Lögberg - 23.09.1920, Blaðsíða 1

Lögberg - 23.09.1920, Blaðsíða 1
SPEIRS-PARNELL BAKINGCO. ábyrgjast yður íulla vigt, beztu vörur fyr- ir lœgsta vt.3 sern verið getur. R E Y N IÐ Þ AÐ! TALSÍMI: Garry 2346 - WINNIPEG ef e. Það er til myndasmiður í borginni W. W. ROBSON 490 Main St. Garry 1320 ARGANGUR WINNIPEG, MANITOBA, FIMTUDAGINN 23. SEPT, 1920 NUMER Helztu Viðburðir Síðustu Viku Canada. Hér í Winnipeg hafði tolla- nednd tveggja daga viðdvöl, að hlýða á tillögur og kærur ýmsra stétta út af tollm/álum. Mr. Lamíbert kom þar fram fyrir hönd bændafélaga vesturlands og hélt því fram, að framleiðsla í landinu væri knúin inn á þröngt og óhaganlegt svið, með verndartollum, og fyrirkomulag tollanna væri eins óhaganlegt og dýrt, eins og hægt væri að hugsa sér. Hann tjáðist ekki fara fram á gagngerða byltingu í tollmálum, er kipti úr lagi iðnaði landsins,' en hann hélt því fram fyrir hönd sinna félaga, að tollar ættu að vera lagðir á í tekjuskyni fyrir landsjóð, og þá með beinum skött- um eins mikið og við mætti koma, og að tekjustofn ætti alls ekki að grundvalla á verndartollum. Af hálfu annara stétta voru mikil gögn fram lögð, eiríkum af hálfu félags verksmiðju eigenda, til stuðnings verndartoHum. Blekbytta sú er Sir Wilfred Laurier notaði jafnan á þingi, hefir verið sett í fagra umgerð og gefin til ágóða spítala nokkrum í Niagara Falls. Byttúnni hafði bjargað verið ;þá þinghúsið brann fyrir nokkrum árum. Stjórnarformaðurinn, Hon. Arth- ur Meighen er ráðinn að halda ræðu hér í borg snemma í haust. Sem stendur heldur hann hverja ræö- una af annari austanlands, nú á næstunni í Qvebec. Saskatchewan fylki átti afmæli þann i. September, voru þá liðin 15 ár síðan það komst i fylkjatölu. Siðan hafa framfarir þess verið stórstigari en dæmi eru til í þessu landi. einkanlega i akra og gripa- rækt. Fólkinu hefir fjölgað svo mikið, að tvö ein eru þvi fremri að því leyti. Að kornyrkju tekur það Öllum öðrum fylkjum fram og sön\u leiðis er þar meiri félagsskapur meðal bænda til sölu og kaupa, heldur en dæmi eru til á öðrum stöðum, hérna megin við pollinn. Á fundi verkamanna sambands í Montre^l var það viðtekið, aö hafa samtök meðal allra verkamanna, að kaupa kol án»milliliða frá kola- námum í Pennsylvania. Talið er víst, að G. J. H. Mal- colm, þingmaður yfrir Birtle kjör- dæmið, verði innan skamms út- nefndur í landbúnaðar ráðherra- embættið J stjórn Manitoba fylk- is, — Mr. Malcolm var fyrst kos- jnn á fylkisþing 27. nóv. 1909 og hefir átt þar sæti jafnan síðan sem þingmaður fyrir Birtle. Hann er búfræðingur af landbúnaðarskól- anum í Ontario og hefir reynst mjög nýtur og framtaksamur bóndi. — Fylgt hefir hann frjáls- lynda flokknum ávalt eindregið að málum og notið almenns trausts. Mr. Malcolm er fæddur í India, 20. dag ágústmán. ‘ árið 1865 og var faðir hans herforingi. — Hið nýja ráðherraefni fluttist til Canada 1882 og hóf búskap þegar að af- loknu námi. Hefir hann verið líf- ið og sálin í United Grain Growers félaginu í Manitoba. Ne\v Bruns\yick þingið hefir verið rofið og fara nýjar kosning- ar fram í haust. Útnefningar skulu fara fram 2. október næst- Mælt er að sundurþykkja í ráða- reytinu hafi orðið þess valdandi, að Foster yfirráðgjafi sá eigi aðra leið færa en að leysa þingið upp. Philippe Roy, umboðsmaður Canadastjórnar á Frakklandi, er staddur í Montreal um þessar mundir í þeim tilgangi að fá leið- andi menn í Quebec fylki til þess að hlutast til um að stofnað verði í París heimili eða stúdentagarður fyrir canadiska námsmenn, er þang|ið kunna að sækja. Teiur umbððsmaðurinn að slíkur bústað- ur muni kosta um hálfa miljón dala. Látinn er fyrir nokkrum dögum aðstoðar fjármála ráðherra Mani- tobo fylkis, Mr. W. J. Ptolemy, er gegnt hefir stöðu þeirri í síðast- liðin þrjátíu ár, nýtur borgari og vel að sér . Eftirmaður hans hef- ir þegar verið valinn og heitir sá Pearson. Talið er víst, að Hon. Mackenzie King, foringi frjálslynda flokks- ir.s í Canada, muni flytja stjcrn- málaerindi í Winnipeg þaun 25. okt. r.æstkomandi. Sagt er að hveitiuppskeran í Al- berta fylki muni verða eins mikil í ár og allar korntegundir til sam- ^ns voru þar í fylkinu í fyrra. Kosningarnar í St. John og Col- chester fóru fram hinn 20. þ.m. og náðu báðir ráðgjafar Meighen- stjórnarinnar endurkosningu með miklum meiri hluta atkvæða. Hon. F. B. McCurdy, ráðgjafi opinberra verka, var kosinn í Colchester kjördæmiriu með 1,500 atkvæðum umfram gagnsækjanda sinn, Capt. Hugh Dickson, er um kosningu sótti af hálfu bænda og verka- manna, en í iSt. John kjördæmi hlaut hlaut Hon. R. W. Wigmore, tollmála ráðgjafi 4,000 atkvæðum fleira en Dr. A. E. Emery, þing- mannsefni frjálslynda flokksins. Iðnaðar og verkamálaþing,: Trades and Labor Congress Can-: ada, hefir staðið yfir í Windsor, Ont., undanfarna viku. Sóttu þangað fulltrúar frá flestum verkamanna félögum í Canada þeim, er teljast til Verkamanna- sambands Ameríku, — American Federation of Labor. Embættis- menn þingsins voru allir endur- kosnir: Tom. Moore, forseti og Mr. Draper fjármálaritari. ping- ið lagði mikið kapp á að lögleidd- ur yrði 8 klukutima vinnutími og ,fór mjög hörðum orðum um bænda ,stjórnina í Ontario fyrir að hafa sniðgengið það mál. Vildi engar ályktanir taka í sambandi við rúss- nesku og írsku málin, en sagði þeim klofningi verkamannafélag- ana, er One Big Union nefnist og sagt hafði sig úr lögum við Verka- manna sambandið, stríð á hendur; taldi stefnu þá alt annað en æski- lega fyrir verkalýðinn í heild sinni. en líklegt talið að uppreistarmenn J séu valdir að verkinu. Or bœnum. Bretiand Lagarfoss væntanlegur til Mont- reál í dag með 73 farþega, er flest- ir koma til Winnipeg. íþróttafélag Fálkanna frægu nafni'ríefir nýlega haldið fund og kosið Haft er eftir manni að Long, sem kallaöur er akragróðri, að á Englandi sé hveitiuppskeran þriðjungi minni en í fyrra, hveitilönd færst saman um meir en 5 miljónir ekra með 38 miljón bus. afrakstri, en uppskera i Mr. Maxwell af þeim mundi fæða 7 miljónir j ---------- manns og hálfri botur. Um hafra birtufUtÍr ÍðlJ „ u,fa v:t - • stjórn þannig skipaða; r nata vit a. Heiðursfors_. Hon.T. H. Johnson. Heið.-varafors.: Harvey Benson. Forseti: Herbert Axford. Varafors.: H. M. Hannesson. Fjármálarit.: W. A. Albert. Framkvæmdarstjóri var kosinn segir hann sömu sögu, að miklu 1 minni sé uppskeran af þeim, en j barley uppskeran tjáist miklu ríf-1 ari en áður, vegna þess að stjórnin j hafði ekkert vald yfir henni, en j réði hinum báðum, en úr barleyj er öl ibúið til. Gripum hefir fækk- að þar í landi svo mikiu nemur og fénaði líka, eftir því sem sami maður er borinn fyrir. aðarmála. eftir Herbert W. Magoun, Ph. D. II. Að komast á fram, er að vera í tkki við fjárpyndir riðinn. Fjár- . auðnármenn geta vel haft fjár- pyndar innræti. Hver sem leitar Rauðar gerast konur nú á Bret- j siía’Kka sér í hag, hvort sem hann landi, svo ramt kveður að roða verziar> hefir menn i vinnu eða þeirra, að fatnaður þeirra er **"tyjunur fyrii* aðra, sá hinn sami kveðinn að vera skuli hárauður I e) “profiteer”. næsta veizlu missiri, hattar líka og | hagSmuna önnur útvortis sundurgerð, Hvaðanœfa. Stjórnarástandið í Ástralíu er, farið áð verða heldur flókið upp á 1 fr^ og kunnugt er kannast við það, er það sækir Sá leitar sinna rneð þeim hætti, að hann lætur sig annara réttindi engu skifta. Starfalaun eru sá hluti gróðans, sem Yrki ber úr býtum, því að verkalaun eru ‘‘ávöxtur verka” eða “ábati” og meiningin í “profiteer” getur ekki skorðast svo að verkalaun verði j henni skilin. Verkafólkið hluta síðkastið. Eins og kunnugt .stofnaði Hughes yfirráðgjafi sam-1 ,steypustjórn eftir síðustu kosn- ingar, 'með því að enginn einn flokkur út af fyrir sig reyndist hafa nægilegt bolmagn. Nú er illur kur kominn upp í herbúðum stjórnarinnar og líklegt talið, að hún verði neydd til að láta fara fram nýjar kosningar innan sft- fyrir stjórnina, eiga verksmiðjur eða vinna fyrir aðra, stunda það að búa til “soap”. Aðferðirnar eru inismunandi, en hvötin sú sama. Rétt hér skyldi slá varnagla. Smásölu prísar eru hér um bil tvöfaldir á við stórsöluprisa, og það finst þeim sem vinna, vera bert rán. En i rauninni er ekki svo. Smásalinn hefir sömu auka- getur að gjalda og aðrir, en hjá smásölum eru þær bæði leiga af 3,1 húsnæði og af arðlausum auði (dormant capital) eða fé, sem bundið cr í varningi í hillunum. peir peningar borga enga leigu og gamla lögmálið, að iþað kostar eins mikið að selja vöru, eins og að búa hana til, er þar enn áð verki. Tökum aftur til dæmis Ihlutinn, sein fyr var nefndur og kostaði tólf dali og fimtíu cent. Smásal- inn verður að eyða í hann fimni eða tíu dölum áður en hann selur hann. Segjum sjö og fimtiu, það meinar luttugu dali fyrir það sem hann kostar og fimm fyrir ágóða— tuttugu og fimm af hundraði, með ófáanlegum skuldum og livikulu verði að gera fyrir. Mundu verka- I menn leggja meira í hættu? Tæp- I lega. Jafnvel með þeim kostum , verða fæstir langgæðir í sýslan- ii.ni. Tökum annað-atriði. peir sem vinna, gefa cngan gaum réttind- um hluthafa. En án hluthafa og þess fjár, ,sein þeir hafa saman- j dregið, mundi iðnaður verða af- velta. Meir cn það, eigendur í félögum eiga mörgum smíðum í Boston fyrir löngu, tók verkamenn gera eins, og þeir menn sína með sér í stjórn starfs- ættu að vera svo sannsýnir, að ins. pað hepnaðist svo vel,, kannast við það. afi hann gerði tilraun til að fá aðra j Er ekki kominn tími til að skilja, sem sömu starfsgrein stunduðu j að það borgar sig betur að þjóna til að gera það sama. Tókst hon- J mannfólkinu heldur en “soap”? um þafi? Tæplega. Sterkasta j pjónustu er sæla samfara og jafn mótstaða'n kom frá verkamönnum; vel háleit gæfa. Piltag okkar og leigðir manndráparar reyndu J komust að raun um það í kúlna- að drepa hann í Chicago. Hann j hríð og skeytadrífu. Aldrei sagði sínar farir ekki sléttar í j fylgdi hún “soap” og getur aldrei Congregational Club í Boston og j fylgt. Salomon fór alt ,sem far- frásaga varpaði viðia Ijósi. pað eru til verkpforkólfar sem vilja ekki sanr.sýni, þeir vilja njóta valds og inr.tekta af slægð- ,um (exploited) verkmönndm. Sum- ir verkamenn vita þetta. Svo segja þeir mér. ið varð i því efni og reyndist lífið “hégómi og sálarkvöl”. Sáluhjálp- ar hermær fer það sem fariö verð- ur, og kraftar leyfa, til þjónustu, og henni reynist lífið alskostar j geðfelt og eigulegt. “Meðfram j þjónustu lífsleið bera blómin á- Svo vill vel til að andinn sá, að ! vöxt sífeldlega og hvergi annar- miða alt við gjald, er ekki alstaðar1 staðar.” Sumir af okkur hafa gert nálægur. peir sém fóru yfir sjó- j tilraunir og vitum fyrir víst, að inn, fjórar míljónir talsins. 3áu í þetta er satt. Ef verkamenn og ekki til gjalds eða gróða. peir >eir sem þeir vinna fyrir, vildu bufiu mannkindinni lif aitt fyrir' gera hifi sama, mundi þeim mikil hugsjón. peir þekkja og kunna 1 vizka veitast um þann leyndardóm að meta samvinnu og ibróðuruhg. j hvernig lifa skal svo að þeim Mun mauráhugur þeirra sem j vegni vel og séu sælir. (Aðsent). Fréttabréf. Verkalaun koma af ágóða i heild sinni ásamt öfirum kostnaði eða útlátum. pau eru útgjaldamegin ‘njá þeim, sem unnið er fyrir og á- bata hluti þeirra, sem vinnuna inna af hendi, á sama hátt og það í sem afgangs verður sölukostnaði, er hreinn gróði kaupmanns, en Bandaríkin hættum að mæta. peir valda því að ný fyrirtæki má. st.ofna og af því leiðir margar áhættur fyrir þá. Tökum ‘American Telegraphone’. pað fyrirtæki ciga seytján þús- und hluthafar og það er í sjálfu sér álíka mætishlutur og tele- fónninn. Alt um )?að ihafa hlut- irnir fallið svo að nú er hundraðs- hlutur hver minna virði en tutt- ugu af kostnaðar eða sannvirði, 1 skamms. | útgjalda atriði þeirra sem kaupa ; af smásala og ne'a hlutinn. í j stjórn og hluthafar komnir í mála- Herrero er sá nefndur, sem sak-J smásöluverði er allur kostnaSur j ferii og j,eir sem lögðu fé í félag- 1 aður er um að hafa banað Carr-j og anur arður falinn. Svo verður|ið) eiga á hættu að missa hvert. •tiza, forsetanum í Mtexico, þa | að vera, ef viðskifti haldast, >>ví j cont sem þair borguðu fyrir hlut Kosningar fóru fram í Maine ,-íki, sem féllu Repúblíkanaflokkn- pm í vil. peirra ríkisstjóra efni, F. H. Parkhurst, fékk stærri meiri hluta en dæmi finnast til, allir fulltrúar til efri málstofunnar eru úr þeim flokki og mjög stór meiri hluti þeirra mbgin í neðri málstofu ríkisþings. Konurnar í Maine greiddu atkvæði í fyrsta sinn og fylgdu Repblikana flokkn- um eindregið. pykir þeim vænlega horfa um sigur sinn í forseta- kosningum í haust, er þann flokk fylla. Matvælapnísar lækkuðu í Banda ríkjum i ágústmánuði um 12 prct. fið meðaltali, en eldiviðarverS fór upp að líku skapi, en allir voru prísarnir hærri heldur en um sama»leyti i fyrra, en 167 prct. hærri heldur en um líkt leyti ár- i 1914. í kolanámum Pennsylvania eru allir kolanámumenn að verki eftir verkaföll æriS tíð að undanförnu, eftir því sem blöð skýra frá. Fregnir frá hagfræðistofunni í Washington segja, að flestar nauð- synjavörur séu heldur að lækka í verði, þó hægt fari. Látinn er fyrir skömmu að heimili sínu i Traer, Iowa, James Wi'lson, fyrrum landbnaðarráð- herra i Bandaríkjunum, áttatíu og fimm ára að aldri. Póstmálaráðherrann, Mr. Burle- son, hefir lýst yfir því, að í haust veröi komnir á póstflutningar í loftinu milli Bandaríkjanna og Cuba. Wilson forseti hefir fallist á uppástungur frá Federal Anthra- cite nefndinni, um að veita náma- mönnum launahækun, er nemur 20 pf hundraði. Neðri málstofan í Tennesee- þinginu hefir samþykt lögin um rýmkun kosningaréttarins, er veita konum fuill stjórnarréttindi til móts við karlmenn, með 47 at- kvæðum gegrí 24. Sprenging alimikil varð nýlega í Wal'l stræti, New York, rétt framan við banka J. P. Morgan & Co., er varð mikilla spella vald- andi. Milli þrjátíu og fjörutóu manns týndu lífi, en margir lim- lestust. Skemdir urðu einnig talsverðar á byggingum. Lög- reglan er að rannsaka málið; hefir þó enn eigi komist að orsökunum, hann flýði í vor eð var. Herrero tjáist nú vera í uppreisn 1 •- gegn einhverri stjórn, en fréttir geta ekki um hvar eða hver hún sé. ina. pað fer alt eftir því, hver málalok verða. Mundi );að vera sanngjarnt af þeim, sem vinna, að fara eftir núverandi prís, og fyljfja því svo að alt “vatn” sé Sá sami j fij fjárauðnar mundi reka með ööru lagi, hverju sem væri. par af kemur, að svo inargir verða creiga. peir, sem vinna, mundu sigla til ibrots, ef þeir reyndu að skipa hlutum á þeim grundvelli j kreist út, sem í.þessu falli mundi uppi loftferðum d þessárT he?m7 | sem nú er fvni'augum þeirra því vera afi eins tap vegna ein- álfu. Loftskip þau eiga að vera I pð hann er fjarmunalega hrorleg. | hverrar skyssu í meðferðmm? Vér svo stór, að flutt geti 20 til 30 far-j ur og ómögulegur. | bluthafar lögðum fram góðan og þega, ásamt farangri þeirra, ogj Kfnale« Vóg eru óvinnandl °«| Kildar» cyri, afirir hluthafar hafa þa2 hrafiskreið, að ekki burfi'Jafnvsl stjiprnir komast ekki hja gert það sama alt upp til ákvæðis- nema hálfan annan sólarhring til Félag telst stofnað til afi halda hiifðu stríðift fyrir féþúfu, vinna á ■ þá og stinga þá svefnþorni? TEtti þaft eklci heldur að vekja hjáj þeim viöbjóð á svo lúalegum smá-j sálarskap, er þeir r.ú berjast við ^ afi bjarga heimalandi sínu í þess orustum við ágirnd? peir sem virina fyrir kaupi eru nú einmitt að rsyma að gera það. peir hafa sparafi og dregið við sig, eins og allir sem hafa tilteknar tekjur, og þeir eru miklu fálát-# ari um háan kostnað nauðsynja, heldur en verkmer.n, sem gera sitt ýtrasta til að hækka har.n, þó ekki viti þeir af því, með því afi heimta 'hærra kaup án þess afi auka afkornu! Ef þeir tvöfalda verS hluta með því móti, þá er það mikil fávizka að ætla sér að geta keypt þá með gamla verStnu. pað gétur ekki látið sig gera. Viðskifti kunna að hafa ver-: t akrl) ávaxtatrjám og iberjarunn- ift lögleyfð víking *eða ránskapur ^ uni) a 100 dali ekruna. Orsökin aft sumu ieyti afi undanförnu; enjhjá þeim manni er sú sama og hjá ekki mun það bæta úr skák að gera j öðrum hér í kring um Blaine, að nú verk að lögleyfðu ráni. En 1 hann verður að selja landeignina sú veröur raunin á. ?f sumar fyr-U’egna ellilasleika og þreytu, því irhugaðar ráðagenðir eru krufð.í^ hálf tylft sé upp komin af son- | um og dætrum, eru þau oll flogm Alt af er Blaine bær að færast í aukana. Á þessu yfirstandandi ári hafa átt sér stað stórkostlegar umbætur af ýmsu tagi, en þó mest unnið að “concrete” brautagerð bæði innan bæjar og utan. Nú er verið að klára 16 milna braut aust- ur i land til þorps sem heitir Lindin. Ágætis akuryrkjuland iiggur utan við það þorp, og er það mest upptekið af Hollendingum, og hafa margir 80 til 160 ekrur í akri og frá 25 til 60 bushel af hveiti og frá 75 til 150 bush. af höfrum af ekrunni, og það bezta er, afi uppskeran bregzt aldrei. Henni grandar hvorki hagl, ryð né frost, en dýr eru lönd þar. Eg 1 hitti t. d. gamlan mann, sem er til ! með að selja 80 ekrur af landi, alt út í veður og vind, því að lifa sem ar til mergjar. peir sem pre- öika toróðurhug mega ekki yænta, efia bóndakona úti a landi, þess af okkur hinun at Vlt -e?gJ*ier eitthvað annað en núverandi um til elakuna en þeir bríðurinn., ungd5mur kærir sig um, með svo pafi er ekici annað er. sérréttindi 1 j fúum Undantekningum, aft naum- nýrri mynd, einmitt þaft sama J ast er vert ag minnast á. aem þeir álita svo ranglátt. -Við , Eg befi verig ag oska með sjálf- himr viljum vera bræður ekki i um mer> aft hingafi kæmu svo sem er ferðarinnar hafanna á milli. Tiu miljónir dala hefirifélag þetta til að byrja með og ætlar að hafa 20 för til byrjunar. í Tampico, Mexico, kom eldur upp í olíu ‘tank' sem breiddist út mjög skjótt, svo að á skammri stund brunnu fjörutíu hús, tvö skip er höffi voru i förum á fljótinu og margir flutnings vagnar. Skafii metinn eina miljón dala. Forsetinn á Frakklandi er afi láta af embætti sökurn heilsuleysis. Har\n varfi fyrir því slysi, afi detta út úr svefnvagni í lest, sem var á hraöri ferö. fékk ]>á meifisli, sem hann víst er tæplega jafnafiur af. enda furðulegt, að hann skyldi sleppa mefi lifi. Stjórnarformaöur Giolitti á ítal- íu hefir til'kynnt afi hann ætli afi setja nefnd til afi breyta iönaðar fyrirkomulagi á þá leiö, afi verka- menn hafi hönd í bagga með því hvemig iðnaðar fyrirtæki eru rekin. I’eir, sem ifinstofnanir eiga. taka en láta verkamenn halda áfram þessu illa, en kjósa þafi heldur afi taka þær af þeim naufiugum viljugum og reka þær. Sam- tök verkamanna láta vel yfir þessu nema þeir sem sækja til gagngerðra lireytinga á fyrirkomtilagi þjófifél- agsins. Haft er eftir manni sem ferfiast hefir nýlega um Þýzkaland, afi ekki muni miklar líkur til afi þjóSin nái bráðlega sínum fyrri blómlega hag. Honuni virtist dæmalaus óhugur í fólkinu sem vinna verSur, einkum vegna þess afi álögur eru gífurlegar. “,Til hvers er að vinna,” hefir hann eftir þeim, “ef stjórnin gleypir alt með. sköttum og tollum.” peim. pó auðugar séu, þá gerirjverðs jafnvel, svo sem satt það hvorki til né frá. Ef útgjöld j UR1 yerðmæt slcjöl járnbrauta. fara upp, þá fara skattar upp að j Falskur mælikvarði hefir verið sama skapi, og fólkiö greiðir isis- j kappsamlega boðaður og þeir, sem muninn. peir sem vinna fyrir | vinna, hafa verið ekki að eins síður en elskendur og hafa þá afi elskendum og bræðrum líka. Vér þurfum alíir hver annars mefi. Samfélag án daglauna- manna er líkast einum drengj-, anna okkar, sem korr. fótalaus til baka úr stríðinu. Samfélag án meðalstéttar er eins og maður stjórnina, geta þess vegna verið, leiddír afvega, heldur hefir þeim handleggjalaus. Samfélag án ar mest kúabú og seiur rjóma til fjárdráttarmenn. Margir þeirra veriS glapin sýn. peim hefir ver- mentastéttar er ein.s og maftur án 1 “ eru það, því stjórnarþjónar eru! ið kent, að enginn “framleiddi” heilavits — vinnur hugsunarlaust fáráðar, að margra dómi, einkum j nema þeir. pað er ekki satt. peir j eins og vél. Jafnvel Lenin skil- þeirra, sem eru þeim vel kunnug- j gera ekki nema stýra vélinni. Án 1 ur það nú. Hendur :og fætur eru ir. Eg komst að því i Washing-1 vélanna gætu þeir, sem vinna, ekk- j einkis virfti nema höfuð sé til afi ton. | ert “framleitt”. pær vélar eru stjórna þeim. Heilavitið, en 50—100 góftir efnabændur þarna austan úr hagl, frosta og ryð- plássunum, og keyptu stóran hluta af landi því, er eg hefi áður minst a. Eftir því sem eg veit bezt, er að eins einn landi búsettur þar á slóðum, og er það Friðrik H. Revkjalín; hann hefir að eins 20 ekrur af landi og líður vel, stund- peim er ekki að öllu leyti um að framleiddar af heilaviti.Arðsamleg kenna hvernig komið er; því aðj meðferð þeirra er öll framleidd af gæta skyldi þess, hve óviss stjórn-1 heilaviti. Heilavitið er aðal- og arvinnan er. TiLhögunin er skökk.! frum-framleiðandinn, ekki menn- Fé. sem ekki er unnið til (the un-| ímir, sem vinna méð höndunum. earned money) — og allir vita, að i Takið hailavitið burtu og þá mun i satt er? það er til — er kallað “soap”, og j öll samfélags grindin hrynja og | Sf Auftur og Yrki gætu öllum er ætlað að eiga hlut í því. j pá munum vér hverfa aftur ti! | sinni mæst á þeim grundvelli, og Ef því er ekki sint, kunna ýms á- villu og látlauss stríðs. hlaup aS koma fyrir, hvar með! pað er vafalaust satt, að Auður hvorki Aufiur né Yrki, stjórna gangi hlutanna í rauninni, þó báfiir séu naufisynlegir eins og tvær her.dur, er heilinn stjórnar. Hví ekki að karínast við það sem Lindin. Eg get um þetta pláss af því eg man ekki til, að eg hafi heyrt um það getið áSur. Svo er annað, sem eg vil gata hér. pað er um friöarbogann, sem er í smíðum á landamærunum milli Canada og Bandaríkjanna. Eg kom þangað í vikunni sem leið og hafði þar góðan tima. pað er ör- skamt frá pósthúsi bæjarins. petta er stórkostleg bygging, öll þykkum teljast voveifur af rauðheitum samskeytum eða skakksettum plönkum. Jafnvel yfirboðarar eru háðir þessu, því þeir þykjast nauð- beygðir til að láta “jo.bs” haldast. Dugleysi í stjórnar framkvæmd- um stafar mikið frá “soap”. Heið- virðir hafa viðbjóð á því, en geta ekki að gert. Aðrir eru fúsir til að taka við sínum skerf og álíta mikinn rétt. peir skyldu ekki of ströngum dómi dæmdir, því ekki er það tekið út með sældinni að vera ráðvandur sér til skaða, og fleiri ástæður eru til. pað eru fleiri meft því marki brendir aft þykja vænt um “soap” en ein stétt efta flokkur manna. Matvæla- okrarar hafa þaS, ranglátir vinnu- veitendur hafa það, verkamanna forkólfar líka, sem vinna fyrir sér með, því að kveikja óróa, ofa- fær meir en sinn skerf; en þeir, sem heita vitinu, eru eins ill-a haldnir efta ver, heldur en strit- vinnufólk, því þeir vinna fyrir vissum launum, tilteknum í gang- eyri, og koma ekki verkföllum við. Fyrir hvert lærdóms ár strit- vinnufólks hafa hjarnavinnumenn brúkaft tíu, með ótilteknum vinnu- stundum. peirra nám kostaði peninga — ósvikna peninga. Eg þeklíi þaft, því eg var kominn yfir þrítugt, þá eg sá mér fært að emu uf cementl> 16 tonna í veggjum, og var neðsta loftift kom- ,v . i ift og er hæð undir það um eSa yfir unnið trúlega saman, þa' mæt-ti 20 fet; turninn) esa hvað eg á að sanngjörn skifting efna ef til vill kalia þ’a^ er 28 fet á kant aft neð- komast að, því að þá þyrfti enga; an ,og mjókkar svo lítið eitt vift sjóði til ifinaSarstríðs, ábatanum j hverja lyftingu efta loft. Sagt er mætti skifta jafnt, eyfisla mundi jað byggingin verfti 70 fet á hæíV aftakast aft miklu ieyti, strit mætti Á toppinum á þessu tröllasmiði á stórlega minka og mikið spara ! þessi friðarbogi aft standa, með 500 þar vift, lögmannagjöld mætti rafmagnsljósum og á hvert ljos • 1 v , . , ... kasta fra ser jafnmiklu ljos- minka um helming, slys mætti 30 J v -1 , . rnagni og 120 kerti. varast og nalega komast alveg *ér y|r aagtf afi Bandaríkin og hjá þeim, ellistyrk og iönaftar á- Canada leg6u tu $50,000 (eg held byrgð mætti veita án kauphækk- hv0rt) og svo Great Northern R. unar, góðvild gæti ráðið viðskift- R félagiö hvaft mikið sem til vant- um þeirra sem unnið er fyrir og ar, paft eru fimm ekrur af landi þeirra sem vinna, í stað úlfúöar Sem á að ryðja húsum og skógi af kvongast, og jafnvel þá var eg j sem nú ræftur mestu, greiðvikni og og gera að skemtigarði með eins- ekki laus við skuldir frá námsár- unum. Er það nú sannsýnilegt, afi lærftir menn fái helrpingi minna kaup en stritvinnu fólk, ef litið er á málið frá þessu sjónarmiði? Ef sá, sem stýrir reift þeirri, er vöru- iest togar, hefir 4,700 dali í árleg- menn sömuleiðis, sem berjast fyr- ar inntektir, eins og sagt er að ir samtökum til vanhalda í verk- j eigi sér stað, hvaft ætti þá skóla- um (sábotage), þeir sem verkfall1 kennarinn að fá? Hann gerir ótal gera til þess að öðlast meira en J athafnir aðrar mögulegar, og ef sanngjarnt er, eru undir sömu j hann væri ekki, mundu flestar synd seldir, einnig sá, sem sækist þeirra hrörna. Er unt að leggja eftir óhóflegum ábata, og ekki | hans starf og stöðu niður? Frá Vladivostock fór skip Band- aríkjastjórnar með yfir 1300 her- menn úr Bæheimi. í miöjum ágúst- mánuði, en til þess hefir ekki síður hver sá, er notar sér hvert j Vér þurfum aft kynnast og skilja spurzt enn þá að sögn, en lausa- atvik er býðst til ábötunar sjálfs og vinna saman. Sumir hafa frétt segir það farist hafa fyrir sin- Allir “profiteers”, hvort sem j séft glætu en sumir eru sjónlaus- Hong Kong i Kína. þeir verzla með matvæli, vinna! ir. Maðúr sem stjórnaði húsa- hjálpsemi gæti komið í stað grun- semdar og vantrausts, og Auður gæti haft ráð á að sýna sanngirni, er ekki þyrfti fyrir vanhöldum að gera, verkföllum, vinnuteppu, stuldi á efní og týndum eða tekn- um áhöldum og vélábrotum, tíma- eyðslu og spjöllum á unnu efni. Alt þetta dregur úr launakost- framfara i um efta fséri til að hækka kaup og Blaine og konar skíðgarfti í kring, og er það álit okkar hér í Blaine, að járn- brautarfélagið ætli sér að byggja þar eitt það stórkostlegasta hótel til að taka á móti auðmönnum, kóngum og keisurum allsstaðar að úr veröldinni. Já, eitt er víst, þessi bygging. sem verifi er aft reisa hér, er til komandi tíft fyrir getur haft meiri fé- knýr þann sem vinnu þiggur, til lagsskap í för með sér á komandi að gera fyrir tjóni. Láti hann það ógert, þá kemst hann í þrot, fyr eða síftar. Ef honum tekst að færa niftur kostnáð, þá getur hann grætt — mikið, ef til vill — en öllu því fylgir áhætta og henni þes’su mikla meginlandi. vilja menn ekki sæta, nema mikið s. A. Anderson. gróðafæri gefist. Sjálfir mundu B. 697 Blaine, Wash árum en menn geta ímyndað sér nú, milli Bandaríkja og Canada. Bara að þessi friðarbogi yrfti til þess að saman drægi svo meft þeim ríkjum, að meft tíð og tíma verði eitt sauðahús og einn hirðir ►

x

Lögberg

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lögberg
https://timarit.is/publication/132

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.