Lögberg - 03.08.1922, Blaðsíða 1

SPEiRS-PARNELL BAKINGCO.
ábyrgjast yður
fulla vigt, beztu vörur fyr-
ir lœgsta verð sem verið
getui. R EY N IÐ Þ AÐ!
TALSÍMI: N6617 - WINNIPEG
ef ö-
Það er til myndasmiður
í borginni
W. W. ROBSON
Athugið nýja staðinn.
KENNEDY BLDG. 317 Portage Ave. Mót Eaton
34. ARGANGUR
WINNIPEG, MANITOBA, FIMTUDAGINN 3. AGU3T I 922
NUMER 31
Helztu Viðburðir
Síðustu Viku
Canada.
Hon. J. A. Maharg, hefir verið
kjörinn leiðtogi stjórnarandstæð-
inga í Saskatchewan þinginu,
Ipingmenn í Saskatchewan fá
$250.00 hver, fyrir setu á þingi
því, sem kvatt var nýlega saman 1
sambandi við kornsölumálið.
T. D. Jones, býður sig fram í
Pas kjördæminu af hálfu verka-
manna flokksins. En það kjör-
dæmi er eitt af þremur, þar :sem
kosningu var frestað. Sagt er að
bændur muni einnig ætla sér að
útnefna þingmannsefni.
D. W. Nado, fyrrum banka-
stjóri við útibú Bank of MontreaT,
að Tupperville, Ont, hefir verið
tekinn fastur og sakaður um
skjalafölsun og fjárdrátt.
Á síðastliðnum þrem mánuðum,
apríl, maí og júní, fluttust inn til
'Canada 25,092 nýbyggjar. En
á sama tiímabili í fyrra nam tala
innflytjenda 41,472. Flest af ný-
byggjum þessum kom frá Bret-
landi, 11,695. Frá iBandaríkjun-
um kom 8,425, en 4,972 annarfetað-
ar að.
Ágóði af starfrækslu talsíma-
kerfisins í Manitoba, nam í síð-
astliðnum júnímánuði $4,958,11.
J. A. Bowman, forstjóri at-
vinnu-skrifstofunnar, í Manitoba,
hefir nýlega lýst yfir því, að svo
væri mikil eftirspurn eftir mönn-
um til að stunda bændavinnu, að
iþví nær ókleyft jvœri að fuil-
.nægja bráðustu þörfuim.
J. C. Dussault, fyrrum bæjar-
gjaldkeri í St. Boneface, hefir ný-
lega verið fyrir rétti og er sakað-
ur um .að hafa stolið $26,784,46 úr
sjóði bæjarins. Yfirheyrslu í
máli hans er nú frestað þangað
til í nóvember næstkomandi.
Albert Henry, 34 ára að aldri
druknaði í Moose Jaw ánni, er
hann var að baða sig, himn 24. þ.
mánaðar.
Kolanámamenn li Nova Scotia,
eru í þann veginn að leggja niður
vinnu. peir krefjast $26,40 um
vikuna, en hafa fram að þessum
tíma að eins fengið $21,10 í viku-
laun.
Mælt er að verið sé að gera í-
trekaðar tilraunir1 til þess, að fá
Hon. Dr. Thornton, mentamála-
ráðgjafa, Norrisstjórnarinnar til
að takast á hendur samskonar
embætti í ráðuneyti því, sem pró-
fessor John Bracken er í þann
veginn að mynda.
Við aukakosninguna í 1. kjör-
deild Winnipegar, fóru þannig
leikar, áð A. P. iLeonard, sigr-
aði með hátt á þriðja þúsund at-
kvæði uimfram fulltrúaefni verka-
manna, George Wildeman.
Aðfaranótt laugardagsins hinn
29. þ. m., gerði afskaplegt þrurnu-
veður og eldingar um Winnipeg
og grend. Tiltölulega lítið tjón
hlaust þó af«ofviðriinu.
Lögin um stofnun kornsölu-
nefndarinnar, hafa verið sam-
þykt í Saskatchewan fylkisþinginu
Samskonar löggjöf liggur enn ó-
afgreidd fyrir þinginu í Alberta,
en talið víst, að hún nái fram að
ganga einhvern hinna næstu daga.
Mrs. Nellie MciOlung, M. L. A.,
fyrsta konan sem kosin hefir ver-
ið á þing í Alberta, kvað skipun
kornsölunefndarinnar ib ráð n a uð-
synlega, eins og ástandi meðal
bændalýðsins nú væri háttað. Enn
fremur fór Mrs. Clung afarhörð-
um orðum um Grain Exhange og
vildi láta banna slíka verzlun með
lögum.
iprír innbrotsþjófar, þeir Albert
Hall, William Robb og Hector
Trudau, voru teknir fastir árla
morguns 29. þ. m. þar sem þeir
voru í óða önn að pakka niður
vindlum, tóbaki, aldinum og hin-
um og þessum sætindum í búð
Taylors Confectionery Co., á mót-
um Emely og Notre Daíme stræta.
Alls höfðu þeir búið um því sem
r.æst $400.00 virði af vörum, er
leynilögregLumenn bar að garði
og veittu þeim húsaskjól í lög-
reglustöðinni. Bíða þeir þar nú
dóms og iaga.
Samkvæmt yfirlýsingu Hon. Ge-
orge Hoadley, landbúnaðarráð-
gjafa Greenfield stjórnarinnar í
Alberta, hefir stjórnin varið fjög-
ur hundruð og fimtíu þúsundum
dala til útrýmingar engisprettum
■í fylkinu.
Tálið er líklegt að sambands-
stjófnin muni leita innanröds-
láns í Canada á komanda hausti,
með svipuðu fyrirkomulagi og
sigurlánin frá 1917 og 1918.
Borgarstjórinn í Winnipeg, Mr.
Frank Fowler, hefir hvatt til þess
að bæjarstjórnin skipi eða kjósi
fasta nefnd í þeim tilgangi, að
kvnna sér hvar tiltækilegast væri
að gera innkaup fyrir borgarinn-
ar hönd á harðkolum, með því, að
kolaverkfallið í Bandaríkjunum
hefir þegar komið markaðinum
þar í hina mestu óreiðu. Til tals
Til tals hefir komið, að Winnipeg-
borg reyndi að komast að samn-
ingum um kolakaup á Wales.
Aukaþinginu í Alberta er nú
slitið, eftir að hafa samþykt lög-
g.iöfina í satnbandi við kornsölu-
málið og veitt hverjum þingmanni
$250.00 þóknun fyrir tæprar viku
verk. —
FremUr er nú útlit fyrir að
samibandsstjónninini ií Ottawa
muni hepnast að fyrirbyggja
járnbrautarverkfall í Canada. Er
mælt að stjórnarformaðurinn, Rt.
Hon. W. L. Mackenzie King og
verkamðlaráðgjafinn, Hon. James
Murdock hafi ótvtírætt gefið for-
stjórum brautanna það í skyn að
lítt geti til mála komið að sam-
iþykkja kauplækkun járnbrautar-
þjóna, eins og ástatt væri, að
minsta kosti ekki fyr en gerðar-
dómur hefði gefið úrskurð um
miskl'íðarefnin.
Austan blöðin telja líklegt, að
Hon William Pugley fylkisstjóri
New Brunswick og áður ráðgjafi
í stjórn Sir Wilfred Laurier's,
muni hljóta senatorsútnefningu
í náinni framtíð.
æskilegt væri. Á meðal annars
talaði hann um næsta stríð, og
sagði meðal annars: Ægi-
legri morðvélar, en þær sem not-
aðar voru í stríðinu síðasta, eru
nú í smíðum”. Hann sagði ekk-
ert um hvar væri verið að smíða
þær, en hann sagði að þær ættu
að verða til þess: “að gjöra á-
hlaup á stórborgir, limlesta
brenna og eyðileggja varnarlaus-
ar konur og börn.” Hann benti á
að stríðshugmyndin væri enn ekki
dauð. Að* stríðshugsunin logaði
enn í hjörtum manna, að næsta
stríð ef það kæmi, yrði stríð gegn
siðmenningu nútímans”.
Áfram heldur óeyrðunum á ír-
landi. Uppreisnarherinn, eða eins
og 'sumir kalla hann lýðveldisher-
inn hröklast alstaðar undan her
Colli'nsstjórnarinnar, peir hafa
yfirgefið Limeridk, Clonmel og
Tipperary, þar sem sagt er, að
þeir hafi brent herskálana, og
leitað til Galtee og Knockmeal-
down fjallanna, þar sem stjórnar-
herinn sækir að þeim frá báðum
hliðum og þeir að líkindum verða
að leggja til úrslita orustu, eða
■gefast upp.
Northcliff lávarður liggur þungt
haldinn í Lundúnaborg, og er
ekki hugað líf.
Rev. Bonmán Tucker, sem á
ferð sinni sinni um Bretland, kom
til Liverpool, til þess að safna þar
fé til trúboðsins, var spurður
frétta, og á meðal annara spurn-
inga var : “Hvar er Canada? er
það nálægt Montreal? Er það
ekki dás.amlegt að finna svona
fáfróða Englendinga á tuttugustu
öldinni?
-------o-------
Bretland
Ástandið á írlandi breytist
lítið til batnaðar. í blóðugum
bardaga hefir staðið á milli her-
manna Collinsstjórnarinnar, und-
ir stjórn Collins sjálfs og upp-
reisnarhersins, undir aðalumsjón
De Valera. Síðustu daganna
hefir viðureignin staðið um bæ-
inn Lemerick. Uppreisnarher-
inn hefir háldið bænum, og menn
vita ekki með vissu um ástandið
þar, því búið er að slíta alla tal-
þræði, og eyðileggja svo járn-
Ibrauti'r, að hvorki er hægt að
komast að né frá bænum. Forði
er sagt að sé mjög á þrotum og
verzlun öll hætt, og ástandið þar
því víst hið ískyggilegasta.
f suður og vesturparti lands-
ins hefir her Colilinsstjórnar-
innar unnið hvern sigur á fæt-
ur öðrum á uppreisnar hernum ög
hafa uppreiisnarmenn í flestum
tilfellum gefist upp án mikils
mann falls, og hafa stjórnarher-
mennirnir tekið um þúsund fanga
á því svæði.
'par sem uppreisnanherinn fer,
rænir hann landsbúa öllu því,
sem hann þarf á að halda, og
eru atfarir hans sagðar ljótar í
mörgum tilfellium og á svæðum
þeim, sem hann hefir farið yfir,
starir hungrið landsbúana i augu,
þyí hann hefir látið greipar sópa.
Collinsstjórnin hefir ásett sér
að bæla uppreisnina niður, sem
allra fyrst, helst áður en upp-
skéra byrjar, og hefir góða von
um að það takist, nema ef verka-
fólk það, sem æstast er í sósía-
lista áttina, skerist í lið með upp-
reisnarmönnum, sem sitjórnin er
farin að verða hálf hrædd um, að
það muni ef til vill gjöra.
Bandaríkin.
þess að vernda kolanámurnar frá
eyðileggingu.
Adolfo de la Huerta, fjármála-
ráðgjafi stjórnarinnar í Mexico,
hefir nýlega vitjað á fund Hughes
utanríkisráðgjafa Bandarí'kjanna
til þess að ræða við hann um ýms
stórmál, er viðkoma jafnt hags-
mnum beggja þjóðanna.
Fregnir frá Washington þann
30. f. m., telja báða meginaðilja
ií járnbrautarverkfallsmálinu, hafa
komið sér saman um grundvall-
aratriðin, er til þess megi leiða,
að binda enda á þessa stórkost-
legustu iðnaðartrulflun, sem þjóð-
ina hefir hent í háa herrans tíð.
Báðir málspartar munu eitthvað
hafa slakað til, en atvinnutapið
hefir kostað verkamennina um 40
miljónir dala.
um saman, en ,hinu meginn er
tveimur þríhyrningum þrýst á
peningana. Ljónið virðist vera
ímynd Herkulesar, sem samkvæmt j
þjóðsögum Lydiumanna myndaði
það ríki og á meðal þegna þess
var Croesus.
Dálítið eru þessir gullpeningar \
misjafnir að stærð og þyngd og |
það er nálægt fimm dollara virði j
af gulli í þeim. í
i
Dr. Shear, heldur að peningar
þessir hafi verið látnir í leirker-
ið og það svo falið í þessum graf-
armunna, til þess að bjarga því
undan yfirvofandi hættu,' ef til
vill þegar Cyrus Persakonungur
fór með her á hendur hinum auð-
Minni Argyle bygðar
Flutt aö Grund 17. júní 1922.
Eftir J. E. Sigurjónsson.
Herra forseti,
•Háttvirtu tilheyrendur!
Þegar eg renni augum yfir staó
þenna og mannfjöldann, sem hér
er saman kominn, kemur mér í
hug fyrsti þátturinn úr sögu þessa
héraðs, og finst mér það þá vel við
eigandi að þessi samkoma sé hald-
in hér frernur en annars staðar,
þar sem þetta var hið fyrsta land,
j er íslendingur ritaðil sig fyrir í
I þessu bygöarlagi voru.
Hvaðanœfa.
ugu fjandmönnum sínum, og sett-i .^n }Mtí ía&urt se umhorfs °g
ist um Sardis og vann borgina ! vídl feglnn mega dvelJa her meS
eftir fjórtán daga umsát, eins og j ySur um ,stund> Þa er timinn stutt'
sagnritarinn Herodetus segir frá. I ur’ en sem fara þarf> all~
! long. Vil eg því biðja yður að
1 sambandi við þenna gullpen-1 * r 7 , ,
- , K... , ., ' svifa með mer j huganum fram 1
ungafund, sem er mjog merkileg-1 , ■ .
. ’ T „ , | hinn okomna tima og nema staðar
ur, segir New York Times: Menn 1 ö
j halda að gullið hafi verið tekið úr
pjóðverjar fara fram á það við ánni Pactolus, sem irennur í gegn-
skaðabótanefndina, að fá frest á um ríkið. Medias konungur j
öllum peningagreiðslum í næstu j .jem var einn hinna helztu kon-
þrjú ár. j unga hins forna ríkis, lét sér ant
um Silenus, en fyrir þá umönnun
segir .sagan, að Dionysus hafi
Skaðabótanefndin tilkynnir þjóð-
verjum, að ,þeir verði tafarlaust
að greiða þær þrjátíu og tvær
miljónir marka gulls, sem þegar
sé fallnar í gjalddaga.
Henry Morgenthau, fyrrum
sendiherra Bandaríkjanma í Con-
stantinople, kvað vera um þessar
mundir að stofna félag með $60,
000,000 höfuðstól, er hafa skal
það hlutverk með höndum, að
reisa við iðnað og atvinnuvegi
Austurríkis
frá París.
Stjórnleysingjar í París skutu
nýlega þrem skotum að yfirlög-
reglustjóra borgarinnar í mis-
gripum fyrir Millerand lýðveldis-
Fregnir frá Washington láta jforseta. Lögreglustjórinn kvað
hafa sloppið undan óskaddaður.
leyft honum að óska sér hvers
sem hann vildi, en í hugsunarleysi
sinu óskaði Midas, að alt sesm
hann snerti yrði að gulli, og veitt-
ist honum s'ú ósk. En það
leið ekki á löngu áðut en að hann
sá eftir þessari fljótfænni sinni,
•því jafnvel maturinn sem hann
snerti varð að gúlili. En á með
seint í júnímánuði árið 1931.
Leyfið mér að fylgja yður inn í
stórt og undrafagurt leikhús. Vér
erum þar heiðursgestir og visar
þvi sjálfur leikhússtjórinn oss til
sætis. Þetta er leikhús hins ný-
stofnaða Vestur-íslenzka hreyfi-
mynda leikfélags. og hin fyrsta1 veh
mynd þess, er sýna
Fljótlega er farið yfir þenna
þátt. — Fyrst er sýndur fundur,
fjölmennur; er hér rætt um
kirkjumál, og verða úrslit fund-
arins þau, að ákveðið er að kalla
prest til héraðsins. ! Þá er sýnd
hvít kirkja, stór og myndarleg.
Mun hún vel sótt, því menn sjást
sitja í ökuvögnum sínum utan við
opna kirkjuglugga, og hlusta þar
allir með athygli á hinn nýja prest.
— Svo rekur hver fundurinn ann-
an. Tvö lestrarfélög eru stofnuð,
einnig Goodtemplara félag, ung-
lingafélag og—aldrei {>essu vant er
oss leyft að sjá og heyra alt það,
er fram fer á kvenféjagsfundi. —>
Skólar eru settir og vel sóttir. —■
Þar næst sjáum vér vin vorn,
þar sem hann spennir fjöruga
hesta fyrir ökuvagn Hann ekur
af stað eftir hinum nýju brautum,
og fylgjumst vér með honum. Til
beggja handa eru akrar stórir og
fallegir. Til vinstri handar sjáum
vér nýtt og stæðilegt íveruhús;
ekki er þetta bjálkakofi, heldur
stórt og fallegt timburhús. Ná-
lægt því sjást verkfæri, meðal ann-
ars nýmóðins sáningarvél og sláttu-
Á þeim er ártalið 1902. —
á þenna dag, j Hverfur vagninn svo í f jarlægð
og með því endar annar þáttur
sýningarinnar.
Þriðji þátturinn byrjar strax. —
Kemur hinn dreymandi öldungur
enn í ljós. Nú er hann ofurró-
legur og leikur hýrt ánægjubros
um varir hans.' Svo sjáum vér
Ræða sem Lloyd George hélt í
Lundúnum 28. s. I. m., hefir vak-
ið mikið umtal og umhugsun um
heim allan. Hann var að tala
um friðarhorfurnar í Evrópu og
lét ótvíræðilega í ljósi, að þær
væru ekki eins glæsilegar og
þess getið, að sá ihluti kolaverk
fallsmanna, er við 'harðkolagröft
vann, hafi faliist á uppástungur
Hardings forseta, um að leggja
deilumálin í gerðardóm. En fylk-
ingar hinna kolaverkfallssveit-
anna, mega ekki heyra sáttatil-
raunir nefndar á nafn enn 'sem
komið er.
Hughes utanríkisráðgjafi, sat
nýlega stefnu með Rt. Hon. W. L.
MacKenzie King, forsætisráðgjafa
Canadastjónnar, þar sem rætt var
um ýms ákvæði afvopnunarmóts-
ins í Washington, er snerta báð-
ar þjóðir, svo sem um takmörkun
her og löggæzlu á landamærunum.
Er búist við, að viðtalsfundur
þessi muni leiða til nýs sáttmála
milli Canada og Bandaríkjaþjóð-
arinnar, að því er slík mál áhrær-
ir.
Harding forseti hefir skipað
svo fyrjir, að herlið skuli vera til
taks nær sem á þurfi að halda, í
þeim tilgangi að halda á fullri
reglu á járnbrautum þjóðarinnar.
Samkvæmt fyrirmælum Daug-
herty dómsmálaráðgjafa, er nú
verið að ráða til lykta fyrir dóm-
stólunum deilum um það, hvort
amerísk skip megi selja öl utan
landhelgi eða eigi.
Henry Ford hefir opnað útibú
í Mexico, frá bifreiðaverksmiðju
sinni í Detroit, og kveðst gera
það í þeim tilgangi að auka þar at-
vinnu og stuðla með þvlí að inn-
byrðis friði í landinu.
Senator Moss, hefir nýverið í
þingdeild sinni, farið óþvegnum
orðum urn þrjú stórgróðafélög,
sem sé Chemical Foundation, du
Ponts og Textile Alliance, er
hann 'kveður hafa myndað sam-
særi í þeim tilgangi, að okra á
litunarefnum.
Hermálaráðuneytið skýrir frá,
að sér hafi borist í hendur um-
sóknir frá 50 þúsundum manna
um að fá inngöngu á heræfinga-
skóla, er ekki geti veitt irióttöku
nema 27,000 manna 'í alt. — Mun
þessi aukna eftirspurn eftir hern-
aðarnámi, staifa af hinu mikla
atvinnuleysi, sem gert hefir vart
við sig að undanförnu inman vé-
banda þjóðarinnar.
Nýlátinn er Charles R. Miller,
sá er um fjörutíu ára skeið,
gegndi ritstjórasýslan við - stór-
blaðið New York Times.
I nefnist “Endurminningar” eða
I “Draumur öldungsins”, og er í
fjórum þáttum.
Gestirnir eru rétt seztir, þegar
öll ljós eru slökt og dimt verður í
salnum. Svo byrjar sýningin.
gurnii u„ a jucu-, Ver sjaum öldung, gamlan og
an að hann 'varð^ undir " jissum1 &ráhærðan, en mjög svo góðlegan. | draummanninn í vagni sínum, þar
, a„vluIluvCKI 'áhrifum á hann að hafa snertj Hann er staddur 1 Situr hann ehur aS sfnkonmhusi
Fregn þessi kemur vatnið 1 ánni> »g síðan hefir gull! hann Þar 1 hæg'ndastóli út við op- storu- Er þar mannfjoldi mikill
S h fundist í sandeyrunum meðfram lnn glugga> er ve't í vestur. Það fynr, sem tekur glaðlega og hatið-
ánni. Sumir af sagnriturunum er slgla da&s °S geislar kveldsólar- lega a moti honum og konu hans.
hafa gert lítið úr þeirri hugmynd, | innar uppJjóma (hið góðlega og , Þa hefst samkvæmi. Þegar fyrsti
að Pactolus héraðið sé auðugt af gla®Iega andlit gamla mannsins. , ræðumaður byrjar tolu sína og á-
gulli, en hafa aftur bent ó að! Hamr hallar ser aftur a hah > varPar heióursgestma, þá skiljum
stólnum, smám saman síga augun 1 vér að þetta er 19. júli 1902, og er
aftur og hann blundar — blundar verið að halda silfurbrúðkaups-
sem saklaust barn, eða scm gamal-1 veizlu. En ekki megum vér tef ja
menni, er veit að lífsstarfið var vel [ þar.
af hendi leyst. j Arin líða. Alt gengur sinn
Brátt breytist svipurinn. I stað [ vanaveg, og fólkið er glatt og
hafi fengið mest af auði sínum úr! hliðu °g ánægíu koma í ljós drætt- j híartsýnt. Vér nemum staöar viö
gullnámum, og hann bendir Fíika j ir einbeittni, kjarks og karl-
á að hnattstaða Sardisborgar hafi mensku. Hann rís upp í stólnum
Joseph O’Svllivan og Reginald líka igetað hjólpað í þessu sam-! °g kreppir hnefana, varirnar bær-
Dum, morðingjar Henry Wilson bandi. j ast °g oss skilst að þær myndi orð-
marskáiks, hafa verið dæmdir til pað var óhjákvæmi'legþ fyrir,>n: “Eg get. Eg skal! Gamla
dauða. Morð Wilsons þykir vera Lydiukonungana að verða nokk--! manninn er að dreyma. Svo sjást
eitt hið mesta ódáðaverk, sem1 urskonar alheims gjaldkerar, því
Herbert Hoover vi&skiftaráð-
gjafi Bandaríkjanna, tilkynnir
Harding forseta, að ástandið í
hallærishónuðunum lá Rússlandi,
sé talsvert farið að batna. •
Sardiobúar og aðrir þegnar Midas
konungs hafi grætt hinn mikla
auð sinn á verzlun sinni við ná-
granna þjóðir sínar.
Dr. Shear, heldur þvi aftur
fram, að hinir fornu Lydiabúar
hið stóra og myndarlega heimili
vinars vors, draummannsins. Alt
heimilisfólkið er úti statt og er að
skoða nýja kerru. Það er hin
fyrsta bifreið, er sézt hefir um
þessar slóðir. Svo sjáum vér son
framið hefir verið
háa herrans tíð.
Merkur Fornleyfa-
fundur
á Bretlandi í í gegnum ríki þeirra lá hinn forni
[ konunglegi verzlunarvegur frá
--- Persíu, Babýlon og Austurlönd-
um, til Grikklands, Egyptalands
og borganna við Miðjarðarhafið.
Croesus bjó ekki að eins til pen-
[ inga, heldur lagaði hann peninga-
á tjaldinu í stóru letri stafirnir frumbyggjans, efnilegan og full-
1880. Þá sést landflæmi mikið, tíða mann. Hann er á förum til
er óbygt virðist. I fjarlægð er stríðsvallar. Þennan kafla sög-
þústa nokkur í hreyfingu og nálg- unnar þekkjum vér vel, og þarf
ast óðum. Það eru þrír gangandi 1 því ekki að fjölyrða um hann.
menn. Munu tveir þeirra Islend- Endar þriðji þátturinn með því, að
irigar, en hinn þriðji enskur. Ann- j vinur vor stígur upp í bifreið sína
an Islendinginn þekkjum ver.
er vinur vor, öldungurinn, á
Dr. T. Leslie Shear, frá Colum- sláttinn eftir viðskifta þðrfinni, til Þaö
bia háskólanum í New York, sem þess að hann gæti nota« silfur °S
hefir staðið fyrir for.nleyfa rann- ,kopar penmgana gr!sku 1 vestur: karlmannlegur er hann a velli.
sóknum í Sardis í Litlu As'íu, hef- hluta rikis S!Íns’ °* penin^a B** f1*0® , . . „ , . . , .
býlon manna og Austurlanda þrek og kjarkur. Þetta eru hinir hðmna daga.
manna í austurparti rlíkisins.
og ekur af stað til staðar þess er
halda á íslendingadag 17. júní
1922. Hér erum vér þá stödd
dag með honum og heimilisfólki
hans blossar óþrjótandji j hans til að minnast ættlands og
ir á meðal annars fundið þrjátíu
gullpeninga, sern eru 2.500 áira
gamlir, eða frá ríkisárum Craes-
usar, og halda menn að hann hafi
verið fyrstur manma, sem steypt
hafi gullpeninga og hafa að eins
fimm af þeim verið til óður, svo
menn viti urn og eru þeir geymdir
í forgripasafni Breta.
Félag var myndað í Bandaríkj-
unum, til þess að irannsaka þessar
fornstöðvar í Litlu Asíu fyrir
nokkrum árum síðan. Forsetj
félagsins var og er prófessor Ho-
ward Crosby Butler, frá Prince-
■ton háskólanum og á meðal þeirra
sem lögðu fé fram tii fararinnar,
var J. P. Morgan, Cyrus McCor-
mick og V. Everit Macy. Félag
þetta hafði unnið í fjögur ár á
þessum stöðvum að fornleyfa
rannsóknum undir umsjón Dr.
Shear áður en stríðið skall á. Á
meðam striðið stóð yfir, var verk-
inu hjptt, en aftur tekig til starfa
í síðastliðnum aprílmánuði.
Einn af verkamönnunum byrj-
aði að grafa við hæð eina 13. apr
fyrstu íslenzku landkönnunar-
Faðir Croesusar og fyrirrenn- j menn, er Argyle litu.
Eri vinir, þótt vér höfum nú
mjög stuttlega athugað forna
ari lét blanda gull 0g si'lfur og! Næst er oss sýnd á tjaldinu all- tíö, miötíð og nútíö bygöar vorrar,
slá peninga úr. En Croesus var. löng lest. í .henni eru tíu sleöar 1 ef svo mætti aö oröi kveða, þá er
sá fyrsti, sem lét slá gullpeninga 1 og draga þá níu uxar og eitt hross. enn eftir aö skygnast inn
og gjörði gullið að 'undirstöðu Hér er kominn hinn ungi öldung-
gjaldeyri ríkis síns.
Herodatu^ talar urn gullpen-
inga og segir að Croesus hafi ver-
ið fyrstur manna til að búa þá til,
enda benda hinar fornu bókment-
ir til þess, því í þeim er gullpen-
inga hvergi getið fyrir tíð Croes-
usar.
pessir þrjátíu gullpeningar sem
fundust eru ósegjanlega vei>ð-
roiklir og eru í geymslu hjá yfir-
völdunum í Smyrna, en vonast er
eftir, að minsta kosti eitthvað af
þeim finni leið inn í Bandaríkin
áður en langt um líður.
Frá íslandi.
Aöalfundur Bókmentafélagsins
var haldinn 22. júní Atkvæöi til
stjórnarkosningar voru talin sam-
11 °g fann hann þá leirker, þegar an síöastliöiö þriöjudagskvöld og
ur og vinir hans.v Teljast þeir
hinir fyrstu landnámsmenn. Þetta
er seinasti dagur marzmánaöar
1881. — Þá er sýndur bjálkakofi,
lítill og lélegur, Úti fyrir honum
stendur vinur vor og horfir hreyk-
inn á þetta fað honum finstj
stórhýsi sitt.
Svo líður tíminn.
fleiri koma og setjast
fram-
tiðina; og þar sem engin sýning er
fullkomin, sem ekki bendir fram í
komandi tíö, þá hverfum aftur í
leikhúsið og gætum vel aö sein-
asta þætti sýningarinnar.
Enn birtist oss öldungurinn
blundandi. Fyrst lýsir sér ókyrö
[ og óvissa i svip hans, en brátt verð-
ur hann rólegur og hýr og mjög
Fleiri og ; hkur því, er vér fyrst sáum hann.
aö í hinu [ Þá falla á tjaldið orðin: “17.
fyrirheitna landi. Hér
sjást litlir akurblettir.
þeirra er maöur á gangi, hefir
hann allstóran poka festan á hliö
sér. Úr honum er hann með anp-
og. þar júní 1931.” Svo er komiö á há-
I einum | tiðarsvæöiö. Fylgjumst vér með
fjöldanum inn i stóran og fagran
sal. Á veggjum hans hanga fjögur
mikil málverk, og tákna þau hinar
fjórar “tíöir”, er sýningin 'heldur
- fram-
frá þeim
ari hendi aö kasta einhverju á víö
og dreif um akurinn. Á þessa fyrir sálarsjón vorri
mynd er letrað: “Sáömaöur, 1883.” | farir bygöar vorrar alt
hann var komimn um tvö fet nið-
ur. Leirkerið var um fjóra og i
hálfan þumlung á hæð. par var j
og að finna leirbrot til og frá og
og nokkuð af mannabeinum, og
bendir það til þess, að þar hafi
einhver verið grafinn, þó sáust;
enginn önnur merki til þses.
í opinu á leirkerinu, sem var [
þröngt, var mold, en þegar hún [
var tekin 'í burtu, komu pening- j
arnir í ljós, og voru^sumir þeirra [
eins fagpir eins og að þeir væru
nýko,mnir úr deiglunmi.
Harding forsetj hefir sent á- Allir iþ^ssir peningar eru af
skorun til ríkisstjóra tuttugu og sömu tegund, og á aðra hilið þeirra 1
átta hélztu kolaframleiðsluríkj- er þrýst mynd af frampart af
anna, um að neyta allra ráða til ljóni og nauti, sem snúa höfðun-
fór kosningin á þá leið, aö allir
voru endurkosnir með yfirgnæf-
andi meiri hluta atkvæða, þeir er
úr stjóminni skyldu ganga: dr.
Jón Þorkelsson, forseti, próf. Gm.
Finnbogason varaforseti, Hannes
Þoi'steinsson skjaIa\Töröur og Sig.
Kristjánsson bóksali í fulltrúaráö-
ið til sex ára, og próf. Guðmundur
Magnússon til 4 ára.
Gjaldkerastörfum Landsspítala-
sjóðs íslands gegnir framvegis frú
Agústa Sigfúsdóttir. Tók hún við
þeim eftir fráfall frú Þórunnar
Jónassen, sem frá upphafi haföi
veriö gjaldkeri sjóðsins.
—Lögrétta.
Þá sjást menn við kornskurð; degi er frumbygginn sótti þar inn
slegið er meö vél, em á eftir henni akandi á uxadregnum sleöum sín-
gengur maöur og bindur1 korn- um og tók aö sá hveitikorni í akur
úr hendi sér, til þessa tíma—er að-
sjáum frum- j al ræðumaður dagsins flögrar aö
öldungsins, er úr fjarlægö í flugvél sinni.
stangir í knippi.
Þegar vér næst
byggjatm í draumi
hann í vagni sínum, sem uxar eru
spentir fyrir. Ekur hann að þorpi
litlu og kemur þar að “lest.” Ekki
er sú neitt lík þeirri, er vér fyrst
sáum. Hér eru ekki uxar eöa
hestar hreyfiaflið. ; Þessi lest
gengur—nei, brunar—eftir járn-
teinum, knúö af einhverju ósýni-
legu afli. Þama er hin nýlagða
járnbraut C.P.R. félagsins. —
Hér endar fyrsti þátturinn.
Svo byrjar annar þáttur. Aftur
sjáum vér öldunginn, þar sem
hann situr og sefur. Nú er hann
oröinn rólegur, en alvara og áhugi
virðist lýsa sér í andliti hans.
Vér tökum svo þátt i aðal at-
höfn dagsins. Þaö er afhjúpun
stórrar steinstyttu. Sonur öld-
ungsins afhjúpar stvttuna og sjá-
um vér þá aö þaö er mynd af
manni, sem er aö sá í akurreit úr
hendi sér. Á fótstall styttunnar
er letraö oröiö “Frumbýlingur.”—
Endar sýningin með því að á
tjaldinu sézt áskorun svo hljóð-
andi:
“Þrefalt húrrahróp til heiðurs
frumbýlings-hetjunum og hinni
fögru og farsælu Argyle-bygð, er
þeir mynduðu.”
Undir þaö tökum vér hér i dag.