Lögberg - 12.01.1922, Blaðsíða 2

Me. 2
LÖGRERG, FIMTUDAGINN 12. JANÚAR 1922
Sveinki.
(Niðurl.)
Framfarafélagi'ð var nýstofnað.
pað átti að laga alt, sem aflaga
fór. Sumir sögðu >að hefði ekk-
ert gert enn þá, en nú myndi það
lagast, því nú væri kvenfólkið
komið í það og búið að fá fullan
rétt þar. pað hafði nú ekki geng-
ið hljóðalaust. Fyrsta atlagan
hjá konum var um það að komast
í félagið. Hún hafði verið snörp;
önnur var um það, að þær fengi
málfrelsi á fundum. Hún var svo
hörð, að við tárum lá. Hin þriðja
var út af atkvæðisrétti kvenna
innan félagsins; það reyndist sfl
orrahríð, að skelfingar þóttu. Nú
voru: “Gengnir allir tindar—og
saddar" allar “þrár” í þessu inn-
limunarmáli, og félagið komið á
svo sterkar laggir að ekkert sýnd-
ist geta grandað því. pað hafði
fundi fjórum sinnum á ári og á
einum slíkum fundi var það nú
mætt snemma vetrar.
Fundarstjóri setti fund og skor-
aði svo á menn og konur að leggja
vankvæði sín fram. Sjálfur kvaðst
hann hafa eitt mál að flytja per-
sónutega, en ætlaði fyrst að heyra
það, sem aðrir hefðu. Nú varð
þögn.. Að lokum stóð á fætur
gamla konan, sem gestur var hjá
foreldrum Bergljótar um vorið,
og kvaðst hafa nokkuð um að tala,
er hún teldi fundarmál. Hún var
feimin og skjálfrödduð, en fund-
i arstjóri bað hana vingjarnlega að
leggja fram mál sitt. Hún færð-
ist þá í aukana og sagði þeim frá
Sveini litla og sjúkdómi hans;
þar að auki væri hann nú kominn
í rúmið enn á ný. Segði læknir,
að nú þyrfti hann strax að komast
á hæli fyrir börn með sjúkdóm
eins og hans. Mætti þá svo vel
fara, að honum batnaði, þó eigi
hyrfi af honum þau líkamslíti, er
veikindi hans hefðu orsakað. Svo
vel vildi til, að Sveinn væri bráð-
næmur og segðu þeir er vit hefðu
á slíku, að vel mætti koma honum
til manns, á bó'klega vísu, ef
hann fengi nú nauðsynlega að-
hlynningu sínum bæklaða líkama.
— Nú væru líka blsesuð jólin að
eins nokkrar vikur fram undan og
mennirnir ættu að minnast þeirr-
ar miskunnar, sem jólabarnið
færði þeim, með því að miskunna
þessum smælingja, er lægi hér
nú sjúkur og munaðarlaus á meðal
þeirra.
Gamla konan settist niður að
afloknu máli sínu eða öllu heldur
—hné niður. Hún titraði og skalf
eins og visið laufblað fyrir vindi.
Aldrei hafði henni komið til hug-
ar, að hún myndi voga sér að
flytja aðra eins ræðu, í heyranda
hljóði. En nú varð þögn svo
djúp, að hún gat heyrt hjartað í
sér berjast um.
Fundarstjóri náði sér fyrstur.
Hann stóð upp úr sæti sínu og
3kýrði fundinum frá þVí, að þessi
kona hefði minst á þetta mál.
Reyndar sagðist hann ekki vita,
hvort hún hefði lagt þetta form-
lega fyrir fundinn, en sjálfsagt
mætti ræða það sem stæði.
Epn varð þögn. pá stóð upp
ung kona, sem átti mörg smábörn
í kring um sig. Hún var öll í einu
brosi, en ekki lagði neinn yl af
því. Hún sagðist álíta, að þetta
mál til'heyrði ekki þessum parti
héraðsins, en hvort að ekki væri
til framfarafélag í námunda við
þenna dreng, sem gæti tekið málið
að sér. Svo settist hún brosandi
niður aftur.
Gamla konan reyndi að brölta á
fætur aftur; ætlaði að segja þeim
að hún væri annar næsti nágranni
drengsins og meðlimur þessa fé-
lags og þess vegna hefði hún flutt
málið hér. En áður en hún var
búin að koma sér fyrir, var bóndi
nokkur staðinn upp. pað var fað-
ir Bergljótar. Hann kvað það illa
farið, að drengurinn væri veikur,
en sagðist hyggja það rétt, að
þetta tilheyrði ekki þessum hér-
aðsfjórðungi; legði hann það til,
að skipuð væri nefnd til að rann-
saka þetta, og sjá svo til. En ann-
að kvaðst hann hafa ætlað að bera
upp til umræðu á þessum fundi,
og það væri hvernig verðið á svín-
unum hryndi niður. pað væri ekki
álitlegt. Ofan á það bættist, að
nú geysaði einhver svínasýki
suður í löndum og vissast hún
■bærist á þeirra slóðir innan
skamms. Hann kvað það ekki
nema réttmætt, úr því menn væru
nú búnir að koma sér upp þessu
Framfarafélagi, að félagið tæki
bæði*þessi mál að sér. Sæi um
að verðið á svínunum hækkaði og
líka að koma í veg fyrir sýkina.
Nú losnaði um tunguhaftið, sem
verið hafði á mönnum. Ræða bónd-
ans var rómuð mjög á fundinum.
pess utan höfðu allir einhver
vankvæði fram að bera fyrir
Framfarafélagið að greiða úr.
V*/; < Vfy: rVf/J „VjPMj WJ. .'§K ' >9JJ '>$K nSti ,V$/
Gamla árið 1921
Nú endar
með atvik
A strengi
hið stríða
svo fellur
og andinn
við lífsins
er hafsins
þetta ár í dag
fyrri tíða.
hjartans stillir lag,
sem hið blíða;
alt í unaðshljóm
fórnar tárum
herra helgidóm,
stýrir hárum. —
Um höf og löndin húmar nótt,
og hinstu tónar falla;
sem bam að móður brjósti rótt
sér boðar kvöldsins halla;
en stjörnur heiðum himni frá
■á hjarnið geislum ljóma,
og ótal raddir endurslá
við aftansöngsins hljóma.
ó, far vel, góða, gamla ár,
með glaum og þögla harma,
og gef oss þrótt við þraut og sár
með þínum aftaníbjarma.
Þín erfðaskrá, —eitt blað í bók—,
er bundín föstum lögum,
og geymd hjá þeim, er gaf og tók,
með gjald af öllum dögum.
M. Markússon.
:rí\Y£\. :rá<Ýá<, .vív :ábv rTav í7av :?S\: :?á< ,ýáv ýav ýá\'ýá\':?á\-.:fa
Beztu Tvíbökur
Gengið frá þeim í
Tunnum............... 50-60 pund
Pappkössum - - - - 18-20 pund
Smápökkum - 12 únzur
Biðjið Kaupmanninn yðar um þær
SKRIFIÐ EÐA SÍMRITIÐ
Quality Cake Limited
666 Arlington St. - Winnipeg
Einn kvartaði um verðlækkun á
gripum; annar, sem ekki átti
nema uxa, vildi fá félagið til að
kom á þeim lögum, að enginn
mætti brúka annað en uxa hvorki
til vinnu né ferðalaga.
Fundarstjóri var orðinn renn-
sveittur að halda fundinum í dá-
litlu horfi, setja nefndir og at-
huga vandamálin. Að síðustu
kvaddi hann sér hljóðs til þess
að bera fram það, sem hann
hafði meðferðis. Hann kvað má-
ske heyrin kunnugt, að nú væri
farið að kenna unglingum nýja
leikfimi, þó ekki væri svo í þessu
héraði. Bæri 'hún svo mjög af
öllu því, er kent hefði verið
þeirrar tegundar áður, að sjálf-
sagt væri nú að mynda leikfimis-
klúbb fyrir unglinga, í sambandi
við þetta félag, og leggja félags-
fé þessu til starfrækslu.
Nú varð dúnalogn. pá tók til
máls aftur sá, er talað hafði um
penings-sýkina, og kvaðst ófús
að samþykkja fjárútlát til slíks
hégóma, þar sem alment velferð-
armál væri óútkljáð og óvíst
nema félagið þyrfti fjárins við í
þeim snúningum. Svö væri nú
drengurinn. Skeð gæti hans ná-
grannar legðu eftthvað tíl og
væri þá ekkert á ihóti því að láta
eitthvað dál'ítið, svo bezt væri
að búa að sínu svona fyrst.
Sá næsti sagði, að drengur sá
ætti land sjálfur og væri nær að
selja það o g koma í fé, en að
liggja á bónbjörgum. — petta
var rómað, og átti Framfarafé-
lagið að finna kaupanda, ef til
kæmi.
Sumum fanst nú komið í hálf-
gert ráðaleysi, en konan með
smábörnin tók til máls. Kvað
hún það illa gert, að andmæla
Jeikfimis - klúbbnum. Karlmenn
skyldu aldrei, hvað til sinnar vel-
ferðar heyrði. Nú væri sú tíð, að
fólk yrði að gera eitthvað fyrir
börnin sín, svo þau yrðu ekki á
eftir tímanum. pessi leikfimi væri
heldur ekkert gamaldags fúsk,
heldur allskonar nýmóðins hreyf-
íngár, bæði með höndum og fót
um. Hún kom vel og greinilega
fyrir sig orði og hreif marga
fundarmenn, einkum kvenfólkið.
Samt voru nokkrar, er sögðu sér
fyndist nær að láta peningana
bjarga lífi Sveins litla, ef ‘hægt
væri, en að kenna unglingum að
sparka fyrir almenning.
Tók þá enn ein til máls og kvað
þetta illa athugað, og víst væri
vert að taka eftir því, hve snild-
arlega sú, er mælti með þessu,
hefði talað. Nú væri það loks
komið í ljós, að konur væru eng-
ir andlegir eftirbátar karlmanna
og skyldu nú konur gæta sín, að
glundroðast ekki frá slíkri for-
ystu.
Út úr þessu varð meiri vaðall,
en fundarstjóri sá þar sinn leik
á borði og skipar mönnum nú að
gera tillögu í klúbbsmálinu. pað
gerði sú, er fyrst fylgdi því;
hann studdi sjálfur, og af því
fleira var af konum en körlum á
fundinum, því þær voru þessu
hlyntari en þeir, þá marðist mál-
ið í gegn. Svo sagði fundarstjóri,
að fundur yrði haldinn næsta
vor og gætu þá nefndir lagt
fram álit sitt í öllu nema klúbbs-
málinu, það væri afgert, og fé-
lagsstjórnin myndi hrinda því í
framkvæmd um veturinn. Og svo
var fundinum slitið.
Svo leið að jólum og barst
Sveini litla engin 'hjálp, framar
venju. Hann hafði stundum
fótavist á þeim tíma, en svo
kólnaði rétt fyrir jólin, og þá fór
hann í rúmið. Aðfangadagurinn
var runninn upp. Renningur-
inn fór hröðum skrefum um
fannbarða sléttuna og blaðalausa
björkina. Hann fylti brautir og
barði á öllu, sem úti var og tróð
snjónum í hvern krók og kima.
Sveini var með léttara móti um
morguninn. Hann reyndi a lesa,
en stafimir runnu saman í heild
og húsið hringsnerist. pá las
hann úr frostrósum á gluggan-
um, en þær bráðnuðu af hlýjunni
frá ofninum. Hann gat þá séð
út um gluggann, hvemig renning-
urinn þyrlaði snjónum inn með
trjánum umhverfis rjóðrið. Bjark-
irnar, þó blaðlausar væru, tóku
við mesta gustinum, svo að snjór-
inn hlóðst um kofann hans, með
mikið mýkri tökum en það, sem
stóð á bersvæði.
Svona leið dagurinn og Sveini
var alt af hitna. Amma lét dvína
í ofninum, en honum hitnaði
samt. “Eg er þyrstur, amma!”
Amma gaf honum að drekka,
strauk andlit hans og hendur úr
köldu vatni, eins og hún hafði
gert svo oft um daginn. — “En
hvað orðið er dimt, amma! Ferðu
ekki að kveikja bráðum—á kert-
um?” — “pað er nú lítið farið
að bregða enn þá, Sveinn minn.
Ertu nokkuð verri, blessaður
drengurinn minn?” »
“Já — nei — mér er ósköp
heitt — pað er dimt, amma, ó-
sköp dimt — áttu ekki kerti?”—
Loksins laus við nýrna-
sjúkdóminn.
i
624 Champlain St., Montreal.
1 þrjú ár þjáðist eg stöðut af
nýrna og lifrar sjúkdómi. Eg
var alveg að missa heilsuna og
engin meðul sýndust geta bjargað
tók eg að nota Frit-a-tives og
áhrifin voru óviðjafnanleg. Höf-
uðverkurinn, stíflan, nýrna og lifr-
arþrautirnar, hurfu á svipstundu.
Allir sem þjáðst af slíkum sjúk-
dómum ættu að nota “Fruit-a-
tives.’
50 cent hylkið, 6 fyrir $2,50
reynsluskerfur 25 cent. Fæst hjá
öllum lyfsölum, eða burðargjalds-
frítt frá Fruit-a-tives Limited,
Ottawa.
“Ónei, elskan mín, eg á nú engin
kerti.” — “pað eru jóíin í kvöld,
amma.” — “Já, elskan mín.” —
‘ pá fæddist Jesús?” — “Já.” —
“Ertu viss um 'hann sé góður við
alla?” — “Guð hjálpi þér, barn—
já, það er eg viss um. Hann
elskaði mannkynið, svo að hann
kom til þess á jörðina, þó hann
vissi, að mennirnir mundu hata
hann, kvelja og deyða svo sárt
tók á hann eymd þeirra, sem
kvaldir eru. Hann dó, svo mann-
kynið lifði og beiddi kvölurum
sínum miskunnar á meðan þeir
voru að lífláta hann. Finst þér
það ekki mikill kærleikur?”
“Jú, jú —'þú ert þá viss um
hann elskar mig ” — “Já — það
er eg viss um, Sveinn minp, vesl-
ings krossberinn smái. — Manstu
ekki, að þegar lærisveinar hans
vildu ekki leyfa fólkinu að ónáða
hann með því að færa börnin til
hans, þá skipaði hann að leyfa
þeim að koma til sín. Hann tók
þap í faðm sinn og blessaði þau.”
— “Jú—en það hafa nú líklega
verið falleg börn, ekki með kryppu
út úr bakinu og ónýt til alls.”
puríður gamla átti erfitt með
að láta Svein ekki verða þess
varan, hve mjög henni gekk til
hjarta tal hans.
“Heyrðu, amma, getur hann
alt?” — “Já, elskan mín. Hann
getur alt. Hann sagði: “Mér er
gefið alt vald á himni og jörðu. ”
Hann talaði aldrei ósatt, um það
vottar heilög ritning, og Gyðing-
arnir, sem ofsóttu hann, hefðu
fljótt notað það, ef þeir hefðu
getað fundið það.”
“Amma, mig laligár svo skelf-
ing—'Skelfing að sjá hann pabba
og hana mömmu. Ef eg bið hann
um það, getur hann það?” —
“Já hann getur það”. — “í
kvöld, núna á’jólunum?”—“Hann
gerir það, þegar Guði þóknast,
Sveinn minn.” — “Já,—en mig
langar skelfing að sjá þau—
núna á jólunum — amma, biddu
hann — það er svo dimt — mér
er svo heitt”. — “Eg ætla að
sækja þér að drekka, Sveinn
minn.”
Hún reikaði fram í eldhúsið og
hné máttvana niður á stól. Árin
og lífið höfðu barið á líkama
hennar og sál, eins og öldur á
sjávarströnd. Var drottinn enn
þá að reyna, hvort í sál hennar
gæti vaxið andlegur þróttur?
pað var ómögulegt. Hún varð
að hníga undir þessari voða-
byrði. pessi bæklaði líkami og
sjúka sál, er þráði ástvini sína
yfir á landi eilífðarinnar. pað
var svo erfitt fyrir hana að skera
úr. Hann gat hjarað lengi við
þetta líf, eins og hann hafði hjar-
að, og víst væri það ánægjulegt,
ef honum gæti batnað og hann
komist til manns. Orðið lærður
maður. pað hafði margur mað-
ur verið nýtur, þó hann yrði fyr-
ir svona áföllum í æsku. En
hvað það væri ánægjulegt —
sonur drengsins hennar —■ En,
hver var kominn? —
Gestirnir voru ólafur gamli,
nágranni puríðar, tvær mílur í
burtu, og kona 'hans, sú er hafði
borið upp mál Sveins á fundin-
um góða, og hálffullorðinn pilt-
ur, sonur þeirra. pau voru að
vitja Sveins og færa puríði eitt-
hvað smávegis fyrir jólin. par á
meðal voru tvö kerti. Hrygðin
vék frá huga hennar um stund-
arsakir.
Sveinn gat ekki sezt upp, en
honum var hugarléttir í því að
vita þennan stóa og hrausta fé-
Iaga sinn sitja með hluttekning
hjá rúmi sínu. — pað var athug-
að um líðan Sveins. Jú, honum
var óvenju þungt; en honum
hafði oft liðið illa áður, og alt af
komið til. Læknirinn var sóttur
langt að, svo ekki mundi hægt að
ná í hann fyr en á morgun. En
Sveini var oftast léttara á
biorgnana, og svæfi hann í nótt,
þá myndi svo verða á morgun.
Samt væri bezt, að Gummi færi
eftir lækninum á morgun. Lík-
lega yrði hann þá kominn heim.
Auðvitað var læknirinn löngu bú-
inn að segja hvað gera þyrfti
fyrir Svein, en það var nú ekki
hægt, eða til neins að tala um
það. Bara láta hann sjá hann á
morgun. — Hvaða óskapa söngur
og 'hávaði er þetta úti — hverjir
geta verið hér á ferð? — Feðgar
óðu út. Fullur sleði af fólki.
—“Hallow, Gvendur! pú hér —
heyrðu, hvar er Skinny?” —
“Sveinn litli er veikur í rúminu.”
— pað hljóðnaði kætin. ólafur
talaði fáein augnalblik við öku-
manninn. Kófsvei.ttir hestarnir
og héluþaktir sigu á stað með
sleðann, það veinaði og marraði
í fönninni og brakaði og hrykti í
sleðanum eins og gömlu skipi á
neyðarsiglingu.
“Var þetta kirkjufólk?” spurði
puríður gamla.
“Ja, nei, nei — það er Fram-
farafélagsfólkið að fara á leik-
fimisskemtun í klúbb sínum í
kvöld,” ansaði ólafur og leit til
konu sinnar.
Puríður gamla skildi ekki upp
né niður í þessu. En Ólafur hélt
áfram: “Ásmundur Arinbjörn
segir mér, að nú séu þeir gjald-
þrota, segir að það sé búið að
éta og leika sér fyrir það sem inn
var komið. Hann gekk í það, af
því hann hélt sig fá eitthvað lag-
fært af því, sem aflaga fer hjá
bændum. Nú segist hann ekki
verða með lengur. — Eg sagði þér
þetta, Guðrún mín. Eg vissi alt-
énd að svona myndi fara” og karl
tók upp tófcaksplötu . og beit
hraustlega í.
“En hvernig stóð á, að fólkið
fer hér um?” spurði puríður.
“Brautir voru fullar, og það
hélt sig stytta sér leið, en ætlaði
varla að komast áfram fyrir skógi
og ófærð.”
pað var orðið nokkuð framorðið
þegar gestirnir fóru. Sveini var
auðsjáanlega að þyngja, og
Gummi átti að koma með læknir-
inn morguninn eftir. pað var
löngu búið að kveikja á olíu-
lampanum. — “Nú er hægt að
kveikja á kertunum Sveinn
minn.” — Sveinn vildi það, en
hann þoldi ekki birtuna. — Amma
hagræddi honum og svo ætlaði
hún að lesa fyrir hann um frið-
inn, sem njönnunum var færður
þessa nótt fyrir löngu síðan, og
sem lýsti vegu þeirra og gladdi
sorgmædd hjörtu þeirra öllu
öðru fremur.
En hún fékk ekkert svigrúmj
til að lesa. Sveini þyngdi óðumj
Hann engdist sundur og saman
af kvölum. Um miðnætti seig j
höfgi á hann, en hann ’hrökk upp
eftir stundarkorn. — ‘Amma —j
heldurðu eg komist á skólann aft-
ur?” — “Eg veit nú ekki, Sveinn
minn. Ef guði þóknast að láta
þér batna til þessa lífs, þá kemstu
það.”
Svo fékk hann kvalakast á ný
og seig svo 1 mók — “Amma,
það er bjart, ósköp bjart.” — “Á
eg að slökkva, Sveinn minn?” —
“Nei, nei — Eg hefii aftur aug-
un, þá sé eg bezt. Eg er þyrstur, j
amma.” — “Hér er að drekka,
Sveinki minn.” — En Sveinn gat i
ekki drukkið. Amma lét upp íj
hann með teskeið, lítið rann nið-
ur; — svo mókti hann stundar-i
korn enn á ný. — pað var yfir-j
sjón, hugsaði puríður, að hún
skyldi ekki þiggja boð Guðrúnar
um að vera hjá henni í nótt, en j
engum datt í hug, að drengurinn
væri svona veikur. Enn þá fékk j
Sveinn kvalakast. Hann fór að;
gráta. pað hafði 'hann ekki gert|
oft af líkamlegum sársauka. —i
“Amma, því kvelst eg? — amma,
amma!” — Hún strauk hendurl
hans—angistin stóð uppmáluð á
andiiti hennar. “pú kvelst ekki
lengur, þegar þetta líður hjá, j
Sveinki minn.” — Svo féll Sveinn
í hálfgert dá. — “Amma—amma
— ke-m-u-r — p-a-b-b-i — líka? j
ö — eg— er — svo — glaður —
Guð — blessi — pig — mamm-a
— o g — 'hana — Berg-ljót-u —
Eg — gat — aldr-ei — þakk-að—
hen-ni — bara — gaf — henni
— fá-ein — blóm. Guð — blesssi
— læ^kn-ir-inn — og — h a n n
G-u-mma. — Og — h-eyrð-u —
a-mm-a — hann — má — ekki —
ber-ja — dreng-in-a — mín veg-í
na.” i
Jóladagurann rann upp heiður i
og hreinn. Renningurinn var far-
inn í felur, en lognið hafð brett
mjallhvíta fannblæju yfir láðið.
Inn til þorpsins ók unglinspiltur
inn í læknisleit handa Sveini litla.
Heim eftir veginum úr
skemtiferðinni áðurnefndu, þok- j
uðust lúrnir hestar með fulla
sleða af fqlki, södd'u í maga, i
en tómri sál. Grátur óútsofinnaj
barna rauf morgunkyrðina. pað
tók langt yfir marrið í snjónum
og brakið í sleðum, því mjöllin
hafði dregið ^r þeim sársauka.
— En í skogarrjóðrinu hans
Sveins litla ríkti eindreginn
friður. Kofinn afskekti berg-
málaði enga umferð af alfara- j
vegi, ómurinn barst ekki þangað.
Inni sat hún amma og las um
komu jólabarnsins í heiminn .ogj
sæla friðarins fylti sál hennar. j
HEIMSINS BEZTA
MUNNTÓBAK
COPENHAGEN
Hefir góðan
keim
Munntóbak sem
endist vel
Hjá öllum tóbakssölum
Og yfir rúm Sveins litla var
dregin hvít blwja — þar hvíldi
litli kroppurinn nár.
--------o--------
Chang
hinn kínverski umsjónarmaður í
Manchuria.
Um þessar mundir er Man-
churiu stjórnað, að heita má af
einum manni, sem sé Chang
Tso-lin, er margir frægir menn,
sem þangað hafa komið, Ifclja
einn hinn allra oldugasta mann
kínversku þjóðarinnar, svo sem
Northcliffe lávarður, er á för
sinni umhverfis 'hnöttinn, heim-
sótti nýlega þennan einkennilega,
hægláta stjórnmálaskörung, sem
í sannleika sagt hefir Peking-
stjórnina í vasa sinum.
í nóvemberhefti tímaritsins At-
lantic Monthly, ritar Mr. Walter
B. Pittkin grein, sem hann kall-
ar: “What Öelays Disarmament?’
og tilfærir þá jafnframt noldcrar
‘helstu ástæðurnar fyrir hinum
sjaldgæfu, pólitisku sigurvinn-
ingum Changs.
Stjórnarsetur hans er í Muk-
den, bæ, sem staðhátta vegna og
legu, er einn sá þýðingarmesti í
allri Asíu, að því leyti, sem
verzlunarsamkepni Rússa, Kín-
verja og Japana hefir þar nokk-
urs kenar miðstöð. Á vegamót-
um þessum, þar sem mætast við-
skiftabrautir frá Síberiu til Kína,
frá Kína til Japan og frá Japan
til Mongólíu, situr Chang og
skattheimtumenn hans og heimtir
inn toll af allri viðskiftaveltunni,
sem þarna fer fram, eiris háan og
honum sjálfum sýnist. parna er
enginn til að “prótestera” — mað>-
urinn er nokkurs konar einvalds-
höfðingi.
Mr. Pitkin kveðst þess nokk-
urn veginn fullvís, að fyrir
Chang vaki stofnun nýs keisara-
dæmis, þar sem Manchuriu og
Mongóliu verði steypt saman í
eina heild undir krúnu Jenghiz
Kahn ættarinnar. Hver sá krýndi
eigi að verða, þarf sjálfsagt erifc-
um getum um að leiða. Útgjöld-
in við alia þessa dýrð ætlar Chang
að láta Japana bera. Hann veit
að um að gera er, að koma sér
vel við þá. Allar vörur, sem
þeir vilja kaupa, ætlar hann
auðvitað að selja þeim, án þess að
gera sér nokkra minstu rellu út
úr verðinu.
pað sem “litli Hsu og Anfuit-
arnir hans ætluðu sér að gera
fyrir Kína, er Chang reiðubúinn
að gera fyrir sjálfan sig og vini
sína í Tokio. — Japanar veittu
Hsu og félögum hans fulltingi og
töpuðu. Nú ætla þeir sér að
styðja Chang — og vinna. Eins
og málunum nú er skipað, bend-
ir margt til, að svo muni fara.
prjú meginatriði, sannfæra
mann betur um þetta, en nokkuð
annað. í fyrsta lagi herkænska
og herafl Changs; í öðru lagi um-
ráð hans yfir stjórninni í Pek-
ing, og síðast, en ekki sízt, við-
skiftaþekking hans og verzlun
við Japana.
Pað mun ýmsum þykja undra-
vert, að þessi hægláti einvalds-
herra í Manchuriu, skuli hafa
til taks nær sem vera vill 300,000
æfðra og vel útbúinna hermanna
í sína eigin þjónustu, án þess að
kosta þar til grænum túskild-
ing, því auðvitað lætur hann hina
svo kölluðu yfirstjórn í Peking
borga brúsann. pað er því sýnt,
að Chang hefir umráð yfir sterk-
ari og betur útbúnum her, en
nokkur annar maður kínverskur.
Auðvitað liggur meginstyrkur
Changs í hernum, en hinu má
eigi gleyma, að samgöngutækin í
Manchuriu, járnbrautir og aðrir
vegir, eru þau fullkomnustu inn-
an takmarka hins kinverska veld-
is og án þeirra kæmi herafli,
hversu vel æfður sem væri, að
litlu haldi. pótt hallæri geysi
víðsvegar um Kína, eru ávalt
nægar vistir í Manchuriu og má
það að miklu leyti þakka forsjálni
Changs. Hann veit hvað það
gildir, að koma sér vel við Jap-
ana, enda getur hann fengið það-
an ótakmarkaðar byrgðir af mat-
vælum og hergögnum, nær sem
vera vill. Margir hinna voldug-
ustu Japana, sem í Kóreu búa,
eru vinir Changs og þaðan getur
hann því alt af vænst stuðnings
í einu og öðru, ef á þarf að
halda.
Við öll þessi hlunnindi bætist
svo það tvent, að Manchuria er
að miklu leyti aðskilin hinum
öðrum hlutum Kínaveldis, og þvi
eigi umlukt af óvinvéittum
fylkjum, eins og á sér stað svo
víða annars staðar í Kína, en
liggur á hinn bóginn svo nálægt
hegagnabúrum og höfnum jap-
anska keisaradæmisins.------ Og
hví ætti Chang, eftir alt saman,
ekki að láta sig dreyma um nýtt
keisaradæmi? Eins og annað og
því líkt hafi ekki stundum orðið
að veruleika, þar sem líkurnar
sýndust jafnvel margfalt minni.
Af blaðafregnum frá North-
cliffe lávarði, sem nú er staddur
í Kint, má fá eftirfylgjandi upp-
lýsingar um þenna einvaldshöfð-
ingja þeirra Manchuríumanna,
sem sagður er meðal annars að
hafa árstekjur, er nema muni
hálfri miljón sterlings punda. —
Northcliffe átti allítarlegt sam-
tal við þetta 'kínverska ofurmenni
og lýsir honum þannig:
“Chang Tso-lin er smár vexti
og vingjarnlegur i máli og fram-
göngu. Búningur hans var lát-
laus, en í fullu samræmi við
þjóðsiði Kínverja. 1 höfuðbún-
ingi Changs glitraði mikil og
fögur perla. í umræðum okkar
um afvopnunarmótið í Washing-
ton, kom glögglega í ljós hin
víðtæka þekking hans á heirns-
pólitíkinni yfirleitt:”:—
“Eg vænti þess af hinum Ame-
rísku og brezku vinum vorum, að
þeir taki málstað Kína í fullri al-
vöru,” sagði Chang við mig.
“óreiðan á ölíu í Kínaj er engan
veginn ný. pjóðin þarf því sem
næst að sökkva á kaf í vandræða-
fenið, áður en von er um að hún
rétti við. petta hefir alt af geng-
ið þannig til. Fjrir tvö þúsund
árum, var kínverska veldið í laiyjt
um aumara ásigkomulagi, en það
er nú, og náði það sér þó samt
ótrúlega vel aftur. Kínverska
þjóðin er gjörólík Japönum, —
hún er ekki áhlaupaþjóð, en seigl-
ast von úr viti. — f sambandi við
fjármála glundroðann, sem þér
mintust á, vil eg geta þess, að eg
er nú einmitt að leitast fyrir um
hæfari stjórnendur á því svæði,
fyrir tvö næstkomandi ár, og
grunar mig, að þá muni skjótt
breytast til batnaðar og öðruvísi
verða umhorfs í Kíria. — Auðs-
uppsprettur landsins liggja víða
enn ónotaðar, eða þá ekki nema
að litlu leyti. Á öllu slíku verða
næstu árin að ráða bót, og með
það fyrir ‘hugskotssjónum lít eg
björtum augum á framtíðina.”
“Nú, þegar Norðurálfustríðið
er um garð gengið, er eg ekki í
minsta vafa um, að japanska
þjóðin verði vingjarnlegri í garð
Kínverja, en átt hefir sér stað
að undanförnu.”
/byrgst að lækna hesta af öllum
Bot’s og ormum í einu vetfangi eða
peningum skii'að aftur. Engar ill-
ar eftirstöðvar af notkun þessa
meðals.
Smásöluverð hjá öllum umboðs-
mönnum: —
12. Capsule kassi (4 skamt.) $2.00
24 Caps. kassi (8 skamtar) $4.00
Áhalda til að gefa inn með.... 75c.
Ef enginn umboðsmaður er í bæ
yðar, þá pantnð beint frá
The WESTERN CHEMICAL CO.,
Limlted
SELKIRK MANITOÐA
Umboðsmenn í eftirfylgandi bæj-
um: Selkink, Man.: The Drug
Stores og Moody and Son.
Að Gimli: J. Kronson.
A ðLundar: Lundar Trading Co.
t