Lögberg


Lögberg - 22.04.1926, Qupperneq 2

Lögberg - 22.04.1926, Qupperneq 2
Bis. 2. LOGBEKG fimtudaginn, 22. APRÍL 1926. Hjúkrunarkona hœlir því mjög. Þakkar Dodd’s Kidney Pills Að Henni Batnaði Bakverkur Og Gigt. leið, þó eg kynni að finna hana, og fullvissuðu mig um, að eg mundi ekki lífi halda eða eiga afturkomu von.” En sú lýsing og dauðahætta, | sem samkvæmt henni beið Stev- ens á þessari nýju leið, aftraði * honum ekki frá áformi sinu. hverfi, hrikalegt og stórfagurt, þar sem enginn hafði stigið fæti sínum áður.” í þeirri ferð fann hann veg þann yfir þau fjöll, sem ber nafn hans, og þar ruddi hann brautinni veg yfir þau 3400 fet yf:'r sjávarmál, sem James J. Hill sagði um, að og hug- Mrs. E. Emeneau mælir nú með Dodd’s Kidnev Pills fyrir hvern “Leit sú, er eg hóf að haustinu, væri hámark hap-svnis sjúkling er hún stundar, sem entist mér fram á vetur,” segir þjaist af nyrnaveiki. , Mr steveng „En mér 6m8 j d,l f“' -------- , , * , . . , ,. . , Að vestan verðu, par sem íarn- 1 legt að hverfa fra aformi mínu. , ,. .. . .. , , . , brautin liggur yfir, eru fjollin Eftir þvi er eg kyntist legu lands- , .... , .* * * . , í sæbrott, bergið svo að segja þver- | hnýpt niður á jafnsléttu, og hlut- Lunenburg, N.S., 19. apríl — (Einkaskeyti).— “Eg get ekki hælt Dodd’s Kid- ney Pills of mikið. Eg hefi þjáðst af gigt og bakverk. Eg brúkaði mikið af læknameðulum, en þau gerðu ekkert gagn. Mér var ráð- lagt Dodd’s Kidney Pills og brúk- aði eg nokkrar öskjur og fór þá ins betur og vantsföllum, því sannfærðari varð eg um það, að einhversstaðar í fjöllunum væri að finna leið þá, sem eg .var að leita að. Dag einn í desember í 40 stiga að batna. Eg þakka þeim góða' frosti, kom eg til bygðar Blackfeet Kidneye™illsáðlaírðÍ mei* Dodd’s; Indíánanna, sem var um fjörutíu | mílur fyrir neðan fjallabrúnirnar, hi ny0?. væ,n.t um’ a»itíl þess að reyna að fá leiðsögu- þurfa ekki að hætta hjukrunar- . , . ... ,. störfum. Eg get ekki annað en mann ur Þeirra hoP1 yfir fjollm. hælt þe:'m og ráðlagt sjúklingum j En það var þýðingarlaust. Sein- mínum þær. Mér er ánægja að skrifa þessar línur fyrir Dodd’s Kidney Pills.” Þetta bréf kemur frá Mrs. E. Emeneau (hjúkrunarkonu) í Lun- enburg, N. S., sem segir um á- gæti Dodd’s Kidney Pills. Brautryðjendur. Þó saga þessa lands sé ekki gömul, þá er hún samt auðug — auðug af hugprýði og hreysti þeirra manna, sem hér ruddu skógana, bygðu brautirnar og könnuðu hið víðáttumikla land. Menn þeir, sem á þann hátt er vert að minnast, eru margir og verk þeirra ómetanlega mikiis virði í þarfir samtíðarmanna þeirra og komandi kynslóða. Einn þeirra er John Frank Stevens. Saga þess manns ér ein- kennileg og undraverð. Ungur að aldri nam hann verk- ast tókst mér að ná í hlaupamann einn, sem flúið hafði úr bygð Kal- ispell Indíánanna fyrir morð, mér til fylgdar. En eftir hálfan ann- an dag yfirgaf hann mig og kvaðst ekki vilja leggja sig í hættu leng- ur á slíkri glæfraför. Eg gat ekki fengið mig til þess að snúa til baka, eftir að hann skildi við mig, svo eg hélt áfram einn míns liðs.” 1 ófærðar snjó, sem oft var fimm feta djúpur hélt hann áfram; yfir breiður af föllnum viðartrjám, ut- an í snarbröttum og glerhálum verk Mr. Stevens var að leggja spor i bergið, sem væri örugt og hagnýtt til yfirferðar. Um þetta þverhnýpta standberg lagði hann brautina, svo að hallinn á henni er hvergi meiri en 100 fet á mílu hverri. Þannig hélt hann áfram, uns að sú tálmun varð á vegi hans, að annað fjall, líka svo snarbratt, að bergstallarnir sýnd- ust standa beint upp og ofan, skarst svo nærri fjalli því, sem hann var að leggja bVautina eft- ir, að rúm þraut á milli fjallanna tn þess að ná viðeigandi halla á brautina. Til þess að komast fram hjá þeim erfiðleikum, lét hann byggja brú, 3000 feta langa á milli fjallanna, klauf svo fjall- ið sem á vegi hans varð og snið- skar. Fór svo til baka með braut- ina á milli fjallanna og sniðskar bergið hinu megin, uns hann kom ofan á jafnsléttu. Enginn maður, sem fer með svellbólstra hlíðum, brauzt Stev- I Great Northern lestinni þarna yf- ens áfram í þessum hrikalegu og 'ir fjöllin’ *etur nekkru sinni óþektu f jallaöræfum. ! ^1^1 ^V1 furðule?a utsynl* sem 1 þar mætir auganu, og enginn af “Oftar en einu sinni var eg rétt kominn að því að fara mér að voða,” segir Mr. Stevens. “En eg var þrár og einbeittur, og hafði á- sctt mér að gefast ekki upp. Eg var sannfærður um, að veginn væri þar að finna, og að síðustu fræði, þó lítið væri um atvinnu fann eg hann þar uppi á regin- fyrir þá, er þá atvinnugrein lögðu fyrir sig. Norðvestur hluti Bandaríkjanna var þá lítt bygður. Á stórum land- flæmum sást ekki eitt einasta bóndabýli, en jarðvegurinn var frjór og lofaði miklu, og hinir hugumstóru framfaramenn sáu í anda blómlegar bygðir á þessum frjósömu víðlendum. En til þess þurfti framtakssemi og áræði, því áður en nokkur líkindi væru til, að sú von myndi rætast, þurfti að leggja járnbrautir um landsvæði þessi. Á meðal manna þeirra, sem þetta sáu og skildu, var hinn nafn- kunni framtaksmaður, James J. Hill. Hann hafði þá bygt braut sína, Great Northern, frá Lake Superior til Haver, Montana, og áform hans var, að halda braut- inhi áfram vestur að hafi. En það var ekkert áhlaupaverk. Fram undan við brautarendann gnæfðu Klettafjöllin himinhá, sem engum var fært yfir nema fuglinum fjúg- andi. Engin leið var þekt, sem fær væri þar beint yfir fjöllin, en um 125 mílum sunnar vissu menn um slakka eða skarð í þau, þar sem fært þótti yfir með brautina. Menn stóðu nú þarna ráðþrota. James Hill vildi ekki taka krók fjöllum. Eg fylgdi veginum, þar til vötn féllu vestur, til þess að vera viss farþegunum, sem daglega fara með brautinni yfir fjöllin, getur til fulls gjört sér grein fyrir erfið- leikum þeim, sem mæling braut- ar stæðisins gegn um myrkan og risavaxinn skóg, yfir freyðandi vatnsföll og um þverhnípta hamra og hamrabrúnir, hafði í för með sér. Lestin þýtur áfram með far- þegana nú viðstöðulaust utan í um að engin tálmun væri Kyrra-1 snarliröttum fjallabrúnum þar hafsstrandar megin, sem ekki hvitfext vatnsfóll velta freyð- yrði yfirstigin. Þegar eg fór til baka, dagaði mig uppi, þegar eg var kominn upp á fjallabrúnirnar, og gat ekki haldið áfram lengur sökum myrk- urs. Veðrið var nístandi kalt, og ep gekk aftur og fram alla nótt- ina þar sem eg var kominn, til að verjast kulda. Það eina, sem eg hafði til matar, var frosið brauð og hrátt svínakjöt. En mér leiddist ekki, því þar á fjallabrúnunum í náttmyrkrinu sá eg í huga mér eins virkilega og eg sá síðar, eimlest Great North- ern félagsins bruna þarna jrfir fjöllin.” Með birtu daginn eftir hélt Slevens austur áleiðis til Helena, Montana, sem var í fleiri hundr- uð mílna fjarlægð, og sagði hin- ar undraverðu fréttir er hann náði þangað. Þarna uppi á hæstu brún Klettafjallanna, þar sem Great Northern járnbrautin liggur yfir þau, er standmynd af Stevens á staðnum, þar sem hann vetrarnótt- ina köldu gekk fram og aftur al- einn og réði hina erfiðu gátu um þann, því bæði var sá vegur j ag yfirvinna hinar ægilegu tor- lengri og svo geysimikill auka-1 færur f jallanna fyrir þrjátíu og kostnaður. Þegar svo stóðu sak- fimm árum. Fram hjá þeim stað ir, kemur John F. Stevens fram á j brunar nú eimlestin daglega, og sjónarsviðið, og honum er falið farþegarnir, sem sitja í hæginda- að ráða fram úr vandanum. j stólum og virða hina töfrandi Stevens athugar alla aðstöðu náttúrufegurð og mikilleik fyrir nákvæmlega. Á milli brautarend- j sér, hvort heldur er á sumri eða ans og fjallanna var nokkuð af j vetri, hugsa lítið um hvað maður rndirlendi, sem Indíánar áttu og bjuggu á. Þar vestur af tóku við þessi varð að leggja í sölurnar, til þess að þeir fengju að njóta allra fjallaræturnar og hlíðarnar, síð- þeirra þæginda og hagnaðar, sem an miðbik þeirra gróðurlaust og j vegur sá yfir fjöllin hafa veitt grýtt, og loks fjallabrúnirnar og tindarnir þaktir snævi og jökli. 1 fjallahlíðunum bjó Indíána- flokkur sá, er “Blackfeet” nefnd- þeim. Fjöldi blaðamanna hafa átt tal við þennan brautryðjanda, sem enn er ern á áttræðisldri, þó hár- ust, sem voru hvítum mönnum ó- inu séu farin að grána. Einn vinveittir og hinir herskáustu, og var það talin hin mesta mannhætta að koma of nærri bygðum þeirra. Alt þetta athugaði Stevens cg þrátt fyrir trúleysi manna á að komast mætti þar yfir fjöllin, og þrátt fyrir hætturnar, sem um- kringdu þá menn, er hættu sér út í að kanna þá stigu, þá var Stevens sannfærður um það frá byrjun, að þeirra, Mario T. Colley, skýrir frá viðtali sínu við hann í ritinu “American”. Er þar minst á marga erfiðleika, sem hann átti við að etja í sambandi við lagn- ingu Great Northern járnbrautar- innar vestur um fjöllin, auk þeirra sem þegar eru talin, svo sem mæl- ing á brautarstæðinu frá Pacific Junction og vestur á strönd, 838 til væri vegur yfir fjöllin, ef mílna vegalengd. Vegur sá var menn að eins gætu fundið hann. næsta ógreiðfær, eins og gefur að Með þá hugsun ákveðna í huga ! skilja, í gegn um myrka skóga, hefst Stevens handa. Hann fer ásamt fylgdarmönnum fótgang- andi að kanna fjöllin. En honum veglaus fjöll og fannkyngi, og vanst því verkið seint< Menn komust ekki yfir meira en fjórar vanst ekkert á, því alstaðar mættu | til fimm mílur vegar suma dag- honum óyfirstíganlegar torfærur. I ana. “En samt,” sagði Mr. Stev- A þeim ferðum sínum gjörði hann j ens, “lagðist þetta verk ekki eins sér far um, að kynnast Indíánun- i þungt á mig og suma aðra, því að um og vingast við þá, en enginn eg var orðinn vanur við erfiðleik- þeirra varð til þess að leiðheina ana og þeir búnir að herða heilsu honum í gegnum fjöllin. “En,” mína og krafta, svo að ekkert yfir- segir Mr. Stevens, “eg komst að bugaði mig.” munnmælasögu hjá þeim, sem f sambandi við það verk, farast sagtyt frá vegi yfir þau, slíkum sem eg var að leita að, og lá hann við upptök Marías árinnar. En munnmælasagan sagði, að á vegi þeim væri illur andi, svo engum væri fært þar um. Þeir ráðlögðu mér að varást að leggja út á þá Mr. Stevens þannig orð: “Eitt sumar gjörði eg ekkert annað en að kanna Cascade fjöllin, og fór eg þar um svæði hér um bil 150 fer- mílur á stærð með einum manni. Við bárum nesti okkar og dót á 1 bakinu. Það er undursamlegt um- andi fram mörg hundruð fet fyrir neðan, í gegn um dimm jarðgöng, aftur út í dagsbirtuna, út á 3000 feta langa brú, aftur í gegnum jarðgöng og yfir aðra brú, svo langt fyrij^neðan þá fyrri, að hún sjnist eins og daufgerður silfur- þráður í fjarlægðinni. En slík mannvirki virðast hafa átt vel við Stevens, og brautin sem hann lagði yfir Cascade fjöllin, læsir sig yfir háfjöllin þoku- krýndu og liggur í ótal bugðum yfir og í kring um þau smærri, holtin og hæðirnar, Það tók Mr. Stevens alt að þremur árum, að fullgjöra þann part brautarinnar er yfir fjöllin liggur og vestur að hafi. Níu þúsund menn unnu við hana með 3500 hestapörum. Síðasta verk Stevens í sambandi við járnbrautina yfir fjöllin, voru jarðgöng í Cascade fjöllunum, sem eru þrjár mílur á lengd. Þau jarðgöng mældi hann sjálfur og stóð fyrir því verki að síðustu. Göngin voru grafin sitt frá hvorri hlið fjallsins og svo mæzt í miðju, og svo var nákvæmni Stevens mikil við útreikninginn, að menn mættust í fjallinu, og þá munaði að eins um einn fjórða úr þuml- ungi að þau mættust alveg, en hallinn var nákvæmlega réttur. 'Seytján ár vann Stevens fyrir Great Northern járnbrautarfé- lagið. Sjö af þeim var hann aðal- verkfræðingur þess, en tíu aðal- ráðsmaður. Um hann komst Mr. James J. Hill svo að orði: “Stev- ens eyddi bm sextíu miljónum dollara, meðan hann var í þjón- ustu minni, en eg hefi fengið til baka aftur hvern einasta dollar, og að mista kosti tvö cent betur á hverjum þeirra.” Árið 1903 gekk Stevens úr þjón- ustu Great Northern félagsins, eftir að vera búinn að byggja eins margar mílur af járnbraut eins og sá er flestar hafði bygt í heimi öllum, fyr eða síðar, og hefði sjálfsagt getað átt hæga daga það sem eftir var og notið lífsins og þess þæginda, eins og virðist vera æðsta takmark svo margra nú á dögum. En starfið var honum æðsta lífsnautnin, og menn eru að leita að mönnum slíkum sem Stevens var og er. Það var því fremur ólíklegt, að hann yrði lát- inn eyða tímanum í aðgerðaleysi. Enda varð það ekki. Það var ann- að verkefni, sem beið eftir þeim, sem þyrði að koma og reyna. — Það . stórvirki, sem beið þess, að mannshöndin og mannsandinn greiddi fram úr og fullkomnaði, og það var Panama skurðurinn. Frakkar höfðu reynt sig á því mikla mannvirki og orðið frá að hverfa. Bandaríkin höfðu tekið það að sér og stóðu ráðþrota. Þá var leitað til John Frank Stevens. og hann tekur verkið að sér árið 1905, og með sinni víðtæku þekk- ingu og margreyndu hæfileikum er hann búinn að koma því mikla mannvirki á þann reksþöl tveim árum síðar, að hann tilkynti blaða mönnum í New York, að verkinu yrði lokið og skurðurinn opnaður 1. janúar 1915, og eins og menn vita, þá stóð Stevens við orð sín. Eins og nærri má geta, var ekki síður við erfiðleika að etja í sam- bandi við Panama skurðinn, en járnbrautina yfir fjöllin. En erf- iðastur þeirra allra segir Mr. Stevens að hafi verið sá partur skurðsins, er nefnist “Culebra”. Þar var við að eiga svo erfitt og vandasamt verkefni, að Frakkar höfðu lagt árar í bát, eftir að vera búnir að eyða stórfé í það, og Bandaríkjamenn sjálfir ekki séð fram úr, fyr en Stevens kom til sögunnar. Jarðvegur á þeim stað hefir að sjálfsögðu verið gljúpur, svo að alfaravegurinn fyltist jafnóðum og úr honum var tekið. Stevens sá, að hér var tvent er þurfti að gjöra, ef nokkru ætti að verða komið í verk. Fyrst var að grafa með svo miklum krafti, að meira væri tekið út en inn félli. Annað að búa svo um, að hægt væri að flytja leir og annað, sem upp úr skurðinum kæmi, svo fljótt frá að engin töf þyrfti að verða. Síðari erfiðleikann yfirsté hann með járnbraut, sem reyndar var þar að parti til er hann kom, en í ó- lagi; en þann fyrri með því að raða gufuskóflunum hverri upp af annari í röð með fram skurðs- brúninni, og á þann hátt gat hann grafið í gegnum þetta svæði. Þegar við Panama skurðinn var lokið 1915, var þessum manni ekki enn til setu boðið. Árið 1917, eða tveim árum eftir að skurðurinn var fullger, stóð stríðið sem hæst. Rússar, sem veitt höfðu Banda- mönnum að málum, voru að mörgu leyti illa staddir; en eitt af því, sem hvað mest amaði að hjá þeim, var ólag það sem komið var á járnbrautir þeirra og þá járn- brautaflutning allan. Bandaríkin sendu nefnd, til þess að reyna að koma lagi á þetta, og formaður þelrrar nefndar var Mr. Stevens. Þetta nýja verkefni var ekki heiglum hent. Trans - Siberian járnbrautin, sem liggur frá Vla- divostok til Petrograd og Moscow og hin svo nefnda Kína Austur- járnbraut, feykilega mikið járn- brautakerfi, var alt úr lagi geng- ið og nálega ófært yfirferðar. Varningurinn og vörurnar lágu í stórslöttum hingað og þangað með fram þeim, og alt stóð fast. Samt tó<kst Stevens með nefnd- armönnum hans, að koma sæmi- legu lagi á þetta á tiltölulega stuttum tíma. Eftir að friður var saminn tóku átta þjóðir sig saman t?l þess að vernda og annast járn- brautakerfi þessi, og settu þar til sérfræðinga, einn frá hverri þjóð, og var Mr. Stevens valinn for- maður þeirra, og þegar að hinni sérstöku vernd og hjálp þeirrar nefndar á Rússlandi var lokið, og þeir, sem þar voru, fór heim til sín, fóru Rússar þess á leit við Stevens, að hann yrði þar eftir í tvö ár, og var það veitt, og hann einn stjórnaði hinu mikla járn- brautakerfi Rússa þau tvö árin. Þegar talað var við hann um framkvæmdir hans, og það sem hann hefir afkastað, sagði hann: “Eg hefi ekki afkastað neitt meiru en hver sæmilega skynbær maður getur afkastað, ef hann leggur s:g fram til þess. Ástæðan fyrir þvi, að fleiri menn fá ekki hug- sjónir sjnar uppfyltar, er vana- lega á sér stað, er sú, að þeir ótt- ast að fyrirtæki þeirra rnuni mis- hepnast, að það verði fundið að við þá, að þeir muni ofbjóða kröft- um sínum — hræddir við alt. En ei þeir vildu fylgja hugsjónum sínum með afli sálar og líkama, óekiftir, þá kæmust þeir að raun um, að erfiðleikarnir munu hverfa eins og reykur fyrir vindi og tak- markið verða þeim miklu auðsótt- ara en þeir héldu í byrjun.” milli Háugjár og Almannagjár, séu gerð að almenningi og tekin með öllu undan afnotarétti þeirra jarða, sem eiga þar hlut í. Eigi ætlás nefndin þó til þess, að almenning- ur þessi verði afgirtur; muni það bœði verða nokkuð dýrt og e gi koma að tilætluðum notum. Þjóöminjavörður hefir þegar látið gera nakkrar umbœtur á þmg- staðnum. Nokkur undanfarin ár hefir þjóðminjavörður látið gera nýja akvegi á völlunum, þekja yfir hina eldri og bæta vellina á annan hátt og girða. Hefir sérstaklega verið reynt aS bæta úr og afstýra þeim sjjjöllum, sem öxará gerir á völlun- um. Er von um góðan árangur af þessu. Nefndin leggur nú til, aS gerð- ur verði akvegur heim að prestsetr inu og vítt hlað fyrir austan kirkj- una. Þaðan skyldi ger stígur niður aS ánni og brú á hana, þar sem | brúin var i fornöld undan Biskups-! hólum. Talið er æskilegt, að stei ar meS áletrunum verði reisti- [ hingaS Og þangað, til þess að merk:a hinar ýmsu fornleifar. Bndurreisn búða. Þá hefir þjóSminjavörður ákveS ið, aS byggja upp eina af kinu gömlu búðartóftum frá 18. öld tjalda hana á sumrin, og ennfremu að reisa nýja búS í líkingu við forr búSir. Byggingarnar eru Þingvöllum til %ósóma. Auk prestsetursins eru nú þes ar 'byggingar á Þingvöllum: “Va' höll,” “Valhallardilkur” og útihú1-' konungshúsið og sumarbústaSur Fagrabrekku. Valhallarhúsunum öllum vill nefndin rýma :burtu, ví aS þau raski náttúruilegum svip þingstaðarins', og því fylgi, margs- konar ónæði, óhollusta og óþrifn- aður ,sem sé staSnum öldungis ó- samboðinn.” Þó er hún ekki á mót' því aö þau hús Og konungshúsiS fái að standa fram yfir 1930, meS tilliti til aðstreymis þá. En húsið í Fagrabrekku vill nefndin aS rí'kis- sjóður kaupi fyrir kr. 5—6000, og láti flytja það burtu. Nýtt gistihús nauösynlegt. Staöur fyrir þaö fundinn. Nefndin leggur áherslu á það, að óumflýjanlegt sé, a~ð reisa nýtt og vandaS gistihús á Þingvöllum fyrir 1930, og gerir ráð fyrir, að þaS muni kosta eigi minna en 250 þús. kr. Hefir hún athugaS, hvar hent ast mundi aS reisa það hús, og valið til þess grundina hjá 50 km. stein- inum, sem er spölkorn austan við fúnið á prestsetrinu. YrSi það hæfi- i lega litið áberandi: þar, en þó vel j í sveit komiS. Er þar fögur útsýn, vatnsból ágætt Og með litlum til- kostnaði mætti; gera svæSið um- hverfis húsið mjög laglegt. Gerir nefndin ráð fyrir aS enginn einstak- lingur muni vilja ráðast i aS reisa slíkt stórhýsi, heldur muni ríki.s- sjóður verða aÖ gera það. Þó vill nefndin eigi að' rikissjóöur starf- ræki þaS. Benedikt Kristjánsson. Fæddur 27. okt. 1846. Dáinn 11. nóv. 1925. NOKKUR MINNINGARORÐ. Benedikt var Þingeyingur að ætt. Foreldrar hans voru Kristján Stefánsson og Jóhanna Sigurðardóttir. Hún gift- ist Sigmundi Þorgrímssyni og bjuggu þau í Húsavík. Hjá þeim, móður sinni og stjúpföður, ólst Benedikt að mestu Leyti upp. Hálfsystkini Benedikts, sammæðra, börn Sigmundar og Jóhönnu, voru átta að tölu. Fjögur af þeim dóu í æsku: Þorgrímur, Sigurhanna, Sigurlaug og Sigríður. Hin fjögur náðu fullorðinsaldri, tveir bræður og tvær systur. Þeir bræð- ur, Hálfdán og Valdimar, komu af Islandi í “stóra hópnum” 1876. Valdimar druknaði í Winnipegvatni, skamt sunnan við Gimli, í október 1877. En Hálfdán er enn á lífi, vel þektur sæmdarmaður, og býr á Bjarkarvöllum' við íslendingafljót.— Systurnar eru Hansína, gift kona á íslandi, og Margrét Sig- ríður, er átti fyrir mann Benedikt Guðnason, sem nú er dáinn. un hún nú búa með börum sínum að Yarbo, Sask. Hálfsystkini Benedikts, samfeðra við hann, voru að eg hygg sex, eða, ef til vill, sjö. Þrjú af þeim komu hingað vest- ur: (1) Björg, kona Sigvalda Jónssonar. Stunduðu þau mjólk- ursölu í Winnipeg í allmörg ár, en fluttu síðan til Mozart, Sask. Mun Sigvaldi hafa dáið þar. (2) Þuríður. Átti hún um eitt skeið heima við íslendingafljót, en síðar í Winnipeg 0g Vancouver, B.C. (3) Snorri Kristjánsson, organisti og á- gætur söngmaður; var eg honum eitt sinn nokkuð kunnugur, þó nú sé orð'ð langt um liðið. Hann bjó einu sinni við íslend- ingafljót, flutti þaðan til Mozart. Sask. Bjó hann þar í all- mörg ár, en mun nú vera í San Diego, í Caiiforníu. Snorri er myndarmaður, greindur vel og búinn vmsum góðum hæfi- leikum. Bened'kt sál. Kristjánsson var tvíkvæntur. Fyrri kona hans var Hólmfríður Kristjánsdóttir, frá Vikingavatni í Keldu- hverfi. Þau giftust þ. 4. júlí 1874. Þau hjón fluttu vestur um haf árið '879, ásamt móður ov stjúpföður Benedikts og '■’álfsystrum hans tveim. Reistu þau Benedikt og Hólmfrið- ur bú að F’nnsstöðum í íslendingafljétsbygð og bjó Benedikt bar æ siðan. Tvo sonu eignuðust þau hjón. Hét annar Valdi- mar, er dó í æsku. en hinn Sigurbi’ rn. sem nú er bóndi í Orunnavatnsbv'rð og á Kristveigu Freeman fyrir konu. Voru bau áður fyrrum búsett í grend við ts'endingafljót. — Konu sina, Hólmfríði mist' Benedikt b. ?'. júB 1893. Síðari kona Fenedikts var Biör" ^nðunsdóttir. Þau gift- ust þ. 16. júlí '895. Þeirra synir, FriðbólmValdimar, verzlun- •>rmaður í Riverton, giftur S’gríði dóttur Hallgríms sál. Frið- -ikssonar frá Hnukastöðum í'Tlevsisbygð, og Benedikt Krist- jsn, er á fvrjr konu TTor,~„., isQU hjón eru einnig búsett í Riverton. Uppalin hjá, Bepedikt voru einnig þau Kristjana stiúndótMr bs-i e" George Sigurðson bónda við íslendingafljót, og Farl Signrðsson, er nú á heima t Tonasket, Wasbington. — Björg, siðar' kona Benedikts, er enn á lífi og við allgóða heilsu. Dauða Benedikts sál. bar snögglega að, varð bráðkvaddur í svefni aðfaranótt þess 11. nóv. s,l. Hafði hann háttað frísk- ur og glaður kvöldið áður. eiris og hann átti að sér, en var andaður í rúmi éínu, er fólk kom á fætur um morguninn. Benedikt Kristjánsson var h’nn mesti hæglætismaður og stillingar. í búskapnum farnaðist ' nnim sæmilega. Mun hann hafa notið almennra vinsælöa "Shojn góðra mannkosta og ágætrar viðkynningar. Jarfiarf"rin, mjög fjölmenn, fór fram þ. 18. nóv., fyrst með húskveðiu og svo með útfararat- höfn frá kirkju Bræðrasafnaðar i Fiverton. Hafði Benedikt verið þar safnaðarmaður frá því fvrsta. Sá er þetta ritar, flutti kveðju og minningarorðin við það tækifæri. Dagurinn var mildur haustdagur, með hægum vindblæ, er öðruhvoru dreifði undursmáum sniókornum úr lofti til jarðar, svo mjúkt og hæglátlega, að þeirra varð naumast vart. Þau rólegheit bið ytra i náttúrunni virtust vera í merkilegu samræmi við þá ró og þann frið, er jafnan átti heima í huga og sinni íslenzka bóndans, landnámsmannsins, eiginmannsins og föðursihs góða, samferðamannsins, er verið var að kveðja og allir mint- ust með hlýhug og vinsemd. Þannig var umhorfs, er vinir, ástvinir, ættfólk og bygðarfólk, mikill ffðldi manns, var að kveðja Benedikt sál. Kristjánsson kveðjunni síðustu hér á jorðu. ^ ■ yy/ia trn góV Joh' B' Alit þirgvallanefndar. Fyrir ári síðan skipaði Dóms- og kirkjumálaráðuneytið þá Matt- hías Þórðarson þjó'Sminjavörð, Geir Zoega landsverkfræðing og Guðjón Samúelsson húsameistara í nefnd, til þess aS athuga og gera tilögur um nauðsynlegar fram- kvæmdir og ráðstafanir á Þing- völlum, meS tilliti til hátíðahald- anna 1930. Ennfremur átti nefnd- in að ath., hvort tiltækilegt þætti að reisa hér bæi í fornurn stíl á merkustu sögustöðum. — Hefir nefndin átti með sér 10 fundi, suma , Reykjavík og suma á Þingvöllum og i Rangárvallasýslu. Er nú álit liennar og tillögur nýlega komið út á prenti. Um Þingvöllu. Nefnd'n byrjar á því að lýsa hinum forna þingstað og takmörk um hans. Síðan er minst á hina miklu aðsókn og átroðning á Þing- völlum um sumarmánuðina, og kemst nefndin að þeirri niðurstöðu, að réttast sé að»þingstaðurinn og svæðið unp að Ármannsfelli og Eigandi “ValhaUar” áiiafnar rík- inu gistihúsið og aðrar eignir sín- j ar á Þingvöllum cftir sinn dag. Eigandj “Valhallar,” Jón Guð- mundsson á Brúsastöðum, hefir boðist til þess, að flytja “Valhöll” og ennfremur að leggja fram alt það sem hann getur, til þess að reisa nýtt gi'stihús, gegn því. að ríkissjóður láni með góðum kjörum það ,sem á vantar. — í öðru lagi stingttr hann upp á þvi, að rikið greiði sér einhverja ákveðna upp- hæð, eftir samkomulagi, og hann reisi siðan hið nýja gistihús, undir eftirliti riki'sstjórnar, og með vænt- anlegu ríkssjóðsláni, fyrir 1930. Xefndin lítur svo á, að fjárhagsá- stæður Jóns og hæfileikar til að veita fyrirhuguðu gistihúsi forstöðu sé ekki svo. að taka beri tillit til þessa. En hún getur þess, hönum til lofs, að hann vilji ekki selja eignir sinar á Þingvöllum, heldur lifa fyrir að fullkomna þær, og að æfidegi sínum loknum hafi hann með erfðaskrá ánafnað ríkinu þær. Viöbúnaður á Þingvöllum fyrir hátíðahöldin 1930. Nefhdín segir svo: “Þótt hið nýja gistihús verði þá fullgert, mun þurfa að gera þar, til afnota um hátíðina, nokkra svcfnskála og veit- ingaskála; sömuleiðis" þyrfti þá að vera þar dansskáli og nokkur ræst- ingahús, og ennfremur nokkur tjöld. , Komið hefir til mála að nota svæð- iðrfiorðán við fossinn, fyrir nokkrar sérstakar samkomur um hátiðina, guðsþjónustugerð, fyrirlestra og samsöng. Sömuleiðis hefir 'komið til mála, að 'gera í Almannagjá stór- an skála, þar sem sýndar verði kvikmyndir, skugamyndir, sjón- leikar og lifandi eftirmyndir.” — Þá vill nefndin hafa á vatninu vél- bát og nokkra róðrar og seglbáta. Ný kirkja og nýtt prestsctur. Nefndin telur prestsetrið svo illa húsað, að þörf sé að reisa þar nýjan bæ fyrir 1930. Vill hún að sá bær sé úr steini og nokkru austar á tún- inu en nú, eða austan við hlað það, sem áður er nefnt. Þá er og kirkjan í hrörnun og óviðunandi, einkum þegar tekið er tillit til að hún er á svo fjölsóttum stað, "hinum forna alþingiisstað, þar sem lögtekin var forðum kristni í landinu.” Vill nefndin því að reist v^rði þar ný og vegleg kirkja fyrir 1930. Kostn- aðinn telur nefndi» þannig: Bær- inn 60 þús. og kirkjan 70. þús. kr. Sumarhús í Þingvallaskógi og Friðun skógarins. Nefndin hefir athugað, hvernig hægt mundi að fri'ða Þingvallaskóg, og er all-ítarlega um það rætt í áliti hennar. Kemst hún að þeirri nið- urstððu, að skógarhögg muni hafa valdið mestum spjöllum á skóginum, en bændur eru fýsir til þess að fara þar framvegis eftir fyrirmælum skógræktarstjóra, og þykir líklegt að þá vexði hægt að fá nógan við, án þess að skemdum valdi. Sauð- fé gerir og mikinn usla í skóginum; en litlar likur eru taldar til þess, að úr því sé hægt að bæta með girð- ingum. Vill nefndin því heldur að lögð verði niður sauðabú á skóg- arjörðunum, og að Vatnskot, Skóg- arkot, Hrauntún og Arnarfell verði tekin úr ábúð, undir eins og við megi koma. (Á það hefir rikisstjórnin eigi get- að fallist, eins og fram kemur í frv. ])ví, er nú liggur fyrir ]>iitginu). Nefhdin hefir komist að því, að ýmsir vilja reisa _sumarbústaði í Þingvallaskógi, en hún vill ekki að leyfi verði veitt til þess, nema með ráði skógræktarstjóra og skipulagsnefndar bæja og kau])- yína, og þá- einungis' á svæðinu sunnan skógarins, milli Hrafnagjár og almennitngs. — Mbl. 20. marz. Valgerður iFelixdóttir F. 25. júní 1835. D. 25. marz 1926. Þessi merkilega íslenzka kona var ættuð úr Rangárvallasýslu Þó var faðir hennar, Felix Felix son, þjóðhagasmiður, kynjaður úi Flóánum. Móðir hennar hét Þur- íður og var Gísladóttir, frá Bjólu í Holtum. Hún var af hinni merku Sandhóla-Ferju ætt. Valgerður giftist Ólafi Jónssyni, Felixsonar, 1853. Olafur var merkismaður, höfðinglegur með afbrigðum og hélt tápi sínu og fríðleik fram undir andlát sitt, í júnímánuði 1923, þá á tíræðisaldri. í hjónabandi voru þau 71 ár og mun það fágætt. Þeim fæddust 17 börn. Eru fjögur á lífi: Sig- urbjörg, giffc J. J. Samson í Win- nipeg; Kristján Ólafson, Foam Lake; Hallbera, gift Maxwell, og Ólafía Hallfríður, gift J. W. Campbell, í Saskatoon. 1 Þau fluttust til Ameríku 1885, þá rúmlega 50 ára. Fyrst námu þau land við Hallson, í N. D., en í fjórum bygðarlögum voru þaux frumbyggjar. Er því æfistarf þessara hjóna, í tveim heimsálf- um, harla merkilegt. Eg minnist margra dygðugra og guðhræddra meðal hinna eldri ís- lendinga, er eg hefi kynst og kvatt. En fáa ipyndi eg telja fremri ólafi og Valgerði í þeim efnum. Sannur guðsótti lýsti þeim við æfilokin, fæddi af sér dygðir þeirra, gaf þeim rósemi hinna ráðvöndu og krýndi þau fegurð hárrar elli. Síðustu árin var Valgerður bil- uð á heyrn og sjón að mestu töp- uð. En hún kunni svo margt úr Guðs orði frá yngri árunum. Og í rökkur-bið efstu ára rifjaði þessi glaðlynda, guðhrædda móðir upp fræðin, er hún nam í æsku við kné kristinna feðra. Eg geri ekki ráð fyrir, að ís- Ienzkur æskulýður sjái né athugi þessar línur. En mun vor mikli skólalærdómur reynast jafn-holl huggunaruppspretta, sem hin ein- földu fræði hinnar látnu móður, ef árin yrðu löng og sjónin kynní að bila? Valgerður naut athvarfs og hjúkrunar síðustu árin hjá Krist- jáni sym sínum og Guðrúnu konu haris. Og þar)andaðist hún. Hún var jarðsungin 27. marz. Til graf- ar fylgdi henni fjöldi bygðar- manna. J. A. S.

x

Lögberg

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Lögberg
https://timarit.is/publication/132

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.