Lögberg - 15.07.1926, Blaðsíða 4

B'lfl. 4
LÖGBERG FIMTUDAGINN,
15. JÚLÍ 1926.
Jögberg
GefiÖ út Kvern Pimtudag af Tle Col-
umbia Press Ltd., Cor. Sargent Ave. &
Toronto Str., Winnipeg, Man.
Talsimart N-8327 o£ N»8328
JÓN J. BILDFELL, Editor
Utanáikrift til blaðsins:
Tl{i COLUMBIIt PRESS, Ltd., Bo* 3171, Wlnnlpeg. M»l-
Utanáskrift ritstjórans:
COlTOR LOCBERC, Box 317* Winnipsg, fRan.
The "Lögberg" is prlnted and publlshed by
The Columbla Press, Llmited, Ln the Columbla
Buildlng, ÍÍ6 Hargent Ave., Winnipeg, Manitoba.
Til athugunar.
Áður en varir skella kosningarnar á, með
öllum þeim æsingum og missögnum, sem því
miður of oft fylgja þeim og sem blinda fjölda
fólks fyrir þýðingarmestu spursmálunum, sem
skera á úr.
Vér búumst við, að mótstöðumenn frjáls-
lynda flokksins (afturhaldsliðið) reyni af öll-
um mætti til þess að sverta King-stjórnina og
frjálslynda flokkinn í heild með kærum þeim,
er fram komu í sambandi við tollmála deild
stjómarinnar, og er því ekki úr vegi að segja
sögu þess máls eins og hún er, svo menn geti
fremur áttað sig á málinu og því, sem sagt verð-
ur í sambandi við það.
Eins og mál það snýr nú við fólki og blöðin
flest hafa skýrt það, þá er Kingstjómin í huga
margra, eins og sdkborimi aðili, en afturhalds-
haldsflokkurinn eins og kærandinn og dómar-
inn. En sá skilningur er með öllu rangur.
Snemma á árinu 1924, fór sá orðrómur að
kvisast, að alt væri ekki með feldu í sambandi
við tollmáladeild stjómarinnar. Engar sér-
stakar kærur eða ákveðnar klaganir komu þó
fram. En stjómin leit svo á, að þar sem mikill
reykur væri, þar hlyti líka að vera eldur, og með
það í huga að slökkva þann eld, gjörði hún þá
strax ráðstafanir til þess að fá þær npplýsingar
í málinu, sem hún gæti bygt rannsókn á. Svo í
marzmánuði 1924 fær hún í fylgd með sér félag
eitt sterkt og mikið, “The Merchant Protective
Association”, sem hafði áður vakið eftirtekt
stjómarinnar á óreglu í sambandi við þetta mál.
Félag þetta tók að sér, að leita eftir sönnun í
málinu og veitti stjómin því alt það fulltingi,
er hún mátti. Félaginu veittist no'kkuð erfið-
ara að ná haldi á sannanagögnum í þessu máli,
en á horfðist í fyrstu, svo félagið fór fram á
það við stjóraina, að breyta toll-lögunum svo,
að hægara væri að hafa hendur í hári manna
þeirra, sem lögin væru að brjóta. Breytingar
þær allar, sem félagið fór fram á, tók stjórnin
til greina, og gerði þær að lögum, sem öðluðust
gildi svo að segja óbreytt í júlí 1924. Með þeim
lögum var bætt úr ókostum þeim, sem Mr. Spark
formaður Merchants’ Protective Association,
taldi á toll-lögunum, og fé var veitt af þinginu
til þess að framfylgja lögunum, eins og þeim
var breytt, og Mr. Spark, formaður félags þess,
sem með stjóminni sjálfri var að rannsaka
málið, taldi fullkomlega nægjandi til þess að
koma fram ábyrgð á hendur þeirra manna, sem
brotið hefðu lögin, og líka til þess að vama því,
að þau yrðu brotin á sama hátt framvegis.
Merchants’ Protective Association hélt á-
fram starfi sínu, en lagði aldrei neina ákveðna
kæra fram á hendur neinum í sambandi við toll-
svik, eða nein önnur svik. En Mr. Spark mint-
ist á það við Mr. King nokkrum sinnum á^árinu
1925, að rannsófcn ætti að hefja gegn vissum
persónnm. Þeim málaleitunum svaraði Mr.
King á þann hátt, að rannsókn ökyldi tafar-
laust hafin gegn hverjun! sem í hlut ætti, ef
Mr. Sjiark eða félagar hans vildu leggja fram
ábyggilega kæru gegn einhverjum einstakling
eða félagi, en þangað til taldi hann að rangt
væri að kasta skugga á mannorð nokkurs.
Þannig stóð það mál, þegar þing var leyst
upp í fyrra og gengið til nýrra kosninga, nema
hvað tollmála ráðherrann, sem þá var, Hon. Mr.
Bnreau, veiktist og Iá veikur, eða var frá em-
bætti í liðuga fimm mánuði, og lét af því með
öllu í september 1925; og tók þá Hon. George
Boivin við embættinu.
». •
þau svik, að bak við tjöldin einhvers staðar hef-
ir verið samsæri á móti Kingstjóminni, sem
menn þeir, er hún hafði í þjónustu sinni og
treysti, tóku þátt í, og þessu rannsóknarmáli,
sem stjórnin sjálf er framfcvöðull að, er snúið á
móti henni og fengið í hendur fjandmönnum
hennar, og látið sýnast svo, að með tregðu sé
verið af stjómarinnar hendi að láta upplýsing-
ar í málinu í té, og að það séu aftilrhaldsmenn-
irnir á þingi, sem frelsa vilji þjóðina frá rang-
læti því, sem framið hafi verið undir vemd
stjórnarinnar. Sannleikanum þannig algjör-
lega snúið við, því það var King-stjómin í Ott-
awa, sem safnað hafði saman gögnnnum á móti
misgjörðamönnunum svo hægt væri að koma
fram hegningu á hendur þeim, en sem aftur-
haldsliðið í Ottawa sölsaði í sínar hendur á
óærlegan og óheiðarlegan hátt.
Skýrslu þessa hina umræddu lagði Hon.
George Boivin fram í rannsóknarréttinum 15.
febrúar, og sýnir hún berlega, að kærar þær,
sem Mr. Stevens bar fram í þinginu og þær,
sem settar eru fram af trúnaðarmanni Hon.
George Boivin í skýrslunni, em þær sömu í að-
al atriðunum. Og var skýrsla sú lögð til gmnd-
vallar fyrir allri rannsókninni.
Vér höfum nú í stuttu máli sagt sögu þéssa
máls, er afturhaldsliðið ætlar að gjöra að aðal-
atriði í kosningunum, sem í hönd fara, svo að
lesendur blaðsins geti í næði áttað sig á aðal-
atriðum málsins, og eins því, að það era ekki
afturhaldsmenn, sem hreinsað hafa til í þessu
máli, heldur frjálslynda stjórnin sjálf, og að nú
á að nota þær framkvæmdir hennar til þess að
sverta hana og fella í augum almennings.
Hátíð Norðmanna í Alberta.
Eins og til stóð, var hún haldin frá þriðja
til sjötta júlí og var fjölsótt.
Fyrir hátíðahaldinu stóð félag Norðmanna
í Canada, er með þessari hátíð hefir risið npp
sem stórveldi í þjóðlífi þessa lands.
Menn vissu áður, að Norðmenn voru dreifð-
ir um ýms fylki Canada, en sem sameiginlegt
afl er áhrif gæti haft á líf níu.miljóna manna,
þegar þeir vildu, og það vilja þeir ávalt, til góðs,
þektust þeir ekki fyr en á þessari samkomu.
Þetta er mikið gleðiefni Skandinavisku
fólki, og líka okkur Islendingum, þó við séum
sjálfir svo sundur tættir af hreppapólitík og
flokkadrætti, að okkur lánast líklega aldrei að
framkvæma neitt í líking við það, sem Norð-
mennimir gerðu nú — fáum ef til vill að skríða
nndir skörina hjá þeim síðar, þegar að ósam-
heldnin og ósamljmdið hefir marið svo alt fé-
lagslegt þrek úr o*k)kur, að vonlaust er orðið að
við getum staðið á okkar eigin fótum.
Á þessari fyrstu stórhátíð Norðmanna, sem
þjóðrælknisfélag þeirra hefir staðið fyrir, í Can-
ada, nutu þeir viðurkenningar frá landstjóm-
inni í Canada, og stjórnum Manitoba fylkis,
British Columbia, Saskatchewan og Alberta.
Einnig heimaþjóðarinnar er sendi umboðs-
mann sinn til þess að sýna þeim sóma og. styrkja
höndin á milli þeirra og heimaþjóðarinnar.
Dagskrá þessa hátíðahalds var hin merki-
legasta, sem er of löng til þess að birtast hér;
en frá því ber þó að skýra, að þrír Islendingar
tóku þátt í hátíðahaldinu. Það vora þeir Dr.
Bjöm B. Jónsson, prestur Fyrsta lúterska safn-
aðar í Winnipeg, sem mætti þar fyrir hönd
Manitobafylkis, samkvæmt kjöri forsætisráð-
herrans sjálfs og flutti ræðu, sem birt er á öðr-
um stað í blaðinu. Séra Jónas A. Sigurðsson,
prestur í Churchbridge, sem mætti á hátíðinni
fyrir hönd Þjóðræknisfélags Vestur-lslendinga,
samkvæmt boði frá forstöðunefnd hátíðarinnar,
og vonast Lögherg eftir að geta flutt ræðu þá,
er hann flutti þar, áður en langt um líður; og
svo flutti skáldkonan góðkunna, frú Lára Salv-
erson, þar og ræðu, samkvæmt ósk forstöðu-
nefndarinnar, og yonast ritstjóri Lögbergs svo
góðs til hennar, að hún sendi honum ræðuna,
svo hún geti líka komið fyrir almennings
sjónir.
Ræða
flutt á hátíð Norðmanna í Camrose, Alberta,
5. júlí 1926, af Dr. B. B. Jónssyni.
Háttvirti forseti, konur og menn:
Forsætis ráðherrann í Manitoba, Hon. John
bradken, hefir beðið mig að færa yður vinar-
kveðju frá stjóminni og fólkinu í Manitoba.
Forsætis ráðherrann hafði fyllilega ætlað sér,
að flytja sjálfur kveðjuorð frá íbúum Manito-
ba-fylkis, en emhættisskyldumar heima fyrir
hömluðu honum frá því.
Meðan á kosninga undirbúningi í fyrra
stóð, var ekfcert gjört frá stjómarinnar hálfu í
þessu máli, og ekki heldur frá hálfu stjómar-
andstæðinganna, því enginn þeirra mintist með
einu orði á þetta mál í kasningabaráttunnL En
í nóvember — 2. nóv. 1925 — tekur hinn nýi
tollmála ráðherra til óspiltra mála í sambandi
við þetta mál.
Upp á sínar eigin spýtur sendir ráðherrann
starfsmann stjórnarinnar, fyxwerandi leynilög-
regluþjón frá “Scotland Yard”, Duncan að
nafni, til Montreal að rannsaka málið, pg sú
rannsókn fara fram í desembermánuði, og Mr.
Dnncan stýlsetti og lét vélrita hráðabirgðar-
skýrslu um starf sitt, sem var mikið mál, og í
skýrslu þeirri voru settar fram ellefu kærar á
hendur einstaklingum, eða félögum, í sambandi
við tollmálin.
Þessi skýrsla átti, eftir hlutarins eðli, að
sendast til tollmála ráðherrans, Hon. George
Boivin, og til hans komst hún 15. febrúar 1926.
En í millitíðinni kemst hún, eða nfrit af henni, í
hendurnar á Mr. Stevens, afturhalds þingmanns
frá Vancouver, og hann dembir þessum ellefu
kærum á Kingstjórnina í þingi, áður en skýrsl-
an komst í hendur tollmála ráðherrans.
Hér vora því auðsjáanlega svik í tafli — *
Hann hefir því falið mér það virðulega og
hugðnæma hlutverk, að mæta í sinn stað á þess-
ari miklu hátíð Norðmanna í Canada. Sifja-
höndin eru ef til vill aðal ástæðan fyrir því vali
hans. Eg er fæddur á Islandi — landinu, sem
allir Norðmenn unna, sökum þess, að bókment-
ir þjóðarinnar litlu sem þar hýr, hafa varpað
Ijósi á hverja blaðsíðu í sögu Skaridinavíu. Og
þó að eg færi yður kveðju frá öllum íbúum Mani-
toba fylkis, þá get eg fullvissað yður um, að frá
engum era kveðjuraar innilegri en frá Islend-
ingunum, sem í þúsunda tali eru búsettir í því
fylki.
1 nafni forsætis ráðherra Manitoba fylkis
segi eg, að engir borgarar í því fylki njóta meiri
virðingar en Norðmennirnir. Þó innflutningur
fólks frá Noregi hafi ekki verið eins mikill til
Manitobá fylkis, eins og að hann hefir verið til
hins fagra Alberta-fylkis, þá byggja Norðmenn
samt nokkrar prýðis veglegar sveitir í Manito-
ha og fjöldi þeirra eru búsettir í Winnipeg borg
og öðrum bæjum. Þeir eru taldir meðal ágæt-
ustu innflytjenda fylkisins, og með opnum örm-
um býður það mörgum fleirum til sín að koma.
Manitobamenn hafa sérstaka ástæðu til
þegs, að láta sér hugarhaldið um Norðmenn.
Eg1 tel það s'ögulegan sannleika, að í Manitoba
liggi fyrstu spor Norðmanna í þessari álfu —
og í norðurparti landsins, sem nú er innlimaður
í Manitobafylki, era fyrstu rúnir hugprýði og
hreysti þeirra á síðari tímum ritaðar.
Fyriri meir en hundrað árum — áður en
“Restaurationen” flutti fyrstu landnámsmenn-
ina norsku til Bandaríkjanna yfir hið víða og
volduga haf, já, og jafvel áður en hið mikla lýð-
veldi sunnan við landamæri Canada var stofn-
sett, þá rituðu hinir hugprúðu Norðmenn nöfn
sín með óafmáanlegu letri . á standberg og
klappir á landsvæðinu umkring Hudsonsflóann.
Þeir voru snemma í þjónustu þess félags er
myndað var með samþykki Karls II. árið
1670.
Þegar samkepnin fór að sverfa að Hud-
sonsflóafél., þurfti það á hugrökkum og ráð-
snjöllum mönnum að halda, til að etja við keppi-
nauta sína; þá leitaði það til Norðmanna, sem
vora því ómetanlegur styrkur í siglingum þess
um Hudsons flóann og á ám og vötnum út frá
honum.
Félagið sótti þessa menn til Orkneyja, því
fólk það, er þær eyjar byggir, er aðallega af
norsku hergi brotið. Síðan á dögum Haralds
konungs Hárfagra stjórnuðu norskir jarlar
eyjum þeim með millibilum, unz að James III.
Skotakonungur fékk þær í heimanmund með
drotningu sinni Margréti, frá Noregi, 1469.
Frá þessum Orkneyjar jörlum var for-
stjóri Hudsonsflóa félagsins, Sinclair, kominn,
sem var einn af atkvæðamestu mönnum í þjón-
ustu þess félags. Hann var forstjóri Hudsons-
flóa félagsins frá 1780—1812. Það var Mr. Sin-
clair, sem fann veg þann, sem við nafn hans er
kendur, yfir Klettafjöllin. Hann var myrtur af
Indíánum og grafinn við Norway House. Af-
komendur hans hafa tekið mikinn og góðan þátt
í málum og starfi Canada þjóðarinnar. Á með-
al afkomenda hans má nefna Sir Edward heitinn
Clauston, bankastjóra við Montreal bankann;
Hon. Colin Inkster, sem var forseti löggjafar-
ráðs Manitoba til forna og er og hefir verið
fógeti Winnipegborgar í 50 ár, eða síðan 1876.
Meðal afkomenda 'Sinclairs er elzta konan, sem
nú lifir af fóliki því, er bygð hóf á bökkum Rauð-
árinnar, Mrs. William Cowan, níutíu og fjögra
ára að aldri, og Mrs. R. A. Rogers, fyrsta kon-
an, sem sæti hefir átt í þingi Manitoba fylkis—
situr þar í kjöri Winnipeghorgarbúa.
Annar nafnkunnur afkomandi Norðmann-
anna, sem við Hudsonsflóa félagið voru, riðnir,
var John Norquay, forsætisráðherra í Manito-
ha frá 1878—1887.
Það var ekki að eins að hlóð þessara .fyrstu
sona Noregs, sem komu frá Orkneyjum, rynni
í æðum Canadaþjóðarinnar. Fyrir hundrað ár-
nm síðan sendi Hudsonsflóa félagið beint til
Noregs, þegar það þurfti á hugrökkum mönnum
og sjógörpum að halda, og þeim . allmörgum.
Þei^ höfðu aðsetur sitt um tíma í Norway
House, sem stendur við Nelson ána skamt fyr-
ir norðan Winnipegvatn. Sá forni sögustaður
dregur nú til sín fjölda ferðafólks á sumrin, og
er einn af merkilegustu stöðum í Manitoba og
geymist þar sem óbrotlegur varði til minn-
is um Norðmennina, sem í anda forfeðra sinna
horfðust í augu án ótta við hið æðandi haf og
lögðu brautir til óþéktra landa.
1 kjölfar þessara forystumarma hafa þús-
undir af Norðmönnum síðan siglt og komið til.
Canada. Þeir hafa allir komið í anda forfeðra
sinna. 1 hjarta þeirra hefir kærleikurinn til gim-
steins gimsteinnna — frelsisins — logað. Norð-
menn verða að vera frjálsir. Þá var aldrei hægt
að fjötra, og það verður heldur aldrei. En
frelsisþrá þeirra hvílir á réttlátum og heil-
brigðum grundvelli, því þeir hafa aldrei krafist
frelsis, sem ekki var lögum samkvæmt. Þessir
frelsis-elsku Norðmenn eru allra manna lög-
hlýðnastir, Þeir unna sínu landi og halda
lands síns lög. Hvar sem andi Norðmannanna
ríkir, þar er trygging fengin fyrir því, að “Gov-
ernment of the people, by tbe people, and for
the people” verður aldrei útskúfað af jörðinni.
Þið, Norðurlanda menn, þið virðið feður
yðar, og elskið sögu og minningu ættlands yð-
ar, og vel sé yður fyrir það. En þessu nýja-
landi barnanna yðar, framtíðarlandinu fagra,
helgið þér kraftana, krafta Norðmannanna—
vígið þá hinu sameiginlega canadiska þjóðar-
lífi. Hvert fylki er auðugra, þróttmeira og
betra fyrir komu yðar. Hin sameiginlega þjóð
vor, Canada-þjóðin, skilur, að dygðir sona
hennar og dætra, er auður hennar.
“Not gold, but only men can make
A people great and strong.
Men who, for truth and honor’s sake,
Stand fast and suffer long.
Brave men, who work while others sleep,
Who dare while others fly,
They build a nation’s pillars deep
And lift them to the sky.”
Af slíkum mönnum er hin norska þjóð auð-
ng. Því gleðjumst vér með yður á góðri stund,
og þess vegna, að síðustu herra forseti, er mér
mifcil ánægja í nafni forsætisráðherra Manito-
bafylkis og borgarstjórans í Winnipeg, að bjóða
félagi Norðmanna í Canada að halda næstu há-
tíð sína árið 1928, í borginni Winnipeg, og þar
vona eg að eg fái að sjá yður öll aftur og á-
varpa yður með hinu innilega ávarpi Norð-
maiuia: “Tak for sist.”.
Mœður,
Fráfall Sir Philip Burae-Jones, sem var
sonur nafnkunns listamanns og fjölfróður mað-
ur, minnir mann á ættbálk sem er orðinn stór og
voldugur.
Móðir Sir Philips var ein af fjórum dætr-
um Rev. G. B. Macdonald, prests í Wesley kirkj-
unni, sem var bæði gáfaðnr og læyður. Á unga
aldri dró hin prúða framganga og andleg tign
Edward Burae-Jones, er hann var að ryðja sér
veg á braut listarinnar, að henni, og þau gift-
ust.
^IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIL
[ SKREYTIÐ HEIMILIÐ. [
— Það er á vorinað menn fara að hugsa um að fegra og endurnýja heimili sín. ”
Draperies, blaejur, gólfteppi, Chesterfield Suites, stoppuð húsgögn, o.fl.
| HREINSAÐ 0G LITAÐ. - FLJÓT AFGREIÐSLA. |
Fort Garry Dyers andCieiners Co. Ltd.
= W. E. THURBER, Manager.
1 324 Young St. WINNIPEG Sími B 2964-2965-2966 E
= Kallið upp og fáið kostnaðaráætlun. —■
Ti 111111111111111111111111111111111111111111111 i 11111111111111111111111111 m 11111111111111111111111111
ÞEIR SEM ÞURFA
LUMBER
KAUPI HANN AF
The Empire Sash& Door Co.
Limlted
OfTice: 6th Floor Bank of Hamilton Chambers
Vard: HENRY AVE. EAST. - - WINNIPEG, MAN.
VERÐ og GŒDI ALVEG FYRIRTAK
Önnur systir hennar giftist Sir Edward
Poynter, forseta af Royal Academy. Sú þriðja
var móðib skáldsins Rudyard Kipling, og sú
fjórða móðir Stanley Baldwin, forsætisráð-
herra Breta.
Það, að þrjár af þessum göfugu systrum
áttu syni, sem voru frábærir hæfileikamenn,
minnir oss á, hve þýðingarmikinn part að mæð-
urnar eiga í því, að menta börn sín og búa þau
undir lífið.
Hversu margir af heimsins mestu mönnum
eiga auðlegð sálar sinnar og lyndiseinkenni
mæðrum sínum að þakka? Sir James Barrie
hefir fagurlega mint á þá skuld í “Margaret
Ogilvie.” Hversu margir menn, sem gæddir
eru minna andlegu atkerfi en. Milton, eru það,
sem ekki hafa geymt í hjarta minninguna um
sína eigin Margaret Ogilvie?
Skáldin hafa lengi skilið þátt þann, sem fcon-
urnar hafa tekið í að þroska ungdóminn. Rus-
kin bendir á, að í leikritum 'Shakespears séu
konur valdar fyriir söguhetjuraar. Þar er ekki
að finna einn einasta hugprúðan mann, nema
ef vera skyldi Hinrik fimti að nokkru leyti og
einn eða tveir aðrir, sem yfirdrifnir era, svo
þeir verði mannalegri á leiksviðinu. En, bætir
Ruskin við, hann hefir naumast ritað eitt ein-
asta leikrit, þar sem ekki er að finna nálega
fullkomnar konur, staðfastar í vonhrigðum og
ratvissar í raunum 0g mótlæti.
Sama er að segja um Sir Walter Scott.
Hver getur gleymt Elínu Douglas, Floru Mae-
Ivor, og óteljandi fleirum, sem höfðu til að bera
tign, viðkvæmni, andlegt atgjqrvi hugdirfsku,
sem ekkert fékk bugað, réttlæti í öllum atriðum
og sjálfsafneitun, sem aldrei þraut, er elskhug-
ar þeirra, eiginmenn og böra áttu í hlut?
.Vitur maður hefir sagt: “Það er óhugsan-
légt, að konur hafi hnept herklæði að riddurun-
um í fornöld af fordild einni — það er ímynd
ævarandi sannleika — að herklæði andans eru
aldrei í lagi, nema að hönd konunnar hafi
sniðið þau og saumað.”—Tribnne.
Frá Islandi.
Á annan í hvítasunnu vildi til
þaö raunailega slys að Ásgeir, son-
ur Hjálmars Jónssonar bónda á
Ljótsstööum í Laxárdal og Áslaug
ar Tojladóttur frá Ólafsdal,
druknaði í Laxá. Ásgeir var 22
ára gamall og mikill efnismaður.
(Dagur).
Sigurður Lýðsson, cand. juris,
andaöist í Vestmannaeyjum hinn
3 júní eftir stutta legu. 42 ára að
aldri.
Jón Þórarinsson fræðslumála-
stjóri varö bráðkvaddur í Reykja-
vík 12. júní.
Frú Sigriður Eggers, móðir Sig-
uröar Eggers fyrrum ráðherra og
þeirra systkina, andaðist 10. júní
á heimili dóttur sinnar og tengda-
sonar Ólafs Thorlacius á Djúpa-
vogi.
Doktorsritgerð varði frú Björg
Þorláksdóttir, í París, í gær. Það
er mikill frami og mun ekki áður
hafa hlotnast neinni konu af
Norðurlöndum. ýV’is'r 18. júníj.
Prófessor Cuðmundur Thor-
oddsen hefir verið kosinn rektor
báskólans.
Ársfundur Bókmentafélagsins
var haldinn i Reykjavík 17. júní.
Stjórnin öll endurkosin. Þrír heið-
ursfélagar voru kosnir: Dr. Han-
nes Þorsteinsson, Dr. Páll Eggert
Ólason og Dr. Valtýr Guðmunds-
son.
Ræða
um Hudsons Bay brautina flutt af
Col. H. M. Hannesson í ríkisþing-
inu 9. júní 1926.
Herra forseti:—
Þegar þingfundi var frestað í
gærkveldi hafði eg ekki ætlað mér
að tala um Hudson flóa brautarmál-
ið, því mér virðist þingmenn vera
fjárveitingu til framlengingar
brautarinnar svo meðmæltir að
ekki væri þörf á frekari umræð-
um um það.
Mér er þetta hjartfólgið áhuga-
mál og sumt af því sem sagt hefir
verið í dag neyðir mig til þess að
tala nokkur orð.
Þegar árið 1886 hinu fræga sím-
skeyti, sem ráðgjafinn mintist á —
“Húrra I Brautarsteinamir 'hafa
verið sendir.’’ var varpað út um
þetta land, þá var tilgangurinn að
leggja brautina um Selkirk kjör-
dæmið og enn í dag má sjá votta
fyrir brautarstæðinu, þar sem tein-
arnir höfðu verið rifnir upp hjá
Warren Station í Manitoba. Af-
komendur Jþeirra, sem fyrstir
komu með íjSelkirk jlávarði, fqílk,
sem kom eftir Hudsons flóanum
eru einnig í kjördæminu og sömu-
leiðis búa flestir af afkomendum
gömlu Hudson flóa verzlunar-
stjóranna í nefndu kjördæmi. Alt
þetta fólk er nákunnugt Hudsons
flóanum og norðurhluta Vestur-
landsins og það hefir ekki aðeins
örugga trú á fýsileik brautarinnar
heldur einnig ákveðna sannfæring
um það að hún muni borga lagn-
ingarkostnaðinn og að' lagning
hennar sé óumflýanleg. Ef eg hefði
augnabliks efa á að nokkur hætta
gæti verið á því að þessi fjárveit-
ing kynni að verða feld þá teldi eg
það vanrækzlu skyldtt minnar hér
að hafa e'kki lagt liðsyrði með
veitingunni. En eg held að eitthvað
ætti að gera til þess að mótmæla
þeirri vantrúar útbreiðslu gegn
lagningu þessarar brautar, sem
mér þykir fyrir að segja að fram
hefir komið nálega eingöngu frá
þessari hlið þingsins. .
......Eg veitti í gærkve'ldi náið
athygli þeirri staðhæfing þing-
mannsins fyrir vSouth York kjör-
dæmið fherra McLean) að fram-
tíðar þroski Canada lægi í norður-