Lögberg - 04.12.1919, Blaðsíða 2

Bls. 2
míGBERG, FíjíTUDAGINN 4. DESEMBER 19119.
IHinois lœkcir ráðlegg-
það.
Sefrist Aldrei Hafa Rekt Jafn-
AhrifamikiS MeíSal Einsog
Tanlac.
B. H. Elder, M. D., sem hefir
lækningastofu að 410 Schradzki
Bldg., Peoria, Illinois, gefur Tan-
slllinois læknir ráðleggur það
lac óviðjafnanlegan vit.nisburð.
Dr. Elder er útskrifaður af
Butler háskólajium í Indíanapolis,
Ind., tók síðar aukanámsskeið við
Rush College, Chicago, og hefir
einnig stundað nám við ýmsa há-
skóla Norðurálfunnar. Hann hef-
ir stundað fræðigrein sína í fjöru-
tíu ár — og verið full tuttugu ár
í Peoria — og er einn af viður-
kendustu læknum þeirrar borgar.
“Eftir því sem eg bezt veit,”
sagði Dr. Elder nýlega, “þá hafa
vísindin aldrei framleitt meðal,
sem annan eins lækniskraft hefir
sýnt og Tanlac. pað er langt um
of gott meðal til þess að því sé
haldið frá sjúku og sárlíðandi
fólki, eg hefi því oft fyrirskipað
notkun þess, og árangurinn orð-
ið fádæma góður.
“Árum saman hafði eg þjáðst af
magaveiki og gigt og hafði reynt
öll hugsanleg ráð til að losast við
þann ófagnað, en alt kom fyrir
ekki. Eg kendi oft til uppþembu sem enginn
á milli innbúanna snertir. Og sem
er undirstaða undir óeirðum þeim
sem átt hafa sér stað í Mexico á
siðari árum.
Terrazas var fæddur í bænum
Chihuahua í Mexico árið 1829 og
og er af spönskum ættum. Foreld-
rar hans voru bæði spönsk. pau
voru ekki auðug en höfðu þó nóg
til lífsframfærslu, og þegar að
þau dóu tók hann við^þeim eignum
sem þau létu eftir sig.
Terrazac var mjög náttúraður
fyrir nautgriparækt frá byrjun,
og kom snemma í ljós að hann
mundi líklegur til þess ^ð leggja
þá atvinnugrein fyrir sig enda
varð það svo. En það var annað
sem honum virtist mjög sýnt um
og það var að auka lendur sínar,
að ná í meira land.
Sagan segir að hann hafi veitt
frelsishetjunni Juarez að málum
drengilega þegar að hann var að
berjast við að ná landi sínu
undan yfirráðum Fralkka, og tók
landfláka mikinn að launum.
pegar að Maximillian óð inn í
Mexico varði Terrazas Chihuahua
fylkið og tók lönd að launum.
Og þegar Diaz kom til valda
veitti Terrazas honum að málum
í Chihuahua og hlaut en land að
launum. pað var á þennan hátt
að don Luis Terrazas, náði land-
eignum sínum og hélt þeim, Að
hann náði eignarétti á landinu
nema sjálfur hann
og ákafs hjartaverkjar, einkum v'ssi hvað víðáttu miklar að þær
eftir máltíðir. Gigtin orsakaðist j voru
af óeðlilegri blóðrás, of miklu að-
streymi til liðamótanna. Stund-
um varð eg svo slæmur, að eg gat
hvorki hreyft hönd né fót lang-
tímum saman.
“Pað fær því sjálfsagt engum
nokkurrar undrunar, þótt eg verði
allri minni þekkingu og öllum
mínum kröftumt iil þess að reyna
“pú gast ferðast í suður, norður
I austur, eða vestur, frá heimili
j Terrazas með eimlest í tuttugu
j og fjóra klukkutíma og altaf í
1 gegnum landeign hans. Hesta
nauta og fjárhjarðir hans voru
stórkostlegar. Tölu á fé hans
vissi engiinn, því á það varð ekki
tölu komið, og don Luis borgaði
að finna meðalið, sem við átti og a*drei skatt svo hann þurfti ekki
gæti hjálpað mér að fullu. En ^eldur að telja fram.
ekkert hreif fyr en eg tók að nota
Tanlac. Og ástæðan fyrir því gð
eg fór að nota Tanlac, er þessi:
Eg hafði . haft sjúkling undir
hendi um langt skeið, sem þjáðist
af líkum kv'illum og eg. Alla
skapaða hluti hafði eg reynt til
þess að koma honum til heilsu, en
hver einasta tilraun misbepnaðist
Menn segja að hann hafi átt
helminginn af hinu víðáttumikla
Chiuahua fylki, og í bænum sem
ber það nafn átti hann nálega
alt, og réði þar öllu, þár á meðal
allar arðvænlegustu stofnanirnar
sem borguðu sig mæta vel. Engin
gat keypt land blett, eða lánað
peninga án hans leyfis, og engin
með öllu. En svo bar það við einn blunnindi voru veitt innan
góðan veðurdag, sex mánuðum fyHösins ^n bans leyfis.
síðar, að maður þessi kom inn á Hann veitti sjálfur námarétt-
skrifstofu mína og leit þá svo vel ii-di innan fylkis síns en hann
og sællega út, að eg ætlaði lengl lagði einga áherslu á þá atvinn-
vel ekki að þekkja hann fyrir J ugrein.
sama mann. Hann sagði mér, að j Hans einkunar orð voru Lan,d
hann ætti Tanlac heilsubót sína Lán, Lán, Gripir og land.
að þakka. Eg gat ekki rengt mann- j Framan af gerði hann sig
inn. með því að mér var sannar-; ánægðan með 8 af hundraði af fé
lega fullkunnugt um hve langt, því sem hann lánaði út, en á
hann hafði verið leiddur. Eg á-; gföari árum færði hann
kvað því með sjálfum mér sam- j ; \2 0g f^kk það.
stundis, að reyna þeDa óviðjafn- Áður en fall hans bar að garði,
anlega meðal og eg þarf heldur I gat engin lánað peninga í Chihua-
eigi að iðra þiss, því innan ör-1 hua án hans samþykkis og vextir
það upp
fárra daga var eg laus við gigt-1 voru 6 af ihundraði um
ina og meltingarleysið og búinn j hvort heldur að um var
að ná heilsu minni að fullu. Eg
borða nú eins og mér gott þykir,
kjöt og hvern annan þungan mat
og verður ekki meint af neinu.
mánuðin
að ræða
stóra eða smáa upphæð.
Hann réð yfir öllum bönkum í
fylkinu, og ef að hann vildi fá
' I peninga fyrir veðskuldabréf, eða
Eftir að hafa fengið slíka per-1 eigin handar víxla, þá urðu bank-
sónureynslu af .Tanlac, þá get eg j arnir tafarlaust að veita honum
með góðri samvirkumælt með því
við hvern sem er, enda hefi eg
látið fjölda af sjúklingum mínum
nota Tanlac síðan. pað fær mér
pví sérstakrar ánægju að geta
mælt með meðali þessu við al-
menning.”
Tanlac er selt í flöskum; fæst
á Liggett’s Drug Store, Winni-
peg og hjá lyfsölum út um land;
hafi þeir það ekki við hendina,
)>á geta þeir þó ávalt útvegað það.
• — Adv.
Af hverju Iandeiqendur
í Mexico hata Villa.
Ef að þú hefðir tapoð, 70,000000
ekrum af landi auk mikils annars
eigindóms, pá væri ekki ólíklegt
að þér findist að hepnin hefði ekki
verið fylgikona þín. En það er þó
nákvæmlega það sem hershöfð-
ingi Luis Terrazas sem heima átti
í bænum Chihuahua í Mexco
eftir því sem maður einn að nafni
Sidney Roberts segir, í blaðinu
Dearborn Independteht. En það er
lýðum Ijóst að don Luis kennir
ekki forsjóninni um þetta, heldur
manni sem Panoeho Villa heitir
maninum sem nú er alþektur
fyrir rán og manndráp um alla
Mexico og víðar um heim.
Don Luis segir “að hann sé
maðurinn sem hafi eyðlagt efni
sín, og að hann vonist eftir
að lifa það að sjá hræ hans
liggja við fætur sér. Og hann er
ekkiánægður. með það, því að hann
hefir um orð að fylgja honum
eftir inn í bústað anda hans, og
hans líka og klaga hann þar,
fyrir þeim sem þar dæmir öll
brot mannanna.”
pessi grein í Dearborn Indepen-
dent, gjörir tvent í einu, flytur
oss söguna um don Luis, og hún
segir oss líka hvernig að stefna
hinna ráðandi manna í Mexico
var að því er skiftingar á landinu
þá. en ef hann þurfti þess ekki
þá lét hanm bankana geyma verð-
bréfin. Hann seldi aldrei neitt
þessháttar sálfur, seldi aldrei
ekru af landi, og lét aldrei af
mörkum dollar sem hann gat
komist hjá að borga út.”
En þessi völd, og óskapa auður
gjörði Terrazas að harðstjóra.
Hann umgekst þjóna sína
sem þrælar væru, og er sagt að
sú harðneskja hans bafi ekki átt
lítinn þátt í (Madero uppreisn-
inni. Hann lét mennjna vinna þar
til að kraftar þeirra þrutu, og
borgaði þeim skammarlega, og
skyldaði ,þá svo til að verzla með
þetta litla kaup sem þeir fengu í
búðum sínum. Og þannig voru
þessir þjónar hans altaf að verða
fátækari í öllum skilningi. En
hann sjálfur að auðgast segir
mr.Roberts.
Sjálfur hafði hann um 30
búgarða flesta þeirra afar fjöl-
menna ©g vel bygða. Ein<n þeirra
var sérstaklega mikilfenglegur og
voru byggingar konungs höllum
líkastar og þangað bauð Terra-
zas gestum sínum oft 100 mans
í einu og það vikulega. þannig var
ástandið þegar Francisco Madero
kom fram á sjónarsviðið. Hann
var æsingamaður, en þrátt fyrir
það var hann einn á meðal hinna
einlægustu frelsisvina Mexico.
Finhvem tíma verður saga þessa
rnanns skrifuð og mun þá sannast
að hann var ekki eins svartur
eins og hann hefir verið látinn
líta út fyrir að vera. Og þegar han
rarð fyrir því að ganga of langt
þá mun verða hægt að sýna að
hann lét þá leiðast fremur af
utanaðkomandi áhrifum en af
sinni eigin dómgreind.
Madero prédikaði uppreisn
fyrir löndum sínum. En hann tók
það fram að það ætti að vera
uppreisn sem væri lögum sam-
kvæm. uppreisn á móti gömlum
og marggrónum vana og kenn-
ingum. Hann vildi ná í forseta
embættið svo að hann gæti komið
þessum breytingum í framkvæmd
sem að honum fundust svo nauð-
synlegar landi og lýð til blessunar
Hann fór fyrirlestrar ferð í
' gegnum lendur Terrazas og með
mælsku sinni gjörði hann vinnu-
fólk hans óánægt með hlutskifti
sitt sagði það ætti að rífa sig undan
ánauð þeirri sem að á það hefði
| verið lagt, og krefjast hinnar
réttu stöðu sinnar í mannfélaginu
Hann sagði þeim að þessar
víðáttumiklu lendur sem Terrazas
kallaði sínar væri í rauninni
þeirra eigin eign, og að þeir
skyldu rísa upp, vera sér úti um
vopn, og neyða svo húsbændur
sína til þess að borga þeim dollar
á dag í stað 30—40 centa, sem
var hæsta kaup sem Terrazas
borgaði.
Hann benti þeim og á að það
væri hinn mesti ójöfnuður að
þeir yrðu að borga skatt til opin-
berra þarfa, þegar að Terrazas
borgaði engan. Að síðustu sagði
! hann “kjósið þið mig til forystu
og þá skai eg laga alt þetta. pá
skal eg skifta landinu upp á
milli allra sem land vilja hækka
kaup yðar upp í dollar á dag og
skifta hestunum og kúnum og
fénu upp á milli ykkar.”
Vantrúaðir voru landsmenn hans
í fyrstu á þessar nýju kenningar
en smátt og smátt fór fræ það er
hann hafði sáð í hjörtu þeirra að
bera ávöxt, og þar kom að þeir
fóru að trúa.
petta verkafólk sem hafði verið
trútt húsbændum síum áður, að
líkindum aðallega fyrir þá sök,
að það hafði ekki vit á öðru, því
fæst af því kann að lesa, þó sumt
af því sé ekki heimskt. Og það
fó að hugsa um að þetta mundi
nú máske geta látið sig gera, að
það mundi máske geta eignast
land sjálft, og ef það fengi part
af búfé húsbænda sinna. Og
fórtölurnar hyltu það, og ókyrðin
óx trúmenskan við húsbændurnar
fór forgörðum, og Madero bylt-
Ingin braust út og gaf þessu
fólki tækifæri á að sýna sig, og
hefna sín á Terrazas og fleiruni
pjónar hans samlöguðu sig í smá
hópa af uppreisnarmönnum ojf
réðust á bæi í landareign Terra-
zas, og byggingar á hjarðsetrum
hans og brendu og rændu og ekki
nóg með þau spell, heldur tókr.
þeir upp á því að drepa ejns
mikið af búpeningi hans og að
þeir gátu náð í.
Terrazas sem var auðugastur af
löndum og lausum aurum og
máttugastur að völdum, var að
sjálfsögðu aðalmark þessara
uppreisnarmanna þessi landeig-
andi sem hafði náð takmarki,
velgengi og veraldlegra gæða,
hrapaði niður aftur ótrúlega
fljótt.
Margir hafa liðið skaða við
þessa Madero uppreisn en Terra-
zas var eyðilagður efnalega og
þegar að Francisco Villa hóf,
hergöngu sína frá Juarez og til
Chihuahua bæjar þá lagði Don
Luis Terrazas á flótta. Hann
fór á hesbaki og þótt að hann
hefði 84 ár að baki ferðaðist hann
uppihaldslaust ríðandi til
Ojinaga sem er við landamæri
Mexico og kom þar 8 des. 1913 og
hefir ekki komið til Mexico síðan.
pað er ekki fyr en eftir burt-
för Terrazas að Villa kom til
Chihuahua, þar tók hann til
fanga einn af sonum Terrazas
sem Luis hét, og lét það boð út
ganga að ef vinir hans vildu að
hann héldi lífi þá yrðu þeir að
borga $650,000. Villa skipaði Luis
að segja til allra peninga eða
verðbréfa sem að faðir hans
ætti á bönkum þar í fylkinu. En
Luis var ekki bráður á sér að
verða við þeirri skipun.
pegar að Villa fékk hvorki
peningana né heldur upplýsingar
sem hann vildi fá reiddist hann
og bauð að færa bandingjan fyrir
sig og var það gjört. Hann stóð
upp og gekk með honum þangað
sem að gálgi hafði verið reistur
lét setja snöruna um háls honum
og hala hann upp svo að fæturnir
náðu ekki niður. petta var endur-
tekið þar til að maðurinn þoldi
þetta ekki lengur og gaf bendingu
um að hann skyldi segja til hvar
fé föður síns væri geymt. Hatur
Villa til Terrazas fjölskyldunnar
var nálega óslökkvandi. Honum
nægði ekk^ að draga undir sig
eignir hennar í Chihuahua heldur
sendi hann menn á fund Terra-
zas og krafðist 500,000 pesos eða
$250,000 í lausnar fé fyrir son
hans Luis, og ef það fengist ekki
innan ákveðink tíma, þá yrði
hann tekinn suður með föruneyti
Villa. En það meinti að hann yrði
drepinn.
Rétt áður en þessi ósköp
dundu yfir var Terrazas álitin að
eiga í eignum og peningum upp á
$40,00000. En nú þegar sonur
hans var fangi og hann þurfti
að ná saman $250,000 þá gat hann
það með eingu móti.
Hann reyndi að fá frest og að
síðustu leitaði hann til Banda-
ríkjastjórnarinnar með hjálp, Eg
er komin yfir áttrætt og peningar
eru mér einkis virði. peir mega
taka hvert cent sem eg á, ef
aðeins að þeir vilja þyrma syni
mínum og börnum hans.” (Luis
yngri átti 13 börn).
En þessum málaleitunum svar-
aði Villa á þessa leið. “Ef að vís-
inda maðurinn hefði Villa fanga
undir sömu kringumstæðum og
hér eiga sér stað. Heldur þú að
honum yrði búinn staður í glæsi-
legustu stofum eða sýnd um-
Ijyggja í nokkurri líkingu við það
sem að eg hefi sýnt Luis. Nei
höfuðið af Villa hefði verið sett
á stöng, og borið svo fyrir hvers
dyr. Terrazas fjölskyldan hefir
safnað auð með ofríki og yfir-
gangi og nú krefst fólkið reik-
ningsskapar.”
En Luis komst lifandi úr klóm
Villa, en veiktist skömmu síðar
af sótt sem leiddi hann til bana.
Og sem stafaði af illri meðferð
á meðan hann var fangi. pað
atvik fékk mikið á föður hans, og
síðan hefir hann gengið með
hefnd í hjarta fyrir það níðings-
verk.
Terrazas hefir aldrei látið sig
með að krefjast eigna sinna til
baka. En landeignir hans hefir
stjórn Mexico tekið í sína hendur
og veitt fátæklingum leyfi til
þess að byggja sér þar heimili.
Gamli maðurinn virðist hugsa
að eins um tvent, og það er, að ná
aftur eignum sínum, og að koma
Villa fyrir kattarnef. En hvorugt
sýnist ætla að ná fram að ganga.
Síðustu fréttir frá Mexico segja
Villa eins bráðlifandi og hann
hefir nokkru sinni verið. Og um
eignir gamla mansins segir
greinarhöfundurinn.
“Hann fær þær aldrei til baka,
Skœð taugaveiklun
lœknuð að fullu.
‘FRUIT-A-TIVES” GER - SIGRA
TAUGAVEIKLUN
R. R. No. 4, Gilbert Plains, Man.
“Árið 1910 þjáðist eg af Tauga-
veiklun, og léttist úr 170 niður í
115 pnnd. — Læknar sáu engin
ráð, öll meðöl brugðust, þar til eg
reyndi “Fruit-a-tiv^s”.
Mér fór strax að skána og hefi
eg -éldrei verið með betri heilsu
en þessi síðastliðin átta ár. —*Eg
hefi nú “Fruit-a-tives” ávalt á
heimilinu.” — Jas. S. Delgaty.
Hylkið á 50c., 6 fyrir $2.50 og
reynsluskerfur á 25c. Fæst í öll-
um búðum eða beint frá Fruit-a-
tives, Ltd., Ottawa.
hvorki í löndum eða peningum.
Aðeins fátt af búpeningi hans er
lifandi og .hús hans hafa verið
tekinn til annars brúks en að
hann notaði þau.
Hann veit að hann hefir tapað,
en samt situr hann dag hvern með
heift í hjarta, og horfir yfir
landamærin og bíður eftir því
að Villa deyji, og biðjandi þess
af heitum hug að hann fái lifað
manninn sem hann segir að sé
valdur að harmi sínum. Gamli
maðurinn segir “það er nú ekki
langt eftir þangað til að dagar
þessa uppreisnar foringja eru
taldir.”
Og þegar að því kemur þá er
Terrazas fús á að láta falla niður
kröfuna um bætur fyri eignatjón
sitt. og leggja út á hina leyndar-
dómsfullu braut til eilífðar land-
anna til þess þar að geta fylgt
fram kröfum sínum á hendur
Villa, um hið mikla ranglæti og
harm sem hann varð að líða hér,
fyrir grimd hans og misgjörðir.
. Lauslega þýtt
HEIMSINS BEZTA
MUNNTÓBAK
COPENHAGEN
Hefir góðan
keim
Munntóbak sem
endist vel
Hjá öllum tóbakssölum
Frá Islandi.
Slys
Tveir menn druknuðu af báti á
ísafirði við ísafjarðardjúp í
fyrradag, pórður Bjarnason, fyr
bóndi í Klafakoti við Mjóafjörð,
cg Sigurður porsteinsson húsa-
maður íHörgshlíð. — priðja
manninum Guðjóni Sæmundssyni
bónda í Heydal, var bjargað af
kili. — Mennirnir voru í kaup-
staðarferð til Arngerðareyrar.
FULLFERMI AF ÁNŒGJU
ROSEDALE KOL
Óviðjafnanleg að endingu og gæðum. Spyrjið nágranna
yðar, sem hafa notað þau. Ávalt fyrir liggjandi
birðir af Harðkolum og Við
Thos. Jacks^n & Sons
Skrifstofa, 370 Colony St. Símar: Sher. 62-63-64
Forðabúr, Yard, í vesturbænunf:
WALL STREET og ELLICE AVENUE
Talsími: Sher. 71.

Sönn sparsemi í fæðu er undir því
komin að kaupa þá fæðutegund sem
mesta næringu hefir og það er
PIIRIT9 FCOUR
Skrifið oss um upplýsingu
Western Canada Flour Milis Co., Limited
Winnipeg, Brandon, Calgary, Edmonton.
•w *
Geral License No. 2-009.
• « * w»
—
Charles Kierulf ....
einn hinna þektari söngfrömuða
Dana, er látinn fyrir skömmu.
Hann var söngskáld einkum á
léttari vísnalög og þótti allsmell-
inn í köflum. Annars var hann þó
meira þektur sem rithöfundur en
.sem tónskáld, því hann var um
langt skeið söngdómari við blaðið
‘ Politiken”. Var einlægt fjör í því
sem Kierulf skrifaði, þótt skoðanir
manna skiftust nokkuð um það
hvað réttu hann héldi fram á
stundum.
Doktorspróf. Næstkomandi
laugardag fer fram doktorspróf
Páls E. Ólasonar, og eiga þeir
próf. Sig. Nordal og Jón Aðils að
andmæla honum af háskólans
hálfu. Sama dag verður Jón'Aðils
kjörinn heiðursdoktor háskólans.
ÞJÓÐRÆKNISFÉLAG ÍSLENDINGA I VESTURHEIMI
P.O. Box 923, Winnipeg, Manitoba.
1 stjórnarnefnd félagsins eru: séra Rögnvaldur Pétnrsson, forseti,
6E0 Maryland str., Winnipeg; Jón J. Bíldfeil, vara-fonscti, 2106 Po;.age
ave., Wpg.; Sig. JH. Jóhannesson, skrifani, 9 57 Ingersoll str., Wpg.;
Asg. I. Blöndahl, vara-skrifari, Wynyard, Sask.; S. D. B. Stephanson,
fjármála-ritari, 729 Sherbrooke str., Wpg.; Stefán Einarsson, vara-
fjármálaritari, Arborg, Man.; Asm. P. Jóhannsson, gjaldkeri, 796
Victor str., Wpg.; Séra Albert Kristiánsson, vara-gjaldkerl., Lundar,
Man.; og Signrbjörn Sigurjónsson, skjalavörSuir, 724 Beverley sti.,
Winnipeg.
Pastafundi hefir nefndin fjórða föstudag hvers mánaðar.

iiiiHiimiiiiHiiiiHimimiiii
|[II!|!!:!|»llli!!lli!!ll!llllíllllll!ll!!ll!lllll!lll
Skógartréin sem fljóta
niður Ottawa-án;
FRÁ hinum ótæmandi skógarflæmum í
Norður Canada flytjast stöðugt þús-
undir stórra trjáa til Eddy’s verkstæð-
anna. Tuttugu og fimm þúsund fet af
mjúkri furu koma inn í verksmiðjurnar á
hverjum degi, og koma þaðan aftur í því
formi, sem kallast eldspýtur.
Hinir marg viðurkendu yfirburðir, sem
Eddy’s Eldspýtumar hafa, gera það að
verkum, að Canadamenn gera <sig akki á-
nægða með minna en sjötíu miljónir eld-
spýtna á dag.
The E* 5r'TvErD5Y C0* Limited
HULL, Canada

Zl,.
Búa einnig til hina frægu
Indurated pvottabala, etc.
A-IS

"/líllx
Cl/>/«
Raw Fursl
Ráðlegging vor: Sendið oss skinna-
vöru yðar sem fyrst og njótið upp-
skerunnar af hinu háa \erði.
Pierce Fur (!»., Ltd. I
Richard M. Pierce. ManaiSer
King and Alexander, WINNIPEG, Canada |
VÉR KAUPUM EINNIG HÚÐIR OG SENECA RÆTUR
lilllliai!aœiBiBIIIIHIIIIBIIIIHIIIIHIIUBIIIIBIIHHIIIia»|IBIIIIBII!IHIlllHiH!lliailllBlHIIIIHIIIIBIIII«l1li|$
BLUE WBBON
TEA
Kvenfólk er ákaflega tiltinn-
inganœmt. Yeikbigðar konur
metaþað ávalt mikils að fá sjóð
andi heitan bolla at hinu ljút-
fenga og heilnœma Blue Rihbon
Te.