Lögberg - 28.10.1920, Blaðsíða 6

ffti. 8
LÖGBERG, FIMTUDAGINN
28 OKTOBER 1920.
Launcelot of the Lake.
Framh.
Arthur kónun-gur hemur með her á hend-
ur Sir La'ncelot.
Þegar Sir Laueelot frétti um ferð þeirra
Arthurs konungs og Sir (íawaiu á hendur sér,
settist hann með riddurum sínum í Benivick-
kastala sem var rammlega víggi^tur, því hann
var mjög ófús á að berjast við Arthur konung,
eða gjöra bróðir Sir Gareth nokkurt mein.
, Þeir Arthur konungur, og Sir Gawain fóru
með alian her sinn á land í Frakklandi og brendu
og eyðilögðu alt sem í leið þeirra varð unz þeir
komu til Benivick kastala, þar sem Sir Lancelot
var rneð öllum sínum riddurum, og settust um
kastalann, en svo voru víggirðingarnar sterkar,
og vel varðar af varðliði Sir Lancel'öts, að her
þeirra Arthurs konungs og Sir Gawains gat
livergi áunnið.
Eftir að umsátið hafði haldist í nokkra daga
komu sjö riddarar sem með Lancelot höfðu farið
frá Eiíglandi, og voru aittaðir frá Wales á fund
hans og mæltu: “Sir Lancelot, bjóð þú oss að
íara út af kastalanurn, á móti her þessum sem
hefir eyðilagt land þitt, og vér skulum tvístra
honum, því vér erum óvanir að fela okkur á bak
við múrveggi þegar svona stendur á.”
“Kæru vinir!” Svaraði Sir Laneelot, “það
hryggir mig að þurfa að berjast á móti kristnum
riddurum, og sérstaklega á móti konungi mínum
Arthur. Hafið þið þolinmæði því eg hefi ásett
rnér að senda til hans, og vita hvort ekki er mögu-
legt að semja við hann frið, jiví friður er óendan-
lega miklu betri en stríð.”
Svo Sir Lancelot lét kalla til sín konu eina
og sendi hana á fund Arthurs konungs með þeim
skilaboðum að Lancelot færi fram á að hann hætti
að lrerja á land hans, og vildi fá að AÚta hvaða
friðarkosti hann setti.
Þegar konan kom til herbúða Arthurs kon-
ungs mætti hún Sir Lucan sem var bryti Arthurs
konungs, og spurði hann hana hvort hún kæmi frá
Sir LancelL, og sagði liún það vera og bað hann
vísa sér á konungs fund, það gerði Sir Lucas, en
áður en þau komu á fund konungs mælti Sir Luc-
as:
“Konungur vor ann Sir Lancelot heitt, og
vill honum alt hið bezta, en Sir Gawain stendur
í veginum fyrir því að þeir sættist.”
Þegar konan kom á fund Arthurs konungs
bar hún fram orðsendingu Sir Lanoelots, og fór
mörgum fögrum orðum um velvild, og kærleik
Sir Lanyelots til hans og hafði ræða hennar svo
mikil áhrif á Arthur konung að hann táraðist að
henni lokinni.
Þögn ])á sem varð eftir að konan lauk máli
sínu rauf Sir Gawain og mælti:
“Herra minn og móðurbróðir, skal það verða
sagt um okkur að við höfum farið hingað með
miklu liði, til þesS að flýta okkur heim aftur án
þess að reyna til þess að framkvæma erindi það
sem við áttum, og verða að athlægi allra manna?”
“Systursonurl” svaraði Arthur konungur,
“Mér finst boð Sir Lancelots drengilegt og sann-
gjarnt. Það væri viturlegt af þér að þiggja það.
Samt er þess að gæta, að þú ert sá sem sök átt
við Sir Laneelot, og þú skalt líka svara þessari
málaleitun.”
“Kona,” svaraði Sir Gawain, “segðu Sir
Lancelot að um frið sé ekki lengur að tala. Og
segðu honum að eg Sir Gawain sverji við heiður
minn sem riddari, að eg skuli aldrei af hefndum
hyggja.”
Konan fóy þá aftur á fund Sir Lancelot og
sagði honum málalokin og hrygðist Sir Lancelot
ósegjanlega; en riddarar hans vloru ákafir og
kváðu hann hafa þolað helzt til mikla vanvirðu
af þeðsum mönnum, og kröfðust þess að hann
leiddi þá út af kastalanum svo þeir gætu hefnt
svívirðingar þeirrar er hann hefði mátt þola.
Að síðustu tók Sir Lancelot herklæði sín og
vopn og skipaði að ljúka upp kastailahliðunum og
reið út ásamt riddurum sínum tll orustu. En
áður en orustan hófst tók hann öllum riddurum
sínum vara fyrir að bera ekki vopn á Arthur kon-
ung eða vinna honum nokkurt mein.
“Því eg.skal aldrei líða, að hinn ágæti kon-
ungur sem sæmdi mig riddaratigninni sé drepinn
eða svívirtur,” sagði Sir Lancelot.
Aköf var sóknin á milli fylkinganna. Or
liði Sir Lancelots sóttu þcir Sir Bors og Sir La-
vaine hart fram, og margir aðrir riddarar börð-
ust djarfiega.
Eu úr liði Arthurs konungs, sótti hann sjálf-
ur í fylkingu Lanc^lots og bar sig þar sem slíkri
hetju sæmdi. Sir Gawain reið um fylkingar
mótstöðumanna sinna eins og óður væri til þess
að reyna að ná fundi Sir Lancelots.
Snemma í' bardaganum mættust Sir Bors og
Arthur konungur. og feldi Sir Bors konunginn
úr söðli sínum. Þetta sá Sir Lancelot sem var
staddur þar rétt hjá, og reið ^angað tafarlaust,
fór af baki og reisti Arthur konung á fætur og
setti hann á bak hesti sínum.
Arthur konungur leit til Sir Lanoelots og
mælti þó hann ætti bágt með að koma orðunum
upp og tárin hryndu af augunum: “ó, Lance-
lot! Lancelot! að við skyldum lenda í stríði livor
við annan.”
“Ó! herra minn Arthur! “Eg grátbæni þig
um að við stöðvurn þetta stríð” sagði Sir Lance-
lot og rétt í því að hann slefti orðigu bar Sir Ga-
wain þar að, og tók hann að illmæla Sir Lancelot,
kalla hann svikara, og var nærri búinn að ríða
o-fan á Sir Lancelot áður en hann gat náð sér í
hest.
Eftir að SÍr Lancelot var komin á hestbak,
sigu fylkingarnar í sundur og gáfu þeim Sir Ga-
wain og honuin rúm á milli sln. Þeir snéru
Jiestum sínum \ið, og riðu hvor frá öðrum unz
langt bil varð á milli þeirra svo snéru þeir þeim
við, lögðu stengur sínar til lags og riðu svo saman
eins hart og hestarnir gátu farið, þegar þeir
maútust köstuðust þeir báðir úr söðlunum og til
jarðar, stóðu skjótt upp aftur og tóku tibsverða
sinna og börðust með þeim.
Sir Gawain sótti að Sir Lancelot af öllum
mætti og gjörði bæði að höggva og leggja, en Sir
Laneelot varðist bara, þannig stóð einvígið um
stund. En brátt varð Sir Lancelot það ljóst að
Sir Gawain virti að engu hlífð ])á er Sir Lancelot
sýndi honum, heldur sótti liann svo ákaft að Sir
Lancelot að hann átti fult í fangi með að verjgst
höggunum. Hann greiddi því Sir Gawain högg
svo mikið á hjálminn að hann féll til jarðar.
Eftir að Sir Gawain var fallinn fa'rði Sir
Lancelot sig nokkur skref burt frá htonum og
horfði á hann þegjandi.
Sir Gawain leit við honum og mælti: “Því
færir þú þig burtu svika-riddarínn. Dreptu mig á
meðan þú getur, því óvinur þinn verð eg á meðan
eglifi.”
“Herra” varaði Sir Lancelot, “Eg mun
verjast fyrir þér eins lengi og kraftar mínir leyfa,
en aldrei læt, eg mig henda að níðast á riddara
sem fallinn er.”
Síðan snéri Sir Lancelot sér til Arthurs kon-
ungs og mælti: “Herra minn gjörðu það fyrir
mig að láta menn þína hætta að berjast þó ekki
sé nema einn dag, og hugsaðu ]>ig um hina fvrri
vináttu okkar ef þú getur. En guð blessi þig
hvort sem þú ert vinur, eða fjandmaðuív”
AJð svo mæltu fór Sir Lancelot inn í kastal-
ann með alla sína menn og Arthur konungur og
inenn hans til tjalda sj^ma.
En þjónar Sir Gawains, báru liann til tjalds
síns, þar sem bundið var um sár hans.
--------o--------
William Cullant Bryant.
Fyrsta stórskáld Bandaríkjanna
Á æfi þessa merka manns, höfðu framfarir
Bandaríkjanna verið svo stórkostlegar, að næst
sýndist ganga töfrum. Því þó liann væri fæddur
að eins ellefu árum eftir að fullveldi þjóðarinnar
var viðurkent, um þær mundir, sem “New Eng-
land”, sá hluti ríkjanna, er hann átti heima í, var
svo að segja samsettur af eintómum smáþorpum
með gömlu, ensku sniði. pá var svo komið, er
hann lézt árið 1878, að upp úr rústum smáþorp-
anna voru risnar stórborgir með lítt tæmandi iðn-
aðar og auðsuppsprettur. Þjóðin var orðin stór-
þjóð! William Cullan Bryant var sonur þjóðkunn-
ugs læknis í Cummingham, Massachusetts, og
fæddist í þenna heim 3. nóv., 1794. Faðir hans
var ljúfmenni hið mesta og bókelskur mjög og
mun hugur drengsins snemma hafa orðið fyrir
áhrifum þaðan í bókmentaáttina. Lán var það
vafalaust líka fyrir þjóðina og drenginn hve fað
ir hans var vel að sér í læknavísindúm, því á upp-
vaxtarárum átti hann við heilsuleysi að stríða;
var því meðal annars haldið fram, að
höfuðið hefði verið langt of stórt borið
saman við aðra líkainsparta. En hvað sem því
leið, þá er hitt víst að drengurinn var næsta veik-
bygður, og að faðirinn til að ráða bót á því, baðaði
hann á hverjum sumarmorgni í bæjarlæknum og
varð jafnvel stundum, þegar fram á haustið leið
að brjóta lagísinn svo að drengurinn gæti fengið
styrkjandi bað!
Böðunum var það líklegast að þakka, fremur
iflestu öðru, að Brvant var hraustur maður og
náði háum aldri. Forfeður hans margir hverir,
höfðu komist, til hárrar elli, og flest verið heljar-
rnenni að líkamsburðum. Langa langafi hans,
Dr. Ichabod Bryant, líktist Ása-pór að styrk-
leika, en afi lians Philip læknir Bryant varð hálf-
níræður og gengdi laaknisembætti þar til síðasta
hálfan mánuðinu, er hann lifði, en sjálfur var
skáldjöfurinn hverjum manni ramari að afli.
Bryant skáld var framúrskarandi skarpur til
náms, sem ráða má af því, að áður en hann var
fullra sextán mánaða þekti hann alla stafina og
kunni stafrofið reiprennandi utan að. Sem
smádrengur tók Bryarit. að gefa sig að l.jóðagerð,
er mælt að hann hafi innan við tíu ára aldur byrj-
að að yrkja út af Jobs bók og eru fyrstu ljóðlín-
urnar ])annig:
“Iíis name was Job, evil did lie eschew.
To him were born seven sons: Three daught-
ers too.”
Faðir hans fann að kvæðaskapnum og orti
drengur þetta erindi, sem nokkurskonar bragar-
bót:
“ Job, just and godd in Uz had sojourned long;
He feared his God, and shunned the wav of
rong.
Tliree were his daughters, and his sons were
seven,
and large the weltli bestpwed on him by
heaven.
Seven thousand sheep were in his pasture fed,
three thosund Camels hv his traín were led;
For him the Yoke a thousand oxen wore.
Five hundred she-asses his burden bore.
His household to a mighty host increased,
The greatest man was Job in all the East.”—
Skáldlð lagði fyrir sig lögvísi að aðalnámsgrein.
lauk fullnaðarprófi áríð 1815 og vann að mál-
færslustörfum næstu níu árin.
Þegar William Cullan Bryant var þrítugur
að aldri, og hafði þá verið kvongaður í fjögur ár,
fleygði hann frá sér málfærslunni og tók að gefa
sig við bókmentum. Settist hann að í New York
árið 1825 og tókst á hendur ritstjórn við blaðið
“New York Review;” hélt þó þeim starfa skamma
stund, en gerðist aðalritstjóri að “New York
Evening Post” og gegndi þeirri stöðu hér um bil 50
ár og frá henni dó hann 12. júní 1878. Bryant
var mikilhæfur og víðsýnn blaðamaður, en lengst
mun þó Bandaríkjaiþjóðin gejuna nafn hans og
minning sem skólds. Hefir hann jafnvel kallaður
verið faðir Ameriskrar Ijóðagerðar. Ástin á
náttúrunni sýndist bera ofurliði allar aðrar á-
stríður í lífi skáldsins, jafnvel mannúðartilfinn-
inguna sjálfa! Sem dæmi þes« hve ant hann lét
sér um náttúrublómin, ótömdu fuglana, má geta
þess,. er húskarl hans einhverju sinni var að saga
greinar af tré í heimagarði, og Bryant komst að
því/að þar ótti eggjamóður hreiður sitt, skipaði
hann þjóni sínum að hætta jafnskjótt við sögun-
ina, en vafði sjálfur streng um greinina tií þess
að hreiðrið mætti óhaggað standa þar til vesal-
ings ungaruir væru fíeygir og g'.ætu séð sér far-
horða.
A illiam Cullan Bryant átti fáa nána vini,
aðra en konu sína, en með þeim var sambandið
ávalt hið innilegasta, sein hugsast gat. ' Hann
var ekki mannblendinn, en sagði óspart til synd7
auna ef því var að skifta og mun það hafa verið
ein höfuð orsökin til }æss að vinahópurinn varð
ekki þéttskipaðri. en raun varð á. En ljóðin
lians munu lengi standa óhrotgjörn í Braga-
túni. ;
/
• —-------o---------
Niobe og Leto
A eynni Delos var uppi fyrir endur og löngu
kona sem nefndist Niobe. Hún átti sjö sonu
og sjö dætur og var hréykin af þeim úr öllu
hófi. Hún þóttist jafnvel hárviss um að á eynni,
eða jafnvel í öllum heimi, væri ekki til börn, sem
.jöfnuðust á við hennar að fegurð og atgerfi.
Henni var þetta nú reyndar kaúnske nokkur vork-
un, því livar sem börnin gengu um liæðir og dali
kletta-eyjarinnar dáðist íólk að þeim V)g sagði:
“Vissulega eru börnin hennar Niobe óviðjafnan-
leg.” r
Móðirin varð svo upp með sér af öllu þessu
hóli, að hún gat naumast um annað talað en feg-
urð dætra sinna og sona. —
Á Delos-ey átti einnig heima um þessar mund-
ir kona,, sem Leto hét. Tvö böm átti hún, er
nefndust Artemis og Phæbus Apollo; voru þau
bæði hraust og fögur ásýndum. í hvert skifti
og Niobe hitti systkini þessi varð henni starsýnt
á þau, en revndi þó ávalt að telja sér trú um að
sín börn stæðu þeim feti framar. Dag nokkurn
bar samair fundum þeirra Niobe og Leto, en börn
þeirra léku fyrir þær. Phæbus Apollo lék á
hörpuna sína gullnu og skaut ör af gyltum boga,
svo vel lét honum að skjóta, að hann misti aldrei
marks. — Niobe hafði aldrei veitt skotfimi
sveinsins nokkra eftirtekt og tók að hrósa böm-
um síum vð Leto. “Lítjp á” sagði hún, “hve
fögur böm mín eru og mamívænleg. Appollo og
Artemis eru að vísu einnig fögur, en mínum sjö
sonum og sjö dætrum standa þau eigi á sporði!”
Þannig lét hún dæluna ganga án þess að taka
nokkurt tillit til hvort Leto mundi þykkjast við
eða eigi. . En Leto steinþagði þangað til Niobe
og börn hennar voru farin. Kallaði hún þá
Appollo fyrir sig og mælti: “Mér fellur Niobe
ekki í geð, hún er alt af að gorta af því hve miklu
fegurri hennar börn séu ykkur systkinunum. Eg
vil að ]>ú færir henni heim sanninn um, að engin
börn séu hraustari og prúðari í framgöngu en
þið .” Varð Phæbus Appollo þá reiður mjög, og
íindlitið unga og Ijósa sótsvart, en eldur brann
úr auguimm; hann mælti ekki orð af vörum, tók
bogann gullna í hönd sér, brá örvamæli um hefðar
og lagði af stað upp til hæðanna, þar sem Niobe
hafðist við ásamt börnum sínum. Er þangað
kom spenti hann bogann svo fyrir odd dró og
hlevpti af. Örin nam staðar í hjarta elzta sonar
Niobe, og þannig hélt hann áfram að skjóta unz
öll börn hennar fjórtán að tölu láu dauð utan í
hæðinni. Þá kallaði Appollo til Niobe og sagði:
“Gakk þú nú fyrir hvers manns dyr og hældu
þér af börnunum þínum”.
Atburður þessi hafði gerst með svo skjótri
svipan, að Niobe gat tæpast áttað sig á hvort um
var að ræða vöku eða draum. Hún gat ekki trú-
að því að öll börnin sín, dæturnar sjö og synirnir
sjö, væru í raun og veru dáin, kát og hraust eins
og þau höfðu verið fyrir fáeinum stundum. En
þama láu þau nú samt í brekkunni, liðin lík. Þau
höfðu lokað augunum eins og í svefni, en bros
lék en um varir þeirra, er jók mjög á dánarfegurð-
ina. Niobé gekk að hverju þeirra um sig, lukti
litlu, köldu hendurnar í lófa sínum og þrýsti kossi
á fölar kinnarnar; nú vissi hún að þau voru dáin
— öll dáin og að örvar Appollos höfðu orðið þeim
að bana,
Þá settist hún niður á stein skamt frá líkun-
um og grét, grét brennandi tárum. Hún hreyfði
Iivorki legg né lið og hvarflaði ekki einu sinni
augunum til blátjalda himinsins. Hún sat graf-
kyr, grátandi á steininum kalda, þar til hún var
að lokum orðin eins köld og kletturinn sjálfur.
Altaf streymdu tárin; altaf varð henni kaldara
og kaldara, unz hjartað hætti að slá, — Niobe var
líka dáin! En þarna sýndist hún samt enn vera
að gráta, sorgin hafði breytt henni í grátandi
stein! En fólk, sem fram hjá gekk sagði: “Þama
situr Niobe sú, sem breyttist í stein, þegar Phæ-
hus skaut bömin hennar fyrir þá sök, hve mjög
hún gortaði af þeim og vildi ekki viðurkenna
nokkur önnur börn þeirra jafnoka. En öldum
seinna þegar stéinninn var orðin mosavaxinn
fanst fólki, er þangað kom, það sjá líkamsmynd
Niobe á honum, því þótt steinninn, er nálægt hon-
um var komið, sýndist eigi bera líkamslÖgun Ni-
obe, þá var engu líkara við fjarsýn en hún sæti
þar og harmaði börnin sín fögru, er Appollo skaut
til bana ineð boganum gullna. —
---------o--------
Stjarnan í austri
Svefnsins engill signdu mína brá,
svo eg hvérfi líkams kvölum frá,
Lyft mér upp í ljóssins gleðisal,
leiji mig burt úr þessum táradal.
Guð á liimnum gefi mér þann styrk,
að geti eg séð í gegnum élin myrk
stjörnu hans, sem lá í jötu lágt,
en ljómar fögur skær, í austurátt.
Sko, það birtir! Blessuð stjarrian skær,
blika geislar hennar nær og fjær.
Um mig streymir ódauðleikans þrá
að öðlast guðdóms geisla henni frá..
Lyft mér hærra, hærra upp til þín
himnafaðir, ]>ar er stjarnan mín.
Kærleiks lind, sem læknar sjúka sál, —
lífsins bál er tendrar guðdóins mál.
' ( <
Ljóssins stjarna, leiðarvísir minn,
l.jós þitt skíni í sérlivert hugskot inn.
Þú boðar frið og fögnuð hér á jörð,
flytur kærleik, blíðkar éliji hörð.
María Mósesdóttir.
, --------o---------
Bjöfgunarbáturinn — cftir Moody.
Þegar eg var í New York, gaf írlendingur sig
fram á samkomu fyrir unga menn, og skýrði frá
atviki því, sem hann ætti það að þakka að ]&ann
hefði bætt ráð sitt. Á bjagaðfi írsku sagði hann
frá því, að eg hefði viðliaft sámlíkingu á sam-
komu, sorn hann hefði verið á, og af þessari sam-
líkingu liefði sér snúist hugur og hann farið að
leita hjálparinnar, sem hann var áreiðanlega nú
að finna. — Samlíkingin, sagði hann, var af skipi
í sjávarháska; öll skipshöfnin var í lífshættu, —
engin lífsvon fyrir neinn innan-borðs, nema hjálp
kæmi. í tæka tíð. En í sama vetfangi kom björgun-
arbátur að skipshliðinni, og skipstjóri hrópaði:
“Stökkvið niður í björgunarbátinn, það er eini
lífsvegurinn, annars eruð þið dauðans hérfang.”
Að svo' mæltu heyrði eg sagt: “Stökkvið í björg-
unarbátinn, Jesús er yðar björgunarbátur. Hann
er liér við hlið yðar, yður til frelsis.”\— Og mað-
urinn stökk ofan í bátinn og kpmst lífs af.
--------------0
\ ,