Lögberg - 17.04.1924, Blaðsíða 7

LÖGBERG, FJMTUDAGINN, 17. APRÍL. 1924.
Bls. 1
Vinur ráðlagði honum
að nota þær.
QUEBEC MAÐRUR HÆLIR
DODD'S KIDNEY PILLS
Mr. George Levesque læknaðist al-
gerlega af nýrnaveiki meti því að
nota Dodd’s Kidney Pills.
Padoue Station, Que., 14 apríl.
fEinkafregnj. Mr. Pierre Leves-
que, velmetinn borgari hér, er einn
hinna niörguCanadatnanna: er hæla
Dodd’s Kidney Pills. Hann tók
að nota Dodd’s Kidney Pills við
nýrnaveiki og læknaSist algerlega á
skömmum tíma.
“Samkvæmt ráðleggingu vinar,
tók eg aS nota Dodd’s Kidney
Pills. Eg hafði lengi þáðst af
nýrnaveiki, en læknaðist aS fullu,
eftir að hafa lokið úr fáeinum
öskjum.”
Dodd’s Kidney Pills styrkja nýr-
un og koma þeim í það horf aÖ
framkvæma köllun sína slindru-
laust. Hreinu blóSi fylgir góð
lieilsa.
Það er ástæðulaust að kveljast,
þegar Dodd’s Kidney Pills fást hjá
öllum eða frá The Dodd’s Medicine
Co., Ltd., Toronto.
Islandsfréttir.
skýrt. Samskonar skýrslur skulu
allir vöruinnflytendur og verslan-
ir senda hagstofunni um hver
áramót, á meðan lög þessi eru 1
gildi. Lögum þessum er ætlað að
öðlast gildi þegar í stað og gilda
til ársloka 1926 og falli þá jafn-
framt úr gildi lög nr. 1 frá 8.
marz 1920.
1 greinargerðinni segir ennfrem-
ur svo: Verðgildi íslenskrar kr.
er bæði lágt og óstöðugt, og fer
sífelt fallandi. Ef þessu fer fram
u'm lággengið, þá er fjárhagslegt
sjálfstæði þjóðar og einstaklinga
í Ihættu. Tilraunir þær. sem til
þess hafa verið gerðar til við-
réttingar genginu hafa reynst á-
rangurslausar. Nú er orðin al-
menn sannfæring fyrir tþví, að
eina haldkvæma ráðið til að
istöðva gengisfallið og rétta við
gengið sé að takmarka innflutn-
inginn, fyrst og fremst á óþarfa-
varningi, og þar næst á þelm
varningi, sem framleiða má í
landinu sjálfu, eða sem nóg er til
af í landinu til bráðabirgðar.
Óskir og hvatningar um að lög-
leiða nú þegar innfultningsbann
á ýmsum vörum 'hafa komið fram
í þingmálafundargerðum víðsveg-
ar að i landinu. Eindregnar til-
lögur stjórna beggja bankanna
og ummæli landstjórnarinnar ný-
verið á þinginu ganga í sömu átt.
Það virðist því ekki lengur verða
hjá því komist, að Alþingi taki
mál þetta til alvarlegrar athug-
unar.
Innflutningsbann.
Halldór Stefánsson og Pétur
Þórðarson flytja í Nd. frv. um að-
flutningsbann á ýmsum vörum.
En þær eru þessar: a) Allar
brauðtegundir. b) Smjör. smjör-
líki og öll önnur feiti, nema til
iðnaðar. c)Ostur allskonar. d)
Saltkjöt, flesk, pylsur. e) Niður-
soðið kjöt og fiskmeti og allar
aðrar niðursuðuvörur, nema
mjólk. f) Egg, aldini, nema epli
og sveskjur. g) Kaffibætir, súkku-
laði, síróp, !h,unang, brjóstsýkur,
vindlingar. ih) Öl, gosdrykkir á-
vaxtavín. i) Hverskonar vefnað-
arvörur, tilbúinn fatnaður og
ihöfuðföt, nema tvistdúkar, léreft
(stout dowlas), molskinn, nankin,
boldang, segldúkur, pokar og
pokastrigi, fiskumlbúðir (Hessian)
lóðarbelgir, lampaikveikir, sára-
umbúðir, regnkápur, sjóklæði; enn
fremur eru undanþegnar . banni
vefnaðarvörur, sem unnar eru úr
ísl. ull. í erlendum (norskum) tó-
vinnuverksmiðjum, enda séu þær
ætlaðar eingöngu til hemilisnota,
en eigi til sölu. j) Loðskinn,
hanskar, reiðtýgi, töskur, veski
og aðrar vijrur úr skinni, fjaðrir
til skrauts, fiður og dúnn. k) Skó-
fatnaður úr skinni, nema sjóstig-
véi. 1) iSkósverta, kerti, sápur
ilmvötn. n) Lifandi jurtir og blóm,
jólatré. o) Bréfspjöld, mynda-
p) Úr, klukkur og Ihiversk. gull-,
silfur-, pltett-, eir og nifckelvörur.
r) Hljóðfæri hverskonar og
grammófónplötur. s) Bifreiðar,
reiðhjól. t) iGlysvarningur og
leikföng, ihverju nafni, sem nefn-
ast, flugeldar.
í annafi grein er ennfremuT
gert ráð fyrir því, að þær vörur,
sem Jco’mnar eru á skip í útlönd-
um, áleiðis hingað, þegar lög þessi
öðlast gildi, og skipið 'heldur að
fermingu lokinni tafarlaust til
hafna hér á landi, má flytja inn
á sama hátt og hingað til.
í 4. gr. or gert ráð fyrir því, að
stjórnarráðinu sé iheimilt, að
skipa þriggja manna nefnd til að
ákveða verðlag á iðnaðarvörum
og bannvörubirgðum þelm, sem í
landinu eru, þegar lögin öðlast
gifdi, og gera nauðsynlegar ráð-
stafanir til framkværoda lögum
þessum.
5. grein er ennfremur svo hljóð-
andi: Hver verslun eða vöruinn-
flyfjandi skal senda Hagstofu ís-
lands, eigi síðar en tveim mánuð-
um eftir að lög þessi öðlast gildi,
eundurliðaða skýrslu um birgðir
sínar af öllum þeim vörum, sem
með lögum þessum er bannað að
flytja inn, eins og iþær voru um
síðustu áramót. Skal skýrslan
undirrituð af eiganda eða pró-
kúruhafa verslunarinnar, og lagt
við drengskaparorð að rétt sé frá
Borden'8 St.
CharleH mjólk er
kjarngótt og heil-
næni f alla sta«i.
Melr en helniinfir-
11 r hins venjuleífa
vatns hefir ver-
IB tekift íir henni.
Bezt f alla stnlii.
Hjfi kaupin. yliar.
Fjórar stærhir.
U.^POPatfd
Src 17.14
SkrifiB eftir 8t-
Charles Reeipe
bókinni til
The Bordea Co. Limited
Montreal
Verið getur, að í þinginu verði
skiftar skoðanir um það, í hverju
formi þessi innflutningáhöft eigi
að vera, eða 'hversu víðtæk, til þess
að ná því takmarki, sem stefnt er
að. Vér flutningsmenn teljum
efcki mega fara öllu skemra en á-
kveðið er í 1. gr. frv. Eftir versl-
unarskýrslunum 1921 má ætla, að
verðgildi þeirrar innflutnings-
vöru, sem ætlast er til að heftur
verði innflutningur á eftir 1. gr.,
mundi hafa numið nál. 8% milj.
kr. Líklegt er, að verðgildi sömu
vörutegunda og vörumagn sé ekki
nú verulegum mun minna, og með
fallandi gengi yrði það sennilega
heldur ’meira.
Með innflutningshöftunum á að
nást það, sem um mörg undanfar-
in ár hefir árangurslaust eða á-
rangurslítið verið unnið að með
fortölum, þ. e. sparnaður einstak-
linganna og losun starfsfjár til
viðsikfta og skuldalúkninga.
Jafnframt ættu innflutnings-
hömlurnar að styðja að aukinni
framleiðslu í landinu sjálfu.
f fyrrirnótt sigldi botnvörpung-
ur á þilskip 'héðan, “Seagull” ná-
lægt Vestmannaeyjum og laskaði
það eitthvað. En í morgun var
“Seagull” kominn til Eyjanna, en
'mun ekki komast hjálparlaust
þaðan hingað heim. Slys urðu
engin.
Átta hundruð sjötíu og fimm
bollur bárust Samverjanum á
sprengingadaginn og bolludaginn,
og hefði komið meira, ef þær
hefðu ekki verið afþakkaðar. En
gamalmennunum á Elliheimilinu
varð þetta til góðs, því þangað
sendi Samverjinn 115 stykki.
i
Frá Dýrafirði. Bændaöldungur-
inn 'Guðmundur Nathanaelsson
andaðist aðfaranótt 3. þ. 'm. 82
ára gamall, merkur bóndi, sem
lengi hafði búið á Kirkjubóíi.
Steingrímur iMatthíasson lækn-
ir, sem nú er nýkominn úr nokk-
urra mánaða ferðalagi víðsvegar
um Norður-Ameríku, ætlar að tala
í fcvöld klukkan 7 í Nýja Bíó. Ætl-
ar hann; þar að tala um efni, sem
mörgum hér mun vera forvitni á
að heyra um, en það er bannið í
Bandríkjunum og ýmislegt í því
sambandi. Hefir margt um þau
mál heyrst til og frá, en lítið ver-
ið um þau talað hér af þeim, sem
reynt ihafa að kynna sér áhrifin
og bannið í heild sinni af eigin
reynd. En Steingrímur læknir er
kunnur að því að vera bæði athug-
ull 'maður og fjörugur og skemt-
inn í frásögn, svo að sjálfsagt
verður margt að græða á erindi
hans, hvaða skoðanir sem nlienn
annars hafa á þessum málum hér.
Hann talaði í gær um Vesturför
sína alment og sýndi margar
myndir, og bar löndum vestra vel
söguna. Var gerður að því erindi
góður róvnur.
Háskólinn.
'Hér í iblaðinu hefir áður verið
sagt frá þeim tillögum ýmsum, er
komið hafa fram og snerta há-
skólann og eru það eiginlega alt
tillögur í þá átt, að fækka þar
starfsmönnum og draga saman
stofnunina. Nú hefir Jón Þorláks-
son flutt í Nd. frumvarp um
foreytipg á iháskólalögunum frá
30 júlí 1909. Aðalbreytingarnar,
sem þar er farið fram á, eru flest-
ar þær sömu og áður hefir verið
stungið upp á, en þær færðar
saman í eina 'heild og foætt ýmsu
við, eða sett fram í öðru formi en
áður. Þannig er nú beinlínis gert
ráð fyrir því, sem sumir hafa tal-
að um áður, að afnema alveg
heimspekisdeildina, sem sérstaka
deild og sameina hana lagadeild-
inni og fækka jafnfra'mt kennur-
um í báðum upprunalegu deildun-
um. Hinsvegar á stofnunin þó að
fá að iheita háskóli eftir sem áður,
en deildirnar að vera þrjár: guð-
fræðideild, læknadeild, laga- og
heimspekisdeild.
í 6. gr. er ennfremur kveðið svo
á; 1
“Til þeas að fækkun sú á em-
bættum, sem leiðir af lögum þess-
um, komist sem fyrst í fram
kvæmd, skal beita, eftir því isem
fært þykir, ákvæðinu í 16. grein
stjórnarskrárinnar, þriðju máls-
grein. Að öðru leyti kemur fækfc-
unin til framkvæmda jafnóðum
og emfoættin losna.”
1 greinargerð frumvarpsins
segir svo:
“Fjárhag landssjóðs er nú svo
kovnið, að telja má ókleift að
rétta hann við, nema gripið sé til
allra þeirra úrræða samtímis, sem
nota mætti í því skyni. pó reynt
sé 1 bili að stöðva tekjufoallann
með því að fella niður allar verfc-
legar framkvæmdir, þá er einsætt
að þjóðin muni ekki geta unað
því til langframa, en þá verður
líka nú þegar að ihugsa fyrir nið-
urfærslu útgjaldanna á öðrum
sviðum, svo sem ’með fækkun em-
bætta. pótt sú leiðin geti ekki
leitt til stórkostlegs sparnaðar
þegar í stað, þá verður engu að
síður að taka nú þegar ákvarðan-
ir í því efni, til þess að landssjóð-
ur geti aftur byrjað verklegar
framkvæmdir og aukið þær eftir
því, sem sparnaðurinn af em-
bættafækkuninni kemur fram.
Af þessum ástæðum er frum-
varpið borið fram, og f-elur það í
sér allar þær fækkanir á embætt-
um við háskólann, sem stungið
hefir verið upp á í einstökum
frumvörpum, -sem borin hafa ver-
in upp á þessu þingi, og fer enn-
fremur nofckru lengra í þessu efni.
Breytingarnar, sem frumvarpið
gerir á kennaraliði háskólans, eru
þessar: 1. Lagt niður eitt prófess-
orsembættið í klassiskum fræðum.
Sa'/na er í frV. á þskj. 26; flutn
ingsmenn Tr. p., Jör. B., og B. St.
3. Lagt niður prófes-sorembættið
í hagnýtri sálarfræði. Sama efni
er í frv. á þskj.; flutningsmenn
Jör. B., B. St. og Ing. B. 4. lagt
niður eitt af þrem prófessorsem-
bættum við lagadeildina. 5. í stað
tveggja prófessora í íslenskri mál-
fræði og sögu komi 1 prófessor og
1 dósent.
Að því er snertir þrjár fyrst-
nefndu foreytingarnar þykir nægja
að ví’Sa til ástæða þeirra, er flutt-
ar hafa verið nú og fyr viðvíkj-
andi hinum sérstöku frv. um þau
efni. það má telja óefað, að tveim
kennuru'm sé ekki ofætlun að hafa
á ihendi lagakensluna, svo fáir
sem nemendurnir eru og ættu að
verða fyrst um sinn. pegar laga-
skólinn var stofnaður, voru hon-
um ákveðnir einungis tveir kenn-
arar, og var kenslustarfið þó vit-
anlega erfiðast í fyrstu, meðan
engar kenslubækur voru til á is-
lensku. Stungið er upp á sömu
kenslukröftum í íslenskum fræð-
um, sem ákveðnir voru í lögum
frá 1909, er háskólinn var stofn-
aður, með þeirri breytingu, að nú
sé ekkert ein-skorðað um, hverja
grein kenslunnar hvor kennari
skuli hafa á hendi.
Vegna skipulags háskólans virð-
ist nau'mast fært að ihafa neina
‘háskóladeild svo fáskipaða, að
þar séu einungis tveir kennarar.
En eftir frv. verða aðeins tveir
fastir kennarar í núverandi laga-
deild, og eftir ákvœðinu um
kennarana í íslenskum fræðum,
getur það komið fyrir, að ekki
verði ávalt fleiri en tveir kenn-
arar 1 núverandi heimspekisdeild,
Af þessum ástæðum fer frv. fram
á að sameina iþessar tvær háskóla-
deildir í eina.
Ákvæðin um aukakennara gera
það mögulegt að bæta við allar
deildir kenslukröftum í einstök-
um greinu'm, ef fé er til veitt. Ef
haldið væri sérstöku embætti fyr-
ir þjóðskjalavörð og öðru fyrir
landsibókavörð, svo sem verið hef-
ir foingað til, mætti telja eðlilegt,
að þeir menn störfuðu vegna stöðu
sinnar sem aukakennarar í ís-
lenskum fræðum við háskólann,
og mætti þá komast af með elnn
fastan háskólakennara í þeirri
grein, en tillögur frv. eru miðað-
ar við, að fram gangi frv. stjórn-
arinnar u'm sameining þessara em-
bætta.
lEnskur togari kom í gær af
veiðum, hafði verið 17. kvartmíl-
ur út af Dýrafirði, er hann lagði
af stað og varð að hleypa undan
ís. Bar ihann að honum með mikl-
um hraða. Sagði einn skipverja
að þeir hefðu aðeins séð til hans,
áður en þeir fóru niður til mál-
tíðar; én er þeir komu upp aftur,
höfðu þeir naumast tíma til að ná
inn vörpunni. Bjóst hann við, að
ísinn mundi jafnvel vera orðinn
landfastur nú. Hann kvað þessa
spöng hafa verið svo stóra að út
yfir hana fhefði ekki séð. Á öðr-
uvn stað hér í blaðinu er sagt frá
ísfregnum frá Isafirði.
ísafirði 29. febr. Fangahúsið
hér brann til kaldra kola í nótt.
Einn maður forann inni, Björn
Kristjánson að nafni, 17 ára að
aldri.
Akureyri 29. febr. Hér hefir
verið blindhríð með hörkufrosti
síðan í gær. Einn maður Ihefir lát-
ist hér úr taugaveiki, Lúðvík
Sveinsson að nafni, unglings
maður. Nýlega er látin hér úr
krabbameini Kristín Eggertsdótt-
ir, veitingakona á Hótel Oddeyri,
eftir langa vanheilsu. Var hún
foæjarfulltrúi um eitt skeið.
Vik. 29. febr. Námsskeið hafa
verið haldið hér undanfarandi,
matreiðslunámsskeið í 2 mánuði
og fatasaumsnámsskeið í 3 mán-
uði og er þeim nú báðum lokið.
Ennfremur er útrunninn kenslu-
tími unglingaskólans hér. Sýslú-
fundur V-Skaftfellinga verður
haldinn 9. marz og næstu daga.
Hér hefir verið blíðviðri undan-
farið, en í nótt ibrá til norðan
áttar, og var 13 stiga kuldi hér í
morgun.
Lausn á ermbætti hefir Karl
Einarson sýslumaður í Vest-
mannaeyjum fengið, og er Sig-
urður Sigurðsson lögfræðingur
frá Vigur settur sýslumaður í
Vest'mannaeyjum og fór foann
þangað með Esju síðast.
Á fundi hins nýstofnaða þing-
flokks, íhaldsflokksins, í gær-
kvöldi, var formaður kosinn Jón
Þorláksson alþm. en meðstjórn-
endur Jón Magnússon og Magnús
Guðmundsson.
Áttræðisafmæli á í dag P. Niel-
sen, áður verslunarstjóri á Eyr-
arbakka. Hann er fæddur í Rlng-
Köbing á .Jótlandi en kom hingað
til lands 1872, og varð þá bók-
haldari við Lefoliisverslun á Eyr-
arbakka, en forstjóri hennar var
þá Guðmundur Thorgrímsen, mik-
ils metinn 'maður, sem stjórnaði
þeirri verslun í 40 ár. P. Nielsen
kvæntist dóttur hans, Eugeniu, 25.
júlí 1880, og tók við forstöðu
verslunarinnar af tengdaföður
sínum 1. janúar 1910, og var hús
þeirra Nielsenshjónanna á Eyrar-
bakka annálað fyrir gestrisni og
1 rausn. Hvatamaður hefir Nielsen
verið að ýmsum þörfum fram-
kvæmdum þar eystra. Hann stofn-
j aði þar ábyrgðarsjóð fyrir róðrar
j báta og koma á ýmsum umbótum
í verkun sjávarafurða. Einnig
j studdu þau hjón S’kólahald á Eyr-
j arbakka og hjálpuðu mörgum fá-
J tækum börnum til þess að geta
stundað þar nám. Hefir Brynjólf-
I ur heitinn Jónsson frá Minna-
Núpi ritað um þau 'hjónin í apríl-
1 blaði óðins 1910 og þar eru einn-
ig myndir af þeim. —Nielsen hef-
; if gefið 'Náttúrugripasafninu hér
ýmsa 'muni: eggjasafn, sjaldgæfa
' fiska o. fl. og er hann heiðurfé-
lagi tþessT 'Sumarið 1907 stóðu þau
hjónin fyrir móttöku Friðriks
konungs VIII. við Ölfusárbrú, og
gerðu það með mikilli rausn, bvo
að það var héraðinu til sóma.
Yfir höfuð hefir Nielsen verið
merkur maður, og jafnan hefir
Ihann notið vinsælda og virðingar
þar eystra. Konu sína misti hann
1916.
Lampi frá 10 öld. Meðal þeirra
muna ,se'm fundust i Arnarhóli,
'þagar grafið var þar fyrir undir-
stöðu Ingólfslíkneskisins, var lýs-
islampi,' 'Sem talinn er að vera frá
9. eða 10 öld. Hann er úr steini,
kringlóttur, méð fótstalli, og tek-
ur á að giska 'hálfpela, eða vel
1 það.
Hefir áður verið sagt frá ýms-
j um munum, sem þarna hafa fund-
| ist og eru þeir enn í vörslum
I gjaldkera iðnaðarmannafélagsins
| Sigurðar Halldórssonar trés'míða-
meistara.
“Esja” liggur hér í dag og
kemst ekki áfram fyrir stórhríð
að norðan.
Seyðisfirði, 5 marz. Vélbátur-
inn Rán strandaði í hríðarbyl.
Hafði legið í Hvalsneskrók en Is-
aðist svo ’mjög að skipverjar
þorðu ekki að halda kyrru fyrir
lengur. Urðu þeir að höggva á
akkerisfestarnar, því vindan var
öll klökuð.
Vélbátsins Óðins foefir verið
leitað kringum Papey, en ekki
fundist.
í nótt slitnuðu tveir bátar upp
á legunni á Fáskrúðsfirði. Annar
þeirra Garðar, hpfir fundist og
er lítið skemdur, en hinn, Skrúð-
ur er týndur.
Friðrik Steinsson frá Eskifirði
var á leið frá Noregi áleiðis hing-
að til lands á nýkeyp.tu gufuskipi
er óveðrið skall á. Var foann kom-
inn á móts við Færeyjar, en tókst
efcki að finna þær. Eftir mikla
hrakninga komst hann aftur til
Noregs. Hafði hann mist áttavit-
ann og skipið var mjög ilia leik-
ið; alt forotið ofan þilja, og mjög
ísað.
—1-----o--------—
Ingólfur Arnarson
Við afhjúpun minnisvarða hans
á Arnarhóli 24. febr. 1924.
:,;Nú hyllum vér þjóðfaðir þig:,:
Þú stýrðir hér fyrstur inn fleyi,
steigst fyrstur á ströndina af legi.
Og óþefcta landið úr álögum þú
og aldanna þokuhjúp leystir,
og hést á þinn drottinn í heilagri
trú, ,
er húsvegginn fyrsta þú reistir.
:, :Og hús þitt varð foamingju-
ból. :,:
:,: Þú trúir á örlagorð: :,:
að alfaðir ætt þína leiddi
7Jave yqu
omered
youf
í
Vorið er komið og útkeyrslutíminn er framundan.
Ford bíll veitir yður sjaldgaeft tækifæri til að njóta
hressingar eftir erfitt dagsverk. Meira en það. Með
því móti getur öll fjölskyldan notið hins heilnæma
útilofts; þér getið öll skemt yður saman úti.
Ef þér ætlið að eignast bíl í vor, viljum vér ráðleggja
yður að panta nú þegar bílinn, svo þér getið fengið
hann í tæka tíð.
BENSON’S
GOLDEN
SYRUP
Hreinast og Bezt
Kaupmaður yðar hefir það
í 2, 5 og 10 punda könnum
til óðals og veg Ihenni greiddi.
Þú foorfðir hér forðum af hólnum i
kring,
barst heilsan frá nýreista bænum
til foldar, með nesjanna og og
fjallanna hring,
og flóa með eyjunum grænu.
:,:Og ætt þín varð ágæt og stór. :,:
:,:Svo liðu fram aldir og ár :,:
með skiftandi skuggu'm og ljósi.
Þín iskartaði minning í forósi.
Nú aftur'þú stendur hér ungur og
hár,
og útsýnin heilsar þér fríða.
Hér flyturðu þjóðinni fegurstu
spár
um Frón hinna nýjustu tíða
:,:og komandi aldir og ár.:,:
:,:Ver ljósvættur landi og bæ.:,:
Bend fólki til frama og dáða,
sem ,fyr þá mun foamingjan ráða.
Það land, sem þú vígðir, á æsku-
draum enn
í endurreisn frelsisins mista.
Og enn þarf hér leiðandi land-
námamenn
•með lifandi trú sem hinn fyrsta.
:,: Ver hollvættur framtíðar
Fróns! :,:
V. G.
Endurminningar.
pann 28 febr. mán. síðastl. lést
föðursystir mín, Sigríður Ohrist-
ophersdóttir. pótt rné.r ekki auðn-
aðist að fylgja Ihenni til moldar,
hafði eg þó til þess fullan vilja.
Hinir breytilegu straumar lífs-
baráttunnar voru þess valdandi,
að það gat ekki orðið. Vildi eg
gjarnan bæta fyrir það með fá-
einu'm minningarorðum.
Hér verður eáíki um neina æfi-
minningu að ræða né skýrslu um
ættingja nær eða fjrærskylda;
aðeins endurminningar, sem eg
eignaðist af viðkynningu frænku
minnar.
Sigríður sál. var gift Guðna
Jónssyni, Pálssonar; ættuðum úr
Mývatnssveit, ef eg man rétt.
Jón þessi var talinn skýrleiks-
maður og fforvitri á ýmislegt.
Sagði hann iðulega fyrir gesta-
komur. Bar það við iðulega, að
hann sagði fyrir komu Mývetn-
inga, eftir að ihann var kominn á
vegu sonar síns í Márskoti í
Reykjadal. par lá fjölfarinn veg-
ur úr Mývatnssveit. pegar hann
var spurður hvernig þessu væri
varið, kvaðst foann ætíð sjá á
undan komu manna Mývetninga
tvo, sem druknuðu í Mývatni á
undarlegan hátt. Menn þessir hétu
Guðni og Stefán — faðir Jóns
Stefánssonar (porgils gjallanda)
og þeirra systkina. Menn þessir
voru afbragðs sundmenn og
druknuðu að sumarlagi í stillu og
blíðviðri, er þeir voru við veiðar.
Guðni, maður Sigríðar var
dagfarslega hægur og gekk að
hverju verki rólega og hávaða-
laust. Lítt hélt hann sér á lofti,
og tróð sér aldrei fram. Ald’rei
heyrði eg hann foalla á nokkurn
mann, og kvartaði aldrei, þótt mis-
jafnt blési; var dulur og fáskift-
inn um annara mál; eru slíklr
menn oft ekki auðþektir og lítt
fær hei’murinn skil'ið þá. Viki
hann að nofckru misjöfnu, virtist
mest vaka fyrir honum spaugi-
lega ’hliðin á því máli.. Gat hann
verið heppinn og hnyttilegur í
orði. Man eg eftir ýmsu, sem nú
þætti gott, kæmi það fram af vör-
um Káins og annara góðra manna.
Hann mundi líka ýmislegt al-
varlegt frá liðnum tímum; sagði
hann mér eitt sinn frá atburði,
sem sýnir allvel þá tíð, sem hann
gerðist á.
pað skeði um jólaleytið. Sonur
hjónanna, á Grímsstöðum við Mý-
vatn hafði verið við nám niðri í
Múla. Á aðfangadaginn hélt hann
heimleiðis og ætlaði að vera með
foreldrum sinum utn jólin; hrepti
hann ilt veður með hríð og frostl,
og lá úti á Grímsstaðaheiði um
nóttina. Mun jólanótt sú hans síð-
asta hafa verið ærið döpur og köld.
Dróst hann með litlum kröftum
heim að Grímsstöðum daginn eft-
ir, mikið kalinn, og lést skömmu
síðar.
Móðir ihans orti ljóðabréf til
Gamalíels í Haganesi út af at-
burði iþessum. Er þetta eitt erindi:
Oft vill ganga eins og Iþeim
sem eru í strangri reisu,
tíðum langar hugann heim,
hvíld að fanga auð og seim.
Má á þessu «já hin óbliðu kjör,
sem menn verða að sæta, í hvaða
knyslóð sein er — hjá jn'í verður
ekki kom'st. Vísan sýnir huggun-
arlind þá, er svalaði hinnl syrgj-
andi móður. Hjartaslög hinna
liðnu fcynslóða eru sjáanleg í at-
viki þessu. —
Sigríður sál. var röskleika kona
1 hvívetna; í engu var hún hálf.
Mun það sanni næst, að það sé
einkenni allríkt í ætt okkar. Lagði
hún gjörva foönd á flest er fyrlr
kom; talsvert var henni sýnt um
smiðar og viðgerðir og gerði ýmsa
hluti til búsn.ytja.
pau Guðni og Sigríður bjuggu 1
Márskoti alla þá tíð, sem eg man
eftir þeim, þar til er þau fluttu til
Ameriku. Er það smábýli, en
fremur hægt og affarasælit. Márs-
vatn er þar í landareign, mun þar
hafa veiðst eitthvað af silungi.
Það vatn sá eg einu sinni í fjar-
lægð, er eg var á leið i kaupstað
með föður mínum. Líktist það
silfurdiski að lögun og lit, þann-
ig geymist mynd iþess í huga mér.
Fremur litil munu efni þeirra
hjóna foafa verið, en þau björguð-
ust eftir öllum vonum, því að ó-
megð var nofckur. Guðni situndaði
veiðiskap og refaskytta var hann
allgóð; fékk foann fangað ‘margan
refsbelg. Það hefi eg eftir vanda-
lausu fólki, að innilegur hlýleiki
og fús foeini var greiddur öllum,
er foar að garði, eftir því, sem efnl
frekast leyfðu.
Það man eg fyrst eftir frænku
minni, að hún var á heimili for-
eldra minna, var eg ekki gamall
þá. Kom hún ætíð færandi Ihendi,
og gaf mér ýmislegt; þótti mér það
svo góðir gripir, að eg þykist víst
ekki hafa þegið betri, eftir að, eg
óx upp. Altaf hafði hún eitthvað
meðferðiis það, sem. ibörnu'm þykir
gómsætt eða gott. Það hugsaði eg
mér, að alt sfcyldi eg endurgjalda,
þegar eg væri orðinn stór og rík-
ur, en þess fékk hún ekki beðið og
nú foefir annar tekið af mér ó-
makið. En altaf var trygð hennar
söm og jöfn.
Menn ættu að stunda . að auka
saklausa og græskulausa gleði
barnanna. Það tekur efcki ætíð
mikið að gera það, en skapar iðug-
lega heitar og innilegar endur-
minningar um þá, er það gera.
Mjög var frænka mín bókhneigð,
var furðufróð í ljóðabókum og hin-
ar eldri guðsorðabækur voru foenni
vel kunnar, og hafði oft yfir setn-
ingar eftir Jón Vídallín og Hall-
grím Pétursson.
Stuttu áður en hún dó, foafði
hún yfir tvö vers fyrir mig. er
þetta annað þeirra:
Héðan í burtu í friði eg fer,
fyrir Guðs dýru náð.
Hann hefir auðsýnt mildi mér,
miskunn og líknarráð.
Kveð eg nú foús 0g 'heimilið,
hér með frændur og ástvinl.
Gegnum dauðann glatt eg fer,
glaður- í himnavist.
Önd mín fojá Guði syngur sætt.
“Sanctus” með allri lyst.
Sæl og iblessuð mín útför er.
í þér minn Jesú Krist.
Þannig ortu hinir eldri menn.
Þýfcist eg þess fullviss ,að þannig
hefir hún og kvatt heimili sitt á
banadægri sínu.
Árið 1893 fluttust þau Guðni
og Sigríður til Ameríku ásamt
börnum sínuvn og frændfólki
mörgu. Voru þau á vegum barna
sinna í Argyle, það er eftir var
æfi. Guðni lést fyrir allmörgum
árum, og var þá orðinn blindur.
Sigríður mun foafa komist hátt á
áttræðisaldur. Var ekki altjend
bjart til sólar á þeim árum. Börn
þeirra hjóna dóu sum, þar á meðal
drengir tveir uppkomnir. Syst-
kini Sigríðar voru öll látin á und-
an henni, að fráskilduvn Hernlt,
sem er búandi í Argyle.
Mjög fór foeilsufar Sigríðar
hrörnandi með aldrinum; sóttu á
hana brjóstþyngsli, er leyfði lítt
viðþol, mun það að nokkru foafa
valdið um dauða hennar.
En nú er það alt liðið og horfið.
Himininn er nú skær og heiður,
eins og aldrei foefði forugðið skýi
á loft. Frænku minni hefir nú
unnist alger endurnýung. “Sjá,
hið gamla er orðið nýtt.” Æsfcu'-
árin burtflognu eru fundin. Heilsa,
fjör og þróttur fengin á ný. Um
hrörnun er ekki að ræða. “Finn-
umst við á fegins degi.” Mun iþá
margs að minnast.
í ættargrafreit okkar í Argyle
hvíla nú systkinin sex; þrír bræð-
ur og systur þrjár, og margt ann-
að skyldfólk. ‘ Leiðirnar lágu
stundu'.n samhliða og stundum
ekki, en hér skal nú staðar numlð
og “áð og hvílt” í sameining.
S. S. C.