Lögberg - 31.05.1923, Síða 7

LOGBERG, FIMTUDAGINN
MAÍ 31. 1923.
Bb. 7
Veríð vissir í yðar sök
MeS því aS nota áreiðanlegar ivörur eins og
ELECTRO GASOLINE
BUFFALO ENGLISH MOTOR OIL
SPECIAL TRANSMISSION LUBRICANT
“Best by Every Test”
Seldar í vorum átta “Service Stations” í Winnipeg
No. 1—Á ihorni Portage Ave. og Maryland St.
No. 21—Á Suður Main St., gengt Union Depot.
No. 31—McDermot og Rorie Sts. gengt Grain Exdhange.
No. 4—Á horni Portage Ave. og Kennedy St.
No. S—Á horni Rupert og King, hak við McLaren Hotel.
No. 6—Á horni Osborne og Stradhrooke Sts.
No. 7—Á horni MJain St. og Stella Ave.
No. 8—Á horni Portage Ave. og Strathcona St.
Einnig i Moose Jaw, Saskatoon, Sask., Lethbridge, Alta.
PrairieGityOilGompany Ltd.
PHONE: A-6341
601-6 SOMERSET BUILDING
Hver á cmyndraa?
1 ritstjórnardálkum Hkr., sem
út 'kom g. mai s.l., er greinarfor-
smáín með yfirskriftinnS ‘‘Bros-
legt.” Þar sem mér er þvert um
geS aö eigna núverandi ritstjóra
Heimskringlu, hr. Stefáni Einars-
syni, þenna heimskulega illgirnis-
samsetning, þá tek eg það ráð, að
kalla höfundinn Lepp. Og sökiun
þess að hann fann ástæðu til að
ýta við gamla manninum og láta
Hkr. flytja skammir og lítilsvirð-
ing til mín ofan á undangenginn
árlangan ófrið i minn garð, þá skal
eg með silkihönskum strjúka ofur
litið um leppinn.
Þar sem nú skáldið St. G. gat
ekki orðið' svo lánsamur að halda
síðasta orðinu í deilumálunum al-
kunnu, með sinni frægu “Þakkar-
gerð” í Hkr., en hr. S. Sigurjóns-
son fann réttmæta ástæðu til að
gera þar athugasemdir við með
grein í Lögbergi, sem að dómi
þeirra, er eg hefi heyrt minnast á
hana, er prýðisvel og sanngjarnlega
rituð, þá leiðir það Lepp á stað,
og lætur hann svo okkur alla fjór-
menningana, sem í árslöngu stríði
höfum staðið við margskonar skrif-
finna, gjalda grunnhyggni sinnar
og fljótfærnis-löngunar að sverta
okkur alla jafnt.
En látum nú þetta alt eins og
vind um eyrun þjóta. Eg er orð-
inn svo vanur. skömmum, bæði frá
St. G. sjálfum og hans fylgifisk-
um að slíkt raskar ekki framar ró
minni. En aðal flónskan hjá Lepp,
sem ætlar hann hreint að sprengja
svo hann gengur upp og niður i
sárasta helstríði eins og flogaveik-
ur maður, er það sem hann kallar
“tilgang’ og “aðal ásetning" okk-
ar fjórmenninganna. í þessu
hryggilega ástandi er hann að
brölta og bölsótast eins og bykkja
í feni, þar til loksins að hann kem-
ur auga á hr. Jón Einarsson i
Foam Lake, þá til allrar lukku
kemur gusah upp úr aukningja
Leppi áður en hann rifnar. Og
tilgangur okkar fjórmenninganna
og aðalásetningur gegnum alt seg-
ir hann hafi verið og sé sá, að reka
séra Rögnvald Pétursson frá rit-
stjórn að ársriti Þjóðræknisfé-
lagsins. Þessa stór-flónsku og
hlægilegu hugsýki Lepps er vert
að athuga ofurlítið.
Nú fyrst, til að byrja með, er
ómögulegt með nokkrum rökiun
að brigsla mér um að hafa nokk-
um tima látið falla lítilsvirðingar
eður ónota orð til séra R. P.; svo
ekki var hægt að merkja mig sem
gamlan beinan mótstöðumann
hans. Og á hinn bóginn viður-
kenni eg það fúslega, að séra R. P.
sé sökum vits og andl. hæfileika í
fylsta máta fær um ritstjórnina,
og langt fram yfir það. En við
eigum hóp áf mönnum, sem líka
væru í alla staði fullfærir að taka
þessa stöðu. Vi'il Leppur gera svo
vel og benda mér á nokkra sérstaka
yfirburði Rögnvaldar til starfsins
í gegn um það sem oss er kunnugt
í ritum þessum. Hann á að eins
eina all-fróðlega ritgjörð í gegn
um öll ritin, sögulegs
viðhald íslenzks þjóðernis hér;
verður hún í heild sinni talin mik-
ilsverð, jafnvel þótt á tvennum
tungum kunni að velta um fram-
setning ýmsra atriða þar.
Með hvaða rökum getur Lepp-
ur sagt að séra R. P. sé allra
manna færasur fyrir þessa stöðu?
Enginn hefir annar verið reyndur.
Til þess að sýna, að eg sé ekki að
vaða í sömu rakalausu vitleysunni
og sá er hnúturnar sendi, þá get
eg t.d. bent á hr. O. S. Thorgeirs-
son, sem nýtur alþýðuhylli og er
viðurkendur fyrir tímarit sitt og
almanak. Hvað mundu menn segja
um gamla kaft. Sigtr. Jónasson,
skyldi hann ekki vera fullfær í
þessa stöðu. Eða, er það á móti
framgangi og viðhaldi ísl. þjóð-
ernis hér að nefna lúterskan prest
ritstjórastöðuna ? Ef ekki, þá
nefni eg séra Jónas A. Sigurðsson,
séra Björn B. Jónsson, séra Gutt-
orm Guttormsson, séra Adam Þor-
grímsson. Þá er hann Sveinstauli
okkar, og marga fleiri mæfti
nefna, sem væru vel færir um
ritstjórnina. Allir þessir mcnn
mundu gefa St. G. fimm fyrstu
síðurnar í ritinu, ef hann óskaði
þessa, enda væri það líka nóg fyr-
ir hann, því það verður að hafa
vakandi auga fyrir, að ritið seljist
vel. —
Hefir annars nokkur lifandi
maður heyrt aðra eins fjarstæðu
og þessa, sem Leppur klessir í
Heimskringlu: “Hverjar hefðu
afleiðingarnar orðið, efa séra R.P.
væri bolað frá ritstjórninni? Og
þá vitanlega væri St. G. líka bolað
frá?“ — Þetta er meginþáttur í
því stóra gjörræði, ef séra R. P.
misti ritstjórnina. Eftir þessum
útreikningi Lepps er þá R. P. eini
maðurinn, sem heldur höfðinu á
stórskáldinu upp úr vilpunni, og er
þetta meiri óhróður en nokkuð
annað, sem sagft hefir verið í garð
Stephans.
Lárus GuSmundsson.
Hún var veik full 2 ár.
Mrs. Goodæin skýrir frá reynslu
sinni við Dodd’s Kidney Pills.
Nova Scotia kona læknast af
þriggja ára þjáningum við að
nota Dodd’s Kidney Pills.
— Mulgrave, N. S. 29. maí
(Einkafregn). — “Eg get aldrei
mæglt með Dodd’s Kidney Pills
eins mikið og þær verðskulda.”
segir Mrs. Alex Goodæin, velmet-
in kona hér á taðnum.
í þrjú ár þjáðist eg af hjart-
veiki og taugabilun. var stundum
svo aum, að eg ibjóst tæpast við
að iifa það af. Margir ráðlögðu
mér Dodd’s Kidney Pills og af-
réð eg loks að reyna þær. Um-
skiftanna var ekki lengi að ibíða.
Se xöskjur læknuðu mig gersam-
lega Nú geng eg ávalt til
vinnu minnar hraust og ham-
ingjusöm.”
Sjúkdómur Mrs. Goodwin staf-
aði frá nýrunum. Þess vegna
ibatnaði henni svo fljótt af Dodd’s
Kidney Pills.
Spyrjið nágranna yðar hvort
Dodd’s Kidney Piils lækni ekki
skjótt nýrnasjúkdóma.
svo margir Islendingar í þessum
bæ, ungir og gamlir, og eru alt af
að fjölga, verða því eðlilega fleiri
dauðsföll þeirra á meðal með ári
hverju, eftir því sem þeir fjölga
meira, og þrátt fyrir það þó Seattle
borg sé önnur borg í landinu með
fæst dauðsföll, þá hljótum við samt
öll að flytja úr þessari veröld fyr
eða síðar. \
Árið sem leið var heldur gott ár
fyrir verkalýðinn, og útlit fyrir að
þetta ár verði engu síðra. Vinna
byrjaði hér í borginni með fyrra
móti i vor, eftir vetrarhvíldina,
sem vanalega stöðvar útivinnuna
um tvo til þrjá mán. vegna regns-
ins; þó mun naumast hafa orðið
alment uppihald með þá vinnu
þennan vetur, því að veðrið var oft
svo þurt,"enda var talsvert mikið
meira bygt hér í vetur eftir nýár
heldur en gert var i fyrra á sama
tíma. Fjöldi stórbygginga er nú í
smíðum, líklega með flesta móti
um þetta leyti árs, þar á meðal
hótel, sem kosta á fast að þrem
miljónum dollara, og bankabygg-
ing á aðra miljón dala. SVo ætlar
stjórn landsins að byggja eitt af
sínum stórhýsum hér (Federal
Building), serti hún hefir við orð
að byrja á i. júní n.k. og leggja í
það verk sem svarar lökum fjór-
um miljónum dollara, því “Uncle
Sam.” er jafnan stórhugaður; ■—
nóg um það að sinni, bezt að bíða
þar til sú bygging er gjörð.
Margir landar vinna að bygg-
ingum, því fjöldinn af þeim eru
smiðir; kaup þeirra er1 nú i doll.
um kl.tímann, er vinna fyrir dag-
launum, en sumir af þeim eru
“contractors”. Margt af ísl. bygg-
ingamönnum hafa samt farið héð-
an í vor og vetur, til California,
hvar sagt er að enn betur sé borg-
að fýrir þá atvinnu en hér, og er
engum það láandi, þó hann beri
sig eftir björginni þar sem hún er
feitust; flestra þeirra er þó von
aftur til baka með haustinu. Á
meðal þeirra, er suður fóru, voru
Marvin Josephsson, Ólafur Ólafs-
son, Jón Jónsson Yukonfari, Jón
Berg, Áskell Sigtryggsson, Ragnar
Sigtryggsson (agent, komin heim
aftur), Árni Einarsson o. fl„ sem
eg man ekki í svipinn að telja upp.
Einnig fóru nokkrir norður til Al-
aska, til fiskiveiða í þjónustu fiski-
félaga; má nefna þar á meðal:
Karl F. Fredrickson, konu hans og
2 börn, Kára I. Johnson, Jón Borg-
fjörð, Ragnar, unglings piltur frá
N.-Dak., Eybjörn Erlingsson, og
margir fleiri. Sá fyrst nefndi af
Alaskaförunum, Mr. Fredrickson,
hefir verið í þjónustu North West-
ern fiskifélagsins í nokkur undan-
farin ár (bókhaldari), bæði í Se-
attle og Alaska, því félag það hef-
ir aðal setur sitt hér í borg; en
snemma á síðastl. vetri hóf félagið
hann til hærra sætis og gerði hann
að yfir umsjónarmanni sínum
fSuperintendent); sýnir það bezt,
að Mr. Hredrickson hefir verið
hollur og dyggur þegn félagsins.
North Western er afar stórt fé-
fór aftur að hlýna; síðan hafa , lag og hefir mörg útibú og mikla
engin .frost komið hér við sjóinn, [ umsetning.
Frá Seattle, Wash.
Þó langt sé siðan að fréttir héð-
an hafa sézt i Winnipeg blöðunum
íslenzku, þá flytur þessi greinar-
stúfur samt engin stórtíðindi; og
þó margt beri hér upp á daginn, þá
ætla eg ekki að segja þá sögu hér,
því hún mundi verða bæði löng og
leiðinleg til aflesturs.. En ýmsra
atburða, er snerta okkur Íslendinga
sem hér búum, vildi eg heldur
geta minst að einhverju leyti, og
flestir fréttaritarar byrja bréf sín
með því að segja frá undanfarandi
veðráttu, en eg skal þó vera fáorð-
ur um hana.
Veturinn síðastliðni var lang
timum saman einhver sá þurrasti.
er hér hefir komið lengi, og aðal-
rigningamánuðurinn, sem er nóv-
ember, var þurrari nú en í siðast-
liðin 26 ár, segja veðurskýrslur
borgarinnar. Aftur snjóaði gjarn-
an oftar og meira, en vanalega, til
dæmis snjóaði fjórum sinnum í
desember, en lítið þó í hvert sinn;
svo snjóaði aftur samfleytt í þrjá
daga i febrúar, og varð sá snjór
20 þuml. þykkur, en tók fljótt upp
með sólbráði og næturfrostum.
Frost varð hæst í des., 20 fyrir of-
an o, aftur komu meiri frost í feb-
rúar, mest 16 yfir o. Með marz
en loft var stundum svalt, jörð al-
skrýdd sinu vana vorskrúði í miðj-
um apríl.
Almenn líðan meðal íslendinga
er heldur góð og heilsufar í með-
allagi; nokkrir af löndum hafa þó
efnis, um dáiö Þiér í vetur og vor í borginni,
og skal eg nefna þá, sem eg man
eftir: Ingunn Ingjaldsson, dáin
1. febrúar, 55 ára gömul, ógift;
Guðný Thorláksson (Ólafsdóttir■),
18. febrúar,'66 ára, kona þess, sem
þetta ritar, verður hennar getið
meira siðar; Ernest C. Middal, 23.
feb., 9 ára gamall, mjög efnilegur;
Sigurborg Thorsteinssort (Jóns-
dóttir), 26. april, 75 ára og 9 mán.
ekkja; tvö ungbörn, nýfædd hafa
líka dáið, en ekki veit eg um
nöfn þeirra. — Hér eru nú orðnir
Margt af ísl. fólki hefir komið
hér til borgarinnar í næstliðinni
tíð og sumt af því sezt hér að, svo
sem Sever Severson frá Minnesota
og fjölskylda frá íslandi, Pálmi
Páknason með konu og f jögur börn
úr ísafjarðarsýslu, sem hingað
kom til fólks síns, er hér býr; og
margt af einhleypu, fólki hefir
komið i vetur og sezt að fyrir ein
hvern tima, sem eg man ekki eða
veit ekki nöfn á. Af ferðafólki
hefir komið ótölulegur fjöldi og
veit eg ekki um nöfn helmings
þeirra, en nokkra af þeim get eg
nefnt hér:
í janúar s.l. staðnæmdust hér
nokkra daga í borginni Stefán
Thorson frá Gimli, Man., Pétur
Thomsen frá Winnipeg, Jóhann
Stefánsson frá Piney, Man., og
fleiri samferðamenn ‘hans; Hinrik
Jónsson úr Pipestone bygð, Man.,
var hér nokkra daga í febrúarmán.
og mun enn vera hér á ströndinni,
líklega á Pt. Roberts. Svo var hér
á ferð í marzmánuði P. G. Magn-
ús frá Glenboro, Man., samferða-
maður söngmannsins fræga, Egg-
erts Stefánssonar, og Friðbjörn
Friðriksson frá Winnipeg og kona
hans, ásamt Árna Friðrikssyni frá
Vancouver, bróður Friöbjarnar; og
Kolbeinn Thordarson frá 'Saska-
toon, Sask., og fleiri. Og ekki má
gleýma skautamanninum fræga,
Frank Fredrickson, sem var hér
af og til í janúar og febrúar með
félaga sinum Mr. Halldórsson, báð-
ir frá WÍnnipeg. Samkepnin í
þeirra íþrótt fór fram í þremur
bæjum hér vestra, Vancouver Vic-
toria og Seattle, og lukú Seattle-
blöð lofsorði á Mr. Fredrickson
fyrir aö hann hefði borið sigur úr
býtum (náð hæsta marki) að
skautaleiknum afloknum. 1 byrj-
un maímánaðar kom hingað Albert
Frederickson frá Victoria, B.C.;
hygst hann að setjast hér að; kona
hans fór um sömu mundir austur
yfir fjöll, en er væntanleg 'hingað
bráðum til manns síns. Þórarinn
Jónsson frá W.peg var hér og á
ferð í byrjun þ. m. á leið til Cali-
forníu; var hér nokkrar nætur hjá
bióður sinum ísaki. Þórarinn er
verzlunarmaður og hygst að prófa
um tíma loftið hér vestur frá ein-
hvers staðar.
Eggert Stefánsson, hinn alkunni
söngmaður, kom hingað til borg-
arinnar seint í marz, sem áður er
getið, og söng hér fyrir fullu húsi
í stórri kirkju nálægt miðpunkti
borgarinnar, þann 24; aðsókn ís-
lendinga var þar góð, tiltölulega
betri en hérlends fólks; inngangur
var dollar, en ekki er mér kunn-
ugt um hvað inn kom eftir kvöld"
ið. Um söngíþrótt listamannsins
leiði eg hjá mér að dæma nokkuð,
það er fyrir ofan mína dómgreind
aö gera það, enda gerist þess engin
þörf, svo mikið hefir verið ritað
um sönghæfileika þess manns áð-
ir, að hann er orðinn kunnur fyr-
ir íþrótt sína hvar sem hann hefir
fariö og víðar. Mr. Stefánsson er
hér í Seattle enn og heldur aftur
“concert” 2. júni n. k. í stórri
Meþodistakirkju hér í Ballard.
Hvað lengi hann verður hér í borg
úr því, er mér ekki kunnugt, en
“Seattle Weekly News” gat þess
fyrir stuttu síðan, að Mr. Stefáns-
son mundi dvelja hér í Seattle
fram í ágúst í sumar.
Séra Jónas A. Sigurðsson frá
Churchbridge, Sask., kom til sinna
fyrri stöðva í kring um 23. apríl
og dvaldi hér hjá syni sínum Torfa
og konu hans kortar fjórar vikur,
og lagði aftur af stað héðan heim-
leiðis þ. 19. þ.m.. Séra Jónas
flutti tvær guðsþjónustur hér í Se-
attle og einn fyrirlestur. Innihald
fyrirlestursins var íslenzkt þjóð-
erni eða eitthvað náskylt því. Einn-
ig jarðsöng hann Sigurborgu Thor-
steinsson, sem áður Var getið að
látist hefði hér, og nokkur nýfædd
börn skírði hann fyrir íslendinga.
Tekið var til þess, hve vel séra
Jónasi hefði mælst við þessar at-
hafnir hér, mátti þess líka vænta
af manni sem honum, þar sem
bæði mælska og gáfur fylgjast að.
Fyrir þremur árum síðan fluttist
séra Jónas alfarinn héðan með
fjölskyldu sína, eftir nærfelt 20
ára hérveru, og til ísl. safnaðanna
kring um Churchbridge, Sask., í
Canada, hvar hann hefir veriö
þjónandi prestur síðan. Heilsa
hans var mjög biluð hér síðustu
árin, svo hann varð að gefa upp
hálaunaða stöðu er hann hafði
ha'ldið í mörg ár í þinghúsi þess-
arar borgar, og jafnframt þoirri
stöðu veitti; hamn jHallgrímssöfn-
uði prestsþjónustu mestan part
tímans. Nú virðist vera að heilsa
hans sé að stórum mun betri, og
fagna vinir hans og kunningjar
hér yfir því. Mikið fanst séra
Jónasi til um prestleysið hér á
ströndinni, fanst að allir íslenzkir
söfnuðir hér ættu að koma sér
saman um að kalla til sín góðan og
duglegan mann til að þjóna þessu
prestakalli; var þó ekki að heyra,
að hann væri sjálfur í vali til þess,
áleit að yngri og hraustari maður
væri betur kjörinn til þess. Aðal
erindi séra Jónasar hingað vestur
nú var að leita fjárstyrks fyrir
Jóns Bjarnasonar skóla á meðal
•íslendinga hér á norðurströndinni.
Ógjörla veit eg hver árangur hans
hefir orðið með það, en eitthvað
varð honum ágengt þó hér í Se-
attle. Það mun sjást skýrsla yfir
það í blöðunum síðar.
Bókafélagið “Vestri” er nú þeg-
ar farið að undirbúa skemtiferð
eftir venju, á sjó eða landi, sem
kend er við annan ágúst, en óráðið
er enn, hvert farið veröur; í mörg
undanfarin ár hefir það félag
haldið upp á þennan dag, og hélt
rækilega uppi minningu dagsins
lengi vel fyrst. Nú er eins og
skift í tvö horn; minna hugsað uni
minningardaginn, en meira um
skemtiferðina, sem oftast er, nú
orðið, sigling , og þegar komið er
á staðinn, þá er öllu snúið upp á
“picnic”, en engrar frelsisskrár
minst, eða nokkurt merki þess
sjáanlegt, að þetta sé þjóðminning-
ardagur íslendinga. “Islendingar
viljum vér allir vera.” Látum okk-
ur þá sýna það með því, að minn-
ast dagsins á hinn rétta og viðeig-
andi hátt.
H. Th.
FERÐAAÆTTiTJN
skipa á miUi I/eitli og fslands
frá 1. Júní.
Frá Leith til fslands:—
20. júnl—lsland, beint til Rvkur.
26. júnl—Lagarfoss, beint til Rv.
4. iúll—rBothnia, beint til Rv.
21. júlí—Lagarfose, beint til Rv.
4. ágúst—Bothnia, beint til Rv.
23. ágjist—fsland, beint til Rv.
29. ágúst—Lagarfoss, beint til Rv.
7. sept.—GotSafoss, til Austur- og
NorSurlandsins.
12. sept.—Botnla—beint til Rv.
19. sept.—fsland, til Austurlands
og þaCan til Reykjavlkur.
2. oktúber—Gullfoss til Austur-
landsins og þaðan til Rvlkur.
7. oktúber—Lagarfoss, til Austur-
og NorSurlands.
17. október—Botnia, til R.vlkur.
30. október—Island, tll Austurlands
og þaðan til Rvkur.
10. nóv.—Gullfoss, beint til Rv.
11. nóv.—GoCafoss, til Austur- og
NorBurlands.
22. nóv.—Botnia, beint tii Rv.
8. des.—fsland, belnt til Rvlkur.
15. des.—Gullfoss, beint til Rv.
Frá Rvlk til Leith og Hull:—
8. Júni—Lagarfoss, norður fyrir
land og vestur til Hull.
11. Júnl—Botnla, til Leith.
27. júní—fsland, norður íyrir land
a8 vestan til Hull.
3. Júll—Goðofoss, norBur um land
og vestur til Leith.
6. Júll—Lagarfoss, austur fyrir
land a8 sunnan, til Leith.
10. júll—Gullíoss, beint tfl Kaup-
mannahaínar.
16. júll—Botnla, beint til Leith.
2. ágúst—ísland, Beint til Leith.
13. ágúst—Botnla, nor8ur um land
a8 vestan_ til Leith. «
14. ágúst—Gullfoss, beint til Leith.
31. ágúst—fsland, beint til Leith.
8. sept.—Lagarfoss, norður um
land a8 vestan, til K.hafnar.
13. sept.—Gullfoss, beint til Leith.
25. sept.—Botnia, beint til Leith.
2. okt.—fsland, beint til Leith.
23. okt.-^-Gullfoss, beint til Bergen
og Kaupmannahafnar.
25. okt.—Botnla, nor8ur um land
a8 vestan, til Leith.
10. nóv.—ísland, beint til Leith.
30. nóv.—Gullfoss, beint til Kaup-
mannahafnar.
4. des.—GcdSafoss, norður um land
a8 vestan, til Leith.
5. des.—Botnia, beint tii Leith.
16. des.—ísland, beint til Leith.
Fer8aáætlanir gufuskipa Eimskipa-
félags íslands og Sameipaða gufu-
skipafélagsins, er eg nýbúinn aS fá
og birti nú þennan útdrátt úr þeim.
H. S. Bardal.
Œfiminnmg.
\xtú. Helgu Jónsson síðast frá
Ri'verton, Man.
Eins og áður hefir verið getið
í Möðunum andaðist hún að heim-
ili tengdasonar síns og dóttur,
Ben og Kristínar Hendrickson,
449 Burnell St., hér í bæ, 10. dag.
janúar mánaðar í vetur.
Fáein orð um hina látnu fara
hér á eftir:
Hún var fædd 20. apríl, 1857 í
Króktúni á Landi í Rangárvalla-
sý^lu. Foreldrar hennar voru
jþau hjónin Arn'björn Jörundsson
og Guðlaug Sæmundsdóttir.
Helga var tvígift. hét fyrri
máður hennart Lýður, ibróðir
Jóns Þórðarsonar. kaupmanns í
Reykjavík. Þau eignuðnst tvo
syni, er annar þeirr,a Guðmundur
dáinn (1909) en hinn, pórður, er
kaupmaður í Reykjavík, eigandi
Jóns pórðarsonar verzlunarinnar.
Seinni maður hennar var Jón
Jónsson frá Hnjúki í Vatnsdal.
Bjuggu þau á Veðramóti, RejmL
stað og Hjaltastöðum í Skagafirði.
Þau eignuðust 7 börn, og eru iþrjú
þeirra nú á 'lífi: Jón Lúther í Los
Angeles, Cal., Kristín Hendrick-
son, sem Helga dó hjá og áður var
getið, og Sigríður gift O R. Phipps
í Edmonton, Alberta.
Árið 1900 fluttist hún vestur
um haf með ibörnum sínum. Krist-
ínu, Lúter og Páli, sem nú
fyrir nokkrum árum er dáinn, en
Sigríður kom vestur sex árum
síðar. Var Helga lengst af í
Nýja íslandi, í Árdalsbygð, Isa-
foldarbygð og síðast nokkur ár í
Riverton. Var hún nottckur á«*
ráðskona hjá Snorra Jónssyni,
sem nú er dáinn.
Heiga sáluga var iengst af
hraust kona, en fyrir þremur ár-
um kendi hún sjúkdóms þesi,
innvortis krabbamein, er leiddi
hana í gröfina. í síðastliðnum okt-
óber mánuði kom hún til Winnr-
peg og var gerður á henni hol-
skurður. Var hún ‘ um tíma á
hinu almenna sjúkrahúsi bæjar-
ins, en síðar flutti hún til dóttur
sinnar. Fékk hún enga bót en
alt leiddi til hins eina.
Hún var jarðsungin af séra
Rúnólfi Marteinssyni 16. jan. Að-
al athöfnin fór fram á 'heimili
dóttur hennar þar sem hún fékk
hvíldina. Hin dóttir hennar,
Mns. Phipps frá Edmonton, var
einnig viðstödd ásarnt noikkrum
öðrum.
Helga sáluga var góðum gáfum
gædd bæði til líkama oj. sálar,
sérlega skýr kona og að því slkapi
föst í skoðunum. Enginn eótti
gull í greipar hennar er leitaðist
við að umturna sannfæringu
hennar. öll' framkoma hennar
•bar vott um festu og þrótt. Lút-
erskri trúarskoðun hélt hún ó-
brjálaðri og var ætíð búin til
varnar gegn hverjum sem á móti
mælti. Var hún þar engu síð-
ur glögg en áköf.
1 síðustu legunni var hún fram-
úrskarandi þolrnmóð og hafði þá
yndið mesta af því. sem hafði
verið henni nautn um langt skeið,
en það var guðs orð.
par hafði hún fundið þann eina
veg, sem liggur til sáluhjálpar og
þann veg yfirgaf hún ekki.
Grímr Thomsen.
Framh. frá bls. 2.
Grímur kom að nokkru leyti
heim með brotin skip, að nokkru
leyti af eigin hvötum. Hann
notaði sér að tilefni breytingu á
utanríkisráðuneytinu, ,en í raun
og veru var hann orðinn þreyttur
á starfi sínu og baráttu, kom lítt
skapi sínu saman við valdhafana
og sá engin líkindi til þess ið
birta mundi framundan. Auk
þess dró Island hann að sér. Með-
an hann dva'ldi erlendis neytti
hann hvers tækifæris til þess að
bregða sér heim á sumrin, en u ar.
fór hann aldrei eftir að har'n
flutti búferlum iheim.
Hvernig fórst nú Grími að wra
Álftnesingur? Hann var kom-
inn af þeim árum, sem umhverfið
hefir úrslitaáhrif á menn, var
kominn í sínar skorður, og áhrif-
in urðu ekki sterk. Hann var
nú með fólki, sem talaði «kki
eins vel og hann, varð að gefa
meira enn hann þá, og það vildi
til. að af nógu var að taka. Bæði
á alþingi og í samkvæmum sóaði
hann andríki sínu og fyndni, en
skotspænir voru þar oft skeytun-
um varía samboðnir. pau yrk-
isefni sem umhverfið hafði að
bjóða. færði hann sér sjaldan í
nyt. Honum verður það að vísu
á, að yrkja fáeinar vísur um and-
stæðinga sína og eitt kvæði um
auka útsvörin í Álftaneshreppi.
Það minnir mig á, að Bólu Hjálm-
ar varð að yrkja um hrossakjöts-
verð í 'AIkrahreppi, >— og ibendir
um leið til þess, hvert hefði orðið
hlutskifti Gríms í skáldsttcapnum,
ef hann hefði alið allan aldur sinn
sem fátækur sjómaður þar suður
á nesinu.
En einmitt á Bessastöðum fékk
Grímur fult næði til þess að
byggja sér sinn heim á sína vísu,
og oft í sjiálfráðri andstæðu við
umhverfi og samtíð. Hann hélt
áfram að lesa þau rit, sem hrifið
höfðu ihug hans ;í æsku, fékk alt
af nýjar bækur og tímarit og jók
í elli við mentun sína með því að
sökkva sér niður í grískar bók-
mentir. Þar fann hann iheim,
sem að ýmsu leyti mintu á ís-
lenzku fornritin. nærri sjálfum
upptökum menningar seinni alda,
frá þeim tímum. sem menn voru í
eínu börn og spekingar. En á
öllum lestri sínum fer hann ekki
í mola, því hann skapar sífelt
sjálfur um leið og tengir saman
andstæðurnar í mentun sinni og
reynslu með því að glíma við að
fella hugsanir og sýnir í ramm-
íslenzkt form. Hann er eins og
sverðasmiðurinn, sem hann sjálf-
ur hefir lýst:
Áður var eg víða á ferðum,
varla fer eg nú af bæ,
áður hjó eg oft með sverðum,
út eg nú og til þau slæ.
Honum er þessi líking töm um
skáldskapinn. Um þýðing
Stormsins eftir Eirík Magnússon
segir hann, að hún sé kaldhömruð
og á henni sjáist hvert hamars-
högg og hvért þjalarfar. En um
sálma Hallgríms ’Péturssonar, að
þeir séu einsteyptir og heilsteypt-
ir, en þar á móti hægsorfnir og
seinfægðir. það væri rangt að
segja um Grím, að hann hafi ver-
ið skáld fremur af vilja en mætti,
en hitt er satt, að hann var skáld
bæði af vilja og mætti. Hann
var fremur “hagsmiður bragar”.
eins og Bragi Boddason kallaði
sjálfan sig, en innblásinn söng-
vari. petta sést berlega á því,
að hann yrkir meira í elli sinnr en
æsku, sleppir sér aldrei, velur
yrkisefni miklu oftar að yfirlögðu
ráði en eftir geðkvæmdum líðandi
stundar. Kvæði hans eru sann-
kallaðar “ljóðfórnir”, utan 0g of-
an við dæ-gurþrasið, íögð á altari
listarinnar með hreinni lotningu.
En í kvæðunum isést þó minst af
því, sem Grímur fórnaði. Því að í
kringum þenna aldna sverðasmið
var kvikt af myndum og hugsun-
uip, en af því sem gttóði 4 aflinum
og sindraði í síuéi komst ekki
annað í kvæðin en það, eem dreg-
ið var gegnum ihið þröngva laðar-
auga íslenzkrar braglistar — og
það var Grími jafnvel enn þrengra
■en mörgum öðrum. En mikið
af auði hins aldna þular fylgir
verkum hans eihs og geislabaug-
ur, svo að óákveðin kvæði leiftra
milli lína hinna kveðnu.
Beztu vini sína hygg eg, að
Grímur muni eignast meðal þeirra
íslendinga. sem dvelja svo lengi
erlendis, að iþeir neyðast til þess
að fara að mæla gildi íslenzkrar
Mrs. Young þyngist um
þrjátíu og fjögur pund.
- I 1 4—
Kveður Tanla chafa veitt sér
fulla heilsu eftir að alt ann-
að brást.
“Eg vóg að eins hundrað og þrjá-
tíu pund, var orðin 'hræðilega
kinnfiskasogin og veikluleg. En
sían eg fór að nota Tanlac er eg
orðin ihundrað og fjörutíu og átta
pund. Kinnarnar eru rjóðar eins
og á skólastúlku og í síðastliðin
15 ár, hefir mér aldrei liðið jafn-
vel,” s'egir Mrs. Bella Young. að
98 Cathcart St., Ontario.
“Síðasta sjúkdómsárið var eg
orðin reglulegur aumingi, taug-
arnar voru allar úr lagi, matar-
lystin sama og engin og höfuð-
verkur og magapína kvöldu mig
nótt sem nýtan dag. Stundum
var eg svo máttfarin. að eg gat
naumast reimað skóna mína, hvað
þá heldur sint innanhúss störfum.
“Tanlac veitti mér skjótt góða
matariyst og á skömmum tíma
þyngdist eg um 44 pund. Aldrei
fæ eg lofan Tanlac sem verðugt
er.”
Tanlac fæst hjá öllum ábyggi-
legum lyfsölum. Varist eftir-
stælihgar. — Tanlac Vegetable
Pills, eru náttúrunnar bezta með-
ai við imeltingarleysi. Fást 1
öllum lyfjabúðum.
menningar á alþjóða mælikvarða.
Æltli þeir að fara að fá glýju í
augun af menningarljóma stór-
þjóðanna, þá er gott að leita til
skáldsins gamla á Bessastöðum.
Hann var sjálfur enginn heim-
dragi, hann fékk ærið tættcifæri
til þess að reyna hverjar taugar
tengdu hann fastast við land sitt
og þjóð, og hann valdi togan*1 í
kvæði sín í samræmi við þá
reynslu. Sú menning, sem var
svo máttug í eðli, að hún slepti
aldrei tökum á honum hvar sem
hann fór og dró hann að lokum
heim til sín aftur. hún er nú
orðin einum traustum þætti sterk-
ari eftir að hún eignaðist ihann
0g verk hans. Slíkir menn, ser,.
eru svo einstakir, að enga uppbót
er hægt að fá fyrir þá annarstað-
ar, er hinn nýji sáttmáli íslend-
mga, og vér höfum aldrei haft
annars sáttmála þörf til þess að
sanna tilverurétt vorn meðal
þjóðanna. Einmitt þess vegi.a
verður Grímur gott athvarf fyrÍT
(slenzka víkinga, hvar sem þelr
eiga í vök að verjast. Og lífsskoö-
un hans er ferðamanninum 'hcli:
að glúpna ekki fyrir smámunum,
ttcveða heldur en kveina, en muna
þó jafnan. að mannlegum mætti
eru takmörk sett. Um Helga
magra er sagt, að hann trúði á
krist hversdaglega. en hét á pór
til sæfara og harðræða. Hér skal
ekki farið út í að jafna Grími við
önnur íslenzk skáld, og mörg
þeirra eru vafalaust eins hentug-
ru hversdagslestur En hvenær
eignumst vér annað eins skáld,
sem betra er á að heita til sæfara
og harðræða? Sig. Nordal.
, —Eimreiðin.
""
Gat ekki borðað.
Stýfla á rót sína að rekja til
lifrarsjúkdómis. Sölt, olíur og
hin og þessi hægðalyf, geta
aldrei annað gert, en bráða-
byrgðarhjálp. —
Ef þér viljið fyrir alvöru
losna við þessa leið kvilla, þá
er um að gera að vera á verði
og taka fyrir rætur þeirra eina
skjótt 0g hugsanlegt er.
Mrs. Alvin Richards, R. R.
No. 1, Seeley’s Bay, Ont., skrif-
ar:
“í tvö ár þjáðist eg mjög af
meltingarleysi og stíflu. Matar-
lystin var sama sem engin og
þegar e gvaknaði á morgnana,
var andardrátturinn sýrður og
óeðlilegur. Eg notaði hin og
þessi hægðarlyf án árangurs.
Loks reyndi eg Dr. Chase’s
Kidney Liver Pills og þær voru
ekki lengi að koma mér aftur
til heilsunnar. Eg get því
með góðri samvizku mælt með
þessu ágæta meðali við hvern
sem líkt stedur á fyrir og mér.
Dr. Chase’s Kidney Liver
Pills, ein pill aí einu, 25 cent
askjan, hjá öllum lyfsölum eða
Edmanson, Bates & Co. Ltd.
Toronto.
-