Lögberg - 20.10.1921, Blaðsíða 4

1
BJ«. 4
LÖGBERÖ, FIUTUDAGIN.N,
ITogbErg
Gefið út hvern Fimtudag af The Col-
umbia Pre$$, Ltd.,iCor. William Ave. &
Sherbrook Str.. Winnipeg, Man.
Talsiinari N-6327 og N-6328
Jón J. Bíldfeli, Editor
Utanáskrift til blaðains:
THE C0LUN|BUV PRESS, Ltd., Box 3172. Winnipeg. Han.
Utanáskrift ritstjórana:
EDITOR LOCBERC, Box 3172 Winnipeg, R|an.
The •'Lögberg” ls printed and published by The
ColumMa Press, Limlted, in the Columbla Block,
S63 to »57 Sherbrooke Street, Winnipeg, Manitoba,
Sál landanna.
Dafi virðist máske sumum einkennilegL að
tala um sál landanna. En einversstaðar liöf-
um vér :þó séð R-udyard Kipling gera það, og
a>tti það því ekki að vera oss nein goðgrá.
Hvað er sál landanna?
Eru það íbúar ])eii-ra, sem fæðast, lifa
stutta stund og bverfa svo?
Er það hið ytra útlit þeirra, svipur þeirra,
náttúrulíf þeirra, eða andrúmsloftið, sem
mennirnir, dýrin, blómin og jurtimar anda að
sér?
Um það skulum vér láta livern og einn
sjálfráðan.
En vér sjáum sál landsins, eða iandanna í
mannvirkjum þeirra, í vinnu og frainkvæmd-
mn þeirra, sem liafa lifað og skilið eftir síg
minjar, er itera einkenni hugsana þeirra og
verka,— sem er partur af sál þeirra.
í gömlurn löndum geta menn ferðast úr
einu liéraði í annað, úr einni borginni í aðra,
frá einu landshorpiinu til annars, og allsstaðar
tala sálir þeirra manna, sem þar hafa lifað og
strítt, til vor. Ekki samt í gegn um borð eða
stólfætur, eða galdraborð, og ekki heldur í
ffegn um miðla, — en í gegn um verk þeií-ra og
í gegn um hinn einkennilega svip, sem sál þessa
< ða hins mannsins hefir greypt í stein, tré
málm, eða önnur verk, sem bera mynd þeirra,
og þeir hafa látið etftir sig.
Þegar maður lítur yfir allan þann aragrúa
af fólki í heiminum, sem etóki virðist vera þar
til annars en að fæðast, stríða litla stund fyrir
tilveru sinni, og deyja- Fólk, sem virðist ekki
liafa neitt takmark, eða ákvörðun eða neina
stefnu, heldur berst með straumnum þangað
sein hann fer, þá verður manni stundum á að
spyrja:: Hvaða erindi á slíkt fólk í heiininn?
Vér getum ekki svarað þeirri spurningu;.
])að getur enginn: En eitt er víst, og það er,
að mannfólkið í löndunum, stórt og smátt, ríkt
og fátækt, yfirboðarar og undirgefnir, eru
komnir til iþess á einn eða annan hátt að setja
fangamark sitt á sál landsins, sem það býr í.
Kristin kirkja boðar mönnum sálujálpar-
vissu — hoðar mönnum eilíft líf og eilífa sam-
vist guðs barna í ríki himnanna, og er það fyr-
irheit feg'uúta öilum öðrum fyrirheitum, sem
mönnum hefir verið gefið. En.sál þeirra lifir
víðar. Hún lifir á jarðríki í hugsunum þeirra,
í orðum þerra og verkum, öld fram af öld og
mann fram af manni,—hún er og verður partur
af sál þjóðar þeirrar, sem ól þá, eða þeir
þroskuðust og lifðu hjá.
Þetta land, Canada, er ungt land.. En það
er fagurt og framfara möguleikar þess eru ó-
takmarkaðir.
Þjóðarsál Canada hefir enn ekki fengið
skýra mvnd, heldur ber að meira eða minna
leyti svip þeirra þjóða, er innflytjendur lands-
ins eru komnir frá. En hvernig sál landsins
verður, þegar aldir renna, er alveg undir oss
sjálfum komið og þeim, sein landið byggja.
Þetta spursmál er tímabært fyrir hvern
mann að hugsa um, og ekki sízt oss Canada-
menn, þar sem þjóðarsálin er í myndun, og í
samhandi við það verk, ekki síður en öll önn-
ur, qr það satt, sem Bjarni Thorarensen segir:
‘ ‘ V arðar mest til allra orða, að undirstaðan
rétt sé fundin.”
Vér, sem nú lifnm í þessu landi, erum köll-
uð til þess, að leggja undirstöðusteinana undir
byggingu þá, sem þjóðarsál Canada á að dvelja
í unraldur og æfi. Aldrei hefir neinum flokki
manna verið trúað fyrir göfugra verki, þó öðr-
i m liafi máske verið trúað fyrir jafn þýðing-
armiklum hlutverkum áður.
En til þess að nokkur von sé um, að hinn
hreini og sanni svipur sáiar Canada þjóðarinn-
ar geti komið fram, er óumflýjanlgt að skilja
sjáifan sig og aðstöðu sína til þessa máls.
Þogar menn láta taka af sér ljósipynd,
flestir áherzlu á að hún sé sem allra
líkust þeim, sem hún er tekin af — sé sönn
eftirmynd eða líking hans; því, ef hún er það
ekki, ef hún er ljótari en persónan sjálf, þá ó-
frægir hún hana, eða gefur ranga iiugmynd
uin persónuna í hugsun og minni svo eða svo
margra.
Ekki er mikil hætta á, að myndin verði of
falleg, því þó einhver sé nógu hégómagjarn til
þess að reyna að hafa áhrif á útlit sitt í þá átt,
þá láta vélarnar, sem myndina taka, aldrei
blekkjast.
Mynd sálar Canada má til með að verða
hrein. Ekki að eins til þess, að sýna, að þjóðin
hafi þekt köllun sína í þvi efni, og er það þó
mikils virði- Heldur þarf hún um fram alt að
vera hrein til þess að afvægaleiða ekki þá, sem
á eftir oss koma og eiga að byggja ofan á und-
irstöðu, sem vér leggjum.
En til þess að hún geti orðið það, þá verð-
ur þjóðin í heild sinni og allir partar hemjar,
stórir og smáir, að skilja, að sálir einstakling-
anna og heildarinnar verða að vera hreinar—
skilja, að úr ljótum hugsunum, illa unnum
* verkum og ódrengilegum hvötum, er aldrei
hægt að gefa sál C^nada svip fegurðar og
hreinleika.
^Vestur-fslendingar! Hvaða skerf erum
vér nú að leggja til myndunar sálar landanna,
sem vér búum í?
---------o------—
Mið-Ameríku veldin fimm.
Mið-Amerku veldin, Guatemala, Salvador,
Honduras, Nicaragua og Costa Rica, áttu núna
fyrir skemstu hundrað ára sjálfstjórnar afmæli
og var þess athurðar minst með stórkostlegum
-hátíðahöldum. Heillaóskir bárust stjórnum
þessara ríkja víðsvegar að í samhandi við af-
mælisfagnaðinn, þar á meðal frá Warren G.
Harding, forseta Bandaríkjanna.
Eins og Inumugt er, hristu Mið-Ameríku-
veldin af sér spanska okið árið 1821 og hafa
jafnan síðan verið talin frjáls og óháð, þótt
kent hafi að vísu oft helzti mikið harðstjórnar
í meðferð mála þeirra heima fyrir. Komið hef-
ir til tals nýlega, að smáríki þessi stofnuðu
ineð sér samband, er kallast skyldi Bandaríki
Mið-Ameríku. Ilvað úr því kann að verða,
fær tíminn einn leitt í ljós, en óneitanlega
virðist margt mæla með því, að svo ætti að
verða. Þjóðernis uppruni íbúanna í hverju
ríki um sig, má heita sá sami og atvinnu skil-
yrðin eru yfirleitt næsta svipuð. Út af fyrir
sig gætir hvers einstaks af rfkjum þessum til-
tölulega lítið, en sem samhuga heild gætu þau
skapað voldugt veldasamband og grundvallað
máttuga þjóðmenning.
Þótt ríki þessi hafi búið við lýðstjórnar
fyrirkomulag í heila öld, að minsta kosti á
yfirborðinu, þá hefir þó margt farið aflaga í
stjórnarfarinu. Fórsetarnir iðulega verið
harðstjórar, sem brotist höfðu til valda með
hnefarétti. Að nafninu til hefir oftast verið
látin fara fram atkvæðagreiðsla, en óhindrað-
ur þjóðarvilji mun þó sjaldnast hafa fengið að
njó£a sín, með því að forsetaefnin höfðu oftast
nær hersveitir á hverjum kjörstað. Það var
algengt til skamms tíma, þegar kosningar voru
fyrir dvrum, að andstæðingar stjórnarinnar
máttu ekki fara eitt fet út úr borginni, sem
þeir bjuggu í, án leyfis frá kosninga umboðs-
manni stjórnarflokksins á staðnum. Leyfi slík
voru sjaldan veitt, þótt um væri beðið, þar sem
tilgangurinn var vitanlega sá, að loka munni
andstæðinganna, sem allra vandlegast. Njósn-
arkerfi stjórnarinnar var svo fullkomið, að
hún vissi þvínær alt af upp á hár hvaða menn
voru henni andvígir og hvar þeir áttu heima.
Póstþjónar allflestir voru á bandi stjórn-
arinnar, og þeim skipaði hún að opna bréf öll
til hinna pólitisku andstæðinga og tilkvnna
umboðsmanni kosninga tafarlaust, ef í þeim
kæmu fram einhverjar þær kenningar, er
stjórninni væru ógeðfeldar. Alltítt var það
og, að stjórnarandstæðingunum var synjað um
afnot talsíma.
Ýmsum gæti orðið að spyrja, með hverj-
um hætti að stjórnarskifti gætu fengið fram-
gang í löndum, þar sem jafn frámunalegt virð-
ingarleysi fyrir einstaklingsréttinum viðgeng-
ist- Svarið er í raun og veru ekki nema eitt.
Stjórnarskifti voru oftast nær það sama 02
stjórnarbylting. Þegar gremjan gegn stjórn-
inni hafði útbreiðst og fest nógu djúpar ræt-
ur, fékk fólkið sér leiðtoga og hóf uppreist. Oft
varð breyting til batnaðar, en stundum líka
til hins verra.
Að ummáli eru þessi fimm Mið-Ameríku-
veldi til samans hér um bil 172.000 fermílur,
er skiftast þannig: Costa Rioa 23,000, Nicara-
gua, 49,200; Ilonduras, 44,275; Guatemala,
48,290 og Salvador 7,225.
Á norður, austur ,og vesturströndinni er
landið mjög lágt, en loftslagið hlýtt og rakt.
Miðbik landflæmisins er hálent; hæstu fjall-
garðarnir um 7,000 feþ yfir sjávarmál. Elds-
umbrot eru þar alltíð, einkum þó í Salvador
og Guatemala og hafa oft valdið stórkostle^u
tjóni. t
20. OKTÓBER 1921
Meginþorri íbúanna í ríkjum þessum, á
kyn sitt að rekja til Indíániaflokksins, er þar
bjó, um þær mundir, er Spánverjar fluttust
þangað fyrst og slógu eign sinni á löndin.
Smátt og smátt blönduðust flokkar þessir sam-
an, en spönsku einkennin báru hærra hlut og
mótuðu beinlínis þjóðflokk þann að lokum, er
nú byggir þessi fimm ríki.
Aðal atvinnuvegur þjóða þessara er akur-
yrkja, þó er þar víða aUmikið um námagröft,
sem gefið hefir af sér góðan arð. Sykurrækt
er þar og nokkur, einkum í Guatemala ríkinu.
— Flestir teljast íbúarnir til hinnar rómversk-
kaþólsku kirkju.
Fjármál Mið-Ameríku veldanna hafa oft
verið á völtum fæti. Aðal tékjurnar koma af
tollum á innfluttum vörum, en skattur af land-
eignum má heita þar óþektur með öllu.
Óafsakanlega miklu fé hefir árlega verið
varið til hermála innan ]>essara ríkja. Árið
1913 kostuðu stjórnirnar í þessum fimm, ríkj-
um til samans $3,377,000 til herbúnaðar, en á
sama árinu ekki nema $1,480,000 í þarfir
mentamálanna.
Forsetinn í Honduras, Rafael Lopez
Gutierres, var kosinn í októbermánuði í fyrra.
Guatemala forsetinn, Carlos Iíerrera, tók við
» stjórnarforystu í apríl 1920. Emiliano Cham-
arro, forseti Nicaragua ríkisins, hefir náð
kosningu tvisvar. Julio Acosta Garcia, for-
seti í Cósta Rica, var kosinn 7. desember 1919,
en Carlos Melendez, forseti Shlvador lýðveld-
isins, hefir gegnt því embætti síðan árið 1915.
í öllum þessum fimm Mið-Ameríku ríkjum
eru forsetarnir kosnir til fjögra ára í senn. —
Innbyrðis óeirðir hafa staðið þjóðum þessum
tilfinnanlega fyrir þrifum, en nú virðist heldur
vera að rofa til, — skilningurinn á samvinnu
0g samúðarþörfinni tekinn yitund að skýr-
ast. E. P. J.
Helgoland.
Eyja þessi eða klettur úr hafinu, sem er
ekki einu sinni ein fermíla að stærð, liggur
Norðursjónum, um 36 mílur vegar frá mynni
Elbafljótsins. Nú á síðari árum, eða síðan 1807
þegar Bretar tóku það af Dönum, hefir það
verið eign Breta, þangað til árið 1890, að Bret-
skiatu við Þjóðverja á því og Zansibar í Aust-
ur-Afríku, og hefir það verið sagt að það sé í
eina skiftið sem Þjóðverjar, eða nokkrir aðrir,
hafi komið að brezkum ræðismönnum sofandi.
Bygð er nokkur á Helgolandi og er henni
skift í tvent, er annar partur hennar uppi á
fjalli eða hálendi, sem kallað er “Oberland” og
er það fjall eða hæð 206 fet á hæð, og verða
menn að fara upp þá hæð annað hvort í lyft,
sem lyft er með gufuafli, eða þá að ganga upp
192 tröppur, sem bygðar hafa verið upp hæðina.
Hin bygðin heitir “Unterland” eða bygð-
in á undirlendinu — það er við ströndina í
suðaustur frá “Oberlands” bygðinni.
Fólkstala á eynni er innan við fjögur þús-
und 0g vinnur það fyrir sér með fiskiveiðúm,
og hefir líka mikinn hag af ferðafólki á sumr-
in, og fólki sem kemur þangað til sumarvistar.
Því sandeýja ein lítil er í mílu fjarlægð frá
Helgolandi, þar sem er ágætur baðstaður og
eru stundum um 20,000 manns þar saman kom-
ið.
Þegar Þjóðverjar tóku við Hylgolandi ár-
ið 1890, var gjörður ákveðinn samningur á
railli Breta og Þjóðverja um réttindi fólks þess
sem á eyjunni bjó. Eitt af því sem þar var
tekið fram var að allir þeir af eyjarskeggjum,
sem fæddir væru fyrir árið 1880, skyldu mega
velja um, hvort þeir vildu heldur vera brezkir
•eða þýzkir borgarar.
En það kom brátt í Ijós, að Þýskalands
keisari lét sér hughaldnara um, að víggyrða
eyna, en annast um hag þessara fáu hræða, sem
þar bjuggu.
Árið 1892 tekur keisarinn til að rífa niður
til grunna, vígi þau, er Bretar höfðu haft á
Qynni og setti aftur upp ægilega mikla stál-
turna, sem í voru greyptar stærstu og kraft-
mestu fallbyssur, sem til voru þá. En fólkið
lét hann samt í friði, þar til seint á árinu 1901,
eða í eitt ár, þá var tolllögum eyjarskeggja
•gjörbreytt og aðflutningstollar og aðrir tollar,
sem þeir höfðu ekki áður þekt lagðir á þá, og
margt af réttindum þeim, sem Þjóðverjar lof-
uðu að tryggja þeim að vettugi virt.
Þessi aðferð Þjóðverja og harðstjórn
fékk mjög á eyjarskeggja en þeir urðu að sætta
sig við það á meðan á stríðinu stóð.
En að því loknu mynduðu þeir heimast.jórn-
arflokk, og hafa hvað eftir annað leitað aðstoð-
ar Breta. En Bretar hafa tilkynt þeim, að
því miður geti ekki neinnar aðstoðar verið frá
þeim að vænta, því að allir samningar sem að
eyjunni og eyjarskeggjum lytu, hefðu verið
numdir úr gildi með 115. lið Versala samning-
sins. Það eina sem Bretar segjast geta ráðið,
er að víggirðingarnar verði rifnar til grunna,
en að öðru leyti séu þeir ekki megnugir að
hjálpa þeim. •
Út úr þssum vandræðum sendu íbúar
Helgolands bænarskrá til alþjóða siambandsins
í síðasta mánuði, án þess þó að gjöra sér mikl-
ar vonir um að það hefði nein veruleg áhrif.
\
SPARIÐ ÁÐUR EN ÞÉR EYÐIÐ
Láttu Bankareikninginn vera þitt
fyrsta áhugamál.
pað mun meira en borga sig þegar
árin líða.
Sparisjóðsreikingar við hvert
einsata útibú
THE ROYAL BANK
______________OF CANADA
Borgaður höfuðstóll og viðlagasj. $40,000,000
Allar eignir......... $544,000,000
Astandið ískyggilegt.
Eg er nýkominn vestan úr hinni
fögru og frjósömu Vatnabygð í
Saskatchewan. Hefi verið þar
síðan 18. júlí næstl. Allir beið-
ast frétta. Gerið svo vel. Hér
eru sannar sagnir af ástandinu.
Eg hefi búið í þeirri bygð frá
haustrnu 190'6 til 1920, í 14 ár, og
eg hefi aldrei Iséð jafnfalilegt út-
lit á ökrum þar yfirleitt eins og
blasti við auganu þegar eg kom
þar í júlí í sumar, og tlðin var
fyrir jurtagróðurinn fullkomin
•samsvörun þess, sem ástrík móð-
ur umhyggja er ungbarninu. EVi
einn óvinanna fó'l sig baJk við hæð-
arstig farsældarinnar og sáði ryði
á alla akra, sem eyddi þroska
plantnanna, eins og tæringin
heftir framför, og leiðir til dauða
í mannlífinu. Akrarnir brostu
ekki ilengur við sólargeislanum.
Lífsaflið og löngunin til að full-
þroskast var :svo sterkt að plönt-
urnar gátu ekki hvítnað upp og
dáið, en héngu lémagna á rótinni
þangað til bindarinn sty.tti þeirra
eymdarstundir. En af þessu leiddi
það, að kornið sem ekki var full-
(komlega útfylt þegar það sýkt-
. ist, hlaut að skorpna utan um lít-
ið innihald og tapa af verðgildi
sínu.
pað var hinlsvegar auðséð að
stráið var feikna mikið, og að það
útheimti mikla vinnu að hreykja
uppskerunni til þerris. Bónd-
in.n varð að fara að spyrja eftir
verkamanni, og þá komst hann
fljótt að raun um það, að verka-
maðurinn var annað en hann
sjálfur, ,þó hugsanalitlir igasprar-
ar bjóði að bera þá báða inná sí-
græna velli allisnægtanna, til þess
í bróðerni að sjúga sömu geir-
vörtuna. pað atvikaðist isvo,
kaupið átti ekiki að falla þetta
árið, þó bóndinn sæi sitt óvænna
að .borga. pví verður allra sein-
ast trúað, að geta bóndans sé tak-
mörkuð. Hið almenna kaup var
ekki að þoka úr $4,00 á dag, nema
um gamla menn, eða liðlótta
unglinga væri að ræða.
Eg skal snöggvast benda á nið-
urstöðuna á eina hlið á þessum
viðskiftum. f gær þegar eg fór
að véstan, fengu bændur þar úti
15 cent fyrir bush. af • höfrum.
Fyrir að þrelskja þá urðu þeir að
borga 12 cent á hvert bus. pegar
þreskjarinn fæddi vinnufólkið.
•Sumstaðar kanske minna, sum-
staðar líka meira. pá hefir
bóndinn segi og skrifa 3 cent af
hverju bus.., fyrir útsæði og alla
vinnu og landið með skatti þeim
sem á því hvílir. Með hverju
er þá erviði og áhyiggjur bóndans
endurgoldið? Hver er isú stétt
þjóðarinnar sem verðskuldar jafn
mikið, en ber þó minna úr býtum?
Auðvitað hefir bóndinn fleira að
atyðjast við. Hveiti uppskera
er víða vestur þar ekki svo lítil
að vöxtum til, þó hún sé mikið
minni en útlit var fyrir áður en
ryðið kom til sögunnar. Flestir
hafa fengið yfir 10 bush. af ekr-
unni til jafnaðar mjög fáir yfir
20 bush. af ekrunni. preskilaun
•á bush. 18 c., þegar þreeskjarinn
fæðir fólkið. Flokkun hveitis-
ins frá no. 3 ofan í fóður rusl, að
undanteknum einstökumanni sem
hefir náð no. 2 með eitbhvað af
hveiti sínu, ef það var þreskt fyr-
ir rigningarnar, eða .stóð eitthvað
sérstaklega vel að vígi. pað er
öllum kunnugt hve hastarlega j
að hveitið hefir fallið ií verði nú
á næstliðnum tveim vikum, syo
að fæstir þar vestur frá ná hærri
prís á hveiti en 70 cent á bush. pó
bændur iséu yfirleitt engir fjár-
igltefraseggir, þá hafa þeir þó
margir staðið í stórræðum, eins
°g gcfur að skilja í ungri bygð
þar sem þarf að byggja upp við-
unandi heimili og plægja landið
víða skógi vaxið niður í akra. Á
gripina þarf ekki að minnast.
þeir eru að verða heimilunum að
útgjaldabyrði, fyrir hirðimgu þá
sem útheimtist til þeirra. Ná-
granni minn þar vestur frá seldi ,
húð af fullorðnum grip rétt áður
en eg fór hér inn. Hann fékk
$1,25 fyrir húðina, og í sömu
ferðinni mátti vinnudrengur sem
hjá honum var gefa $8,00 fyrir
j eitt par af skóm. Með öðrum
/
orðum, þurfti meira en Isex gripa-
húðir til að borga eina skó úr
sama efni.
Seint vaknar sá, sem aldrei
vaknar. pað sýnist ekki heppi-
lega valinn maður í forsætisráð-
herrastöðu, sem ekki hefir varið
einu augnabliki til að hugleiða á-
standið í landinu, fyr en hann á
stöðu sína í veði, en kemur þá
strax auga á ráðin við meinum
mannanna, og fær kjark til að
bera þau fram í birtuna, einls og
forsætisráðherra Meighen á fund-
inum í P. la P. um daginn. pegar
■ hann nú ótilknúður ætlar að sjá
um sanngjarna meðhöndlun hveit-
isins í framtíðinni. Eg held
þess vegna að meira jafnvægi
væri á viðskiftalífi landsmanna
ef við gætum skift um stjórnir á
hverju ári, þegar illa gengur.
Fr. Guðmundsson.
--------0-------
Óréttlát virðing eigna
í NorSur Dakota og verst í
Pembina County.
Undirritaður hefir dregið saan-
an það sem hér fer á eftir út úr
skýrslum niðurjöfnunarnefndar
Nonpartisian stjórnarinnar í Bis-
mark fyrir árið 1920.
Föt silfurmunir og annað sem
virt er tiil skatts af eignum manna
og sem tilheyrir þeim flokk af
skattgilldum eignum manna.
County Mann- Virð- Skattur
. fjö’ldi verð á mann
Pembin a 15,777 $505,250 $33.00
Burleigh 15,578 248,355 16.00
McLean 17266 256,676 14.00
(Við Bismrck)
McHenry
Ward
Stutsman
Richland
Cass
15,544 282,484 16.00
28,811 399,828 14.00
24,575 413,989 17.00
20,887 505,786 24.00
41,477 905,919 22.00
(Við Fargo)
Gr. Forks 28,795 584,890 20.00
Walsih 19,078 316,226 16.00
Hver sá, er les ofanskráð, getur
séð hve sanngjörn að þessi Non-
partisan virðing er.
Gjaldendurnir í Pembina coun-
ty eru neyddir til þess að borga
skatt af $100,000—250',000 meira
en önnur héruð, isem jafnt er á-
statt fyrir 0g telja jafn margt
fólk og borga frá $19—9 meira á
hvert mannsbarn undir þessum
tölulið sem að ofan er nefndur
heldur en nokkurt annað hérað
sem talið er fram í skýnslunni.
Virðingarverð á húsmunum og
húsbúnaði er ekkert betra. pað
er 'langt fyrir ofan það sem slíkir
munir eru virtir af nokkurri af
sýslum ríkisins.
Virðingarverð á húsmunum
klæðnaði 0g öðru því sem til hús-
halds heyrir er $95 á hvert nef.
Eignir fjöl(skylduföðurs, sem
hefir 10 í fjölskyldu í þesisum
munum er þvi metinn á $950, sem
er miklu meira en slíkir munir
eru virði.
Niðurjöfnunarnefnd ríkisins
færði verð á fé upp úr $5 og upp
í $10. Mánuði síðar seldist það
sama fé á $2 kindin í St. Paul og
jafmvel minna. Slíkt er vissulega
ekki sanngjörn virðing.
Niðurjöfnunar nefndin fyrir
árið 1918 virti kýr á $30 hverja.
Árið 1920 var virðingin kornin
upp í $57,50 þegar efcki var hægt
að selja kúna fyrir he'lming af
þeirri upphæð.
Árið 1919, virti niðurjöfnunar-
nefndin 3. ára gamalt hross og
þar yfir í Pembina county, á $40
hvert, en í 24. öðrum sýsdum eða
counly-um virti þessi sama nefnd
hross á sama aldri og í sama
'flokki á $14—20 hvert.
1918 áður en Nonpartisan
stjórnin komst til valda í Norður
Dakota, námu skattar sem lagðir
voru á ríkiisbúa $16,545,927.13. En
árið 1920 voru þeir komnir upp í
$33,289,457,02.
Ofangreindar tölur eru allar
teknar úr skattamála skýrslum
'Nonpartisan Legaue stjórnarinn-
ar, sem eg hefi hér við hendina
•og öllum er velkomið að sjá, sem
vi'lja og ganga úr iskugga um að
það sem eg segi hér er satt og
samkvæmt þeim rétt tilfært, og er
þetta að ein.s líti'll h.luti þess sem
hver einasti maður í Norður Da-
fcota ætti að vita um virðingu
eigna ríkisins auk margs annars
Akra, N. D., 21. sept. 1921.
Samson Bjarnason.
/

4