Lögberg - 22.03.1923, Page 1

Það er til myndasmiður
í borginni
W. W. ROBSON
AthugiS nýja staöinn.
KENNEDY BLDG. 317 Portage Ave. Mót Eatoo
iðl
SPEiRS-PARNELL BAKING CO.
ábyrgjast yður
fulla vigt, beztu vörur fyr-
ir lœgsta verð sem verið
getur. R E Y N 1Ð Þ AÐ f
TALSlMI: N6617 - WINNIPEG
35. ARGANGUR
WINNIPEG, MAN., FIMTUDAGINN 22. MARZ 1923
NÚMER 12
■i
Magnús Paulson dáinn.
Á sunnudaginn var, 18. þ. m., lézt Magnús Paulson að
heímili sínu, 784 Beverley Street, Winnipeg, úr innvortis-
sjúkdómi. Jarðarför hans fer fram í dag (fimtudag), og
hefst með húskveðju á heijnilinu kl. 1.30. Svo verður
líkið flutt í Fyrstu lútersku kirkju og athöfninni haldið þar
áfram kl. 2.30. Magnús heitinn veiktist um miðjan des-
embermánuð, svo að hann varð að láta af vinnu, en hafði
þó fótavist þar til siðustu tvær vikumar, og fulla rænu svo
að segja til hinstu stundar, Með Magnúsi heitnum er fall-
inn í valinn einn af atkvæðamestu mönnum Vestur-
fslendinga.
Cyru.s E. Woods' sendiherra
Bandaríkjanna á Spáni, hefir verið
útnefndur af Harding forseta tii
sendiherra í Japan, í stað Charles
B. Warren, er látið hefir af því
embætti. Alexander P. Moore
í Pittsburg, hefir verið skipaður ti|l
að gegna sendiherraembætti á
Spáni.
Síkuggamyndir og fyrirlestur
Lárusar J. Rist kennara á sunnu-
daginn var vel sóttur og gazt
mönnum vel að. Hann sýndi
fjölda mynda frá ferðalagi sinu
Útbreiðsla félagsins.
Ný mál og kosningar embætt-
ismanna.
Forseti las ritaða skýrslu í á-
varpsformi til þingsins. Gerði
og frá Ameríku víðsvegar bæði hann þar grein fyrir starfi sínu
frá borgum og landsbygð. Skýrði og félagsing á árinu Gat lu,nn
Bretland.
Helztu Viðburðir Síðustu Viku.
WVWVNA^VWWVWWWV>AA^WVWV^^ ^WWWWV
Canada.
Hin konunglega rannsóknar-
nefnd, er setið !hefir um hríð á
röksfólum ;í þeim tilgangi að reyno.
að komast fyrir um, ihvað hæft
væri í því, að eigendur skipa
þeirra, er vörur flytja milli hafr,-
staðanna við Vötnin miklu, hefðu
stofnað með sér nokkurskonar
samábyrgð, er réði átöluiaust lof-
um og lögum hvað farmgjöld á-
hrærði, er nú í þann veginn að
ljúka starfi sínu. Virtist almenn-
ingur líta svo á að téð sam-
tök skipaeigendanna, hefðu orðlð
bændum til hins mesta tjóns, þar
sem iþeir að sjálfsögðu neyðast til
að| nota iskipin til flutninga fyrir
'korn sitt, hvað svo sem farmgjöild-
unum liði.
Nefndin sat að verki í Winnipeg
alllangan tíma og eins í fleiri
borgum vestanlands. Misimunandi
skoðun kom í ljós hjá vitnum þeim,
er nefndin yfirheyrði og það svo
mjög, að erfitt mun vera, ef ekki
með öllu ókleift, að renna grun í
hvier árangurinn af starfi hennar
kann að verða. Nú hefir nefndin
lokið störfum sínum í Montreal
og telja austaniblöðin suma vitn-
isburði þá, er þar voru framborn-
ir, svo allsendis ósamhljóða, að
ekki sé viðlit, að draga af þeim
nokkrar ábyggilegar ályktanir,
enn sesn komið (er.
* * *
Umræður um innflutningsmál-
in í samibarídsþinginu, urðu bæði
harðar og langar og varð að fresta
þeim þrisvar, áður en fjárlagalið-
irnir í sambandi við þau, hlu;u
samþykki. Voru skoðanir þing-
rnanna ærið skiftar, um uppá-
stungur þær, er ráðgjafi innfluta-
ingsmálanna, Hon. Gharles Ste-
wart, ilagði fram. pótti ýms-
um þær ekki nógu ákveðnar, en
aðrir tölldu þær helzti strangar.
Suimir austan þingmanna töldu
ástandið í Sléttufylkjunum þan.i-
igf, að ekki væri árennilegt að
hvetja nýbyggja þangað, und r
nú'verandi kringuimstæðum. pessu
mótmæiltu vestan þingmenn all-
flestir og sögðu stórflæmi enn ó-
hygð vera vestanlands, er vel
væru hæf til ábúðar og biðu þess
að eins, að hönd yrði lögð á
plóginn.
* * *
Eins og getið hefir verið um
hér í blaðinu, þá undirskrifaði
Hon. Ernest Lapointe, fiskiveiða-
ráðgjafi, fyrir hönd sambands
stjórnarinnar, samning um hei-
íagfiskiveiðar við Bandarík;n.
Pess var og getið, að þar mundi
vera að ræða um hinn fyrsta ut-
anríkissamning, eða sáttmá'la, er
Canadastjórn hefði gert upp á
e>gið eindæimi, án nokkurrar
hlutunar frá brezkum stjórnar-
völdurn. Töldu margir þetta
akveðið spor í s,jálfstæðisáttina,
J_ar a meðal blaðið Maritoba
Free Press.
^°fl' -^rÍ!hnr Meighen, ltiðfogi
íhaldsflokksins, krafðist þess, að
f1J.°on!.n iegðl fram í þinginu
f, JO eii og skilríki er samning
penna snertu og varð stjórnin vel
við því. Gögn þau er .stjórnln
agi i ram sýndu, að hún leit svo
a, að her væri um að ræða
,er að eins anerti Canada og
Haindarkin, og vær' Bretun því
a Isendis óviðkomandi. pesou
til stuðnings benti stjórnarfor-
maðurinn á það að, Bonar Law,
forsætisráðgjafi Breta, hefði lýst
! yfir því, að hann sæi ekkert at-
! hugavert við samninginn, né
heldur aðferðina, sem viðhöfð var,
að því er undirskriftina áhrærði.
'Hitt upplýstist þó, að sendiherra
Breta í Washington, Sir Auck-
| land Geddes, var mótfallinn ný-
| imæli þessu og fór fram á að
mega undirskrifa samninginn
líka fyrir hönd Canada stjórnav.
ásamt Hon. Ernest Lapointe. Af
því varð þó ekki í fyrstunni og ó-
ííklegt talið, að nokkru verði um-
breytt héðan af, úr því sem 'kom-
ið er. Landstjórinn í Canada,
lávarður Byng af Vimy, hafði með
símskeyti útvegað fiskiveiðaráð-
gjafanum fult umboð til þess, að
undirskrifa téðan samning.
Stjórnarformenn Sléttu-
fylikjanna þriggja, Hon. John
Bracken í Manitoba, Hon Herbex-t
Greenfield, forsætisráðgjafi í Al-
berta og Charles Dunning, Sask-
atchewan, áttu fund með sér í
Regina síðastliðinn laugardag, til
til þess að ræða um kornsölumál-
ið og reyna að komast að ein-
hverri niðurstöðu um það, hverja
stefnu skyldi í því taka. Er mælt
að mótspyrnan í Manitoba þing-
inu, gegn hinni fyrii'huguðu korn-
sölunefnd, muni hafa gert stjórn-
arformönnunum töluvert orðugra
fyrir, með að finna sameiginleg-
an starfsgrundvall.
Engar gi-einlegar fregnir, eru
enn við hendina af ráðgjafa
fundi þessum.
peir Maurice Duprey, fyi-rum
fylkisþir.gmaður í Manitoba, frá
St. Elizabeth, og Dr. M. B. Rom-
í bough, dýralæknir í Winnipeg,
voru teknir fastir síðastliðinn
fimtudag og sakaðir um að hafa
stolið nálægt fjörutíu þúsundum
dala frá Adanac Grain félaginu
og Inter-Oceanic Grain félaginu.
'lenn þessir voru látnir lausir
. gegn þrjátíu þúsund dala veði,
| þar til mál þeirra kemur fyrir
rétt. Félag þetta, sem ‘kunnugt
fr fór á hausinn fyrir allllöngu
o gvar forstjórinn Edouard Bess-
ette, furdinn .sekur um þíófnað
og dæmdur í þriggja ára betrun-
arhúsvist.
I.A'-i** e T.ái' t n
Bandaríkin.
Dómsmálaráðgjafi Bandai'íkj-
anna, Mr. Daugherty, lýsti nýverið
yfir þeirri skoðun sinni að Miami
Beach, Florida, að Republicana
flokkurinn mundi á næsta ári út-
nefna Harding forseta af nýju og
mundi enginn annar maður úr
þeim flokki láta sér til hugar
koma að sækja á móti honum.
“Flokkurinn krefst þess að Hard-
ing verði endurkosinn og þjóðin
gerir það líka,” bætti Mr. Daug-
herty við.
* * *
Lieut.-Gol. Dwight F. Davis, fx-á
St. Louis, hefir verið útnefndur af
Harding forseta, til vara hennála-
ráðgjafa, í stað James Maýhew
Wainright, er kjörinn var til
þingmanns í neðri málstofunni við
síðuistu kosningar.
* * *
Nýlátinn er W. Bourke Cockrar,
þingmaður frá New York, nafn-
kunnur mælskumaður, sjötugur að
aldri.
Sir John E. Tilley, sendiherra
Bretastjórnar í Bazilu, er nýlagð-
ur af stað híeim til Englands og
gerir ráð fyrir að dvelja þar fjóra
til fimm mánuði sér ti.l heilsu-
bótar. Hefir hann gengt sendi-
herra embætti þar á þriðja ár.
* * *
Aukakosningar fara fram í
tveim kjördæmum á Bretlandi inn-
an skamms. Hin fyrri er í Lud-
low kjördeildinni í Salop og hefir
stjórnarflokkurinn útnefnt þar
Col. George Clive. Bændur sem
h;v';last að stefnu íhalds eða stjórn-
arflokksins, eru sáróánægðir með
þingmannsefnið, með því að þeir
vildu fyrir hvern mun fá C. Ric-
hard Kilvert. Má þvi nokkurnveg-
inn ganga út frá því sem gefnu, að
sökum þess klofnings, muni
stjórnin tapa kjördæminu. Sú
siíðari fer fram 4 Angelesy kjör-
dæminu, er losnaði) við fráfall
Brig-Gen. éir Owen Thomas. —
Stjórnin gerir sér litlar vonir um
að vinna þetta kjördæmi, með því
að verkaflokksmaðurinn, er þar
ibýður sig fram, E. T. John, er
þjóðkunnur áhrifamaður og sagð-
ur að njóta þar afar mikils fylgis.
Ófrétt er enn um afstöðu fi'jáls-
lynda flokksins, eða flokksbrot-
anna, til þessara aukakosninga.
4f * *
í ræðu, sem Sir John Simon,
einn af allra áhrifamestu stuðn-
ingsmönnum frjá’slynda flokks-
bi'otsins í enska þinginu, þess cr
Herbert Asquith veitir forystu,
flutti nýlega, fór hann afar hörð-
um orðuim um yfirgang Frakka í
Ruhr héruðunum. Taldi hann
afarilla hafa tekist í fyrstu, er
friðarþingið í Versölum lét skaða-
bótamólið að heita mátti afskifta-
laust. Siðan hefðu menn verið
að leika sér að skaðabótakröfunum
—• tilnefna afskaplegar upphæðir,
sem enginn minsta vis.sa hefði
fengist fyrir, að pjóðverjar gætu
nok'kru sinni greitt. Gekk Sir
John það langt, að hann kvaðst
ekki betur sjá, en að Frakkar væru
að nota skaðabótakröfuna að yfir-
skyni til þess að eiga því hægra
með að innlima þýzk landflæmi.
•hann þær vel og skilmerkilega;
sagði margan fróðleik frá íslend-
ingum vestan hafs. Bar hann
■þeim ágætlega söguna, en hvatti
ekki til vesturflutninga. Myndirn-
ar voru svo margbreytilegar qg
þar meða) annars, að þrjár nýjar
deildir hefðu veriö stofnaðar á
árinu, og gengið í aðalfélagið,
ein1 á Gimli, önnur í Selkirk og
hin þriðja nýstofnuð að Ch'irch-
bridge. pá hafði og deild að
góðar, að sjaldan eða aldrei munu | Silver Bay> er nefnist “Framtíð-
slíkar myndir hafa verið sýn.lar
hér. Einkum voru myndirnar
fró Nigarfossinum stórífengleg-
ar. —Dagur 25. jan.
I m", æskt upptöku í félagið, gegn
| því að ársgjaldjð yrði að eins
1 dollar á ári. Engin af eldrt
deildunum hafði fallið úr sög-
unni. Sumar deildirnar hefðu
afkastað mi'klu árinu í fð’.ags, varaforseta stýrði féhirðir, Ásm,
og kenslumálum, t. d. “Frón” í! P-, Jóhannsson, samkomunni, og
Winnipeg, “Fjallkonan” í Wyn
Akureyrarkirkja er fyrir löngu
orðinn of l'ítil fyrir söfnuðinn og
auk þess mjög illa sett í bænum.
Margir Akureyrarbúar hafa því
mikinn áhuga á því, að komið
verði upp pýrri kirkju fyrir bæ-
inn. Hefir það mál verið í und-
irbúningi um langt skeið. Nú er
hér í blaðinu auglýstur aukasafn-
aðarfundur, til þess að ræða um
málið og vill blaðið hvetja bæjar-
búa, til að sinna þessu máli og
sækja fundinn. —Dagur 25. jan.
Nýlega er látin hér í bæ Elín
Árnadóttir, Friðrikssonar frá
Skáldalæk, efnileg stúlka, 11 ára
gömul. Sömuleiðis porsteinn
ólafsson, aldriaður verkamaður.
Nýlega er og látinn merkisbónd-
inn Tryggvi Ólafsson á Gilsá í
Saurbæjanhreppi, rúmlega sex—
tugur að aldri. —Dagur 25. jan.
i Sigurður Sigurðsson forseti
Búnaðarfélagsins fór utan upp úr
nýárinu. Fer til Kristianíu og
dvelst þar um ihríð. Búnaðar-
þingið á að koma saman 5. apríl.
í gær um kl. 2, kviknaði í “Hó-! fjarveru og illrar aðstöðu að eins
tel ísland”. Var slökkviliðið kvatt getað setið 3 þeirra. Tveir
tiil hjálpar og tókst því brátt að fundir voru ekki beinlínis um fé-
slökkva án þess að nota spraut- lagsmál. Hinn fyrri til undir-
urnar. Hafði þvlknað í milli j búnings samsæti, er tónlista-
lofta yfir fatageymsl’.u klefa við | manninum Percy Grainger var
! veitingasalinn. —Vísir 12. febr. haldið á Fort Garry hótelinu 7.
marz síðast)’.iðinn vetur, og hinn
Látinn er á Landkotsspítala síðari í því skyni að stuðla að
Árni M. Guðmundsson, námsmað- söngsamkomum Eggerts Stefáns.
ur á Stýrimannaskólanum. Hann sonar út um bygðir og hér í borg-
var ættaður fi*á Skrapatungu i iuni. Af þeim sjö málum er
Húnavatnssýslu. Hann var efnis- j síðasta ársþing afgreiddi, var
maður, tuttugu og tveggja ára sett í milliþinganefnd en af
gamall. hinum sex, er nefndinni var fal-
1 ið að ráðstafa, hafa þrjú verið
á ping- afgrejdd;
en þrjú af eðlilegum
við að skýra frá afdrifum þessara'
mála 1 sömu röð og nefndirnar
lögðu fram álit sín. K3. hálf sjö
var fundi frestað til næsta dags.
Klukkan 8. að kvöldinu var aft-
ur komið saman í efri sal Good-
templarahússins. Flutti for-
seti félagsins, séra Jónas A. Sig-
urðsson, langt og snjalt erindi um
íslenzkt þjóðerni og þjóðararf, og
viðhald þess vor á meðal. pá
söng ungfrú Rósa Hermannson
tvö íslenzk lög, “Sólskríkjan” og
“Fuglar í búri”, eftir Jón Laxdal.
Var að öllu þessu gjörður hinn
bezti rómur, og forseta greitt
þakklætis atkvæði á þann hátt, að
allir stóðu á fætur. í fjarveru
yard og “Harpa” í Winnipegos-
is. Frá öðrum deildum hefði
hann færra heyrt,. en eflaust
hefðu þær líka unnið i sömu átt.
Útgáfa Tímaritsins, sem væri eitt
af aðalstörfum félagsins, héldi
áfram eins og að undanförnu
undir ritstjórn séra Rögnv. Pét-
urssonar. Væri til þess vand- i
að bæði að efni og frágangi. pá
hefði og aðalfélagið haldið uppi
umferðakenslu í íslenzku í Winni-
peg og ráðið til þess tvo kenn-
ara, og auk þess veitt sumum
fjárstyi-k tiíl samskonar -starfa.
Að síðustu lagði hann til, að þing-
ið sæi sér fært að semja og sanj.
þykkja tillögu, er gæfi erinds-
rekum frá deildum, utan Winni-
pegborgar, meiri þingréttindi og
atkvæði í málum félagsins en
hingað til hefði átt sér stað.
pa gjörði ritari stutta grein
fyrir störfum nefndarinnar á ár-
inu. Höfðu 11 nefndarfundir
verið haldnir, og forseti sökum
Frá Islandi.
(Erindi flytur i Bárubúð á
sunnudaginn (4. febr.) fenzkur
maður, Pétur Breiðfjörð, og mun
mörgum þykja efni þess nýstár-
legt og fræðandi. Segir ha-nn
frá 5 ára þjónustu i Canada hern-
um. Að frásögn hans verði
að möi-gu leyti merkileg má m. a.
annars ráða af því, að hann hef-
ir tekið þátt í sumum stærsLi
orustum heimsstyrjaldarinnar, t.
d. við Ypres, Somme og áhlaupinu
við Vimy-hæðir. Má vafalaust
vænta sannfræðandi og greini-
legrar frásagnar, er sjónarvott-
ur segir frá þessum hrikaleik.
* * *
pessir umsækjendur um banka-
stjórastöðurnar voru nefndir í
gærkveldi: Eggert Briem frá
Viðey, Jens B. Waage bankabók-
ari, Jón Laxdal stórkaupmaður,
Jón Sveinsson borgarstjóri á
Akureyri, Lárus Fjeldsted
hæðstaréttarmálaflutningsmaður
Magnús Guðmundsson fyrv. fjár-
málaráðherra, Martin Bartels
bankamaður í Khöfn ogr Viggo
Björnsson bankastjóri í Vest-
mannaeyjum.
* * *
Nýlega er látin hér á sjúkra-
húsniu ungfi'ú Málfríður Jóns-
dóttir frá Klömbrum 1 pingeyj-
sýslu, heitmey Hallsteins Karls-
sonar frá. Húsavík. Málfríður
var stórmyndarleg og vel látin
stúlka. Einnig er nýlátin hér í
bæ, Valgerður. Sigurðardóttir,
kona Ólafs porsteinssonar öku-
manns og Ragnhildur Metúsal-
emsdóttir, ekkja eftir séra Stefán
Pétursson síðast prest að Hjalta-
stað, en tengdamóðir Davíðs Sig-
urðssonar, timburmeistara. Dag-
ur 11. jan
Séra Jón Thorstensen
völlum hefir fengið lausn frá
prestskap fi'á næstu fardögum.
ástæðum verið geymd þessu
þingi til frekari íhugunar. Er
þar átt við lesbókina, söngfélag-
ið og mannaskiftin við ísland.
Næst lagði féhirðir fram prent-
aða fjárhagsskýrslu. Sýnir hún
meða(l annars að tekjuhalli lítils-
háttar er á aðalreikningi félags-
ins, sem þó er margsinnis jafn-
aður upp með ágóða þeim er
auglýsingarnar 1 Tíniaritinu gáfu
af sér. Sala Tímaritsins á ár-
inu borgaði ekki heldur nándar
nærri útgáfu kostnaðinn, fremur
en á undanförnum árum. pessi
eini ábatasami tekjuliður félags-
ins (auglýsingarnar) er algjör-
lega að þakka hinum frábæra
dugnaði féhirðis. i
pá las fjármálaritari upp
skýrslu sýna um meðlimatölu og
innheimtur á ársgjöldum félags-
manna. Höfðu innheimtur
gengið tregt, sem sjá má af þvi,
! að lítið yfir 200 dali hafði borg-
j ast í félagssjóð á árinu, en það er
[ helmingur þeirra ársgjalda er
greidd hafa verið, því flestir fé.
lagsmenn standa í deildum, sem
auðvitað halda helmingi gjalds-
Eins og auglýst hafði verið í ins. Meðlimaskráin er prent-
blöðunu'm var þingið sett og hald- j uð í Tímaritinu, eins og að und-
ið í íslenzka Goodtemplara hús- anförnu.
í morgun (14.’febr.) andaðist
Jón bóndi porsteinsson á Kalastöð- j
um á Hvalfjarðarströnd, faðir
Snæbjörns stjórnarráðsritai'a.
Góður afli er nú í Miðnessjó,
þegar gefur á sjó. En í Vest-
mannaeyjum hefir lítið aflast til
þessa enda miklar ógæftir.
Séra Bjarna Jónssyni dómkii'kju
presti, hefir verið boðið á hina al-
mennu prestastefnu á Danmörku,
se mhaldin verður um miðjan mav
mánum og hefir hann jafnframt
verið beðinn að halda nokkra fyr-
irlesti-a og samkomur þar í landi.
Elías F. Holm og kona hans hafa
orðið fyrir þeirri sorg, að missa
son sinn, Athos, tveggja ára gaml-
an.
Fjórða ársþing
þjóðraeknisfélags íslendinga í
Vesturheimi.
inu í Winnipeg dagana 26.—28.
febr. s. I.
Forseti félagsi.is, séra Jónas
A. Sigurðsson, setti þingið kl.
2,20 eftir hádegi hins fyrsta
þingdags. Var fyrst sunginn
sálmurinn “Faðir andanna;” *því
næst las forseti biblíutexta, og
séra Guðm. Árnason flutti bæn.
Var þá tekið til þingstarfa. Rit-
ari las dagskrá þá er auglýst j Jóhannesi Jósefssyni
hafði verið í blöðunum og var1 bónda Stefánssyni.
Að síðustu gaf skjalavörður
skýrslu yfir seldar og óseldar
bækur á árinu, og bar henni í
öllum aðalatriðum sam.an við fjár-
hagsskýrsluna.
Að loknum skýrslum embættis-
manna voru lesin upp símskeyti
frá félagi Íslendinga í New
York, og ávarp í óbundnu máli
og ljóðum frá íþróttamanninum
og Jóni
hún samþykt að því eina ákvæði
viðbættu, að kosningar skyldu
fram fara kl. 3 e. h. síðasta þing-
dag.
pessi mál lágu fyrir þinginu:
Skýrslur embættismanna.
Gtundvallarlaga breytingar.
iStofríun söngfélags.
Samvinna og mannaskifti við
ísland.
Sjóðstofnun til íslenzkunáms.
Útgáfa Tímaritsins.
íslenzku kensla.
Hófust því næst umræður út af
embættismanna skýi'slum. Voru
talaði nokkur orð á undan og á
eftir. Var þessari samkomu
eigi slitið fyr en klukkan að ganga
ellefu um kvöldið.
Daginn eftir, 27. febr., kom þing
aftur saman kl. 2.30' e. h.. Var
fyrst lokið við nefndarskipanir í
þeim málum er á dagskrá voru.
Síðan voru tekin fyrir ný mál.
Dr. G. J. Gíslason, Grand Forks,
N. Dak., hóf máls um nýmæli þ 3
er hér skal greint frá.
Kennari einn við Luther College
Decorah, Iova, Knut Gjerset að
nafni, hefir unnið að því að rita
á enska tungu bók allstóra um
sögu íslands. Hann er sagnfræð-
ingur góður, hefir áður ritað og
gefið út sögu Noregs í tveim bind-
um, sem tallin er hin besta í sinni
röð. Hefir hann aflað sér upp-
lýsingar viðsvegar um þau atriði,
er honum voru efgi sem ljósust í
sögu landsins, bæði hér i Winni-
p^g og í Fiske-safninu við Cor-
nelLháskólann í New York; og ís-
lenzkir fræðimenn,* eins og t. d.
prófessor Halldór Hermannsson
hafa lesið yfir handrit hans og
gefið því meðmæli sín. Bókaút-
gáfu félagið, McMillan Co., er
fúst á að gefa út pessa íslands-
sögu, eins og þeir höfðu áður gef
ið út Noregssögu sama höf., ef
þeir fá tryggingu fyrir, að 1000
eintök séu keypt af þeim í einu
lagi. Á bókin að kosta í lausa-
sölu 4 daili, en venjulegur bóksölu
afsláttur að fást af þéssum þús-
und eintökum. Lagði hann nú
fyrir þingið spurningu um það,
hvort tækilegt væri, að pjóðrækn-
isfélagið styddi að framkvæmd
þessa fyrirtækis með því að á-
'byrgjast sölu á þessum þúsund
bókum.
Var þetta allmikið rætt með og
rnóti, og að lokum sett þriggja
manna nefnd til þess að íhuga
þa® nánar.
pá kallaði forseti eftir skýrsl-
um frá nefndum.
Séra Rögnv. Pétursson skýrði
frá því, að milliþinganefndin, er
hefði með höndum sjóðstofnunar
málið, hefði ekkert starfað á árinu,
með því að einh nefndarmanna
hefði þegar á ársþingi í fyrra
skorast undan að starfa í nefnd-
inni, og lagði til að þessu máli
væri vísað tW þingnefndar, er
hefði ftxeð höndum samvinnu og
mannaskifti við ísland, og var það
þá þegar gjört.
Lagabreytingar voru þrjár, er
fyrir þinginu lágu. Hin fyrsta um
reglur fyrir vali heiðursfélaga.
Ákveður hún, að einn heiðursfél.
aðeins mætti velja á ári hverju Og
réði stjórnarnefndin hver fyrii'
því yrði. Hin næsta var unx niður-
færslu ársgjalds úr 2 dölum í 1
dal, og hin þriðja um að tvo
þriðju greiddra atkvæða þurfi mcð
Iagabreytingu á ársþingi. svo hún
öðlist gildi. Nefnd sú er sett var
til að íhuga þessar breytingar var
skipuð 5 mönnum, þeim J. J. Bíld-
felj Ásg. J. Blöndal, B. B. ólso'
J. J. Húnfjörð og Fred Swanso.u.
Lögðu þeir nú fram álit sitt, er
ræður þinginu að samþ. óbreytta
niðurfærslu gjaldsins og ákvæ n
um atkvæðafjöldann. En fyí'sta
till. var nokkuð á annan hátt orð-
uð en í fyrstu.
Urðu um þetta langar og all-
snarpar umræður og varð niður-
staðan sú, að fyrstu og annari
breytingunni var vísað til baka til
við þær gjörðar lítilvægar athugxx-, nefndarinnar, en sú þriðja sam-
semdir, sem allar fengu fullnægj- þykt eins og hún lá fyrir þinginu.
andi skýringar. Og voru þær Síðasta þingdag ibar svo nefndin
síðan samþyktar án frekari um-; fram þetta mál að nýju, og urðu
svifa. þau úrslit að niðurfærsla gjalds-
Að þessu loknu var tekin fyrir. ins var samþykt. Vei'ður þvií árs-
dagskráin eins og hún er hér að | tillag hvers fullorðins félaga $1 á,
.framan sýnd. Gekk það sem árií stað 2 dala var ritara falið að
eftir var dags í að í'æða þau ”’ál' tilkynna það deildum og öðruxn
frá ýmsum sjónarmiðum og skipa hlutaðeigendum. (En með því að
þau í nefndir. Viljum vér leitast honum vinst eigi tími til að rita
hverjum einum, þá eru allir þjóð-
ræknismenn, og þar ó meðal deild-
um við Silver Bay og fél. íslend-
inga í New York beðnir að taka
þetta sem fullnaðar tilkynningu
um þetta atriði).
Breytingin um val heiðursfélaga
vai' nú nokkuð öðruvísi orðuð er
í fyrstu, þannig, að á eftir orðun
um: Heiðursfó’.aga skal 'kjósa eft-
ir verðleikum” komi: “á ársþingi
sanxkvæmt tillögum stjórnar-
nefndarinnar”, o. «. frv. Var
þessi breyting eða viðauki að loa-
um samþykt.
Nefnd hafði verið sett til að
taka til íhugunar tillögur forsetc
í ávarpi hans til þingsins um
réttindi og atkv. erindsreka frá
deildum. í henni voru þeip Fred
Swanson, Ólafur Bjai-nason o?
Bjarni Magnússon. Lögðu þeir
fram álit þess efnis að breytingar
í þessu efni væri ekki heppilegar,
og þyrfti lagabreytingar áður en
nokkuð yrði að gjört. Var það
rætt með og móti, og að lokum
vísað til nefndarinnar til frekari
ihugunar. Kom hún síðar með
endurskoðað nefndarálit, en gat
þó ekki til fxi|lls 'komið sér saftxan
um það. Var það rætt með og
móti og að lokum felt, með því að
álitið var, að þetta þing gæti ekki
gjört ákvæði er kæmi i bága við
lögin. Varð það til þess að síðar
á þinginu voru lagðar fram laga-
bneytingar till., er nánar verður
sagt frá á sínum tíma.
Nú var dagur að kvöldi kominn,
og því ákveðið að fresta þingfundi
til tól. 1 daginn eftir, þann 28. febr.
Klukkan 8 að kveldinu var
skemtisamkoma á sama stað. Fór
hún fram undir umsjón deildar-
innar, “Frón”. Forseti deildar-
innar, hr. Jón J. Bildfefl, setti
samkomuna með ræðu. Miss Anna
Sveinsson (Mrs. Lowe) lék á pí-
anó, Mrs. P. S. Dalman, Mrs. Alex
Johnson og Miss R. Hermannsson
sungu einsöngva. Sömuleiðis Mr.
Halldór pórólfsson, er söng með-
al annars nýtt lag eftir pór. Jóns-
son kaupm. við 'kvæði eftir séra
Jónas A. Sigursson. pá sungu og
fjórraddað ungfrúrnar Hei-manns-
son og Herman. og þeir herrar
Jóhannesson og Thorólfsson; séra
Ragnar Kvaran talaði um smá-
sagnastíl og las upp þrjár smásög-
ur, eftir þá Guðm. Friðjónsson,
Sig Nordal og Einar H. Kvax'an.
Séra Rögnv. Pétursson las upp
kvæði eftir St. G. Stefánsson. Fór
öll sam.koman fram á íslenzku og
var að öllu gerður hinn besti róm-
ur. í neðri salnu.m báru konurn-
ar fram rausnarlegar veitingar.
En í efri salnum var dansað á eft,-
ir langt fram yfir miðnætti, og
fóru víst allir ánægðir heim til
sín.
Síðasta þngdag, þ. 28. febrúar
var fundur settur kl. 1,30 e. h.
Forseti bar þinginu kveðju frá
séra Guttormi Guttormssyni í
Minneota; enn fremur !las hann
upp tillögu frá Jóh. Jósefssyni í-
þi'óttamanni, er fer fram á, að
þingið lýsi “ónáð sinni á þvi, að
j verið sé að hvetja eða narra ís-
| lendinga á íslandi til þess að
! flytja búferlum eða alfari til
j Vestui'heims”. Var samþykt að
[ leggja tillöguna til síðu og þakka
' tillögumanni bendinguna.
Samvinnu-’ mannaskifta- og
I sjóðstofnunar nefndin lagði þá
j fram é/’it sitt. í þeirri nefnd
; voru séra Rögnv. Pétursson, Árni
flggertsson. Á. P. Jóhannsson,
i Sveinb. Árnason og Thorst. J.
I Gíslason. Lagði hún í stuttu
! máli tiil, að kosin sé þriggja
1 manna milliþinganefnd, er hafi
þessi mál algjörlega með höndum.
1 Var það samþykt og í nefndina
j kosnir:
Séra Rögnv. Pétursson.
Séra Ragnar Kvaran og
Gísli Jónsson.
pessi nefnd gerði og viðbót við
j álit sitt, að stjói'narnefndinni sé
falið að leita upplýsinga um og
I sjá um framkvæmdir viðvíkjandi
[ happadrættismiðum þeim, er rit-
j ara félagsins voru sendir tVá
l Stúdentaráði háskóla íslands. En
i þeir eru gefhir út og þeim leyfð
1 útbreiðsla á íslandi í þeim til-
gangi, að byggja Stúdentagarð
’í Reykjavík fyrir utanbæjar
námsmenn. Var það samþykt.
(Hefir nefndin síðan lleitað leyf-
is að sélja nefnda miða, en verið
þverneitað, með því að landslög
Canada harðlbannn lotterí og
happadrætti af öllum tegundum.
Miðar þessir áttu að seljast á 25c
fNiðurl. á 5. bls.)