Lögberg - 18.06.1925, Síða 4

2XVGBERG, BIMTUDAGINN 18. JÚNÍ. 1925.

Jogbecg
Gefið út hvem Fimtudag af The Col-
imbia Press, Ltd., (Cor. Sargent Ave. &
Toronto Str.. Winnipeg, Man.
Tolfirarn >.0327 o* N-0328
JÓN J. BILDFELL, Editor
Utanáskxiít tíl btað«ins:
THi «01UK»BU\ PRE38, Ltd., Box 3l7í. Wtnnipeg. ^an-
Utanáaknft ritst)6rans:
EC.TQR LOCBERC, Box 3172 Winnipeg, N|an.
The “Li'flTberg" Is printed and publlshed by
í The Columbia Press, Limited, in the Columbia
Buifding, 695 Sargeut Ave , Winnipeg, Manitoba.

United Church of Canada.
Um nokkura undanfarinn tíma hefir all-
mikið veriÖ rætt og ritað um hina sameiginlegu
kirkju í Canada. MeÖ því hefir verið átt aðal-
l'ega við þrjár kirkjudeiidir, Congregational-
ista, Meþodista og Presbýteríana, sem allar
eru stórar og voldugar deildir hinnar kristnu
kirkju, en hafa nú runnið saman , eina heild,
er nefniét United Church of Canada.
Upphaflega var það tvent, sem íyrir
mönnum þeim vakti, er hófu máls á þessari
sameiningu, eða samsteypu hér í Canada.
Fvrst það, að dreifing þeirra kirkjudeilda,
sem sajneiginlegan trúargrundvöll hefðu, væri
ekki að eins óþörf, heldur líka farartálmi, og
gætru þær betur notið sín sem heild.
1 öðru lági. og ef til vill aðal-ástæðan var
sú, að mönnum hraus hugur við kostnaði þeim,
er hin margbreytilegu trúarkerfi, eða trúai^-
skoðanir kröfðust.
Mál þétta hefir, svo sem flestum er kunn-
ugt, verið sótt og varið af allmiklu kappi í
undanfannni tíð. Sækjendur, eða talsmenn
sameiíiingarinnar hafa bent á hagnað þann,
sem af' þessari sameiningu mundi að sjálf-
sögðu sfafa, og þeir hafa fengið meiri hlutann
inuan þessara kii’kjudeilda til þess að fallast á
mál sitt. Fengið sameininguna samþykta inn-
an meiri hluta safnaðanna í kirkjudeildunum,
lög samþykt af sambandsþinginu í Canada, sem
heimila þessa samsteypu, og nú að síðustu á
miðvilíudagiím var formlega mynduð hin
Sameiginlega kirkja í Canada í borginni Tor-
onto, og fór sú athöfn fram með mikilli við-
höfn kl. 10.30 f. h. þann dag í stærsta sam-
komusal borgarinnar, að átta þúsund manns
viðstöddum.
Eftir að mannfjöldi sá var saman kom-
inn, söng flokkurinn, sem í voru þrjú hundruð
manns, kominn á sinn stað, Dr. S. D. Rose
flutt stutta ræðu og forseti hinnar sameinuðu
Congregationalista kirkju í Canada, Rev. Dr.
W. H. Warriner, flutt bæn, sem sérstaklega
hafði verið samin fyrir þetta tækifæri, reis
Rev. Dr. Chown/aðal umsjónarmaður Meþod-
ista, sem athöfn þessari stýrði, á fætur og
mælti: “Eg lýsi yfir því, að Prespýteríana
kirkjudeildin í Canada, Congrægationalista
kirkjudeildin í Canada, Meþodista kirkjudeild-
in í Canada, ásamt hinum sérstöku sameinuðu
kirkjudeildum, eru nú sameinaðar í eina kirkju-
lega heild, sem heitir United Church of Can-
ada” (Sameinaða kirkjan í Canada). Þegar
hann hafði lokið máli sínu var hin djúpa þögn
rofin með “hógværu lófaklappi”. Að því búnu
gekk fiest af þessum mannfjölda til altaris, og
var svo þessu mikilvæga atviki í sögu þessarar
un^u þjóðar lokið, og United Church of Canada
stofnuð. '
En sögu þessá viðburðar var ekki og er ekki
þar með iokið.
A samá tíma og fæðingarhátíð hinnar Sam-
einðu kirkju í Canada fór fram, sat hópur
manna hnugginn en einbeittur í kirkju einni
þar í borginni. Voru það menn þeir úr hópi
Presbýteríana, er mótmælt höfðii sameining-
unni og umboðsmenn þeirra sjö hundruð safn-
aða innan þeirrar kirkjudeildar, ' gem neitað
höfðu að leggja niður mei*ki þeirrar kirkju og
kirkjulega stefnu feðra sinna.
Daginn áður hafði hið árlega þing presbý-
teríönsku kirkjunnar í Canada verið sett í Tor-
onto undir stjórn formanns þeirrar kirkju-
deildar, Rev. Dr. G. C. Pidgeon frá Winnipeg.
Hinar árlegu skýrslur voru lagðar fram eins
og vant var, þó menh vissu hvað til stóð og
fyndu til þess mikla sársauka, er 'breytingu
þeirri, sem í vændum var og skilnaði, hlaut að
vera samfara. Báðir málsaðilar höfðu þá ráð-
ið við sig hvað gera skyldi, og báðir voru þeir
ákveðnir í að fvlgja fram meiningum sínum út
í það ítrasta—sameiningarmennirnir að láta
presbýteríönsku kirkjuna hverfa inn í þá Sam-
einuðu, en hinir.að halda uppi og áfram merki
hennar.
A þriðjudaginn eftir miðjan dag kusu mót-
mælendur sameiniifgarinnar sér leiðtoga til
bráðabirgðar, Dr. D. G. McQueen frá Mont-
real, tii þess að vera í færum um að geta með
sanni sagt, þegar að þeirri stund kæmi að meiri
hluti þingmanna ákvæði að presbýteríanska
kirkjudeildin skvlíli hadta að vera til og ganga
iím í Sameinuðu kirkjuna, að starfsfundum
kirkjudeildarinnar hefði ekki verið hætt og að
hún hefði ekki lagt niður merki sitt.
Þeirrar stundar var heldur ekki langt að
bíða, því eftir miðjan dag á þriðjudaginn, var
•borin fram uppástunga urp að ^fresta þinginu
til 24. júní, nema ef á því tímabili að tilveru-
réttur þeirrar kirkjudeildar hefði verið afnum-
inn með lögúm þeim, er gæfu hinni Sameinðu
kirkju í Canada tilveruréttinn.
Bá^ir málsaðilar vissu, að Sambandskirkju-
lögin áttu að ganga og gengu í gildi á miðnætti
það kveld, svo mótmælendurnir héldu áfram
þingstörfum nndir stjórn hins nýja formanns
(Moderator).
Því hefir verið haldið fram, að þessi nýja
kirkjulega breyting, sem nú er orðin hér í
Canada, sé annar markverðasti viðburðurinn í
sögu þjóðarinnar — að með hinni nýju Sam-
bandskirkju sé nýtt ándlegt tímabil hafið, sem
eigi að sameina þjóðina, efla bræðraböndin og
leiða hana nær guði. Vér vildum óska, *að svo
yrði. En hinu er ekki að levna. að vér berum
stóra virðingu fyrir mönnum þeim og konum,
sem stóðu við hina upphaflegu stefnu feðra-
kirkjunnar og knsu heldur að leggja á sig erf-
iðleika, en að láta kúgast.
Norðmanna hátíðin í
Minneapolis.
Eftir Björn B. Jónsson.
\
Mœlt var, að 100,000 manns væri aðkomandi i
borgunum Minneapolis og St. Paul, dagana 6.—9.
júní, í tilefni af aldar-afmælf norsku bygðanna í Vest-
urheimi. Eáðar voru borgirnar skrautklæddar og
bvarvetna blöktu fánar á stöngum.
Þó strjálingur norskra manna keföi áSur komiS
vestur um haf, er* þab taliS upphaf norskra bygSa í
landi hér, þá skútan “Restaúration" lenti í New York
9. okt. 1825, meS 53 innflytjendur um borS-. Var þaS
einum fleira, en lagt hafSi af staS frá Stavangri 4.
júlí, því á leiSinni fæddist þeim Lars Larson og konu
hans dóttir. Var hún vatni ausin og nefnd Margaret
Allen, eftir enskri konu í Lirtidúnum, sem líknaS
hafSi föSur hennar áSur fyr, er hann sat þar í varö-
haldi. HafSi Larson verið smiSur á dönsku skipi
meðap styrjaldir Napóleons stóSu og falliS i hendur
Ereta. Er hann losnaSi úr varöhaldi, tók þessi göf-
uga kona hann aS sér og liðsinti honum á marga vegu.
Var hún kvekara trúar, og gerSist Larson kvekari.
Þá hann kom heim til Noregs, boðaSi hann kvekara-
trú og myndaðist þar litill kvekara-söfnuður. En í
þann tiS var trúarbragða-frelsi af skornum skamti og
þótti kvekurum þessum sínum kosti þröngvaS all-
mjög. VarS þaS til þess, aS Lars Larson og nokkrir
trúbræður hans tóku höndum saman víð hóp lúterskra
manna og gengust fyrir l'eiðangri þessum vestur um
haf. Er því á einn veg fariS sögu frumbyggjanna
norsku og frumbyggjá Nýja Englands, og §r “Res-
taurationen’’ það norskum, sem “Mayflower” er
enskum i sögu Ameríku.
LTm Margréti Allen, þá er fæddist á hafinu og
nefnd er “Skútu-barniS ’, hermir sagan, aS er hún
þroskaðist aS aldri, varS hún fríðkvendi mesta og vel
að sér um marga hluti. Var hún síðar gefin manni
þeim hérlendum, er John Atwater nefndist og síðar
var blaSamaður í Chicago. Dó Margrét í hárri elli.
Á hátíðinni í Minneapolis voru tvö börn hennar, §on-
ur, séra John L. Atwater, og dóttir, Jane S. Atwater,
bæSi gömul orðin. Mundu þau vel móSur sína og
^ögðu frá henni.
Á sýningarsviðinu mikla, þar sem hátíhin var hald-
in, stóS skip, er var nákvæm eftirliking af “Restau-
rationen”. Er þaS einmöstruð fiskiskúta, ber um 45
enskar smálestir, og er svo Htil og veikbygð ^S sjá,
aS alla undrar þaS áræSi, sem til þess hefir þurft, aS
leggja út á haf á svo veiku fleyi.
HátíSin hófst laugardaginn 6. júni, og var sá dag-
ur notaður einungis til þess aS halda fundi í “Sveita-
félögunum”. Átti hver sveit sér heimili í einhverju
hinna mörgu húsa á sýningarsviÖinu. VitjaÖi þá
hver þeirrar sveitar, er hann var ættaSur úr í Nor-
egi. Var því glaÖværS mikil samfara og keptist hver
viS annan um aS gera sinn garS sem frægastan.
Sunnudagurinn var meS afbrigöum hátiSlegur.
HátíSar-guSsþjónustur stóSu frá morgni til kvölds,
og voru fluttar ýmist á ensku eSa norsku. AS öSru
leyti fór hátíÖarhaldiS alt fram á ensku. ViS’ guBs-
þjónustuna sunnudags-morguninn, í samkomuhúsi því
hinu mikla í sýningargarSinum, sem nefnt er Hiþpo-
drome', flutti Johan biskup Lunde frá Osló, æSsti höfS-
ingi kirkjunnar í Noregi, snjalla ræSu. SagÖist hann
aldrei hafa séS svo marga NoTÖmenn saman komna á
æfi sinni. Daginn eftir, þá mestur var mannfjöldinn
i sýningargarSinum, fullyrti biskup, aS svo margt
fólk hefSi aldrei á einn staS saman komiS í Noregi.
Annar aSal-prestahöfSingi viS hátíSar-guSsþjónust-
^rnar, var dr. H. G. Stub, hinn æruverSugi forseti
norsku lútersku kirkjunnar í Vesturheimi.. ViS guSs-
þjónusturnar var hátíöarsöngufinn óviSjafnanlega
fagur. Voru þar úrvals-söngflokkar frá helztu skól-
um og kirkjum NorSmanna.
Hinn mikli dagur hátíSarinnar var mánudagur-
inn, 8. júni. Var þá kominn 'til hátiSarinnar forseti
Randarikja, Calvin Coolidge, forseta-frúin og margt
stórmenni annaÖ, svo sem utanrikis-ráSherra Frank
Kellog, er heimilisfang á í St. Paul, og var. um langt
skeiS fulltrúi Minnesota-ríkis í öldungadeild þjpS-
þingsins.
Samkoman hófst í sýningargarðinum kl. 2.30 e. h.,
og var haldin úti. Á áheyrenda-pöllum sátu og stóSu
um 100,000 manns, en fyrir framan þá hina miklu
palla stóS lítill ræSupallur og sátu þar forsetinn og ,
þeir aSrir, er ræSur fluttu. Þó nú mannfjöldinn væri
svo mikill, aS ekki sá út yfir þaS mikla haf, og þó
veÖur væri óhagstætt IhvassviSri og regnskúrirj naut
fólk þó rfceSanna vel. Á ræSustólnum voru svo furÖu-
leg útvarpstæki (amplifiers), aS rödd ræÖumannsins
heyrSist um allan garSinn. Eg var svo heppinn aS
eiga sæti, fyrir tilstilli góSs vinar, rétt fyrir framan
ræSupallinn og gat því bæSi séS og heyrt sem hezt.
Forsetinn hafSi haft meS sér lúSrasveit úr sjóhernum,
þá er talin er fullkomnust lúSrasveit i Ameríku. Þar
var og á sérstökum palli stúlknakór afarstór, er söng
ættjarSarsöngvgna. Var söngflokkur sá á þann vqg bú-
inn og honum á þann hátt raSað, aS hann myndaði
lifandi flagg, fyrst norska flaggiS og siSat Banda-
ríkja-flaggiS, og var breytt frá einu til annars á svip-
stundu, eftir því, sem viS átti. .
Samkomunni stýrði senator Henrik Shipstead,
og hófst meS því, aS presturinn Bergesen í Minnea-
polis flutti bæn. Steig þá ríkisstjórinn, Theodore
Christianson, í stólinn og bauð forsetann velkominn.
Flutti þá Coolidge, forseti ræðu sína. Ekki er Cool-
idge ræSumaður jafnsnjall sumum þeim, er embættiS
hafa skipaS á undan honum, en hann talaði af miklum
vitsmun.vkrafti og þekkingu. Mér fanst ræðan ágæt,
er eg hlýddi á hana, og jafnvel ágætari, er eg las hana
í blöðunum. Tíma hefi eg ekki til þess, aS segja út-
drátt úr ræðu forsetans. Hún ætti aS koma i heilu
lagi í blöSunum í íslenzkri þýðingu. En hann fór
þeim orðum um ísland, sem mér þótti svo vænt um,
aS eg verS að birta nokkur þeirra hér. Hann hafði
verið að tala um landnátn NorSmanna i Normandí og
áhrifin, sem þá leiS eru komin til engil-saxneskra
þjóða. Vék hann þá máli sínu aS íslendingum, og
mælti á þessa leið :
“En jafnvel áður en Vilhjálmur frá Normandí
vann sigúrinn viS Hastings, hafði Leifur Eiríksson
fundiS Ameríku, aS því er virSist 500 árum fyr 'en
Columbus. Á því leikur litill vafi, aS mörgum öldum
fyrir daga Columbusar, fæddist á þessu meginlandi
sveinbarn af norrænu foreldri.---------í sögu miS-
aldanna dimmu gefur að lesa hugnæman þátt um Is-
land. Þetta litla norræna lýðveldi varSveitti svo öld-
urá skifti helga dóma fornrar menningar, þá er ljós
þekkingarinnar blakti á skari annars staSar í heimin-
um. Lengi hefir oss verið kunnugt um hinar göfugu
íslenzku bókmentir, sem framleiddar voru í hálf-
rökkri þeirra alda, en vér höfum alt of lítiS viðurkent
þann þátt, sem ísland hefir átt í þyí — sem útvorður
hinnar þrekmiklu norrænu mennþigar, — að byggja
brýr aS viðburðum síSari alda.”
Á eftir forsetnunT talaði H. H. Bryn, ræÖismaður
NorSmanna i Washington, og flutti ávarp frá Hákoni
konungi.
Næstur talaði Hon. Thomas H. Johnson, fyrir
hönd stjórnarinnar í Canada, og mælti svo snjalt, aS
heyrðist betur til hans en hinna. RæSá hans hefir
þegar veriS þýdd og birt í Lögbergi cíg í dagblöSun-
um syðra. I þá preútuSu ræSu vant^ þó setningar
nokkrar, er hann ekki hafSi skrifaS í handritin, er
blöSin víSsvegar fengu til birtingar, en þaS voru þakk-
arorS, er til urðu á augnablikinu, í tilefni af ummæl-
um forsetans um ísland —- “mitt ástkæra föðurland”
éMy beloved fatherland), mælti Mr. Johnson. Eg
kem mér ekki aS því, aS lúka lofsorSum á framkomu
Mr. Johnsons viS þetta tækifæri. En það má eg segja
\ íslendingum, aS nafn hans var á hvers manns vörum
eftir þetta. þar syðra, og hefir ef til vill aldrei ís-
lendingur fariS frægari för, en hann fór nú.
Þetta voru aðal-ræSurnar á .“forseta samkom-
unni”. Þar á eftir töluðu Kellogg ráÖherra, Senator
Norbeck og fyrrum ríkisstjóri Preus, og próf. Gisle
Bothne þakkaÖi forseta fyrir komuna. Þá lýsti presta-
öldungurinn, dr. Stub, blessun drottins, og var þá
þeirri samkomu lokiS. '
Um kvöldiS kl. 8 var aftur tekið til óspiltra mál-
anna. StóS sú samkoma í skálanum mikla, “Hippo-
drome”. StýrSi henni kongressm^Sur Kvale prestur.
Sátu þar á ræÖupalli stjórnmála-HöfSingjar frá mörg-
um ríkjum, þeir er af norrænu bergi eru brotnir, gov-
ernorar, senatorar og kongressmenn, svo og fulltrúar
frá vestur-fylkjunum i Canada. Þar var John Bracken,
forsætisráSherra i Manitoba. Flutti hann sérlega
myndarlega ræðu. SagSi að 200 ár væru liÖin frá því
að NorSmenn (Nörsemen) komu til Manitoba. hefði
Hudson Bay félagiÖ leitað til NorSurlanda að sjó-
görpum til sinnar þjónustu, væru enn örnefni noTÖast
í landi, er bæru vott um veru NorSmanna þar, svo sem
“Norway House”. Frá Orkneyum sagði Bracken, aS #
Hudson Bay félagið hefði fengið suma sina ágætu
starfsmenn, og nefndi til Sinclair ofursta. Þess lét
forsætis-ráðherra vor einnig getiS, aS einhver mæt-
asti maSur sinna fyrirrennara, John Norquay, hefði
átt kyn sitt aS rekja til NorÖmanna. *
Á þessari samkomu fluttu borgarstjórarnir í St.
Paul og Minneapolis háti&inni fagnaSar-kveðjur.
SagSist báSum vel, einkum Nelson, borgarstjótanum
í St. Paul. Hann er af sænskum ættum, Jríður ma^S-
ur og meS afbrigðum mælskur.
Ekki nenni eg alla þá þjóShöfðingja aS nefna, er
ræSur fluttu þetta kvöld. Þar var Sorlie frá North
Dakota og Burtness. Þar var Peter Norbeck frá
South Dakota, sá er áður gróf brunna, en varð gov-
ernor og nú er senator. RæSurnar stóðu frám undir
miðnætti. TöluÖu allir stutt, höfSu ræSurnar skrif-
aðar flestir, og engu augnabíiki var eytt í óþarflegt
mas. Sérstaklega verS eg þó aS nefna Gov. Erickson
frá Montana. RæSa hans hreif mig mest þeirra ræSa,
er fluttar voru þetta kvöld. ’ Mér fanst hann lýsa
snildarlega fornum eiginleikum NorSmanna, er hann
rakti slóðir þeirra í allar áttir út í heim, undan harð-
stjórn Haralds hárfagra. Lýsing hans á bygð ís-
lands, lýðveldinu þar, löggjöfinni, hókmentunum. og
ummæli hans um íslendinga, bar alt vott um mikla
þekking.
Geta má þcss, aS margir þeir, er ræður fluttu á
þessari hátíS NorSmanna, mintust á ísland, og allir á
einn veg, meS aðdáun og velvild. Ekki gat eg orðiS
var viÖ neitt þaS, er íslendingum mætti mislíka. Líkt
og þeir töluðu um sjálfa sig. þessir Ameríku-NorS-
menn, sem þá. er flutt höfðu frá Noregi og komnir
væru hér inn í nýtt þjóðlíf, svo töluBu þeir um ís-
lendinga sem grein hins norræna ættstofns, sem fluzt
hafSi frá Noregi til íslands og orSið þar sjálfstæS
þjóS. Satt aS segja var öll áherzlan lögS á þaS viS
hátíðarhald þetta, að fagna yfir því að vera Ameríku-
menn. í hvert sinn sem ræðumenn viku orBum sín-
um aS amerískri ættjarðarást, dundi viS lófaklapp.
ÞaS var auÖfundiS, aS þetta var amrrísk þjóShátíS.
Allir voru fagnandi yfir pví, að^forfeSur þeirra hefðu
boriS gæfu til aS flytja til Ameríku og þeir nú væru
orÖnir Ameríkumenn. Þetta fanst mér stinga nokk-
uð í stúf við hátíðahöld okkar íslendinga. En eins
fyrir þvi voru NorSmenn þessir fullir heilbrigðs
metnaðar út af föSurarfi sínum.
Klukkan aS ganga tíu á þriSjudagsmorguninn var
á ný safnast saman í stórhýsinu “Hippodrome , og
stóð sú samkoma fjórar klukkustundir. Voru nú
flutt kveðju-ávörp frá frændþjóðunum norrænu: Sví-
um. Dönum og íslendingum. Auk þeirra, er orÖ
höfðu fyrir þá þjóðflokka. töluðu enn margir merkir
menn norskir. Eru mér tvær þær ræður minnisstæð-
astar. Aðra þeirra flutti prof. Bellows, sá er nýlega
þýddi Sæmundar Eddu á ensku og hlotiS hefir
frægðarorS fyrir. Hann talaði um norræn áhrif á
enskar bókmentir. Var sú ræða bæði fróðleg og
skemtileg. Hina ræðuna, sem eg vék að, flutti Torre-
son dómari frá Chicago. Var hún um norræn áhrif
á engil-saxneska löggjöf. Mér þótti afar mikiÖ til
,]»eirrar ræðu komn. Dómarinn las úr lagabókum frá
Gulaþingi oe vísaði til löggjafar Hákonar 'góða og
rakti svo slóðina til Englands og Ameríku. SagSist
hann siálfur hafa safnaS áttatíu pnskum lögfræðileg-
um orðtækjum, sem norræn væru að uppruna.
ÞEIR SEM ÞURFA
LUMBER
KAUPl HANN AF
The Empire Sash & Door Co.
Limited
Office: 6th Floor Bank ofHamilton Chambers
Yard: HENRY AVE. EAST. - - WINNIPEG, MAN.
VERÐ og GŒÐI :-: ALVEGFYRIRTAK
RATES
$2.50 £ UNDE8 5C
over 2-SP T0 $ 5. 7C
■ 5 - 40. I0C
• 30 ; I2C
• 50.' I5‘
- 60 18'
• 80. 2G'
• 100. 24'
ÞEGAR þér scndið peninga
upphæð, alt að $100, þá
tryggið þér yður öryggi, þæg-
indi og sparnað, með því að
nota Royal Bank Money Ord-
ers. Þeim verður skift í öll-
um bönkum í Canada (að und-
anteknu Yukon) yður að kostn-
aðarlausu.
Þér munuð finna að Money
Order vorar, greiðanlegar í
Bandaríkja dollurum og Ster-
lings pundum, eru þægileg^.
a.star, þegar senda skal smá-
upphæðir tíl Bancftrlíkjanna
eða Bretlands.
The Royal Bank
of Canada
Á þessari samkomu var þaS,
ao Gunnar B. Björnsson bar ffani
kveSju Yestur'íslendinga. EJutti
bann hið snjallasta eripdi. Byrj-
aði Gunnar ræðu sína á þessa leiS:
”Kæru norrænu frændur! Eg
flyt ySur kveðju frá Vestur-Is-
lendingum. '— Did you get that?”
V'arS þá hlátur, og Gunnar ávítaði
tilheyrendurna góðlátlega fyrir
þaS, aS þeir ekki skildu ihóSur-
,mál sitt.v SagÖi hánn, að sumir
vildu ekki kannast viS sig sem
IsiorSmann, af því aS hann - væri
íslendingur. ÞaS gerSi ekki stórt
til; hitt væri meira mál, hvort
hann kannaSist viS þá sem NorÖ-
menn, þar sem þeir væci eliki ann-
að en norskir. Eins og margir
vita, hefir Gunnar Björnsson lag
' á því flestum betur, að láta liggja
vel á þeim, sem hlýSa á ræður
hans. Brást það heldur ekki í
þfctta sinn. Eftir þenna gaman-
sama inngang las G- B. B. sérlega
vandaS erindi. Mintist hánn þar
á sameiginlegan uppruna NorS-
manna og íslending(a. All-ræki-
lega talaði hann um Vínlands-
fimd og Vínlandsferðir. SagSi
aS vel mættu bæði norsk-
ir og íslenzkir una því, aS eiga
Leif Eiríksson sameiginlega. Hann
hefSi verið ættaður úr Noregi, en
fæddur á Islandi. Frá Islending-
um hér í álfu sagði ræSumaður
all-greinilega. Var aS ræðu hans
gerður góSur rómur.
A eftir ræSu Gunnars Björns-
sonar söng séra Hans B. Thor-
grimsen hæði á íslenzku og norsku.
Á íslenzku söng hann “Systkinin”
eftir E. H. Kvaran, en á norsku
kvæSi Björnstjerne Björnsons úr
Árna: “Taktu aS þéf, dýri drott-
inn minn.” Var sá söngur viS-
kvæmur og fagur, eins og þeir geta
nærri, sem heyjrt hafa ^séra Hans
syngja einhvern tíma.
Eftir hádegiS þenna dag (þriðju-
dag), var enn samkoma, og var
hún undir stjórn norsk-amerískra
kvenna. Þá samkomu sótti eg
ekkí og kann því ekki frá henni
aS skýra. Eg varði seinni parti
þtss dags, ásamt vini mínum séra
Kristni K. Ólafssyni, til þess að
heimsækja þing Norsku lútersku
kirkjunnar í Ameríku, sem byrjaS
.var og haldið var í “Auditorium”
í St. Paul.
AS kvöldi þriðjudagsins fór fram
siÖasti báttur þjóShátiðarifinar úti
í ' sýningargarðinum. Var þaS
sjónleikur fpageant\ og tóku þátt
í honum um 15,000 mannS, en á-
hoifendur skiftu^ mörgum tugum
þúsunda. Hér ýrði það of-langt
niál aS skýra nákvæmlega frá þess-
uni mikla sjónleik. Efnfð er
spunniS utan um sanna viðburSi:
sögu Hans C. Hegs, sem kom til
Bandaríkjanna 10 ára gamall og
varS merkur maSur í sögu NorS-
manna í Wisconsin. I borgara-
stríðinu var hann yfirforingi 15.
herdeildar Wisconsin-ríkis, og var
deild sú skipuð nær eingöngu norsk-
um mönnum. Var hún í orust-
unni viS Chickamauga og féll þar
Heg við góSan orSstír. Fylgdu
þeir honum báðir til grafar, Lin-
coln forseti og Grant herstjóri. Á
hinu afar stóra leiksviði er sýndur
fyrst bóndabær í Noregi, heimili
Hans Hegs, og lifnaðarhættár
fólks í Nóregi á þeirri tíð; þá út-
flutningurinn, stofnun nýlendunn-
ar,^kjör og lifnaðarhættir nýlendu-
manna, Indíánar og þeirra líf,
j blómgun bygSanna alt til yfir-
standandi tíma, og margt og margt
fleira, svo sem ViÖburÖir átakan-
legir á striÖsárunum og fall Hegs.
— Satt aS segja gat eg ekki notið
sjónleiks þessa til enda. Hann
stóS marga klukkutíma, en um
kvöldiS var kalt veður og maður
sat úti skýlislaus. Séra Kristinn
var meS mér og honum varS svo
kgit,' aS eg varð að koma honum
til húsa.
Eg verS aB láta þaS öðrum eft-
ir, aS segja frá sýningunni, þeim
ótal munum frá fortíÖinni og úr
samtíðinni, sem sýndir voru í hús-
unum mörgu í •sýningargarÖinum.
Canada-deildin á sýningunni var
tilkomumikil og landinu til sóma.
Einhver gamansamur náungi
hafði sett á sýninguna æfagamlan
Ford-bil, mesta ræfil, og var letr-
aS á bílinn stórum stöfum: Hinrik
Fjoré — Fabrikeret aar 1001 —
Tclemarken.
ÞaS lá vel á NorÖmönnum. Þeir
voru ánægÖir með sjálfa sig; á-
nægðir meÖ arfinn sinn frá Nor-
egi; ánægöir meS landiÖ sitt nýja.
Bylta í myrkri.
Margur heims í myrkrum féll
mótgangs uppi’ á hjöllum.
Hygg eg þó sé heimasvell
hálla frerum öllum.
X
Um rneinsaman þagnleysingja.
Þörf er slíkum manni meins
á mæli haft,
sem aldrei leggur neitt til neins,
nema kjaft.
S.
SPARAÐ FÉ SAFNAR FE
Kí þér haflð ekki þegar Sparisjóðsreikning, þá getfð þér ekkl
breytt liyggtleKar, en að leggja peninga yðar liin á eitthvert af vor-
um næstu útibúum. par bíða þeir yðar. þegar rétti timlnn kemur tll
að nota þá yður til sem mests hagnaðar.
Union Itank of Canada hefir starfað í 58 ár og liefir á þeim tima
komið upp 8-15 útibúum frá strönd til strandar.
Vér bjóðiun yður lipra og ábyggUega afgreiðslu, livort sen þér
gerið mikll eða iítil vfðskifti.
Vér bjóðum yður að helmstrkja vort næsta útibú, ráðsmaðurlnn
og starfsmenn lians. munu finna sér Ijúft og skylt að leiðbeina yður.
CTIBe VOR ERU A
Sargent Ave. og Sherbrooke Osborne og Corjdon Ave.
Portage Ave. og ArUngton I.ogan Ave og Sherbrooke
Portage Ave. og Good St. og 9 önnur útibú i Winnipeg.
AÐ ALSKRIFSTOFA:
UNION BANK OF CANADA
MAIN and WII.IJAM — — WINNIPEG