Lögberg - 23.08.1923, Blaðsíða 2

Bls. 2
LÖGBERG, FIMTUDAGINN
23. ÁGÚST, 1923-
Ekki unt að fá hjálp.
par til hún tök að !nota
“Fruit*a-tiveo'J
Meðalið búi ðtil úr ávöxtum.
R. R. No. 1, Everett, Ont.
“Eg hafði þjáðst árum saman
af Dyspepsia, lifrar og nýrna
sjúkdómum og fékk enga bót fyr
en af “Fruit-a-tives” þeim á eg
nú að þakka heilsu mína.”
Mrs. Thomas Evans
“Fruit-a-tives” geta að eins
borið jafn blessunarríkan á-
rangur, því þeir eru búnir til á
heilnæmasta jurtasafa. Enda eru
“Fruit-a-tives” filægasta imeðilið
Fruit-a-tives” eru góðir á bragð-
ið og lækna skjótt, sé þeir rétti-
lega notaðir.
50c. askjan, 6 fyrir $2.50,
reynsluskerfur 25c. Fást í öll-
um lyfjabúðum, eða Ibeint frá
Fruit-a-tives Limited, Ottawa,
Ont.
Mennin|m í afturför,
eftir
William Dudlcv Faulke.
gulls og gimsteina skarti.
Siðferðis meðvitund innan fjöl-
skyldanna sjálfra dofnaöi og
hvarf. Hjónaskilnaðir voru tíðir
og það var ekki ótítt, að kunningj-
ar og vinir skiftu konum eins og
þegar menn hafa hestakaup.
Virðingin fyrir borgaralegum lög-
um hvarf og alda glæpa og gjör-
ræðis velti sér yfir þjóðina.
Eftir 'að Sesar var myrtur, gekk
þjóðin í gegn um þrettán ára inn-
byrðis ófrið og allslags stríð, unz
Octavíus kom til valda og tókst að
koma lagi á. Þegar hann dó, var
rómverska ríkið aftur komið í gott
horf. Eftirmaður hans hugsaði
meira um vald, virðingu og glys,
en velferð þjóðarinnar. Vald
Senatsins fór þverrandi undir
stjórn Tiberíusar, Caligula, Neros
og Domitaus. En undir stjórn
manna eins og Vespasian, Trajan,
Hadrian og Antonines tókst aftur
að koma á friði og velmegan um
stundarsakir.
Það er ljóst, að valdsbreyting sú
sem átti sér staö hjá þjóðinni, fyrst
frá þjóðþingi til senats, svo frá
senati til keisaraveldis, er leitun
eftjr betra og þróttmeira stjórnar-
fyrirkomulagi, trygging út á við og
hagsæld þjóðarinnar í heild.
Ef við berum ástandið, eins og
það var þá, saman við ástand
mannkynsins eins og það er nú, þá
verðum við að viðurkenna, að Výð
fvrnefnda var að mörgu leyti
betra. Hætta af útlendum stríðum
átti sér þá að minsta kosti ekki
Stað.
En stjórn eins manns á svo víð-
ta.ku riki hlaut að enda með slysi.
Gibbon bendir skýrt á afturför
og framsókn tevtóniska flokksins.
Kristindómurinn, fY-m ) Cbn-1
stantinus innleiddi, varð brátt
dogmatiskur og umburðarlaus. Of-
sóknir voru tíðar, og á meðan
þessu fór fram, fóru misgjörðir
stjórnarvaldanna sívaxandi. Vest-
ur og austur hluti ríkisins keptu
um völd og virðingu. Germönsku
flokkarnir veittu Rómverjum
hverja árásina á fætur annari.
Skattlöndin týndu tölunni og eftir
að rómverska ríkið náði sér um
stutt tímabil undir stjórn Justinian
keisara, féll það og yfir Vestur-
lönd lagðist hið ægilega miðalda-
myrkur.
Vcyklegar framfarir á meSal
vor eru ímyndun.
Látum oss nú berá saman það,
sem vér fáum lært af Rómverjum,
við vora eigin menning.
Það eýnist ef til vill óviður-
kvæmilegt að tala um afturför með
hinar miklu verklegu framfarir
vorra tima fyrir augunum. En
þegar að er gætt, þá hafa margar
af Uppfyndingúm vorra daga haft
mikið meira ilt en gott í för með
sér. Öllum er ljós skaðsemi neð-
ansjávar bátanna. Efnafræðin hef-
ir fundið upp ný lækningameðul,
en hún hefir líka fundið upp eit-
urgasið og sprengiefni, sem ekkert
stenzt við, og svo loftförin, sem
géra mönnum svo undur þægilegt
að nota það. Myndahúsin hafa
hvað ef^r annað leitt menn út á
ftril glæpa, með þvi að sýna að-
ferðir, sem þeim áður voru ókunn-
ar, og bifreiðirnar eru þægilegt
verkfæri til þess að komast í burtu
frá hendi laganna.
Það, að þægindi og munaður
hefir aukist, meinar ekkert fremur
að heimurinn sé að batna, heldur
en að bygging lauganna miklu að
Caracella eða Diolectian meinti, að
Rómverjar væru að verða meiri og
betri.
Veruleg framför eða afturför
byggist á andlegu ástandi fólksins,
og í þá átt bendir óhrekjanleg
reynsla, að afturförin sé nú marg-
visleg og tilfinnanleg, eins og eft-
irfýlgjandi athuganir sýna.
1. Að^il kjarni allrav þessara
hugleiðinga er heimilisbandið. Nú
hefir því verið gefinn laus taumur
þjóðinni til stórskaða. Eins og
fyrrum i Róm, þá var það mjög
sterkt í Bandaríkjunum, sérstak-
lega á fíð Púrítananna og frum-
byggjanna. Það er að vísu satt.
að enginn mundi kæra sig um að
hverfa aftur til þess heimilisaga,
sem þá átti sér stað. Lausn kon-
unnar úr þeim læðingi, sem hún
var áður í, var réttlát og til heilla
fyrir mannfélagið í heild. Konan
á að hafa hönd í bagga með manni
sínum með uppeldi barnanna í
æsku og á ungdómsárurn þeirra.
En losið á heimilum hefir gengið
lengra en menn gerðu sér grein
fvrir, fyrir hundrað árum síðan.
Eljótfærni manna í að giftast og
óheppilegar afleiðingar af þeirri
fljótfærni og hve auðvelt er að fá
hjónaskilnað, hefir átt mikinn þátt
í losi því, sem á heimilislif fólks
er komið.
f fjölda mörgum héruðum hefir
hlutfall hjónaskilnaða við gifting-
ar verið ægilega hátt.
2. Fylgifiskur þessa loss á
heimilisböndum, hefir mentunin
sýnt sig áð vera. Eldra fyrir-
koulmagið í mentun var óneitan-
lega óaðgengilegt i vissa átt, eins
oafn bessa blafs er nefnt. 60c. askj-, . t ' • ; „*r__ 'H:r
an t öllum lyfjabúSum, eCa.frá Ed-1 °b n^a er 1 a0rar att,r.
manson, Mates & Co., L«td., Torontó. I HoOSier School Master helst
Samanburður sögunnar er ávalt
ófullkominn og stundum villandi.
Samt er það með slíkum saman-
burði, að sagan færir oss sínar á-
byggilegustu lexíur. Afturför og
fall hins rómverska ríkis hefir
þegar gefið heiminum margar slík-
ar lexíur. Samt sem áður gefur
samanburður á menning þeirrar
þjóðar og byrjun afturfarar henn-
ar við menning vorrar tíðar, á-
kveðnari bendingar, en sú lexía
hefir nokkru sinni áður gefið. Á
síðustu ríkisárum Markúsar Aur-
elíusar, eða á timabili því, sem
Gifcbon telur upphaf á afturför
híns rómverska ríkis, þá hefði ver-
ið erfitt að koma Rómverjum til
þess að trúa því, að ríki þeirra
væri að falli komið. Rikið hélt
sér enn að öllu leyti, vald þess var
oskert. auðlegð þess í fullum
blóma, og hagur þjóðarinnar hafði
blómgast 'undir stjórn Nerva,
Trojan, Hadrian og Antónianna.
Gibtwn kemst þannig að orði: “Ef
maður þyrfti að tiltaka vist tíma-
bil i sögu mannkynsins, þegar á-
nægja og afkoma mannanna hefir
náð mestum þroska, þá mundi
maður óhikandi tiltaka timabilið
frá því að Dimitian dó og þangað
til að Commodus kom til valda.
Hinu viöáttumikla Rómaveldi var
þá stjórnað af einvaldsherrum á
hinn hagkvæmlegasta hátt.”
Upphaflega voru Rómverjar
landbúnaðarþjóð, með herskyldu á-
lcvæði fyrir alla karlmenn. Heim-
ilið var hjartapúnktur þjóðfélags-
ins og var heimilislífið þar nán-
ara en i nokkru öðru landi. Vald
konungsins yfir þjóðinni var eins
algjört og vald húsbænda yfir
heimilum sinum. Þegar um yfir-
gang og harðstjórn var að ræða,
frá hendi konunganna, þá voru
þeir reknir frá völdutn og striðií^.
sem út af því reis á milli aðalsins
og alþýðunnar, stóð í tvö hundruð
ár, unz að alþýðan bar sigur úr
býtum. Hinir nýju senatórár urðu
brátt ráðríkir, og ekki leið á löngu
áður en alþýðan hafði mist vald
sitt í hendur þeirra og þeir voru
orðnir stjórnendur hins róm-
verska rikis. Þegar Hannibal fór
með her sinn í síðara Punic strið-
inu á hendur þeim, þá var það hin
sterka þjóðræknismeðvitund þjóð-
arinnar, sem bar hana gegn um
þá eldraun.
Rotnun þjóðarinnar fór að gera
vart við sig með hinu aukna valdi
rikisins. Skattheimta af yfirunn-
um löndum, lamaður her, fjár-
dráttur, mútur. rán i fylkjum rík-
isins og lveima fyrir, auðs sam-
dráttur vissra manna í stórum stíl,
cg landeignir, voru einkenni þess
timabils. Þrælahald og korn frá
öðrum löndum, sem inn var flutt,
eyðilagði landbúnaðinn á ítalíu að
mestu.
Hin forna marggyðistrú dofn-
aði og dó, en i stað hennar reis upp
hjá hinum þroskaðra parti fgjóð-
arinnar efasemda heim^pekis-trú.
Mannfélags fyrirkomulág þjóðar-
innar breyttist mjög og hún hvarf
í burtu frá lýðveldis hugsjónum
sinum. Gracchus reyndi að opna
augu senatoranna fyrir ofríki til-
tölulega fárra manna á meðal
þeirra, en varð ekkert ágengt, og
Sulla hélt fram sinu striki. Júlí-
us Sesar rak Pompey frá völdum
og gjörðist keisari. Ræðismenn
rikisins gengu kaupum og sölum.
Stjórnlaus eyðslusemi'átti sér stað
í húsabyggingum, klæðaburði, mat,
Rb I / r R Pö gerir enga til-
B UI.L5?ln raun út < bláinn
meC þvt a8 nota
Dr. Chase’s Ointment vi8 Eczema
og öSrum höSsjúkdömum. paö
græöir undir eins alt þesskonar. Ein
askja til reynslu af Dr. Chase's Oint-
ment send frí gegn 2c írímerki, ef
refsingin og lærdómurinn í hend-
ur. Áhersla var lögð á utanað
kunnáttu og nokkur áhersla lögð á
bókmentir og stærðfræði. Svo
fórum við að heyra að sú kenslu-
aðferð væri ónýt og óviðeigandi.
Utanaðlærdómurinn væri lítils
virði, hugmyndin um að æfa minn-
ið með því að læra grisku, latínu
og stærðfræði byggi ekki nemand-
ann undir þau viðfangsefni lífsins,
sem hann yrði að msfta. Nemand-
inn yrði að efla hæfileika sína
eins og honum væri eiginlegast, að
ekki ætti að troða lærdómnum i
hann, heldur að leggja rækt við
hans eigin hugsun. Sjálfsþroskun
varð að slagorði á vörum manna
og nemervdurnir voru látnir sjálf-
ir ráða að miklu leyti hvað þeir
lærðu. Allar greinir mentunar-
innar varð að gera aðgengilegar og
lckkandi fyrir nemandann. Menn
þóttust að síðustu hafa fundið
hinn konunglega veg sem til ment-
unarinnar lægi.
í öllum þessum breytingum er
ýmislegt nytsamt að finna. Sjálfs-
þroskun og einstaklingseðli er
hvorutveggja ósegjanlega mikils
virði, en þessi nýmæli voru svö
bráðþroska, að þau tóku fyrir
kverkarnar á hinum fyrri grund-
vallar atriðum mentunarinnar.
Gott minni er oft aðal skilyrði
fyrir þróttmikilli afkomu. Sá
hæfileiki að geta munað og geymt
atriði i huga sér, sem eru þýðing-
armikil og snerta hin daglegu við-
fangsefni manna, er ómetanlega
mikils virði fyrir alla afkomu
manna.
Eitt atriði er samt enn þá þýð-
ingarmeira og það er, að hafa vald
á vilja sínum. jafnvel þegar menn
þurfa að láta á móti sér—að hafa
þrek til þess að leysa af hendi ó-
geðfelt verk með gleði. Sá, sem
þannig hefir vald yfir sjálfum sér,
honum er hægt að treysta til þess
að leysa af lwndi skylduverk lífs-
ins með sóma, og mentafyrir-
komulag það, sem litla áherzlu
•eggur á aga og reglusemi, fer’ á
mis við eða sleppir því atriði, sem
er þýðingarmest allra sérstakra
atriða mentunarinnar. Þjóðarheill-
in byggist að langmestu leyti á
stritvinnu og hinn uppvaxandi
nventalýður hefir ekki hæfileika til
að beygja sig undir aga hennar, þá
er hann ekki vel undirbúinn lifs-
sta^f sitt. Sjálfsviljinn verður á-
valt að haldast i hendur við sjálfs-
afneitunina. (Frh.)
Jchannes Ásgeir Jón-
atansson Lindal.
Fœddur 22. ágúst 1860.
Dáinn 1. ágúst 1923.
“N'ú er skarð íyrir skildi.
Nú er svanurinn nár á tjörn.”
Þótt Ásgeir dveldi hér í Victoria,
B.C., mest af tímanum, síðan hann
kom að heiman, þá var hann einn
a'í þeim Vestur-íslendingum, sem
bezt var þektur á meðal þess fólks,
sem les blöð okkar og tímarit hér
vestan hafs. Tilefnið til þess eru
hin mörgu hugljúfu kvæði og vel-
gerðu vísur, sem hann orti og sem
birzt hafa af og til í blöðunum.
Hann aflaði sér fjölda vina með
ljóðum sínum.
Hinn blossandi ættjarðarþrá, er
hann bar í brjósti og sem ætíð kom
í ljós, jafnt í viðræðum, ritum og
ljóðum hans, gaf honum sérstak-
an blæ og skapaði í hugskotum
þeirra, sem þektu manninn eða
lásu rit hans og kvæði, sérstakar
skoðanir um hantj og vinarþel til
hans.
Lát hans hlýtur þess vegna að
vekja bæði eftirsjá og söknuð í
brjóstum fjölda fólks, bæði vestan
hafs og austan.
Jóhannes Ásgeir var fæddur í
Miðhópi' í Miðdal í Húnavatns-
sýslu. Forcldrar hans voru Jón-
atan og Kristín, sem þar bjuggu
langan tíma. Er ættin kynsæl og
vel kunn. Mörg af systkinum Ás-!
geirs fluttu vestur um haf, en öll í
eru nú dáin nema einn bróðir, Jón-
atan Lindal að Thornhill, Mani-j
tba. Ásgeir kom að heiman árið
1887. Dvaldi hann fyrstu árin í j
bygðinni nálægt Gardar, N. Dak., I
en flutti síðan til Alberta 0g átti j
heima í Calgary um ’ tíma. 1891 j
settist hann að í Victoría, B.C., og
bjó þar alt af síðan. Árið 1903
giftist Ásgeir og gekk að eiga
Steinunni (Jónsdóttur) Júlíus.
Hún er fædd og uppalin á Akur-
eyri, er systir þeirra bræðra: Jóns
Júliusar í Selkirk, Man., K. N.
Júliusar að Mountain, N. D., og
Bjarna Júlíusar í Winnipeg; en
systir hennar er Elinora Júlíus, for-
stöðukona á “Betel”, Gimli, Man.
Asgeir og Steinunn eignuðust tvo
drengi: Jakob A. Victor, nú 19 ára,
og Joseph C. Harper, 16 ára; sem
báðir eru efnilegir piltar.
Ásgeir hafði borið vanheilsu
o^krankleik um langan tíma. Síð-
ustu tvö árin var hann lítt fær til
starfa. Ágerðist lasleiki hans
smámsaman frá byrjun þessa árs.
í siðustu viku júní varð hann al-
varlega veikur. Læknar gátu ekk-
ert gjört nema gefa honum deyf-
andi meðöl. Álit lækna um það,
hverrar tegundar sjúkdómur hans
væri, var aldrei gert opinbert. En
það er haldið af mörgum, að inn-
vortis krabbamein hafi dregið
hann til dauða.’
Hann lá þungt haldinn í fimm
vikur og dó þ. 1. ágúst. Jarðar-
förin fór fram þ. 4. að viðstöddum
flestum íslendingum, sem í Vict-
oria búa.
Frá leiðinu’ hans sést fram á
sundín,
þar sólskinið dansar á vog
og heiðri á himinhvelfing
um haustnótt sjást norðljósa flog.
Hann liggur hjá lundinum græna,
sem lykur um dáinna reit.
En andinn, sem ei verður grafinn,
á íslandi flýgur um sveit.
Þvi, hér dvaldi’ hann sem dæmdur
i útlegð,
—á dýrðlegri Kyrrahafsströnd,—
þótt árunum eyddi hér lífsins,
hans önd þráði feðranna lönd.
Hann sá, og verðleikum virti
vorblíöu’ og fjallanna trygð,
•sem Vesturhafsströndin væna
vefur um sérhverja bygð.
En sál hans og lund alt af lysti
að lita sitt ættland á ný.
Og orð hans og yrkin kröftug
alt af hneigðust að því.
Svo—laus við ferlega fötra,
sem fátækt og vanheilsa bjó—,
andinn, sem ei verður grafinn,
flaug heim, yfir lönd, yfir sjó.
Ljúft verður lúðum höldi,
að líta’ yfir sveit um þádag
°g yrkja sinn hróður um ísland
alt fram á sólarlag.
Victoria, B.C., 12. ág. 1923.
Christian Sivertz.
Þú sigur barst og sæmd úr þeirri
för,
sem seint mun gleymast félags-
bræðrum þínum.
Því þér tókst nokkuð þeirra’ að
bæta kjör,
með þíðleik, gætni’ og mælsku-
rökum fínum.
Eg óska’ af hjarta ykkur, kæru
hjón,
til allra heilla, bæði nú og síðar.
Hjá ykkur sneiði ávalt böl og tjón,
svo allar stundir verði gleðiblíðar.
Og börnum ykkar gæfan gangi
með,
í gegn um lífið, ást og sælu
þrungið.
Og svo með vinsemd yður öll eg
kveð,
því út nú hefi eg litla braginn
sungið.
/. Ásgeir J. Lindal.
Athugascmd: — Kvæði þetta er
sent Lögbergi til birtingar, að höf-
undinum látnum, vegna þess að eg
hafði látið tilleiðast að lofa þvi,
við marg-itrekaða beiðni hans,
.meðan hann lá banaleguna, án þess
að eg hefði séð kvæðið.
Christian Sivertz.
BlueRibbon
COFFEE
Just as good as the
Tea
Try It,
TIL HJÓNANNA
Christians og Elihborgar Sivertz
°g _
Skúla og Halldóru Johnson,
í Victoria, B.C.
Ort í tilefni af 30 og 40 ára gift-
ingarafmæli þeirra í maí 1923.
Nú vil eg heilsa ykkur ljóðum í,
fyrst engin mun hér völ á skáldum
góðum,
en óður hver mun ykkur gleði ný,
þvi yndi mikið hafið þið af ljóðum,
og visu skilið einnig eigið þið.
á ástarinnar sigurglaða degi,
er mörgu fögru minningarnar við
þið minnist glöð á hjúskaparins
vegi.
Að geta litið liðinn æfidag
með ljúfu geði, þökk og glöðu
hjarta,
og aftur sungið æskumorguns brag
í aftankyrð, við röðulskinið bjarta,
er frábærlega fagurt líf og gott,
sem fæstum hlotnast, því er ver og
miður,
en um það finst mér alt þó bera
vott,
að ykkur hafi veizt sá lífsins friðut
Því ást og friður alla tima bjó
í ykkar hýra, kæra, prúða ranni.
Og því við ykkur oftast lífið hló,
því ást og dugur, blessun flytja
manni.
Já, séu hjónin samhent alla tíð,
og samúð, ást og friður hjá þeim
ríki,
þá verður æfin þeirra björt og blíð,
sem byggju þau i sjálfu himnaríki.
Þið voruð ávalt glöð og gestrisin
og gleymduð aldrei kærum feðra-
slóðum.
Sjá, aldrei deyr út æskugróðurin,
þótt öðrum, síðar, búi menn hjá
þjóðum. *
Og börnin glöddu hjörtu ykkar æ,
með ást og1 hlýðni, dug og reglu-
semi.
En það er önnur blessun mest í bæ,
að börnin, frjásleg, alt hið góða
nemi.
Þú hefir, Christian, eins og kunn-
ugt er,
með alúð lengi stýrt hér verkamál-
um.
Og fyrir það þér þökk og heiður
ber,
því þar varð oft að ganga’ á ási
hálum.
Og sendur varstu’ á verkamanna
þing-
er vandamálum þurfti úr að greiða.
Þar virtu allir vitran íslending,
er verkalýð til sigurs reyndi’ að
leiða.
Og sendur varstu’ á sambands-
stjórnar fund,
er sí-versnandi verkamálin fóru.
Menn vissu vel, hve lipur var þín
lund,
og létt þér var að tala við “þá
stóru.” iV
Prestastefnan.
Dagan 26«—28 júní fór fram
hin árlega prestastefna hér í
bænum. Hófst hún með guðs-
þjónustu í dómkirkjunni þriðju-
daginn 26.., kl. 1-, þar sem Kjart-
an prófastur Helgason prédikaði,
og hafði tekið sér að texta: Lúk.
19, 1—10. Á eftir prédikun voru
allflestir prestanna sameiginlega
til altaris, en Eggert prófastur
Pálsson þjónaði fyrir altari.
Prestastefnuna sóttu alls 43
prestvígðir menn, auk biskups:
8 prófastar, 23 sóknarprestar, 3
aðstoðarprestar, 1 fríkirkjuprest-
ur og 4 uppgjafaprestar, 2 guð-
fræðiskennarar háskólans og einn
kristniboði frá Indlandi (Einar
Hoff prestur), og 3 guðfræðikandi
datar. En fundir munu að
jafnaði hafa verið sóttir af 35—
4C manns.
Klukkan 4 síðdegis var .presta-
stefnan sett í fundarsal K. F- U.
M. Var fyrst sunginn. sálmur, og
síðan flutti biskup bæn. þá á-
varpaði biskup fundarmenn og
bauð þá alla velkomna, þar á
meðal sérstaklega hinn danska
kristniboða, prestinn séra Hoff,
er hingað væri kominn af tilmæl-
um hinna tveggja trúboðsfélaga
hér í bænum, til að fræða menn
um trúboðsreksturinn i kristni-
boðslöndunum.
Því næst gaf biskupinn yfirlit
yfir liðna árið, frá því að síðasta
prestastefna var haldin- Mintist
hann þar þriggja presta, er látist
höfðu á árinu: séra Magnúsar
porsteinssonar á Mosfelli 0g upp-
gjafaprestanna tveggja, þeirra
séra M'agnúsar próf. Andrésson-
ar á Gilsbakka 0g séra Janusar
próf. Jónssonar í Hoiti. Enn-
frevnur fjögra látinna prestekkna
þeirra, Steinunnar Vilhjálmsdótt-
ur Sívertsen frá Útskálum, Mettu
Einarsdóttur frá Stafafelli, Ragn-
hildar Bjargar Metúsalemsdóttur
frá Hjaltastað og Steinunnar
: Einarsdóttur frá Þingmúla.
Að eins einn prestur hafði sagt
af sér á árinu, séra Jón Thor-
! steinsson á pingvöllum, eftir 37
I ára prestskap, en við hefði bæst
einn, svo að tala hinna þjónandi
presta væri hin sama og í fyrra,
alls 108, en 3 aðstoðarprestar. En
þar sem embættin væru nú alls
113, og tveir prestar í einu þeirra,
] væru nú sex prestaköll, sem
stæðu óveitt: .Staðarhólsþing,
Mjóifjörður, Bergstaðir Landeyja
þing, Staður í Steingrímsfirði og
Mosfell í Mosfellssveit. Á ár-
inu hafði farið framt prestakosn-
ing í 5 prestaköllum, nú síðast á
þingvöllum, þar sem Guðmundur
prófastur Einarsson hefði hlotið
lögmæta kosningu og væri því
réttkjörinn prestur, þótt ekki
| hefði hann enn hlotið veitiugu
hins háa stjórnarráðs fyrir
prestakallinu. Nýjir prófastar
hefðu á árinu verið skipaðir í
Húnavatns prfóastdæmi, séra Jón
Pálsson á Höskuldarstöðum og í
A JSkaftafeIIs prófastdæmi séra
ólafur Stephensen í Bjarnarnesi.
Þá skýrði biskup frá yfirreið
smni um Eyjáfjarðar prófast-
dæmi (og meðál annars för sinni
til Grímseyjar, þar sem ekki hefði
komið biskup síðan í daga Guð-
mundar góða, eða í 700 ár), og
nokkurn hluta KjaJ’arnesprófast-
dæmis. t— Drap stuttlega á af-
skifti síðasta aiþingis af kirkju-
’/nálum og fjárveitingum til kirkj-
unnar þarfa, mintist á aðfinslur
sem fram hefðu komið í einu af
blöðum vorum í sambandi við
kirkjulíf þjóðarinnar, sem þótt
þær væru sízt af Öllu réttmætar
oí? bygðar á þekkingarskorti, ættu
að vera prestum aukin hvöt til
þess að vera áhugasamir um
kirkjunnar hag og árvakrir og
skylduræknir í starfi sínu. Slíkt
væri heppilegasta svarið við slík-
um aðfinslum af hvaða hvöt sem
þær annars væru sprotnar, en
það væri ekki vort meðfæri að
dæma um hvatir manna. Loks
mintist biskup á vaxandi áhuga
manna á því að fjölga kirkjum,
endurreisa þær, þar sem þær
hefðu verið lagðar niður og reisa
nýjar þar sem engin hefði verið
áður, svo og á frjálsa kirkjulega
starfsemi, sem lang mest kvæði að
í Reykjavík og þar í sa'mbandi
við K- F. U. M. par hefðu t a.
m. verið haldnar 28C1 samkomur
á árinu auk sunnudgaaskóla sam-
komanna 36 isunnudaga ársins.
Auk þess fjöldi smáfunda.
Eftir stutt fundarhlé skýrði
biskup frá Synodusfjár til 4 upp-
gjafapresta og 46 prestekkna og
voru tillögur hans samþyktar um-
ræðulaust- Alls komu til út-
hlutunar 9290 krónur (2 þús. kr.
minna enn í fyrra). Ennfremur
gerði biskup grein fyrir hag
prestekknasjóðs og lagði fram
reikning yfir sjóðinn- Væri hann
nú (við síðustu ára’mót) orðinn
alls kr. 41563,18 þar af kr. 581,46
gjafir frá prestum. Enn frem-
skýrði ihann frá hag hins almenna
kirkjusjóðs- Hefði sjóðseign
um síðustu áramót verið kr. 239,-
755,34 og skiftist eignin niður á
123 kijjkjur. Af sjóðeign væru
í lánum kr. 106587,99- Var þá
komið að kvöldverðartíma og
fundi slitið.
Klukkan átta og hálf flutti
séra Þorsteinn Briem erindi í
dómkirkjunni fyrir troðfullu húsi.
Efni þess var: Fórnin.
Miðvikudaginn 27. júní klukk-
an 9 var fundur settur með
sálmasöng og bæna flutningi.
Biskup gerði þá grein fyrir
messuflutningi og altarisgöngu á
liðnu ári með hliðsjón á skýrslum
prófasta og presta. Höfðu messur
orðið alt að 500 fleiir þetta ár en
árið á undan, eða rúmlega 4000
alls, að ótöldum þó nálega 80
guðsiþjónustum sem fluttar höfðu
verið af prestum þetta ár annar-
staðar en í kirkjum. í 27 presta-
köllum höfðu verið yfir 50 mess-
ur í 6 prestaköllum 60 og þar yf-
ir; Reykjavík 102, Görðum á
Álftanesi 65, Útskálum 64, Nes-
þingum 64, ísafirði 62, Stokkseyri
6C1, í 20 frá 46—49 í prsetakalli, í
21 frá 20—29 í prestakalli, í 19
prestaköllum 19 messur og þar
fyrir neðan. Fæstar messur á
landinu í Vallanesprestakalli 5.
Tala altarisgesta hafði og aukist
svo, að næstliðið ár hefðu þeir
orðið alls 4356. Loks gaf bisk-
up yfirlit yfir gifta, fædda og
dána árið 1922. Hjónavígslur
höfðu alls orðið 564 þar af 58
borgaralegar; 26 í Reykjavík, 9 á
Húsavík, 8 á Akureyri, 4 á Seyð-
isfirði, 3 á ’Sauðárkrók, 2 á ísa-
firði, 2 á Eskifirði, 1 á hverjum
stað fyrir sig, Hafnarfirði, Pat- j
reksfirði, Blönduós og Vestmanna í
eyjum. — Tala fæddra barna ■
2556, þar af voru 43 andvana fædd j
2207 skilgetin, 349 óskilgetin.!
Loks hefðu dáið á árinu alls 1263.
Eftir stutt fundarhlé var hald- j
inn prestafélagsfundur og verðurj
ekki skýrt' hér frá því «sem þar
gerðist.
Klukkan fjögur og hálf flutti
presturinn Einar Hoff kristni-
boðserindi: — “Ber íslenzku
kirkjunni skylda tfl að taka þátt
í alheims kristniboði?” en biskup
þakkaði ræðumanni erindið og
skýrði stuttlega frá hvernig
kristniboðsmálinu hefði áður 'ver- j
ið tekið hér á landi.
pvínæst flutti fríkirkjuprestur
Árni Sigurðsson erindi um “af-
stöðu pesta til bindindismálsins
eins og það nú horfir við.” Urðu
allmiklar umræður út af erinö-
inu og lauk þeim með því, að satn-
þykt var með 37 samhljóða at-
kvæðum svo hljóðandi tillaga:
“Prestastefnan telur það eitt
af beinum hlutverku'm kirkjunnar
manna, að vinna að algerðri út-
rýmingu áfengisbölsins ogVstuðla
að því, að íslenzka þjóðin geti
losnað sem fyrst aftur undan er-
lendum áhrjfurn ét bindindislög-
gjöf sína.”
Var þá komið fram á áttunda
tíma og því fundi slitið.
Klukkan hálátta flutti cand.
theol. Hálfdán Helga«on erindi i
dómkirkjunni fyrir fullu húsi um
indverska kristniboðann Sundar
Singh, uppvöxt hans, starfsemi og
kenningu-
Fimtudag 28. júní kl. 9 var
fundur settur á sama stað, sálm-
ur sunginn og bæn flutt,
Prófessor Haraldur Níelsson
flutti erindi um “Eitt af vanda-
málum Nýjatestamentis skýring-
arinnar.” Þakkaði biskup ræðu-
manni fyrir erindi hans.
Eftir stutt fundarhlé flutti
séra Halldór Jónsson á Reynivöll-
um, erindi um “Kirkjufeöng ” Þeg-
ar því var lokið var komið fram
að ‘matmálstíma og umræðum því
klukkan hálf þrjú.
Að loknum þeim umræðum,
flutti kristniboði E. Hoff annað
erindi um kristniboð: “Atvik frá
kristniboðsstarfinu í heiðnum
löndum.” pakkaði biskup í
nafni fundarins fyrir erindið.
pá skýrði cand theol Sigurb.
Á- Gísflason frá kristniboði sem
rekið væri í heiðnum löndum af
íslenzkum mönnum og með ís-
lenzkum fjárstyrk.
Eftir 5 mínútna hlé gerði bisk-
up grein fyrir gerðum hugvekju-
nefndar, sem skipuð hefði verið
í fyrra, og hugsanlegum aðferðum
til að eignast nýjar “prestahug-
vekjur,” svo og horfum á að koma
þeim út. Kotn fravn eindregin
ósk um að nefndin héldi áfram
starfi sínu. Þá gaf biskup
stutta skýrslu um samband ís-
lenzku kirkjunnar við þjóðkirkjur
Norðurlanda, lagði fram tilmæli
frá Norsk Præsteforening um að
sendur yrði fulltrúi héðan á aðal-
fund þessa prestafe’ags nú í
haust, skýrði og frá tilmælum frá
Sýíþjóð u’m fulltrúasendingu til
800 ára minningarhátíðar dóm-
kirkjunnar í Lundi og frá heim-
boði er danska prestafélagið hefði
gert séra Bjarna Jónssyni, er nú
væri ytra. Nokkrar umæður
spunnust út af þessari skýrslu.
biskups, sem- nokkrum fundar
manna þótti um of hlyntur nán-
ari kynnum vorum af dönsku
safnaðarlífi.
Að lokum flutti biskup skiln-
aðarávarp til presta út frá orðu'm
Páls postula í 2- Kro. 5, 18—20 og
flutti bæn. Var þá sunginn
sálmur og prestasefnunni slitið.
Um kvöldið voru flest allir
synodusmenn í samsæti heima hjá
biskup^ og stóð það til miðnættis.
—Lögrétta 18. júlí 1923.
Bakverkur
Bakverkur er bein sönnun
fyrir nýrna sjúkdómi.
Konur kenna oft ýmsu öðru
um og draga að leita hjáipar,
þangað til að örðugt er að koma
reglulegri lækningu við.
Brqf þetta sýnir og sannar,
sem og í flestum öðrum tilfell-
um, hve meðal þetta er stór-
merkilegt og hve fólki þykir
vænt um það.
Mrs. Albert Brunet, R.. R- No.
1, Ottawa, Ont., skriíar:
“Eg hefi notað Dr. Chase’s
Kidney-Liver Pills síðustu tvo
mánuðina, með því eg þjáðist af
nýrnaveiki — Eg hafði áður
reynt önnur meðöl, er ekki
bættu mér það allra minsta. Vin-
ur ráðlgði mér Dr. Chase’s Kid-
ne-Liver Pills, og við aðra öskj-
una fann eg á mér nokkurn
mun. Hefi í alt notað sex eða
átta öskjur 0 ger heil heilsu.”
Dr- Chases Kidney-Liver Pills,
ein pilla í einu, 25 cent askjan,
hjá öllum lyfsölum, eða beint
frá Edmanson, Bates og Co.,
Limited. Toronto.