Lögberg - 23.08.1923, Blaðsíða 1

Það er til myndasmiður
í borginni
W. W. ROBSON
AthugiS nýja staöinn.
KENNEDÍjBLDG. 317 Portage Ave. M6t Eáton
Mht
SPEIRS-PARNELL BAKINGCO.
ábyrgjast yður
fulla vigt, beztu vörur fyr-
ir loegsta vcrð sem veriÖ
getur. REYNIÐ ÞAÐI
TALSIMI: N6617 - WINNIPEG
35. ARGANGUR
WINNIPEG, MAN., FIMTUDAGINN 23. AGUST 1923
NÚMER 33
Helztu Viðburðir SíSustu Viku.
Canada.
íbúatala hófuðborgarinnar í
Canada, Ottawa, er í ár 156,323
eða rúmum 5000 hærri en í fyrra.
Akuryrkju sérfræðingur Mani-
toba stjórnarinnar, áætlar að
hveiti uppskera í Rauðárdalnum
muni a ðþessu sinni jafna sig upp
•x-ti'eð fimtán mæla af ekrunni.
Sex manneskjur voru teknar
fastar í Norður-Winnipeg um
bankafargan þetta hið síðasta
muni hafa í för með sér. Meðal
annars "ætur blaðið Manitoba
Free Press þess getið, að af þessu
muni að minsta kosti leiða það,
að stofnun hveitisölunefndar í ár,
'muni farast fyrir, með því félög
hinna sameinuðu bænda hefðu
haft meginið af viðskiftasam-
böndum sínum við banka þenna,
en nú væri orðið of áliðið sumars
til þess að leita fyrir sér annar-
staðar, að því er snerti starfsfé
til hinna fyrirhuguðu kornsölu
samtaka. — Fu'llnaðarskýrslur um
Yms verkamannafélög í Banda
ríkjunum, hafa þegar talið sig
mótfal'lin framboði senators Osc-
ars W- Underwood til forseta-
tignar. Telja hann ávalt hafa
verið óvinveittan 'málefnum
verkalýðsins.
Bretland.
miðja fyrri viku og sakaðir um hag téðg hankai hefir enn eigi
að selja ópíum og önnur
semdarlyf.
skað
Tveir starfsmenn strætisvagna-
félagsins í Winnipeg, voru nýlega
fundnir sekir um stuld á farseði-
um og dæmdir í tiu daga fangdsi-
Dómarinn kvaðst þeirrar skoðun-
ar, að þyngsta refsingin lægi í at-
vinnumissi manna þessara..
Col. Cooper, yfirumsjónarmað-
gerð verið heyrinkunn.
Allir ráðgjafar Ferguisson's
stjórnarinnar í Ontario, hafa ver-
ið endurkosnir gagnsóknarlaust.
Sameinuðu bændafélögin í Al-
berta, hafa kjörið eftirgreinda
menn til þess að veita forstöðu í
ár hinum nýju kornsölusamtök-
u'm: H. W- Wood, Calgary, W. J.
Jackman, Bremner, Stephen
ur við Stony Mountain í Manitoba,' Lunn, Pincher Creek; Col. C. W.
hefir fengið veitingu fyrir sams-
konar sýslan að New Westminst-
er, B. C. Eftirmaður hans við
Stony iMountain hefir verið skip-
aður William Meighen, bróður
Arthur Meighens fyrrum stjóin-
arformanns í Canada-
Sarah Cook, dóttir Mr. og Mr:-.
C. W. Cook í ÍMontreal, er nýtrú-
lofuð jarlinum af Haddington.
Mælt er að Alexander McLeod,
lögmaður frá Morden, Man-,
muni hljóta héraðsdómara em-
bætti það í fylkinu, er losnaði ný-
verið við fráfall Petersons dórn-
ara.
Arnold Dann organisti við
Grace kírkjuna hér í borginni og
einn af lærðustu söngfræðingum
hér um slóðir, er lagður af stað
til California og hygst að setjast
þar að fyrir fult og alt.
Landstjórinn í Canada, lávarð-
ur Byng of Vimy, .befir ákveðið
að dvelja í Quebec fylki allan
septembér mánuð næstkomandi,
ásamt frú sinni og föruneyti.
Sir Alexander LaCoste, fyrrum
háyfirdómari í Quibec, liggur
fyrir dauðans dyrum. Hefir
hann um 'langan aldur þótt einn
¦af mætustu mönnum þess fylkis.
Hann er nú rúmra 82 ára að
aldri-
Þrír menn voru nýlega teknir
fastir í Montreal og grunaðir um
að hafa verið viðriðnir banka-
ránið mikla í Toronto. Eigi hafa
nöfn þessara manna enn verið
#erð heyrinkunn.
Áköf haglhríð geysaði nýlega
um Brownley, Eyebrow, Indian
Head og Broadview héruðin í
Saskatchewan fylkinu og gerði
þar uppskeruspell, sem metin er
á hálf amiljón dala.
Látinn er í Vancouver, B. C,
Ijsrael I. iRuberiowerty, fertugur
að aldri, fyrsti maðurinn í því
fyiki, er hlaut Rhodes verðlaunin.
Hann var nafnkunnur lögmaður.
Fregnir frá Sudbury, hinn 15.
>• m., telja vinnufólkseklu i
norðurhluta þess fylkis svo til-
finnanlega, að til reglulegra
vandræða horfi.
Þær breytingar hefir stjórnar-
formaður sambandp.stjórnarinnar
ííert á ráðuneyti sínu að Hon-
James: A. Robb, fyrrum viðs'kifta
Táðgjafi, hefir tekist á hendur
forstöðu innflutningsmáladeild-
annnar. Hon T. A. Low, hefir
verið gerður að viðskiftaráðgjafa
en Hon E. M. MacDonald að her-
málaráðgjjafaj. Tveir hinir
síðarnefndu verða að sækja um
¦endurkosningu hvor í sínu kjör-
dæ-mi, með því að þeir höfðu átt
sæti í stjórninni án þess, að hafa
a hendi ákveðin embætti.
LaugardagsMöðin hinn 18. þ.
»• fluttu þær fregnir að Home
•bankinn í Canada væri ,hættur
viðskiftum sökum fjárskorts.
Hvað mikið tap af þessu kann að
nljotast, er eigi unt að spá nokkru
"m að sinni- Viðskiftatruflun
allvíðtæka, má ,þó búast við að
Robinson, Munson; Lew Hutchin-
son, Duhamel; C. C- Jensen, Ma-
grath; og Hans Lausen, CarsT
land.
Fullyrt er að Hon. ^laharg,
fyrrum landbúnaðar ráðgjafi
Martin stjórnarinnar í Saskatche-
wan, muni verða forseti hinnar
nýju kornsölunefndar þess fylkis.
Hinn 19. þ- m. brann ti'l kaldra
kola, Wawa hótelið að Muskoka,
Ontario. Níu manneskjur létu'
líf sitt í eldsvoðanum! en 25 hlutu
meiri og minni meiðsli.
Saskatoon fregnir hinn 19. þ.
m-, telja uppskeruskemdir af völd-
pyða í Norður-Saskatchewar:
ótrúlega litlar, þegar tekið er til-
lit til hinnar óhagstæðu veðráttu
síðustu vikurnar. Er ful'lyrt í'.ð
uppskera verði þar víðasthvar i
góðu meðallagi.
íbúatala Calgary horgar er nú
77,827, samkvæmt síðustu mann-
talsskýrslum. Árið 1884 áttu
segi og skrifa fimm hundruð sál-
ir aðsetur á þessum fræga stað
A'.bertafylkis.
Sir. William Meredith, háyfir-
dómari Ontario fylkis, liggur
hættulega veikur á Royal Vic-
toria sjúkrahúsinu í Montreal-
Bandaríkin.
Fyrrum neðri málstofu þing-
maður, C. Bascom Slemp frá Vlr-
gina, hefir verið skipaður einka-
ritari hins nýja forseta Calvins
Coolidge.
Bifreiðaverksmiðja Henry
Fords í D'etroit, Michigan, hefir
nú stofnað nýja aug'lýsingadeild,
ætlar sér framvegis að útbýta
sjálf auglýsingum njilli hinna
ýmsu blaða og tímarita víðsvegar
um heim. Næsta ár ætlar Mr.
Ford, að verja 7 miljónum dala í
auglýsingar.
90 námamenn 'létu líf sitt ný-
lega í námum Kemmerer kolafé-
lagsins að Wyoming. Sprenging í
námunum orsakaði þetta voða-
lega slys.
Bænarskrám rignir daglega inn
til Calvin Coolidge Bandaríkja
forseta, um að kveðja til auka-
þings hið bráðasta. Berast þær
'mest megnis frá bændum, er
telja landbúnaðinn kominn í
það vandræðahorf, að til stór-
slysa geti leitt, néma því að eins
að þing og stjórn skerist í leik-
inn tafartaust. Mælt er að for-
seti telji aukaþingskröfur á litl-
um rökum bygðar.
Ellert H. Gary, dómari og for-
seti American Iron and Steel fé-
'lagsskaparins mikla, hefir lýst
yfir því, að tólf stunda vinnu-
tími á dag í verksmiðjum þessum,
sé nú afnu'minn.
Landbúnaðarráðuneyti Bancfa-
rfkjanna, áætlar að kornuppskera
í ár, verði 28,000,000' mæla minni
en í fyrra.
Vegleg guðsþjónusta til minn-
ingar um Warren G Harding, hinn
nýlátna forseta Bandaríkjanna.
var haldin í Westminster Abbey.
Var konungsfjölskyldan brezka
þar viðstödd ásamt öðru stór-
menni.
Blaðið Westminster Gazette
te'iur það liggja í loftinu, að Col.
Harvey sendiherra Bandaríkj-
anna í Lundúnum, muni verða
kvaddur heim innan skamms- pyk-
ist hafa gilda ástæðu til að halda,
að Calvin Coolidge forseta og
sendiherranum muni greina al1.-
mjög á um utanríkismálin, þótt
þeir teljist að vísu báðir til sama
stíórnmálaflokksins.
Fullsannað þykir nú, að Sir
Reginald McKenna, muni hafa
r.eitað Baldwin yfirráðgjafa um
að takast á hendur fjármálaráð-
gjafaembættið.
Lady Rachel Cavendish, dóttir
hertogans af Devonshire, fyrrum
landstjóra í Canada, er nýlega
gift Hon. James Stewart, syni
jarlsins af Moray.
Eammon de Valera, foringi
lýðveldisflokksins írska, var ný-
lega tekinn fastur, þar sem hann
var að f.lytja ræðu í kjördæmi
sínu, og hneptur í varðhald. Var
þetta gert samkvæmt fyrirskipun
stjórnar hins óháða írs'ka ríkis —
Ires Free State. Misjafnlega mæl-
ist tiltæki þetta fyrir og hyggja
ýmsir að stjórnin muni fremur
veikjast við það í kosningunu'm en
hitt- Hundruð manna þyrptust
utan um de Valera þar sem hann
var handsamaður og vottuðu ^-hon-
um höllustu.
Útnefningar til írska þingsins,
fóru fram hinn 18. þ. m. Alls skal
kjósa eitt hundrað fimtíu og þrjá
þingmenn. Hafa lýðveldis-
sinnar 84 þingmannsefni en
istjórnarflokkurinn nokkra fleiri,
en kosningaleiðtogar hennar
æsktu eftir. Búist er við að
kosningarimman verði hin snarp-
asta, því góðum mönnum er á að
skipa úr hvorum flokki um sig.
prjú þingmanna efni fyrir Trini-
ty College hlutu 'kosningu gagn-
sóknarlaust, sem sé þeir Sir Jam-
es Craig, og háskólakennararnir
A'lton og Thrift.
< 'iuðm. Jóhannesson, er var«hér
nokkur ár sem verzlunarstjóri fyr-
ir Edinborgarverzlun, nú kaupmað-
ur á Eskifirði, hefir veriS útnefnd-
ur þýzkur vísikonsúll fyrir Aust-
urland.
Sambandsþing noröl. kvenna hélt
aðalfund sinn hér á Akureyri 2. og
3. þ.m. Að tilhlutun kvennanna
var haldin samkoma fyrir Heilsu-
hælissjóð Norðurlands. Las frú
Unnur P>jarklind fHulda) upp
kafla úr óprentaðri skáldsögu eft-
ir sig. Sigurður Jónsson skáld á
Arnarvatni las upp tvö gömul
frumsamin kvæði 0^ ungfrú Sig-
urborg Kristjánsdóttir frá Múla
tvö kvæði eftir GuCmund GuS-
mundsson. Í5íðast var leikið leik-
ritið "Óskastundin" eftir Kristinu
Sif,rfúsdóttur skáldkonu.
Sunnudaginn 8. þ. m. vildu til
tvö bifreiðarslys hér í bænum,
Tveir menn höfðu keypt sér bif-
reið og voru úti að aka í góSa veSr-
inu, en annar velti undir sér bif-
reiðiuni meS fólki í og hinn ók á
aðra bifreið er hélt til hliðar á
götunni og skemdi hana allmikiS.
Aleiðsl urðu engin.
Kuldar hafa verið undanfarna
daga og óþurkar. Er haíís sagð-
ur skamt undan landi og hefir tals-
vert hrafl rekið inn á Húnaflóa.
L*m 15 þús. tunnur pakkaörar
síldar eru komnar á land á Siglu-
firði og hér við fjörðinn (27J.
18. júlí lézt að heimili tengda-
sonar síns, Þorv. Helgasonar öku-
manns, ekkjan Sigurbjörg Kristj-
ánsdóttir, úr afleiðingum af slagi,
86 ára gómul. llin látna var um
langan aldur yfirsetukona og rækti
þann starfa með alúð og samvizku-
semi.— Þá er og nýlátinn bóndinn
Ingimundur Halldórsson í ólafs-
firði úr blóðeitrun. Hinn mesti
dugnaSar- og atorkuma'öur.
fTíminn, Rvík 14. júlj
Sorglegt slys vildi til um miðja
vikuna rétt við ElliSavatn. Þriggja
ára piltur, sonur Brynjólfs Björns-
r tannlæknis, datt af brú yfir
sveinsins sá slysið álengdar, fór út
í ána til að reyna að bjarga, en
varð þá hætt komin að drukna
sjálf.
E.imreiðina hefir Sveinn Sig-
urísson cand. theol, keypt af Ar-
sæli Árnasyni. Tckur hann sjálf-
ur viö ritstjórninni.
\'innuniaður frá Kirkjubæ á
Rangárvöllum, druknaði nýlega í
I iólsá.
' Ríkarður Jónsson myndhöggvari
er alfluttur aftur til'Reykjavíkur.
Frá íslandi.
CEítir íslendingi 13. til 27. júlij
Nýlega er látinn á sjúkrahús-
inu á SauSárkrók Sigtryggur Jó-
hannsson skipstjóri frá Ósi" Mesti
dugnaCar og sæmdarmaSur. Sömu-
lciðis er látin Pálina Bjarnadóttir.
kona Antons Ásgrímssonar. Vd
látin og myndarleg kona.
Milli útvegsmanna og háseta er
enn á ný risin uþp kaupdeila fyrir
síldarveiðatímann. Telja útvegs-
menn sig eigi geta goldiS nema 225
kr. á mánuði og 5 aura premiu ai
hverju máli, cn hásetar krefjast
hærri premíu. Hefir enn cigi nátSst
samkomulag um þetta.
Bygging á brúnum yfir Evja-
fjarðará er í bráSina lokiS eftir
símskeyti frá stjórnarráðinu. Eng-
ir peningar eru til verksins. \*ér
fundum sænska verkfræSinginn nú
að máli og tjáði hann oss, atS hald-
ið mundi verða áfram með sjálfar
brýrnar síðar meir, en vegarspott-
arnir milli brúnna myndu eigi verða
lagðir. Taldi verkfr. þetta l>eint
tap fyrir landiS alt aS 20 þús. kr.
Auk þess sem notkun brúarinnar
myndi seinka aS miklum mun. —
Geir Zoega landsverkfræSingur er
farinn til Reykjavíkur lil að ráða
fram vir málinu meS landstjorn-
inni. Er vonandi aS byggingu brú-
arinnar verSi haldiS áfram, því aS
mikiS lipgur viS fyrir Ixeinn Og
umhverfið.
Síldvciðaskipin héðan eru nú far-
in á veiðar og hafa sum þeirra
þegar fengiS ápætan afla. t.d. mun
Noreg hafa veitt um 000 tunnur
og Stella og Sjöstjarnan á sjöunda
hundraS hvor, og mörg skipanna
um 200 tunnur.
Þingið á eyjimni Mön.
I>ing tr kallaS saman á eyjunni
Mön 5. júlí ár hvert, sem, áður en
tímatalinu var breytt árið 1752,
bar upp á miSsumardag. Hefir
þing þaS veriS haldiÖ aS minsta
kosti í þúsund ár.
Þingstaðurinn er víst sá ein-
kennilegasti, sem menn vita af.
Þar er ekki aS sjá neitt skraut-
hýsi, sem kostaS hefir miljónir
punda og sem menn verSa aS borga
þunga skatta til þess aS halda viS.
1 lóll eiun, eða hæð, er á eynni,
sem Tynwald-hæS heitir. Er hæS
sú gjörS af manna höndum á þann
hátt, aS moldin sem í henni er, er
tekin úr hinum seytján kjördæm-
um eyjarinnar og flutt á þenna
stað. llæðin er víðust um sig
neSst, svo gengur hún aS sér, þeg-
ar upp eftir kemur. Þrír grasi-
vaxnir hringir liggja umhverfis
hæðina, en efst cr húji slétt.
A þessari hæS er þing eyjarbúa
haldiS og situr landstjórinn meö
ráöi sínu á flötinni uppi á hæðinni.
Á næsta hring fyrir1 neSan sitja
þingmenn efri málsto'funnar, en á
þeim neðri lungmenn hinnar neðri
málstofu. En á þeim neðsta eiga
prestar eyjarbúa sæti. Umhverfis
hæðina stendur alþýSan, sem fjöl-
mennir mjög, þegar þing eru hald-
in. Efri málstofan nefnist "Coun-
cil" en hin neSri "Keys". Land-
stjórinn les þar upp ágrip af lög-
um þeim, sem samþykkjast eiga.
eSa ganga i gildi, i heyranda hljóöi.
Þar leggja og dómarar af embætt-
iseiSinn. Dómarar eru tveir á
eynni og nefnast Deemsters, og sjá
þeir um löggæslu á norSur og suð-
urparti eyjunnar. Athöfn sú er
mjög hátíðleg. Dómararnir krjúpa
niSur fyrir hiS svo nefnda "manx"
ríkíssverð, sem er fornt valdsmerki
frá 13. öld, og svo afhendir lands-
stjórinn þeim emlxetti sín. — OrS-
ið "Deemster" þýðir: maSur, sem
dæmir. Upphaflega var orSiS
"doomster".
Þing-mennirnir eru tuttugu og
f jórir aS tölu, og eru þeir kosnir á
vanalegan hátt. Kjörgengur er
hver sá maSur, er eignir á á eynni
eSa er þar búandi, þó hann hafi
Bólu-Hjálmar
Guðir mildu gefa eitt sinn vildu,
göfgri þj(Vð, er komin var frá ÓSni,
andans snilling, er hún mætti hylla,
efldan þori, spámann goSum borinn.
Gæddu' hann listagáfu á stígi fyrsta,
glöggum skilning, dirfsku' og föstum vilja,
andagift og öllu', er huga lyftir,
orðsnild, speki, trú og sálarþreki.
Fyr en brottu færi, sjálfur drottinn
fckk honum staf, meS list, er á var grafiS
lífsins raka rúnamáliS spaka,
— ragnaspjall, er eld af himni kallar.
l'auð. hann skyldi' í brögum yrkis snildar
brýna þj<">ð og fylla hetjumóSi;
óðs á strengi leika hátt og lengi,
lif og þrek í dofnu brjósti vekja.
Þannig gerSur þreki lifs til ferSar
þá var andi skálds frá guSalandi,
ofan sendur alföSurs af hendi
íslands til, — en þá var sortabylur,
af því viltist, illum vættum hyltur,
og syo varS að dvelja' á svalabarSi,
búa í hreysi, beiska nægtaleysið
brvðja glerhart, róa í sultarveri.
Honum ristu rúnir nornir byrstar,
ramma galdur fólst þar kotungsaldar.
Enginn snildaranda þekti og skildi,
ólögfæddan, smán og örbirgtS klæddan..
Gremi fyltist, ^róður lífs þá spiltist.
Grönin frið €i vex í kræklingshlíSum.
Örninn svifhár ekki getur þrifist
áts við garg og kliS i fuglabjargi.
Þannig fór um þjóðar skáldiS stóra,
þrátt fyrir taldar gjafir himinvalda.
Sá, er hátt með herrum setjast átti.
hlaut sem rytja' á lægsta l>ekk að sitja.
Vitur goðinn vera fótum troðinn,
víkings makinn eymda lyddum hrakinn.
Fyrst ei betur guðum tekist getur,
glópska' er aS lá þó mönnum yfirsjáist.
I>ó hinn snjalli' «á þjóðar fótastalli,
jir.æls í flikum næstum yrði að sníkja
sultarnæring, sem að rakki væri,
— s aum' á launum stundum,-
alt var hans fegra innra og ríkmannlcgra,
andleg full 1>ar skimt' úr himingulli,
þar, sem teigað þjóiS fékk dýrar veigar,
þó að ærið beiskar stundum væri.
Aflmeiri tónum enginn náSi' á Fróni,
öll voru lögin traust og hörpuslögin,
ýmist þung og ógna krafti þrúngin,
etSa hvell. sem lúður skært er gellur.
Föst voru rökin, fimleg hugartökin,
flugu neistar út frá skapi geystu,
bragmæring; sem bjartur léki kringum
er svall í hverju stuðlafalli.
Bylgjur vinda', er brotna' á fjalla tindum,
hlásturshvalur steypist ofan í dalinn,
æSir i hringum, húsin sveiflast kringum,
hrifsar í þekju, veggnum löSrung vekur,
so.£>;ar upp mold úr fleiðrum naktrar foldar,
fast upp slítur grasið, kvistinn brýtur,
veltir möl á melum eins og völum,
mokar af hólum sandi niSur í skjólin.
Þannig braust fram hetju andi hraustur,
hristi og skók hann lýð af deyfðarmóki.
(")rðin smellin af hans vörum féllu
eins og þétt, er lauf á greinum spretta,
eða skygndum eðalsteinum rigndi
örvaskot með þúsund geislabrota.
Alvara—^og gaman, alt var rekið saman,
afl og styrk ei brast hinn mikilvirka.
Reiði brýndur, rosabaugum krýndur
regns við tjald er birtist skrugguvaldur,
áfram brýst og leifturssprota lýstur
lofts á hvelfing, svo aS jörðin skelfur.
Drynur hátt og djúpt í stormagáttum,
dimt metS brak, er fjöllin endurtaka.
Óttablandin álút dýrin standa,
ekki þora' að fa>ra sig úr sporum.
Þannig stundum þrumar skáldsins druna
þungum hreimi, sem frá undirheimum,
bærist ómur af rámum jötunrómi,
— ramt er lag, þá kveSinn er tröllaslagur.
ÓgnaSi deigum aflið þrumufleyga,
eldrtin lciftrin djúpt á minnið greyptu.
Háði þrungin heiftarengils tunga.
hvöss þá var, en aldrei listfengari.
Alloft ]>ó á aðra strengi sló hann,
einn, ér klökkur sat í lifsins rökkri,
eða vakti og raunir sínar rakti,
rendi gljúpum augum fram á djúpið.
Orð hans voru' í auSmýkt þá fram borin,
en svo trúar krafti miklum búin,
ljóð þá hrærSur lífsins herra færSi,
leiftur flugu' um stól hins almáttuga.
Svona kvaS hann, samt varö niðurstaðan
sú, að raunir urðu kvæðalaunin.
Hatur manna, hundsbit rógberanna.
Harmaslagur er skáldsins æfisaga,
lestur hennar hugann gremju hrennir.
11 eldur mis-sýn er sú þjóð og slysin,
sem að hossar húskurum og krossar
hcimskingjann, en sveltir listamanninn.
Margir helgir menn og ystruhelgir,
mest sem fólkið áður virti' og dátSi,
'iunu gleymast, meSan i heiðri geymast
minnisstæðu Bolu Tljálmars kvæði,
þvi, um siðir sá og skildi lýður,
sökin var hjá röngu aldarfari,
að hinn fleygi fékk sín notiS eigi, —
fósturlandið misti af stórum anda.
Aldafaðir! Lát þinn anda laða
lands vors þjóð, að öllu sonnu og góSu,
svo hún ekki oftar láti hnékkja
afarmennum, ]ut er sendir henni,
])(') þeir fæðist fátækt í og kkeðist
fötum grófum, hafi sigg 4 lófum.
Fái hún gætt ]>ess, fullu' er Hjálmar bættur,
forn þá íslenzk dáö mun aftur rísa.
Þorskabítur.
bújörð sína eða heimili að leigu,
hvort heldur það er karl eSa kona.
Ur bænum.
Mr. og Mrs. Skúli Bjarnason og
Mr. og Mrs. J. A. Jónasson fóru
suSur til Edinburg, N.D., á sunnu-
daginn var. Þeir komu til baka á
mánudagínn en konur þeirra fé-
laga urSu eftir sySra.
Heiður og hagur.
"Likt og allar landsins ár
leið til sjávar þreyta,
eins skal fólksins hugur hár
hafnar sömu leita.
Ilöfnin sú er sómi vor,
sögufoldin bjarta!
Lifni vilji, vit og þor,
vaxi trú hvers hjarta."
Mig langar til að sitja í anda,
stundarkorn, hjá unglingum, sem
eru að hugsa um mitSskóla eða
ætSri skóla nám, og foreldrum
]>eirra, og ræSa ögn viS þau í ró
og næði.
Hugsunin i þessu litla ljóðbroti
er um eining. Hafið þér ekki veitt
því eftirtekt, hve þungt mörgum
mannanna stærstu öndum hcfir
lcgið það á hjarta. að eining hinna
góðti afla gæti orðið sigursæl í
heiminum? Þar undanskil eg ekki
þann allra mesta, sem nokkurn
tíma hefir dregiS lífsanda á jörS-
unni, því til þess haS hann fyrir
lærisveinum sínum á skilnaSar-
stundinni, "atS þeir séu allir citt,
eins og þú, faðir, ert í mér og eg i
þér." Sendibréf postula og ljóð
skálda, sem oft eru spámenn þjóS-
anna, erti l>rungin af hinu sama:
heitri þrá eftir einingu hins góSa.
Eins og allar ár leita til sjávar,
eins á "hugur fólks'ns hár" atS leita
sömu hafnar, hafa sama göfuga
markmiðiS, vinna saman í staS
þess að sundurdreifa. Þetta er
hugsun skáldsins. En þetta, sem
það vill gjöra sameiginlega á-
kvörSun allra, nefnir skáldiS sóma.
Mcð því er ekki átt við neinn hé-
góma. ÞaS er síðar skýrt með
orðunum vilji, vit, þor og trú. Ef
menn svo tengja þessi hugtök að
eins viS hið guSlega og góSa, þá
eflum vér hinn sanna sóma, mann-
dóminn, sem ])olir gagnrýni
skilur eftir sig einhvern þann
nn'nnisvarða, sem menn ckki þurfa
r-ð bera kinnroSa fyrir.
Veggir Jóns Bjamasonar skóla
rísa með degi hverjum hærra í loft-
ið. Ekkert sjáanlcgt cr því til fyr-
irstööu, að þar vertSi í vctur bjart-
ai. ])ægilegar, indælar kenslttstof-
ui, útbúnar með öllum þeim þæg-
indum, sem þörf er á til aðstoðar
fullkomnasta námi. Þar vcrður
hið ómetanlcga dýrmæta bókasafn
skólans. Þar verða tæki til vis-
indalegra tilrauna og þar verSur á-
gæt töfralukt til aS sýna myndir
til skemtunar og fróSleiks.
Og þar verSa kennarar. Um ])á
er mest vert af öllu í skóla. Eng-
in áhöld, engar byggingar, þótt
hvorttveggja væri af þvi bczta, sem
til er í óllum heiminum, geta jafn-
ast á viS góða kennara. En þér
vititS öll hverjir kennararnir ertt
og eg, sem ]>etta rita, cr einn i
hópnum, svo um þetta atriði fjöl-
vrði egekki meira, en þér eðlilega
íitiS á þetta sem eitt mikilvægasta
atriði í sambandi vitS það, að velja
skóla. Langflestir kannast við það,
aS Jóns Rjarnasonar skóli sé góð-
ur skóli, og í sínu nýja ágæta heim-
ili ætti þar í vetur aS vera aS-
gengilegra fyrir nemendur aS
sækja skólann, en nokkru sinni
áður.
Þ'rátt fyrir margvíslega erfiS-
leika og óþægindi, hefir hann þó í
hSinni tíð leyst af hendi verk, sem
verSur að setja á bekk með því
bezta af því tægi, sem unnið hefir
verið i Manitoba.
Á allan hátt er skólinn til þess
búinn, aS gjöra vel fyrir nemend-
ur sína á þessu' skólaári, sem nú
fer í hönd.
Þá kemur það, sem er aðalatriði
í þessu máli, aS öll sundurdrcifing
sé kveðin niður. Hefjum eining-
una í drotningarsæti. Látið enga
smámuni. engin smá-óþægindi, eða
sérgæðingshátt. hindra yður ) frá
því að efla sannan sóma kirkjtt og
þjóðar með því aS hlynna aS þess-
ari stofnun, senda þangatS alla ])á
nemendur, sem eru á þvi náms-
stigi, sem skólinn fullnægir.
Lang stærsta þörf Jóns Bjarna-
sonar skóla á þessu stigi málsins,
er góðír nemendur. Eg segi ckki,
allir nemendur, ])ví það eru til
þeir nemendur, sem eru að eins til
ills á skóla, bæöi sjálfum sér og
('vðrtim. Slikir unglingar ættu aS
Lcra að vinna eitthvað "nvtsam-
legt með höndunum." En það er
til stór hópur af ungu fólki, sem
">ráir mentun og vill inna náms-
jkylduna af hendi með samvizku-
semi. Jóns T'jarnasonar skóli er
rétti staðurinn fyrir slika nem-
endur.
Enginn má skora sig undan
drengskaparskyldu í þessu máli.
Fvllið Jóns T.jarnasonar skóla
góðum nemendum i vetur.
ÞaS erti hlunnindi, að skólatími
hjá oss er ekki eins langur eins og
hann er á alþýSuskólunum. Þar
ei' hann of langur.
ÞaS verSur bæSi yðar heiður og
hagur, aS senda Jóns Bjarnasonar
skóla nemendur.
Rúnólfur Marteinsson.