Lögberg - 01.11.1923, Blaðsíða 2

Bls. 2
LðGBERG, FIMTUDAGINN
1. NÓVEMBER 1923
Limir og líkami stokk-
bólgnir.
Fruit-a-tives læknuðu nýrun með
Öllu.
Hið frægasta ávaxtalyf
öllum þeim, er þjást af nýrna-
sjúkdómi, verða kærkomin þessi
tíðindi um Frit-a-tives, !hið fræga
ávaxtalyf,'unnið úr jurtasafa, er
gersamlega læknar nýrna og
blöðrusjúkdóma, eins og bréf þetta
bezt sannar.
“Litl'.a'stúlkan okkar þjáðist af
nýrnaveiki og bólgu — allir lim-
ir hennar voru sto'kkbólgnir. Við
reyndum “Fruit-a-tivea.” Á skpmm
um tíma varð stúlkan alheil.”
W. M. Warren.
Port Robinson, Ont.
50c. askjan, 6 fyrir $2,50, reyn-
sluskerfur 25c. Fækt hjá öllum
lyfsölum, eða beint frá Fruit-a-
tives Li.mited, Ottawa, Ont.
För mín til Islands.
Eftir
Maurine Robb.
Leiklist á Islandi.
íslenzkir sjónleikir standa að
engu leyti að baki sjónleikjum
annara þjóða. .Eru þeir vel
fallnir til kvik'.nyndunar- Goð
imundur Kamban, einn af riafn-
kunnustu leikritahöfundum fs-
lendinga, er staddur í Reykjavik
um þessar mundin, sem forstjóri
kvikmyndafélags þess, er nú er i
undirbúningi með að koma leik-
ritinu “Vér morðingjar” á kvik-
myndatjaldið. Kamban er jafn-
framt forstjóri Folk Theatre í
Kaupmannahöfn, og hefir fast að-
setur í þeirri borg.
Kamban samdi sitt fyrsta leik-
rit. 23. ára að aldri. í fyrra
kom út eftir hann skáldsaga er
nefnist, “Ragnar Finnsson.” Ger-
ist fyrri hluti sögunnar á ís-
landi, en hinn síðari í New York.
Dvaldi höfundurinn tvö ár í
þeirri borg. Kvaðst hann þess
fullvís, að maður yrði að dvelja
þar lengur, áður en manni félli
borgin svo vel í geð, að maður
fengi reglulegar mætur á henni
Lét Kamban í ljósi söknuð sinn
yfir því, hve leiklistinni hefði
tuignað á þýzkalandi við ófrið-
inn ‘.nikla. Kvaðst einnig þeirr-
ar skoðunar, að hið sama mæt‘i
segja uim list þessa á Englandi,
eins og sakir standa.
“pað gieður mig að heyra,”
sagði herra Kamban, að leikhús-
stjórar í New York skuli vera
farnir að leggja meiri áherslu á
að tý >a góða leiki. Goti væri
til þess a‘ vitr ef h *r v3i u að
eins sýndir úrvalsleikir. Árin
sem eg dvaldi í New York minn-
Lst eg ekki að hafa séð annan
verulega g-ðan leik , en “Justice”
eftir Galsworthy. Eg held að í
Kaupmannahöfn séu gerðar hærri
kröfur til leikja og leikenda, en
á nokkrum öðrum stað í víðri ver-
öld. Eg er hvergi nærri alls-
kostar ánægður með Folk Theatre.
Vildi helst byggja nýtt leikhús og
hafa það algerlega eftir mínu
eigin höfði- Fólkið er yfirleitt
gott. Sökin verður að skella
á leikhússtjórninni, ef ekki eru
að eins sýndir góðir leikir. Eg
er saimdóma Channing Pollock
um það, að almenningur vilji
helst sjá góða leiki. Mér geðj-
ast vel að leikriti hans “Fool”;
þrír þættirnir voru ágætir. Eg
verð að játa að mér fé’l fjórði
þátturinn ekki eins vel í geð.
“Leiklistinni skilar drjúgum á-
fram á ís.andi,” sagði herra
Kavnban. f Reykjavík er gott
leikfélag. fimtíu ára gamalt. Auð-
vitaðe ru leikendur ekki “profess-
ionals”, en þeir eru litlu lakari
fyrir það- Leikhúsið er ekki
gott, en er framlíða stundir mun-
uim vér eignast annað betra- Þjóð-
in er fámenn og fátæk, en engu
að síður lifuvn vér í voninni.”
Aðlaðandi öldungur.
Indriði Einarsson, leikritaskáld
þýðari, er maður, sem erjver-
öldinni vaxinn. Hann hefir
unnið meira verk og ‘margbrotn-
ara í þarfir fslenzkrar Ieiklistar,
en nokkur annar maður. Hjá
honum fékk eg glögt yfirlit yf-r
þroekasögu leikritagerðar og
leiklistar á þessari norðlægu ey.
"Leiklistin á fslandi er tiítölu
jega í bernsku,” segir öldungur
ínn. pó var fyrst{ smáleikur-
iTin sýndur árið 1795. Leik þann
«amdi Sigurður Péturson. Voru í
Hl/riflíl verir enga. tll-
I VJ&iVlTin raun út J blftlnn
fc meí hví aS nota
Dr. Chaseg Ointment við EJczema
öðrum húSsjúkdðmum. fa8
æ’fleöir undir eins alt þesskonar. Eln
aekja til reynslu af Dr. Chase's Oint-
ment send frl gegn 2c frlmerki, ef
n«fn þessa blaðs er nefnt. 60c. askj-
• n I ðllum lyfjabúSum, e8a frá Ed-
wsnson. M-ites & Co.. L,td.. Toronto.
honum 11 persónur, h— aðal per-
sónan maður frá Gascony er
vitjaði íslands til þess að heim-
sækja bónda einn. Lét hann
mikið yfir sér; íslendingar trúV
honum og leiddi slíkt tll margra
skoplegra atvika. Árið 1855 var
fyrst tekið að leika fyrir alvöru.
pó var ekkert leikhús í þá daga,
fóru leikir fra'm í prívat húsi..
Árið 1860 tók íslenzkt skáld sig
til ;Og reit “lútlegumennina”.
Leiddi það til þess, að fleiri leik-
rit fóru smátt og smátt að koma
fram á sjónarsviðið.
“Nýjársnóttin”, álfa eða æfin-
týraleikur 1 fimm þáttum, eftir
Indriða Einarsson, var fyrst sýnd
árið 1872, lék höfundurinn þá
sjálfur aðalhlutverkið. Síðan
hefir hann samið margi sjónleiki,
er þýddir hafa verið á er.sku,
Jörsku og þýzku. Alls munu
sjónieikir horra Einarss"i.av vera
þrjátíu að tölu. “Nú er eg að
þýða Shakespeare, hann er fræg-
asti og bezti rith ifundurinn, sem
nokkur þjóð hefir eignast. Eg
hefi þýtt fjóra af sjónleikjum
hans: ‘Othello”, “Hamlst,”
"MacBeth” og Romeo og Julia,”
og nú er eg að hugsa um að snúa
á íslenzku “King Henry IV.
"Merchant of Venice,” "Mid-
summer Night Dream,”, “Richard
III.” og ‘The Winter’s Tale. ÍHér
hefir höfundi ferðasögunnar
skjátlast, því fjögur fyrstnefndu
leikritin hefir Matth. heitinn
Jochumsson þýtt. — Aths. þýð-
anda). “ísland á mörg góð leik
ritaskáld, en því miður féll Jó-
hann Sigurjónsson frá á bezta
aldri. Fjalla Eyvindur er lík-
Iega frægasta islenzka leikritið,
sem nokkru sinni hefir verið
skrifað. Var það leikið í Dan-
mörku, Noregi, Svíþjóð, Þýzka-
landi og Ameríku og þýtt á þýzku,
svensku og ensku. Fjalla Eyvind-
ur hefir verið margleikinn í
Reykjavík og á Akureyri, ávalt
fyrir troðfullu húsi- Goðmund-
ur Kamban er einnig hið bezta
Í2ikritaskáld. Hefir leikritum
hans jafnan verið vel tekið.
Vor mesti núlifandi maður.
“Vér erum stórkostlega upp
með oss af Einari H. Kvaran.
Hann ætti að fá Nobelsverðlaun-
in í ár og vér vonumst að honum
og þjóð vorri hlotnist sá heiður-
Hann er skáldsagnahöfundur en
hefir jafnframt samið tvo sjón-
leiki, er sýndir hafa verið í
Reykjavík.”
Leiksýningar í Reykjavík.
Leikhúsi Reykjavikur er lokað
yfir s.umarmánuðina. En að
vetrinum fara fram þetta frá
fimtíu til sextíu sýningar- Eru
venjulega tvö eða þrjú ný leikrit
sýnd á vetri. Sama fyrirko’mu-
lag gildir á Akureyri, þar er að
eins leikið yfir vetrarmánuðina,
einn eða tveir nýjir leikir teknir
til meðferðar á hverju leiktíma-
bili.
Framtíðin.
Frá fyrsta október að telja,
verður skáttur af skemtunum lát-
inn ganga í leikhússjóð. Indriði
Einarsson kom fyrstur mannaj
upp með þá hugmynd; og verður
skattinum haldið áfram þar til
fengin er næg upphæð til þess ^ð
byggja nýtt leikhús. Árið 1930
verður Alþingi íslendinga þús-
und ára gamalt. Verður þá
mikið um dýrðir. Er þess vænst,
að sérhver sá íslendingur vestan
hafs, er með nokkru móti getur
komið því við, heimsæki föður-
land sitt við það tækifæri. Erxt
hugmyndin sú, að einn þáttur há-
tíðahaldsins verði opnun hins
nýja leikhúss- Áætlað er að
leikhúsið muni kosta hálfa miljón
króna, eða því sem næst. Stjórnin
skal skipa nefnd manna til þess
að hafa umsjón með byggingunni
og veitir hún viðtöku tilboðum frá
húsgerðameisturum víðsvegar um
heim. — „
Líklegur til Nóbelsverðlauna.
Kveld eitt ók eg í bifreið til
Bessastaða, liggur sá sögufrægi
staður um tíu mílur frá Reykja-
vík. par býr Einar skáld Kvar-
an Hann hafði um eitt skeið
dvalið í Winnipeg og verið þak- rit-
stjóri að blaði og þar skhfaði
hann sína fyrstu skáldsögu. Það,
að hann stæði nálægt því, að
hljóta bókmentaverðlaun Nóbels,
vakti vitanlega hjá mér enn 'meiri
eftirtekt á ‘mannínum.
Kvaran er hár maður vexti
prúður í framgöngu og hvítur fyr-
ir hærúm. Hann talar ágæt.a
ensku. Hin fyrsta skáldsaga
hans var gefin út í Winnipeg ár-
ið 1888, sú næsta kom út í Ajaccio,
1897, en hin þriðja í Reykjavík
1901. Kvaran hefir verið víð-
förull, en síðustu dögum æfinnar
kveðst hann vilja eyða í Reykja-
vík. AIIs hefir Kvaran ekrifað
tuttugu smásögur, fjórar stórar
sögur og tvo sjónleiki.
Hrifinn af Canada- ..
Mér hefir ávalt þótt vænt um
Canada, en eg býst við að breyt-
ingarnar séu orðnar margar og
miklar frá því er eg dvaldi þar
síðast ” sagði herra Kvaran. “Son-
ur minn er prestur í Winnipeg og
var fæddur þar.” —
Kipling i afhaldi.
“Eg held að Kipling sé mest les-
inn á íslandi, allra enskra rithðf-
unda. Mér fellur hann afar vel
í geð. Eg hefi lesið Dickens,
Thackeray, og Scott og er stöð-
ugt að fá á þei'm meiri og meiri
mætur. Thomas Hardy þekki
eg því miður ekki, né heldur hina
yngri Bandaríkjahöfunda. Rúss-
neákum rithöfundum hefi eg ávalt
borið djúpa virðingu fyrir, og orð-
ið hrifinn af verkum þeirra.
"Eg held að íslendingar lesi
meira en nokkur önnur þjóð. peg-
ar vér eignumst fullkomið leik-
hús, efast eg ekki um að vér fram-
leiðu'm sjónleiki, er vekja heims
eftirtekt- Jafnvel eins og saWr
síanda, er tsland á hröðu fram-
faraskeiði, hvað leikritagerð og
lei'klist viðkemur.
Framh.
Vestur yfir fjöll.
pað hafa svo margir gert ferð
vestur yfir fjöll, að það sýnist
máske naumast ómaksins vert að
skrifa ferðasögu.
En margt ber nú samt fyrir i
þeirri leið, sem vert er um að
geta, ef ferðamaðurinn hefir eftir-
tekt og þekkingu til að sjá og
skilja, það sem fyrir augun ber.
Þess ber þá fyrst að geta, að
eg lagði af stað frá Gimli síðasta
d&g íygústmánaðar í sumar áleiðis
vestur að hafi. Aldrei hefi eg
skilið við verustað minn með
meiri söknuði en í þetta skifti, og.
bar margt til þess. petta eina
ár sem eg átti heima í Nýja Is-
landi leið mér frábærilega vel.
Mér féll vel við nálega alla Ný-ís-
lendinga, seím eg kyntist og betri
nágranna en sveitunga mína fyrir
norðan Gimli er erfitt að hugsa
sér-
Eg hefi líka sérstaka tröllat/'á
á framtíðar velgengi bygðarinnar.
Jarðvegurfnn er ágætur og sér-
staklega vel fallir.n til heyræktar,
enda er n úþegar mikið framleitt
af “slover” og timotthy heyi í
Nýja íslandi — en verður þó meir-t
er árin líða.
Það hefir staðið landbúnaðin-
um máske hvað mest fyrir þrifum,
að bændur við Wnnipegvatnið
hafa lengst af stundað fiskiveiðar
jafnframt landbúnaðinum; en við
þa ðtvískiftist orkan og áhuginn.
par sem jafn erftt er að ryðja
stórskóginn og í Nýja Islandi,
verður lítið úr mannsliðinu, en
flestir einyrkjar framan af. Auk
þess þurftu menn að leita til
vatnsins' með brýnustu bjargráð-
in og gátu því ekki stundað jarð-
yrkjuna nema í hjáverkum. Vatn-
ið var jafnan matarhyl’.a þeirra
fátæklinga sem til Nýja íslands
komu á innflutningsárunum; en
þangað voru þeit^ örsnauðustu
oftast sendir. Flestir landnem-
arnir þar voru snauðir af fé en
auðugir af afkvæmum og þessum
mönnum reyndist vatnið hinn ör-
uggasti bjargvættur. En kalt
er það stundum fyrir klæðlitla að
standa við fiskdrátt í vetrar-
hörkunum og spursmál hvort ís-
lerizk þrautsegja og karlmenska
hefir annarstaðar betur gefist en
í Nýja ísland.
Samgönguleysið stóð líka bygð-
inni mjög fyrir þrifum framan af.
Ekkert var þar verzlunarvara
nema vetrarfiskur, sem menn j
fluttu á uxu'm í skamdegis hríðum
til Selkirk norðan úr óbygðum.
Þungfæri hefir þá stundum verið
á Winnipegvatni en nú er úr
þessu bætt. Snjóplógarnir
kljúfa nú skaflana á vatninu og
járnbrajitarlestirnar taka við
fiskinum í Riverton, nyrsta braut
arstöð bygðarinnar, en sumarafl-
in er sendur með gufuskipum ti’
frystihúsanna á Gimli eða i Sel-
kirk. Daglegar hraðlestir
flytja líka nýmjólk og aðrar land-
búnaðar afurðir til borgarinnar
Winnipeg — svo fáar bygðir
liggja nú betur við markaði held-
ur en Nýja ísland. Ef höfuð-
borg Manitoba fylkis fer stækk-
andi 'með árunum verður framtið-
in glæsileg fyrir íslenzku bygð-
Irnar við Winnipegvatnið. Þangtð
ieitar borgarfólkið sér til hvíldar
og hressngar í sumarhitanum og
kaupa þá bæð að bændum og
kaupmönnum nauðsynjar sínár
Þar að auki hefir Nýja fsland öll
skilyrði til að verða aðal-mjólkur-
bú Winnipeg bæjar-
Yngri kynslóðin í Nýja fslandi
virðist nú líka vera farin að skifta
verkum með sér. Sumir stunda
fiskiveiðar eingöngu, en aðrirt
gefa sig allan við landbúnaðinurn.
Óvíða hefi eg séð 'mannvænlegri
bændasyni en í Nýja íslandi og
or þao ”tria” 'min að maigir
þeirra eigi eftir að bre’kka rjóðr-
:n sem feður þeirra hjuggu í íóm-
stundum sínum kringum býlin.
Flestir yngri bændurnir í Nýja
fslandi virðast mér framfara-
menn í hófi — en gætnin verður
að vera þar sem annarstaðar,
ráðunautur framsóknar, ef vel a
að fara.
Á vesturleiðinni kom eg við í
Swan River bygðinni. pað er
fögur bygð og frjósöm. Hæða-
hringur, sem menn kalla nú
varnarfjöll, felur sveitina 1 faðmi
sínum og ár renna þar margar i
ótal bugðum gegnum dalinn. Þa:
er jarðvegur góður, s'tór bú og
‘/nyndarlegt og gestrisið fólk. Fýs-
ir mig þangað að koma eigi eg
ferð aftur yfir fjöllin.
pá er að minnast á Vatna-
bygðirnar, því þar dvldi eg í
nokkra daga._ Þar á eg marga
góða kunningja og tegndafólk þó
“Bjarmi” segi að mér hafi verið
þaðan vikið með litlum sóma. En
nú er sú missögn leiðrétt og
gleymd og læt eg mig nú litlu
skifta hvort um það verður ritað
meira eða minna héðan af.
pessi yngsta nýlenda Vestur-
íslendinga er stór, frjósöm og
fögur. iMannfólkið er þar að
vísu misjafnt, sem annarstaðar,
en langflestir eru þar góðir dreng-
ir og iskynsamir- .
Fremur þröngur 'mun þó efna-
hagur flestra iþar um slóðir, sem
stendur. ógætileg meðferð
fengins fjárs á velgengnistímun-
um er ef til vill um að kenna I
sumum tilfellum, en höfuð orsök-
in mun þó vera lágt verð og lé-
leg uppskera á siðari árum. Ár-
ið 1920 var uppstkeran víðast lítil
ve|gna ofjþurka. Árið eftir
skemdist hún af ryði. f fyrra
var hún afar misjöfn, og 1 ár —
Þresking var rétt að byrja þegar
eg var í Leslie, leit hún út fyrir
að verða fremur léleg víða vegna
ryðs. Verðið á þessum árum
hefur líka verið hörmulega lágt
en reksturskostnaður allur gífur-
'Iega hár. Eitthvað er nú öf-
ugt í mannheimum, þegar sumir
svelta en aðrir sem nauðsynjarn-
ar fra'mleiða geta ekki selt þær
fyrir sanngjarnt verð, og heimsk-
ur er sá maður sem ekki fær þetta
skilið. En svo er þetta ekki mér
að kenna segir einn og allir, og við
það situr.
Fegln vildi eg sjá Vatnabygð-
irnar í betra mannfélags og efna-
legu ásigkomulagi, eigi eg þangað
afturkvæmt, því þær eru mér að
vissu leyti kærar- Þar gekk eg
í skóla og þó skólagjaldið væri
nokkuð hátt — já, hvað er um það
að fást ef mentun vor er nytsöm
og nauðsynleg.
Eftir skavnma dvöl í Leslie hélt
eg, ásamt konu minni og barni, á-
fram ferðinni. Landið vestur
fyrir Saskatchewan er ýmist smá-
hæðótt eða marflatt. par eru
stórir hveitiakrar en mjög hefir
uppskeran hefir verið misbresta-
söm á síðari árum og valda þurk-
arnir mestu tjóni. Sennilega
verður alt þetta land ábyggilegt
kornræktarland með tí'manum,
iþegar meiri kekking og reynsla
hefir kent mönnum betri ræktun-
ar aðferðir í þurviðrishéruðun-
um.
Til Wetaskivin, smábæjar
nokkurs um 30 mílur fyrir suð-
austan Edmonton komum við í
afturelding ogistigum af lestinni.
par hafði eg ta*l af heimamönnum
og kváðu þer uppskeruna í Norð-
ur-AIberta svo góða sem frekast
mætti verða. Eftir fárra
klukkustunda dvöl í Wetaskivin
héldum við suður til Calgarr.
Lestin fór í gegnum Innisfail, en
þar nærlendis er Alberta nýlenda
íslendinga- Þangað langaði mig
að koma og heilsa upp á landanp
og skáldið, en svo fann eg að eg
gat ekki fundið upp neitt afsak-
anlegt erindi og hélt því áfram.
Nalægt Calgary sáust gripahjarð-
ir stórar og fríðar af blóðrauðum
ftutthyrningum og kolsvörtum
Aberdeen angus gripum. Því
miður mun griparæktin þar sem
annarstaðar vafasöm tekjulind,
sem stendur. Calgary er all-
ftór bær snotur og þriflegur.
Stendur hann á smáhæðum, sem
mynda fótstall Klettafjallanna.
Þar heyrði eg menn deila um
veðurfarið á Kyrrahafsströndinni
og í Suður Alberta. Tveir AI-
bertamenn sem vestur höfðu flutt
og nú voru komnir í kynnisför til
gömlu átthaganna, þökkuðu ham-
ingjunni fyrir bústaðaskiftin, en
heimamaður gamall og gráhærð-
ur taldi hverjum fullgott lífið 1
Calgary, en öllum kom þeim sam-
an um að ólifandi sé í Saskatche-
wan og Manitoba. — Misjafnir
eru mannadómar-
Um kvöldið lögðum við upp frá
Calgary, en þaðan er skamt til
fjallanna. Morguninn eftir
vöknuðum við í miðjum Kfetta-
fjöllunum. Ekki þykja mér
canadisku Klettafjöllin jafn fög-
ur og Wasotah fjöllin í útah eða
Klettafjöllin í Colorado, en svip-
mikil og tröllsleg eru þau samt.
(Fáir hafa orðið til að kveða u'.r
Klettafjöllin, þó er til eitt kvæði
eftir St. G. Stephanson um þau,
og fyrir skemstu heyrði eg 6-
prentað kvæði, ‘Fjallagöngur’ eft-
ir séra Jónas A. Sigurðsson, sem
mér fanst þeim jötuneinkennu’m
samboðið. * Það þarf mælsku til
þess að kveða um Klettafjöllin og
hana á höfundur í ósegjanlega
ríkum mæli).
Vísindin segja að fjöllin hafi
stundum myndast við samdrátt
jarðskorpunnar • Þegar jörðin
kólnaði minkaði fyrirferð hennar.
pá ýttist skurmið eða jarðskorp-
an, sem byrgir eldinn og enn er
í yðrum hnattarins, saman og
fél'l í fellingar. Á tertiory tíma-
biii jarðmyndunar sögunnar segja
menn að þannig hafi fyrsti vísir
Klettafjallana skapast.
Við þvílíkt jarðrask koma ein-
att stórar hölur og sprungur f
jörðina. Inn í .þessar holur og
sprungur rennur stundum eldleðj-
an að innan eða vatn sígur þar
saman og sest þar að, og verður
síðan við hitan að gufu. Bæði
gufan og eldkvikan leitar út-
göngu og sprengja frá sér þangað
I til þau hafa fengið útrás. Þanu-
ig verða , eldgosin. Bráðin
hraunleðja spýtist út um opið og
rennur í straumu'm út frá gýgn-
um eða bleðst upp í háar strýtur
kringum munnan. pessi elds-
umbrot hafa ktt drjúgan þátt í
myndun Klettarjallanna og ennþá
er þessum hamförum ekki að fuTi
lo.kið- Lossen Peak í Calfornia
tók til dæmis að gjósa 30'. maí
árið 1914.
pegar hitar voru sem mestir á
á norðurhveli jarðarinnar var
var regnfallið líka óvenjulega
mikið um þessar slóðir. Þá
safnaðist vatnið saman í gýgun-
um og og öðrum 'lægðum. Síðar
á ísöldunum frusu þessi stöðu-
vötn til botns og sprengdu frá
sér klettana eins og vatnið sem
frý sí borðflösunni sprengir gler
ið. Nú bráðnaði ísbreiðan aft-
Ur nema í hæðstu hnjúkunum en
beljandi vatnsföll brutu sér far-
veg gegnum fjöllin í hinum mikhi
leysinum. Stórir skriðjö'klar
hefluðu lí’ka breiðar og djúpar
geilar í gegnum blágrýtið og
rispuðu og surfu fjö'llin. Svona
hafa canadisku Klettafjöllin myn-
ast.
Fyrst hafa klettarnir statyð
naktir eftir umrótið, en svo komu
þeyvinðarnir og báru með sér
fræin fr áströndinni að vestan og
sléttunu'm að austan. Þörung-
ar og skófir festu fyrst rætur sín-
ar á berginu. pað eru lægstu
plöntur jarðarinnar og jafnframt
harðgerðastar. pær mynduðu
fyrstu jarðlögin. Á þeim þunna
jarðvegi sem þannig myndaðist
spruttu síðan mosaþembur, og síð-
ast kom blómgresið, skógarnir og
puntgrasið. Svona starfar
verksmiðja náttúrunnar en hver
setti lögin sem náttúru öflin hlýða
og framleiða lífið á kaldri klöpp-:
inni svo rósirnar vaxa úr stein- j
hjartanu. Nei, þetta átti ekki j
að verða prédikun en andann
grunar eitthvað fleira en augað
sér og því meir, sem þekking vor j
eykst á orsakasamhengi tilverunn
ar, því dásamlegri verður manni I
löggjafinn.
Aldrei hefi eg borið ást í
arjósti til C. P. R-, en þó get egj
ekki annað en dáðst að dirfð þeirra j
manna sem fyrst létu Sér hug-j
kvæmast að leggja járnbraut
gegnum Canada Klettafjöllin. Eg
hefi ferðast yfir þessi fjöll m :ð |
Union Pacific og Denver Ri > j
Grande brautinni í Bandaríkjun-j
um. En að byggja þær hefirj
hvergi nærri verið annað eins j
þrekvirki og að byggja C.P.R.1
fcrautina gegnum canadisku
Klettafjöllin. Gljúfrin eru þar
hreint og beint ægileg og sym-
staðar er sem brautin sé hengd á
bergsnasirnar- Uppi
yfir manni eru blágrýtis björgin
en neðan undir eru beljandi ár 1
þröngum farvegum. Sumstaðar
smýgur lestin inn í dimm og dun-
andi berggöng, þar sem Þjalar
Jón þessarar kynslóðar hefir grafið
sér leið gegnum hamarinn.
óvíða þykir mér fallegt í fjöll-
un. Shushwop dalurinn er þ>
undantekning. par er hreint og
beint yndislegt. Silfurtært
vatnið speglar hávaxna hamra-
rinda og skógxlæddar hlíðar en
með strcndum fram liggja fagrar
engjar og frjósamir aldir.garðar.
Þar suður í fjöllunum liggur hinn
frægi Oconogan dalur, eitthvert
mcsta aldinræktaarhéraðið í
Norðcr Ar eríki.
Einkennilegt er að sjá hversu
hver smáblettur er notafrur tii
jarðræktar þarna í fjöllunum. En
svo er nú uppskeran bæði mi t’I
og margbrotin um þ^sar slóðir-
Auðvitað getur maður ekki sagt
mikið um búskap og lifnaðarhætti
fólksins þó maður leggi leið sína
u'm bygðir þess á hraðlest.
í stöku stað sá eg nýþreskta
strástakka, en hvergi stóra. Kunn-
COPENHAGEN
unntóbak
Búið til úr hin-
um beztu. elstu,
safa - mestu tó-
baks blöðum, er
ábyrgst að vera
. algiörlega hreint
Þetta er tobaks-askjan sem oJ fe „
hefir að innihalda heimsin Hjá öllum tóbak**ölum
bezta munntóbek
'ÁCEN .0
SINUFF ’•
ugur maður sagði mér að menn
fengju þar stundum 85*—120 mæla
af höfrum úr ekrunni. Eg á- i
leit þetta skrum í fyrstu, en nú
veit eg að þvílík uppskera er ekki
dæmalaus hér á ströndinni.
Nautgripi sá eg nokkra og voru
það langmest Jersey kýr. Enginn
bóndi mundi fæða þann pening til
slátrunar en til smjörfitu fram-
leiðslu eru þeir ágætir. Þeir
hljóta að hafa rjómabú þarna í
dölunum. Alifuglarækt er þar
víst ekki mikil, því hænsnahúsin
eru auðþekt og þau sá eg óvíða-
Sögunarmyllur eru þar allvíða
enda mun vfðarhögg og viðar-
vinsla vera aðal atvinnuvegur
margra fjallabúa Ekki sá eg
mikil merki um námur, en svo
geta þær nú yerið hingað og
þangað u'm fjöllin fyrir þvi. Mikið
saknaði eg hjarðmannanna sem
gefa fjallabygðunum í Utah, Wy-
onnig og Colorado rómantískan
æfintýrablæ. Þeir sáust að eins
á einum bæ. — Basque — að
mig minnir. pað munu hafa
verið nautasmalar því griparéttir
voru þar stórar en sauðfé sá eg
hvergi. ‘ ......
Hvernig mun nú fólkinu líð?.
fjárhagslega í þessum fjöllifm.
Fljótfærnislegt væri fyrir mig að
Ieggja dóm á það, en vil þó minn-
ast orða Roy Stonnards í ný-
prentaðri bók “An age of Pros-
perity” "pú getur reitt þig á”,
segir hann, “að þegar sveitabýlin
eru vel máluð þá líður bóndanum
vel. Samkvæmt þessum mæli-
kvarða og sö'muleiðis eftir stærð
og öðru ásigkomulagi húsanna að
dæma er efnaleg afkoma fjallabú-
anna ekkert nema í meðallagi-
Heimilin eru viða illa húsuð o*
ómáluð, en samt eru ekki allfáar
undantekningar frá þesc,ari regh'.
Auóvitað eru bjgðirnar strjálar
þarna í fjö’lunum og sumar þeirta
saman standa að eins af fáeinum
s'mábýlum að eins.
Rökkr'ð hafði byrgt landið í
faðmi sínum þegar lestin fór í
gegnum Troserordalinn, svo eg
sá ekki ?a fcgru sve't
Til Vancorver, komum við I
níðamyrkri, en þar mættu okkur
á stöðinni Mr. og Mrs Andrew
Danielson frá Blaine. Þaðan
keyrðum við svo um nóttina.
Síðan hingað 'kO'm hefi eg einkis
saknað austan fjalla. Tíðin hefir
verið óviðjafnaleg og fólkið gott
■og gestrisið. Um ströndina
skrifa eg máske seinna-
H. E. Johnson.
Fornleyfafundur.
Skamt frá eldfjallinu Colima í
Mexico, voru verkfræðingar
nokkrir nýlega að grafa eftir ce-
mentsefni og komu þá niður á
rústir fornrar borgar. Fundu þeir
ýmsa muni lítt skemda, svo sem
©ldhúsgögn, potta og pönnur,
meða rúnaletri, sem enginn ’hefir
enn getað ráðið fram úr. Nokkrar
minjar stórhýsa fundust þar
einnig, er ótvírætt gefa til kynna,
að þau hafa reist verið af
menningar þjóð. Jarð-
fræðingar og fornfræðingar fra
Bandaríkjunum, eru sagðir á leið-
inni til stöðva þessara til þess, að
rannsaka þenna merkilega fund.
Borgin hefir væntanlega sætt
sömu örlögum og Pompeii og Her-
culaneum forðum. —
Colima fjall hefir oft spúð eldi
og brennisteini og lagt í auðn
bæi og bygðarlög. Mestu eld-
gosin á þessum stöðvum svo sög-
ur fari af, gerðust 1869, 1881 og
1890. Orsökuðu eldgos þessi í
hvert skifti feikilegt tjón. Jarð-
vegurinn umbverfis eldfjall þetta
•er framúrskarandi frjósamur og
vel til hverskonar ræktar fallinn.
Er þar þéttbýlt mjög af bændum
og búalýð.
Boli sem eitthvað hvað að'.
Mannýgt naut réðist nýlega á
gufuvagn í Texas og varð árekst-
urinn svo magnaður, að vagninn
sentist út af sporinu. Vélastjóri
og kyndari sluppu lítt s'kemdir úr
lífsháska þessum, með því að
henda sér út úr vagninu'm, rétt
áður en atburður þessi skeði- Ekki
er þess getið, að bola hafi sakað
•hið allra minsta.
Mesti skeggjabrúsi í heimi.
Sá skeggsíðasti maður í heimi,
er tahnn að vera Hans W. Lang-
seth, að Barney, North Dakota.
Hann er maður sjötíu og sjö ára
að aldri, bráðern og fjörugu:,
þrátt fyrr það þó hann dragnist
eðm seytján feta langt skegg. Hef-
ir hann poka allmikinn innanund-
ir vestinu, þar hann geymir skegg-
dúðann. — Langseth er fæddur, í
Noregi og ber á sér blæ hinna
fornu víkinga.
CZZ' ÞAKKARÁVARP.
Eg undirritaður var sjúklingur
á St. Lukes spítalanum í Fargo,
N. D. frá 17. apríl til 14. mal
s- 1. Þann 20. apríl var gerður
holdskurður á mér af þeim Iækn-
unum N. Tronnes og J. J. Hei-
mark. Eg var fær um að fara
heim 26. maí, eftir að eg hafði
dvalið 12 daga á heimili Valdi-
mars sonar míns í Fargo. En
áður en eg fór ofan eftir hafði
eg leg’ið rúmfastur síðan 3. fe-
brúar. Eftir að eg kom heim
hélt batinn stöðu-gt áfram,, og er
itg nú orðinn frískari en eg hefi
verið til margra ára, og finst
mér það kraftaverki næst að e»,
sem eg- 72 ára gamall, skyldi fá
svo fulla og skjóta heilsubót-
Finn eg til' þess að eg á þetta
næst guði að þakka 'hinum ágætú
læknum se'm stunduðu mig og
hinni frábæru ufnönnun, sem eg
naut á spítalanum. Hefi eg
tjáð þetta bréflega spítalanum og
læknunum, en mig langar til að
þessi maklega viðurkenning megi
einnig koma fyrir sjónir landa
minna og vina. Bið eg þess að
guðs ríkasta blessun megi hvíla
yfir hinu mikla mannúðarstarfi,
sem unnið er á ofannefndum spi-
tala og hinum ágætu læknum, er
þar lina mein hinna sjúku.
Gardar N. Dak. 15. okt. 1923
Einar Mýrdal.
Sendið
oss
yðar
RJ0MA
Og verid vissir
um • • • • • «
/
Sanna vigt
Rétta flokkun
24 kl.stunda þjónustu
og ánœgju.
EGG Vér borgum peninga út í hönd fyrir glæný egg
Canadian Packing Co.
Stofnsett 1852
WINNIPEG, CANADA
Lilmlted