Lögberg - 16.08.1923, Blaðsíða 4

Bla. 4
LÖGBERG, FIMTUDAGINN
16. AGÚST, 1923.
Jögberg
Gefið út hvem Fimtudag af The Col-
umbia Prest, Ltd.^Cor. William Ave. &
Sherbrook Str., Winnipeg, Man.
Talaiman N-6327 o* »-6328
Jón J. Bildfell, Editor
Ltanáskrift til blafc»in*l
♦THE ceiUIHBIA PRE83, Ltd., Box 3171, Wlnnipog. Hsn-
Utanáskrift riutjórans:
EDiTOR LOCBERC, Box 317Í Winnipsg, Efan.
Ths “Lögb»rK'• Is printad and publiahed by The
Coíumbte Preas, Limited. in the Columbla Block.
sss t> S67 Bfcerbrooke Street. Wlnnipeg, Manltoba
Hnignun í skáldskap.
Eftir Edwin Markham, LL.D..
Skáldverkin ættu að vera fögur iog sönn
lýsing á, lífinu. Skáldsagnahöfundarnir hafa
ekki meiri rétt til þess að bera út óhróður um
mapnfélagsheildina, heldur en eg hefi um ná-
granna minn.
Skáldsögur, þar sem höfundarnir gefa
hugsunum sínum og orðum lausan tauminn,
berast oss úr prentsmiðjum á Englandi og í
Bandaríkjunum. Eru þær sönn lýsing á lífi
hinna engil-saxnesku þjóða? Hafa þær nokk-
urt verulegt gildi? Sýna þær hugsunarhát.'
þjóðanna eins og hann er, og sýna þær hinar
andlegu hugsjónir, sem eru ráðandi aflið á
bak við hið hversdagslega líf mannann^?
Þó maður gjöri ekki annað en líta á þess-
ar skáldsögur, kemst maður ekki hj^ því að
ganga úr skugga um, að þær ern fullar af
girndar ástríðum, rangsnúinni afstöðu karla
og kvenna hvórt til annars, .— að þær flytja
inn í lífið straum, sem eitrar og eyðileggur alt
sem hann snertir.
Höfundar þessara skáldsagna slíta af sér
öll bönd gætni og hógværðar liðins tíma. Þcir
álíta sig og þá. sem þeim fvlgja, merkisbera;
hins sanna frelsis. Þeir hafna algjörlega hin-
um andlegu hugsjónum lífsins. Þeim finst líf-
ið vera einn glamrandi hjólhringur (Merrv-go-
round), sem snúist eftir fyrirfram ákveðinni
hrinerhraut. Hvað er ást. hrvgð, vndi, metn-
aður? Það er að eins verkfæri, eða efnafræði-
leg hreyfing í hinu eilíflega breytinga lögmáli
lífsins.
Þar er ekki að finna neina haldgo^a heim-
speki. enga eggjandi hugsjón—ekkert nema
fvrir]itningarfu]]a efnishvggiu. Sögurnar,
sem verða til í þessum gróðurlausa og kalda
iarðvegi, viðurkenna ekkert lögmál annað en
hin síngjörnu lög einstaklingsins, sem hremma
en vilia ekki bera ábyrgð.
Háfleygar hugsjónir og hugprýði, eru þar
ekki til. Það sem þessir höfundar kalla elsku,
er ekkert annað en hinar dýrslegu hvatir
hiarðanna, eða hið þægilega samsafn kvenna-
búranna. Alt það sem trúarbrögðin og hin
æðri hugsjón í skáldskap hefir harist fvrir síð-
an að menn hættu að eiga heima í hólum og
jarðgöngum, er af þeim skafið út. Aðal-
áhugi þeirra fvrir eðlisbheytingu kynþáttannn
er frá sjúkdómafræðilegu sjónarmiði og þó oft-
ast í umhverfðri og sjúkri mvnd, aklrei sem
helgur levndardómur tilverupnar.
Þessir menn fylla sögur sínar með try]l-
ingslegri skemtana fýsn, sem þeir nefna “fram-
för í skáldskap”. Samt bvggja þeir sögur sín-
ar r« jafn ósönnu sambandi karla og kvenna og
átti sér stað á dögum Rómverja, þegar þeir
voru lægst fallnir siðferðislega. Við finnum
sama andrúmsloftið í þeim og umkringdi Mess-
alina í bragða viðskiftum hennar og Heliogab-
alus í hans dýpstu spillingu. Lnndúnaborg var
aldrei oins dýrsleg og Róm; samt sem áður er
það sumt af bókmentum frá tíð Elizabetar,
sem sker eyru vor nú'.
Dessir afvegaleiddu rithöfundar sjý ekki
lífið í réttri mynd.
Lífið alt er réttmætt starfsvið listarinnar,
— hið lægsta jafnt og hið æðsta. Hví eru þá
sumar bækur kallaðar óhollar og sumir rithöf-
undar í aftnrför og verk þeirra eitruð og
eyðileggjandi fyrir sálarJíf annara?
Eyrir þá sök, að þeir rithöfundar sýna ó-
sanuar myndir af lífinu. Þeir ná qkki sönnu
heildar yfirliti yfir lífið, því heildin felur ekki
að eins í sér þann efnishyggjulega sannleika,
sem minst hefir verið á, heldur líka hngsjónina
sem bregður Ijósi æilífðarinnar upp yfir þann
sannleika. ídealiska hugsjónin fullkomnar efn-
ishyggjupa, realismusinn sýnir hinar æðri hug-
sjónir og möguleika. Þess vegna er realisminn
einn ekki sönn mynd af lífinu, hann skilur eft-
ir þýðingarmesta þátt þess.
Þetta sýnir, hvar þessir nýju realistar fara
villur vega. Þeir hlanda ekki saman þýí ídeal-
iska við sinn realistiska sannleika. Þeir gera
ekki nóg-u góða grein fyrir hinni síðustu hegn-
ingu, sem þeir verða að taka út, er brotlegir
gerast, eða að glæpurinn kemur þeim æfinlega
í koll, sem fremja hann. Eg meina samt ekki,
að þeir þurfi að prédika þetta og afleiðingar
þær, sem því fylgjá. Þetta alt er hægt að sýna
í hinum eðlilega gangi lífsins og hinum skað-
legu afleiðingum verkanna. Það þarf að eins
að gera það vel.
Mér finst, þó allir verði mér máske ekki
samdóma, að hin eðlilega og sanna aðferð við
að sýna atvik lífsins, komi fram í sögu Suder-
manns, “Söngur söngvanna.” Þar er oss sýnd
kona, sem er á vegi glötunarinnar — á leið nið-
ur í skarn og skömm sökum misbrúkaðs ásta-
lífs. Við sjáum hana síðast, þar sem hún sit-
ur umkringd öllum hugsanlegum þægindum, en
rænd allri sinni æsku og hugsjónum, — að eins
kjötstykki mókandi í þægindum eins og köttur
x sólskini. Sudermann lætur mann, án þess að
viðhafa neina prédikun, finna til þess, að hin
ægilega hegning sé ekki fólgin í neinum utan-
að komandi atvikum, hwldur sé orsökiua til
henuar að finna í oss sjálfum.
Dirfska í framsetning, jafnvel eins og hjá
Hogarth, er fyrirgefanleg, ef klúryrðin eru
ekki notuð til þess að setja fram einhverja
hugsun, sem er í samræmi við þau, heldur til
þess að skýra æðri hugsjón, — skafa út sorann.
Það er alt leyfilegt, sem er oss til aðstoðar að
greina á milli þess, sem er holt og óholt.
Þessi nýja tegund skáldskaparins byggist
algjörlega á kynférðisspursmálinu eins og
Freud heldur því fram: “Afl undirvitundar-
innar lækkar” og “hinar ytri kringumstæður
þrýsta”, kemur í stað réttlætistilfinuingar,
frjáls vilja, skyldu, heiðurs og annara ástæða
liðinnar tíðar.
í þessari nýju Freudian sálarfneði eru
breytingarnar' forlög í kerfi, þar sem undan-
tekningarnar eru gerðar að almennri reglu,
liðnir viðburðir fyrir þá, sem eru að gerast,
hið afbrugðna fyrir hið algenga, hið óvissa
fyrir hið ákveðna. Hinum viðkvæmustu o$
leyndustu verkefnum andans eru settar skorð-
ur, eins og þau væru partur af bifreiðarvél.
Þessi nýja stefna í. skáldskapnum sýnist
gleyma ]>ví, að hið æðra og dýpra líf mannanna
er viðkvæmt og breytilegt, og höfundar hans
gleyma því líka, að verkefni þeirra er að sýna
þrá manna eða vonbrigði, og sýna oss árekstur-
inn milli ástríðu holdsins og andans og gjöra
alt þetta á þann hátt, að öllum verði ljóst hið
óaðskiljanlega samband á milli lyndiseinkana
manna og lífs-ávaxtanna eða lífs takmarka
þeirra. Það er vísindamannanna einna, að
útskýra hin viðkvæmari atriði sálarfneðinnar.
Sagna-skáldskapurinn er meira en smá-
ritlingar. Skáldsagna rithöfundarnir verða að
sjálfsögðu að þekkja sálarfræðina — verða
sérstaklega að vita, að það er óslitið samband
á milli hins innra og ytra manns, — verða að
vita, að andlitssvipur manna er spegill sáiar-
innar. Hver vðruleg breyting, sem verður á
sálarlífi manna, verður brátt stimpluð á ásjónu
manna. Ef úlfs eðlið er ríkast í sálum manna,
þá skín úlfurinn út úr augum þeirra. Ef svíns-
eðlið er þar ríkast, þá sýnir það sig brátt í svip
þeirra, og hrín í rödd þeirra. Skáldsagnahöf-
undarnir verða að vita, að iífsforlögin eru
bergmál af lyndiseinkunnum þeirra. (^rh.).
Framþróun eða bylting.
Maður heyrir varla svo á> tal manna, eða
les fréttagrein í blaði eða tímariti, að ekki só
verið að taia um ástandið í heiminum.
Menn tala um harðæri og ilt útlit, skuldir
og skatta, örðugleika við framleisðlu og óhag-
stæða markaði.
Menn tala um auðkýfinga og yfirgang
annars vegar, en hins vegar um kúgun og und-
irokun.
Menn tala um það, sepi mönnum finst að,
þrengi mest að í lífinu,‘Vim það, sem er í veg-
inum fyrir því, að þeir geti notið lífsins á þann
hátt, sem þá fýsir.
Menn hafa nú reyndar gert þetta í marga
mannsaldra og halda víst áfram að gjöra það
í marga mannsaldra enn, þvý sú hugsun er eðli-
leg, þegar hún er í jafnvægi við framþróunar-
möguleikana.
En nú virðist hugsun svo margra hafa
gleymt ekki að eins því jafnvægi, heldur líka
öllu jafnvægi.
TTugsanir manna .eru orðuar svo æstar, að
þær flæða fram eins og vatnsfall í vexti, og
vilja sópa öllu steini lóttara. sem verður á
vegi þeirra, úr skorðum og öllu samræmi.
Hugsunin er orðiu svo æst, eða bráðlát, að
hún krefst að það, sem áður þurfti tugi ára
til að framkvæma, sé nú framkvæmt á einu
augabragði, og ef það fæst ekki með góðu, þá
er sjálfsagt að láta kné fylgja kviði og gera
það með illu.
Menn eru orðnir svo hraðfara, að þeir
vilja hlaupa á undan hinni eðlilegu framþrónn.
hinum hægfara breytingum, og komast alla leið
í einu hendings kasti.
Þetta er eitt af erfiðustu viðfangsefnum
nútímans, að menn eru búnir að skifta á f og b,
—það er framþróun fyrir bvltingu.
Byltingarhugsnnin og byltingarþráin er
húin að koma" fleáfn hinu fyrra fyrirkomu-
lagi úr skorðum, og mikill hluti afls þess, semi
mennirnir eiga yfir að ráða, gengur nú í sókn
og vörn á milli hins eldra fyrirkomulags ’og
hinnar áköfu byltinga framsóknar.
Þessi byltingarþrá er ekki sérkennileg fyr-
ir neinn sérstakan flokk í mannfélaginur Hún
hefir gripið þá alla að meiru og minna leyti.
, Stjórnmálamennirnir hafa gefið henni
lausan tauminn víðsvegar um heim. Prest-
arnir hafa breitt faðminn út á móti henui,
verkalýðurinn hefir orðið heillaður af henni og
háskólakennararnir hafa látið hana hlaupa með
sig í gönur. i
Nú rétt nýlega var nafnkunnur fræðimað-
ur, Dr. Alexander Meiklejohn, forseti Amherst
h.'«skólans, að ávarpa stúdenta ]>á sem útskrif-
uðust frá þeiin skóla og aðra, sem þar voru
giðstaddir, og kom þá*sv0 megn gremja frar,
hjá honum'í garð hugsunarháttar þess, sem
honum fanst ráða hjá Bandáríkjaþjóðinni,' að
- honum >ar vikið frá embætti. Þó hefir sjálf-
sagt verið mikill sannleiki í orðum hans, en
byltingahugsunin har hann ofurliði, eða svo
hefir skóla^tjóm hans fundist. A meðal ann-
ars fórust doktornum þannig orð: “Lýðveld-
ishugsunin er horfin úr huga Bandaríkjaþjóð-
arinnar. Hugsun þjóðarinnar snýst enn um
eigin hagsmuni, auð, stöður og mannvirðingar.
Þjóðin verður að læra að hugsa um annað en
þetta, en á langt í land með að ná því tak-
marki.”
1 þessum orðum er mikið af sannleika, en
Dr. Meiklejohn er svo ákafur að ná þessu lýð-
veldis takmarki, að hann missir sjónar á. hinni
hagnýtu aðferð og veikir málstað sinn fremur
en styður.
Skólanefndin sj'álf, sem rvék doktomum
frá embætti, viðurkennir, að Dr. Meiklejohn
hafi í ræðu sinni bent á atriði, sem betur mættu
fara, en ráðin, sem hann hafi bent á, séu ófram-
kvæmanleg án þess að fyrirkomulagið, sem uú
ætti sér stað, færi alt á ringulreið, og það gæti
riðið stofnuninni að fullu.
Ritarí West, við hermannaskólann í West
Point, lét í ljós svipaða hugsun og var í huga
doktorsins, þegar hann sagði: “Eg óttast af-
leiðingar stríðsins, sem til vor em komnar.
Menningu heimsins er hætta búin.”
Doktorinn hefir auðsjáanlega séð þessa
hættu líka, en hann vill komast hjá henni með
því að fljóta með námsfólki sínu á öldu hins
hraðstíga hugsunarhátts, og hlaut því að verða
.fyrir þeim árekstri, sem nú er orðinn.
Með því, sem hér að framan hefir verið
sagt, er ekki meiningin að halda fram kyrstöðu
kenningum. Þær eru jafn hættulegar og hylt-
inga hugsanirnar. En á milli þeirra tveggja
andstæðna er þriðja leiðin, stilt og. hóflegt
framhald, skynsamlerg og eðlileg framþróun,
og á þá leið þurfa allir að komast og það sem
fyrst.
Mismunandi eru meiningar manna um það,
hvernig því takmarki verði náð. Sumír halda'
því fram, að bezt sé að láta gamminn geysa þar
til hann rekur sig á og kemst ekki lengra. Það
hefir verið reynt á Rússlandi.
Aðrir segja, að trúarbrögðin séu eina
hjálparmeðalið, og fyr en þau nái svo valdi
yfir lífi mannanna, og þeir beygi sig í lotning
fyrir þeim, sé ekki jafnvægis að vænta í þessu
efni.
Enn aðrir líta til lagapna og vonast eftir,
að þau verði til þess að leysa þjóðimar úr
þessum ægilegu álögum, sem þær eru komnar
í, og víst er um það, að mikið af ólagi því, sem
á er komið í þessu efni, á rót sína að rekja til
lotningarleysis fyrir lögum guðs og mauna.
Og ef menn vildu minnast þess, að taka sér
til fyrirmyndar það sem Richard Hooker sagði
um þau á sextándu öldinni, þá gætu þau orðið
mörgum að liði, en útskýring hans á þeim var:
“Lögúiium verðiir ekki gefin minni ríður-
kenning en sú, að þau eiga upptök sín hjá guði,
andi þefrra er samræmi heimsins. Allir hlutir
á himni og jörðu Mta þeim, hinn lítilmótlegasti
finnur til verndar þeirra og vald þeirra nær
til hins voldugasta.”
Mundu ekki lögin í þessu ljósi vera úr-
lausn flestra spursmála mannanna?
Tapaði Bretland stríðinu?
Tapaði England, aðgreint frá nýlendum
sínum, stríðinu mikla?
Þannig spyr öldunguriun Oscar Browning
við King’s College, Cambridge, og fullyrðir
um leið, að uppleysing brezka veldisins hafi
verið fyrirsjáanleg fyrir 25 árum, með Suður-
Afríku styrjöldinni.
Látum oss snöggvast varpa augum að því,
hve miklu England hefir tapað á' síðastliðnum
tíu árum.
Arið 1913 mátti svo heita, að öll brezka
þjóðin, að undanteknum litlum hundraðshluta,
væri vinnandi. Nú er 1,200,000 manna og
kvenna, er horfa fram á atvinnuleysi um ófyr-
irsjáanlegan tíma.
Árið 1913 nægði því sem næst biljón dala í skött-
um til þess aS mætá útgjöldum hinnar brezku þjóSar.
ÁriS 1923 nema skattálögur fjórum biljónum.
ÁriS 1913 nam þjóSskuld Breta þremur og
hálfri liiljón dala. Nú er hún komin upp í fjörutíu
biljónir.
Árið 1913 átti Bretland stórfé hjá Bandaríkja-
stjórn og hlaut af því mikla vöxtu. Nú eru orSin
hausavíxl á þessu, því nú skuldar Bretland Banda-
ríkjunum og greiSir þeim vöxtu af láninu. Bret-
land endurgreiðir lániS átölulaust, en í þungutn
þönkum þó. ' ^
Áriö 1913 var brezka þjóhin alment viSurkend
ómótmælanlegur leiðtogi nýlendna sinna. Nú í dag
njóta nýlendurnar fullveldis. Canada undirskrifar
sína eigin samninga viS erlendar þjóöir og hefir auk
■ þess fengið heimild til ræöismanna- og sendiherra-
sambanda út um heim.
Þótt Bretar hafi énn yfirhöndina á Egyptalandi
og Indlandi, hafa þeir þó óSum verið aíS slaka til, er
sannast bezt af því, að yfirráS þeirra þar eru nú. háö
persónulegu samþykki.
ÁriS 1913 stóS Bretland í bandalagi viS jap-
önsku þjóSina. Nú er það bandalag úr sögunni og
japanska þjóöin virðist augsýnilega standa betur a®
vigi. Og nú er brezka þjóðin komin á þá skoSun, aB
til /þess aö geta varitt Ástralíu og Irldland, sé óum-
flýjanlegt aö gera Singapore aö virkjaborg og flota-
stöö.
Áriö 1913 varö Bretland að horfast í augu viö
þýzka bryndreka, sem nú eru aö vísu úr sögunni.”
Brezki flotinn var til skamms tima svo fullvaldur á
heimshöfunum, að þjóðin taldi síg öldungis örugga,
,að því er áhrærði vistaflutning til lándsins, sem og
gegn árásum á land' sitt. Nú vikur þessu alt ööru-’
visi viö. Nú er brezku þjóöinni ljóst, aö svo aö segja
hver einasti nágranni hennar, getur ráöist á hana með
loftflota og jafnvel tiltölulega fái^ kafbátar geta
' hamlaö mjög vistaflutningi til landsins. Bretland er
Hætt aö vera eyland. *
Árið 1913 var Bretland í bandalagi viö Frakka
Hvað um
Morgundaginn
HORlFIÐ þér fram á ókomna tím-
ann með sannfæring og vissu?
Yfir oss alla koma þær stundir er
starfsþrótturinn linast og ágóði vinn-
unnar minkar. J?á er það að eins
eitt, sem komið getur í stað núver-
andi inntekta—sjóður sá, sem þér
nú með ásetningi og dugnaði eruð
færir um að safna fyrir framtíðina.
Nú er Iiin æskUega tíð til þess að
safna í varasjóðinn
THE ROYAL BANK
O F CANADA
Höfuöstóll og viðlagssj. .. $41,000.000
Allar eignir. . ....... $5x9,000,000
F319
og Rússa. Nú er Bolshiviki stjórn á Rússlandi, alt
annaö en vinveitt Bretum. Fóstbræöralagið viö
Frakkland er ekki einungis aö syngja sitt síöasta vers,
heldur sýnist blátt áfram vera aö snúast upp í tor-
trygnislegar, innbyrðis ásakanir.
Eins og nú standa sakir, er brezka þjóðin í ákafa
aö byggja loftflota, sem ekki einungis á aö jafnast
viö, heldur skara frm úr loftflotum sinna fyrri banda-
þjóöa.
Áriö 1913 var Bretlandi enn stjórnaö af hinum
sögufrægu gömlu flokkum, frjálslynda flokknum og
íhaldsflokknum. En 1923 er hvergi pólitiska fótfestu
aö finna, — stjómmálakerfið komiö á ringulreiö.
Enginn flokkur er viss um framtíöarfylgi í landinu.
Verkamannaflokkur, alt annaö en árennilegur, meö
allskonar æsinga-kveikjur innan vébanda sinna, er
kominn fram í dagsljósið. Þannig hefir þá stríðið
veriö “unniö”.—Currcnt Opinion.
Ástœðurnar
fvrir því að hugur íslenzkra bænda
hnegist til Canada
57- Kafli.
Þótt menning Sléttufylkjanna
þriggja sé ung, hafa íbúar þeirra
fyrir þetta frá 1&—30 dali ekr-
una. ' ^ Má í flestum tilfellum
komast að mjög vægum afhorgun-
ar skilmálum. Ræktuð !lönd
kosta vitanlega sumstaöar nokkuð
meira og fer það alt eftir því í
hverju helzt umbæturnar liggja.
Einnig má fá mikiö af bújörðum
til leigu, fyrir vissa hlutdeild í
ársarðinum.
þó gilda ástæðu til þess að vera
. upp með sér af skólafyrirkomu-
'laginu. Skólaráðsmenn annast
u'm framkvæmdir í hverju skóla-
héraði um sig, að því er upp-
fræðslu barna áhrærir, en yfir-
umsjónina hafa mentamáladeildir
fylksstjórnanna með höndum.
Öll börn á skólaskyldu aldri, eiga
frjálsan aðgang að skólunum, án
tillits til þjóðernis eða trúar-
bragða. Til sveita eru börnin
venjulegast flutt í skólann ýmíst
í vögnum eða bifreiðum. Er
6líkt til ómetanlegra þœginda
ölilutn aðstandendum,* en veitir
börnunum jafnframt vernd gegn
kulda. Aðsókn að þeim skólum,
er slíkt fyrirkomulag hefir verið
viðhaft, hefir aukist stórkostlega-
í öllum stærri bæjum eða borg-
um, er að finna miðskóla, þar
sem unglingar að loknu barna-
skólanámi, geta búið sig undir
mentun við hina æðri skóla. Svo
má heita, að kensla á skólum
þessum sé ókeypis. þess má geta
að Manitobaháskólinn er hefir að-
setur sitt í Winnipegborg, er hin
elzta stofnun slíkrar tegundar í
Vesturlandinu. *
Búnaðarháskólar hafa Vverið
settir á fót í hverju hinna þriggja
Sléttufylkja um sig og hafa þeir
komið að ómetanlegu gagni. Þang-
að sækja ungir sveinar og meyj-
ar utan úr sveitum, í þerm til-
gangi að afla sér sem víðtækrast-
ar þekkingar á öllu því, er að
búnaðarvísindum lýtur. Við
skóla þessa, eru deildir er veita
stúlkum tiláögn í húsgtjórnar-
fræðum og heimilis hagfræði- öll
hugsanleg rækt er lögð við skóla
þessa. Skólabyggingarnar - sjálfar
eru forkunnar fagrar og áhöld
upp á það allra fullkomnasta. Af
búnaðarskólunum hefir Vestur-
landið fengið marga sína ágæt-
ustu menn. —
Á það hefir áður verið drepið,
að Vesturfylkin væru fyrst og
frevnst akuryrkjulönd. þetta er
ómótmælanlegur -sannleikur, en
hinu má jafnframt ekki gleyma,
að framleiðsla verksmiðjuvarn-
ings, er mjög að fara í vöxt og
nemur árlega svo miljónu'm skift-
ir. Ný og ný iðnfyrirtæki er
stöðugt verið að setja á fót er
þrífast vel og spá góðu um fram-
tíðina. Mikið er um hveiti-
mýlnur í öllum Vesturfylkjunum,
svo og slátrunar og niðursuðu-
hús. Ennfremur er framleitt
vnikið af fyrsta flokks múrsteini
til byggiaga, 0. s. frv. pá eru
og eigi allfáar verksmiðjui;, er
búa til búnaðaráhöld, girðingz
vír, leðurvarning, föt, sápu og
margt fleira. —
Mikið er af góðum landeignum
í Sléttufylkjunum, sem kaupa má
Eitt af því, sevn væntanlegir
innflytjendur ættu að festa í
huga er það, að hinar miklu og
margvíslegu umbætur siðari ata
hafa gert það að yerkum, að erf-
ið'leikar landnámsáranna þekkjast
hér ekki lengur, að minsta kosti
ekki nema þá að litlu leyti. Valöa
hin afar fullkomnu flutningstæki
þar miklu um.
Sléttan vestræna býður engum
heim upp á ekki neitt. Hún
borgar iðjumanninum, handtök
sín vafningalaust.
Skilyrðin til akuryrkju og
griparæktar í Sléttufýlkjunum,
mega heita með öllu ótæmandi.
Þá má heldur ekki gleyma fiski-
vötnunum, sem einnig hafa í sér
fólgnar stórkostlegar auðsupp-
sprettur.
Þeir, sem æskja frekari* upp-
lýsinga um Canada, snúi sér til
ritstjóra Lögbergs, J. J. Bildfell,
Columbia Building, Cor. William
og #herbrooke, Winnipeg.
Frá Islandi.T-
Ferðáhugleiðingar.
Hér fer engin ferðasaga á eftir
þó að titilinn gæti bent í þá átt.
En fyrir ýmsra hluta sakir lang-
ar mig til að skrafa við fleiri um
ýmislegt sem mér datt í hug og
fyrir augu bar í nýlega afstaðinni
ferð minni um Dala- og Stranda-
sýsilur.
Eg hafði aldrei fyr farið um
norðurhluta Dalasýslu og Strand-
ir. En áður hafði eg ferðast
uvn flestar sveitir landsins, að
undanteknum aðallega Skafta-
fellssýslunum og Vestfjörðum. Eg
hafði ,því aðstöðu til að bera sam-
an kjör manna og búnaðarhRetti i
þessum héruðum og í fjölmörgu'm
öðrum héruðum á landinu Getur
slíkur samanburður orðið fróð-
ilegur.
Strandasýsla og norðurhluti
Dala eru yfirleitt heldur fáfarn-
ar sveitir af utanhéraðs 'mönnum.
Þær liggja úr helztu þjóðbraut-
um. pess vegna munu þær
vera mörgum lítt kunnugar.
En mér virtist svo margt eftir-
tektavert að sjá og heyra þarna
norður frá, svo margt sem bein-
línis gæti or^ið til fyrirmyndar
fjölfarnari héruðum, að mig
langar til að tala um það.
Ferðasaga verður það engin,
eins og sagt var, heldur “sundur-
lausir þankar,” og gripið á efni á
víð og dreif.
Árgæskan-
Rétt er að slá einn varnagla
iþegar í byrjun.