Lögberg - 28.11.1918, Blaðsíða 5

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 28. NóVEMBER 1918
o
aðferð. Enginn á sannari og ein-
lægari vin en hann; enginn kem-
ur fram fyrir áheyrendur sina
með meiri einlægni og sannleiks-
ást en Wilson; en hann getur
ekki gjört að því, að sýnast fá-
látur. Hann hefir ætíð verið
feiminn, og vill helzt ekki náinn
kunningsskap nema við fáa.
Valdið var lífsskilyrði Bis-
marks. pegar hann var neydd-
ur til að leggja niður völdin, varð
hann fásinna og utan vlð sig,
þunglyndur og önugur, og misti
jafnvel alla löngun ti lað lifa. —
Wilson mundi að líkindum hvergi
hirða, þó hann yrði að Ieggja nið-
ur forsetaembættið nú í dag. pað
var enginn glaðari í “Long
Brancfh” N. J. en Woodrow Wil-
son, kvöldið, í nóvember 1916
■þegar að útlit var fyrir að Hug-
hes hefði náð kosningu. Wilson
lét enga óþolinmæði í ljós; hann
brosti, talaði í talsíman rólegur,
eins og vant var, þegar verið var
að síma hvern sigurinn á fætur
öðrum till handa mótstöðumönn-
um hans.
ólíkur sumum merkismönnum
er Wilson. Hann er laus við
kæki og sérvizku, er mjög lát-
laus og ljúfur, svo að menn
mættu jafnvel halda hann hvers-
dagslegan. Honum þykir meira
gaman að leynilögreglusögum en
flóknum skáíldsögum. Hann fer
iðulega 1 leikhús, Hann hefir
gaman af að vera í skógargildum
með nánustu vinum, borða þar
nesti sitt og fá sér svo dúr í
skugga trjánna.
pekkjum vér nú Woodrow Wil-
son nokkuð betur fyrir það, sem
sagt hefir verið? Fundum vér,
eða jafnvel urðum vér fyrir á-
hrifum hans innra manns ?
pessi maður, sem hefir öðlast
hina voldugustu stöðu á meðal
leiðtoga þjóðanna, verður vissu-
lega að bera höfuð og herðar yf-
ir fjöldann.
Löngu áður en Ameríka fór í
stríðið, var hann kallaður hinn
siðferðislegi leiðarvísir heimsins.
f dag er hann meira; hann er
samvizka heimsins, því að hann
hefir komið fram sem sá, er seg-
ir og gjörir hlutinn, en verið þó
trúr hugmyndinni. Hann hefir
ekki, með því að gjörast fram-
kvæmdamaður, hætt við að vera
hugsjónamaður. Hann hafði hug-
rekki, framsýni og kraft ihugsjón
anna til að gjöra þetta stríð að
stríði sannleika, mannúðar og
skyldu, á móti yfirgangi, grimd
og kúgun. Hann iskuldbatt Ame-
ríku að berjast til enda fyrir
mannúðina og alþjóðaréttlæti —
til að gjöra veröldina óhulta fyr-
:ir stríði og fólkið frjálst; og að
hann biðji una ekkert fyrir sjálf-
an sig, hvað mikið sem stríðið
mundi kosta af mönnum, vinnu
og fé. Málefni sambandsþjóð-
anna var frá fyrstu rétt, en hann
hfeinsaði það af ölium sérgæð-
ingshætti; og þannig hefir boð-
skapur hans orðið þeim oft og
tíðum upphvatning og siðferðis
legur styrkleiki. Jafnvel óvin-
imir hafa orðið að viðurkenna
réttlæti hans. J?að er enginn nú
á dögum, sem getur með sanni
haft á móti, að Wilson sé fremst-
ur allra stjómvitringa í heimi,
sem nú eru uppi.
Hivað er það þá í þessum
manni, sem virðist svo látlaus og
óbrotinn, en sem þó stundum lyft
ir honum upp í hærra veldi en ef
til vill nokkur annar maður hefir
nokkum tíma náð áður? Hefir
hann ósýnilega hlið, er vér ekki
sjáum? Hefir í rauninni nokk-
ur komist í kynni við hans annan
mann? Másike örfáir nánustu
vinir hans. Vissulega ekki múg-
urinn úti fyrir, því Wilson á erf-
itt með að tala um sjálfan sig.
Hann hélt eina af bezztu ræðum
sínum í sept. 1916. Ræðuefnið
var “Líf Abrahams Linroln”.
Hann kemst þannig að orði:
“--------Eg hefi ihvergi getað
fundið þann, sem þekki Linroln
1 nákvæmlega. Eg hefi heldur
ekki getað séð á ræðum og ritum
um Linooln, að höfundar hafi
skilið hann til ihlýtar. peim var
um megn að skilja leýndardóma
hjarta hans. pessi aivarlegi
andi átti enga nákunningja. Eg
hefi þá hugmynd, að hann muni
aldrei hafa látið í Ijós, hvað hon-
um ibjó í brjósti, og að honum var
ómögulegt að opinbera sig til
neinis. pað var mjög einmana
andi, sem «kein út undan þessum
háu, loðnu brúnum og skildi
menn svo vel, en var þ ósvo fátal-
aður sjálfur.
pað er há, iheilög og óttaleg
einvera fyrir samvizku sérhvers
manns, sem leitast við að sjá
fram í tímann, og leitast við að
ráða fram úr framtíð sín sjálfs,
einsta'klinga eða heillar þjóðar.
Engum er leyfð innganga inn í
þenna helgidóm. Að líkindum
getur engin mannleg vera leið-
beint þessum reikandi, elnmana,
andlega sannleiksleitara. petta
undarlega bam bjálkakofans
hafði samneyti við ósýnilegar
verur og hluti. pað fæddist ó-
kunnugt og varð aldrei skilið til
hlýtar, en var sjálfu sér fullnægj-
andi á sinn kyrláta hátt, með
sínum sólríku, þróttmiklu og göf-
ugu hugsjónum.”
Með þessum fögru orðum um
Lincoln, höfum vér beztu lýsing-
una af Wilson sjálfum.
pau eru máske of andleg og
og fín til að tileinkast Lincoln.
En enginn getur efast um, að þau
komu frá einlægu ihjarta ræðu-
mannsins, Wilsons; að þau koma
frá manni, sem leitar síns and-
lega þróttar í iþessari “heilögu en
hræðilegu einveru sálarinnar”.
Kvenþjóðin
vestur-íslenzka hefir ekki sem
heild tekið skólamálið upp á
arma sína, en einstakar konur
hafa þó hlúð að skólanum með
frábæru göfuglyndi. Má þar
vrst nefna hina göfugu ekkjufrú
Mrs. Láru Bjarnason, sem sí og
æ hefir iborið heill skólans fyrir
brjósti og stutt hann bæði fjár-
hagslega og á annan hátt.
Síðan eg minti opinberlega á
afmæli síra Jóns Bjamasonar,
hafa skólanum borist Iþrjár gjaf-
ir, allar frá konum. pað sama
kvöld kom kona ein til miín með
gjöf í þessu sikyni. Síðan hafa
tvær aðrar skrifað mér og sent
gjafir. Allar hafa þær beðið Guð
almáttugan að blessa skólann.
Dæmi af þessum göfuga hugs-
unarhætti ‘eru auðvitað ekki ný.
Ein úr íhópi íslenzkra kvenna í
Winnipeg hefir gefið skólanum
$25 hvert árið eftir annað. önn-
ur gaf skólanum sömu upphæð í
fyrra. Ein enn hér í bænum gaf
skólanum sömu upphæð í haust.
Mörg önnur göfug dætmi mætti
nefna.
Minnisstætt er mér atvjk eitt í
þessu sambandi við eina allra
fyrstu skólahátíðina. Eg var að
leiða nemendahópinn til sætis í
Fyrstu lút. kirkju. pá kom kona
ein til mín, sem nú er gengin til
sinnar hinsitu hvílu, guðhrædd og
áhugamikil kona, og lofaði Guð
svo heitt og hjartanlega fyrir
það, að Ihann hefði lofað sér að
íifa það að sjá skólann kominn á
fót. Hvað það var hressandi og
.hvetjandi!
Eg minnist iþess en fremur
er fyrir mig kom þegar eg var
eitt sinn á ferð í erindum
skólans í smábæ einum. Mér
varð þar lítið ágengt. peir,
sem vildu sinna skólanum, voru
svo undur fáir. Mér fanst eg
ætla að brotna niður, enda þarf
nú ekki mikið til þess, því eg er
ekki duglegur maður í fjársöfn-
un. pá kom eg til ekkju einnar,
sem varð að vinna ákaflega hart
fyrir Hfi sínu og sinna. Hún gaf
$25.00.
Grátþrungin ekkja ein, stödd i
djúpi sinnar mestu sorgar, lagði
fram $10.00 til að gefa skólanum
Aðra ekkju veit eg um sem
skrifaði skóiaráðinu fagurt bréf
að manninum hennar látnum og
vildi fá að vita hvað mikið hún
ætti að borga í Minningarsjóðinn
Hún sagði að hann hefði aldrei
brugðist heiti sínu í lifanda lífi
og vildi hún standa við loforð
hans þó hann væri dáinn.
Frá Reykjavík P. O. hefir kom
ið ein gjöf til skólans og hún er
frá konu.
Mörg önnur dæmi frá ferðum
mínuim gæti eg nefnt af því, hve
vel einstakar konur hafa stutt
skólamálið, gefið til þess og sýnt
því frábæra velvild. Áhugi þeirra
og göfug orð hafa otft gefið mér
nýjan styrk, sem eg iþurfti mjög
mikið með í baráttunni.
Fáein kvenfélög hafa styrkt
skólann. Kvenfélagið “Djörf-
ung” við fslendingafljót sendi
honum $100 í sumargjöf síðast-
liðið vor. Ungar stúlkur í Víði-
nesbygð í Nýja fslandi sendu
honum $40 að gjöf skörnmu áð-
ur. Kvenfélag Fyrsta lúterska
safnaðar í Winnipeg gaf $25 í
píanó-sjóð hans ásamt miklum
styrk til brauðsölu í sama augna-
miði. Einnig hljóp kvenfélag
Árdalssafnaðar, ásamt konum í
Víðinesbygð, drengilega undir
bagga í sambandi við sikyrsölu,
þegar verið var að borga pianó-
ið. Ennfremur gaf Kvenfélag
Skjaldborgarsafnaðar skólanum
áhöld til notkunar við veitingar
og kvenfélhg Mikleyjar gaf hon-
um$10.00 síðastliðið sumar.
ViH nú ekki hin vestur-íslenzka
kvenþjóð, sem heild, fara að
dpemi systra sinna og rísa upp úr
dvalanum, til að styrkja skólann.
Svarið, þér konur, með göfug-
um samtökum í ihverjum einasta
söfnuði, hverri einustu bygð.
petta er í fyrsta sinnv sem eg
ávarpa kvenþjóðina sérstaklega,
og “fáir nieita fyrstu bón”.
Bréf þessa sama efnis, til kven
félaganna, er á ferðinni, út um
bygðir og söfnuði. Ef iþað skyldi
ekki ná til allra, vil eg biðja kven-
fólkið að taka þessa áskorun sem
gildandi beiðni.
Winnipeg 25. uóv. 1918.
Rúnólfur Marteinsson
Um jól gjafir.
Mig langar til að segja eitt-
hvað um jólagjafir, þessar vana-
legu, sem reyndar eru oft ekki
gjafir, heldur skifti á ýmsum
hlutum.
Er það rétt að halda endalaust
áfram með svona lagað ? Ef ekki,
hvað er þá á móti því? Og ef
hætt væri við þær, hvað ætti þá
að koma í staðinn? Væri ekki
vel við eigandi nú á þessum al-
vöru- og neyðartímum, að athuga
þetta svolítið ?
Jólin eru gleðinnar blessuð há-
tíð. Guð hefir sjálfur gefið okk-
ur hana, með því að senda okkur
sinn elskulega son til frelsis og
gleði. Hann vill að öll mannanna
böm séu glöð og ánægð. En eru
nú jólin eins mikil gleðihátíð og
ætti að vera og gæti verið?
Tveim mánuðum fyrir jólin er
farið fyrir alvöru að hugsa um
jólagjafimar svo kölluðu, og
miklum tíma, kröftum og pening-
um er eytt í það, og margir sár-
kvíða fyrir þessum tíma. í búð-
unum er sveimað aftur á bak og
áfram í marga daga — já, vikur,
til að leita að einhverju handa
einhverjum, sem einki's þarf með.
“Já, þessi gaf mér nú þetta í
að hefði ánægju af að koma; og ferða heim af fundinum og gisti
um fram alt, maður ætti að hafa hjá mér. Ræddum við þá mál-
Guðsorð um hönd mikið meir en
gjört er, og syngja. Allir ættu að
syngja af hjarta, þó það væri
ekki hárrétt eftir listarinnar
reglum.
íslenzk kona.
Endurm inninsar
Tryggva Gunnarssonar
ið að nýju og gjörðum uppkast
að boðsbréfi um að ganga í hið
ýja fé'.ag. Sjálft bréfið mun nú
vera glatað, en upphaf þes var
svo: “að okkar ástkæra móðir
væri í ihöndum útlendinga, það
væri sárt til þess að vita og að
það væri lélegur sonur, sem ekki
vildi losa um bönd fjötraðrar
móður.” —
hugsuðu flestir mest um það eitt
pð “skara eld að sinni köku.”
Sjálfur er hanni lærisveinn
Konfutse, eins og mentuðum
Kinverja sæmir. (Konfutse var
herforingja sonur, fæddur árið
551 f. K. Nafn hans er á hvers
manns vörum um alt Kínaveldi,
og víða hafa honum verið reist
skrautlegt musteri, þar sem
minning hans er tignuð. Hann
lasin. Pegar eg sá þessa breyt-
ingu á konunni minni, varð mér
það ljóst að í rauninni þurfti eg
sjálfur á þessari breytingu að
halda. Eg er ekki orðinn krist-
inn maður enn þá, en eg hef i ráð-
ið það við mig að verða það.”
—Bjarmi.
Til þess að hiuttaka gæti orð- var fræðimaður sinnar aldar, og
V.
í erindum Gránufélagsins.
VI.
Jón Sigurdsson
og
Tryggvi Gunnarsson.
Eg kyntist Jóni Sigurðssyni
fyrst árið 1859. pá byrjuðu
bréfaskifti okkar á milli. Eg var
afgreiðslumaður Bókmentafé-
lagsbókanna og skrifuðumst við
á um félagið og annað fleira.
Árið 1863 kom eg til Kaup-
mannahafnar. pá hitti eg Jón
Sigurðsson fyrst að máli. Tók
hann mér ágætlega, eins og öll-
um öðrum íslendingum, sem til
háns komu.
Árið 1869 var eg fyrst á þingi
sem þingmaður Norður-pingey-
inga. Mér var vel kunnugt um
fyrra, svo nú verð eg að gefa hon- það, að f járhagur Jóns var þröng-
um eins góðan ihlut.” Stundum j ur. Hann var rausnarmaður
vilja peningamir fara áður en hinn mestioghafði landasína oft
menn varir. Margur 'hefir reynt j
hvað það er hart. pað er vakað
á nóttinni við sauma og hannyrð-
ir. Já, heimilin verða sumstað-
ar að Mða að ýmsu leytí meðan alt
þetta gengur á. pegar svo búið
er að safna eða úbvega handa öll-
um þeim, sem mega til að fá eitt-
hvað, þá vaknar maður við þann
vonda draum, að allir peningar,
tími og alt er farið, og lítið eða
ekkert hægt að gjöra fyrir þá,
sem beinlíins ætti að gefa og
gleðja. petta er að minsta kosti
mín reynsla. Hvemig er svo
gleðin þegar jólin koma? Hún
er ekki sönn eða óblandin — ekki
einu sinni hjá þeim, sem fá stóm
og dýru gjafimar. pað er t. d.
dálítið hart að fá dýra gjöf og
hafa látið lítið sjálfur. Líka
getur verið hart að gefa dýra og,
sem manni sjálfum finst, góða
gjöf, og finna svo út að ekkert
þótti varið í. Eg set eitt dæmi
rétt að gamni. Maður vildi gera
kunningja sínum vel til, og gaf
hortum íjóðabók St. G. St. Sá,
sem þáði, sagði, svo eg heyrði:
“Að vera að gefa manni þenna
skratta, sem enginn skilur í.” pá
datt mér i hug — það er vandi að
gefa bækur. Já, og svo er með
fleira. Margoft er sumt af þessu
dóti lagt upp á hyliu, eftir svo
sem vikutíma, iþví sá, sem á, hefir
ekki lengur gaman af því.
Ef hætt væri nú við vanalegu
jólagjafirnar — hvað ætti þá að
koma í staðinn, sem gæti verið
til veruiegrar gleði? Mér finst
það margt og óteljandi, og þess
meira sem maður hugsar út í
það, þess fleira kemur fljúgandi
upp í fangið á manni, t. d. á heim-
ili gæti dóttir, sem vanalega er
sein og dundunarsöm við að
klæða sig, lofast til að hætta því
og farið að vera fljót, en gjöra
það samt eins vel eða betur, Son-
ur, sem væri byrjaður á að
reykja, gæti lofað að hætta því.
Væru ekki þetta góðar jólagjaf-
ir? Eg skal segja ykkur hvað
einn drengur er búinn að gefa
paibba og mömmu í jólagjöf.
Hann sagði: “Mamma, eg ætla
að hætta að vera altaf að lesa sög
ur, og viltu minna mig á það.”
Var ekki þetta indæl jólagjöf?
Að vera væn að æfa sig á hljóð-
færi, er eitt. Og svona er ótelj-
andi hægt að benda á,
Eitt verð eg að nefna enn, og
það er sá vani að rembast við að
koma upp nýjum fötum fyrir
jólin, þó nóg sé til af góðum. pað
eykur svo miiklar áhyggjur og
verk, að eg ekki tali nú um pen-
ingana. pað er sjálfsagt að all-
ir séu vel klæddir um jólin; en
fötin, sem þá á að vera í, ættu að
vera komin mánuði áður, svo
maður sé ekki eims þreyttur á
jólunum. Og þeir, sem nóg eiga
föt, gætu þá rétt hjálparhönd
þeim, sem lítið eiga. Lítum inn
til þeirra. Einu sinni var stúlka
spurð: “hvemig fer hún mamma
þín að, að vera altaf að gefa fólki,
en meiða þó aldrei tilfinningar
þess ?” Stúlkan sagði: “Hún
gefur altaf ögn af Ihjartanu sínu
með.”
Nú má segja: þetta er gott og
blessað fyrir heimilin, en hvað
eiga kunningjar að gjöra hver
fyrir annan? Spjöld? Nei, þau
ættu að fara. Einn maður sagði:
“Bréf — þau eru partur af
manni sjálfum. Spjöldin eru
svoddan maskínuverk.” petta
finst mér satt og rétt. Einu
sinni fékk eg um jól bréf frá
stúlku — fáein orð frá henni
sjálfri og svo dálítið erindi, sem
hún hafði einhversstaðar fundið.
pað var yndislega fallegt og
í boði, en slíkt er kostnaðarsamt
Hinsvegar hafði hann tiltar tekj-
ur, nema fyrir það, sem hann rit-
aði og fyrir margt af því fékk
hann engin laun.
fslendingar hugsuðu litið um
að launa honum það, sem hann
vann og ritaði fyrir þá. Hann
fékk víst aldrei einn eyri fyrir
það, sem hann rítaði í Ný félags-
rit, varð meira að segja að leggja
fé frá sjálfum sér upp í prentun-
arkostnað þeirra.
Á þinginu 1869 var eg heitur
fylgismaður Jóns Sigurðssonar
og svo voru ýmsir fleiri. Aðrir
voru ihálfvolgir. Og enn aðrir
voru honum andstæðir, og á með-
al þeirra voru menn, sem á stú-
dentsárum sínum í Kaupmanna-
höfn höfðu verið fullir fylgis-
menn hans, en höfðu breytt um
skoðun, er þeir voru orðnir fast-
ir embættismenn hér 'heima.
Eg færði það í tal við nokkra
kunningja mína á þinginu 1869,
að við skyldum skjóta saman
nokkru fé handa Jóni, svo að
hann þyrfti ekki lengur að borga
pappírinn undir það, sem hann
ritaði fyrir okkur. Varð sam-
komulag um þetta okkar á milli
og skutu nokkrir menn saman í
þinglok hér um bil 1600 kr.
Við fengum Jóni Sigurðssyni
iþetta og afsökuðun að það væri
minna en við hefðum óskað og
vera hefði átt. H'ann þakkaði
þetta vel. En sjálfir vorum við
ekki ánægðir og ákváðum það
með okkur, að við skyldum safna
meiru um veturinn, svo það yrði
að minsta kosti 1000 ríkisdalir
eða 2000 krónur.
Á norðurleið kom eg að Hnaus-
um og hitti Jósep Skaptason
ækni. Skýrði eg honum frá fyr-
irætlun okkar. Hann var rausn-
armaður og tók vel í málið. Sama
er að segja um síra Halldór Jóns-
son á Hofi, hann lofaði að styðja
það. Enn skrifaði eg nokkrum
unningjum mínum og bað þá lið-
sinnis. — Seint um veturinn
skrifaði eg svo aftur þessum
mönnum, sem eg hafði leitað til.
En svarið var ‘hið sama hjá öll-
um, að ekkert hefði safnast.
Eg var þá formaður í búnaðar-
félagi Suður-pingeyinga og boð-
aði til fundar um vorið. Var
fundurinn haldinn í júnímánuði.
Einai* Ásmundsson í Nesi kom
til mín kvöldið á undan fundinum
og gisti hjá mér um nóttina.
Daginn eftir urðum við sam-
ferða fram að Ljósavatni, þar
sem fundurinn skyldi haldinn.
A leiðinni sagði eg honum frá
uridirtektum manna undir sam-
skotin til Jóns Sigurðssonar.
/‘Alt af eru íslendingar sjálfum
sér líkir,” sagði hann, “en þótt
ei horfist vænlega á, þá skulum
við reyna að lappa upp á málið
enn og hreyfa því í dag.”
Að loknum fundinum skýrði
eg fundarmönnum frá málavöxt-
um og 'hvemig nú væri komið.
Sigurður Gunnarsson á Ljósa-
vatni, ihreppstjóri Bárðdæla og
Kinnunga, drengur góður og ör-
gerður maður, varð fyrstur til
svars. Kvað hann málið ágætt
og kvaðst vilja styðja það. Hinir
tóku vel í það og voru fúsir að
le&gja fé fram.
Kom það nú til tals að það gæti
verið niðurlæging fyrir Jón Sig-
urðsson að þiggja beinar fégjaf-
ir, og að bæði hann og aðrir
kynnu að skoða það sem gust-
ukafé.
Okkur kom þá saman um að
við skyldum stofna félag og
nefna það pjóðvinafélag og verja
fénu í þágu þess. En Jón Sig-
urðsson átti að vera foringi fé-
ið sem almennust var ákveðið að
hver félagsmaður skyldi greiða
12 skildinga (25 aura), hvorki
meira né minna.
Eg tók þrjár afskriftir af bréf-
inu. Eina sendi eg Sigurði á
Ljósavatni, með aðra sendi eg
vinnumanninn minn um Fnjóska-
dal, og hina þriðju hafði Einar í
Nesi með sér. Nálega hver ein-
asti maður í Fnjóskadal borgaði
12 skildinga, borguðu foreldrar
fyrir böm sín. Úr Höfðahverfi
safnaðist og allmikið, enda geng-
ust þar duglegir menn f yrir söfn-
uninni, þeir síra Bjöm í Laufási,
Einar í Nesi og porsteinn á
Grýtubakka. Dálítið komu ar
Bárðardal, nokkuð úr Mývatns-
sveit og lítið eibt úr Eyjafirði.
pegar alt var saman komið,
var það álitleg hrúga af smápen-
ingum. Sendi eg Jóni Sigurðs-
syni féð og lét það fylgja með,
að því skyldi varið til þess að
styðja félag, sem við hefðum
stofnað iheima og héti pjóðvina-
félag. En hann ætti að ráða fyr-
irkomulagi félagsins, og kysum
við helzt 'að féð gengi til hans
sjálfs, fyrir ritgjörðir, sem hann
ritaði um íslandsmál. —
Árið 1872 andaðist Jens rekt-
or Sigurðsson, bróðir Jóns. Eg
var þá flutur til Kaupmanna-
hafnar að vetrarlagi, og var jafn-
.n vanur, er eg fór heim frá Höfn
á vorin, að gjöra mér ferð heim
til Jóns, til þess að kveðja hann.
Eins gjörði eg vorið 1873, vorið
eftir andlát Jens. Sat eg þá um
stund hjá Jóni, en er eg ætlaði
að kveðja, kvaðst hann ætla að
fylgja mér út. Gengum við svo
saman út í Rósenborgargarð og
settumst þar á bekk.
Sagði hann mér þá að hann
hefði eígi viljað kveðja mig
heima Ihjá sér, því hann vildi í
góðu næði ráðgast við mig um
málefni nokkurt. Hann kvað
Oddgeir Stephensen hafa komið
til 'sín og látið sig skilja að hann
gæti fengið rektorsembættið, ef
hann sækti um það.
Eg spurði hann hvort hann
vildi það eða ekki
kenningar hans hafa á öllum öld-
verið lögmál Kínverja).
um
Ræðumanni var það ljóst að ým-
iskonar sundrung, spillir velmeg-
þjóðarinnar. “En hvaðan
un
kemur hjálpin? Hann iþekkir til
ihlítar allar kenningar Konfutse,
og svo góðar, sem þær að mörgu
leyti eru, þá dylst honum það j
ekki að engrar hjálpar má vænta
af þeim. pví játti hann og hik-
laust í ræðu sinni. pá kom hann
að Búddatrúnni, sem kend er við
Búdda, indverska konungssoninn
sem samkvæmt þeim heimildum
sem fyrir hendi eru, á að vera
fæddur um 560 f. Kr.
Búdda var mentaður maður í öU-
um vísindum samtíðar sinnar.
Ilann stofnaði munikareglu all-
mikla, og eru enn í dag trúar-
brögð fjölmargra austurlanda-
búa kend við hann. Og ræðumað-
urinn kemst strax að þeirri nið-
urstöðu að Búddabrúin, fái engu
um þokað, yfir höfuð sneiðir hún
mjög hjá imálefnum almennings,
en er sérstaiklega ætluð fræði-
mönnum.
pá bætir How þessum orðum
við ræðu sína:
“Eg er ekki kristinn maður,
það er mjög stutt sáðan eg kynt-
ist kirstnu trúnni. En þó þekki
eg hana nægilega vel til þess að
eg þori að fullyrða að það er hún,
sem verður að hjálpa þjóðfélagí
voru. Kristindómurinn kennir
oss eð eigingimin sé synd, og
hann sýnir oss hveraig vér fáum
varist þeirri synd.
Kristna trúin heifir ekki ein-
ungis mjög mikla þýðingu fyrir
þjóðfélagið í heild sinni, heldur
hefir hún og umbætandi afl, til
handa sérhverjum einstaklingi.
Til dæmis skal eg taka það, að
konan mín sem hefir haft mjög
erfiða geðsmuni, sem áttu drjúg-
an Iþátt í Iþví að raska heimilis-
rónni á heimili okkar. Eg lagði
henni þau ráð að kynnast kristnu
trúarbrögðunum, ef ske kynni að
iþað hafði góð áhrif á hana, um
j tíma hefir hún kynt sér þau, og
lekki leið á löngu áður en skap-
Winnipíg Saddlery Co.
284 William Ave, Winnlpeg
Búa til úrvals aktýgi á hesta,
uxa og hunda. Bændur geta
tæpast sætt betri kjörum
hjá oss
en
hjá oss. — Skrifið eftir verðlista
sem fyrst.
Gefið atkvæði yðar
PETER C. SHEPHARD
sem bæjarráðsmanni
í 3. kjördeild.
Velþekbur business maður með
sannar framfara hugsjónir, og
glögga iþekking á högum almenn-
ings. Veitið honum fylgi yðar.
Committee Rooms 807 Portage
Ave., comer of Beverley Street.
Fjárhagsins vegna þarf eg ferli hennar breyttist stórum til
að fá það,” svaraði Jón, “en mér batnaðar. Nú er hún ávalt vin-
er Ijóst, að ef eg tek það, þá er
lokað munninum á nér. pá vérð
eg að hætta að rita um þau mál,
sem yfirboðurum mínum eru j
andstæð.”
“Eg sé að þú vilt síður taka j
embættið,” svaraði eg, “láttu því j
vera að sækja um það. Eg skal
sjá til hvað eg get gjört, þegar
eg kem heim til íslands.”
Ef þetta samtal hefði ekki far-
ið fram okkar á milli, tel eg lík-
legt og nálega víst, að Jón hefði
tekið við rektorsembættinu. En
hvort það hefir verið happ að svo
fór sem fór, er eigi gott um að
segja.
pegar eg kom heim til íslands
hélt eg fjölmennan1 fund í pórs-
nesi við Lagarfljót. Eftir fund-
inn sagði eg fundarmönnum und-
an og ofan af því, sem farið
hafði okkar Jóns Sigurðssonar á
milli. Sagði að mín skoðun væri
sú, að við íslendingar ættum að
sjá Jóni Sigurðssyni fyrir eins
miklum launum og hann mundi
hafa fengið, ef hann hefði orðið
rektor. ,
Margír tóku mjög vel í málið
og lofuðu þá ákvörðun, að Jón
Sigurðsson þyrfti ekki að leggja
pennan frá sér og lofuðu að
leggja fram fé til þessa.
Á Akureyri ihreyfði eg málinu
lfka að loknum Gránufélagsfundi
þar. Var því vel tekið og leizt
mér svo á, að hægt mundi að fá
þá upphæð að Jón yrði skaðlaus
af því að sleppa rektorsembætt-
inu.
petta er orsökin til þess, að
pjóðvinafélagið tók það beint að
sér í bili að launa Jóni Sigurðs-
syni, og er fyrirboði héiðurslaun-
anna.
gjamleg í viðmóti við alla, glöð
og róleg, jafnvel þó hún sé oft
Greiðið atkvœði yðar
með
9
Alderman
H. GRAY
til endurkosningar
fyrir
3. Kjördeild.
Greiðið atkvæði yðar með
i
FRED. H."
DAVIDSOX
gladdi mig innilega. Eg á það la8®irts og einráður hvernig fénu
enn, og það er mér áframhald- væri varið. pessi er byrjun
andi gleði. líaður ætti að bióða P.lóðvinafélagsins.
þeim heim til sín, sem maður veit | Einar í Nesi var mér aftur sam-
Kínverskur bankastjóri,
sem einnig er æðsti tollgæslu-
maður stjómarinnar, hélt nýlega
ræðu á afar-fjölmennum fundi í
Harbin í Kína. Voru þar saman
komnir helztu borgarar bæjarins
Bankastjóri þassi heitir How.
Hann er vel mentaður maður,
prýðilega gáfaður og vel efnum
búinn; ekki er hann kristinn
sjálfur, en konan hans hefir
kynst kristnu trúboðunum og
starfi þeirra og hefir þegar orð-
ið fyrir talsverðum áhrifum.
í upphafi ræðu sinnar mintist
hann á þjóðfélagsfyrirkomulagið
og lýsti ýtarlega Siðferðislegu
lífi samtáðarinnar, ihann benti á
það að eigingimi væri nokkurs-
konar meginsboð nútímans, — nú
Afar-fjölmennar áskoranir hafa borist núverandi borg-
arstjóra F. H. Davidson, um að gefa kost á sér til borgar-
stjóra stöðunnar fyrir árið 1919 og hefir hann orðið við
áskoruninni og er því í kjöri.
Mr. Davidson hefir stjómað Winnipeg borg á tveim und-
anfömum árum, og hefir leyst þann vandastarfa af hendi
með framúrskarandi samvizkusemi og ráðdeild, og hefir þó
aldrei í sögu borgarinnar verið við aðra eins örðugleika að
stríða. Skuldir borgarinnar hafa lækkað stórum þann tíma,
sem hann efir gengt embættinu, og mun Winnipeg borg
standa ein í því trlliti, iþar sem skuldir f iestra annara borga
í Canada hafa aukist að mun af völdum stríðsins. pað er þvi
víst, að í framtíðinni mun Davidson reynast réttur maður á
réttum stað, eins og að undanfömu.
Endurkjósið manninn, sem hefir stjómað Winipneg-
borg svo viturlega á tveim undanförnum árum.
é
Greiðið atkvæði manninum, sem nýtur óskifts trausts
I
I
I
i
I
I
I
»
f ___________________________________________
! allra stétta víð-svegar um Canada.
'f ---------------------------------------------
í