Lögberg - 14.10.1920, Blaðsíða 1

SPEIRS-PARNELL BAKING CO.
ábyrgjast yður
fulla vigt, beztu vörur fyr-
ir lœgsta verð sem verið
getur. R E Y NIÐ Þ AÐ!
TALSÍMI: Garry 2346 - WINNIPEG
Það er til myndasmiður
í borginni
W. W. ROBSON
490 Main St. - Garry 1320
I
33. ARGANGUR
WHMNIPEG, MANITOBA, FIMTUDAGINN 14. OKTÓBER 1920
NUMER 41
Helztu Viðburðir
Síðustu Viku
Canada.
Menn þykjast hafa fundið i
bergi í Al'bertafylkinu steinrunn-
inn Dinosaur, er það höggorms-
tegund afar stór, alt a5 8o fetum á
lengd sem nú er útdauS, en hefir
auösjáanlega veriö mikið af bæði
í Ameríku og víðar á liðnum öld-
utn, því leyfar þess kvikindis finn-
ast nokkuð viða í jörðu.. Þessi
steinrunni Dinosaur hefir verið
högginn úr berginu þar sem hann
fanst vestur i Red Deer dalnum í
Alberta fylkinu og fluttur á kon-
unglega náttúrugripa safnið í On-
tario. Náttúrufræðingar halda
að þessar leyfar séu um 3,000,000
ára gamlar.
Tollrannsóknarnefnd Canada
stjórnarinnar hefir haft fundi und-
anfarandi daga í Saskatoon, Sask.
og fluttu verksmiðjueigendur í
Saskatoon mál sitt fyrir henni og
fóru fram á að nauösynlegt væri að
«f iðnaður þeirra ætti að geta hald-
ið áfram og blómgvast, þá mætti
ekki nema í burtu verndartollinn.
Það sem verksmiðju og iðnaðar-
stofnanir í Saskatoon fóru fram á
var:
1. Að iðnaður sá sem nú væri
rekin í landinu yrði tryggður á
sanngjarnan hátt, og líka iðnaðar-
greinar þær sem stofnaðar yrðu og
væru líklegar til að geta þrifist.
2. Að verndartollar verði lækk-
aðir í þeim tilfellum er með rökum
væri hægt að sýna að þeir væru ó-
sanngjarnlega háir eða þar sem
verndartollar væru notaðir til þess
að heimta ósanngjarnlega hátt verð
af almenningi.
3. Að nefnd manna væri skipuð
sem það eitt hefði fyrir stafni að
gefa landstjórninni ábyggilegar
bendingar í sambandi við tolllög-
gjöf landsins og hvenær tollar
skyldu hækkaðir eða lækkaðir, og í
þeirri nefnd væru menn sem óháð-
ir væru pólitískum flokka áhrifum.
Þar næst komu bændur, sem búa
út frá Saskatoon á fund tollmála-
nefndarinnar, og bentu á að verndar
tollurinn væri blátt áfam að eyði-
leggja landbúnaðinn. Kváðu ak-
uryrkju verkfæri svo dýr orðin að
það væri frágangs sök fyrir fátæka
bændur að kaupa þau, og afleið-
ingin væri sú að menn yfirgæfu
lönd sín og leituðu í bæina sér og
sínum til lífsframfærslu. 30% af
bændum í kringum Sa^katoon hefðu
haft hagnað af búum sínum, en þeir
væru í öllum tilfellum menn sem
keypt hefðu verkfæri sín og bús-
höld fyrir nokkuö mörgum árum
síðan, áður en þeir óvita prísar
komust á sem menn eiga nú að
mæta.
50% af bændum drægju aðeins
fram lífið, þó þeir þræluðu frá
morgni til kvelds, og 20% af bænd-
um i vorum héruðum sögðu þessir
umboðsmenn bændanna, verða að
yfirgefa lönd sín sem þeir væru
búnir að vinna meira og minna á
og þetta ástand væri mest verndar
tollunum að kenna.
Sykur hefir fallið ofan i 11 cent
pundið í New York í smásölu.
Sykurkongar Bandaríkjanna urðu
æfir þegar sykurinn féll í verði og
fóru til stjórnarinnar í Washing-
ton og báðu um vernd á meðan þeir
væru að selja sykurforða þann sern
þeir hefðu á hendi og hefðu borgað
miklu hærra veröi en sykurinn
seldist nú fyrir. Bandaríkjastjórn-
in neitaði að verða við þessu, svo
þeir urðú að mæta samkepninni.
í Canaada hefir þetta farið öðru-
visi. Þar hefir verslunarnefndin
sem ekkert hefir heyrst til nú í
langa tíð, farið á stúfana og beðið
um verndun fyrir sykurmylnurnar
i Canada frá óvinunum þarna fyrir
sunnan línuna sem selja sykurinn
svo óhæfilega ódýrt.
Þeir segja að sykurmylnueig-
endurnir í Canada verði að fá að
selja sykurbyrðir sínar á ig^c.
pundið unz þær séu uppseldar og til
(þess hefir stjórnin verið fús að
hjálpa með því að leiða í gildi lög
sem banna að flytja vörur í
stórum stíl inn í Canada og selja
jþær þar ódýrari en fimm af hundr-
aði fyrir neðan verð það sem sú
vara selst fyrir í heima landinu.
Fylkiskosningar í New Bruns-
wick fóru fram 9 þ.m. og úrslitin
urðu þau að Fosterstjórnin, sem
setið hefir að völdum i New Bruns-
wick síðan 1917, vann 24 sæti af
48.
Afturhaldsmenn, 13; Bændur 9
og Verkamenn, 2. Haldið er að
Hon. Walter E. Foster forsætisráð-
herra og stjórn hans (þó tveir af
ráðgjöfum hans féllu) geti haldið
völdum.
------0------
Bandaríkin
Á fundi sem hafnaumboðsmenn
i Bandaríkjunum héldu nýlega i
Chicago lýsti yfirumsjónarmaður
stjórnarinnar í Bandarík/unum yfir
því að ef Bandaríkjamenn kynnu að
stjórna höfnum sínum rétt þá væru
þeir orðnir fremstu siglingamenn
heimsins—fremri en Bretar.
Verkfall sem 5,000 menn hafa
tekið þátt í hefir staðið yfir í Vesc-
ur Kentucky, þar til nú fyrir fáum
dögum að verkamanna félögin
skárust í leikinn og kröfðust þess
að mennirnir tækju aftur til vinnu,
mót því að allir þeir sem í mánað-
arvistum vNina fengju $1.50 launa
viðbót 'á dag, aðrir en þeir er
keyra hest, eða mótorvagna, fengju
$1.75 launa viðbót.
Hætt er vinnu í kolanámum og á
járnverkstöðum Hill-Side Coal og
jámnámufélagsins, og Pennsylvan-
ia kola félagsins í Wilkisbarr, Pa.
sökum verkfalla.
J. M. Hannaford, forseti North-
ern Pacific járnbrautafélagsins hef-
ir sagt af sér því embætti, og við-
tekur 19. nóvember Charles Donn-
elly í St. Paul Minn., varaforseti
félagsins. Mr. Hannaford verður
70 ára gamall 19. næsta mánaðar.
Willis-Overland bifreiða félagið
alkunna hefir sagt 4,500 manns upp
vinnu í verksmiðjum sínum í Tol-
edo, Ohio. Ástæðan sem félagið
gefur er þverrandi eftirspurn eftir
bifreiðum.
Tveir menn gengu inn í vagnstöð
i Bloomer Wis. þar sem margir
voru við vinnu og fjöldi beið eftir
eimlest sem var á leiðinni, og það
ætlað; að fara með. Þegar menn-
irnir komu inn tóku þeir marg-
hleypur upp úr vösum sinum, ráku
fólkið samaan í horn á bygging-
unni og höfðu í burtu með sér
$1,100 í peningum.
Þeir sem keyra mjólk um götur
New York borgar, og í verkamanna
félögum standa , hafa gjört hús-
bændum sínum aðvart, að hér eftir
vinni þeir ekki fyrir minna en $10
á dag.
Maður einn frá Texas sem Ed-
ward heitir, var dæmdur í þrjátíu
og sex ára fangelsi fyrir að myrða
nágranna sinn. Skömmu eftir að
maðurinn kom í fangelsið sendu
vinir hans bænarskrá til O. B. Col-
quitt sem þá var ríkisstjóri í Texas,
og beiddu um að liann væri náðað-
ur, sökum þess að við yfirheyrsluna
hefði ekki sannast að haann hefði
verið valdur að morði því er hann
var sakaður um. Ríkisstjóri Col-
quitt varð við þessari bón þeirra.
En þegar til mannsins kom þver-
neitaði haann að þyggja uppgjöf á
sök þessari og bar fyrir að hann
hefði enn ekki tekiö út næga refs-
ingu. Nokkrum árum síðar þegar
James E. Ferguson var ríkisstjóri,
reyndu vinir mannsins þetta aftur
og fengu aftur uppgjöf saka frá
ríkisstjóraanum, og aftur neitaði
maðurinn aað þyggja og gaf sömu
ástæðuna. Nú fyrir nokkrum dög-
um ritar þessi maður úr fangelsinu
rikisstjóra Hobby. “Eg finn í
hjarta mínu og sannvisku að eg
hefi nú tekið út maklega hegningu
fyrir þennan glæp” og var honum
þá slept. Þegar Edward kom heim
til sín fann hann að hann yar orð-
inn miljóna eigandi. Á meðan að
hann var í fangelsinu hafði ölía
fundist í ríkum mæli á bújörð hans.
Nýlega var gjaldkeri John New-
man Lobaks, verksmiðjueiganda í
New York á leið með öðrum manni
vopnuðum frá banka þeim er John
Newman verzlar við, með $8,870.
Voru það peningar sem notast’áttu
til að borga vinnufólki ‘laun sín.
Þegar þeir koma á hornið á First
Ave. og fertugustu annari götu sáu
þeir bifreið standa þar og í henni
voru fimm menn. Fjórir af þess-
um fimm hlupu út úr bifreiðinni
og réðust að mönnunum, miðuðu á
þá marghleypum, tóku peningana
og höfðu sig á burt með þá í bif-
reiðinni.
Ríkisstjóri Cox, forsetaefni
Bandaríkjanna sagði í ræðu sem
hann flutti í Nashville, Tenn., 7.
þ.m. “Ef við göngum inn í alþjóða
sambandið þá getum vér sparað
$456,000,000 i sambandi við her-
flota vorn á næsta ári, og þið vitið
hvað hægt er að gjöra við $456,000-
000. Það er hægt að taka 23,000-
OOO ekrur af hálendi voru sem nú
er ófrjótt og gjöra þaað að aldin-
garði. Eg vil að hætt sé að byggja
bryndreka og neðansjávarbáta, og
tundursnekkjur, en vér snúum oss
að rækta hálendi vor og gefum
hverjum einasta hermanni bújörð,
og heimili, sem vill reyna lukku
sína þar vestur í landi tækifæranna.
Þann sama dag talaði Harding,
forsetaefni Republikka í Des Moin-
es, Iowa og komst svo að orði um
skyldur í sambandi við alþjóða
sambandið: “Eg vil ekki skýra
þær skyldur. Eg vil bara snúa
bakinu við þeim.”
Skógareldar hafa geysað í norður
Minnesota ríkinu undanfarandi, og
gjört all mikinn skaða, en síðustu
fréttir segja að þeir séu í rénun og
að fólk þurfi ekki að vera hrætt um
að eldurinn nái útbreiðslu, neitt líkt
því sem átti sér stað 1918.
Á fundi manna þeirra sem standa
fyrir vörukaupum stórverslana í
Bandarikjunum sem haldinn er í
Chicago þessa dagana, hefir verið
látið í ljósi það álit að verð á vör-
um hljóti að falla á næstkomandi
sex eða sjö mánuðum, og i sumum
tilfellúm um 50%.
Skógareldir miklir hafa geysað í
Douglas héraðinu í Wis. og hafa
gjört ósegjanlegt tjón. Fjöldi
fólks er húsviltur, miljón dollara
virði af búðar og útihúsum hefir
eyðilagst og meir en $300,000 af
uppskeru manna í þvi héraði eyði-
lagt verið.
• ■ >• 1«-'!’■») i ■
Bretland
Tveir menn voru á ferð á Scot-
landi með 3,000 pund Sterling til
þess að borga verkamönnum með
við eina af stór iðnaðar stofnunum
landsins. Á leiðinni frá bankan-
um og til stofnunarinnar mættu
þeir einum manni sem réðst að þeim
tók peningana, faldi þá á bak við
viðarrunna, fór svo beint til lög-
reglunnar, lét hana taka sig fast-
ann og sagði henni til peninganna.
Við yfirheyrslu máls þessa manns
kom það upp að maður þessi hafði
veðjað við félaga sinn um að hann
gæti framkvæmt verk þetta. Dóm-
arinn gat ekki séð neitt gaman við
þennan leik og dæmdi manninn
' Þr*g&ja ára fangelsis vist.
Ung bóndadóttir, fögur og vel
gefin var heitbundin manni einum
í konunglega lögreglu liðinu á Ir-
landi og var komið að því að þau
giftust þegar Sinn Fein leiðtogarnir
í héraði því sem stúlkan átti heima
í fréttu um þetta og hugsuðu sér að
koma í veg fyrir það. Svo þeir
tóku sig saman nokkuð margir um
nótt og fóru heim á heimili stúlk-
unnaar og beiddu haana að hætta
við þá forsmán að giftast Englend-
ingi. Með góðu beiddu þeir hana,
og með hótunum ögruðu þeir henni,
og að síðustu sögðust þeir skyldu
skera af henni hárið, sem hún hafði
mikið og fagurt, ef hún léti ekki
undan. En ekkert dugði, stúlkan
var óbifanleg í áformi sínu. Þá
tóku þeir hana og skáru hár hennar
fast upp við höfuð og fóru svo.
Þegar unnusti hennar heyrði um
atfarir þessar fór hann og keypti
sér leyfisbréf og gekk tafarlaust,
með leyfi yfirmanna sinna að eiga
stúlkuna.
$16,750,(XX) virði af gulli sendu
Bretar nýlega með White Star ltnu-
skipinu Baltic til New York nýlega,
er sagt að það sé sú stærsta fúlga
gulls sem í einu hafi nokkurn tíma
verið send vestur yfir Atlands haf-
öldurmaður, James Roll, hefir
nýlega verið kosinn Lord Mayor í
Lundunum, tekur hann við embætti
sínu 9. nóvember, þegar hin núver-
andi Lord Mayor, Sir Edward E.
Cooper lætur af því.
Martin W. Littleton, sem nýlega
kom til New York frá Lundúnum,
farast svo orðum ástandi á Eng-
landi.
“Englendingar virðast njóta vel
meigunar og vera þrótt miklir. Þeir
sækja ákveðið frarn í iðnaðarmál-
ununt, og bíða ekki eftir því að
Evrópa ríði á vaðið með verzlunar-
legar framkvæmdir, heldur gjöra
það sjálfir.
Þegar maður lítur yfir kring-
umstæður þær sem Englendingar
eiga að mæta, þá virðist að enginn
af stjórnmála mönnum þjóðaarinn-
ar séu nógu miklir fyrir sér til þess
að sameina hina sundurleitu flokka
sem stefna sitt í hverja átt. En
samt er Lloyd George mjög vin-
sæll.
Lítið er Englendingum gefið, um
þátttöku Bandaríkjamanna í írsku
málunum, og það virðist ekki vera
ráðlegt fyrir Bandaríkjamenn að
skifta sér mikið af málum Breta
sem stendur, þótt eg sé ekki einn af
þeim sem mikið legg upp úr al-
þjóða sambandinu, þá trúi eg því
að engin hafi haft jafn mikið tæki-
færi til þess aað láta gott af sér
leiða í heiminum og Wilson forseti
hafði þegar hann var í Evrópu.
Það tækifæri er nú hjá liðið. Járn-
ið sem þá var heitt er nú kalt orðið.
Hefði heilsa forsetans ekki bilað.
þá hefði hann máske borið siur úr
býtum í stríði sínu.”
-------o--------
Hvaðanœfa.
Sendiherra Bandaríkjanna í Kína
C. R. Crane, hefir símað Wilson
forseta að um 30,000,000 manna í
Pekin og héruðum þar í kring, sé
allslaust og deyji daglega úr hungri
og kemur það heim og saman við
aöra frétt sem símuð hefir verið til
Lundúnaborgar frá Pekin, og segir
að hallæri tilfinnanlegt sé í Chihile,
Haman og Shantung fylkjunum í
austur Kína og sé landflæmi það
sem hallærið er á 90,000 fer mílur,
og á því búi 30,000,000 manns.
Fólkið er að reyna að forða sér,
foreldrar binda börn sin við tré til
þess að þau séu þeim ekki til farar-
tálma, og stúlkur eru seldar fyrir
100 cash, sem er sama og fjögur
cent í Canadiskum peningum. Sagt
er að $125,000,000 þurfi til þess að
hjálpa þessu fólki svo nokkuð muni
um.
Maður að nafni Zora sem heima
á nú í Constantinople, var fæddur
árið 1191 eftir Hegira tímatali, það
er 1775 eftir voru, á fyrstu ríkis-
árum Abdul Hamid og í byrjun tíð
Louis XVI. Frakka konungs, og e:
þvi 145 ára gamall. Hann átti
heima i bænum Bitlis í Armeníu,
unz Sultaan Mahmoud kom VI
vaida og T.ri :ssaris morð. > hrvgg-
ilegi áttu iér stað að hann flu ti til
Constantinople Hanu er tvigiftur
og hefir átt 15 börn og er aðeins
eitt þeirra, það yngsta, á lífi, og er
piltur 96 ára agamall, fremur heilsu
tæpur, og heldur gamli maðurinn
að sá sonur sinn verði aldrei gam-
all! Fjölda af afkomendum á
Zora svo mikinn að hann getur
ekki tölu á komið, og er það fólk
flest búsett í Bitlis.
Úr bœnum.
Jón Stefánsson, bóndi úr
Grunnavatnsbygð var á ferð í
bænum í vikunni. Sagði hann vel-
líðan fólks í sínu bygðarlagi.
Oddur bóndi Melsted frá Church-
bridge, Sask., kom til bæjarins í
vikunni sem leið. Hann er hér
undir læknishendi í sambandi
við meiðsl þau er hann varð fyrir
síðast liðið sumar.
Gefin voru saman í hjónaband
2. þ.m. hr. Leifur Oddson fast-
eignasali og ungfrú Ásta Aust-
mann skólakennari. — Dr. Elliot,
prófessor við Wesley College,
framkvæmdi hjónavígsluna.
Móttöku athöfn þeirri, sem
bandalag Fyrsta lút. safnaðar
hafði undirbúið í isarribandi við
heimkomu Frank Fredricksonar
frá íslandi, hefir verið frestað
um viku, til 21. þ.m., sökum þess
að Frank kemur ekki til bæjarins
fyr en á föstudagskveld (annað
kveld).
Hjálmar A. Bergmann, íslenzki
lögmaðurinn góðkunni, hefir ný-
lega fengið heiðurs-viðurkenn-
ingu, verið gerður að King’s
Counsel, en því fylgja þau rétt-
indi, að mega flytja mál fyrir
hæsta rétti Breta. — Hjálmar er
fyrsti íslendingurinn, sem slíkur
heiður hlotnast, og má þjóðflokk-
ur vor telja sér sæmd að.—
Bændakonur í Manitoba hafa,
sem kunnugt er, stofnað með sér
fyrir nokkru víðtækan félagsskap,
með því aðal markmiði, að bæta
kjör húsmæðra til sveita og
hlynna að öllum þeim málefnum,
er verða mætti landbúnaðinum til
vegs og virðingar. — petta kven-
félag hefir nú samið og samþykt
uppástungu um afnám og lækkun
tolla á hinum ýmsu vörutegund-
um, sem nauðsynlegastar eru til
heimilishalds, og ætla þær að
leggja uppástungurnar fyrir toll-
málanefnd sambandsstjórnarinn-
ar, er setu hefir í Brandon ein-
hvern þessara daga. í uppástung-
unum er því meðal annars haldið
fram, að verndartollarnir stuðli
miklu fremur að upplausn heim-
ila, en stofnun þeirra. Að undan-
þegnar tollum ættu að vera vörur
þær allar og byggingar efni, sem
til þess þarf að koma upp sveita-
heimili; að matvörur allar séu
tollfrjálsar, svo og fatnaður barna
og hinn ýmsi útbúnaður sem út-
heimtist til að geta verndað
heilsu barna og unglinga. — Kon-
urnar leggja mikla áherzlu á það
atriði, að eins og sakir nú standi,
flýi fólk sveitirnar sökum hinna
ranglátlega háu verndartolla, er
geri hinum efnaminni bændum ó-
kleift með öllu að afla sér nauð-
synlegustu áhalda til landbúnað-
arins, hvað þá heldur að koma
sér upp viðunandi híbýlum. —
pær telja framtíðarheill þjóðar-
innar undir því komna, að ráð-
stafanir verði gerðar sem fyrst í
þá átt að létta tollbyrðinni af
lífsnauðsynjum bændastéttarinn-
ar og reyna að hvetja unga fólkið
sem yfirgefið hefir sveitirnar, til
að hverfa þangað aftur og yrkja
jörðina.
Árni bóndi Pálsson frá Reykja-
vik P.O. Man., var á ferð í bænum
í vikunni.
Geirfinnur M. Johnson og Mrs.
Eiríka Benjamínsson, bæði til
heimilis í Árborg, voru gefin sam-
an í hjónaband þ. 10. okt. s.l. af
séra Jóhanni Bjarnasyni, og fór
hjónavígslan fram á heimili brúð-
arinar í Árborg. Brúðguminn er
ættaður úr Dakota, sonur Magn-
úsar bónda Johnson, er um langt
skeið hefir búið í grend við Moun-
tain. Brúðurin er Gunnarsdóttir
Guðmundssonar og konu hans
Veroniku Eiríksdóttur, er bjuggu
á Hlíðarenda í Árdalsbygð. Lézt
Gunnar þar snemma á vori 1909.
Eiríka var áður gift Benedikt
Benjamínssyni frá Ægissíðu í
Húnavatssýslu, bróður Guðrúnar
konu Stefáns Guðmundssonar 1
Árborg. Benedikt dó í byrjun
árs 1917. — Framtíðarheimili Mr.
og Mrs. Johnson verður í Árborg.
Gefin saman í hjónaband þ. 9.
okt. s.l. voru þau Jón Sigurðsson
og Miss Sigrún Sumarrós Bald-
vinsson, bæði til heimilis í Viðir-
bygð í Nýja íslandi. Séra Jóhann
Bjarnason gifti og fór hjóna-
vígslan fram» á heimili Mr. Sig-
urðssonar í Víði. Jón Sigurðsson
er í heldri röð bænda í Nýja Is-
landi og var um æði mörg ár odd-
viti í Bifröst-sveit. þeir Gunnar
ritstjóri Björnsson í Minneota eru
bræðrasynir. Jón er frílega mið-
aldra ma»ur. Var áður giftur
Kristínu Jónsdóttur, ættaðri ur
Pingevjarsýslu, myndarkonu, og
misti" Jón hana, eftir langvmt
heilsuleysi og árangurslausar
lækninga tilraunir, vonð 1909.
Börn þeirra eru þau Sigurbjörg,
kona Davíös Guðmundssonar í Ar-
borg, og Valdimar, ungur bóndi 1
Víðirbygð. Var hann í riddaraliði
Canada í gegn um alt stríðið og
komst ósár úr þeim hildarleik. —
Brúðurin er dóttir Sigvalda Bald-
vinssonar og konu hans Guðrúnar
Hallgrímsdóttur, er búa á Neðri
Rauðalæk í pelamörk í Eyjafirði.
Framtíðar heimili þeirra Mr. og
Mrs. Sigurðsson verður í Víði, þar
sem Jón hefir toúið blómabúi að
undanförnu.
Á miðvikudaginn var flutti
blaðið Free Press þá sorgarfregn,
að látist hefði af • slysi hinn al-
kunni merkis og dugnaðarmaður
Stephen Christie (Stefán Krist-
jánsson) að Glenboro. Eftir því
sem blaðið segir, vildi slysið til á
þann hátt, að Stsfán heit var ný-
kominn heim til sín með vagn og
hesta, og var að taka hestana frá
vagninum hafði verið búinn að
taka út úr þeim beizlin, en gleymt
að afkrækja einni dragólinni, svo
hestarnir fældust og varð Stefán
undir vagninum við að reyna að
stöðva hestana, og meiddist svo
hann beið bana af. — Stefán heit-
inn kom með móður sinni frá ís-
landi árið 1876, mállaus og alls-
laus, eins og flestir innflytjendur
þá, og settist að í Argyle bygð, þar
sem hann hefir dvallð síðan, og
ekki að eins drifið sig áfram
efnalega, svo að hann var nú tal-
inn auðugastur bænda á því
svæði, heldur hafði hann getið sér
svo góðan orðstír í hvívetna, að
hann var virtur af öllum er hann
þektu. Stefán heit. var einn af
þeim mönnum, sem á mis við
skólamentun varð að fara sökum
skyldunnar, sem kallaði hann
snemma. pó var maðurinn svo
vel gefinn bæði til sálar og lík-
ama, að hann var fyrirmynd ann-
ara. Söknuðurinn út af fráfalli
þessa merkismanns er sár, en fyr-
irmyndina, sem hann gaf, eiga
ungir jafnt sem gamlir til þess að
láta hug sinn dvelja við.
pær Mrs. Ásdís Hinriksson og
Miss Elenora Julius, forstöðu-
konur gamalmenna heimilisins
Betel, voru staddar hér í bænum
um helgina.
Símskeyti til Áma Eggertssonar
telur Lagarfoss kominn til R.vík-
ur og þaðan sigli hann svo rakleitt
til Noregs og Danmerkur.
Frá Islandi.
Úr Borðarfirði eystra er þetta
ritað meðal annars:— “Héðan alt
þolanlegt að frtéta. Grasspretta
á útengi með allra bezta móti Tún
fremur léleg. Fiskafli hér í Bofg-
arfirði meiri en nokkurn tíma síð-
an 1910. En lítið um útgerð hér
vegna aflaleysis síðustu ára. —
Óþurkur með meira móti, svo að
sumstaðar er eldiviður óhirtur enn
(í ágúst) Hey hafa samt náðst
að mestu óhrakin.”
Júlíana Friðriksdóttir hjúkrun-
arkona er stödd hér á Akureyri
sem stendur. Hún kom frá Ame-
ríku nú í sumar eftir nær sjö ára
dvöl vestra, Hún hefir um nokk-
ur ár verið hjúkrunarkona á spít-
ala í Grand Forks, N.-Dak., og
numið þá ment til hlítar. Væri á-
stæða til þess fyrir umráðamenn
sjúkrahúsa að tryggja sér svo vel
menta hjúkrunarkonu, því slíkra
mun verða mikil þörf áður langt
um líður.
“Prívatball” var haldið hér í
samkomuhúsinu s. 1. laugardags-
kvöld. Ekki var blaðið svo heppið
að hafa fulltrúa viðstaddan. Yf-
irmönnum af herskipunum var
boðið. pótti það tilhlýðileg sæmd
samþegnum okkar og löggæzlu-
mönnum þjóðarinnar. En þeir
launuðu sæmdina með því að
brjóta lög á mönnum. Gengu þeir
um göturnar æpandi og syngjandi
um hánótt og leiddu dömurnar
á milli sín. Annað getur blaðið
ekki sagt af balli þessu. Aðrir
munu fróðari um það, hvort sæmd
og viðurkenning hafi staðist á.—
Dagur.
( Eftir Morgunbl. 8.—16. Sep.)
Úr Skagafirði er blaðinu nýlega
skrifað af merkum manni: —
“Tíðindi man eg engin merki-
leg. Spretta víðast í góðu meðal-
lagi, nýting á töðu víðast sæmileg,
en óþurkar miklir hafa gengið nú
um tíma. Hefir sú veðrátta hald-
ist við fram að þessu og jafnvel
hlaupið svo mikið flóð í Héraðs-
vötnin, að heybólstrarnir flutu í
burtu. Ekkert kann eg þó að til-
greina um tap með vissu. — Afli
er loks kominn hér allgóður. Vél-
bátar fá þetta 1500—3000 pund í
róðri, enda beitusíld verið hér næg
inni að þessu. pað hefir líka séð
á, því snyrpinótaskipin hafa fylt
sig í sífellu hér inn um allan
fjörð — jafnvel uppi í landstein-
um, svo nú hefði þeim sennilega
komið vel, að geta látið salta á
Höfðavatnshöfn í stað þess að
eyða bæði eldsneyti oð jafnvel
skemma síldina vegna vegalengd-
ar á söltunarstaðinn, hvort held-
ur er Siglufjörður eða enn fjar-
lægari síldarstöðvar. Vonandi
verður þess ekki langt að bíða héð-
an af, að þessar hendingar úr háð-
bragnum — er svo átti að vera —
se m“Fram” flutti í vetur: “Höfða
vatnið hugsið ykkur, höfn er
bráðum komin þar” — verði raun-
verulegar; og ætti þá kannske
ekki sem verst við að segja:
“Oft ratast kjöftugum satt á
munn.” — En það vil eg taka fram
að því að eins byggi eg mér glæsi-
legar vonir um bæinn þann, sem
valdsmaður okkar kvað vilja láta
heita Höfðabæ, að þar þrífist inn-
lend verzlun og hverskonar iðn-
aður, að meira eða minna leyti
rekinn með því afli, sem okkur
mun notadrýgst og sennilegast
auðfengnast, hvað sem á bjátar,
en eigi fyrir þá sök, að mig hafi
gripið það “gullæði”, að mig
dreymi um “gylta búka af gróða-
silfri” eins og stóð í kvæðinu í
“Fram.”
Nýlátinn er í Stokkhólmi fræg-
asti málari Svía, Anders Zorn, 60
ára gamall. Var talinn heimsins
mesti snillingur í því að blanda
liti, og myndir hans eru ógleym-
anlegar öllum þeim sem séð hafa.
Miljónamæringar, þjóðhöfðingjar,
stjórnmálamenn og frægustu rit-
höfundar og listamenn keptu um
að láta Zorn mála af sér mynd, og
guldu afskaplega hátt verð fyrir.
Úr Svarfaðardal er skrifað ný-
lega: — “Tíðarfar hefir verið hið
ákjósanlegasta í sumar Gras-
spretta á túnum og engjum af-
bragðs góð víðast. Má sem dæmi
þess nefna, að af túni sem fengust
af í fyrra 180 hestar, fengust nú
220. Nýting á heyjum er alment
ágæt, hefir alt þurkast undan
ljánum og um hrakning á heyi er
ekki að ræða. Virðist og grasið
vera óvenju kjarngott og kraft-
mikið og þakka menn það snjó-
farginu, sem hvíldi yfir jörðinni
fram á sumar og hlífði rótinni við
áfrerum og næðingum. — Afli er
nú hér ágætur, kom hann mánuði
seinna en vanalega, en virðist
ætla að reynast því drýgri; er nú
bæði um þorsk og síld að gera.
Gengur fiskur hér alveg upp í
landsteina að heita má, og koma
smáförin drekkhlaðin á hverjum
degi. — Óvenjumiklar húsabygg-
ingar standa yfir á Dalvík nú.
Eru þar bygð 9 hús og verður það
að teljast mikið i ekki stærra
þorpi. Og yfir höfuð er sú venj-
an enn, að fólkið er að streyma til
sjávarins og hætta búskap, marg-
ir hverjir, er það að ýmsu leyti
varhugavert. En þó ber ekkert á,
að jarðirnar séu ekki enn fullskip-
aðar og svipuð eftirsókn eftir
þeim og áður var. Er það og
bezt, því vænlegast mun, að nokk-
urn veginn jafnt hlutfall haldist
milli sjávar og sveita. — pað ný-
mæli er hér á döfinni nú, að skoð-
aður var foss einn, sem liggur í
miðri sveitinni. Og leizt þeim
svo á hann, sem hann athugaði,
að hann mundi nægur til ljósa og
hitunar og eldsneytis fyrir sveit-
ina. Mundi það mikill búhnykkur
fyrir almenning þar, ef tækist að
beizla hann og láta hann verða
svo margfaldan orkugjafa, sem
þarna er minst á.”
Skipverjar af norsku selveiða-
skipi, er fórst við Grænland 28.
júlí í sumar, komu hingað í fyrra-
kveld með Grænlandsfari dönsku.
Hafði skip þeirra, sem “Gordon”
hét og var frá Bodö í Noregi, rek-
ist á stóran ísjaka og sökk eftir
45 mínútur. Skipverjar komust
í bátum sínum til Kap Dan eftir
8 daga þrautir, en þar er óbygð
og héldu þeir því áfram eftir sól-
arhrings hvíld til Angmasalik og
var ágætlega tekið; þar hvíldu
þeir sig í mánuð, unz þeir náðu í
skip það er flutti þá hingað.
pórður Guðjohnsen, áður verzl-
unarstjóri, kom hingað með Gull-
fossi 1 fyrradag ásamt frú sinni
og þremur börnum. Hafa þau
dvalið á Húsavík í sumar hjá Stef-
áni kaupmanni Guðjohnsen, og
eru nú á leið aftur heim til Kaup-
mannahafnar. pórður kom hing-
að síðast fyrir sjö árum, en frúin
hefir aldrei komið hingað til
landsins síðan þau hjónin flutt-
ust alfarin frá Húsavík fyrir nær
20 árum.
Skýrsla gagnfræðaskólans á Ak-
ureyri hefir Morgunbl. borist ný-
lega fyrir skólaárið 191Q—1920.
Segir hún skýrt um fyrirkomulag
kenslu þar nemendafjölda, náms-
greinar, og yfirleitt um allan hag
skólans síðasta skólaár. 74 nem-
endur gengu þar undir. árspróf.
Er aðsókn nú engu minni að skól-
anum en áður, þótt örðugir séu
tímar. Um kennaralið skólans
hefir skipast svo til, að Bryleifur
Tobíasson var skipaður þar 3.
kennari 10. okt. f. á., og Lárus
Bjarnason mun nú vera skipaður
þar fastur kennari. — Bókasafn
skólans hefir aukist mjög síðasta
ár, bæði af gefnum og keyptum
bókum. Hafa sumir forleggjarar
hér syðra verið því einkar hliðholl-
ir hvað það snertir. Og áhalda-
safn skólans til eðlisfræðis og
efnafræðis kenslu hefir og aukist
mikið. Sjóði marga á skólinn og
þá eigi svo litla suma. Eru þeir
námsfólki mikill styrkur.— Skóla-
líf hefir verið fjörugt og fjöl-
ráða af skýrslunni. Eru þar mörg
félög og öll með bezta lífi, svo
sem málfundafélag, skemtifélag og
skákfélag. Auk þess hafa náms-
sveinar málfundafélag, innan
hvers bekkjar
Hvern góðviðrisdag streymir
fólkið héðan úr bænum um þessar
mundir upp í Mosfellssveit í
berjamó. Segja menn að óvenju-
mikið sé um krækiber á þessu ári
en bláber hafa eigi þroskast til
fulls enn þá.
Ari seldi afla sinn nýlega fyrir
1000 sterlingspund í Bretlandi.
porsteinn p. porsteinsson skáld
er nýkominn til bæjarins. Hefir
hann verið á ferð um Skagafjörð
og Eyjafjörð í sumar og lætur hið
>ezta yfir ferðinni.