Lögberg - 05.04.1923, Page 7

LÖGBERG, FIMTUDAGINN
5. APRÍL 1923
Kreptur af gigt.
Fór að batna, er hann tók að
Fruit-a-tives.
Meðalið, sem búið er til úr á-
vöxtum.
pér igetð losnað við gigt. pér
getið loisnað við bólgu á höndum
og fótum og baki. “Fruit-a-tives
hrekja á burt orsökina til gigtar.
“í fuU þrjú ár lá eg í- rúminu,
þjáður af gigt. Reyndi Fruit-a-
tives og fór undir eins að batna.
Bftir að eg var 'hálfnaður með
fyrstu öskjuna, fann eg góðan
mun á mér. Eg hélt áfram við
Fruit-a-tives, þar til eg get nú
gengið fullar tvær mílur og unn-
ið talsvert heima við.”
Alex Munro, Lorne, Ont.
50c. hylkið, 6 fyrir $2.50, reynslu-
skerfur 25c. Fæst hjá öllum
lyfsölum eða beint frá Fruit-a
tives Limited, Ottawa, Ont.
Fnjóskadalur ogFnjósk-
dœlir.
ræða haldin í Vaglaskógi
sumarið 1922.
af Steingrími Matthíassyni.
pegar eg var drengjur hélt eg,
að fjallseggjarnar, sem bera við
himinn væru hárbeittar eins og
rakhnífar. Eg færði þetta í tal
við vinnuipann á heimilinu. Hann
fúllvissaði mig, að svo væri ekki,
heldur mundu fjalllahryggirnir
vera í laginu líkt og ibaðstofums&--
irinn. Eg komst þá á þá skoðun,
að maður mundi geta setið klof-
vega uppi á fjalli eins og upp á
baðstofumæni.
pað var fyrst seinna er eg sjálf-
ur hafði gengið á fjöll, að eg
sannfærðist um, að fjallahryggir
eru venjulega miklu breiðari um j
bakið enn eg hafði haldið.
lEg hafði líka trúað því, að fjöll-
in og dalirnir væru með óbreyttu
útliti og eins í laginu Og þegar
guð hafði lokið sköpunarverkinu
og hvíldi sig á sjöunda degi.
Einnig þessi skoðun itíín hefir
breytst. Rannsóknir jarðfræðinga
og staðhæfingar þeirra hafa kom-
iS mér til að trúa þvá, sem eg
held vera hið sanna í þessu, að
guð hafi ekki ennþá nándarnærri
lokið sköpun jarðarinnar, heldur
hafi hann stöðugt verið að, síð-
ustu nokkur hundruð millión ára
— sumir segja, að minsta kosti
1009—20GO millíón ár — og mun
enn halda svo fram stefnunni um
•fyrirsjáanlegan tíma. Og sama
sé að segja um okkur mennina.
Við séum ekki einu sinni hálf-
skapaðir ennþá.
pað er skoðun lærðra manna, að
við sköpunina noti guð sömu
krafta og við daglega sjáum verk-
andi í náttúrunni, þ. e. krafta
vatns, lofts og elds. pað skeður
ekki alt í einu, eða eins og þar
stendur “hann bauð, þá stóð það
þar” •— hef dur venjulega hægt og
hægt smátt og smátt.
Hvað viÖVíkur sköpun okkar
eigin lands, þá hafa verið færð góð
•g giíd rök fyrir því, að landið
hafi mestmegnis skapast af elds-
umbrotum og vatni. Grjótið se:n
það er aðallega bygt úr, eru
hraungrýtislög, sem hafa hlaðist
við stórkostleg eldgos hvert ofan
á annað. pessa sjáum vér merki
í klettabeltunum, sem liggja í
röðum ihvert ofan á öðrii, þar
sem ér hafa grafið gljúfur og
aali gegnum hleðsluna. Og hvir
sem vér gröfum niður komum við
niður á grjót eða gamalt hraun-
grýti.
pegar við lítum á fjalllahlíðarn-
ar á dölunum sjáum við víða
hvernig hamrabeltin standast á.
ög með mælingu má finna, að í
sömu hæð sitt ihvoju megin finn-
ast þvínær jafnþykk og tilsvar-
andi hraunlög. pannig má sjá
í flestum dölum landsins. Og
þa6 þarf ekki lengi að skoða til
að sannfærast um, að dalirnir eru
flestir myndaðir af áhrifum vatns
og íss, þó sumir kunni að hafá
myndast upprunalega, sem sprung
ur af eldsáhrifum. Flestir eru
myndaðir af vatni. Áin, sem eft-
irdölunum rennur, hefir smásam-
an gefið sér gljúfur, en seinna
eáa jafnframt, hafa skriðjöklar og
árvöxtur sprengt og g|1eikkað
gtjúfunbarmana. Og jöklarnir
hafa molað bergið og ekið fram-
undan sér grjóti og urð. petta
sést. greinilega hér í Frjóskadal.
Við vitum, að landið okkar hef-
ir eins og mörg önnur lönd, ver-
ii hulið feiknarmiklum jökul-
hjálmi áður fyr. pað var á ísöld-
i*ni, en ísöldin var eftir þv-í sem
*aæt verður komist mörg þúsund
ára langt kuldatímabil, sem fvrst
slotaði fyrir 10—20 þúsund árum
síðan. Á þeim feikna fimbul-
vetri hefir land vort mótast og
tagast fyrir áihrif vatns og íss og
fengið að mestu þá lögun, sem það
nú hefir.
vegin jafnhá, eða líkt og ef við
ihugsuðum okkur að yfirborð þess
hefði verið nokkurnvegin jafn-
slétt og samhangandi yfir öllu.n
fjallshryggjum og hnjúkum þeim
er nú gjöra alt yfirborðið svo 6-
jafnt. En svo kom ísinn og þe'-
ar ísinn bráðnaði og jökulelfur
runnu fram til sjáfar söguðu þær
og surfu flötinn, -svo að gljúfur og
dalir mynduðust, og firðir og
fjarðadalir á sjáfarbotninum, eða
grunnsævis-pallinum, sem Iandið
stendur á.
pannig er þá í stuttu máli
saga Fnjóskadal's ein-s og margra
annara datla. En þar að auk er
það um hann eins o,g fleiri dali,
í frásögur færandi, að jökulurðir
eða hólar hafa ekist saman hér og
þar í dalnum og á tímabilum
stíflað farveginn. Við það hefir
hér í dalnum myndast stöðuvatn
— eitt eða jafnvel tvö, sem fylt
hafa dalinn alt frá Dalsmynni og
fram að Sörlastöðum, en þaðan
aftur fram á Bleiksmýrardal.
Menjar þessara vatna sjást, sem
greinilegar strandllnur á mörg-
um stöðum, en þó einkum utar-
lega í dallnum ofan við bæi hátt
upp í fjalli og við dalsmynnið þar
sem áin hefir brotist í gegn til
sjáfar. Próf. porv. Thoroddse i
hefir fært rök þessu til sönnunar.
Ennfremur má geta þess, að
Flateyardals^heiði er í rauninni
dalur, sem er beint áframhald af
Fnjóskadal. Fnjóskáin hefir í
fyrndinni runnið beint norður um
Flateyardalsheiði. Seinna haí i
jö'klar stíflað þann farveg, dals-
vatnið myndaðist þá og afrenslið
úr þvá gróf sér farveg vestur á
bóginn til Eyjafjarðar. Menjar
eru ennfremur þess, að einu sinni
hafi ef tip vill Skjálfandafljót
runnið um Ljósavatnsskarð og
sameinast Fnjóská eða runnið út í
dalsvatnið. Smámsaman skar
Fnjóská vatnið fram og dalurinn
þurkaðist. Jökulframburður ár-
innar og botnleðjan í vatninu hafa
seinna komið s'kógargróðrinum i
góðar þarfir. Fnjóskadalur hef-
ir líka öðrum sveitum fremur
verið þéttvaxinn skógi og enn hef-
ir hann betri skilyrði til skógar-
vaxtar en flestir aðrir dalir hér
nyrðra.
Af því sem nú er sagt getið þið
skilið, að það hefir tekið guð cals-
vert langan tíma að skapa
Fnjóskadal; líkl. nokkra tugi ár-
þúsunda. pó var það fyrst al-
veg nýskeð, þ.e. fyrir rúmum eiti
þúsund árum, sem menn settust
hér fyrst að, eða þegar þeir pórir
snepilf og Hjálmgautur námu
land, en frá þeim eru Fnjóskdæl-
ir komnir.
pessi 1000 ár hefir guð notað
dalinn með öllum hans landkost-
um og ókostum og blíðri og stríðri
veðráttu til að skapa eða um-
skapa dalbúana. 1000 árabil er
nú aðeins stuttur tími til sköpun-
ar og þessvegna varla von, að
Fnjóskdælir taki enn þóri snepli
mikið fram. Skyldi maður þá |
halda, að þeir mættu enn halda |
sama viðurnefninu og hann og;
heita sneplar allir saman. Eg
sína, að græða lítinn skógarblett
á jörð sinni til að bæta fyrir
•— ekki syndir — heldur fávísi
forfeðranna. Og ekki má minna
vera, enn að byggð rfísi aftur upp
1 Timburvalladal, Hjalta- og
Bleiksmýrardal.
Fnjóskadalur á áreiðanlega
framtíð í vændum ef “fólkið þor-
ir” og flytur ekki burt í þurrabúð
sjóþorpanna.
pað má gjöra Fnjóská að laxá
og silungsá, með því að gjöra
laxastiga hjá Laufási eða
sprengja Foashamarinn.
pað má raflýsa og rafhita öll
heimili dalsins með straumkrafti
Fnjóskár. Og það má sjálfsagt
ibora með nafri niður í jörðina og
sækja upp heitt laugavatn og það,
sem streymir upp sjálfkrafa hjá
Reykjum og gefur Gunnari bónda
góðar kartöflur.
lEg gæti best trúað því, að sú
komi tíð að fyrir jarðhitann verði
hægt á hverjum bæ, að rækta svo
landið, að það verði einn aldin-
garður, er gefi svo margar æti-
jurtir, að dalbúar geti ef þeir
vilja hætt öllu kjötáti.
Til þess að valda engum mis-
skilningi skal eg taka það fram,
að eg gjörði ráð fyrir að alt þetta
komist í framkvæmd meðan við
sem ihér erum samankomin lifum
þessu lífi þ. e. íklædd þessum
okkar haldlitlu ríkamsflíkum. pað
gjörir minna til. Kemst þó hægt
fari. Sköpunin tekur tíma, en að
við mennirnir getum flýtt fyrir
er eins víst og að við getum tafið
fyrir.
Á öllu ríður að rétt sé stefnt.
sín, og aldrei hefir verkfall heyrst
nefnt á nafn í Tíbet.
iSumartiiðin er stutt, en heit 1
Tíbet, en veturinn langur og kald-
ur. Fjallgarðarnir og hálendið
draga að sér snjó og snjórinn
frost. Á sumrin tekur þó snjó
allan af hálendinu og af hinum
lægri fjöílum, en hærri fjöllin,
eins og Everest, eru þakin jökli ár
ið um kring. Upp í þeim fanna
heimum halda Tíbet búar, — sér-
stakleka í Everest að búi einkenni-
legur flokkur manna, eða öllu
heldur risa. peir segja, að þeir
séu loðnir eins og dýr, en um
hagi þeirra og híbýli vita þeir lít-
ið, enda eru þeir mjög ófúsir á að
leita sér nokkurra upplýsinga um
þá, því þeim stendur hinn mesti
stuggur af þeim. Lítinn trúnað
ihafa menn lagt á þessa stað-
'hæfingu Tíbetbúa, unz hópur
ferðamanna, sem komu til þess að
fréista uppgöngu á fjaliið Ever-
est, fann mannaför, sem þóttu
einkennilega stór, eftir að þeir
voru komnir meir en 20,000 fat
upp eftir fjallinu frá jafnsléttu,
þar sem snjór aldrei þiðnar.
pótt enn sé ekki ibúið að rann-
saka náttúruauðlegð Tíbet, þá vita
menn, að hún er mikil, þar er að
finna í jörðu, gull, silfur, kvika-
silfur, járn, kopar, zink, buris,
brennistein og marga fleira, sem
verðmætt er. En aðal atvinnu-
grein þeirra er vefnaður, eru þeir
mjög flínkir í þeirri list.
Tíbet ibúar eru tedrykkjumenn
miklir, en þeir matbúa það á ein-
kennilegan hátt, það er gjört á
þann hátt, að sjóða saman te
gjörði hann mér góða grein fyrir i ekki var nema ungviði i fyrri
því. Varfa munu vera margir daga, regluj’.eg náma fyrir bygð-
Eg trúi því fast að Fnjóskdælir j gmjör og sa(It, unz það er orðin
vinni best fyrir sálu sinni með þVí j þykk leðja, sem þeir svo eta, eða
að halda þeirri stefnunni að græða drekka með' bestu list.
aftur skóginn og auka annan arð-
vænan gróður i skjóli skógarins, J
til að greiða götu lífsins í daln- j
um.
Að svo mæltu óska eg að!
Fnjóskadalur megi blómgast og
blessast.
Lifi Fnjóskdælir!
af eldri íslendingum sem að vilja
svo sanngjarnlega sögu um Dani
segja. Eiríkur er trúr maður
síns lands, og væri betra að við
ættum sem flesta slíka, mundi
þá betur fara. pau hjón eru nú
hjá Magnúsi syni sínum, sem
tekinn er við búinu
ráðum. Magnús var lengi \
stríðinu á vígvöllum Frakklands,
misti þar annan fótinn um mitt
læri. Eg gat dáðst að hvað ó-
veill hann var í öllum hreyfing-
um á sínum tréfæti og kæmi mér
ekki á óvart, þó »ð nokkrir af
þeim sem eru á báðum iótum
heilum, mættu vara sig á Magn-
úsi, framkvæmdum og búskap
viðVíkjandi.
Konráð Eyólfsson er einn með
fyrstu landr.emum í nýlendunni,
eir(1ægt búið á sama staðnum, lið-
,ið þar blítrt og strítt, — já, sann-
arlega strítt. — Já, á sambandi
við það að eg minnist á Kr. Ey-
ólfsson, ætla eg að gjöra grein
fyrir því, að eg var að lesa land-
námsmanna pósta pingvallaný-
lenud í Almanaki O. S. Thorgeirs-
sonar. par er minst á Kr. Ey-
ólfsson, en ekki gjörð nein grein
fyrir því, að hann ihafi átt nokk-
ur börn með konum sínum. Sag- i
an er þess virði að minst sé á j
hvað komið hefir fyrir á því heim-
ili. Fyrri kona Kr. hét Guðbjörg j
Sveinsdóttir,
gáfuð. .pau eignuðust barn
sem að þau mistu atrax. Ná-
lægt ári seinna misti Konráð konu
sína á þann hátt, að illur uxi í
nágrenninu varð henni að bana,
en á meðan hún var að deyja
fæddist 'henni' stúlkubarn, sem
arraenn. Nokkru eftir burt
flutninginn úr nýl. forðum, f«'r
fól'k að flytja inn aftur, góður
partur af því frá íslandi og er nú
búið að vera um 20 ár. Sumu
af þessu fólki kyntist eg nokkuð,
og gefur þar að líta margan
og fjárfor- myndarlegan hal og snót. í
pingvallanýlendu hygg eg að eg
hafi séð jafn stærsta og sterkasta
unga menn, sem gefur í skyu að
land og loft sé framleiðsf.uríkt. í
pingvallanýl. hygg eg að fóll
standi fjárhagslega með betra
móti við það sem eg er kunnug-
ur í öðrum foygðarlögum. ping
vallanýlendan er fyrs!»i íslenzka
bygðin í Saskatchewar, eg sem
þetta skrifa var þar með þeim
fyrstu, sá, heyrði og reyndi flest
af því, sem kom frair við bygðar-
ibúa á þeim árum. pað er þess
vegna að eg hefi áhuga í gömlu
pingvallanýl. Forsjónin hefir nú
bætt úr flestu því, sem að var í
fyrri daga og flest af g&mlu sár-
unum mun gróin eða glevmd.
Með kærri þökk og beztu óskum
t« allra pinvallanýlendubúa.
B Th.
RICH IN VITAMINES
MAKE PERFECT BREAD
og brutu þeir Etruskíumenn aj'-
veg undir sig þremur árum síðar.
Forn munnmælasögur -segja, að
Etruskarnir hafi fllutt sig ibúferb
um frá Lydia og til Mið-ltalíu.
En nútíðar mannfræðingar halda
fram, að þeir hafi verið afkomend
ur Ratheatian kynflokksins, sem
heima átti 'í Alpafjöllunum. En
hvort sem nú iheldur er, þá er víst
! að þeir voru á háu menningar
i stigi. peir áttu feikilega miklar
j bókmentir, sem með þeim eru liðn-
1 ar undir lok. peir voru sagðir
j manna best að sér í lyfjafræði
j þeirrar tíðar, voru stjörnufræð-
i ingar miklir, jarðfræðingar og
J málmbræðsl’umenn miklir.
Flestar þjóðir eiga sér sögu, Afbra?ð þóttu þeir líka í mæl-
atgerviskona, vel! sumar greinilega og skýra, aðrar | ingafræði þeirrar tíðar, og bera
Fornleyfaauður land-
anna.
Landið myrka.
Vanalega hefir Afríka borið
þetta nafn, og í aldir var það rétt-
nefni og er máske enn að ein-
-hverjuleyti, þó mjög hafi menn
kynt sér það mikla landflæmi á
síðari árum. En það annað land,
sem með jafnmiklum rétti getur
kallast því nafni, og það er Tíbet.
pað land liggur eins og menn vita
í Litlu Asíu, og er umkringt fjöll-
um á alla vegu. Landið er há-
lent mjög og 700,000 fermílur á
stærð og telur um 6,500,000 íbúa.
Lítið vita menn um þes-sa þjóð,
fyr en á sjöundu öjldinni, og þá
var land þetta íokað öllum ferða-
mönnum nema indverskum fræði-
mönnum
Frá Þingvailarýlendu.
pingvafla-nýlenda var stofnsett
árið 1886. Fólk * fluttist þang-
að úr ýmsum í-slenzkum foyðarlög-
um austur í landi. Varð því brátt
fjölment í nýlendunni, og ne-st
af fátæku fólki; enga atvinnu var
um að tala þar nálægt, og varð
því fólk að leita sér að atvinnu
til fjarlægra staða.
petta leiddi til þess, að fólk fór
að verða óánægt, jafnframt sem
það vissi, að “víðar er guð en í
görðum”, og fór að f/’ytja burta
úf nýlendunni. Nokkrir fóru út
í ókönnuð pláss óbygðanna, fleiri
til baka, austur og suður til
mannabygða; örfáir létu “hanga
á snærinu”, eins og íslenzkir sjó-
men komast að orði, og sátu kyrr-
ir, hvað sem á dundi.
Atvinnuleysi, sem á hefur ver-
ið minst var orsök þess, en vatns-
skortur mun þó hafa verið aðal-
orsökin. Nú er öðru vísi á að
1 sem liðnar eru undir lok Og horfn-
ar, ýmist brot, eða kannske að-
eins rúnir, sem -höggnar eru í
grjót.
Á meðal þeirra þjóða, sem liðið
hafa undir lok, án þess að saga
hennar væri skráð og geymd,
lifði og var alið upp af Guðrúnu I Voru hinir fornu Etruskaus.
« , « , - , . ,, „ i Hta i gömlu pingvalla-nýlendunni,
og er það þeim að þakka , , B ,
hvað menn vissu um það 0J? Jeldur en var i fyrn daga, og var
þjóðina fram eftir öldunum. Á j»»gnæmt a8 finna^a fornu _íkann-
íngja, sem kyrrir höfðu setið, eft-
r.‘‘" ‘''JT'' ir öll þessi ár; nokkra mun eg
og þióðma nokk- . . °
b minnast a.
par er B. Westman, hýr undir
j brún og glottir í kamp við gefið
efni, maður “þéttur á veH’i og
síðari árum hafa menn þó kynt
• sér ’bæði landið
j uð, og er hvoru tve.ggja eftirtekta j
vert.
íbúar landsins eru af Mongola
vil segja, að svo megi heita þang- 'hraustlegt fólk og myndar þ>éfctur í lund”, sem Gr. kvað; kona
að til fyrir skemstu. peir hafa
fetað vel í fótspor póris og ann-
ara feðra sinna í að rífa niður það
sem guð byggði, þeir eyddu skóg-
inum svo að nú eru aðeins litlar
leifar eftir; en með því háttalagi
ráku þeir suma eftirkomendur
sína út úr Paradís. Fyrir það
eru nú margar jarðir lagðar í
eyði og mörgum útbyggt úr daln-
um, sem áttu þar góða afkomu.
petta var að kenna þekkingarleysi
en ekki illum vilja. pess vegna
mæfi eg þetta ekki af neinum kala.
En nú vitum vér betur. Fnjósk-
dælir þeir, sem nú byggja dalinn,
■hafa vaxið það að viti og snilli, að
þeir mega engir sneplar lengur
kallast.
Núlifandi kynslóð hefir lært og
er byrjuð að hagnýta sér þá stór-
kostlegu búnaðarframför, sem er
fólgin í að rækta landið f stað
þess að níða það og spilla þvi.
pað hafa í okkar tíð, sem nú lif-
um, skeð þær framfarir, sem mest-
ar hafa orðið frá landnámstið.
Menn hafa lært að græða út túnin,
sem höfðu hjakkað í sama horfi i
mörg hundruð ár. Og menn hafa
lært að græða upp skóga í stað
þeirra, sem eyddir hafa verið.
pað má segja um marga, sem
eyddu skágunum og níddu jarð-
irnar og ibóndi nokkur sagði við
j eyðsliusaman son sinn: “pað| er sá
munur á þér og guði almáttugum,
að hann gjörði alt af engu, en þú
alt að engu.”
Nútímakynslóðin hefir með öðr-
um orðum lært það góða og fram-
tíðarvænlega búskaparlag, að
hjálpa guði til að skapa, í stað
þess að skemma fyrir honum. Nú
er hver bóndi farinn að taka upp
þessa góðu stefnu í stað hinnar
fornu vítisstefnu. Sérhver bóndl
í Fnjóskadal, sem eg þekki, aT.étt-
ar nú tún sitt og eykur grasvöxt-
inn. Og eg efast ekki um, að
legt, vel vaxið og sterklega byggt
friðsamt og mjög náknýtt nátt
úru landsins, sem er bæði tignar-1 WrSson, sá” sem"stofnaði
leg og stórkostleg.
hatís er Ingibjörg Guðmundsdótt-
ir; fyrri maður hennar var Helgi
ping-
valla-nýlendu. prátt fyrir lífs-
Margt einkennilegt mætir auga ; reynslu nokkuð harða, ber Ingi-
ferðamannsins þegar hann fer um j björg ennþá sitt tígulega viðmót.
land þeirra, en eitt af mörgu, er
það, hvað dýr og fuglar er spök
hvar svo sem menn fara um land-
ið. Hjarðir, stórar af hestum,
ösnum, yaks, geitum, andtilópum
og fleiri tegundum, er þar að sjá,
sem ganga vilt um hinar. miklu
sléttur landsins og eru þau svo
spök að þau naumast víkja úr
vegi fyrir mönnum og svo elsk
að fólki, aö þau éta úr hendi
manns ef þeim er boðið. Sama
er að segja um vilta fugla og er
það af því, að það er á móti trúar-
siðum landsmanna, sem eru búdd-
istar, að granda dýrum eða fugl-
um.
Trúarsiðir Tiibetbúa eru marg-
ir einkennilegir, þar á meðal
bænagjörð þeirra. peir falla
ekki fram fyrir drottinn sinn í
Magnús Hinriksson hitti eg að
máli. Mesti fjármálamaður bygð-
arlagsins; hefði svoleiðismenn
verið til að ráða í okkar kæra
Canada á umliðnum árum þá
mundi öðruvísi hafa farið.
En gallinn er, að fólk gefur
ekki þessum hæfiíeika mönnum
gaum. pó mætti margt þarflegt
af þeim læra fyrirhafnarlaust, ef
Guðmundsdóttir yfirsetukonu,
sem stundaði móður þess á dauða-
stundinni, sem mun hafa staðið
nálægt sö’arhring. petta á-
minsta barn var heitíð eftir móð-
ur sinni og ólst upp hjá G. Good-
man, og var hjá ihenni þar til
hún giftist, maður ihennar heit-
ir Tómas og er sonur Tómasar
Halldórssonar á Mountain N. D.
pau eiga 4 mannvænleg börn,
þrjá drengi og eina stúlku, búa
nálægt Leslie, Sask. Konráð
giftist aftur Maríu Guðbrands-
dóttur ættaðri úr Barðastranda-
sýslu af hreinu Vestfirðingakyni,
með henni hefir hann átt 12 böm,
af þeim 'lifa sex, fjögur mistu
þau á einu ári. Húsið var sett
í sófctvörð fyrir sex vikur, enginn
mátti þar koma og enginn mátti
þaðan fara. — Vinur sem í raun
reynist, segir áslenzkt orðtak
Árni Árnason, sem þá var í ni-
grenni við Konráð, annaðist um
greftrun á þeim dánu ungmenn-
um, og á öllu sem hann gat og
þorði rétti hann þessu heimili
hjálparhönd endurgjaldslaust,
hver mundi hafa viljað ganga
þessa götu, sem Konráð varð að
ganga, og svo ofan á alt þetta
bruni á húsum og gripum, öliu
sem til var. Sex börn eru íif-
andi og mannvænleg af seinni-
konu börnum Konráðs, og er þar
mikill sigur í aðra hönd, fjórir
pltar og tvær .stúlkur, önnur gift
norskum manni 'og búa þau í ný-
lendunni. Landnámsmanna pistl- j
ar pingvallanýlendu eru fáskrúð- J
ugir þrátt fyrir það að þar var;
mi'kið efni í landnámsmanna sögu. |
Geta ihefði mátt þeirra manna að j
nokkru, þó að þeir síðar burt ■
flyttu, manna sem fyrstir ruddu
skóga, bygðu hús, leituðu eftir
nýjum vegum gegnum torfærur
óbygðanna, til að benda á mætii
nefna: K. Helgason, B. ólafsson,
G. Bíldfelf Inga Eiríksson og
fl. — og marga fleiri, en þeir
fóru allir burt þessir fyrstu
pjóð sú, eða kynflokkur byggðu
Mið-ítalíu fyrir fjölda mörgum
árum síðan, og voru þá á meðal
hinna voldugustu þjóða heimsins.
Land þeirra nefndist Etúría og
lá fyrir vestan Tíiber fljótið.
Engin ábyggileg iheimild er ti|
vegir þeir, sem þeir lögðu, og
nokkrar' leifar eru eftir af, skýr
merki þess. peim var sýnt um a'
gera jarðgöng, grafhvelfingar og
að byggja úr steini. Enn í dag
sjást merki steingarða þeirra sem
þeir byggðu uái borgir sínar og
er það aðdáanlegt hve vel stein-
arnir i þeim veggjum, -sumir s’ór-
ir, eru tegldir og feldir saman,
þó ekkert steinlím hafi verið þar
notað.
f þessu forna Etrúía ríki er
mjög mikið um grafhvelfingar,
sumar þær hvelfingar eru með
sem sýnir nær ríki þerra hafi ver- mörgum herbergjum. par hvíla
ið stofnað, þó segja Rómverskar leyfar helstu manna þjóðarinnar
munnmælasögur, að það hafi verið og hefir verið lagt í gröf með þeim
árið 1C44 fyrir Krist. mikið af skrauti og
Menn vita að veldi þeirra stóð j munum frá guþlaldar
1 mestum blóma á 5 og 6 öld fyrir; þessarar þjóðar.
Krist.
pe-gar sagan segir fyrst frá
þeim, eru þeir voldug siglinga-
þjóð, sem hafa bundist samtökum
við Kartagomenn gegn Grikkjum
aTIskonar
tímabili
Sumt af þessum hvelfingum,
sem nú eru komnar langt í jörð
niður, hafa verið grafnar upp og
mikið af fornleyfum fundist í
þeim. Nú er stjórnin á ítalíu að
og ráða yfir Norður og Mið-ltalíu,; gera ráðstafanir til þes-s, að geng-
ásamt Róm, og er þess einnig get-
ið þar, að þeir ásamt Grikkjum o»
Fönikíumönnum hafi átt mestann
sjóflota á Miðjarðarhafinu.
En svo fór veldi þeirra að
þverra. Grikkir urðu þeim of-
jarlar og Frakkar komu norðvest-
an yfir Alpafjöll og gerðu mikil
spellvirki í Róm. Veiktu þessar á-
rásir Grikkja og Frakka Etrus’c
ana svo mjög að þeir gátu ekki
veitt fjandmönnum sínum mót-
spyrnu til lengdar og urðu þeir
enn ver staddir er Rómverjar
veittust að þeim 311 fyrir Krist,
ið verði með oddi og egg að grafa
upp þessa fornu legstaði. Ekki
samt til þess að aðeins að ræna
þá auði þeim, sem þar er falinn,
heldur sérstaklegða til þess, að
saga þessarar þjóðar verði skráð
og þekt, sem nú er að mestu leyti
mönnum hulin, og svo vorast hún
eftir, að geta fundið eitthvað það
í þessum dauðra manna heimkynn-
um, sem varpi ljósi á hina týndu
borg Etruskían manna, Spina, sem
var ihafnstaður við Adríahafið og
verzlunarborg mikil, en sem nú er
fyrir löngu týnd.

®$mBS3£3Í&
FálseEconomy,;
costtheFarmers
MILLIONSsDOllAItS
LastYear ——
September, Oktoöber og Nóvember,
hveitis gerS afturræk vegna myglu, og
seldist loks lOc. neían vi8 markaðsverS.
The North West Grain Dealers’ Asso-
ciation áætlaSi uppskeruna 1922, 17.9
nuvla á eki-u hverja.
menn vildu, en til 'hvers er um vegryðjendur, og þess vegna hef-
að tala, þegar flóin eru í meirí ir ritaranum ekki fundist þörf að
hluta, verður útkoman þessi sem »»'*""«»«■■*■ A '-- - —
nú er.
Forn-vini mína, B. Johnson og
konu hans, ólavíu Stefánsdóttir,
heimsótti eg. pau eru nú nokkuð
við aldur, en ihálda sínu fyrri ára
atgerfi Vel. Full af góðum hug og
trúartrausti til alls, sem háleit';
er og gott; búa með tvemur börn-
heitri hjartans bæn—slíkt þekkjajum sínum, HaSldóri og Stefaníu.
Áður var það háslétta nokkurn- hver þeirra sjái einnig skyldii
þeir ekki, 'í stað þess hafa þeir
hin svo kölluðu bænahjól, hjól
þau eru af mismunandi stærðum,
sum tólf fet á hæð og er möndull
þeirra holur innan og í það hol
láta þeir bænarorð sín -skrifuð á
miða, svo er þessum 'hjólum snú-
ið og il hvert sinn sem það snýst,
trúa þeir að ibænirnar séu fluttar,
svo þær eru ekki fáar bænirnar
sem þannig eru fluttar daglega.
í Tíbet þekkist ekki stríð milli
auðs og iðju, því þar er fól’k á-
nægt með hinar dagfegu þarfir
sínar og þær af skornum skamti.
I sumum pörtum af Tibet, er sá
embættismaður, sem fær $15,00 á
ári jkállaður hálaunaður. Fjár-
hirðarnir fá ekki nema 2,40 í árs-
kaup, og vinnukonur aðeins átta
traugkas, sem gjörir 64 cents í
Canadiskum gjaldeyrir. Fólkið
sýnist ánægt með þessi launakjör
Miiss Stefanía Johnson, or að
minni hyggju, ein með listfeng-
ustu stúlkum isem að íslendingar
eiga Vestan hafs; hún er ekki að
aulýsa list sína á neinum sam-
keppnisstöðum, sem mér virðist að
hún æfcti þó að gera, en fyrir sakir
forns kunningsskapar, var húr.
svo góð, að sýna mér mikið af
sínum listaverkum. pað er margt
af listfengu fólki í pingvalla-
nýlendu, bæði piltum og stúlk-
um; piltar þar eru íþróttamenn
með afbrigðum í hverju sem að
þeir renna.
Eirík Bjarnason og konu hans
Oddnýu Magnúsdóttir ljósmóðir,
heimsótti eg, við Eiríkur höfðum
margt að spjalla, því við vorum
kunnugir fyr. Eitt með því
markverðasta sem hann sagði,
var, það að, hann kvaðst eiga
Dönum lu'kku sína að þakka, og
minnast á þá. Illa hefðu foin
sögur íslendinga farið til fvna
ef að sagnritararnir hefðu ekki
skilið betur en þetta, hvað það
meinti að sleppa ekki úr liðuni,
og illa hefði farið fyrir ættfræð-
ingum, hefðu þeir ekki haft
greinilegra við að styðjast.
En tímarnir ibreytast, og -svo
hefir það orðið í pingvallanýl. Á
margra mílna svæði eru nú góð-
ir skógar grónir upp, þar sem
4
standard
^RmaldehydI

KILLS
SMUT
Bf þessa árs uppskera myglar, þá tapar þú
$1.79 á ekrunni. Eitt cent á mælirinn nægir
til aS nota formaldehyde vi8 Útsæ8i8.
Sé uppsltera 17.9i og tvo mæla þarf til út-
sæBís 1 ekruna, þá kostar tryggingin y8ur
gegn $1.79 tapi aSeins einn niunda úr centi
og auk þess fái8 þér meiri uppskeru.
Standard Chemical Co. Ltd.
Montrcal WINNSPEG Toronto
“ROSEDALE” Drumheller's Bestu
LUMP -OG- ELDAVJELA
STÆFD
EGG
STOVE
NUT
SCREENED
Phone BJ«2
PPEiS
ITWIN CITY I
OKEt°
$18.50
nnid
MEIRI HITI—MINIMI KOSTNADUR
THOS. JACKSON & SONS