Lögberg - 20.02.1919, Blaðsíða 4

Lögberg - 20.02.1919, Blaðsíða 4
4 LÖGBERG, FIMTUDAGINN 20. FÉBRÚAR 1919 X t 1 1 1 Gefið út hvern Fimtudag af The Col- B i umbia Press, Ltd.,iCor. William Ave. & | Sherbrook Str., Winnipeg, Man. TAl.SlMI: GAItRY 418 <ig 117 Jón J. Bíldfell, Editor J. J. Vopni, Business. Manager Utanáskrift tii blaðsins: « TKE C0LUW.BI1\ PRESS, Ltd., Box 3172, Winnipeg, N|an- ■Utanáskrift ritstjórans: EDITOR LOCBERC, Box 3172 Winnipeg, N|an. VERÐ BLAÐSINS: $2.00 um árið. . ■ .<a» 27 I 1 ^mniumuHUtiiiUiUiiiiHiiUiiiitiiuimiiiimiiiiiimiiiimiiHi^iiiiiiiiiiiiiiiiii.itii-hiiiHiiii: .................. Minnisvarðamálið. Mér finst minnisvarða m#Hð krefjast þess að Baimdar'íkja Islendingar séu sérstaklega á- varpaðir í sambandi við það. Til pess liggja tvær ás’tæður: 1.—Að ekkert það tækifæri sem byggjast skal d íslenzk-þjóðernislegum grundvelli, meðal Vestur-Islendinga getur náð fullnaðar fram- kvæmd, ef eikki nýtur aðstoðar iþeirra í vilja og verki, og '2.-—1 þessu fyrirtæki isérstaklega virðist mér óihjákvamiilegt að sá flokkur þjóðernis víhís sem býr í Bandaríkjunum eigi í því óskej-ðau blut með Canada Islendingum. Af því að fyr- irtækið er Vestur-lslenzkt. Bandarík.jn Íslendingar bafa átt óskerðan hlut með Brezk-íslendingum í því að leiða al- heimis stríðið nýafstaðna til sigursælla lykta. Þeir hafa tapað mörgum mætum drengjum, engu síður en vér norðanmenn, í stríðinu og her- þjónustu leiðandi af því. — líklega eins mörgum að tiltölu við tölu þjóðflokksins þar, eins og vér við tölu vora norðan landamæranna. Saknaðar meðvitundin og sorgartilfinningin er áreiðan- lega eins næm hjá þeim sunnan, einá og hjá norð an mönnum og konum, og tilfinningin fyrir því að rétt sp að 'heiðra minningu þessara föllnu ætt menna tel eg vafalaust að sé eins sterk í hjört- um syrgjendanna, hvar á megmlandi þessarar heimsálfu sem þeir búa. Hugsjónirnar sem bar- ist var fyrir voru þær sömu í brjóstum hermann anna, hvort «em bústaðir þeirra voru í Banda- ríkjunum eða í Canada. Þáttaka þeirra í orust- unni, jafn hermannleg, og sigurinn fengni, sem þeir áttu hlutdeild að meðan þeim entist aldur varpar jöfnum ljóma á iþá látna livar í 'heimsálfu þessari, sem þeir áttu bústað, og verðskuldar að minning þeirra sé á einhvern viðeigandi hátt greypt inn í meðvitund þeirra kynslóða af ís- lenzkum ættstofni, og annara sem hér eftir vaxa í Ameríku, alt eins og isorgin út af missi þeirra er gr.eypt í sálir syrgjandi ættmenna þeirra á yfirstandi tíma. Vel veit eg að sú hugsun kann að vaka í huguin einstaka manns að í raun réttri beri að skoða þessa hermenn, — ekki sem íslendinga, þó af íslenzkum ættum séu komnir heldúr blátt áfra<m sem borgara þeirra ríkja sem þeir töld- ust til, og að því leyti sem óaðgreinilega frá öðr- um borgurum þeirra ríkja, að þessvegana sé ekk ert sérstakt tillit takandi til þeirra. Þetta styðst við nokkur rök, en þó hygg eg að við nána athug- un nái sú ihngsjón hærra veldi að sérstaka hlið- sjón verði að hafa af þjóðernis upprunanum í sambandi við þetta minnisvarðamál. Eg þarf tæplega að minnast á.það sem öllum er ljóst, að þjóð þesisa mikla meginlands ér mynduð af þjóð- arbrotum úr öllum.löndum heimsin^, að hver sérstakur þjóðflokkur kepjfúr við annan um það að ná sér sem öruggastri fótfostu, áliti og áhrif- um. Þessu markmiði ná þjóðflokkarnir í rétt- um 'hlutföllum við eðlis'hæfileika.þeirra og fram sóknarþrá, og hvert framfaraspor sem þeir stíga hér vestra, varpar geislum virðingar á heima- lancls þjóðir þeirra, og lyftir þeim í áliti nim- beimsins. að þessu leyti virðist mér að þeir verði að teljastmætastir synir ættjarðarinnar, sem með framkomu sinni hér hafa sýnt þess órækan vott að þeir séu þjóðhollustu og skylduræknustu borgarar þeirra ríkja sem þeir hafa gjört að kjörstað sínum og að föðurlandi barna sinna. Fjörutíu og firnm ára saga íslenzka þjóðflokks- ins í þessari heimsálfu hefir sýnt aðhann—með tilliti til fjölda hans og tímalengdarinnar, sem 'hann hefir dvalið hér, hefir skarað fram úr öðr- um þjóðflokkum í ýmsum atriðum og með þvf getið sér álits og tiltrúar annara borgará sem lyft hefir einstöku mönnum upp í virðingar og áhrjfa og ábyrgðarmiklar stöður. Bandaríkja Islendingar hafa í þessu efni •verið engra samlaruja sinira eftirbátar og skarað algerlega fram úr í sumum greinum. Af þessu er það að Ameríska þjóðin vonar til meira frá oss en sumum öðrum þjóðflokkum, og lítur með velþóknan á hvert það spor er vér stígum sjálf- um oss og. þjóðinni til sæmdar. Það er sæmdar- spor að vér reisum varanlegt ;merki til minning- ar vorum föllnu hermönnum. Nú, þó eg viti að landar vorir í Bandaríkj- unum séu í anda og»stefnu langt um hérlendari en vér sem búum í Canada—séu í sannleiktP orðnir algjörðir ameríkumenn—þá leyfi eg mér í nafni minnisvarða nefndarinnar að beina þeirri bón hennar til þeirra, að þeir vilji hefja samtök með sér til að styrkja eftir megni þetta l'yrirtækji. Ekki eingöngu af þeim ástæðom, sem að framan eru greindar, heldur einnig af því að vér teljuin fyrirtækinu ekki fjárhagslega borgið, nema með öflugri aðstoð þeirra. Eg tel mér heimilt að segja að ef tilgangur vor væri að hafa saman að eins 20 eða 25 þúsundir dollars til minnisvarðans, þá þyrftum vér tæpast að leita langt út fyrir takmörk Manítoba fylkis ti) þess að fá þörfinni fullnægt; en af því vér vitum slíka upphæð 'hvergi fullnægjandi, þá er nauðsynlegt að hvert einasta mannsbarn í Ameríku íslenzkt og af íslenzkum stofni, leggi fyrirtækinu örlátt fjárhagslegt fylgi. - i Minnisvarðinn er til þess fyriúhugaður, að tryggja ævarandi minningu og heiðhr þeirra, sem með sjálfsfórn sinni og af sonarlegri rækt til síns kjörna fósturlands hafa lagt lið til að greiða götu frelsis og mannréttinda í heimsálfu þessari og hagsæld komandi kynslóða hennar. Meira í næstu viku. B. L. Baldwinson. Verksmiðjueigendur í . Austur-Canada. A meðan að vesturfyikin í Canada voru fá- menn og þessir fáu voru fátækir og smáir, voru verksmiðjueigendur í Austur-Canada einráðir í landinu. Afl þeirra var svo mikið, að enginn flokkur í landinu var nógu öflugur til þess að rísa upp á-móti þeim. Bændurnir héldu áfram vinnu sinni frá morgni til kvölds, og borguðu þegjandi. Verkafólkið eins. Stjórnmálaf 1 okk- arnir réðú ekki við þá, eða ef menn vilja heldur segja, möttu meira fylgi þeirra heldur en marg ítrekaðar kröfur hinna um að létta af sér byrð- ununi þungu, og ef til vill hefir mátt finna ein- hverja sennilega ástæðu fyrir þessu ástandCá meðan að iðnaðurinn var ungur og umsetning- in lítil. En nú er þetta breytt, áð þessu leyti, að iðn- aður þessara manna, verksmiðjueigendanna, er orðinn í flestum tilfellum gamall og sterkur. Umsetningin orðin gífurlega mikil, því fólkinu hefir fjölgað mjög mikið í landinu, — Vestur- fylkin, sem eru adni-framleiðs 1 ustöðvar Canada liafa bygst — þar risið upp öflúgur bændaflokk- ur, isem nú er að verða erfiður ljár í þúfu verk- smiðjueigendanna í Austur-Canada. II. Eins og menn muna héldu bændur þing síð- astliðið líaust og á því þingi sömdu þeir stefnu- skrá í stjórnmálum, eitt af því sem þeir ætla að . halda fram er afnám verndartolla og hefir þetta ákvæði snert hjartað í verksm.eigendum í Aust- ar-Canada heldur illilega. Ekki þó mjög fyrir þé sök, að þeim finnist þetfa ákvæði svo mjög viðsjárvert fyrir landið í heild sinni, heldur fyr- ir þá sök að það væri hin mesta ósann’girni gagnvart sjálfum þeim, og svo finst þeim að það gæti verið óheppilegt að hreifa við tolllög- gjöfinni eins og nú standa sakir. — Sem sagt sagt þeir segjast eiga það skilið sökum þess hvað mikið þeir hafi lagt á sig í sambandi vjð stríðið, að tolllöggjöfin standi óhögguð þar til endurreisnar tiíhiabilið ep hjá liðið, að minsta kosti — að þeir megi enn um tíma njóta óáreitt- ir ávaxtanna af annara iðju. Bf til vill er eitthvað af einlægni í þessari málsvörn verkismiðjueigendanna. — Ef til vill hafa surúir þeirra lagt eitthvað verulegt á sig í sambandi við istríðið. En þeir hafa ekki lagt það 'meira á sig en aðrir, að þeir eigi sérstök biun skilið. Höfum vér ekki heyrt kvartanir út af fjár- drátt sumra þessara manna, o{£ það einmitt á meðan að á stríðinu stóð, — á meðan að borgar- ar landsins voru að leggja líf og limi í sölumar fyrir frelsi fósturlandsins. Þeir segjast hafa orðið að borga afarhá daglaun,'en þeir settu a finlega þeim mun hærra fyrir vöru sína. Nei, þó að vér værum állir af vilja gjörðir ])á gætum vér samt ekki séð hvar hina sérstöku réttarbót er að finna þessum mönnum til handa. í’eir íhafa að undanförnu notið réttinda, og vemdar, sem engir aðrir borgarar þessa lands hafa haft, — þeirrar að vera með landslögum ti'ygt verð á vörum sfnum, svo að þefr gætu selt þær með þeim hagnaði, sem þeir álitu sómasam- legan, og þessi Íög — toltverndunarlögin eða tolllögin eins og þau eríi vanalega^t kölluð þýða, eins og eitt blað hér í bænum sagði nýlega að þegar að bóndi færi í kaupstaðinn og keypti $900 virði af nauðsynjavöru, þá gengu $600 til þess að borga fyrir vöruna sjálfa, $100 gengu til stjómarinnar upp í ríkis'starfræksluna, en $200 gengu til verksmiðjueigandans. Sama væri að segja um verkamanniná þeg- ar hann færi í búð tilþess að kaupa sér $9t> virði af. nauðsynjavÖru, þá gengu $60 af þeim pen- ingum til að borga fyrir vöruna, $10 til lands- •stjórnarinnar og $20 til verbsmiðueigandans, og þó að þetta dæmi sé ekki alveg nákvæmt, þá er það sattit svo nákvæmt að það sýnir hlutföllin. * III. Tímamót. I þessu sambandi er ekki til neins að tala am það sem verið hefir — vér viljum jafnvel segja, látuim oss fyrirgefa óréttlætið í garð vorn íjiðinni tíð. En nú eru tímamót í sögu þessarar þjóðar, alvarlegri og þýðingarmeiri en nokkru sinni áður. Hinn erfiði reynislutími liðinna ára hefir breytt hér mörgu og miklu. Byrðar þjóð- arinnar hafa margfaldast og til þess að mæta þeim verður fjármála fyrirkomulag hennar að brevtast. Bændur í sinni stefnuskrá ganga út frá því og segja, leggið á beina skatta í sem ná- kvíemustu samræmi við gjaldþol manna, og virð- ist sú uppástunga vera sú eina sanngjarna frá voru sjónarmiði. En þá verður líka verndar- tolllöggjöifin að fara, Jfví engum manni kemur þó til hugar að fólkið borgi verkismiðjúeigend- unum hér í Canada 20% skatt af flestum vöru- tegundum, sem þeir kaupa af þeim, og svo stjórn inni hvað stjórnarinnar er. Nei, vér verðum með einurð og festu að krefjast þess að þeir Iáti undan síga, — krefjast þess að þeir standi hér eftir á sínum eigin fótum, krefjast þess að þeir stuðningslaust frá hálfu þess opinbera beri hita og þunga dagsins eins og vér hinir. Vér getum ekki lengur staðið oss við að borga þeim háar prócentur af hverju einasta dollarsrírði, sem vér kaupum af vöru þeirra, ■ / * því landið þarf á þeim peningum að 'halda og getur ekki án þeirra verið. Vér vitum ekki með neinni visisuhvað mikla peninga að Canadabúar verða að borga verksmiðjueigendum á þann hátt sem að ofan er bent á, en árið 1915 nam verk- smiðjuiðnaður í Canada $1,407,137,140, en það ár var flutt út frá Canada $242,034,998 Virði af veúksmiðjuiðnaði, svo eftir því hefir selst í Canada upp á $1,165,102,142 dollara virði, og ef verndartolhjrinn á því hefir numið 20% eða k þþ' er það hvorki meira né minna heldu’r en $233,020,428.40. IV. En iþó, eins og að ofan er sagt, að vér þurf- um að vera eiúhuga í því að krefjast réttarlbóta af stjórninni hvað þennan oft nefnda og ósann- gjarna verndartoll snertir, þá megurn vér eigi gléyma því, að vér höfum við fleiri ókjör að búa í sambandi við viðskifta líf vort heldur en hann. Tökum til dæmis akuryrkjuverkfæri, sem svo mikið eru notuð í Vesturlandinu, og vér sem þar búum erum svo mikið komnir upp á og þörf- in fer vaxandr fyrir ár frá ári. Hafið þið nokk- urii tíman hugsað um í því sambandi að þið borgið í livert sinn, sem þið kaupið verkfæri til þess að framleiða brauð úr landinu ykkar handa náunganum, þér og þínuin, að þá verðið þið að borga þremur keisurum skatt: Ríkinu, verk- smiðjueigandanum og verfærasalanum. - ÍTm þessa tvo fyrnefndu höfum vér flálítið falað ér að framan, satt að segja erum vér iilt af að tala um þessa tvo keisara, ríkið og verkismiðjueígendumar. En hinn — verkfærasalann minnumst vér sjaldan á, þó er það maðurinn sem næstur manni er, og sem vér ættum helzt að geta ráðið við, ef við annars ráðum við’ nokkurn skapaðan hlut í þessum efnum. - Vér sijgðum verkfærasalann. Það væri má- ské réttara að segja verkfærasölu fyrirkomu- lagið eins og það er. Fjöldi af dýrum verkfæra sölu húsum í öllum stærri bæjum með gífurleg- um sk ri#s tofukostn aði og svo Ihóp af útsendur- um, sölumönnum, sem ferðast 'hús frá húsi um rdlar sveitir þessa l^nds, þar sem akuryrkja er stunduð, á hverju einasta vori, og fyrri part sumars, og sVo aftur á haustin þegar bændur erú búnir að þreskja til þess að innkalla fyrir félögin. Þessi útgerð kostar of f jár og alt verða bændurnir að borga í ofanálag á alt annað. Hafið þið nokkur tíma hugsað um hvað sá skatt- ur er. hár ? Vitið þið að verktfæfasalarnir verða að leggja frá 18-—20% á hvern einasta hlut sem þeir selja ykkur til þess að mæta þess«m kostn- aði? Þetta er atriði, sem oss finst að menn ættu að taka til íhugunar ekki síður heldur en hin. Ekki sízt þar sem þetta er atriði sem mönnum ætti ekki að vera ókleyft að gera við, því hér er oingöngu um að kénna lánsverzluninni. Það fyrirkomulag þarf að breytast, lánsverzl unin, að því er jarðyrkjuverkfæri snertir, að minsta kosti, þarf að aftakast með öllu. Fyrir- bjóða hana með lögum. Menn geta spurt ihvernig að slíkt sé mögu- legt, þar sem fjöldi af mönnum, sem án þessara verkfæra geta ekki verið, séu ekki svo efnum búnir að þeir geti borgað út í hönd fyrir þau verkíæri sem þeir þurfa nauðsynlega á að ha.lda Jú, vér búumst við að þeir menn séu til, og verði til, en þeim er hægt að hjálpa. Því geta sveitafélögin hvert innan sinna.vé- banda, ekki hjálpað þegar svo stendur á? Vér ineinum ekki gð sveitafélögin láni þessum mönn- um peninga, heldur séu þeim mönnum, sem ekki hafa lánstraust á peningastofnunum hjálpað til þess að þeir geti fengið bráðabyrgðarlán með sanngjörnum vöxtum, til að borga fyrir verkfær in, og losni á þann hátt við að borga þennan af- skaplega skatt sem þessu lánsölufyrirkomulagi • er samfara. • Ef til vill geta menn þá aftur spurt. Hvað er þá unnið ef menn þurfa að taka peninga til láns til þess að borga fyrir þessar nauðsynjar? ö'llum mönnum, sem verzla við þessi félög upp á lán er það ljóst, að þau setja 8% á alla útistandandi peninga fram að þeim degi sem samið er um að þeir falli í gjalddaga, og ef þeir eru ekki borgaðir þá, þá 10%. Vextir af lánum á bönkum í þessar þarfir fara aldrei fram úr 7%, svo þar ynnust frá 1—3% og svo þessi 18— 20% sem að verkfærasalar, samkvæmt þeirra eigin skýrslu segist verða að vera háðir í sam- bandi við það verzlunarfyrirkomulag. Þá væri það uiyiið, að menn, sem nú borga $140 fvrir sjálfbindara gætu fengið hann fyrir $112 — græddu $28.00. En í þessu sambandi ^iljum vér taka það fram að það er ekki full- nægjandi að sú regla komist á að bændur borgi verkfæri sín út í hönd, neima því að eins.að hitt fylgi að verkfærasölufélögin hætti algjörlega við lánverzlunina og fellr algjörlega í burt þann skatt, eða þær álögur sem að henni fylgir, en slíkt verður að gjörast með lögum, eins og áður ' er tekið fram, -— lögum sem taka það fram, að þau fyrirgeri rétti sínum til þess að verzla inn- an vébanda þess fylkis, sem slíík brot yrðu fram- íní. Aloha Oe. (Far vel). (Frank S'heridan, kvæðið. Lihuokalani, drotn- ing, lagið.) Sæludraumur liðinn, leiðir skiftar, ^ Ljúfust ástar himinsæla deyr. Astargöngu unaðsstundir sviftar — Allar liðnar og koma ei framar meir. Horfinn tími helga minnig vekur. Hugsa um mig, er skilur oss SolÍfri dröfn. Astin lifir hvað sem helzt við tekur, Hjörtu trúföst eru ætíð söm og jöfn. Kór: \ Ó, vertu sæll, þín sál er mín. Að sjá þig íhverfá burt, er þyngra en hel. I sorg og gleði ávalt er eg þín, Minn elskaði — far vel. S. B. Benedictsson. Auðvelt að spara Þaí5 er ósköp auSvelt aö venja sig á aö spara meö þvi aS leggja til síðu vissa upphæð á Banka reglulega. í spari-. sjóösdeild vorri er borgað 3% rentur, sem er bætt viö hgfuöstólinn tvisvar á ári. Xotre Dame Branch—W. H. HAMILTON, Manager. Selkirk Branch—F. J. MANNING, Manager. THE DOMINION BANIi ! J ■ v THE R0YAL BANK 0F CANADA I _ HöfuJSst.Ml löggiltur $25.000.000 Höfuðstóll greiddur $14.000,000 B Varasjóður. . $15,500.000 Total Assets over. . $427,000,000 g Forsetl - - - - Sir. HIIBERT S. HOLT jg i Vara-forseti - - - II. I.. PEASE a |j A5al-ráðsmaður - - C. E NEIIjL/ s Allskonar bankastörf afgreidd. Vér byrjum reikntnga viS elnstakiinK* ■ B eka félög cg sanngjarnir skilinalarwveittlr. Avlsanir deidar tll hvafia g ■ staBar sen» er á fslandl. Sérstakur gaumur gefinn sparirjóöslnnlögum, a jg sem byrja m& meí 1 doliar. Rentur lagfiar við é hverjum 8 mánuöunt g WINNIPEG (Wcst Entl) BRANCHES ■ ■ Cor. William & Sherbrook T. E. Thorsteinson, Manager » jj Cor. Sargent & Beverley F. Thordarson, Manager Cor. Portage & Sherbrook H. L. Paterson, Manager K l■lllll■llll■llll■lll■llt^■llll■llll■llll■llll■lli:■ll]l■llll■ll^llll■lll■lll.■llll■l^l■lIll■illll■llll■ill'■ll^■llll■ll^■lil Manitoba þingið. Á miðvikudagskveldið í síð- ustu viku lagði féhirðir fylkis- ins, Mr. Brown, fram fylkisreikn ingana fyrir fjárbagsárið ný- liðna og sýndu þeir að tekjuaf- gangur á árinu var $322,867.00. Fylkis féhirðirinn komst svo áð orði í ræðu sinni: / “Oss hefir tekist að enda svo þetta fjárhagstímabil, að í sjóði eru nú $322,876.00” og má það heita ánægjuleg frammistaða. Ekki síst þegar teknir eru til greina erfiðleikar ýmsir, sem stjóm þessa fylkis eins og allar aðrar stjómir landsins hafa orð- ið að mæta í sambandi við stríðið Mr. Brown benti á’ að útgöld- in hefðu verið $7,308,680.92, og að það væri $262,525.00 minna heldur en áætlað hefði verið. Inntetktimar sagði hann að hefðu verið $7,631,548.35, og að þær hefðu verið $23,799.00 und- ir áætlun. Skattur á erfðafé varð $102,500.00 miuni heldur en áætlað var, og skattur af leik- húsum $90,000.00. Aftur námu bifreiðaleyfi $36,000.00 meira en vér höfðum gjört ráð fyrir, og tekjur af talsímum $118,000.00. Mr. Bown tók fram, að það væri áform stjómarinnar að nota þenna tekjuafgang til starf rækslu fylkisins, þar til að nóg kemur inn af þessa árs tekjum, til þess að borga starfrækslu- kostnað, og á þann hátt að kom- ast hjá að borga mikla vexti af lánum, sem fylkið hefir vana- lega þurft að taka til þeirra þarfa. Hann benti á, að árið 1915 hafi tekjuafgangurinn ver- ið $229,931.00, og að sú upphæð, lögð saman við tekj uafganginn frá síðastliðnu ári, gjörði $552,- 798.00. En aftur hefði tekju- halli verið árin 1916 og 1917, er nam bæði árin $437,157.00. Svo að eftjr fjögra ára tímabil, eða síðan N'orrísstjórnin kom til vatóa í Manitoba, væri tekjuaf- gangurinn $115,641.00. Fjárhagsleg afstaða fylkisins í góðu lagi. Feningar í vörzl- um stjórnarinnar við enda fjár- hagsársins síðasta, eða 30. nóv. 1918, voru að upphæð $3,382.,- 571.00. En peningar, sem lagð- ir hafa verið í eignir, námu $4,241,621.00. Til samans nem- ur það $7,624,292.00, og benti Mr. Brown á, að sú afstaða fylk- isins væri frá fjárlhagslegu sjón- armiði 'bæði þróttmikil og heil- brigð. Og þar sem peningaforði fylkisins hefði á þessu ári mink- að um $480,000.00, þá hefði inn- eigin fylkisins í eignum aukist nálega um $2,000,000.00, og sýndi það framför, sem næmi $1,357,340.00 á því svæði. útgjöld fylkisins yfir þetta síðastiiðna ár, til opinberra $2,056,693.47. par af til þing- verka og þjóðræknisþarfa, voru hússins nýja $1,339,775.17. Fyr- ir vegagjörðir í fylkinu $398,- 845.17, og til þjóðræknisþarfa $97,428.24. En frá þessari að- alupphæð dregst $831,569.03, v sem er verð það„ er fylkið fékk fyrir gamla búnaðarskólann i Tuxedo, og verðalþá útgjöldin til þessara þarfa $1,225,124.44. pegar að Norrisstjórnin kom til valda, námu skuldir fylkisins $27,300,000.00, og ihefir siðan við þá upphæð $6,650,000.00. þar af hafa $4,000,000.00 verið teknar til láns til Iþess að halda áfram þingússbyiggingunni, og 1,000,000.00 til .þess að borga skuldir, sem að Roblinstjómin skildi eftir óborgaðar þegar að hún fór frá. Ennfremur skýrði Mr. Brown frá því, að meðalvextir, sem borgaðir hefðu verið af bráða- birgðarlánum, væru 5,42 pró- sent, en á veðskuldabréfum 5,88 prósent, á meðan á stríðinu hef- ir staðið. Mr. Brown lauk ræðu sinni með því að skora á fólk að standa saman og styrkja sem bezt hend ur stjórnarinnar, og sínar eigin, á hinum erfiðu og hættulegu tím um, sem nú væru fyrir höndum. ‘Og eg vildi enntfremur biðja yður,” mælti Mr. Brown, “að horfa ekki of mjög á núverandi ástand, né festa ihugann við það, sem varanlegt. Miklu heldur vildi eg biðja yður, að lyfta huga yðar yfir þetta támabil óvissu, ó- kyrðar og óeirða, og til tímabils- ins, sem ekki er langt í burtu, þegar í þessu landi, Canada, verða meiri framfarir og velmeg un, heldur en vér höfum enn fengið að njóta. / Sjálfverkandi talsími. í vikunni sem leið tilkynti stjórnarformaður Mánitoba, Mr. Norris, að stjóm sín hefði ákveð ið, að setja inn sjálfverkandi talsíma hér í Manitoba. petta kerfi, sem vér höfum nú, er orð- ið slitið og þarf mikilkr viðgerð- ar við, og þar ofan á er það miklu kostnaðarmeira að starf- rækja það, heldur en hitt. Sagt, að um $40,000.00 muni sparast á ári við þessa breytingu. Og þar að auki, segja þeir, sem þessa sjálfverkandi tegund talsrma þekkja, að það sé bæði auðveld- ara að ná símasamibandi og líka fljótara. Breyting þessi, sagði forsætisráðherrann, að mundi kosta um $2,000,000.00. f sam- bandi við þetta fyrirtæki, sagði Mr. Norris, að ákveðið hefði ver- ið að setja hér á stofn verk- smiðju til þess að búa til talsíma tæki þessi að eins miklu leyti og unt væri, og mundi það gefa mörgum atvinnu. Á fimtudaginn var bar Lieut. Wilton, þingmaður fyrir Assini- boia fram tillögu í þinginu, þar. sem hann skoraði á stjómina að sfuðla að því, að eftirlaun þau, sem aðstandendur fállinna her- manna fái, yrðu ekki lægri en $1000.0 á ári. Ennfremur skor- aði hann á stjómina, að undir-' eins og Manitobafylki fengi yfir- ráð yifir náttúruauði þeim, sem væri innan þess vébanda, að fá sérfræðinga til að kanna auðs- uppsprettur þær, sem þar kynnu að vera, og að gjöra gangskör að því að imynda atvinnuvegi við þær sem allra fyrst. þessi á- skoran lá til umræðu í þinginu á laugardaginn var. Skýrði þá stjómartformaðurinn, Mr. Norr- is, frá því, að félagi því, sem ætti að setja inn sjálfverkandi tal- síma í fylkinu, Ihefði verið gert það að skilyrði, að setja upp hér í bænum verksmiðju til þess að búa til öll veríkfæri í sambandi við þessi talfæri, og í sambandi við símakerfið. Einnig gat hann þess, að stjómin hefði gjört ráð- statfanir til þess, að stór papp- írsverksmiðja yrði stofnuð í Norður-Manitoba, ef að efnivið- ur og aðrar kringumstæður leyfðu. Að svo þúsundum doll- ara skifti befði verið eytt til að kanna jámnámu norður frá La Pas, og eins og kunnugt væri, væru þar auðugustu kopamám- ur, sem til væru í landinu, um 100 mílur norður frá Pas. Og auk þess að styðja að því, að veg ir væru bygðir út að þeim nám- um, hefði stjórnin farið þess á leit við jámibrautamálanefnd samfoandsstjómarinnar, og The Trail málmforæðslufélagið, að stuðla að því að framleiðsla í þessu málmauðuga héraði gæti aukist, og gjörð auðveldari held- ur en hún nú er. petta, ásamt fleiru, sem stjómin hefði gjört, sagði hann að sýndi að Manitoba stjómin hefði ekki verið sofandi í þessum efnum, þrátt fyrir erf- iðari kringumstæður í sambandi •við fjármál, íhelflur en vanalega gjörðist. Ennfremur lýsti forsætisráð- herrann yfir því, að í nálægri framtíð 'vonaðist hann eftir því, að fylkið fengi full yfirráð yfir náttúruauðlegð innan sinna vé- banda.

x

Lögberg

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lögberg
https://timarit.is/publication/132

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.