Lögberg - 04.10.1923, Blaðsíða 7

LÖGBERG, FIMTUDAGINN
4. OKTÓBER 1923
Bls. 7,
Njáls Saga.
U'm miðja tíundu öld var uppi
maður að nafni Mörður gígja (f.
um 910. Bjó hann á Velli í
Rangárvöllum- Hann var höfð-
ingi mikill og lögmaður hinn
bezti. Eina dóttur átti hann er
Unnur hét, og 'þótti hún bezti
kvenkostur í sinni sveit.
Um sama leyti bjó á Höskulds-
stöðum ií Laxárdal vestra, mað-
ur er Höskuldur hét, Dalakolls-
son. , Dóttur átti hann er Hall-
gerður hét. Bróðir hans var
Hrútur er bjó á Hrútsstöðum,
vitur maður og karhmenni mikið.
Var hann enn -ókvongaður.
Eitt sinn á Alþingi hittu þeir
bræður Mörð gígju, og biður
Höskuldur Unnar til handa bróð-
ir sínum Hrúti- En af því
Hrútur þurfti að fara til Noregs,
til að heimta arf sinn þar, var á-
kveðið að Unnur skildi sitja í
festum þrjá vetur.
í Noregi komst Hrútur í mjög
mikla kærleika við Gunnhildi
móður Haraldar Gráfelds, sem þá
var konungur. Gjörðist Hrútur
hirðmaður hans og réðist í hern-
að með styrk Gunnhildar og Kon-
ungsinS’ Vann hanr. sér þar
frægð og frama. Náði hann
einnig erfðafé sínu. Snéri hann
svo aftur til íslands. Svo var
brúðkaup þeirra Hrúts og Unnar
haldið, en samfarir þeirra urðu
ekki góðar. Varð það til þess
að Unnur sagði sfcilið við Hrút
og fór heim til föður síns-
Spunnust málaferli út af fjár-
heimtu sem Mörður gerði á hend-
ur Hrúti, um heimanfylgju dóttur
sinnar. En Hrútur skoraði
!Mörð á hólm og skildi sá hafa alt
féð er sigur hlyti. Treystist
Mörður ekki að berjast á gamals-
aldri og féll málið niður að
sinni.
Hallgerður dóttir Höskuldar
Dalakollssonar var fríð klona,
mikil vexti, örlynd og skaphörð.
pjóstólfur var fóstri hennar, .ó-
jafnaðar maður og bætti ekkert
skap Hallgerðar. Fastnaði
Höskuldur dóttur sína Þorvaldi
nokkrirm Ósvífurssyni án þess að
spyrja hana ráða. Hallgerður
varð óánægð með ráðahaginn;
þóttíst hafa verið gefin til fjár.
Enda leið eigi á löngu þar til að
pjóstólfur varð porvaldi að bana
Öðru sinní var Hallgerður gef-
in Glúmi syni Ásleifs Hjalta.
urðu samfarir þeirra góðar en
samt drap Þjóstólfur Glúm fyrir
litiar sakir. Sendi þá Hall-
gerður pjóstólf til Hrúts frænda
síns, sem drap hann strax er hann
heyrði málavexti.
Gunnar Kámundarson bjó á
Hlíðarenda í Fljótshlíð. Hann
var allra manna fræknastur um
ailan vopnaburð, fríður sýnum,
góðgjarn og gætimn. Bræður
átti hann tvo, Kolskegg og Hjört;
var Kolskeggur karlmenni mikið.
Njáll Þorgeirsson bjó á Berg-
þórshvoli í Landeyjum. Hann
var auðugur vitur og forspár-
leituðu margir ráða til hans er
vandamál bar að hendi; enda
var hann öðrum fremur lögfróð-
ur. Kona hans hét Bergþóra.j og tókst bardagi. Vörðust
rausnarkona og skapstór. Prjá j Njálssynir hraustlega, en að lok-
syni átti Njáll, með konu sinni: um urðu þeir teknir fangar og
Skarphéðinn Grírn og Helga. Voru átti að drepa þá næsta morgun
þeir allir hraustir og harðfengir,
þó Skarphéðinn væri þeirra mest-
ur. Auk þess átti Njáll einn
launson er Höskuldur hét-
Við dauða Marðar gigju erfði
Unnur alt fé hans. Eyddist lausa-
fé hennar fljótt svo hún átti ekki
nema lönd og gripi. Fór hún
þá til Gunnars á Hlíðarenda
frænda síns, og bað hann að
heirnta fé sitt af Hrúti. Fór þá
Gunnar til Njáls vinar síns og
bað hann ráða. Lagði Njáll öll
ráð á um undirbúning málsins.
Þegar til Alþingis kom ætlaði
Hrútur að ónýta málið- En
Um nóttina gátu þeir skorið af
sér böndin og komist upp á eyj-
una, en hinumegin fundu þeir
Kára sem tók við þeim og fóru
þeir með honum á fund jarls. Kom
íKári þeim í sætt við jarl. Næsta
sumar fóru þeir og Kári til ís-
lands. Fór Kári með þeim til
Bergþórshvols og giftist Helgu
dóttur Njáls.
Út af hrakningum Njálssona í
Noregi leiddi óvináttu ’milli þeirra
og práins Sigfússonar, sem end-
aði með því að Njálssynir og Kári
drápu práinn og Hrapp, ásamt
fleiri mönnum, við Markárfljót.
taka fasta alla íslendinga í Nor- hann vildi ekki yfirgefa ömmu!
Gunnar bauð honum sömu kosti er I Sættist Njáll á vígin fyrir hönd
hann hafði boðið Merði gígju, og^sona sinna og tók síðan Höskuld
skoraði Hrút á hólm, eða greiða! eon Þráins til fósturs. Ólst
féð að öðrum kosti. Kaus Hrút- hann upp með þeim feðgum í
ur hið síðara. miklum kær’eika þar til hann var
Valgarður grái bjó að Hofi við j fullorðinn-
Rangá. Hann var illa lyntur og Maður hét Flosi og bjó á
óvinsæll. Bað hann Unnar sér Svínafelli. Var hann höfðingi
fyrir konu og hún giftist honum mikill Starkaður bróðir Flosa
án nokkurrar ráðfærslu við j átti dóttur er Hildigunnur hét.
frændur sína. Valgarður og Hún var fríð kona og sköruleg,
Unnur eignuðust son er þau gn grimm í skapi er því var að
nefndu (Mörð- skifta. pessarar konu bað
Þeir bræður Gunnar og Kol- Njáll til handa Höskuldi fóstra
egi og ætlaði að láta lífláta þá.
Bauð Gizzur hvíti og Hjalti
að leggja þá í veð fyrir fangaaa,
og lofuðust þeir til að boða
kristna trú á fslandi. Konung-
ur félst á þessi kjör og fóru þeir
Gizzur og Hjalti til íslands-
Þegar Gizzur og Hjalti komu til
íslends, riðu þeir strax til þings.
Mættu kristnir menn þeim og riðu
svo með fylktu liði á þing. Heiðn-
ir fylktu einnig liði og lá við að
þeir mundu berjast. Sögðust
kristnir menn og heiðnir úr lög-
um hvorir við aðra. Hallur af
Síðu, sem kristnir menn höfðu
kosið fyrir lögsögumann sinn fór
til Þorgeirs á Ljósavatni og gaf
honum fé til að segja upp lögin
fyrir al’la- Var þetta hætturáð
sína.
Kári og Skarphéðinn skutu á
liðið um hríð, en svo gjörðist eld-
urinn svo mikill að ekki var það
hægt. pá bjuggust þeir til að
komast úr eldinum. Kári
komst í gegnum eldinn og hljóp
þar sem reykinn lagði. Skarp-
héðinn reyndi það sama en gat
ekki komist í burt því þvértréð
hrundi og féll niður með hann-.
Þá kom Gunnar Lambason til
hans og spurði hvort að hann
væri að gráta. Ekki sagði
Skarphéðinn svo vera, en það
væri töluverður reykur þar sefm
hann væri og sér súrnaði fyrir
augum. Þá hló Gunnar og
sagðist ekki hafa hiegið síðan
Skarphéðinn vóg práinn. Tók
því porgeir var heiðinn, en það, þá Skarphéðnn jáxl úr pússi sín-
skeggur fóru utan til Noregs og | sínum.
lögðu þaðan í hernað. Unnu
þeir frægð og frama hvar sem
þeir fóru. pegar þeir bræður
komu aftur til íslands, riðu þeir
beina leið á Alþing. Þar fastn-
Tók Flosi iþessu all-
sýnir hve mikið traust Hallu bar
til vitsmuna og drengskapar por-
geirs- Þorgeir tók sér sólar-
hring til umhugsunar, fór síðan
til Lögbergs og lét allan þing-
til Lögbergs og lét allan þing-
heim sverja, að þeir vildu halda
þau lög sem hann segði upp; á-
kvað Þorgeir svo að allir fslend-
ingar skildu taka kristna trú og
iláta skírast.
Það sumar kom Valgarður
grái til íslands. Var hann um
veturinn hjá Merði syni sínum.
Valgarður var heiðinn og því
Bergþórshvoli, og sagði Flosa að
________ ...M _______ ____________ Kári hafði kcvnist lífs af. Flosi
vel, en Gunnhildur sagðist ekki yalgarður var heiðinn og því lagði í braut með lið sitt. Hann
vilja giftast goðorðslausum ehw mótfailinn
þeirri breyting er i mætti Ingjaldi nokkrum er hafði
Talaðist !#fað Flosa liðveizlu, en fyrir
um, sem hann hafði höggvið úr
Þráinn, og kastaði í auga Gunn-
ars svo það lá út á kinnina. Féll
Gunnar þá ofan af þekjunni.
Síðan tróðu þeir Grímur og
Slyirphéðinn eldinn þangað til
Grímur féll dauður n'iður. Skarp-
héðinn gekk áfram þar til þekjan
Sendið
oss
yðar
Og verid vissir
um............
Sanna vigt
Rétta flokkun
24 kl.stunda þjónustu
og ánœgju.
EGG Vér borgum peninga út í hönd fyrir glæný egg
Canadian Packing Co.
Stofnsett 1852
WINNIPEG, CANADA
rak í gegnum fót sinn. Sprakk
þá meinið í fætinum og hann gekk
á burtu óhaltur. Þegar hann
féll niður og hann varð spenturjkom til dómsiits lagði hann spjót-
við gaflaðið og beið síðan bana-
Um morguninn kom maður
nokkur er Geirmundur hét að
manni Bað Njáll um þriggjá) orðið hafð; á ísland;
ára frest og fór svo heim- Á
næsta þingi leituðu margir ráða
ið til Gríms, hins rauða, frænda
Flosa og hjó hann til bana. Sá
Kári og Ásgrímur þetta og vildu
ekki að Þórhallur einn hefndi
brennumanna. Barðist þá all-
ur þingheimur- Voru mörg
víg vegin. Eyólfur drepin og
aði Gunnar sér Hallgerði dóttur j til Njáls að vanda. Lagði hann
Höskuldar Dalakollssonar. Síðan I þannig til málanna að þau eydd-
settust þau að búi í Hlíðarenda. ust og urðu eigi útkljáð. Á næsta
Frænda átti Gunnar er Þráinn þingi fékk Njáll lögleiddan fimt-
héb Átti hann marga bræður. ardóm, svo hægt væri að útkijá,
Þráinn fékk fyrir seinni konu j mál þau er eigi væri sótt á fjórð-
porgerði dóttur Hallgerðar og I ungsdómi, en til þess voru vnynd-
Þovaldar. i uð ný goðorð og gátu vnenn sagt
pað var siður þeirra Njáls og ’ me^ hverjum er þeir vildu.
Gunnars að þiggja heimboð hvor: Fékk Njáll svo leyfi til að mynda
hjá öðrum einu sinni á ári. f nýtt goðorð að Hvítanesi handa
einu þesskonar heimboði Njáfe Höskuldi fóstra sínum. Var
varð þeim Bergþóru og Hallgerði \ ^ann síðan kallaður Höskuldur
sundurorða, og leiddi það til ó-
friðar. Létu þær drepa hús-
karla hver fyrir annari. En
Njáll og Gunnar voru tryggír vin-
ir og sættust æfinlega á þau mál
þó ófriður ríkti milli kona þeirra.
Otkell var bóndi er bjó á
Kirkjubæ- Hann var auðugur
að fé. Eitt vor í harðindum,
e rGunnar skorti hey og mat fór
hann til Otkels og falaði hvoru-
tveggja til kaups, en Otkell vildi
Hvítanesgoði. Eftir þetta gift-
ist Höskuldur Hildigunni og fóru
þau til Bergþórshvols með Njáli-
Keypti Njáll land í Vorsabæ og
reistu þau þar bú.
Lýtingur á Sáms$töðum átti fyr-
ir konu systir Þráins Sigfússonar.
póttist hann engar bætur hafa
fengið eftir Þráinn. Hösk-
uldur Njálsson átti bú í Bjarnar-
holti og lá leið hans fram hjá
Sámstöðum er hann reið til bús
hvorki selja né gefa. Fór Gunn-i síns frá Bergþórshvoli. Einu
ar þá heim svo búiivn. pegarj sinni er þeir Höskuldur Hvítanes-
Njáll frétti þetta sendi hann goði og Sigfússynir voru í heim-j tfj Bergþórshvols *og ”komu
Gunnari hey og mat á fimtán boði hjá Lýtingi, fór Höskuldur, þar að kve]di dagg_ lStóðuþa
þeim feðgum svo til að spilla
vinfengi Njálssona og Höskuldar.
Lítlu siðar andaðist Valgarður.
Mörður framfylgdi ráðum föður
síns og bar róg á milli Njálssona
og Höskuldar-
Höskuidur var svo drepinn og
hlotnaðist mikil ógæfa og ósátt
af því vígi. Á næsta þingi
sótti Flosi mágur Höskuldar á
málið fyrir víg Höskuldar. Félst
Njáll á að leysa fé það er um var
samið, en þá varð Skarphéðni og
Flosa sundurorða, svo þeir skildu
ósáttir- Voru þá kosnir menn
til að varðveita féð til næsta
þings. Hét þá Flosi því við eið,
að ekki skildi skilið við þetta mál
fyr en aðrir hvorir hnígi fyrir
öðrum. Flosi var kosinn höfð-
ingi fyrir liði sínu, Var þá á-
kveðið að liðsmenn hans færu
heim og yrðu kyrrir um siímarið,
en skyldu safnast saman á drott-
ins degi þá er átta vikur væru ti’l
margir fleiri á hlið Flosa. pá
bæn Hróðnýjar móður Höskuldar kovn Snorri goði að með lið og
vetrar.
Um haustið safnaði FIosi liði
síun. Hver maður hafði tvo
i hesta og góð vopn. Riðu þeir
Njálsson þar fram hjá. Bauðst
hefna Þráins, en þeir neituðu)
allir og riðu burt. Fór Lýt-
ingur þá með tvo bræður sína og
þjá húskarla og sat fyrir Hösk-
uldi um kveldið- Féll Hösjtuld-
ur þar eftir hrausta vörn. Njáls-
synir fréttu þetta strax, og fóru
að leita Lýtings, og fundu 'þá
bræður. Drap Skarphéðinn
báða bræður Lítings en hann
at ekki borðað.
Stýfla á rót sína að rekja til
lifrarsjúkdóms. Sölt, olíur og
hin og þessi hægðalyf, geta
aldrei annað gert, en bráða-
byrgðarhjálp. —
Ef þér viljið fyrir alvöru
losna við þessa leið kvilla, þá
er um að gera að vera á verði
og taka fyrir rætur þeirra eina
skjótt og hugsanlegt er.
Mrs. Alvin Richards, R. R.
No. 1, Seeley’s Bay, Ont., skrif-
ar:
“í tvö ár þjáðist eg mjög af
meltingarleysi og stíflu. Matar-
lystin var sama sem engin og
þegar e gvaknaði á morgnana,
var andardrátturinn sýrður og
óeðlilegur. Eg notaði hin og
þessi hægðarlyf án árangurs.
Loks reyndi eg Dr. Chase’s
Kidney Liver Pills og þær voru
ekki lengi að koma mér aftur
til heiisunnar. Eg get þvf
með góðri samvizku mælt með
þessu ágæta meðali við hvern
sem líkt stedur á fyrir og mér.
Dr. Ohase’s Kidney Liver
Pills, ein pill aí einu, 25 cent
askjan, hjá öllum lyfsölum eða
Edmanson, Bates & Co. Ltd.
Toronto.
hestum. Sama vor, er Gunnar
var á þingi, sendi Hallgerður þræl
sinn ^ Kirkjubæ og lét hann stela
’mat á tvo hesta og brenna
geymsluhúsið. Leiddi þetta til
málferla og mannvíga, svo að þeir
Gunnar og Kolskeggur urðu sek-
ir og skildu fara utan. Á
leiðinni til skips snéri Gunnar
aftur en Kolskeggur fór. Gunnar
elskaði ættjörðina meira en sjálf-
an sig og hét því, að hann skildi
aldrei af íslandi fara. Liðu
svo tímar þar til Gunnar var flúði og slapp frá þeim. Hösk-
drepinn af óvinum sínmu. | uldur Hvítanesgoði og Njáll sætt-
Skarphéðinn og Högni sonur i a þessi vig.
Gunnars he.fndu fyrir víg Gunn-i ólafur Tryggvason var þá orð-
ars og sættist Njáll á þau eftir- jinn konungur í Noregi. Boðaði
mál fyrir hönd Högna. hann kristna trú af kappi. Sendi
Nokkru áður en Gunnar var veg- j þann pangbrand til íslands til
inn fóru þeir Grímur og Helgi ut- i þess að boða kristna trú þar-
an til Noregs. Það sumar fór Mætti Þangbrandur nokkurri
práinn Sigfússon einnig utan á mótspyrnu hjá heiðingjum, en
öðru skipi. Þráinn gjörðist! samt vanst honum vel.
hirðmaður Hákonar jarls er þá í Gestur Oddieifsson var 'maður
réði yfir Noregi- Gjörðist hann ’ vitur vel og höfðinglegur. Bjó
Njáll og synir hans og Kári og
Lýtingur til að hjálpa þeim til i heimamenn á hlaðinu. Þá stöðv_
að drepa Höskuld ef þrnr vilji | aðist lið Flosa er það sá> hve
mannmargt var, því þeir voru
honum kær og þáði gjafir af hon-
um. peir Njálssynir sigldu til
írlands.
hann í haga á Barðaströnd. Eitt
sinn gjörði hann veizlu og bauð
Réðust þar víkingar á! Þangbrandi og fylgdarmönnum fyrir öllum dyrum
þá Er þeir voru að þrotu'm hans. Fóru þeir iþá sextíu í hóp
komnir bar þar að Kára Sölmund- j til Haga, en þegar þeir komu
arson, sem veitti þeim lið. Fóru þangað voru tvö hundruð heiðnir
þeir Njálssynir með honum til; menn. Á meðal þeirra var ber-
iSigurðar jarls í Orkneyjum og
voru með honum vetrarlangt.
Voru þeir með jarli í hernaði
næsta sumar og reyndust hinir
vöskustu menn. Þáðu þeir
gjafir af jarli og fóru síðan til
Noregs og biðu þar Kára. Þrá-
inn var þá að búa skip sit't til
íslandsferðar, ska'mt frá þar sem
Njálssynir voru-
Hrappur hét maður íslenzkur
að ætt, sem komið hafði Jtil Nor-
egs sakir vígaferla. Vann hann
enn víg í Noregi og brendi goða-
hús fyrir Guðbrandi í Dölum.
Gerði Hákon jarl hann sekan og
var að leita hans. Flúði Hrapp-
ur þá og kom þar sem Njálssynir
voru. Bað bann þá viðtöku en
þeir neituðu. Fór Hrappur þá
til Þráins og bað hann hjálpa sér-
Tók Þráinn við honum og faldi
hann- Kom þá jarl og spurði
Njálssyni eftir Hrappi. Þeir
sögðu að hann hefði komið en
þóttust ekki vita hvert hann fór
þaðan. Fór jarl þá til Þráins
og leitaði að Hrappi, en Njálssyn-
ir réru burtu. Leitaði jarl
hvað eftir annað á skipi práins
og fann ekki Hrapp. Rann þá
á byr og sigldi Þráinn til hafs.
Fór iþá jarl á eftir Njáls sonum
serkur er ótryggur hét. Var sagt
um hann að hann hræddist hvorki
eld né egg- Þá bauð pang-
brandur Gesti að þeir skyldu
reyna hvor trúin væri betri.. vroru
þá gerðir þrír eldar. Þang-
brandur vígði einn eldinn en
heiðnir annan, en sá þriðji var
látinn óvígður. Síðan átti ber-
serkurinn að ganga eftir eldun-
um, og ef hann ekki þyrði að
ganga í gegnum eld þann er
pangbrandur hafði vígt, þá áttu
heiðnjr menn að taka trú. Gestur
félst á þetta boð. pá kom ber-
serkurinn hiaupandi, með sverð í
hendi sér, og óð í gegnum óvígða
eldinn og þann eld er heiðnir
höfðu vígt. Þegar hann ko'm að
þriðja eldinum staðnæmdist hann
og sagðist ekki þora í gegnum
hann- pá hjó hann með sverð-
inu en Þangbrandur laust á
hendina með róðukrossi, og svo
var höndin höggvin af. Síðan
réðust margir á berserkinn og
drápu hann. Eftir þetta gjörð-
ust margir kristnir.
Um sumarið sigldi pangbrand-
ur til Noregs og sagði ólafi ko»-
ungi fr áillverkum er hann hafði
orðið fyrir frá íslendingum.
hræddir um að þeir gætu ekki
unnið sigur yfir liði Njáls ef það
væri úti.
Njáll lagði það til ráðs að lið
sitt skildi fara inn, því hann bjóst
við að lið Flosa væri mikið og
harðsnúið. Skarphéðinn vildi
eigi á það fallast, því hann sagði
að þá myndu þeir verða brendir
inni. Samt hafði Njáll sitt ráð
fram og fóru þeir nú allir inn.
Komu þá menn Flosa að húsinu.
Gjörðist þá nokkur bardagi og
varð ilið Flosa fyrir miklum
skaða.
pá sagði Flosi við menn sína að
tvent væri um að gjöra; annað
hvort að brenna þá inni eða að
snúa til baka. Kusu þeir held-
ur hið fyrra. Síðan gerðu
menn Flosa eld fyrir dyrum en
konur, er voru inni í húsinu báru
sýru á eldinn og slöktu hann. pá
kveyktu þeir eid í skálaloftinu og
Njál'l
spurði þá Flosa hvort hann viidi
taka sættu'm við sonu sína eða
leyfa nokkru af liðinu að ganga
út. Flosi sagði honum að aldr-
ei skildi hann sættast við syni
hans, en leyfa skildi hann konum,
börnum, og húsh^rlum að ganga
út. Síðan bauð Njáil fólkinu
út að ganga.
pórhalla kona Helga var treg
á að fara, en Njáll eggjaði hana
til þess. Þá lofaðist hún til að
eggja föður sinn og bræður, til
þess að hefna þess mannskaða er
hlotnaðist af þessu vígi. Ást-
þrúður af EVjúpárbakka og pór-
hildur kona Skarphéðns færðu
Heiga Njálsson í kvennmanns
búnng og ætluðu að koma honum
svoleiðis út. Þegar Helgi gekk
út þá mælti Flosi á þá leið, að þar
færi nokkuð þrekvaxinn kona, og
biður menn sína handsa'ma hana
þá fleygði Helgi af sér skikkjunni
Og hjó með sverði, er hann tók
með sér, til manns er stóð þar
nálægt- Flosi hjó til Helga svo
af tók höfuðið.'
Síðan bauð Flosi Njáii og
konu hans útgöngu, en Njáll þáði
það eigi, því hann sagðist vera
orðinn gamail maður og ekki geta
hefnt dauða sona sinna, en lifa
við skömm vildi hann ekki. Berg
iþóra vildi ekki skilja við Njál svo
þau gengu bæði til hvílu sinnar
Reiddist konungur 'mjög og lét °g Þórður Kárason með þeim, þv\
Njálssonar hafði Ingjaldur svik
ið Flosa.
Fiosi skaut spjót til Ingjaldar
og særðkhann. Ingjaldur sendi
spjótið til baka og drap mann úr
liði Flosa. Svo fór Ingjaldur
burt og fór að leita Kára.
Kári og hópur manna fóru að
leita beina Njáls og þeirra er
inni höfðu brHnnið- Fundust
Hk Njáls og Bergþóru óbrunnin
undir húð er þau höfðu látið yf-
ir sig. Síðan fundúst bein
Skarphéðins og Gríms og annara.
Voru svo líkin flutt til kirkju og
grafin.
Nú var kyrt fyrir um tíma. Eft-
ir jól fór Flosi að leita sér lið-
veizlu og síðan fór hann heim og
var heima það sem eftir var af
vetrinum, og alt til þings. Kári
Sölmundarson og pórhallur Ás-
grí'msson leituðu ráða til Gizzur-
ar hvíta. Síðati fóru þeir til
Marðar Valgarðssonar og neyddu
hann til að taka við vígsmáli eft-
ir Helga Njálsson- Er það eft-
irtektavert, að iMörður, maðurinn,
sem í raun og veru kom þessum
ófrið til leiðar, varð eftir alt
saman að bera fram vígamálin
og reyna að ná sáttum. Eftir það
fór Kári til Ásgrí'ms er var hon-
um hlyntur vel.
FL|si reið til þings með fjöl-
menni. Kom hapn þá í Tungu
til Ásgríms EIliða-Grímssonar að
skaprauna honum. Lét Ás-
grímur gefa þeim mat, en tók
þeim dauflega að öðru leyti. Með-
an á máltíðinni stóð veitti Ás-
grí'mur Flosa banatilræði en gat
iþví eigi framkomið. Flosi fór
til Bjarna Brodd-Helgasonar að
leita ráða hjá honum- Kom
þeim saman um að þeir skildu
verja mál sitt með lögum. Síð-
an fór Flosi til Eyólfs nokkurs
Bölverkssonar er var talinn hinn
þriðji mesti lögmaður í landinu.
Eyólfur þóttist ekki vilja taka að
sér að verja 'málið, en svo gaf
Flosi honum dýrmætan gullhring.
pá lét Eyólfur tilleiðast og lofað-
ist til að verja mál Flosa.
Nú voru þeir Kári og Ásgrím-
ur og fylgdarmenn þeirra að
leggja saman ráðin. Þórhallur
var með fótmein og gat því ekki
verið þeim eins hjálpsamur. Samt
lagði hann til ráðin fyrir þá, því
hann var með þeim lögfróðustu
á Islandi. Fóru þeir svo til
Guðmundar hins ríka, að leita sér
liðVeizlu. Hann var vel virt-
ur maður og höfðinglegur. Lof-
aði hann að fylgja þeim og leggj.a
líf sitt við mál þerra ef á þyrfti
að-halda.
Leið nú þingið. Einn dag
gengu menn til Lögbergs- Var
iþá 'lýst yfir vígamálum- Mörð-
ur lýsti vígsókninni og nefndi sér
votta. Lýstu svo fleiri málinu
á hlið Marðar. Var svo vel
gengið frá málinu að Flosi og
Eyólfur gátu enga vörn fengið.
Tóku iþeir þá til ráða að Flosi
seldi porgeiri bróður sínum goð
orð sitt, en þá mundu hinir sækja
málið í' röngum dómi, og þá var
málið ónýtt. Rór svo sem þeir
höfðu til ætlast, að Mörður lýsti
í röngum dóm. Þá leitaði Mörð-
ur og Ásgrímur ráða til pórhalls-
Hann lagði til ráðs að-Mörður
skildi nefna sér votta og ónýta
lögruðning þeirra Flosa og Ey-
ólfs. Svo yfirsást báðum lög-
sækjendum nokkrum (sinnum en
Ásgrímur og Mörður leituðu alt
af ráða til Þórhalls.
Þegar pórhallur frétti um yf-
irsjónir Marðar, og það að brennu
málið 'mundi verða ónýtt, spratt
hann upp og þreif spjót sitt og
skildi þá er voru að berjast. Var
síðan bundið um sár hinna
særðu og lík hinna föllnu tekin
til kirkju.
Að öðrum degi gengu menn
aftur til Lögbergs. Hallur á
Síðu bað menn að sættast og
bauð son ,sinn Ljót er fallið hafði
í bardaganum ógildan og vinna
það til að menn sættust.
Þorgeir Skorargeir og Kári
vildu engum sáttum taka en fyr-
ir orð góðra manna sættust aðr-
ir málsaðiljar á brennumálin-
Var þá jafnað saman vígum og
þannig gert úti um brennumálið.
Þrem manngjöldum skildi bæta
Njái; tveim fyrir hvert þeirra
Bergþóru, Grím og Helga; en eitt
fyrir hvert hinna sem inni
brunnu. Víg Skarphéðins var
jafnað við víg Höskuldar Hvíta-
nesgoða. Svo voru þeir Flosi
og allir brennumenn gerðir land-
rækir, og áttu þeir allr að vera
farnir úr landi eftir þrjá vetur.
Fóru síðan menn heim frá þingi.
Kári fór með porgeira Skorar-
geir.
Sigfússynir fórú heim fyrst en
riðu síðan austur fimtán saman-
porgeir og Kári fréttu til ferða
Birni bústað hjá honum, og
vernda hann svo að hann yrði
ekki fyrir hefnd. petta vildi
Kári að gjört yrði til þess að
launa Kára hjálpina, sem hann
hafði veitt honum. Þorgeir
lofaði að gjöra þetta.
Fór nú Kári til Ásgríms-EIliða-
grímssonar og til Gizzurar hins
hvíta. Tóku þeir báðir vel á
móti honum og leystu hann út
með gjöfum. Kári var nú al-
ráðinn í að fara utan á eftir
Flosa, og sitja um að drepa hann,
þá fór Kári til Eyrar, til Kofe
beins svarta, sem var góður vin-
ur hans. Kolbeinn var Orkney-
iskur að ætt og mjög vaskur-
pegar Kolbeinn heyrði um farir
Kára, lofaðist hann til að fylgja
honum hvert sem hann færfe
Þá er að segja frá því þegar
Flosi og flestir þingmenn hans
iétu í haf, þeim gekk ferðin illa.
Eina nótt rak skip þeirra að land,
brotnað skipið en mennirnir kom-
ust af. petta land voru Orkn-
eyjar. Flosi var elí^i ánægður
með lendinguna og réði að þeir
skyldu allir ganga fyrir jarl.
spurði jarl þá að heiti og hvaðan
þeir væru. Flosi sagði honum
það Þá spurði jarl eftir Helga
Njálssyni, sem hafði verið hirð-
maður hans. pá sagði FIösi
honum að hann hafði drepið
Heiga. Jarl reiddist og skip-
aði að handtaka Flosa og menn
hans.
Þegar Flosi var handsamaður
þá kom að porsteinn Síðu-Hafls-
son, bróðir konu Fiosa- Fór hann
til jarls og bað hann að láta Flosa
lausan. Fyrir orð Þorsteins
þá lét jarl Flosa og menn hans
þeirra og eltu þá. Feldu þeiri lausa og FIosi gjörðist hirðmaður
Kári fimm menn áður hinir flýðu. hans-
Síðar um sumárið kom Hailur Hálfum mánuði síðar fóru þeír
tii Flosa og hvatti hann til að; Kári og Kolbeinn svarti. peim
sættast við Kára og Þorgeir, i gekk vel ferðin og tóku land við
kom þeim saman um að Hallur, Friðarey, sem er á milli Hjalt-
skyldi fara og leita sátta við þá.! lands og Orkneyja. Var þar
Tók porgeir vel á móti Haili, en maður er Dagviður hét. Hann
kvaðst ekki mundu-^ættast fyr en| tók Kára vel og varð mesti vinur
Kári, en Kári vildi ekki taka sátt- hans. Kári frétti um ferðir
um. Um haijstið mættust þeir Fiosa- Litlu síðar fór Kári,
á" sáttafundi og sættust þeir Flosi i Kolbeinn og Dagviður til Hross-
og Hallur við porgeir; Kári var eyjar og komu til jarls að öllum
ósáttur enn. pá fór hann frá óvörum. Var þá Gunnar Lamba-
Þorgeiri og til Björns nokkura son að segja frá brennunni og
Kaðalsson Bölvessopár og var þar bakmælti Skarphéðni. Kári
til hemilis- Lofaði Björn hon- hlustaði á um stund en þaut svo
um að hann skildi verða honunri innar eftir höllinni og hjó höf-
að liði eins og bezt hann gæti. | uðið af Gunnari. Jarlinn þekti
Nú fór Flosi og fylgdarmenn Kára frá fyrri tíð, því Kári hafði
hans að hugsa til utanferðp sinna. i verið hirðmaður hans. Skipaði
Keyptu þeir skip að þrænskum jarl að taka Kára og drepa hann.
manni er Eyólfur hét. peir Kári var svo vinsæll að enginn
Sigfússynir fóru að vitja búa. hreyfði sig en Flosi sagði jarli að
sinna í Fljótshlíð. Þeir vissu Kári væri í engum sættum við
ekki af Kára hjá Birni og voru brennumenn-
því öruggir. Því þeir héldu að Flosi fékk sig lausan frá jarli,
Kári væri norður í sveit. Flosi var og sigldi burt. Kom hann til
tregur á að þeir færu, því hann Bretlands og var þar nokkurn
hafði dreymt draum sem benti til tíma. Kári lagði af stað á lík-
ógæfu þeirra manna. Þeir létu um tíma með Kolbeini og Dagvið
eigi hugfallast og lögðu af stað. j til Bretlands. Litlu eftir að
Á leiðinni komu þeir til Björns Kári lenti við Bretland drap
og spurðu eftir Kára. Björn hann Kol Þorsteinsson. Eftir
sagði þeim rangt til um ferðirjþað fór Kári til Skotlands. Flosi
hans, en veiddi upp úr þeim hvað fór frá Bretlandi og gekk til
lengi þeir ætluðu að dvelja við Rómaborgar og svo til Noregs og
bú sín- vann sér mikla frægð- Svo
pegar Sigfússynir og félagar sigldi hann til íslands og fór til
þeirra lögðu af stað frá ( búum; Svínafells.
sínum voru þeir Kári og Björn á Næsta sumar fór Kári í göngu
njósnum u'm ferðir þeirra. Biðu I sína til Normandí og hóf þaðan
þeir komu Sigfússona með fram suðurför sína. Næsta vetur var
Skaftá. Kári og Björn réðust hann á Katnesi, en Kolbeinn
á þá á nesi einu er lá út í ána. j sigldi til Noregs og Dagviður til
Drápu þeir marga og særðu alla Friðareyjar. Utn sumarið fór
er undan komust, en særðust þó Kári til íslands. Fengu þeir
aldrei sjálfir. Hörfuðu þá ilt veður og brutu skipið við Ing-
brennumennirnir undan og riðu, ólfshöfða. Tók Kári það ráð
í ákafa til Svínafells. Þá bjugg
ust Kári og Björn við að þeir sem
lífs af hefðu komist myndu vitja
um þá, svo þeir lögðu af stað til
að ginna þá. Þá komu óvinirn-
ir á eftir þeim og náðu þeim þar
sem Kári svaf, en Björn var að
gæta hestanna. Svo réðust
þeir á Kára og Björn, en Kári gaf
Birni kost á að ríða á braut eða
þá berjast með sér. Björn
kaus hið síðara. Börðust þeir
hraustlega og unnu alstaðar á.
Fóru þeir síðan heim- Kári fór
til porgeirs og bað hann að veita
að fara til Svínafells á fund
Flosa- Flosi bauð Kára að
vera þar um veturinn og Kári þáði
boðið. Sættust þeir þá heiium
sáttum og Kári giftist Hildigunni
bróðurdóttur Flosa, þvi Helga
Njálsdóttir fyrri kona Kára var
dáin.
Svo fara sögur af, að Flosi
hafi farist á skipi er hann var að
afla sér skálaviðar. Kári og Hildi-
gunnur bjuggu á Breiðá og áttu
þrjá syni.
Guðrún Jónina Thorbergson.
*