Lögberg - 19.02.1920, Blaðsíða 6

B!a. 6
LÖGBERG FIMTUADGINN 19. FEBRÚAR 1920
Francis frá Assisi.
i.
Ef vér hefðum lifað fyrir sjö hundruð árum
og átt heiraa í smáborginni Assisi, sem stóð utan
í f jallshlíð einni á Italíu, mundum vér vafalaust
hafa kynst dreng, er nefndist Francis Bernar-
dino.
Assisi var til að sjá eins og dálítill
sunnuhvoll, Um hin brúnu tígulþök steinhús-
anna fléttaðist dökkgrænn síprusviður. Margvís-
lega lit skrautblóm greru við glugga hvern, en á
torginu seldu bændur jarðargróða sinn — fíkjur
og plómur — í tágarkörfum, fóðruðum að innan
með laufblöðum.
A alla vegu, umhverfis borgina, þöndust
gróðurþrungnir, gulir, korn og aldina akrar. f
skugga vínberjatrjánna stóðu plógar, sem hvítir,
sællegir uxar venjulegast gcngu fyrir. Þar sem
akrarnir þrutu, tóku við skógarfiæmi krök af fugl-
um og þrungin af villiblómum.
Franeis unni borginni mjög, ásamt hinum
nærliggjandi héruðum. En það var svo margt
heima fyrir, er lireif liuga hans, að hann fór sjald-
an lengra en út að merkjalínu'bograrinnar.
Piero Bernardino, faðir litla drengsins, var
auðugastur kaupmaður í Assisi.
Þegar hann kom heim úr verzlunarferðum
síníum með ógrynni viðhafnarklæða og annars
dýrindis varnings, var engu .Jíkara en þar færi
voldugur konungsson. Var þá Francis litli á-
samt móður sinni og fjölda horgarbúa, vanur að
btða hans við liliðið. Piero reið í broddi fylkingar,
umkringdur af glæsilegustu riddurum. Þar næst
kom svo lestin, löng röð af klyfjahestum, en á eft-
ir henni fylgdi fríð hermanna sveit.
Þegar Francis kom lieim með föður sínum í
hið ríkmannlegia hús, liugsaði hann íetfð fyrst
um það, hve óendanlega ánaigjulegt það væri, að
vita sig auðugan að fé. Meðvitundin um það, að >
vera sonur langauðugasta kaupmannsins í Assisi
fylti liuga lians fagnaðarvímu og fátt þótti honum
frekar lokkandi, en geta stært sig af því með sjálf-
um sér, að vera svo óendanlega miklu ríkari en
drengirnir allir, er hann daglega lék sér við.
Þannig ólst Francis upp, gjálífur, stefnulaus
og lítt hugsandi. Flestir leikbræður hans voru
greifa eða hertogasynir, þó fæstir jafn ríkir og
hann, en þeir voru hégómagjarnir og upp með
sér af skrauthýsum feðra-sinna.
Móður Francis féll þungt, er hún heyrði son
sinn gorta og láta mikillega; var hún oft vön að
segja í hljóði: “Það stendur alveg á sama, þrátt
fyrir alt á Francis þó gott innræti og ástríkt
hjartalag. ”
Hún talaði ékki út í hött. Hjarta Francis litla
fyl'tist ávalt meðaumkvun, þegar hann hitti ein-
hvern, sem veikur var eða nauðlíðandi.
Flestir hinna drengjanna hæddust að honum
fyrir þessa brjóstræða-ástríðu. Þeim fanst það
einhvern veginn svo frámuna afkáralégt, að hann
skyldi stundum rétta betlaranum pyngju sína, í
stað þess að kaupa sætindi eða leikföng handa
sjálfum sér. Og þeir ætluðu alveg að springa af
hJátri, þegar þeir sáu í’ranéis, son auðugasta kaup
mannsins í Assisi, klæða sig úr hinni skrautlegu
akykkju og gefa hana hinum eða þessum umrenn-
mgnum.
Tiltölulega skömmu seinna átti ættland Fran-
cisar í ófriði; hann var þá orðinn stærri g sterk-
ari, þótt ungur væri að vísu, og yfirgaf heimili
sitt ásamt öðrum hraustum drengjum í Assisi, til
þess að berjast á móti herskörum Pergiumanna.
Þar sá hann í öllum áttum liolsærða rnenn og deyj-
andi; breyttu hörmungarsýnir þær lífsskoðun hans
í skjótri svipan. Áður hafði Jierfrægðin heillað
hinn æfintýraþj^rsta liuga, en nú sá hann með eig-
in augum, að stríðin voru ekkert annað en grimm-
ur og ómannúð'legur harmsöguleikur. Hann var
hverjum manni liugrakkari, og barðist eins og
hetja. En á leiðinni heim til Assisi kviknaði í
brjósti hans voldug, göfug og knýjandi þrá, sem
mótaði öll áform lians og fylgdi honum æfina á
enda. —
Dag nokkurn var æði undarlegt umhorfs á
hinu þrönga torgi Assisi borgar. Sama fólks-
þyrpingin, sem áður hafði beðið eftirvæntingar-
íull eftir heimkomu hins stórauðuga kaupmanns,
til þess að njóta, þó ekki væri nema daufasta
glampans af djásnum þeim, er lrann hafði með-
ferðis, var nú þarna saman komið aftur, en í alt
öðrum tilgangi. — Nú starði fólkið undrunaraug- f
um á berfættan, ungan inanu í fáta'klegri, rykugri
skvkkju. Þetta var Francis; hann hafði heyrt
herra sálar sinnar kalla, og ákveðið að fara burt
úr Assisi.
“Bróðir F'rancis, þú mátt til með að verða fá-
tækur,” hafði röddin hvíslað í eyra hans. “Þú
verður að liætta að klæðast skrautbúningi og sitja
veizlur með höfðingjum. Leið þín skal liggja að
liúsabaki; þeim, er í skugganum hnípa, skaltu
lýsa, hjúkra sjúkum og líkna nauðstöddum. ”
Og þannig hóf Francis leiðangur sinn, án
heimilis, fjár og fæðu. En nú skyldi hann í fyrsta
sinn á æfinni, hvar sannrar lífshamingju var
að vitja.
Bæri hann þar að, er fátækir almúgamenn voru
Í ~
að berjast við að koma sér upp dálítilli kirkju,
gaf hann sig fram þeim til hjálpar, er velta þurfti
þyngstu steinunum í grunninn.
Ilvar sem leið hans lá, bauð hann fram út-
rétta hjálparhönd. — Þegar honum var gefið að
borða, skifti liann fæðunni einnig á milli liinna
hungruðu barna — alstaðar var nóg af þeim. Nú
var Bróðir Franqis ánægðari og sann-auðugri, en
hanp hafði nokkur tíma áður verið í hinum við-
hafnarmiklu sölum föður síns.
Silfurblöð olíutrjánna hvísluðu í eyra hans
ljúflingsljóðum, blærinn flutti honum áhrifamikla
prédikun, en fuglakvakið hljómaði eins og
^ dýrðlegur lofsöngur.
Alþýðan skipaði sér í þéttar fvlkingar utan
um Bróðir Francis; ]>að tók upp alla hans siðu,
gekk berfætt eins og hann og klæddist síðum ryk-
ugurn skykkjum. Allir vildu hjálpa eins og hann.
Hópurinn var alt af að stækka, allir hjálpuðu og
hjúkruðu' jafnvel þó þeir ættu hvorki brauðbita
né grænan eyri í eigu sinni.
Á þessum löngu liðnu dögum gerðust marg-
ir merkir viðburðir, og standa ýmsir þeirra í
beinu sambandl við Bróður Fran.cis, eins og síð-
ar mun verða skýrt frá. (Meira.).
Sagan af Monte Cristo.
Maximillan stundi þungan, en reyndi að stilla
sig. “Hefirðu engar sérstakar óskir eða skipanir,
sem þú vilt trúa mér fyrir!” spurði hann.
“Verzlun Thomas og French er sú eina, sem
sýnt hefir mér hlífð og umlíðan, hvort heldur það
er af dygð eða öðrum ástæðum, um það vil eg ekki
dæma. Umboðsmaður þeirra kemur hér innan tíu
mínútna, til þess að innkalla 28J,500 franka. Það
var hann, sem bauð mér framlengingu á þessu
láni. Sjáðu um, að félagi hans verði fyrst borgað
og sýndu umboðsmanni þess alla virðingu.”
“Það skal verða gjört, faðir minn,” svaraði
Maximillan. Og hann sleit sig af föður sínum og*
flýtti sér út úr skrifstofunnni.
Morrel settist niður í stól, eftir að hann var
orðinn einn, leit á klukkuna og vantaði hana þá
fjórar/mínútur í ellefu. Þannig sat hann fáein
augnablik og á þeim var sem kvalaheimurinn all-
ur þrengdi sér í gegn um hjarta hans — hann
h.eyrði að hurðinni á skrifstofunni var lokið upp
og rétt í sömu andránni gerði klukkan aðvart um
að hún ætlaði að fara að slá ellefu. Morrel sneri
sér ekki við og hann leit heldur ekki upp, því að
hann hélt að Cocles væri kominn til þess að gefa
til kynna, að umboðsmaður Thomas og French
værf kominn.
Hann rétti'hendina eftir marghleypunni og
setti hlaupið upp í sig. *
En þá heyrði hann skerandi hljóð frá dyrun-
nm, svo hann leit við og sá dóttur sína Júlíu.
“Pabbi, okkur er borgið!” hrópaði hún upp
nærri yfir komin af gleði og henti sér í fangið á
föður sínum.
“Borgið, barnið mitt!” mælti hann. “Hvað
ertu að segja?”
“Já, borgið, — borgið! Sjáðu, sjáðu”, sagði
Júlía um leið og hún hélt út hendinni með prjón-
aðri, rauðri silkibuddu í.
Morrel tók budduna og horfði á hana. Hon-
um fanst að hann þekkja hana, fanst, að hann
hefði sjálfur einhvertíma átt hana. Budda þessi
var þannig gerð, að opið var á miðju, en pening-
amir voru geymdir til endanna.
Morrel opnaði budduna og í öðrum enda
hennar var reikningurinn fyrir 287,500 frönkum,
og var hann kvittaður . En í hinum var dem-
antur á stærð við heslitréshnotu; og í þeim enda
buddunnar var bréfmiði og á hann var ritað:
“Heimanmundur Júlíu”.
Morrel sat sem í draumi ofurlitla stund, þar
til að- klukkan í herberginu tók að slá ellefu, og
það var eins og hvert slag hennar gengi Morrel
til hjarta..
Svo stundi hann upþ: “Hvar fanstu þetta,
barnið mitt?”
“í húsi í Mellangötu, á fimta lofti, í litlu her-
bergi, fánn eg budduna með þessu í; hún lá þar á
liomi á hýllu, sem er yfir eldstæðinu,” svaraði
Júlía.
“En við eigum ekki þetta,” mælti Morrel.
Júlía svaraði engu, en rétti föður sínum bréf-
ið, sem ókunni maðurinn hafði afhent henni þá
un» morgunin.
“Fórstu ein,” spurði faðir hennar, eftir ,að
hann hafði lesið bréfið.
“Emanúel fór með mér,” svaraði Júlía,
^“Hann ætlaði að bíða eftir mér á horninu á Rue
de Musel, en það einkennilega var, að þegar eg
kom aftur var hann allur á burtu.”
“Herra Morrel!” var kallað í hreimfögrum
rómi fyrir utan skrifstofu dymar.
“Það er hann!” mælti Júlía, og rétt í því kom
Emanúel inn í skrifstofuna og skein gleði út úr
andliti hans og augum. “Pharaoh” hrópaði
hann upp: “Þeir hafa gefið Pharaoh merki,
Pharaoh er að sigla inn höfnina!”
Morrel sem hafði staðið upp, lét fallast nið-
ur í stól^ Það var eins og máttleysið gripi hann
heljartaki, og honum fanst að hann ekki skilja
minstu vitund í öllu þessu, sem var að gerast.
Og rétt í því kom sonur hans inn í skrifstof-
una og hrópaði: “Faðir minn hvernig datt þér
í'hug að segja að Pharaoh hefði farist? Vita-
vörðurinn var áðan að gefa lienni merki til inn-
siglingar, og þeir segja mér, að hún sé nú að
liafna sig. ”
“Kæru vinir!” mælti Morrel, “Ef þetta er
satt, þá hefir guð framkvæmt kraftaverk! Ómögu-
legt! ómögulegt! ’ ^
Hann vissi þá að það/var satt með budduna
demantinn og uppgjöf skuldarinnar, og var það
ekki síður óski'ljanlegt, en með Pharaoh.
“Já herra minn!” Mælti Cocles, sem nú var
og kominn inn í skrifstofu Morrels. “Hvað
getur alt þetta þýtt ? Pharaoh kominn?”
“ Vinir, látum oss fara og sjá. En guð h'jálpi
okkur, ef íþetta skvldi nú vera ósatt.”
Og þau fom öll út úr skrifstofunni og í gang-
inum fyrir utan mættu þau Mdme Morrel, sem
ekki hafði árætt inn í skrifstofuna.
Að vörmu spori voru þau komin niður að
höfn, þar var múgur og marmenni, en ál'lir létu
undan sfga, þegar Morrel fjölskyldan kom og al-
staðar kvað við frá mannfjöldanum: “Pharaoh!
Pharaoh!”
Og framundan Saint Jean turninum var skip
með rá og reiða. Á framkinnung skipsins var
letrað með skýruni hvítum stöfum: “Pharaoh
Morrel and son of Marseilles.” Það leit að öllu
leyti eins út og Pharaoh, hlaðið með sömu vöru-
tegundum og liún átti að vera lilaðin; þetta voru
engar missýningar. Þarna var Pharaoh, hún
leið liægt inn á liöfnina kastaði akkerum og
lagðist. Seglin voru tekin saman, og á þilfarinu
stóð Gunnard kafteinn, og skaint frá honum stóð
Penelon bátsveinn, og veifaði höfuðfati sínu til
Morrels.
Að efa,st lengur um það að Pharaoh væri
komin náði ekki nokkurri átt. Morrel sá það með
sínum eigín augnm, og þarna voru líka um tíu
þúsund manns, sem allir báiai vitni um það.
0g á meðan Morrel og sonur hans föðmuðust
fram ó hafnarbryggjunni í augsýn alls fólksins,
þá faldi maður sig á bak við lítið varmannsskýli,
sem þar var á bryggjunni. AndTít hans var að
mestu leyti hulið svörtu skeggi Hann veitti öllu,
er fram fór nákvæma eftirtekt, og þegar hann
sá feðgana faðmast í augsýn alls fólksins, sagði
hann, en þó svo lágt að jafnvel þeir sem næstir
honum stóðu, lieyrðu ekki. “Þér göfugu menn
gleðjist, guð blessi yður fyrir öll góðverkin, sem
þið hafið gjört, og þau sem þið eigið eftir ógjörð;
og látið þakklæti mitt hvfla í skugga góðgirni
yðar. ’ ’
Og með bros ó vörum, seon lýsti bæði ánægju
og glebi, gekk þessi maðum niður stiga, er þar
var rétt hjá honum, og niður á biðpall, sem bátar
lentu við, og ballaði: “Jacopo!” að vörmu spori
kom maður í róðrarbáti að biðpallinum. Ókunni
maðurinn steig upp í bátinn, og réri Jacopo svo
með hann út að lystiskútu fagurri, sem þar lá á
höfninni. Hann stökk léttilega úr bátnum og
upp á skútuna, snéri sér aftur við og leit til lands,
þar*sem fólkið þyrptist utan um Morrel, til þess
að óska honum til hamingju.
“Og nú,” mælti ókunni maðurinn í hljóði,
kveð eg viðkvæmnina, mannkær'leikann og þakk-
lætið, alt sem eykur viðkva'mnina í hjarta manns-
ins‘! Eg hefi verið verkfæri í hendi guðs til þess
að launa það, sem gott er. Nú svellur móður
hefndarguðsins í hjarta mér, og umboð hans er
mér falið, til þess að refsa þeim, sem ranglæti
hafa framið.” Svo gaf hann merki um að alt
væri til reiðu, og kallaði með snjallri röddu “til
liafs,” og lystiskútan snérist alveg eins og hún
skýldi orðin, og skréið tignarlega í hagstæðu
leiði til hafs.
Trú húsfreyjunnar. — Eftir Moody.
í borg einni á Englandi er mjög snoturt’trú-
boðshús. Sagan, sem hér fer á eftir, skýrir frá,
hvernig á húsi þessu stendur,
Það var fríhyggjumaður, sem bygði það:
Kona hans var bænrækin og guðhrædd kona, og
átti hún iðulega tal við hann um sálarástand hans,
en það hafði alls engin áhrif á hann. Presturinn
hennar mátti ekki staðnæmast þar í húsinu, biblí-
una mátti hann ails ekki sjá, og hann harðbannaði,
að um guðsríki væri talað í nærveru sinni.
Þegar húsfreyja var úrkulavonar um, að liún
gæti nokkuru til leiðar komið með samræðum við
mann sinn, tók hún það ráð, að biðja drottin um
frelsi hans á hverjum degi á hádegi. Manni sín-
um sagði hún ekki frá þessu.
Þessum upptekna hætti hélt hún áfram ár-
langt og lét engan dag úr falla. En hugsunarhátt-
ur mamWhennar tók engum stakkaskiftum. Samt
hélt hún áfram að biðja. Að hálfu öðru ári liðnu
fór tró hennar að verða hikandi og hún sagði við
sjálfa sig: “Skvldi þó þetta vera til nokkurs?
ætti eg ekki að hætta? — Nei, eg ætla að halda á-
fram. Ef tiT vill svarar drottinn bænum mínum,
ef ekki fyr, þá eftir minn dag. ’ ’ —
Þegar hér var komið, leit út fyrir, að Guð
liefði náð tilgangi sínum með hana. Um þessar
mundir bar sem sé svo við, að maður hennar kom
ekki einn dag heim til miðdagsmáltíðar um sama
leyti og liaim var vanur. Hún beið þá stundar-
korn eftir lionum í borðsalnum, en liann kom ekki
að heldur. Hún fór þá að forvitnast um, hvar
hann væri, fór um alt liúsið en fann hann hvergi,
þar sem hún gat ætlað að hann væri. Datt henni
þá í hug að leita í klefa þeim, þar sem liún var
vöii að biðja, og þar fann hún hann á knjánum í
bænarbaráttu við drottin — á sama staðnum, sem
hún hafði beðið í hálft annað ár. Nú var það hann,
sem bað um fyrirgefningu synda sinna.
Af þessu liafa konur vantrúaðra manna mikið
að læra. Drotinn sá trú þessarar konu og bæn-
heyrði hana.
------o------
Ungu meyjar!
Ungu meyjar! Islands dætur!
ykkar signi eg full.
Sólar-blóm! í sálum ykkar,
sé eg rauðagull.
Framtíðin er ykkár arinn,
ýkkar réttur lögum varinn.
Sigurglaða söngva’ eg heyri
svífa’ um dal og eyri.
Sé eg mömmu og ömmu ykkar
oft við dapya glóð
geyma elc}nin inst í sálu,
en ótal björg á slóð.
Þær liafa gengið þrautasprettinn,
þið að erfðum takið réttinn,
nýjar vonir, nýja tíma,
nægtir við að glífria.
Blysin loga björt í austri,
birtu slær um jörð.—
Vákifl, hlustib, veðrágnýrinn
vekur lífsins hjörð.
Nýi tíminn kallar, hvetur,
krafta’ á vogarskólir setur.
Ungu meyjar, birtu boðar
bjarmi’, er fjöllin roðar.
Litlu meyjar, landsins dætur,
l*sið nú mín stef,
eygi’ eg blóm á Iðavelli,
ykkur þau eg gef.
Ykkur vermir aldarsólin,
v ykkur helgast mentaskjólin,
ykkar starf mun auðga landið,
efla systrabandið.
Frcyja.
—Hlín
TIL UMHUGSUNAR.
Það er engin sönn lífsánægja til án hjálp-
fýsi. /
Sá sem ekki kann að krjúpa, getur aldrei
vonast eftir að komast hátt í lífinu.
Lífsánægjan er ekki innifalin í hlutum þeim
sem í kring um mann eru. heldur í vorri eigin
liugsun.
Vísdómur er failvaltur án handleiðslu guðs.
Hlýðni hjartans, er hjarta hlýðninnar.
Láturn oss gera guðs vilja, ekkert meira,
ekkert meira, ekkert annað.
Ljúktu við dagsverk þitt, plægðu þinn eigin
akur.; Ljúktu við öll þín verk.
Torfærur lífsins eru öllum ákveðnum mönn-
um livöt til framsóknar.
"Vonskann fær ekki vald yfir okkur alt í einu.
Vegur ógæfunnar er seinfarinn í fyrstu.
Vér líkjumst hugsunum vorum, meir og meir,
með hverjum líðaiida degi.
Fá af hinum góðu áformum vorum lifa lengi
ef þau eru ekki framkvæmd strax.
Vér erum jafnrflár, eða fátækir og hugsun
vor er.
1 áformum mannanna þroskast lunderni
þeirra.
Líkhringing yfir töpuðum tækifærum heyrir
ma'ður aldrei í þessu lífi.
þeim sem góðir eru er heimurinn góður, en
þeim, sem vondir eru, er hann slæmur.
Smjaður er ein tegund falskra peninga, sem
hégómaskapur vor gefur verðmwtL