Lögberg - 15.09.1921, Blaðsíða 1

SPEIRS-PARNELL BAKINGCO.
ábyrgjast yður
fulla vigt, beztu vörur fyr-
ir lœgsta verð sem verið
getur. REYNIÐ ÞAÐI
TALSÍMI: N6617 - WINNIPEG

Það er til myndasmiður
í borginni
W. W. ROBSON
490 Main St.
Tals A7921
34. ARGANGUR
WINNIPEG, MANITOBA, FIMTUDAGINN U3 SEPTEMBER 1921
NUMER 37
Helztu Viðburðir
Síðustu Viku
Canada.
John Oliver, forsætisráðgjafi i
British Colum'bia, hefir fyrir
sikömmu lýst yfir því, í viðtali við
fréttaritara Canadian PreKs, að
hann telji atferli Meighen stjórn-
arformanns óverjandi með öllu. Á
Mr. Oliver við Iþær ráðstafanir
Meighens, að fyrirskipa sambands-
kosningar, áðúr en ný kjördæma-
skifting hafi fram farið. Eins
og kunnugt er, hafði Meiglhen heit-
ið því hvað ofan í annað; að leysa
eigi upp þing, fýr en lög um end-
unskipun kjördæma hefðu samin
verið og samþykt. Tapið af
þessari ráðabreytni stjórnarfor-
manrisins í Ottawa, kemur harð-
ast niður á Vesturlandinu, er
bæzt mundu hafa allmörg .þing-
sæti við endurskipunina. pað
er fullyrt að Meighenstjórnin þurfi
ekki að vænta hins minsta styrks
þar sem ráðuneytið í British Col-
umbia á hlut að máli. —
Hon Charles Doherty, dómsmála-
ráðgjafi sambandsstjórnarinnar og
fulltrúi Caoada á yfirstandandi
ársþingi þjóðbandalagsiris — Le-
ague of Nations, hefir verið kjör-
inn forseti nefndar þeirrar innan
bandalagsins, er um líknar og
mannúðarmálin skal fjallæ
Talið er víst að W. J. Black,
muni innan skamms skipaður verða
aðstoðarráðgjafi innflutnings og
nýlendumálanna í Canada. Mr.
Black, er Manitobabúum kunnur
vel, þar sem hann gegndi vararáð-
gjafaembætti landbúnaðardeildar
fylkisins frá 1904—1905 og var
auk þess sá maðurinn, er mest og
bezt vann að stofnun landbúnaðar-
háskólans. Forsetastöðu þess
sikóla gegndi Mr. Black í tíu ár.
Við fráfall Dr. C. C. James, akur-
yrkjuumboðsmanns sambands-
inn undir leiðsögn Hon Robert
Borden'is 153 þingmenn en and-
stöðuflokkarnir til samans, áttu
yfir að ráða 81 þingsæti, þar af
skipaði Hon. Rodolphe Lemieux
sæti fyrir tvö kjördæmi. Nokkru
eftir að ófriðnum lauk, myndað-
ist bændaflokkurinn á þingi, undir
forystu Hon T. A. Crerars. Alls
eru nú í þeim flokki sextíu þing-
menn. Á meðal annara þing-
manna, er sögðu skilið við núver-
andi stjórn, má telja þá ráðgjaí-
ana, Rowell, Mewburn, A. K. Mc
Lean og W. A. Buchanan, frá Leth-
bridge, Major Andrews, þingmann
fyrir Mið-Winnipeg, F. L. Davis,
frá Neepawa og J. A. Campbell frá
Nelson, Manitoba.
Blaðið Toronto Globe (liberal)
telur víst, að af þeim 97 þingsæt-
um í Quebec og strandfylkjunum,
muni Hon W. L. MacKenzie King,
fá yfirgnæfandi meiri hluta, við
næstu kosningar. Af 57 sætum
vestan vatnanna miklu, fýlgi stór
meiri hluti Hon T. A. Crerar að
málum, en í Ontario, sem alls
telji 82 þingsæti, sé líklegt að at-
kvæði muni skiftast nokkurn veg-
inn jafnt milli aðal flokkanna
þriggja — í kosningunum 1911 og
1917 hlutu afturhaldsmenn megin
styrk sinn í Ontario. —
Raforkustöð er kosta á um
$10,000,000 er félag eitt, sem Mani-
toba Power Company nefnist, í
þann veginn að reisa við Great
Falils, um 65 mílur frá Winnipeg,
Mælt er að stórvirki þetta, standi
i nánu sambandi við strætisbrauta-
félag borgarinnar — Winnipeg
Electric Railway. Búist er við
að fyrirtæki þetta, muni veita um
2000 manns atvinnu alt árið um
kring.
Lindsay Crainford, forseti fé-
lagsskapar þess, er Self Deter-
mination for Ireland Legaue of
Canada nefnist, kvað hafa í hyggju,
að sækja um þingmensku til sam-
bandsþings í St. Anne’s kjördeild-
Montreal. Crawford tjáist
Bindindismenn í þinginu, er
reyndu að knýja fram hið svo-
nefnda “anti-beer” frumvarp fyr-
ir þinghléð, urðu undir við at-
kvæðagreiðslu og hlýtur málið því
að bíða þess er þing kemur saman
að nýju.
Sagt er, að friður sé nú aftur
kominn á í West Virginia kolahér-
uðunum, þar sem alt logaði í upp-
reist undanfarna viku. Samkvæmt
kröfu ríkisstjórans isendi stjórnin
í Wasington þangað liðsafla til
þess að skakka leikinn. Nú hefir
herlið það verið kvatt heim, með því
að uppreistarmenn hafa lækkað
seglin.
Flutningsgjöld með Boston og
Maine járnbrautunum hafa verið
lækkuð að mun, samkvæmt opin-
berum skýrslum frá Boston.
Framkvæmdarnefnd verka-
manna sambandsins í Ameríku—
The American Federation of Lab-
or—skorar á stjórnina í Washing-
ton, að styðja fjárhagslega þær
5,500,000' manna, er gangi auðum
höndum víðsvegar innan Banda-
ríkjanna. Ber framkvæmdart
nefndin þær kærur fram, að fólk
þetta gangi atvinnulaust sökum
þess, að vinnuveitendur hafi á-
kveðið að lækka verkalaun, hvað
svo ,sem það kostaði.
Stjórnin í Wash. lýsir yfir því,
að Bandaríkjaherinn, ,sem enn er
á pýzkalandi, verði kvaddur heim
tafarlaust.
Mælt er, að New York Inter-
borough Rapid Transit félagið, sé
um það að verða gjaldþrota.
Fjórir ræningjar brutust inn í
Masonic Temple í Chicago og námu
þaðan $500,000. Enn hefir lög-
reglunni eigi tekist að klófesta
bófana.
stjórnarinnar, tókst Mr. Black það inni 1
vfy.lgja munu eindregið liberal
flokknum að málum. Núverandi
embætti á hendur og gengdi þvi
fram á árið’1918, er Ihonum var
falin yfirumsjón með Soldier Land
settlements.
Sagt er að allir ráðgjafar Drury-
3tjórnarinnar í Ontario, sé ein-
ráðnir í að ferðast um fylkið þvert
og endilangt, þegar til kösning-
anna kemur í ihaust, til stuðnings
við Hon T. A. Crerar og þingmanns
efni bændaflokksins^
Sir John Simon, einn af nafn-
kendustu lögfræðingum Breta,
flutti fyrir skömmu ræðu á árs-
þingi iögfræðingafélagsins í Can-
ada, sem haldið var í Ottawa. í
ræðu þeirri komst hann meðal ann-
ars svo að orði: “Lögfræðinga-
stéttin hefir ávalt verið misskilin;
Iögmenn hafa verið fordæmdir
fyrir hrekki, sem þeir aldrei höfðu
í frammi, en á ,hinn bóginn hefir
þeim iðuglega verið hælt fyrir
xiygðir, sem þeir aldrei áttu umráð
yfir.”
Meighenstjórnar postularnir í
Ontario, hafa boðað til flokks-
þings í Toronto, þann 15. þ. m., til
þess að ræða um undirbúning
kosninganna.
Senator Bradbury, hefir í við-
tali við blaðið Winnipeg Tribune,
látið þá skoðun sína í ljós, að II
beralflokkurinn, undir forystu Hon
W. L. MacKenzie King, muni fá
mest fylgi við sambandskosning-
arnar næstu. Virðist senatorinn
telja hin póliti'sku samtök bænda
stór-hættuleg landi og lýð og sýn-
ist því helzt vilja koma á einni
samsteypunni enn milli frjáls
lynda flokksins og afturhalds-
manna. Ekki er ólíklegt, að sena,
torinn eigi kollgátuna, að þv*í er
við-kemur fylgi MacKenzie Kings,
en fremur virðist ótti hans við á-
hrif bændaflokksins, vera bygður
. á veikum rökum.
Líklegt þykir að Gen. H. F. Mc
Donald, muni sækja um þíng
memsku í East Calgary, fyrir hönd
afturhaldsflokksins við næstu
sambandskosningar.
Sambandsþingið í Ottawa, sem
kosið var í desember 1917, var
þannig samsett, að því er viðkom
flokkaskiftingu: Bræðingsflokkur-
þingmaður í St. Annes, er Hon. C.
J. Doherty, dómsmálaráðgjafi, sem
eigi kveðst mundu aftur gefa
kost á sér til þingmesnku.
H. A. Stewart, K. C. hefir verið
valinn til að sækja undir merkj-
um afturhaldmanna í Leeds kjör-
æminu þar sem Hon. Thomás
White, var þingmaður áður.
Á ásrþingi lögmannafélagsins í
Canada, 'sem staðið hefir yfir í
Ottawa að undanförnu, var Sir
J. A. M. Akins, endurkosinn í for-
sæti. Heiður.sforseti var kosinn
Right Hon. Charles H. Doherty,
dómsmálaráðgjafi. Varaforsetar
úr vesturfylkjunum voru kosnir
þeir Hon. Thos H. Johnson, dóms-
málaráðgjafi í Manitoba; Han J.
E. Brownley, dómsmálaráðgjafi í
Atberta; Hon J. W. de B. Tawis,
dómsmálaráðgjafi í British Colum-
bia og Hon W. M. Martin, forsæt-
isráðgjafi í Saskatchewan.
Lieut-Col. Harry Cockshutt frá
Brantford, hefir verið skipaður
fylkkstjóri í Otario. Hann er
framkvæmdastjóri og forseti
Cockshutt Plow félagssins alkunna
auk þess hefir hinn nýji fylkis-
stjóri verið í allmörg ár, einn af
sfjórnendum Bank of Montreal.
— Hon. Harry Cockshutt, er fædd-
ur í Brantfo^d og er nú 53 ára að
aldri. Kvæntur er hann ísabel T.
Rolls frá Chatham og eiga þau
hjónin tvær uppkðmnar dætur.
Um kosningar til sambandsþings
sótti Mr. Cockshutt árið 1917, en
beið ósigur. Hann er ákveðinn
íhaldsmaður í stjórnmálum og hef-
ir nú líka hlotið trúrra þjóna verð-
laun.
Um 750,000 manna hafa verið
strykaðir út af félagaskrá amer-
íska verkamannasambandsins sök-
um vangreiðslu á ársgjöldum sín-
um. Forseti sambandsins, Mr.
Samuel Gompers, hefir gefið út
skýrslu þessa.
Getið er þess í nýjugtu fréttum,
að í Philadelphia hafi komist stór.
kostlegt svikasamsæri upp, er ætl-
að hafi að draga sér margar mil-
jónir af almannafé, með falskri
útgáfu vínsöluleyfa.
Harding forseti lýsir opinber-
lega yfir því, að fulltrúar Banda-
ríkjanna, er sækja eigi friðar-
mótið í Washington þann 11» nóv-
ember næsbkomandi, verði þeir
Charles E. Hughes, utanrikismála-
ráðgjafi Elihu Root lögmaður, sen-
ator Henry Cabot Lodge frá Mas-
sachusetts og Oscar Underwood,
senafor frá Alabama. Hinir þrír
fyrstnefndu teljast til republic-
ana flokksins, en sá siíðasttaldi
fylgir demókrata flokknum að
málum.
Feykilegt eigna og líftjón hefir
orðið af völdum flóðs í borginni
San Antonio í Texas. Er búist við,
að um hálft þriðja hundrað manns
muni. hafa týnt lífi, en eignatjón-
ið metið yfir $5,000,000.
Kvikmyndaleikarinn nafnkunni,
Roscoe (Fatty) Aibudkle, hefir
verið tekinn fastur og sakaður um
að hafa myrt Miss Virginia Rappi,
leikkonu, síðastliðið föstudags-
kvöld.
Lloyd George og hafa þeir Sir
Horace Plunkett, sem var forseti
þingsins í Dublin og Harrison
kafteinn, forseti Dominion League,
skrifað De Valera ibréf og skorað á
hann fastlega, að láta sér sam-
band eins og nýlendurnar brezku
hafa við Bretland lynda fyrir hönd
írlands.
Sagt er að De Valera, kæri sig
ekki um að vera í nefnd þessari
frá hendi íra og hann hafi afráðið
að fela Arthur Griffith, utanrík-
ismála ráðherra í írsku stjórninni
og forsprakka Sinn Fein hreyfing-
arinnar á írlandi, formensku í
nefndinni, sem írar isenda. En í
nefndinni frá hendi Breta, er
sagt að séu Lloyd George forsæt-
isráðherra Breta, Austin Chamber-
lain, Earl Curzon, Sir Laming
Worthington Evans, Winston
Spencer Churchill, Edward Short,
Robert Munro, Lord Birkenhead,
Sir Hannar Greenwood og Sir Ro-
bertson Stevenson Hore.
Nokkrir ferðamenn frá Banda-
ríkjunum sem voru á ferð á Bret-
landi, sendu Lloyd George og ráð-
um hans vindlakassa. í kassa
þessum var spjald og á það skrif-
að þakklæti frá þessum mönnum
til Lloyd George, fyrir framkomu
hans í írsku málunum og ósk um
það að hann og írar gætu bráð-
lega reykt pípu friðar og bróðern-
is.
Viscount Grey frá Falladon,
fyrrum utanríkisritari Breta, sem
undanfarandi hefir hvílt sig eftir
liið erviða starf sitt á stríðsárun-
um, hefir lofast til þess að sækja
um þigmensku undir merkjum
frjálslynda flokksins á Englandi
við næstu kosningar. Hann hefir
látið í Jjósi vilja sinn til þess að
halda fundi víðsvegar á Englandi
til þess að endurvekja stefnu og
hugsjónir frjáls’.yndu stefnunnar
þar í landi. Nú þegar talað er
svo mikið um almennar kosning-
ar á Englandi, er eftirtektavert að
þessi merkilegi stjórnmálamaður
skuli koma einmitt nú fram á
sjónarsviðið, eftir að láta stjórn-
málin á Bretlandi afskiftalaus í
fleiri ár. *
Friðarsamnnigarinr milli pýzka-
lands, Austurríkis og Bandaríkj-
anna, eru nú undinskrifaðir.
Uppvást hefir orðið um samsæri
í Mexico, er að því miðaði, að myrða
Obregon forseta, og mælt að hátt-
standandi embættismenn í hern-
um, eru sagðir að hafa átt upp-
tókin að samsærinu; hafa þeir nú
dregnir verið fyrir lög og dóm.
Samkvæmt fregnum frá Rigá,
hefir nefnd sú, er annast um líkn-
arstörf í sambandi við hallæris-
héruðin á Rússlandi, sent þangað
til áð byrja með 600 smálestir af
sykri og hrísgrjónum.
Mælt er að von Kahr, stjórnar-
formaður í Bavariu, muni leggja
niður völd innan skamms, nema
því að eins að þingið veiti stjórn
hans ákveðna traustsyfirlýsingu.
í Bavariu situr að völdum sam-
bandsstjórn, studd af jafnaðar-
mönnum o.g gömlum% eindregnum
keisarasinnum. Nú eru það hin-
ir síðarnefndu, er vilja istjórnina
feiga, telja hana hafa sýnt sig
hlynta um of jafnaðarmannastefn-
unni.
Stjórnin á Spáni, er sögð að
vera í þann veginn að fara með
óvígan her, gegn uppreistarlýðn-
um í Melilla héruðunum.
sameipingu: Bretar, Frakkar,
Bandaríkjamenn, pjóðverjar Czec-
ho431ovakar, sem um væri að ræða
eina ■sálí-i Meginið af því, er lagt
hefir verið fram til þessa, eru
beinar gjafir frá veglyndum
mönnum, en síðar geta ríkislán
vitnanlega komið til greina. pótt
rífleg tillög einstakra manna og
félaga, ’bæti að . vísu nokkuð úr
bráðustu þörfinni þá verða þau
ekki undir nokkrum kringumstæð-
um fullnægjandi. pað eru stjórnir
þjóðanna, sem verða að beita sér
af alefli fyrir líknarmál Rúss-
lands ef hallærishættunni á að
verða afstýrt. Áætlað er, a.<5j
þurfa muni að minsta kosti 7,000,-
000 smálestir korns til þess að
’nalda lífinu í rússnesku þjóðinni
eins og sakir standa og ekki
minna en 3,000,000 smálestir til
utsæðis. Alls mundu þessar 10
miljón. smálestir líklega kosta
eitthvað um 160,000,000 sterlings-
punda, og er það því sýnt, að úr-
lausnin er svo langsamlega of-
vaxin einstaklingsáhrifunum. En
er þá líklgt, að stjórnir Evrópu-
þjóðanna séu því vaxnar að koma
máli þessu í viðunanlegt horf?
P^moor lávarður og Sir George
Paish leggja til að hallærislán
til Rússlands verði veitt undir
umsjá þjóðbandalagsins, þar sem
hver þjóð ábyrgist vissan skerf,
eftir gjaldþoli sínu. Vér erum
Nýjustu stjórnmála-
fregnir.
pess er getið til, að Mrs. Ralph
Smith, ráðgjafi í British Colum-
bia stjórninni, muni sækja gegn
H. H. Stevens, núverandi þing-
manni Meighen stjórnarflokksins.
Talið er víst, að R. B. Bennet,
fyrrum þingmaður afturhalds-
flokksins fyrir Calgary, muni tak-
ast á hendur ráðgjafaembætti í
í Ottawastjórninni innan skamms.
pess sama er getið ti'l um H. H.
Stevens frá Vancouver.
Bændur og verkamenn í Ontario
hafa ákveðið að vinna í sameiningu
að undirbúningi næstu kosninga..
iSagt er, að bændur og verkamenn
í Selkirk kjördæminu séu í þann
veginn að sameinast um eitt og hið
sama þingmannsefni. Hvort sá,
er útnefningu hlýtur verður af
bænda eða verkamannastétt mun
enn óráðið. pað þó talið líklegra,
að maður úr bændaflokknum verði
fyrir valinu. pess geta ýmsir til,
að George Prout, fyrrum fylkis-
þingmaður, muni sækja undir
merkjum þessara tveggja flokka.
Nýdáinn er í Eelgrave í Seicest-
er á Englandi, maður að nafni
Joseph Cave. Fyrir átta árum
síðan lét hann taka gröf sína og
reisa sér legstein. Við það tæki-
færi hélt hann kunningjum sínum
veizlu og var -hinn glaðasti sjálfur,
endaði sú athöfn með því að Cave
fór ofan í gröfina, reykti þar úr
pípu sinni og raulaði “Poor old
Joe” (vesalings gamli Jóhann).
Fólksflutningsskip mikið, er
Holland-American félagið að láta
byggja á írlandi, það er 30,000
smálestir að stærð. pað stærsta
sem bygt hefir verið á Bretlandi
síðan stríðinu lauk og máske í
öllum heimi.
ping þjóðbandalagsins — Lea-
gu of Nations, stendur yfir í Gen-
eva um þessar mundir. Fátt
það, er verulegum tíðindum sætir,
hefir gerst enn sem komið er.
Hjalmar Branting, fulltrúi Sví-
þjóðar,, var allharðorður í garð
framkvæmdanefndarinnar og bar
henni á brýn f járbruðlun, en A. J.
Balfour, lávarður, tók að sér að
verja nefndina og starfrækslu
hennar og kvað hana engum skild-
ing hafa eytt að óþörfu. Albert
Mensdorf greifi, fulltrúi Austur-
ríkismanna, flutti ítarlegt erindi
áfrönsku, þar sem hann lýsti fjár-
hagsástandi þjóðar sinnar og benti
á hve óumflýjanleg nauðsyn
Austurríki væri á góðhug þjóð-
bandalagsins, til þess að geta int
af hendi hinar mörgu kvaðir, er
af friðarsamningunum leiddi. Er-
indi greifans kvað hafa verið vel
tekið af öllum þingheimi. Dr.
Friðþjófur Nansen, situr á þingi
þesisu fyrir hönd Noregs.
Aðvörun til vina minna.
Ef
“leirskáldin”
friði,
miig láta ekki í
samdóma þessum heiðruðu herr- ...... , . ,
að eitthvað sem um Pá la»stur er 111 hvildar hinsta sinn
um um það,
munar verði að taka til bragðs, og
að hallæri á Rússlandi, hljóti að
Bandaríkin.
Rétt áður en þinginu í Washing-
ton var slitið, voru samþyktar
þessar tvær fjárveitingar: $48,500,-
000 til starfrækslu United States
Shipping Board fram að 1. janúar
næstkomandi, og $200,000 í sam-
bandi við alþjóðamótið fyrirhug-
aða í Washington, er fjalla á um
takmörkun vígbúnaðar. Forsetinn
hefir staðfest báðar þessar fjár-
veitingar með undirskrift sinni.
Bretland
í sambandi við írsku málin hef-
ir það gerstr siíðan Lögberg kom út
síðast, sem þá fltttti innihald svars
De Valera írska leiðtogans, til
Lloyd George forsætiisráðherra,
Breta. Nú hefir Lloyd George svar-
að aftur og tekur skýrt fram, að
það sé að eins eitt atriði í sam-
bandi við þessi írsku mál, sem að
brezka stjórnin geri aldrei að
samningsatriði og það sé sam'band
írlands við breska ríkið. Alt ann-
að segiist hann vera reiðubúinn að
semja um við leiðtoga Sinn Fein
flokksins á írlandi, og biður De
Valera, eða réttara sagt býður
honum að nefna menn í nefnd, sem
hafi fulla heimild til þess að semja
fyrir íra hönd um málið og binda
enda á það, sem mæti samskonar
nefnd frá stjórninni brezku, sem
hafi fult samningsvald, að Inver-
ness Á Skotlandi 20. þ. m.. Fögn-
uður mikill er á meðal miðlunar-
Hvaðanœfa.
Her Tyrkja er sagður að vera
í þann veginn að hypja sig á brott
úr Angora.
Soviet stjórnin rússneska hefir
opin'berlega gengist undir, að full-
nægja öllum þeim skilyrðum, sem
stjórn Bandaríkjanna hefir sett í
sambandi við líknarráðstafanir og
úthlutun vista á Rússlandi.
Demetrios Rhallys, fyrrum
stjórnarformaður á Grikklandi; er
nýlátinn að heimili sínu í Aþenu-
borg.
Emir Feisal, sonur konungsins
í Hedjaz, hefir tekið við völdum í
Irak, hinu nýja Arabaríki í Meso
potamiu.
Samkvæmt fregnum frá Moskva,
hörfa um 30 miljónir bænda í
Volguhéruðunum, fram á hungur
og hallæri, svo fremi að ekki verði
ráðið fram úr vandræðunum innan
fárra vikna.
Stjórn Japana hefir tilkynt
Harding Bandaríkja forseta, að
hún hafi ákveðið að senda fulltrúa
á friðarmótið í Wasihington, þann
Hallœrið á Rússlandi.
manna á írlandi út af þessu svari 11. nóvember næstkomandi.
Eftirfylgjandi greinarkorn birt-
ist fyrir skömmu í stórblaðinu
London Times:
Upplýsingar þær, sem berast út
frá Sovietstjórninni á Rússlandi
og úr ýmsum öðrum áttum, að því
er viðkemur vistaskortinum og
vandræðunum þar, eru eigi svo
nákvæmar, að sagt verði um með
vissu, hve margar miljónir fólks
liggja í rauninni fyrir dauðans
dyrum. Hitt virðast allir þeir, er
til þekkja, sannfærðir um, að hér
sé um feikna fjölda að ræða, og að
á hverjum einasta degi, verði
fieiri þúsundir manna, kvenna og
'barna, hungurvofunni að bráð.
Staðhættir og landslega gera það
margfalt örðugra, að veita Rúss-
um skjóta hjálp, en ti'l dæmis pjóð-
verjum eða Austurríkismönnum,
ef slíkrar hjálpar hefði verið þörf
þar. En Rússland, sem lengi vel
barðist hraustlega á vora hlið, í
ófriðnu msíðasta, er nú í því ásig-
komulagi, að innan og utanaðkom-
andi öfl og áhrif vita vart hverjar
léiðir reyna skal til bjargar.
Fulltrúaráð bandaþjóðanna hefir
margrætt málið fram og aftur. Dr.
Friðþjófur Nansen hefir verið
fenginn til þesis af allþjóðasam-
bandi hins Rauða Kross, að rann-
saka innbyrðisástandið á Rúss-
landi og koma fram með tillögur í
samibandi við liknarstarfsemina.
Mr. Lyman Brown, umboðsmaður
Herberts Hoover, hefir staðið í
beinum samböndum við Litvinoff
í Riga og fengið hann til þess að’
fallast á, fyrir hönd Sovietstjóm-
arinnar, uppástungur^ þær um til-
högun vistaúthlutunar, er Banda-
ríkin telja/líklegastar til sigurs.
—Flestar hinar siðuðu þjóðir, hafa
nú tekið höndum saman, látið
gamlar væringar niður falla og
ókveðið að láta ekkert það ógert,
er verða mættútil þess að bjarga
rússnesku þjóðinni frá glötun. Að
þessu nauðsynjaverki vinna nú í
eins að verða þrándur í götu heil-
brigðs viðskiftalífs, meðal hinna
annara Evrópuþjóða. Mundi al-
þjóðalán í þessu sambandi verða
æskilegasta úrlausnin? pegar tek-
ið er tillit til fjárhagsástands
hinna ýmsu Evrópuþjóða og hve
þröngt er um hag þeirra margra
hverra heima fyrir, teljum vér
vafasamt hvort réttlætanlegt væri
fyrir þær, að gangast undir nýjar
og þungar kvaðir, jafnvel þótt það
gæti ögn bætt úr bráðustu þörf-
inni á Rússlandi. Að hjálpa, svo
maður verði sjálfur hjálparþurfi
á eftir, er engan veginn æskileg
viðskiftaregla. Sú uppástunga, að
veita Rússlandi alþjóðalán, er svo
margbrotin og getur haft, svo víð-
tækar afleiðingar, að óviti gengi
næst, ef hrapað væri að fullnaðar-
ályktunum i þá átt, fyr en fengin
væri glögg vitneskja um gjaldþol
hverrar þjóðar um sig, og því at-
riði heldur eigi gleymt, hvort slík
aðferð mundi ekki hafa í för með
sér beina viðurkenningu þess
stjórnarfyrirkomulags, — Bolshe-
vismans — isem leitt hefir allar
þessar óumræðilegu hörmungar
yfir rússnesku þjóðina. peim að-
ferðum öllum, er til slíkrar viður-
kenningar gæti leitt, erum vér
mótfallnir. Hörmungarnar á Rúss-
landi mega ekki verða til þess, að
mannúðartilfinningar annara
þjóða, löghelgi ósjálfrátt 'það hið
spilta stjórnarfarskerfi, er vand-
raíðum hinnar rússnesku þjóðar
veldur. En eftir því eru Bolshe
vistar einmitt að seilast, um þess
ar mundir. Mótfallnir erum vér
því með öllu, eins og .sakir standa,
að þjóðir bindist samtökum um að
vaða inn á Rússland og leggja
með herafla hald á landið; slíkt
væri meira en óviturlegt, þegar
tekið er tillit til ástandsins í Ev-
róp yfirleitt. Að til þess geti kom
og þó þau fegin vildu verða að liði
það verður til að skerða heiður
minn,
þá sest eg upp í kistu minrvi og
kveð,
og hver, sem vill, þá getur raulað
með.
K. N.
Eg tók mér ferð á hendur í sumar
til þess að selja Kviðlinga; fór
gangandi, keyrandi og á “treini”.
petta varð árángurinn:
Alt af heldur fram mér f^r,
—fyrnis.t bernsku slaður—
eitt jeg seldi Kviðlings kver,
kéýpti enskur maður.
K. N.
Brúin
pó Atlantshafið skiiji sundur óðul
vor og lönd,
þú yngissveinn og goðumborna
jómfrú,
nú tökumst við í hendur og treyst-
um kærleiks bönd
og tengjum saman þjóðina með
“home”-brú!
K. N.
Ur bænum.
Til Ieigu uppbúið herbergi fyrir
tvo að 656 Toronto str. Talsími:
A 9678.
Prófessor Sveinbjörn Svein-
björnsson heldur söngsamkomu að
Markerville Alberta, fimtudaginn
6. október næstkomandi.
Föstudaginn 9. þ.m. voru þau
pórður Gordon Thordarson og
Guðrún Benson, bæði frá Gimli,
gefin saman í hjónaband af séra
Rúnólfi Marteinssyni að 493 Lip-
ton stræti.
“Runey’s Lunch Room.”—Kom-
ið, kæru landar, fáið ykkur máltíð
og kaffisopa” og allra handa góð-
gæti hjá henni Miss G. Stephens,
er hefir nú aftur byrjað verzlun
að 637 Sargent Ave. Búðin hefir
verið skreytt að nýju og verður
þar tekið á móti öllum gömlum og
nýjum viðskiftavinum með sömu
alúð og kurteisi og áður. — Munið
Z koma við líknarstarfsemi, sem eftir staðnum, númerinu og stúlk-
ið einhvern tíma seinna, að Vest-
ur-Evrópu þjóðirnar myndi sam-
band sín á millum til þess að verj-
ast yfirgangi Sovietmanna, ef þeir
verða þá ekki úr sögunni með öllu,
það er að voru álitli litlum vafa
undirorpið, að eins lengi og örlög
hinnar rússnesku þjóðar liggja í
hendi Bolshevika, verður örðugt
að
hefir tilætluð áhrif og nær til allra
jafnt. pó er ekki að vita nema sam-
taka stjórnum annara þjóða gæti
unnist nokkuð á, ef Bolsevista-
unni.
Alþýðuskólar bæjarins byrjuðu
nýtt starfsár með þessum mánuði.
leiðtogarnir væru viljugir til þesSi Háskóli fylkisins og collegeskól-
að láta af hendi eitthvað af gull-'arnir byrja í þessari viku. Jóns
forða sínum, sem tryggingu fyrirí Bjarnasonar skóli byrjar vitund
láninu við erlendar þjóðir, er seinna, fimtudaginn i næstu viku
verja mætti til kornkaupa, en fram (22. þ. m.). Með því móti verður
að þessu hafa þeir þó, því miður, skólaár hans hér um bi'l 9 mánuðir
ekki hafa mátt heyra nokkuð því og er það eins langt og það ætti
um líkt. i að vera. En helzt allir nemendur
Hvorki einstakir menn né ein-1 ættu að vera komnir í tíma. Sann-
stök félög, geta náðið fram úr' arlega er auðvelt að fylla þennan
rússnesku vandræðunum, á þannjskóla. — Vonandi sýna allir krist-
hátt, sem hentar bezt. — Stjórnir j indóm sinn og þjóðrækni í því að
þjóðanna verða að beita sér fyrir senda miðskólanemendur þang-
málið, eins og þegar hefir verið að. Breyti enginn við skólann eins
gert, í samvinnu við hin viður-
kendu líknarfélög um allan heim.
og presturinn og
“gengu fram hjá.”
levítinn, sem