Lögberg - 22.02.1923, Blaðsíða 4

BLí. 4
LOGBERG FIMTUDAGINN
22. FEBRÚAR 1923.
Xögberg
Gefið út hvem Fimtudag af The Col-
utnbia Prets, Ltd.^Cor. Wilíiam Ave. &
Sherbrook Str.. Winnipeg, Man.
TaUiman >-6327 o,* N-6328
Jón J. Bildfetl, Editor
UtanA»krift ti! blaðsin»:
THt COLUMBIA PRE3S, Itd., Bo> 3171, Winnlpag, M«H-
Utanáakrift ritstjórana:
EOiTOR LOCBERC, Box 3172 Wlnniptg, *|an.
Ttt» "Lötrborir" 1» prlnted and publiahed by Th«
Colutnbla Prasa. Ijimttad, In tha Columbla Block.
tál 1» ItT Sherbrooke Street. Wlnnlpe*, Manltoba
1
Frakkar í Rínárdalnum.
Flestar þjóðir heilmsins litu vanþóknaraug-
um á það tiltæki Frakka, að fara með hervaldi
inn í héruð pjóðverja til 'þess að neyða þá til að
borga herkostnaðarskuldina, og enginn maður
getur enn sagt, hve víðtæk, né alvarleg áhrif
þess tiltækis Frakka geta orðið.
pegar maður skoðar ástæðu Frakka, þá á-
stæðu, er þeir sjálfir láta í veðri vaka, þá virð-
ist, sem þeim sé nokkur vorkunn. f
) Með hið ægilega stríðssár, sem pjóðverjar
veittu þeim, ógróið, með koLa- og járnnámur sín-
ar eyðilagðar og útgjöld þjóðarinnar langt um
meiri, en tekjurnar, segjast þeir verða að fá
skaðabótaféð greitt.
Á hinn bóginn eru pjóðverjar með gjald-
miðii sinn fallin ofan í sama sem ekki neitt, með
laanaða verzlun og framleiðslu, segjast ekki með
nokkru móti geta borgað þær 32 biljónir dala,
sem þeim var skipað að borga í skaðabætur. Svo
margir af þektum hagfræðingum heimsins tóku
undir með pjóðverjum, þegar af þeim var runn-
in hervíman, og sögðu, að pjóðverjinn ætti sér
ekki uppreisnarvon með slíkan hlekk um háls.
Afleiðingin af tþví varð sú, að forsætisráð-
herrar þriggja ríkjanna, Englands, Frakklands
og ítalíu, komu saman og ræddu málið og komu
sér saiman um að færa skaðabóta kröfuna niður
úr 32 biljónum og ofan í $12,500,000,000.
En þá bar á milli með borgunarskilmálana.
Englendingar vildu veita pjóðverjum gjaldfrest,
en Frakkar voru ófáanlegir til slíks, og þar skildi
með þeim, og Frakkar fóru með her manns inn
í Rínarhéraðið, sem er námaauðugast allra hér-
aða 1 pýzkalandi, og tóku námurnar í sínar hend-
ur með valdi.
Ef til vill er ekki rétt að líta á þessa aðferð
Frakka sem hernað, heldur sem lögtak, því eng-
um blöðum getur verið um það að fletta, að þeir
eiga heimtingu á þessu gjaldi frá pjóðverjum
samkvæmt samningum.
En það er ekki æfinlega, að-menn bera sig-
ur úr býtum, þegar lö>gtaki er beitt.
Ef að sá, sem skuldar, á nógar eignir til tþess
að mæta skuld sinni og lögtakskostnaðinuim, þá
fær skuldheimtumaðurinn sitt. En ef hann á
það ekki, eða ef hann hefir komið eigum sínum
svo fyrir, að ekki er hægt að ná í þær, þá verður
atför skuldheimtumannsins ekkert nema blá-
bert tap.
Hvað verður það fyrir Frakka?
Mjög miklar líkur eru til þess, að Frakkar
verði aldrei auðugir á þenna hátt, því þeir hafa
við 8vo mikla erfiðleika að etja.
Fyrst þurfa þeir að sækja þessar námuaf-
urðir úr sínu eigin landi í óvinaland, og iþví öll
framleiðsla og flutningur miklu erfiðari. í öðru
lagi verða þeir að hafa standandi her til þess að
haldá fólkinu í þessum héruðum í skefjum og
nógu öflugan til þess að pjóðverjum standi ótti
af honum, og það ekki að eins í nokkra daga,
vikur eða mánuði, heldur þar til að verkinu er
lokið og skuldin greidd, og það virðist sem
Frakkar setji það ekki mjög fyrir sig, hvort
þetta tiltæki borgi sig eða ekki. peir hafa nú
einu sinni tekið það í sig, að gjöra þetta, og
pjóðverjar verða að borga brúsann, hvernig svo
sem fer..
Pýzkir námamenn í þessum héruðum hafa
tekið Frökkwm illa; gjört hvert verkfallið á fæt-
ur öðru og tafið fyrir sem mest Iþeir mega, og
jafnvel þeirra eigin menn hafa snúist á móti
skipunum hersins og gjört verkfall í þessum
námum.
Frakkar vilia reyna að vinna þýzku námu-
mennina með góðu, segja að það sé pjóðverjum
sjálfum fyrir beztu, því það séu að eins þessir
náma barónar, svo sem Thyssen, Stinnes og
KruoT). sem þeir vilji frelsa pjóðverja frá. peir
séu þjóðarinnar mestu óvinir, og með þá í broddi
fylkin'rar eigi hún sér aldrei viðreisnar von.
Sök sú, sem Frakkar hafa sérstaklega á
hendur 'þessum mönnum, er, að þeir séu búnir
að ná haldi á auðsunípsnrettu lindum Ibjóðar-
innar. Að þeir borgi kostnað við alla framleiðslu
'heima fyrir í verðlausum peningum, sendi af-
urðimar út úr landinu og fái borgun fyrir þær í
gjaldmiðli annara þjóða. sem sé í fullu verði, og
leggi hann svo á banka í öðrum löndum, þar sem
það fé sé skattlaust, og staðhæfa, að mörgum
biljónum sé þannig skotið undan skatti árlega
af þessum mönnum, sem verkalýðurínn verði
svo að borga.
Vcr kunnum ekki aj5 dæma um fvrirætlanir
Frakka með þessu tiltæki sínu, en heldur finst
oss ótrúlegt, að þeir séu að bera hag Pióðveria
fyrir ibrjósti. þó þeir Iáti hað máske f veðri
vaka, bæði af kænsku og máske Hka af íbví. að
þeir dirfast ekki að láta unm eun sem komíð er
það. sem að voru áliff er aðal ástæðan, en það er,
að slá eign sinni á þenna auðugasta part hins
þýzka ríkis og halda honum—að mynda nýtt
AIsace-Lorraine hérað.
------i---
I
Þjóðræknisfélagið.
i.
pegar félag það var stofnað, gjörðu menn
sér góðar vonir um, að það gæti orðið að nokkru
nýtt og Vestur-íslendingum til góðs.
Hugmyndin með stofnun þess, var fyrst og
fremst sú, að aðstoða menn eftir mætti til þess
“að verða menn með mönnum hér, þars mæld
oss leiðin er.”
í öðru lagi til þess, að reyna að sameina
íslendinga í dreifingunni hér vestra um sam-
eiginlegt áhugamál.
í þriðja lagi til tþess, að koma á meiri sam-
vinnu ef unt væri á milli Vestur- og Austur-
fslendinga.
Nú er félag þetta búið að starfa í fjögur ár,
og hvernig hefir tekist að koma þessum hug-
sjónum í framkvæmd? *
‘ Hvað fyrsta atriðinu viðvíkur, þá er ekki
hægt að segja, að nein veruleg áhrif frá þess
hálfu hafi sézt í þá átt, sem kannske er ekki
heldur að búast við, því þroska manna á þeirri
leið er ekki gott að mæla eða sjá á mjög stuttum
tíma. pað hefir ekki ráðist í neitt, sem ensku-
mælandi fólk hefir veitt sérstaka eftirtekt. Eng-
ar bækur hefir það gefið út á enskri tungu, sem
þó er næsta nóg til af, og arðvænlegar gætu orð-
ið fyrir félagið, ef nógu vel væri farið með. Og
ekkert verk hefir það haft með höndum, sem eft-
irtekt hefir vakið á meðal hérlends fólks. En
það er þó eitt af þroskaskilyrðum þess félags,
og máske eitt það helzta. því á þann hátt virðist
oss helzt líklegt, að hin yngri kynslóð mundi
sinna málinu, og þá fyrst getur félagið farið að
hafa verulega þýðingu, en fyr ekki.
pað er að vísu satt, að pjóðræknisfélagið
gæti haldið hinum eldri saman, það er að segja,
ef mögulegt væri að fá þá til að vinna saman í
einingu að nokkrum sköpuðum hlut. En það
dugir ekki.
Vér, eldri mennirnir, sem tengdir erum nán-
ari böndum við ættjörðina en þeir, sem hér eru
fæddir, föUum smátt og smátt úr sögunni og
með okkur þetta þjóðræknisféiag, ef við berum
ekki gæfu til iþess að vekja áhuga yngri kynslóð-
arinnar fyrir því og sýna henni, að það hefir
nytsamt verk að vinna fyrir hana — verk, sem
liggur á sarna starfsviði og hún vill starfa á, og
stefnir í sömu átt sem hún fer.
par með er ekki sagt, að félagið þurfi endi-
lega að verða enskt. Vér erum enn á sömu
skoðun í þjóðræknismálinu og vér höfum ávalt
verið, nefnilega. að oss beri að spyma við þeim
broddum, sem vilja merja þjóðræknis tilfinn-
ing vora og limlesta. Vér erum á þeirri skoðun,
að pjóðræknisfélagið sé að vinna gott verk með
því að kenna bömum og unglingum að lesa og
skrifa mál feðra sinna.
En það er hið unga fólk, — meira en hálf-
vaxna fólkið—, sem félagið þarf að geta haft á-
hrif á, og það getur það ekki, nema að hef ja ein-
hverja starfsemi á sviði þess fólks, sem það
fæst til að taka þátt í.
Menn spýrja ef til vill hvað hægt sé að gera,
til þess að hið yngra fólk fáist til að sinna þess-
um félagsskap.
peirri spumingu er ekki þægilegt að svara
svo fullnægjandi sé. En eitthvað má þó réýna.
Félagið hefir ekki gjört minstu vitund til
þess að vekja áhuga unga fólksins fyrir þjóð-
ræknisimálinu, nema íslenzkukensluna, sem er
góðra gjalda verð, en ónóg út af fyrir sig.
Félagið þarf að taka ákveðinn iþátt í áhuga-
málum þeirra ungu, eða að það dagar uppi og
deyr.
Hér í bænum eru nokkrir ungir drengir, sem
hafa myndað félag með sér til hockey-leika.
pessir drengir eru að berjast áfram og reyna að
láta á sér bera og til sfn finna I innlendu þjóð-
þjóðlífi líkt og Fálkarair gerðu um árið. Hefir
pjóðræknisfélagið skift sér nokkuð af þeim?
fslendingar hinir eldri, sem stunduðu sjó við
strendur íslands, þóttu margir ágætir ræðarar.
Mundu ekki synir þeirra vera líklegir til frama í
þeirri list. éf róðrarfélag væri myndað hér og
! þeir æfðir vel?
Vér trúum ekki öðru, en að sumir þeirra,
sem nú þykja taka vel í ár, volgnuðu undir ugg-
um, ef iþeir ættu að etja við úrval íslenzkra æsku-
manna vel æfðra. — Svona mætti halda áfram
koil af kolli og benda á áhugamál hins uppvax-
andi íslenzka æskulýðs, sem ekki ná fram að
ganga, eða eru þróttlaus, sökum samtakaleysis
þeirra eldri.
Fyrir hálfu öðru ári síðan veitti stjórnar-
nefnd pjóðræknisfélagsins ofur lítið fé til þess
að afskrifa íslenzk sönglög, svo tæki væri á að
æfa íslenzkan söngflokk. pað fé liggur enn ó-
notað í fjárhirzlu félagsins, og enginn söng-
flokkur til. ^
Ritið, sem félagið gefur út, er að ýmsu leyti
gott rit, en það nær ekki nema að örlitlu Ieyti
inn á svið áhugamála æskulýðsins og getur þv.í
ekki verið úrlausn spursmáls þess, sem hér hef-
ir verið gjört að umræðuefni.
Vér höfum vakið máls á þessu atriði í sam-
bandi við starf og framtíð pjóðræknisfélagsins,
sökum þess, að oss fint það svo þýðingartnikið
og það einmitt nú, þegar hið árlega þing þess er
nú fyrir höndum, svo þingið gæti athugað þessa
hlið málsins og máske tekið einhveria ákveðna
v" bagnýta stefnu í málinu, — að minsta kosti
iátið unga fóikíð vita. að félaeið man eftir að það
só til. og að framtíðarvelferð þess öll sé undir
bví komin, að það nái hylli þess. traustl og
virðingu.
Rússland úr sogunni.
pað er ekki samt svo að skilja, að Rússland
sé sokkið í sjó. Ekki hefir það heldur verið upp-
numið, né af eldi brent. pað er enn á sama stað
og það hefir verið, en það heitir ekki Rússland
lengur, og ef til vill er nú þetta siðasta tiltæki
þeirra Lenin og Trotzky í samræmi við alt ann-
að, sem þar hefir farið fram á síðari árum.
Hið forna Rússaveldi er i raun og veru ekki
lengur til, og það sem eftir er af því svo breytt
frá því sem það var í fyrri daga, að þó föður-
landsvinirnir risu upp úr gröfum sínum, þá
mundu þeir ekki þekkja það fyrir sama landið,
sem þeir unnu.
í síðastliðnum mánuði var þing eitt-mikið
haldið í Moscow af Bolsheviki mönnum. Var
það allsherjar þing þeirra. A því þingi gerðist
ýmxslegt, sem eftirtektarvert er, þar á meðal
það, að Rússland var skírt upp—nafninu, sem
landið hefir borið i aldaraðir, var kastað, svo
menn fara nú ekki lengur til Rússlands. þegar
þeir fara til Petrograd eða Mpscow, heldur til
Moscow í “The Union Soviet of Socialist Repub-
lics”, þvl svo heitir hið nýja ríki, sem myndað
hefir verið í landi MSoskóvítanna. Fjórtán lýð-
veldi gengu inn í þetta nýja samband á þinginu.
Sum þeirra voru ekki stór—flest partar, sem
liðast höfðu út úr Rússlandi hinu foma. Eitt
af þessum fjórtán var Chita lýðveldið, sem áður
var undir umsjón Japaníta.
i Hugmyndin með þessari breytingu, er auð-
sjáanlega hin upphaflega draumsjónahugmynd
Lenins, að láta sitt Sovíet-ríki ná um heim állan.
En litlar líkur eru nú fyrir því, að hún muni ræt-
ast, og það er Soviet leiðtogunum nú sjálfum
ljóst. En þeir líklega hugsa sem svo, að "ef við
ekki náum því takmarki, sem við í fyrstu ásett-
um okkur, þá að reyna að komast eins langt á-
leiðis og unt er”.
petta nýja fyrirkomulag stefnir náttúrlega
í áttina til alheims Soviet ríkis, en fyrst um sinn
gjöra þeir herrar sig ánægða með að fá undir
sína Soviet vængi parta af löndum eða þjóðum,
hvar sem þær eru. pannig gætu t. d. fyikin í
Bandaríkj unum, hvert um sig. sagt sig úr sam-
bandinu og gengið inn í “The Union Soviet of
Socialist Republics. Sama er að segja um sam-
bandsríki Bretaveldis eða parta af þeim. pó
mun þetta net þeirra Lenin og Trotzky sérstak-
lega vera lagt fyrir Tyrki og Persa.
Fjármálin á Rússlandi hinu foma,— segir
fréttaritari einn, er á fundinum sat >— að séu í
slæmu standi. Kvað hann forgöngumenn fjármál-
anna hafa lýst yfir því, að eignir þjóðarinnar
hefðu gengið til þurðari á árinu svo numið hefði
40 af hundraði. Ekki voru neinir reikningar
lagðir fram um útgjöld eða útistandandi skuld-
ir. Kvað hann tölur hvorutveggja þeirra liða
vera orðnar svo háar, að þær væru með öllu óvið-
ráðanlégar.
Einarðlega talað.
pað er kvartað um það nú á dögum, að menn
skorti einurð, þegar mæla skal á mót stefnum, er
mikið fylgi hafa og vinsældum hafa náð hjá þeim,
sem miklu ráða og mikil eru fyrir sér.
pannig hefir það verið með Evrópumálin síð-'
an að stríðinu lauk. Menn sögðust koma saman
til þess að semja frið í Versölum, en í rauninni
komu þeir saman til þess að maka sinn eigin
krók — til þess hver um sig að ná í sem mest af
því, sem hægt var að festa hönd á og til skifta
var hægt að nota.
Og síðan hefir misskilningurinn og óvinátt-
an farið sí-vaxandi og enginn hefir dirfst að segja
meiningu sína hreint og hispurslaust, at þeim,
sem nokkurs máttu sin.
Nú hefir Bandaríkjamaður einn kveðið upp
úr i þessu máli, Pierpont B. Noyes að nafni, mað-
ur, sem þessum málum er kunnugur, því hann
var verzlunar umboðsmaður Bandaríkjastjórnar í
Rínárdalnum, og er tillaga hans á þessa leið:
“Eg vildi að Bretar og Bandaríkjamenn vildu
1 einingu segja við Evrópu: Við höfum meðlíðan
með Frökkum, eins og við höfðum árið 1918, og
ávítum pjóðverja harðlega. En síðastliðin fjögur
ár sanna, að vér höfum gjört rangt í því, að láta
hefndarhug vom bitna á pjóðverjum, og við snú-
úm nú baki við þeirri stefnu. Hið ófrávíkjanlega
áform Frakka, að knýja pjóðverja með vopnum
til þess að beygja sig undir kröfur þær, sem menn
gjörðu á hendur þeim áður en hemaðarvíman var
runnin af þeim, hefir ekki að eins stofnað menn-
ingunni í hættu, heldur velmegun og efnalegri
afkomu vorra eigin þjóða. Vér ættum því að
gleyma skaðabótakröfum og taka upp alveg nýja
réttlætisaðferð í sambúð vorri við pjóðverja, að
minsta kosti unz jafnvæginu er aftur náð. Vér,
Bretar og Bandaríkjamenn, fyrirdæmum því
skaðabótakröfur Versala samningsins, og vér
ráðum Frökkum til þess að taka her sinn burt úr
Rinárdalnum og minka herútbúnaðinn, svo að
enginn þurfi framar að óttast hervald þeirra.”
SVEINN SfMONSSON
Sjötugur 10. janúar 1923.
Sjötugur. — pitt barstu böl,
Brosti fátt um hauður. —
Ljóðin reyndust dægradvöl
Drýgri en hreysti og auður.
Senn er líf og land og höfn
Og lækning — fyrir stafni. —
Út á dauðans ægidröfn
Ýttu — í Jesú nafni!
Jónas A. Sigurðsson.
1
Ástœðurnar
fyrir því að hugur íslenzkra bændq
hnegist til Canada
31. Kafli.
f þeim hluta Suður-Alberta-
fylkis, þar sem mest er um bland-
aðan búnað og eins á svæðunum
milli Calgary og Edmonton, er
timothy ein allra algengasta og
jafnframt besta heytegundin. Aðr-
ar grastegundir — ágætar til fóð-
urs má nefna, svo sem Kentucky
bliue, broome gras, rúg, alsike og
smára.
Jarðvegurinn i Alberta, er eink-
ar vel fallinn til garðyrkju. Enda
er þar framleitt afarmikið að
jarðeplum, næpum, rófum og því
um líku.
Nautpeningsræktin í Alberta,
hefir ávalt verið mjög þýðingar-
mikill atvinnuvegur fyrír fylkis-
búa. Eru sláturgripir þar oft ó
rneðal hinna allra bestu í Vestur-
landinu, Fram að aldamótunum
síðustu, var nautgriparæktin höf-
uð atvinnuvegur íbúa suðurfylk-
isins. 1 norður- og miðfylkinu,
var þá einnig all mikið um gripa-
rækt. Er framliðu stundir fóru
bændur að leggja mikla áiherzlu
á framleiðslu mjólkurafurða, og
er smjörgerðin þar nú komin á
afarhátt stig. iHefir stjórnin
unnið að því allmikið, að hvetja
bændur og veita þeim upplýsing-
ar ií öllu því, er að kynbótum
nautpenings lýtur. Nú orðið má
svo heita, að griparæktin og korn-
yrkjan, só stunduð jöfnum hönd-
um. Á 'býlúm þéim, er næat liggja
borgunum, er mjólkurframleiðsl-
an að jafnaði mest. Enda er
markaðurinn þar ihagfelda,stur.
Á sléttum suðurfylkisins, var
griparæktin mest stunduð, lengi
vel framan af. En nú er orðið
þar mikið um akuryrkju líka.
Víða í fylkinu, er mikil timbur-
tekja og ií flestum ánum, er tals-
verð silungsveiði.
í hæðunum, svo sem tuttugu og
fimm mílur suður af High River,
keypti prinsinn af Wales mikið
og fagurt býli. Hefir þangað
verið flutt mikið af nautpeningi,
Shorthorne kyni, einnig sauðfé
og Dartmoor hestum, frá brezku
eyjunum.
Hinu kjarngéða beitilandi er
það að þakka, hve sláturgripir i
Alberta eru. vænir. Veðráttufar-
ið er heilnæmt öllum júrtagrdðri.
Saggaloft þekkist þar ekki. Gripa-
ræktarbændur hafa að jafnaði
keypt og alið upp kynbótanaut,
svo sem Shorthorne, Hereford og
Aberdeen-Angus. Gripir af þessu
kyni hafa selst við ihinu allra
hæsta verð| á Chicagomarkaðin-
um. í Peace River héraðinu, er
griparæktin ’að aukast jafnt og
þétt. Eftirspurn eftir góðu nauta-
kjöti, hefir aukist árlega, og þar
af leiðandi hefir æ verið meiri
og meiri áherzla lögð á griparækt-
ina. 1 mið- og norðurfylkinu, er
að jafnaði til skýli fyrir allan bú
pening, en 1 Suður-Alberta ganga
gripir aumstaðar úti allan ársina
ihring og þrlfast vel. Bændur
'hafa lagt og leggja enn, afarmikla
rækt við kynbætur hjarða sinna.
Eru kynbóitanaut i afarháu verði.
Hefir það komið fyrir, að kálfar
af besta kyni, hafa selst fyrir
fimim þúsund dali.
Algengasta nautgripa tegundin
í Alberta, er Slhorthorne, en víða
er talevert af Herefords, einkum
í Suðurfylkinu. En Aberdeen-
Angus, er að finna á víð og dreif
um alt fylkið.
Eins og áður hefir verið getið
um, er mjólkur- og smjörfrara-
leiðslan á miklu þroskastigi. Skil-
yrðin til slikrar framleiðslu er >
hin bestu. Akuryrkumáladeild-
in hefir 1 þjónustu einni sérfræð-
inga, er hafa eftirlit með smjör-
framleiðslunni.
Markaður fyrir Alberta smjör.
er orðinn feykimikill i austur-
ihluta Bandaríkjanna. Eru það
einkum heildsöluhús < Toronto,
Montreal og Vancouver, er ann-
ast um söluna.
Alls eru í fylkinu fimmtiu og
þrjú sameignarrjómabú, þrettán,
sem eru einstakilings eign og all-
mörg í flestum hinna stærri bæja.
Sameignarfélögin voru þau fyrstu
og átti stjórnin allmikið i þeim
þá og hafði þar af leiðandi stfangt
eftirlit með rekstri þeirra. Nú
eru það bygðarlögin, eða sveitar-
félögin, er rjómabú þessi eiga, en
umboðsmaður stjórnarinnar, eða
starfsmenn hars, hafa msð þeim
stöðugt eftirlit. Rjómanum er
skift í flokka eftir því hve mis-
munandi smjörfitan er FlokkunT
in er bygð á lögum, er kallast The
'Dairymen’s Act of Canada.
Rjómabúin í borgunum kaupa
eigi aðeins rjóma, heldur og ný-
mjólkina og selja hana síðan tii
borgarbúa. Rjómabúið í Ec’moo-
ton — The Edmonton City Dairy,
er hið stærsta í öllu Jandinu. pað
kaupir rjóma úr öll m áttum,
stundum úr þrjúhundruð mílna
fjarlægð. Hefir það einnig all-
mörg útibú og býr auk þess til
osta og ísrjóma. pað selur ár-
lega yfir tvær miljónir punda af
smjöri og hálfa miljón punda af
osti. Sextugastíu og fimm hundr-
aðshlutar af öllum rjómabúum í
fylkinu, eru norðan við Red Deer.
Ostagerðinni í fylkinu, hefir
enn sem komið er, miðað tiltöju-
lega seint áfram. Bændur nota
aHmikið af mjólkinni ti'l gripa-
eldis og kjósa fremur að selja
rjómann. pað enda að öUu sam-
anlögðu, hentugra og- auðveldara.
prettán ostagerðarhús eru alls
í fylkinu.
peir lesendur Lögbergs, er æskja
kynnu frekari upplýsinga oa
Canada, geta snúið sér bréflega
til ritstjórans, J. J Bildfells, Col-
infbia Building, William Ave. og
iherbrooke St., Winnipeg, Mani-
toba.
/
Endurminningar
um Abraham Lincaln.
Eftir Comelius C. Cóle.
Eg sá Abraham Lincoln fyrst
í marz, 1863, þegar eg var á firð
þar eystra. pað Var á þeim
tíma sem settur var til síðu til
heimsókna, og svo sem að sjálf-
sögðu skrifaði eg fólki mínu
vestur, hvernig að mér hefði litist
á hann, og sýnir bréf það, að mé.*
hefir farist eins og svo mörgum
öðrum, að sjá og meta hæfileika
'hans.
“í gærkveldi fór eg að sjá for-
setann, og ihitti þar marga af hin-
um háttstandandi 'borgurum, og
fyrir aðeins fáum mínútum síðan
sá eg Burnside, og fanst undir
fiins sð hann bæri það með sér, að
hann væri ekki fær um að taka
að sér herforingja stöðuna. pað
er undarlegt hve lítiill mannþekkj-
ari að forsetinn og aðrir leið-
togar eru. Lincoln er góðlyndur
Vesturfylk jamaður.”
Síðar var eg og Mrs. Cole að
.boði ií Hvíta húsinu og biðum á-
samt öðrum ti\l að ná fundi for-
setans. pá vildi konu minni það
til að hún misti glófann af anri-
ari ihendinni, en tók ekki eftir því
þar til kom að okkur að heilsa
forsetanum og frú hans. Hún
komst í hin mestu vandræði og
leit í kringum sig eftir glófanum.
Forsetinn sá undlr eins hvað
komið hafði fyrir, horfði á hana
hrosandi ofurlitla stund, cn sagðl
; svo: “Kærið yður ekkert frú Cole.
Eg skal láta leita að honum á
morgun og geyma hann svo til
minningar um yður.”
pessi orð, sem koma frá manni
sem ekki ihafði m",isty hugm- • d
um reglur fyrir hegður. manna,
eins og þær eru kendar.
sýna hve prúður hann var, að
eðlisfari. í hegður; varð honum
aldrei áfátt, vegna þess vinar-
þels sem hann bar til allra manna.
í samtali hélt ihann máli sínu
fast fram, en hann reyndi aldrei
að þrengja skoðunum sínum upp á
nokkurn með vaildi.
Hann veitti máli manna allra
manna bezt athygli, og var ávalt
reiðubúinn að láta sannfærast
þegar hann Ícom auga á eitthvað
réttara en hann sjálfur Ihélt fram.
En ef málstaður' hans va.r vel
grundvallaður og enginn annar
gat fært fram betri ástæður fyrir
sínu máli en hánn, þá var ekkl
að hugsa að þoka honum eitt
hænufet. En hann var aldrei
frekur eða ósanngjarn.
Eins og kunnugt er, var hann
allra manna færastur að segja
gamansögur og kunni mikið af
þeim. Eg man eftir, að eg og
Mr. Channon fórum einu sinni að
heimsækj^ Mr. Lincoln í sam-
bandi við lagafrumvörp, aem
snertu California. Hann gat
ekki orðið við ósk okkar í því sam
bandi, og til þess að láta okkur
-kilja að málinu væri lokið sagði
hann eftirfylgjandi sögu:
“Einu sinni voru þrir söfnuðir
i í Springfield, allir íhaldssamir i
j trúraálum, það voru Presbyteran-
; ir, Meþódistar og Babtistar og
| hafði hver söfnuður sinn prest.
| ‘Svo kom þangað alt í einu ungur
| maður, sem boðaði “Universal-
i ism”,og vildi fá fólk til að
j mynda Universalista söfnuð. Sú
trúarstefna var þá sérstaklega ó-
vinsæl, svo þessir þrír íhalds-
prestar 1 bænum komu sér sam-
an um að tala þenna unga mann í
kaf, svo þeir slóu söfnuðunum
saman og skiftust svo á um að
brýna fyrir þeim hættuna sem þar
væri á ferðum. pegar til Me-
þódista prestsins kom -að tala til
safnaðanna, byrjaði hann á
benda á hve vðl þeim vegnaði bæði
að því er veraldlega og andlega
h.luti snerti og hélt svo áfram:
“Nú er kominn hér á meðal okkar
maður tiil þess að flytja nýjar
kenningar, og til þess að mynda
nýjan söfnuð, þar sem þær kenn-
ingar verða útbreiddar, að aMir'