Lögberg - 15.07.1926, Blaðsíða 6

Lögberg - 15.07.1926, Blaðsíða 6
Bla. « LÖGBERG FIMTUDAGINN, 15. JÚLÍ 1926. Dularfullu far- þegarnir Eftir Allen Upward. “Þangað til nú laefi eg komist að tveimur niðurstöðum af rannsóknum mínum. Eg hefi fullvissað mig um, að dauða Burlstons hefir verið óskað af þriðju pérsónu, sem um nokkur ár hefir með leynd bor^að frú Burlston styrkt- arfé Enn fremur hefi eg fullvissað mig um, að Sir Arthur, strax eftir réttarhaldið, fór til Skotlands til að finna konu sína, sem kom því til leiðar, að hún varð brjálúð, eins og hún hafði alt af orðið, þegar 'hann kom að finna hana, sagði fólk mér, sem vinnur í hælinu. En enn- þá hefir mér ekki hepnast að finna nokkurt sam- band á milli þessara tveggja atvika. Eg kem nú beina leið frá Dr. Druscott—” “ Dr. Druscott í Haughton f ” es “Já, þekkið þér hannf” “ Já, mjög vel, við erum gamlir vinir frá Cambridge. ’ ’ “ó, einmitt það? Eg vildi að eg hefði vit- að þetta fyr. Máske hefðu áhrif yðar gert hann ögn opinskárri.” “Hvað er það, sem þér viljið að hann segi yðurf” “ Það er eitt af því, sem eg bið yður að spyrja mig ekki um enn þá, Það sem er mest á- ríðandi nú sem stendur, er viðvíkjandi lafði Redleigh.” “Lafði Redleigh — hvað er um hanaf” “Nú—neij þér vitið það auðvitað heldur ekki. Hún dó í fyrradag.” “Dó! Þessi yndislega unga kona, dáin!” —-Hinn ungi Hawortíhy varð alveg utan við sig. “Eg) sé, að þér hafið talsverðan áhuga á forlögum hennar, hr.” , “Já, hver mundi ekki hafa það, sem hefir þekt hana sem Láru Brownf Hún var sú ynd- islegasta persóna, sem guð hafði nokkum tíma látið hér á jörðina. Það kom öllum saman um.” “Það var hún enn þá fyrir sex vikum síð- an, þegar eg sá hana,” sagði leynilögreglu- þjónninn. “ Svo þér hafið séð ’hana, hr. Wrightf” “Já,” og nú sagði Wright honum frá ferð sinni til Auchertown. “Nú, jæja, ” sagði Haworthy þegar sagan var búin; “ en hvað ætlið þér nú að gera þang- aðf,” “Það skal eg segja yður. Það var merki- legt atvik sem vakti eftirtekt mína þessa stuttu stnnd, sem eg dvaldi í hælinu, og það var þetta: Hr. Graham sem fylgdi mér um hælið, af því að hann áleit mig vera vin Sir Arthurs, — eða hr. Robin, serþ hann lét kalla sig þar — sagði þessi orð, þegar hann talaði um lafði Redleigh: “Það einkennilegasta við alt er, að hún hefir alt af haft ágæta heilbrigði í líkamseðlislegu tilliti.” En eigandi hælisins, dr. Raebell, sem auðvitað híýtur að þekkja Sir Arthur undir hans rétta nafni, og sem auk þess vissi, að eg var honum ókunnur, sag(5i eftirfylgjandi orð við mig, og það eftir að hann hafði talað í einrúmi við Sir Arthur: “Þessi kona þjáist af rótgrónum og hættulegum kvilla, sem getur deytt hana nær sem vera s'kal — já, sannast sagt, á einu augna- bliki. ’ ’ “Já, þétta er áreiðanlega einkennilegt ó- samræmi,” sagði Haworthy. “Mjög_ merkilegt, og veitið svo einu éftir- tekt enn þá. Mín eigin eftirtekt á lafði Red- leigh, var alveg samhljóða fyrri lýsingunni — en þar eð eg hefi enga læknaþekkingu, hefir álit mitt litla þýðingu — en aðstoðarlæknirinn hafði enga ástæðu til að villa mér sjón.” “Já, en hvaða hagsmuni getur hinn hafa haftf ” “Nú skal eg strax skýra frá því. Eg kom til hælisins undir því yfirskini, að eg ætti frænku, sem eg vildi íkoma þar fyrir. Þar af leiðandi mátti dr. Raebell búast við mér aftur, og það máske oftar en einu sinni. Ef hann þess vegna — eg segi að eins ef — hefir hugsað um þann möguleika, sem nú hefir átt sér stað, þá hefði það verið mjög eðlilegt — að hann vildi búa mig undir, þegar eg kæmi þangað í næsta skifti, að finaa ekki sjúklinginn lifandi.” Hr. Haworthy fylgdi þessari ályktanaröð með eftirtekt, og hann fann engan' galla við hana. “Það er þá álit yðar, að slkýring yðar á dauða lafði Redleighs er—f” • “Eg hefi enn þá ekki hugsað mér neina verulega þýðingu um hann. Skoðun mín er að eins sú, að málefni þetta þurfi nákvæmrar rann- sóknar, og það er alvarleg ósk lávarðar Father- ingham, að, þér veitið mér hina nauðsynlégu hjálp.” Svo sagði hann honum frá áformum sínum. “Nú,” sVaraði hinn hikandi, “eins og þér sjáið, ætlaði eg að leggja upp í ferð til Dan- merkun.” “Þér ætluðuð að ^ra til Danmerkur hr., af því þér hélduð að nú væri úti um alt á milli yðar og ungfrú Grosse,” sagði spæjarinn. “Komið þér með mér til Skotlands, og eg legg við drengskap minn, að alt skal lagast á milli ýkkar, og að þið náið aftur hinni fyrri gæfu og ánægju.” ÞRETTANDI KAPITULI. i Ðagbók brjálaðs manns. I —“Eg sé með undrun, að eg hefi ebki skrif- að eitt orð í dagbókina mína, síðan eg endaði frásögnina um mína síðustu heimsókn hjá Rae- bell lækni. Það er tilviljun, sem lítur út eins og hugsun, að eg byrja nú að skrifa í hana aft- ur, eftir að eg er kominn til að njóta hjúkrunar hans. Eg nenni samt ekki að fara svo langt aft- ur í tímann, að byrja þar, sem eg hætti síðast. Vel hugsuð ósvífni frá minni hlið, kom Sir Arth- ur til að reka mig úr vistinni. Eg kvaddi Kat- rínu mjög vingjarnlega, og sagði henni að við skyldum skrifa hvort öðru gegn um pósthúsið í Stolne, og sagði henni, að hún mætti búast við mér aftur, undir eins og eg hefði fundið veit- ingahús, þar sem við gætum sezt að. Þegar svo hr. Haworthy og eg mættumst á járnbrautar- leStinni, komum við oikkur saman um bardaga- áformið. Eg átti a'ð vera elzti bróðir hans, og .við áttum að eiga heima í Glasgow. » “Þar megum við til að ná í læknisyottorð,” sagði eg, “og þess vegna verðum við, undir eins og við komum þangað, að leigja okkur her- bergi- með húsmunum. Við verðum líka að fara í fatasölubúðirnar til þess að ná í kvenfatnað.” “Til hvers?” spurði hann undrandi. “Af því eg hefi ásett mér, að verða látinn í kvennadeiklina,” svaraði eg, “þar fæ eg bezfc tækifæri til að gera rann^óknir mínar.” “Já, en þér ímyndið yður þó ekki, að þér getið gabbað eigandann með tilliti til kynferðis yðarf Sem læknir sér hann undir eins, að þér eruð ikarlmaður. ” “Og þess vegna tná heldur ekki hylja dul- arfatnaðinn fyrir honum. Mitt áform er mjög einfalt. Sem brjálaður maður verð eg að þjást af einni eða annari vitlausri hugmynd. Aform mitt er nú, að brjálsemi mín felist.í þeirri hugs- un, að eg haldi að eg sé kvenmaður, það er sama hvaða kvenmaður, við skulum segja María Stu-' art. af Skotlandi. Þér verðið þess vegna að fara með mig þangað, sem kvenmann, og segja Raé- .belí lækni, að eg verði algerlega óð, undir eins og einhver breyti við mig sem karlmann. Af þessari ástæðu verðið þér að gera það að skil- • yrði, að eg verði látinn í kvennadeildina, og að öllum í hælinu verði sagt, að eg sé (kvenmaður. ” Hann hlustaði á mig með glöggri athygli, og samþykti áform mitt. Eg skýrði svo fyrii; honum öll smá-atriði við áform mitt, og á leið- inni til Glasgow töluðum við ekki um annað. En við og við tók eg eftir því, að fylgdarmaður minn varð fremur utan við sig. Hann var að hugsa um viðburði hinna síðustu daga, og að líkindum um loforðið, sem eg gaf honum kvöld- ið áður en við lögðum af stað. Við komum til Glasgow um miðja nótt, og fóruip til þess hó- tels, sem eg hafði verið í, þegar eg var þar sein- ast. Undir eins og búðir voru opnaðar næsta dag, fórum við út í bæinn. Fyrst litum við á herbergin, sem voru til leigu í skrautlegri deild bæjarins, og svo fórum við til leikhússfatasala, til þess að ná í kvenfatnað, sem væri mér mátu- lega stór. Þegar við höfðum fengið það, sem við leituðum að, fórum við til kvenfatasala og keyptum tvennan kvenmanna nærfatnað. Þegar eg var búinn að klæða mig í kvenfatnaðinn, bæði hinn innri og ytri, fórum við til nýju her- bergjanna okkar, og svo lagði Haworthy af stað til að leita að lækni. Hálfri stundu síðar kom hann aftur með tvo menn, virðingarverða að útliti, sem gláptu á mig, þegar þeir komu inn, eins og eg væri eitthvert hættulegt dýr, sem mundi kannske bíta þá þegar minst vonum varði. Eg hneigði mig kurteislega fyrir þeim, sem á undan gekk, og sagði: “Ó, hr. Bothwell minn, hvernig líður yður? Við gleðjumst yfir að sjá yður hér.” Svo sneri eg.mér að hinum, og hopaði á hæli reiðiþrungin. “Hvað þá, ógeðslegi mað^ ur, hvaða erindi átt þú hingað? Við erum orð- in löngu þreytt á öllu þínu gorti, og viljum ekki heyra meira. Farðu strax burtu, segi eg.” Vesalings maðurinn varð hissa yfir þessu ávarpi og stóð kyr við dyrnar. En félagi hans stóð nokkru nær mér. “Þér lítið ekki út fyrir að vera vel frísk,” sagði hann, “látið mig þreifa á slagæðinni yðar.” “Ilvað þá, Bothwell, eruð þér, orðinn skottu- íæknir?” sagði eg hlæjandi.. “Nei, hr. minn, sendið þér einhvern reglulegan lækni hingað, ef þér eruð hræddur við mig.” Svo hrinti eg hendinni hans frá mér. Þetta var að eins til málamynda, því hann gerði enga tilraun til að halda hendinni kyrri. Eg hélt nú samt áfram að líta æstum augum á hinn vesalings manninn, sem eg áleit vera Knox, svo hann þorði ekki að yfirgefa dymar. Eg heyrði að Haworthy hvíslaði að honum í huggandi rómi, að eg réðist aldrei á neinn mann, nema ef hann breytti við mig sem karl- mann. Nú dirfðist Bothwell að .snerta þenna viðlkvæma blett. Hann sagði við mig: “Afsak- ið mig, hr., en—” Eg gaf honum ekki tíma til að segja meira, en þaut til hans bandóður og þrumandi hótun- um með slíkum tryllingi, að hann þaut til dyr- anna og út, án þess að segja meira. Vesalings John Knox var þá, að eg held, kominn langt of- an eftir götunni.. Við höfðum nú fengið vilja akkar. Haworthy elti lækanana og fékk vott- orðið hjá þeim undir eins, og með næstu lest vorum við á ferð til Stirling. Það var farið að dimma, þegar við ókum að girðingarhliði hæl- isins. Hvort sem það var ímyndun eða ekki, virtist mér hanga dimt ský yfir byggingunni, svo hún var umkringd ógeðslegum slkugga, sem ekki var þar þegar eg kom þangað í fyrra skift- ið. Læknirinn tók á móti okkur í sömu lestrar- stofunni og síðast, en nú sýndust mér kopar- stungurnar ekki eins skemtilegar, og eg sá nú allmikið af rvlki í skálinni, sem örninn hresti sig á. Raebell læknir sá, að eg veitti standmynd- • inni eftirtekt, og áður en við vorum seztir sagði hann: “ó, eg sé, að þér athugið standmyndina —i auðvitað stæling — ekki frummyncþn, slíkt skraut leyfa mín litlu efni mér ekki að eignast. Þér sjáið eflaust - grundvallarhugmyndina í þessu listaverki: Hinn fjötralausi örn er hugg- aður í fangelsi sínu með hinni ástúðlegu um- hyggju fangavarðarins. Fyrirmynd, ef eg má leyfa mér að segja það^ þess lækningakerfis, sem framkvæmt er hér í hælinu.” Haworthy, sem ekki hafði áður heyrt þessa viðkvæmu, litlu ræðu, varð hrifinp af henni og að því leyti, sem eg gat séð, fékk hann strax gott álit á eiganda hælisins. Seinna sagði hann mér raunar, að hann liefði gert þetta til mála- mynda. Undir eins og læknirinn hafði lokið ræðu sinni, sem venja hans var að flytja liverj- um nýjum gesti, horfði eg fast á hann og sagði: “Eg er María Stuart, drotning Skotlands.” Eg býst við að hann hafi verið vanur við slík óvænt ávörp, því hann lét enga undrun í ljós. Hann sagði að eins: * ‘ Eruð þér það í raun og veru?” rétt eins og eg hefði sagt hon- um, að nafn mitt væri Smith. Svo sneri hann sér að fylgdarmanni mínum til þess að fá skýr- ingu hjá honum. í “Eg hefi fengið drotninguna til að koma hingað og dvelja hér um stuttan tíma, svo hún geti notið hér friðar fvrir óvinum sínum,” sagði Haworthv. “ Já,” greip eg fram í fyrir honum: “Hún Elízabet drotning ofsækir mig. Þér þekkið eflaust Elízabet drotningu?” “ Já, eg hefi heyrt allnlikið um hana,” sagði læknirinn í huggandi róm, ‘ ‘ en hún kemur aldrei í nánd við þetta heimili.” “Máske þýr viljið vera svo góður, að láta hennar hátign draga sig í hlé, til kvenna sinna?” sagði Haworthy, “á meðan en skýri yður frá ásigkomulagi málefnisins.” Læknirinn kinikaði 'kolli og hringdi bjöll- unni. Maður noklkur, — sjáanlega eftirlits- maður — kom inn, og dr. Raebell bað hann að sækja frú Ferrier. “Hún er æðsta eftirlita persónan í kvenna- deildinni,” sagði hann við Haworthy, “mjög áreiðanleg persóna, og svo vingjarnleg, að það er næstum of mikið af því góða. ’ ’ Frú Ferrier kom næstum strax inn, en hún leit raunar ekki út fyrir að vera um of vin- gjarnleg — það sáust engin merki vinsemdar hjá henni. Hún var eflaust yfir fimtugs ald- ur, og eg get eklki hugsað mér, að hún hafi nokk- uru sinni litið' skilkkanlega út, jafnvel ekki þeg- ar hún var fimtán ára. Það var ekki af því, að háralitur hennar var ljótur og óákveðinn, ekki af því að fölsku tennurnar hennar skröltu í munninum, ebki af því að sjónin var röng í öðru auganu og alveg ólík hinu. Heldur ekki af því; að hún var í döklkum klæðnaði, né af því að göngulag hennar var yfirburða óviðfeldið. Nei, það var eitthvað óákveðið, eg veit ekki livað, sem stóð á hleri í svip hennar, í augnatil- liti hennar, í sérhverri hreyfingu hennar, sem vakti hjá mér óvild til hennar og minti mig á Shakespeares: “Kona nokkur, merkt af hendi háttúr- unnar, mótuð og valin til vondra starfa.” Að sjá hana var nóg til þess að gera mig kjarkminni og þunglyndan, og þegar eg hugs- aði um það, að hin indæla lafði Redleigh var í hennar valdi, hafði dvalið sínar síðustu stundir við eftirlit hennar; hafði dáið án þess, ef til vill, að hafa aðra hjá sér til huggunar á sinni síðustu stundu, þá fann eg til sterkrar löngun- ar, að rannsaka alt til hlítar, og leiða } ljós þann glæp, sem eg var nokkurn veginn viss um, að framinn hefði verið innan þessara veggja. Eg fór með frú Ferrier út úr lestrar’herberginu, og eftir sömu göngunum og stigunum, sem hr. Graham hafði farið með mig, þegar eg kom þar í fvrra skiftið, til þeirrar deildar byggingarinn- ar, sem ætluð var nýjum sjúklingum, meðan Haworthy var kyr niðri, til þess að segja lækn- inum söguna, sem við höfðum komið ökkur • saman um að innræta honum. ,Þegar dyrnar lokuðust á eftir okkur, tók eg eftir því, að frúin breyttist állmikið. A meðan Haworthy horfði á hana, reyndi hún að vera vingjarnleg. Auð- vitað gerði þessi tilraun hana viðbjóðslegri og falsikari að útliti, en það var þó viðbjóðslegt að taka eftir því, að hún áleit það ekki ómaksins vert, að taka neitt tillit til þess, að hún var að fylgja sjúkling. Eg geymdi nú samt þessar skoðanir hjá mér, og fylgdist með henni inn f dagstofu, sem sjáanlega var ætluð til hennar eigin afnota. Þegar við komum þar inn, sagði húir: “Settu þia niður.” Þetta var skipun, en ekki vingjarnlegt til- boð. Eg hlýddi þegjandi, um leið og eg hugs- aði um, hvort brjáluð manneskja ætti að þola slíkt. “Hvað heitið þér?” spurði hún. “Mara Stuart, drotning Skotlands,” svar- aði eg. “Ó, rugl! eg ekki heyra neitt slíkt,” urraði í henni. “Hvað heitir vinur yðar, mað- urinn, sem kom hingað með yður?” Eg hugsaðf mig um eitt augnablik, því eg var í efa um, hvort eg ætti að gefa honum sögu-* legt nafn, eða það nafn, sem við höfðum komið okkur saman um, að liann slkyldi gefa læknin- um. En eg vissi, að mér mundi verða örðugt að muna og endurtaka sögunafnið, valdi því hina einfaldari aðferð og sagði: “Það var hr. Armytage.” “Nú—þá álít eg að þér munið vera frxi Armytage,” tautaði hún. En í sama bili leit út fyrir, að hana furðaði á raddhreim mínum, því hún þagnaði snögglega og horfði fast á mig. * Eg vissi, að leyndarmálið með kynferði mitt var komið að því að verða opinbert, og þess. vegna bjó gg mig undir það að gera árás. Hún sagði líka strax á eftir: “Þér talið eins og karl- maður.’b “Kvendjöfull!” orgaði eg, stökk á fætur og veifaði höndunum f ofboði. “Nornin þín, þú lýg- ur! Farðuburt! Láttu mig ekki sjá þig aftur! Farðu! En hvar er Bothwell?” En hefði eg búist við að frú Ferrier mundi stinga rófunni á milli fótanna, eins og John Knox gerði þenna sama morgun, þá varð eg fyrir vonbrigðum. “Þegi þú,” sagði hún grimdarlega, “ef þá vilt ekki reyna spennistalclkinn strax. ” “Spennistakkinn? Yið hvað eigið þér með þessu? ” hrópaði eg. “Hvar er eg? Er þetta ekki Lochem kastali?” “Nei, síður en svo. Þetta er dr. Raebells hæli, sem þú ert komin í, til þess að verða lækn- uð, og ef þú vilt losna héðan aftur, þá ættir þú helzt ekki að minnast á Maríu Stuart, né alt annað rugl.” Eg reyndi að sýnast sorgbitinn og vand- ræðalegur yfir þessari skýringu, og eg 'held að mér hafi hepnast það allvel; því eftir þettæ brúkaði hún hina algengu hjúkrunarkonu fram- komu gagnvart mér. Eg var samkvæmt beiðni frú Terriers að taka af mér hattinn, þegar dr. Raebell kom inn. Framkoma hans var að engu leyti breytt. Það var óefað áform háns, að fá sjúklingana til að líta.á sig sem vin og verndara, gagnvart hinum hörðu þjónum lians. Með þessu mpti fékk hann þá til að hrósa sér við vini sína, þegar þeir komu að vitja þefrrá. Hann kom brosandi inn. Ha- worthy hafði án efa ekki sparað meðgjöfina með mér — óg talaði til mín með þeim raddhreim, sem mæður eru vanar að nota gagnvart dutl- ungasömum, wiklulegum bömum: “Nú, hvemig líður yðar hátign? Líður yðar hátign þolanlega eftir ferðar áreynsluna? Drotning Elízabet hefir líklega éklki komið?” Frú Ferrier fnæsti fyrirlitlega yfir þefis- um athugasemdum. Eg hugsaði aftur um það, hvort brjáluð manneskja ætti að láta huggast við slíkt skjall, og komst að þeirri niðurstöðu, að læknirinn mundi eflaust vita, hvernig liann ætti að haga sér gagnvart þess konar sjúkling- um, sem eg átti að teljast til, og að eg þess vegna ætti að huggast við mælgi hans. Þess vegna svaraði eg honum alúðlega, og kvartaði einu sinni ekki yfir framkomu frúarinnar, því eg hugsaði sem svo, að þeir brjáluðu eru vanalega klókir, og að það væri ekki hyggilegt að móðga hana. Dr. Raebell sagði henni nú, að eg ætti að hafa sérstakt herbergi í kvennadeildinúi; en að eg ætti að neyta matar ásamt hinum kvenmönn- unum og njóta sömu hjúkrunar og þær. Svo fór hann með mig inn í, dagstofuna, þar sem eg í fyrra skiftið hafði séð hína fögru konu, sem eg nú var kominn til að forvitnast um. Hér var flest af kvenfólkinu saman komið, til að bíða eftir dagverðinum, og svo kynti hann mig þeim undir mínu ímyndaða nafni. Eg gat ekki mun- að nöfnin á öllum þeim stúlkum, sem mér voru kyntar. En ein þeirra, yndisleg ung stúlka, á að gizka átján eða nítján ára, vakti eftirtekt mína, og var kynt mér sem ungfrú Ophelia. Orsök þess, að hún vakti eftirtekt mína, var sú, að um leið og eg kom inn, sá-eg hana senda litla stúlku frá sér, þá sömu, sem lafði Redleigh hafði annast svo alúðlega, þegar eg var þar næst áður. Eg áleit þvi, að það væri viðeigandi að tala um litlu stúlkuna og sagði: “Hver á þessa litlu stúlku?” ‘ ‘ Garðyrfkjuamðurinn, ’ ’ svaraði Ophelia með blíðri og aðlaðandi rödd. “Mér hefir alt af þótt svo vænt um hana, og síðan hin bezta vina hennar dó, hefir hún aðhylst mig.” “Hver var þessi vina hennar?” spurði eg, þó eg vissi hvernig svarið yrði. “Frú Robins; hún dó fyrir þremur dögum, og í gær var hún jarðsett.” Eg sá að hún var barnaleg og vongóð lítil per^óna, sem ekki mundi uppgötva ósamkvæmni mína, og þess vegna sagði eg við hana: “Mér þykir gaman að vita, hvort það hefir verið sú frú Robins, sem eg þekki. Það var mjög falleg kona, ung, og með svart hár. ’ ’ “Já, það var einmitt hún,” svaraði hún með ákafa. “Þér háfið máske verið vina hennar?” “Já, eg hugsaði ipikið um hana,” svaraði eg með varkárni. Ophelía horfði! fast á mig eitt augnablik, og hvíslaði svo að mér: “Ef þér eruð vina hennar,þá skal eg segja yður leyndarmál um hana. En þér verð- ið að lofa því, að segja engri manneskju frá því. Viljið þér lofa því?” “ Já, þér megið treysta mér.” “Umfram alt ekki frú Ferrier.” “Nei, ekki undir neinum kringumstæðum, og ekki heldur dr. Raebell.” Hún leit í kring um sig, til þess að vera viss um, að enginn veitti okkur eftirtekt, lagði svo varirnar að eyra mínu og hvíslaði:. i “Það er liræðilegt að geyma þetta í huga sínuin, og þess vegna verð eg að trúa yður fyrir því. Þér vitið, að frú Robins dó,’og var jarð- sett í gær?” “Já, já.” “Nú — hún er lifnuð aftur, eftir að þeir hafa jarðsett hana, og alla síðustu nóttina heyrði eg hana berja á lokið í kistunni sinni.”

x

Lögberg

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lögberg
https://timarit.is/publication/132

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.