannvirði, og í eign alls óþektra manna. Hinsvegar virðist okkur rétt að taka það fram, að eins og vér tókum að oss að styrkja félag þetta, fyrir tilmæli Austur-ís- lendinga, eins mundum vér nú verða fúsir til að selja í þeirra hendur aHa vora hluti, ef stjóm- arnefnd félagsins á íslandi, eftir auglýsta ósk hluthafanna þar á ársfundi félagsins, tilkynti okk- ur, að þeir þar heima vildu losast við Vestur-fslendinga úr félag- inu. En engin slík ósk hefir okkur verið tilkynt, og verður væntanlega aldrei tilkynt. Aust- ur-fslendingum er ant um fram- hald hluttöku Vestur-fslendinga í félaginu. J?ess vegna vörum við hlubhafana hér vestra við því að selja hluti sína, sér óþektum kaupendum. En óskum þar á móti að allir þeir hluthafar, ef nokkrir eru, sem vilja selja eign sína í félaginu, sendi okkur bréf- lega tilkynningu um það, og skul- um vér þá taka að okkur að annast um söluna, með því ^ugnamiði að tryggja jöfnum höndum hagsmuni hluthafanna og .félagsins. Winnipeg, 7. febrúar 1918. Árni Eggertsson. Jón J. Bíldfell. Frá vígvellinum. Ensk blöð scgja að E. Bjarna son, frá Revkjavík P.O., Man. hafi dáið af sárum. — W. Axford frá Wimnipeg er sagður veikur af áhrifum gas. Leiðrétting. Herra Ami Eggertsson sendi símskeyti frá New York, þess efnis, að frétt sú, sem birt var í Lögbergi síðast um ao “Botnia” og “Sterling” hafi farist og sem bygð var á símskeyti, sem hann fékk frá stjórninni á ís- landi, svo hljóðandi: “Botnia and Sterling gone”, beri ekki að skilja svo að skipin haf' farist heldur að þau hafi farið til út- landa. — Betur að svo væri. GULLFOSS Samkomu frestað. Sökum óviðráðanlegra forfal’.a verður að fresta samkomum þeim, sem hjálparnefnd 223. hei’deildarinnar var búin að aug- I lýsa í Saskatchewan, 11.,12. og 113. þ. m., um óákveðinn t.íma, og er fólk beðið velvirðingar á að ekki var hægt að halda þær á þeim tíma, sem auglýstur var. Síðar auglýstar. Friðfinnur Kristjánsson Eins og áður hefir verið getið, urðum við fyrir þeirri stóru sorg að missa son okkar elskulegan, sem féll í orustu á Frakklandi 3. febrúar 1917. Hann hét Friðfinnur Kjemested og var fæddur á ísa- firði 1. apríl 1892, uppalinn hjá foreldrum sínum til 17 ára aldurs, þá fluttist hann til móðursystur sinnar. Kristínar Friðfinnsdóttur Kjeraested, í Winnipeg í Can- ada og átti heimili þar siðan, unz hann gekk i Canadaher- inn á öndverðu árinu 1915. Friðfinnur sálugi var snemma efnilegur og myndar- legur á velli og mjög hneigður til líkamsæfinga. Hann var talinn all-góður sundmaður þegar hann var hér heima, og hefir ef til vill æft þá list vestan hafs, enda hefir hann ekki átt langt að sækja það, því móðurbræður hans, Krist- ján og Jón Kjernested lögregludómarar á Winnipeg Beach eru sundmenn góðir, og þó sérstaklega langafi hans, Jón Kjemested, sem var talinn sundmaður með afbrigðum á sinni tíð. Friðfinnur var hugljúfi allra þeirra, sem hann þektu. Enda hefir hann áunnið sér það, sem hverjum fjársjóði er dýnnætara: göfugt mannorð, eins og dánarfregnin frá herstöðvunum ber með sér, sem við látum fylgja þessu örstutta æfiágripi. Og það er hans ógleymanlega mann- orð, sem lýsa mun um aldur og æfi, og er ómetanlegur harmaléttir fyrir hans öldraðu foreldra. Kristjón .T. Jóhannsson. Mikkelína Friðfinnsd. Kjernested Frakklandi. 8. febr. 1917. Hr. K. Jóhannsson, ísafirði, fslandi. Kæri hr. Jóhannsson! Sú sorglega skylda hefir verið lögð mér á herðar, að. tilkynna yður, að sonur yðar F. Jóhannsson, hermaður nr. 229352 í 44. deild Kanada fótgönguliðsins féll í orustu 3. febr. 1917. Hann var að binda um sár á þýzkum herfanga. þegar sprengikúla hitti hann, og dó hann á svipstundu. Fráfall hans er innilega harmað af öllum. Læknadeildin og félagar hans tala um hann með hinum mesitu lofsyrð- um, og framkoma hans öl'l í hemum var lofsyrðum ofar. Honum var hlíft við öllum kvölum, og svo er það huggun- in að hann dó á göfugasta hátt sem unt er, dó við skyldu- verk sitt. f dag, heiðbjartan vetrar eftirmiðdag, lögðum við hann til hinstu hvíldar með söknuði og virðingu í Villers-an-Bois kirkjugarðinum, sem eingöngu er fyrir franska enska og canadiska hermenn, svo nærri fallbyss- unum að skotdunurnar heyrðust. Líkfylgd mætti frá battalíóninni (hersveitinni) til þess að auðsýna hinum fallna félagsbróður síðustu lotningu sína. Einfaldur kross með áletruðu nafni hans, númeii, herdeild og dánardegi verður reistur á gröf hans. Eg veit að þessi fregn færir sorg á heimili hans á fslandi, en í sorg ykkar hafið þið samúð félagsbræðra hans, sem syrgja son ykkar einnig. Guð gefi ykkur styrk til þess að bera þá stóra fóra, sem af ykkur hefir verið heimtuð, að gefa son ykkar út fyrir hin göfugustu málefni, þegar vestrænni menningu hefir mest legið á. Með dýpstu samúð. Yðar einl. George herprestur.

x

Lögberg

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lögberg
https://timarit.is/publication/132

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.