Lögberg - 17.04.1924, Blaðsíða 1

Það er til myndasmiÖur
í borginni
W. W. ROBSON
Athugiö nýja staöinn.
KENNEDY 8LDG. 317 Portage Ave. Mót Eaton
35. ARGANGUR
WINNIPEG, MAN., FIMTUDAGINN 17. APRÍL 1924
NÚMER 16
jgjKlHiiíKigigilHllglggllgiglSllSlgiglKilgigllSlSfilKlKilSllSlBlHlBllSISlslBllSllMEiBlISSlíSElBlBISlISSSSl.Ki
B
|S|
Þótt efinn spyrji - -
Þótt efinn spyrji, œðrist líf,
Og augað felli tár :
1 lífskurð dauðans leynast smyrsl,
Br lœkna öll vor sár.
Þótt einatt slitni hönd frá hönd,
Þœr hcndur tengjast enn,
Þvi GutSi vakin von og trú
Eg veit ei svíkur mcnn. —
Vort líf, með ótal ástabönd
Og œðstu hvatir manns,
Við dauðann verður dýrðlegt saf n
Af draumum kœrleikans.
Þótt dimm og lóng sé dauðans nótt,
Rís dagur bak við gröf,
Með náðarsól á nýrri jörð,
Og nýja páskagjöf. <— —
M'jtt barnslegt hjarta, hulda þrá,
Mín hrœdda, þreytta ónd
Mun lifa, — er skugginn líður hjá
Á Ijóssins Furðuströnd.
Jónas A. SigurÖsson.
II »
MSig!!HIIS|glSPPlBKKllK)lK!iaiSjBllKlgiaBIBl[KlH!lK!!SllSBlBl(HJSl|SlB!lsrKl|H!g®lg||lHg|gliaglS!HIKliai|gHlH
Helztu heims-fréttir
Canada.
Hinn setti f jármálaráðgjafi
MaoKenzie King stjórnarinnar
Hon. J. A. Robb, lagði fram í
Ottawa þinginu fjárlagafrumvarp
sitt fimtudaginn ihinn 10' þ. m. —
Er ,þar gengrð lengra í þá átr, að
lækka verndartolla og létta skptt-
um af þjóðinni, en ef til viil hef-
ir nokkru sinni gert verið. Eftir
blaðafregnum að dæ'ma, fiá hafi
til hafs, hafa tillögur stjórnar-
innar í þessu máli málanna, vakið
almerinan fögnuð og er þeim þeg-
ar trygt nægt fy.lgi á þingi, því
bændaflokksþingmennirnir hafa
undanteknngarlítið, ef ekki undan-
tekningarlaust heitið þeim fylgi.
Um megin ákvæði fjárlaga-
frumvarpsins, skal vísað til rit
bráðungur og metnaðargjarn.
Tók hann þá það ráð “ að róa á
þurru landi.” og gerast flotafor-
ingi í ríki lögvísinnar. Hefir hann
og getið sér þar Ihinn besta orðs-
týr.
Mr. Wilibur er eldiheitur trú-
maður og hefir starfað mikið
innan Congregational kirkjunnar.
Hann er sá, sem stofnsetti ung-
lingaréttinn (Juvenile Courc) í
California og hefir unnið að því
flestum fremur að endurbæta og
mýkja löggjöf iþá í Californiaríki,
er um málefni 'barna og unglinga
fjallar. Er hann isannnefndur
Ibarnavinur. Undanfarna mánuði
hefir Mr. Wilbur varið fri-
stundum sínum til þess að semja
æfintýralega sögu handa börnum
og unglingum, er ihann nefnir
stjórnargreinar í þessu tölublaði J “Johnny and ihis magic West.
Lögbergs. • í Hin síðari árin hefir Mr. Wilbur
* * * | dvalið í San Francisco. Fyrir
Þau tíðindi gerðust í Toronto, ^uttugu og sex árum kvæntist
síðastliðinn mánudag, að Hon. hann og gekk að eiga Miss Olive
Peter Smith, fyrrum fylkisfé- ■ Uoolittle frá St. Paul, Minn.
hirðir Drurystjórnarinnar I! --------o______—
Ontario, var tekinn fastur og
S-r. “r 2stjórnarskifti á Islandi.
laus til bráðabirgðar gegn $100. | Morgunblaðið sem barst oss í
000 veði. : hendur rétt þegar Lögberg var að
* * * I fara í pressuna skýrir frá að
Fullyrt er að Sir Lomer Gouin j stjórnarskifti hafa formlega farið
fyrrum dómsmálaráðgjafi muni
hljóta senatorsútnefningu fyrlr
næstu mánaðarmót.
George F. Edward forseti Grain
Growers félaganna í Saskatche\/-
an, er dvalið hefir í Ottawa undan-
farandi, en er nú nýkominn heim,
Kvað bændur Vesturlandsins al-
ment mundu fagna yfir lækkun
þeirri á vérndatollum, er fjárlaga-1
frumvarp isambandsstjórnarinn-
ar gerði ráð fyrir. Þar værl
sannarlega stigið. spor í rétta átt.
fram á ísiandi 22. marz s. 1. og að
þá hafi hinir fráfarandi ráðiherrar
vikið úr sætum sínum en í þau
aftur sest Jón Magnússon forsæt-
isráðherra. Jón porláksson fjár-
málaráðherra og Magnús Guð-
mundsison atvinnumálaráðherra.
TilSögur sérfrœðiuga-
nefndarinnar.
Bandaríkin.
Sérfræðinganefnd sú, undir for-
\stu Landaríkjamannsins, Brig-
Geti. Charles G. Dawes, er setið
hefir á rökstólum hálfan fjórða
mánuð, ýmist í Paris eða Berlin, í
þeim tilgangi að kveða á um gjald-
þol Þjóðverja, hefir riú lokið starfi
LI‘ „ „/• £1 . S\ | þol Þjoðverja, heftr riu lokið starfi
ilinn nyi íiotanialaráö” , og fylgja hér á eftir megintillögur
gjafi Bandaríkjanna.
1hennar:
Gagnger hreyting á núveráhdi
Hinn nýi flotamálaráðgjafi skattamálakerfi Þjóðverja.
Curtis Dwiglht Wilbur, er fæddur
í bænum Eoonesboro í Iowaríkinu
árið 1867 og tekur nú við embætti
af Denby, er sagði af sér nýverið
sökum árása þeirra, er hann ivarð
fyrir í senatinu í sambandi við
Teapot D.ome olíuhneykslið. Er
hann útskrifaður af sjóliðsfor-
ingjaskóla með ágætiseinkunn.
Jafnframt lauk hann lagaprófi og
fluttist því næst til California,
þar sem ihann ihefir gegnt dómara-
emibætti um 20 ára skeið.
Þótt Mr. IWilbur sé líffrður flota-
foringi, þá mun ihann sjaldan á
sjó hafa komið. Um það leyti er
hann útskrifaðist, voru allar stöð-
ur sjóhersins fyltar, eða meira en
það. Sá hann að ekki mátti við
svo búið standa, því maðurinn var
2. Stofnun nýs banka, er að eins
gefi út gulltrygða seðla, í þeim til-
gangi, að koma gengi marksins á
fastan grundvöll.
3- Fögra ára takmarkaður skuld-
greiðslufrestur, með ,það fyrir1
augum, að á hinu fimta ári frá sam-
þvkt þfessarar uppástungu, hafi
Þjóðverjum vaxiö svo fjárhags-
lega fiskur um hrygg, að þeir verði
færir um að greiða árlega 2,500,-
000,000 gullmarka í skaðabætur.
4. Erlent lán, að upphæð áóo,-
000,000 gullmarka, í þeim tilgangi,
að tryggja gengi marksins og gera
Þjóðverjum léttara með að mæta
fyrstu afborguninni.
5. Gagnger endurskipun hins
þýzka járnbrautakerfis. Skal það
fengið í hendur einkafélagi, með
26 biljón marka höfuöstól.
6. Ný aðferð til þess að láta
þýzkan iðnað greiða 5 brljónir gull-
marka í skaðabætur.
7. Að veitá þýzku fé, sem nú er
i veltunni erlendis, aftur inn á
Þýzkaland.
Nefndin gjörir engar nýjar til-
lögur í sambartdi viS fjárupphæð
þá, er skaðabótanefndin dæmdi
ÞjóSverja til að greiða, en sú upp-
hæð var, sem kunnugt er, 132
biljónir gullmarka.
Samkvæmt skýrslu nefndarinnar
tr gert ráð fyrir, að þýzka þjóðin
eigi aS verða komin á traustan
f járhagslegan grundvöll -árið 1928.
Nefndin leggur áherzlu á það,
að á yfirstandanda ári sé ekki viS-
lit fyrir Þjóðverja aS greiða græn-
an túskilding í skaðabætur.
í sambandi við þann liS, kemst
refndin í áliti sínu þannig aS orði:
“Það stæði öldungis á sama, hve
strangar ráðstafanir yrSu gerðar.
ÞaS nryndi reynast ókleift með
öllu, að láta tekjur og útgjöld
ÞjóSverja fyrir árið 1924-1925
standast á,—stórkostlegur tekjuhalli
yrði óumflýjanlegur. Tilraunir til
?S innheimta skaðabætur eins og
ástandinu nú er farið, gæti leitt til
enn ineiri vandræða í sambandi við
viðskiftlíf ÞjóSverja og peninga-
gengi þeirra.”
Bent er einkum á þrjá tekju-
stofna:
1. Hin venjulegu fjárlög, eða
skattkerfi Þjóðverja.
2. Skattar af skuldábréfum járn-
brauta.
3. Skattar af skuldahréfum iðn-
stofnana.
Hin fyrstu tvö næstkonrandi
fjárhagsár er gert fáS fyrir, að
Þjóðverjar hafi komiS fjárlögum
sínum í það horf„ að innheimta
megi til greiSslu skaðabótanna n
biljónir gullmarka, sem tekjur af
járnbrauta skuldabréfum, og 5
biljónir gegn fyrsta veðrétti í þýzk-
um iðnaði.
Þar til hámarki af'borgananna er
náð á hinu fimta ári, skulu greiSsl-
urnar verða sem hér segir:
Fyrsta árið, ein biljón gullmarka,
er innheimt skal af erlendum lánum
og hluta af tekjum þeim, er skulda-
bréf járnbrauta gefa af sér.
Annað árið, 1,220,000,000, er inn-
heimtast skal sumpart af járn
brauta og iðnstofnana skuldabréf -
um, en sumpart af hinum venju-
legu fjárlögum.
ÞriSja árið, 1,200,000,000, sem
hækka má eða lækka, eftir þvi
hvernig ástatt er um fjárhag þ'jóð-
arinnar.
Fjórða árið, 1,750,000,000, gegn
sömu skilyrSum og tekin eru fram
í næsta lið á undan.
Fimta árið, 2,500,000.000 gull-
marka skilyrðislaust.
Aö þeim fimm árum liðnum, sem
hér um ræðir, má hækka afborg-
anirnar, ef sérfræðingar-telja þjóð-
ina því vaxna.
Síðasta megin atriðið i áliti
nefndarinnar, er það, að óumflyj-
anlegt sé, að þýzka þjóðin fái í
fjárhagslegum skilningi, engu sið-
ur en stjórharfar^legum, aS njóta
sín sem heild, og að Frakkar og
Belgíumenn hætti meS öllu íhlutun
sinni og af skiftum af iðnaðar og
framleiðslumálum RuhrhéraSanna.
þótt þeir enn um hríð hafi þar setu-
lið nokkurt til eftirlits og löggæzlu.
Nefndin skorar á allar hlutað-
eigandi þjóSir, annaS hvort að
samþykkja uppástungur jiessar ó-
breyttar, eða þá beinlínis að hafna
þeim. '
Jafnhliða áliti þessu, birtist
skýrsla frá nefnd þeirri, er einnig
var að rannsaka fjárhagsástand
Þjóðverja, undir forystu Reginald
McKenna, fyrrum f jármálaráðgjafa
Breta í stjórn H. H. Asquiths
Svipar þvi svo mjög til hins fvrra
i öllum meginatriSum, að um lítið
annað en endurtekning væri aS
ræða, aS þýða og birta það hér
lika.
þau ihjón flutt frá Mouseriver
bygðinni. í s. 1. janúar. Karólína
var góð kona og vel látin, líkið
var flutt til æskustöðva hennar
og jarðað í grafreit Mefeanktons
safnaðar.
iSéra Kristinn K. Ólafsson veitti
henni hina síðustu prestþjónustu.
Frúx Eirikka S- Sigurðsson frá
Lundar kom til bæjarins á laugar-
daginn og dvaldi hér hjá vinafólki
sínu fram undir miðja vikuna.
Hr. G. B. Jónsson kaupmaður
frá Gimli, ;Man. var staddur í
borginni í verslunarerindum fyrri
part vikunnar.
Síðastliðið föstudagskvöld var
haldin skemtisamkc'ma í lútersku
kirkjunni norsku, á mótum Victor
og Wellington. Var aðsókn góð og
skemtun hin besta. Meðal annars
skemti þar söngfilókkur hr. Björg-
vins Guðmu^idssonar og tókst
mætavel. Ennfremur lék hinn
efnilegi landi vor hr. Tryggvi
Björnsson þar píanósóló og hlaut
að launum mikið lófaklapp.
Fimtudaginn hinn 10. þ. m. lést
að heimili tengdasonar síns B. L.
Baldwinssonar að 729 Sherbrook
street hér í borginni! ekkjan Guð-
rún Helgadóttir Guðmundsson
nálega áttatíu og sjö ára gömul.
Hún var fædd 13 júlí 1837. Bjó
hún irm langan aldur með manni
sínum Sigurði Guð'mundssyni, sem
látinn er fyrir því nær 13 árum,
að Jaðri í Glaumbæjars. í Skaga-
firði. Til Iþessa lánds fl'uttust þau
hjón árið 1886 og ibjuggu í Nýja
fslandi, þar til er hún misti
mann sinn í ágúst mánuði 1911:
Eftir það dvahli hún hjá ácur-
nefndum tengdasyni sínum og
nautþar frábærrar umhyggjusemi.
Jarðhrförin fór fram á laugar-
dagsmorguninn var frá útfara-
stofu A. S. Bardal. Séra Rúnólfur
Marteinsson jarðsöng.
Hin framliðna var mesta ágæt-
iskona, sem öllum þóttí vænt um,
er eitthvað kyntust henni. Henn-
ar verður nánar minst síðar.
Eins og getið var um í síðasta
blaði, efnir Jóns Sigurðsonar fé-
lagið til dans og spilasamkomu á
Marlborough hótelinu laugardags-
kveldið hinn 26. þ. m. Kostar að-
gangur aðeins 75 cents.
Jóns Sigurðssonar félagið hefir
í liðinni tíð leyst af hendi svo
mikið og göfugt starf, að það
margfaldlega verðskuldar, að
þessi samkoma þess, sem og allar
aðrar verði vel sótt. Félag þetta
hefir ekki lagt árar í bát, heldur
vakir sí og æ á verði um mörg
menningar og þjóðnytiamál og á
en fra’mundan sín þýðingarmestu
spor.
Fjölmennið á sanúcomuna þann
! 26. þ. m..
Apríl heftið af Scandinavia er
nýkomið til vor prýðisvel úr
garði gert. í því er vel samin rit-
gerð nm skáldið Stephan G Ste-
phansson eftir Jakobínu Johnson
og þýðing á tveimur kvæðum eftir
hann og bera þau á sér sama vand-
virknisblæinn 0g flest annað, sem
! yér ihöfum séð eftir þann ihöfund
I Önnur þýðing af íslensku ljóði, er
| í heftinu— Hreiðrið mitt — eftir
Þorstein Erlingsson, það er þýtt
af Dr. Gíslason í Grand ]%orks og
hefir tekist mætavel. Ein ritgerð
er í þessu hefti, sem athygli hlýt-
ur að vekja allmikla, hún er eftír
J- Anker Larsen. þann, er ritaði
skáldsöguna “De vises Sten”, sem
hlaut Gyldendal verðlaunin 7C þús.
krónur í fyrra sumar. Ritgerð
þessi heitir “Relegious restless-
ness of present day” og skýrir
hugvnynd þá, sem höfundurinn
setur fram í sögu sinni.
0r bænum
J. ,E. Sigurjónsson kennari frá
\ íðir koni til bæjarins fyrir helg-
ina a'ð heimsækja foreldra sína og
systkini. Hann fór norður aftur á
þriðjudaginn..
Marteinn Jónasson póstmeistari
frá Árborg var staddur hér í bæn-
um yfir helgina ásamt frú sinni.
Þau fóru heimleiSis á mánudaginn.
12 marz s. 1. andaðist í Chicago
eftir stutta legu í brjóstveiki,
Karólína Hinriksdóttir, kona Ósk-
ars Thordarsonar, var hún aðolns
30 ára gömul, er hún lóst. Höfðu
Söngsamkoma sú, sem haldin
var í lútersku kirkjunni í síðustu
viku tókst ágætlega vel. Það var
nálega húsfyllir, og söngurinn
tókst svo afforagðsvel ,að vér
miinnumist ekki að hafa verið
á samskonar samkomu á meðal
Vestur-lslendinga sem betur het-
ir tekist en þessi—eða jafnvel eins
vel, og var hún söngstjóranum,
söngfólkinu og öllum íslendingu’m
til stórsóma. Vér höfuvn áður vit-
að að sönghæfileikar meðal Vestur
íslendinga, voru þeir bæði miklír
og góðir og það líka að það hefir
verið lögð allmikil rækt við að
æfa þá, en vér minumst þess ekki
að söngnr þess hafi nokkru sinni
gagntekið oss eins og hann gjörði
að þessu sinni, og þó vér séum
engir söngfræðingar, þá var oss
það ljóst; að hjá fóíki því, sem
þar söng var um list að ræða og
hana á háu stigi. Og sama er að
segja um fiðluspil ungfrú Her-
mannson, iþað tókst ágætlega.
Þgar vér ,sátum ifftlu
regni tónanna og að þeir
læstu sig inn í sál vora vorum vér
að^hugsa uvn hve óendanlega mik-
Mynd þessi, eftir hinn nafnkunna landa '’orn, Emil Walters, er máluð á búgar'ði Theodores Roose-
velts, fyrrum Bandaríkja forseta, við Oyster Bay, og er víðfræg orðin í Bandaríkjttnum. Mynd þessa hefir
Bandaríkjastjórnin nú keypt og hún hangir í listqsafni þjóðarinnar í Washington samhliða listaverkum
mestu listamanna heimsins.
ið af afli, að Vestur-íslendingar
ættu í töfrakrafti söttgsins til
þess að göfga og fegra.
Eitt var það þó, sem skygði á,
að ánægja vor gæti verið ó-
blandin, og það var, að söngskrá-
in var öll á ensku að undanteknu
einu lagi. Að vísu söng Páll Bar-
dal annað lagið á íslensku , og
gjörði það meistaralega vel, en
það var ekki á söngskránni. Hitt
íslenska sönglagið var “Við hafið
eg sat” eftir S. K. Hall, sem söng-
flokkurinn söng af list. Að vísu
voru öll lögin, sem sungin voru
falleg og áhrifamikil, en það er
naumast að útlend lög og útlend
ljóð finni eins mikið bergmál í
sálum íslendinga enn sem komið
er, eins og íslensk ljóð og lög. Því
leggur söngfólikið ekki meiri rækt
við íslenskuna en það gerir? En
þrátt fyrir það á söngstjórinn
Davíð Jónasson og söngfólkið alt
alúðarþakkir ,skilið fyrir nautn
þá sem það veitti Winnipeg Ts-.
lendingum á fimtudagskvgldið
var.
Ur herbáðum Sambands
ingsins.
f>i
Með 133 atkvæðum gegn 27, eða
106 atkvæða meiri hluta, félst Sam-
bandsþingið á ráðstafanir stjórn-
arinnar, viðvíkjandi Homebanka-
málinu. Umræðurnar urðu all-
heitar, eins og reyndar mátti búast
við, því leiðtogi afturhaldsflokks-
ins, virðist telja það skyldu sína, að
vera á móti öllu, sem stjórnin ber
fram, jafnvel hvað gott málefni
sem um er að ræða. Að þessu sinpi
var hánn á móti öllu undantekning-
arlaust. Hann mótmælti hinni
konunglegu rannsóknarnefnd und-
iþ forystu FL. A. McKeown
dómara. Hann var enn fremur
mótfallinn tillögu Williams Irvine
fr Austur-Calgary, er fram á það
fór. að málið skyldi rannsakað af
sérstakri þingnefnd. Hann ham-
aðist einnig á móti þingsályktunar-
tillögu Franks Cahill frá Pontiac,
er krafðist þess, að öll skilríki i
sambandi við bankafarganið og
rannsókn þess, skyldu fengin í
hendur hinni föstu bankamálanefnd
þingsins til íhugunar, með tilliti til
væntanlegra breytinga á bankalög-
gjöfinni í þá átt, að fyrirbyggja í
allri framtíð bankahrun jiessu lík.
Ekki kom Mr. Meighen fram með
eina einustu uppástungu, eða benti
á eina einustu nýja leið í sambandi
við rahnsóknina. Heldur hnigu
allar tilraunir hans að því að vera
á móti! Snerust ræður hans allar
mestmegnis um það. að halda hlífi-
skildi yfir Sir Thomas Wrhite.
Veitti Sir Henry Drayton foringja
sinum dyggilega að málum. Taldi
hann tilgang stjórnarinnar vera
þann, að rýja æruna1 af fyrrum
f jármálaráðgjara Sir Thom. White.
Stjórnarformaðurinn, Rt. Hon. W.
L. Mackenzie King, sýndi fram á
með rökum, að hér væri um hinn
ósvífnasta sleggjudóm að ræða, því
stjórnin ætti sín einskis í að hefna
við Mr. White.
Rannsókn veitt í því formi, sem
farið var fram á. •
Um þessar mundir, eru fram-
kvæmdarstórar téðs banka og með-
Stjórnendur undir sakamáls rann-
sókn.
Málsvarar þeirra, er fé áttu inni
á bankanum og töpuðu jivi, hafa
gefið í skyn; aS- fram á j)að hafi
verið farið við fjármálaráðgjafa
1915, 1916 og 1918, að sérstök yf-
irskoðun skyldi gerð á hag bank-
ans, samkvæmt 56. (a.) grein banka-
laganna. Þeir hafa enn fremur
gefiS í skyn, að hugsanlegt sé, að
hægt hefði veriS að fyrirbyggja
hruniS, ef slík yfirskoSun hefði
fariS fram þá. MeS það fyrir aug-
um, að knýja fram sannleikann í
rnálinu, skipaði riúverandi stjórn
konunglega rannsóknarnefnd, með
afar víStæku valdsviSi, er rannsaka
skal starfrækslu bankans frá þeírn
tíma er hann öðlaðist löggilding.
í ræðu sinni um máliS, komst
King stjórnarformaður meSal ann-
ars svo aS orði:
“Núverandi stjórn hefir ekkert
aS hylja, hvað mál þetta áhrærir.
Hún er meira að segja til með að
láta rannsaka tildrögin til þess, að
banki þessi var stofnaður, ásamt
allri starfrækslu hans frá löggild-
ing til gjaldþrots. Eg fæ ekki séð,
að nokkur stjórn hefSi getað látið
viStækari rannsókn fara fram.”
Innieigendur bankans hafa, eins
og áður hefir verið getið um, gefið
í skyn, aS þess hafi veriS fariS á
leit við Sir THomas White, fyrver-
andi fármálaráðgjafa, að sérstakir
yfirskoSunarmenn skyldi fengtiir
til þess að rannsaka allan hag téSr-
ar peningantofnunar. Það hefir
sannast, að skjöl óg skilríki jiar að
lútaridi, voru í höndum Mr. White’s
og að hann lagSi fyrir skrifara
sinn, að afhenda jiau eftirmanni
sínum í h^idur, Sir Henry Dray-
ton. Nú hefir JiaS enn freniur
sannast. aS eftirrit af gögnum
Jiessum var fengið í hendur Mr.
Meighen. en frumritiS geymdi
skrifarinn. — Þegar bankahruniö
kom í ágústmánuði siðastliðnum,
sputði hann Sir Henry hvað gera
skyldi við skjölin, og fékk. jiað
svar. að réttast væri að senda Jiau
til Sir Thonias Wfliite, og varS þaS
að ráði.
Deginum ljósara er það, að sá
maðurinn; sem heimting átti á jiví
að fá skjölin, var Mr. Fielding
fjármálaráðgjafi. Mr. Robb lýsti
yfir því í umboði Mr. Fieldings,
aS núverandi fjármálaráðgjafa
hefði aldrei veizt kostur á að sjá
skjöl þessi, og sömu sögu hafði
King stjómarformaður að segja.
Mr. Meighen kvaðst jieirrar skoð-
unar, aS skjöl jiessi væru almenn-
ings eign og ættu því aS réttu lagi
að vera skrásett í safni f jármála-
ráðuneytisins, þó liann bætti því að
vísu við, að á sumum þeirra hefði
staðið “privte”, en á öðrum “per-
sonal." Ymsir jiingmenn frjáls-
lynáa flokksins, gerSu fyrirspurn-
ir um j>að, hvermg á j)ví stæði, ef
skjöl jiessi væru þjóðeign, aS þau
skyldu ekki hafa veriS fengin nú-
verandi fjármálaráðgjafa, Wr. S.
Fielding, í hendur, hvers vegna aS
Sir Thomas White sendi þau ekki
til baka ,og hvernig á jiví stæSi, að
Mr. Meighen einn, skyldi fá afrit
af þeim, jirátt fyrir J)að, ])ótt á þeim
stæði ýmist “prívat” eða “person-
al”, eins og hann sjálfur komst að
orði? RáSgjafar verða aS sverja
jfess dýran eiS, þegar þeir taka við
völdum, að nota sér ekki embætti
sín til persónulegra hagsmuna.
Þeir, sem nú geyma hin umræddu
skjöl, eru ekki lengur bundnir við
slíkan eið, þar sem þeir sitja ekki í
embættum. Hver var ástæðan til
þess, aS Mr. Meighen voru fengin
! skjöl þessi í hendur, en gengið
' fram hjá Mr. Fielding? Væri hugs-
| anlegt, aS pólitiskar ástæður hefSu
legið þar til grundvallar ? Spyr sá,
i er ekki veit.
Mótfallnir allri rannsókn.
Framkoma þeirra þingmanpa úr
afturhaldsflokknum, er í umræðun-
um tóku l)átt, var harla einkenni-
leg. Þeir mæltu allir á móti rann
sókn, eða að minsta kosti á móti
þeim aSferðum, sem stjórnin stakk
upp á, án þess að benda með einu
orði á nokkra aðra heppilegri leið,
Sir Henry Drayton flutti eldheita
flokksræSu, en þegar til atkvæða-
greiðsiunnar kom, fyrirfanst hanr
hvergi. Að eins tuttugu og sex
sálir voru til staðar og greiddu at-
kvæði með Mr. Meighen. Breyt-
ingartillögu Mr. Cahills greiddu
atkvæSi allir viðstaddir þingmenn
frjálslynda flokksins, sem og
bændaflokks þingmennirnir. Mr
Irvine dró sína upprunalegu tillögu
til baka og kvaSst fulltreysta stjórn-
riini í Jiessu efni.
Um miðja vikuna lagði Hon
G. P. Graham fram tillögur stjórn-
arinnar í sambandi viS útfærslt
J)jóðeigna kerfisins Canadiar
National Railways. Skal meiri-
hluti hinna væntanlegu járnbraut-
arálma lagður um Sléttufylkin oj
Quebec. t fyrra voru uppástung-
urnar um hinar nýju linur bornai
fram i einu frumvarpi, en serr
kunnugt er, feldi efri mlstofan þæi
allar. Nú er hver lína ráðgerð ;
sérstöku frumvarpi, svo ein ætt
síSur að vera skorin niSur á kostn-
að annarar. Aætlað er, að útgjöld-
in við línur þessar til samans, muni
nema tuttugu og átta miljónuir
dala.
Sumpart vega afstöðu efri mál-
stofunar, hefir þjóðeignakerfiS ekki
getaS bætt við sig nema Long Lake
álmunni, sem er 29.6 milur á lengd,
og kostaði innan viS tvær miljón-
ir dala. Var J)ó, eins og gefur a?
skilja, margra annara þörf.
Canadian Pacific jártibr. félagi?
lagði aftur á móti áriS 1921, 85
milna langar brautarlínur; 1922
15-5 og 19231 T57.7. A þesst
yfirstandandi ári ráðgerir þaS félag
að leggja 178 nrilur af járnbraut
um, sem áætlað er að kosta mun
til samans um fjórtán miljónii
dala.