Lögberg - 15.07.1926, Blaðsíða 5

LÖGBERG FIMTUDAGINN,
15. JÚLÍ 1926.
Bls. 5.
KXHXHZHSIH2HSHSHSHSH2HZHZHSH2HXHZHSH2HSHXHXHSHZHXHZHZH
H
S
H
E
H
H
3
H
S
H
K
H
3
H
3
H
3
H
3
H
3
H
3
Sendið RJÓMA yðar til
Holland Creameries Co.
Limited, Winnipeg
og leyfið oss að sanna yður áreiðanleik vorn.
Ánægja yðar í viðskiftum, er trygging vor.
HSHZHSHSHSHSHSHSHSH&HSHEHZHSH&H&HSHZHSHSHZHZHZHSHZHSH
Sendið rjóma yðar til
P. BURNS & Co. Ltd.
Hœzta verð greitt, nákvœm vigt
og flokkun.
Vér kaupum einnig egg og alifugla og greiðum ávalt
hæzta markaðsverð.
P. Burns & Co. Limited, Winnipeg
Rjómabú um alla Vestur-Canada.
T V
SHKHKHttHttHKHSfiHttHWHttHWHÍfiHífiHKHKHttHífiHífiHSfiHKHSSHKHKtfir-fiHKKífiHSfil
hluta landsins og eg trúi þvi fast-
lega aÖ ef vér eigum atS ná voru
þroska hámarki þá verÖum vér aS
líta til norðurhluta landsins. Sér-
hver hreyfing, sem miöað hefir
verið í þá átt, hefir blessast og ortS-
it> Canada til hagnaöar.
Allar mótibárum gegn fýsileika
brautarinnar, sem eg hefi heyrt i
þessu þingi og annarstatiar, hafa
veritS nálega samstætSar þeim mót-
bárum, sem fram hafa veriS færtS-
ar gegn tilraun, sem gertS hefir
veritS til þess atS þoka menningu
vorri og þroska landsins norður á
bóginn. Eg get einnig sagt aö um
öll þau ár, sem eg hefi hlustaö á
umræSur um lagning Hudsons
flóa brautarinnar—og þau eru
mörg—þá hefir talið lotið í sömu
átt og nú höfum vér heyrt á þessu
þingi, um fýsileik brautarinnar.
Það er eftirtektarvert að þó
þingmaðurinn fyrir St. Lawrence
— St. George kjördæmið hafi
sýniltega variö talsverðum tíma til
þess aö afla sér upplýsinga er sýnt
gætu atS brautarlagningin sé ekki
fýsileg og brautin geti ekki borg-
að sig. í»á gat hann ekki fundiS
nema eitt vitni fherra McLachlanJ
manns, sem er ófróður í mörgum
efnum, hversu fróSur sem hann
kann aS vera í öSrum.
Þaö er háttvirtum þingmönnum
létt aS segja aö norðurlandiö sé sí-
frosiS og meö öllu ónotlegt, en séu
þeir krafðir sannana þá benda
þeir á skýrslur frá 1917, samda af
verkfræSingi, sem þá var þar
nyrS'ra, þegar ekkert var þar aS
gera og maöurinn fór aöeins
snögga ferö og fór hana eftir vötn-
um. Þessi sami maður bar einnig
vitni fyrir Senate-nefndinni 1920,
og vér vitum allir hvernig álit
þeirrar nefndar var.
Hecra þingmaSurinn fyrir norö-
ur Winnipeg sagSi í gærkveldi aS
hann vildi Iáta setja konunglega
nefnd til aS rannsaka þetta mál.
Hann vildi fá álit sérfræSinga um
þaS. Er þetta ekki einmitt einn liS-
ur í þeirri fyrirsláttar keöju, sem
hindrað hefir lagning þessarar
brautar fram á þennan dag?
Hverjir mundu skipa þá nefnd?
Hann lagði til aö þaS skyldu vera
verkfræöingar, siglingamenn korn-
kaupmenn og aSrir.
Má eg benda á innihald þeirra
vitnisburSa, sem fram komu fyrir
Senate-nefndinni og sem hún bygSi
skýrslu sina á.
Nefndin tók vitnisburSi af þess-
um 1
Undirforingja Royal Canadian
Mounted Police, sem um mörg ár
hafSi veriö þar nyröra. Herra F.
C. T. O’Hara aSstoöarráögjafa
verzlunarmála deildarinnar, herra

Stjórnar Sparibanki i|
og sú þýðing *em hann hefir
fyrir yður
Þeir peningar sem oss eru
fengnir f hendur eru full-
komlega trygðir af stjórn
fylkisin*. HvaÖ sem við-
skiftalífinu annara líður eru
peningar yðar í engri hættu
ÖRYGGI — ÞŒGINDI
Þér getið lagt inn peninga
yðar, eða dregið þá út neer
sem er frá, kl.9 ámorgnana
til kl. 6 á kveldin (á laugar-
dögum kl, 9 f h. til kl. 1 e,h.
Má byrja viðskifti með $1.00
Ef þér búið ekki í borginni
há skrifið 088 og fáið kver-
ið “Saving by Mail"
Province of Manitoba
Savings Office
Lindsay Bldg., Garry & Notre
Dame og 984 Main Street
Winnipeg
Sparibankinn er til þess að styðja að
sparsemi og velmegun almennings.
###################»#############,
J. G. Desbarats, aSstoSarráSgjafa
sjóflotadeildarinnar, Capt. \ Frede-
rick Anderson, úr sjómælingadeild
sjóflotadeildarinnar. D. W. Mc-
Lachlan, Vilhjálmur Stefánsson
heimskautakönnuSur, capt. Nor-
man E. Freakley, sem verið haföi
í þjónustu Hudson-flóa félagsins
síöan 1898, á siglingum um flóann
capt. Bernier heimskautakönnuS-
ur, sendur sérstaklega til Hudsons
flóans af Canada-stjórn W. B.
Anderson, frá sjómáladeildinni,
Lance Coop. White frá M.ounted
Police. Edward E. Prince, rikis-
umsjónarmaöur fiskimála. John L.
Payne, hagfræöingur járnbrauta-
og skipaskurSa deildarinnar. Ríkis-
ráSgjafi Frank Cochrane, sem
sjálfur fór til Hudson flóans. W.
G. Walton, trúboSi J. B. Tyrrell
námaverkfræöingur, J. W. Tyrrell
verkfræSingur, E. E. Clawson frá
fisk,imálpdefldintii og pörir. Allir
þessir menn höföu verið norSur
viö Hudsons flóann og voru eins
hæfir, hver í sinni starfsgrein eins
og nokkrir þeir, sem þessi stjórn
gæti valið, og þó segir minn hátt-
virti vinur aS ekki séu fyrir hendi
nægar skýrslur.
Eftir aS hafa heyrt vitnisburSi
þessara manna þá samdi Senate-
nefndin álit sem fyllilega réttlætti
þá ákvörSun stórnarinnar aö halda
brautarlagningunnS áfram. ÞaS
skyldi einnig haft í minni aö 1912
þegar ákveSiö var aö halda fram-
lenging brautarinnar áfram, þá fór
þáverandi járnbrautarráögjafi sjálf
ur norður til Hudsons flóans.
Menn hafa veriS þar starfandi
um nokkrar aldir. Til eru skýrslur
frá 1740 sem lýsa landsháttum þar
og fýsileik járnbrautarlagningar
og þess annars sem þörf krefst.
ÁSur en eg íhuga sum af and-
mælum þeim, sem gerö hafa veriS
vil eg segja aS eg er sérstaklega
þakklátur ráögjafanum fyrir upp-
lýsing þá, sem hann geröi en sú
upplýsing var mér sa*nt vonbrigöi
eins og sjálfsagt mörgum öSrum.
Eg álít þingið hafa rétt til þess aö
fá aS vita um núverandi ástand
brautarinnar, frá einhverjum, sem
hefir persónulega þekking á því.
ÞaS er örSugt aS trúa því, eftir
allar þær f járveitingar, sem árlega
hafa geröar veriS, alt aö 300.000
dollars sum árin, aö brautarstæðiS
sé nú svo niöurnítt aö viðgerS þess
krefjist $3.000.000 ' fjárveitingar.
Minnist þess aS eg er ekki aS
finna aö þeirri stefnu aS fyrst sé
gert við' þann hluta hennar, sem
þegar hefir verið lagöur. Eg hygg
þaö vera rétta aSferS og aö þaö
muni lækka kostnaðinn viS fram-
lenging hennar. En þegar þingiS er
beöiö aö veita 3 miljónir dollars,
þá eigi þaS heimtingu á aö fá að
vita aS hér ræðir ekki um lauslega
ágiskun gerða af ' einhverjum
skrifstofuþjóni hér í Ottawa eSa í
járnbrautardeildinni. Eg álít þing-
iS eiga heimting á aS vita um
þetta. Eg baö um þetta 5 gærdag
og mér finst það ætti aö vera fá-
anlegt. En þetta er ekki einu von-
brigðin. Eg ætla ekki aö telja upp
öll þau brautarlagningar loforS,
sem gerS hafa verið. A síðasta ári
gáfu flokkamir íbúunum í Vestur-
liberal flokksins var eins ákveöiö
Canada ákveðin loforS. LoforS
eins og hægt var aö gera það,
“tafarlausa lagning Hudsons flóa
brauitarinnar noröur aS Port
Nelson.” ÞaS loforð var endur-
tekið hér í þinginu, í hásætisræS-
unnii ÞaS var endurtekiS í Prince
Albert kosningunni og aftur þeg-
ar leiðtogi stjórnarinnar i Senatinu
sagöi aö viðgerS brautarinnar aS-
eins væri fyrirhugaS, þá var þaö
boriS til baka hér í þingsalnum. í-
búarnir í Vestur-Canada ætlast til
þess aS engum frekari undanslætti
sé beitt í þessu máli. Þeir vilja
eklci þurfa aS bíða lengur og ef 3
miljónir dollars reynast ekki nægi-
leg upphæS—og gleymið ekki aS
92 mílna framlenging brautarinn-
af getur verið gerö jafnhliöa viö-
gerSinnS.—Þá ætlumst vér til aS
hver sú fjárupphæS, sem nauSsyn-
<H>fiH>fiH>fiH>fiH>fiH>fiH><H>fiH>fiHJÍH>firtH>fiHKH>fiH>fiH>fiH>fiH>fiH>fiH>fiH>fiH>fitfiHKHÍfiH>fil
Það, sem hvert heim-
ili getur veitt sér
Skýr hugsun, fagur hörundslitur og
algerð vörn gegn þungamollu sum-
arsins og veikindum, er öllum þeim
trygg, er nota

Síittið til
B-1000
og látið
faera yður
Acid-
oph-ilus
reglulega
'Leysandi meðul gefa bráðabyrgðar-
bót, en sá, sem tekur AClDOPHILUS
reglulega, þarf aldrei að óttast harð-
lífi. Hún er góð á bragðið, lystvekj-
andi og hin þægilegu áhrif hennar
koma strax í ljós.
Þenna heilsusamlega drykk er hægt
að fá alstaðar þar sem “Crescent”
vörur eru seldar, a 8 cents fyrir
merkurflösku.
Tuttugu ára
reynsla.
CRESCENT CREAMERY COMPANY LIMITED
<H>fiH>fiH>fiH>fiH>fiH>fiH>fiH>fiH>fiH>fiH>fiH><H>fiti>fiH>fiH>fiH>fiH>fiH>fiH>fiH>fiH>fiH>fiH>fiH>fiH>fi(
leg er til þess aS fullgera brautina
verði veitt af þessu þingi. Eg segi
aö þetta þing ætti aö binda Canada
stjórnina þeirri ófrávíkjanlegu
skyldu að byggja þessa braut taf-
arlaust noröur aö flóanum. Þaö er
alt sem eg krefst að gert verði.
Mér .er þaS fyllilega ljóst aS ef
brautin er lögS aS flóanum þá sé
SÍðar tími til þess að ræöa um
nauðsynlegar hafnabætur þar, og
þegar sá tími keiríur þá krefst eg
þess aö stjórnin hafi svo fullkomn-
ar upplýsingar að veita þinginu aS
vér getum dæmt um þaS hvort
hyggilegt verði aS leggja í þann
kostnaS eða ekki. Stjórnin bindur
sig ekki í þessu efni og eg er ekki
aö biðja þingið um fjárveitingu til
frekari framkvæmda en eg segi
aö meS tilliti til þeirra ákveSnu
loforSa sem formælendur beggja
flokkanna hafa gert, þá eigum vér
heimting á ákveðinni yfirlýsingu
aS alt það fé sem nauösynlegt er
til þess að ljúka viö brautina veröi'
veitt.
MikiS hefir veriS talaS urn sigl-
ingar um flóann en eg held aö með
tilliti til skýrslu* Senate-nefndarinn
ar þá sé engin þörf á aS ræða
frekar um þaö mál. Allir Vestur-
Canada búar eru sannfærðir um
aö Hudsonsflóabrautin veröi kom-'
flutningabraut, en hvort sem kom-
flutningar eingöngu eða gripa-
flutningar eingöngu réttlæta lagn-
ing hennar þá er þó sannfæring
vor aS kornvöru og gripaflutning-
ar sameiginlega og þeir aðrir vöru
flutningar, sem að henni munu
berast, réttlæti lagning hennar. Og
þaS er frá þessu sjónarmiði ein-
göngu sem eg nú ætla aö ræSa, því
mér virðist vér hafa fariS helst til
langt út frá málefninu í því aö tala
um siglinga möguleika og hafnbót-
artilkostnað viö flóann.
í fyrsta lagi vil eg leiöa athygli
þingsins aö skýrslu eftir Professor
Prince, á bls. 43 í Senate-nefndar
álitinu tim fiskigöngu þar nyrðra.
Hún sýnir tvimælalaust aS ekki aS-
eins er fiskimergö í ánum þar und-
ursamlega mikil heldur einnig aS
auðlegS fiskigöngunnar í sjálfum
flóanum sé yfirgnæfanleg og
mundi mikillega auka auðlegð Can-
ada. Nálega alls kyns fisktegundir
em í flóanum. Herra McLachlan
segir aö vera ntegi aö þar sé fisk-
ur en þar séu engar fiskivertíðir.
Þessa staðhæfing bygði hann ein-
göngu á því sem nokkrir Indíánar
þar nyrSra höföu sagt honum, .en
allir Nita aö Indíánar fiska aldrei
í djúpsjó og hafa þessutan mjög
ófullkomin veiðarfæri.
Bæklingur hefir á þessu ári ver-
iö gefirtn út e’ftir umsjónarmann
fiskiveiða í Canada, sem sýnir á-
rangur af rannsóknum, sem gerö-
ar voru á síðasta ári og hann staö-
festir að fiskiauSlegö NorSur-
Mjanitoba sé undraverö^ Uig æitla
ekki að lýsa þessu nákvæmar því
hver þingmaður, sem fræSast vill
um máliö getur það meö því aS
lesa þau gögn, sem eg hefi bent á.
Hvaö námaauðlegS snertir þá
veitir Senate-nefndar álitiS tals-
verðar upplýsingar um það. • Vér
vitum aö námaauðlegö sú sem
fuudist hefir í Pas héraðinu hefir
réttlætt þaö álit sem herra Tyrrell
lét i ljós í framburði sínum fyrir
Senate-nefndinni. Það orkar eng-
um tvímælum að þar í héraöi sé
feykilega mikil málmauölegð, sem
(nothæf verður strax og járnbraut
er lögö um héraSiö. Þegar þér
hugsið um alla þá auglegð sem
framleidd er í óbygSum Ontario-
fylkis þar sem fyrir nokkrum ár-
um var álitið óhæft fyrir manna-
bygðir. Þá verða yður ljósir mögu-
leikar Hudson-flóa héraösins. ÞaS
er ekki eingöngu timburskógar
heldur einnig kvoSuskógar. í hér-
aSinu milli Pas og Split Lake er
taliö að sé 6 miljón cords af kvoöu-
skógi. ÞaS er nú sögunarmilna í
Pas meS sögunartækjum fyrir 125
þús. fet á dag og timbrið nær
lengra norSur en sagt hefir veriö.
Eg hefi skoðað ljósmyndir sem all-
ir þingmenn geta séö, sem teknar
voru af flugliði stjórnarinnar og
sem gýna alt landiö frá Pas norður
aö Port Nelson og Fort Churchill
þakiS skógi af svipaSri tegund ná-
lega alla leiS noröur meS flóanum.
Eg þarf ekki aö vera margorð-
ur um grávöru-tekju landsins og
hvernig hún eykur auölegS ríkis-
ins. Hudsons flóa félagiö hefir svo
öldum skiftir stundaö dýraveiöar í
NorSur-Canada, þessi starfsgrein
eykur inntektir brautarinnar þaS
er orSin umfangsmikil verzlun eins
og sést á því að grávörusala á
Winnipeg markaSinum er nú orS-
in nálega eins mikil eins og sú í
Montreal. Dýrafeldir þessir koma
allir úr því héraði, sem brautin
liggur um.
Næst er aö íhuga veöurfar hér-
aðsins, af því aö meiri lastmæli
hafa veriS borin út um þaS heldur
en máské nokkuS annaö aS undan-
skildu siglinga ástandinu.
Háttvirtir þingmenn hlóu aö
Iþingnifinninuni fyrir ,Marquette
kjördæmiS þegar hann mintist á þroskamátt
baðstaöi viö Hudsons flóann. Eg
vil ekki ganga eins langt og hann
fór í því atriði en eg ætla aö leyfa
mér að lesa nokkra útdrætti til
þess aS sýna veSurfarið viS flóann
og sem á sama tíma gefa hugmynd
um ræktunar möguleika héraösins,
eg les úr ‘The Hndsons Bay Road’
eftir A. H. de Tremaudan, sem
hægt er aS finna í blókahlöSunni.
Hann hefir safnaö upplýsingum
um ♦eðurfariö frá árinu 1752.
hann segir: “Áriö 1752 hafði Rob-
son byggingafræðingur Fort
Prince of Wlales, svipaða skoðun.
Eg hefi séS sumar ibaunir vaxa án
nokkurrar ræktunar hjá York
Factory. ,Flestir garðávextir, sér-
staklega baunir og ertur ná þar
fullum vexti. Eg hefi þá skoðun aS
bygg myndi vaxa þar. Gæsaber og
rauðar og bláar kúrenur finnast í
skóginum á svipuöum brúskum
eins og á Englandi. Eg myndi ætla,
meS engu meiru en því sem holt
væri heilsu minni aS afla góðs lifi-
brauðs, meS engum efa á þvi aS
eg gæti ræktaS baunir, ertur, bygg
og líklega aSrar korntegundir meS-
fram Hays ánni. Allur jaröargróð-
ur sem í Hudsons Bay héraðinu er
eiginlegur er þar bráðþroska og
nær fullvexti miklu fljótar en
Englandi, þar er ekkert haust eöa
vor, heldur snögg skifti frá vetri til
sumars. JarSveöurinn er frjósam-
ur, hæfur til þess aS framleiða alls-
kyns korntegundir og til gripa-
ræktar. Hestar og kýr hafa veriÖ
aldir á vetrum hjá Churchill, þó í
litlu skjóli fyrir frostnæðingum
Við Moose Kactory hefir hveiti sem
sáö var þar, þolað vetrarfrostin og
gefiö fullþroska uppskeru næsta
sumar. Svört kirsiber, sem hér
hefir verið plantað til hafa vaxiö
hér. Loftslag og veSurfar hér er
ekki verra en þaS er x Sviaríki,
Danmörku, Rússlandi, Póllandi og
NorSur-Þýskalandi.”
Tökum svo framburS herra F.
R. Stupart, nú Sir Frederick Stu-
part, forstjóra veSurfræðideildar-
innar fyrir Senate-nefndinni. “Viö-
víkjandi jafnhitalínum á þeim
hluta landsins, sem liggur suður og
vestur frá Split Lake á leið hinn-
ar fyrirhuguöu brautar milli upp-
töku Pas-árinnar og Churchill,
herra Stupart sýndi að í júni mán-
uði sé framangreint svæSi nxilli
jafnhita linanna 50 og 55, tilsvar-
andi jafnhita belti í Evrópu mundi
verða allra norðasti hluti Skot-
lands í júní mánuði. í júlí er þaö
héraS milli jafnhita beltanna 55 og
60 og þaö mundi samsvara viö
Skotland og hluta af Skandinavíu.
I ágúst mánuði er áöur nefnt héraö
hérumbil 55 og þar kemur aftur
jöfnuður viS Skotland.. LandiS
hefir sannsýni'Iega hagstætt veður-
lag í júní, júlí og ágúst mánuðum.”
Eg gæti tilfært fleiri slík vott.
orS. Þaö er hinn langi só'.argang-
ur,. sem veldur bráöþrpskun jarö-
argróðursins í þvi héraði. þar sem
lofthlýindin fara vaxandi til kl. 6
síðdegis á hverjunx degi, og svo
aS því er jarðveginn snertir. Hátt-
virtur þingmaður fyrir St. Lawr-
ence — St. Georg^ taflaSi um mos-
ann þar nyrðra. Verkfræðingurinn
sem hann tilfærði eftir, var ekki aS
tala um nxosa heldur mýrarleöju,
sem yfirflyti á keldum, sem væru
djúpar, en í norður h'Iuta landsins
þar s'em klettótt er, þar verður
ætíö mosi. Eigi aö síður er gnægö
af góSu landi þar nyröra eins og
sjá má af vitnisburðum, sem gefn-
ir voru fyrir Senate-nefndinni áriö
1924. LeyfiS mér aö benda á vitn-
isburð herra Stefánsson, sem
stendur á 'bls 34 í Nefndarálitinu:
“Eg álít Churchill vera hentug-
asta staöinn til þess aS ala þar
moskuxahjörS^ því viS vitum aS
þar er gott graslendi.” Hann hélt
áfram aö útlista að þar á sléttun-
um væri gnægö af grasi og aö þaö
sem taliS er ófrjótt land væri í
raun réttri grass'léttur. 'Á þessu
ófrjóa landi er enginn skógur en
gnægö af grasi. Á bls. 50 í þessari
sömu skýrslu er herra J. B. Tyr-
réll, sem sagði: Eg álit aö hug-
myndin um stofnun hreindýrfi-
ræktar á vesturströndinni sé fylli-
lega fýsileg. Eg sá mikla fláka af
graslendum og eg sá einnig nxiklar
hreindýrahjarðir iþar, sem lifðu
eingöngu á grasi. Þau virtust hafa
yfirfljótanlegt fóöur.
Til hvers er fyrir háttvirta þing-
menn aö leggja trúnaö á hlutdræg-
ar lýsingar nxanna sem ferðast hafa
þar yfir örlitiS svæöi og sem segja
aö hin svonefndu ófrjóu lönd séu
ekki nothæf til nokkurrar fram-
leiSslu. Þrátt ofan í framburði
annara eins manna og þeirra Ste-
fánsson og Tyrrell sem segja aS
þessi héruð séu nothæf til gripa-
ræktar og sérstaklega til hreindýra
og moskuxa ræktar. Vér sem höf-
um verið á því sviði og erum kunn-
ugir framleiðslumætti þess, vitum
aö þaS felur 'i sér undra mikil
þroskaskilyrði. ÞaS var sú tíS aS
menn álitu óhugsanlegt aö nokkur
bónleiður úr búð fara. Þann 16.
júní s.l. fæ eg svo svar frá þér upp
á þetta kvabb mitt, þess efnis, að
þú skulir yrkja eitthvað, ef eg
vilji borga þér fyrir starfann; ert
þú mjög sanngjarn, vilt helzt miða
gjaldið við dýrleik braghátta. Get-
ur þess jafnframt, að Viking Press
vilji ekkert þóknast þér fyrir ljóða-
gerð. Lætur mig hreinskilið vita,
að þú sért nauðalítið hagmæltur,
og ókunnandi í vísnagerð. Eg
hefði ef til vill tekið þessu tilboði
þínu, ef þú hefðir ekki getið um
þessa tvo annmarka (nauðalítið
hagmæltur og ókunnandi í vísna-
gerð). Er samþykkur áliti Vik-
ing Press um það, að þessir hæfi-
leikar þínir séu ekki neinnar
þóknunar vAðir. Er hálf hrædd-
ur um, að Ijóðadísin þín sé bæði
stöð og mýrlæg. Vil því alls ekki
ganga að tilboði þínu, að þú yrkir,
en eg borgi. Reyni heldur að
staulast eina dag Jeið enn, undir
aura-bagga mínum, með þau hjú-
in Möl og Ryð í handraðanum;
hefi afráðið, að fjölga ekki ómög-
um í reitur mínar að óþörfu og án
endurgjalds.i Læt þig njóta hrein-
skilninnar gegn um þetta samtal
okkar og gerist kaupandi Heims-
kringlu frá 7. júlí þessa árs til 30.
sept. n.k., og geri það í þína minn-
ingu. Eg get þá betur fylgst með
því, sem blaðið flytur frá rit-
stjórnar penna þínum, bæði í ræð-
um og ritdómum. Komist eg rétta
boðleið, eins og þú kemst að orði,
til þeirra fjársjóða, sem mölur og
rvð fær ekki grandað, og verði
mér úthlutað einhverju af þeim |
til afnota, og viti eg að þú trúir
því að þeir fjársjóðir séu til, þá
bið eg þig velkominn að njóta
þeirra með mér um alla eilífð. —
Með þessu tvennu leysi eg þig svo
af hólmi frá öllum vísna kveð-
skap, og veit nú með vissu, að þú
ert ekki annar hvor af þessum
öðruhverjum meðalgreindu ís-
lendingum, sem getur komið sam-
an vísu, þó nentir.
Finnbogi Hjálmarsson,
Tjörnesingur.
'Winnipegosis, Man.
Hvar sem þér kaup-
ið og hvenær sem þér
kaupið Magic bökun-
arduft, vitið þér, að
það er ætíð hægt að
reiða sig á það og er
hið besta, ávalt á-
byggilegt og hreint.
BÚIÐ TIL I CANADA
MACIC
BAKINC
POWDER
Hveitisamlagið.
“The Canadian Gazette” er viku-
blað með myndum, og er gefið út
til að fcæða menn um Canada.
Það er gefið út í London á Eng-
landi. Hinn 24. júní flytur blað-
ið eftirtektaverða grein um Can-
ada hveitisamlagið, sem er á
þessa leið:
Þýðing Canada Hveitisamlagsins.
veruleg jarörækt gæti oröiö gerð
í fjarlægö frá aðalspori Canadian
Pacific járnbrautarinnar, eigi að
siÖur lagöi þaö félag margar grein-
ar út frá aðal braut sinni í Sask-
atchewan og á yfirstandandi tima
eru á því svæöi árlega framleiddar
150 miljónir bushels af hveiti. Þeir
sem þátt áttu í upprunasögu Cana-
dian Padfic járnbrautarinnar ættu
aö hafa vitaö l>etur en það aö hafa
nokkurn efa um framleiðslu og
Vesturlandsins. Svip-
aöar efasemdir voru í ljós látnar
viövíkjandi þroskaskilyrðum Mani
toba eða aö minsta kosti noröur
hluta fylkísins. Það var sagt aö
korn gæti ekki vaxiö þar en þó
þroskast þar nú allskyns kornteg-
undir og framleiðslan færist
lengra noröur með hverju líðandi
ári. Það er engin efi á því í mín-
um huga aö þeir sem aö undan-
fömu hafa látist hafa þekkingu á
norðurlandinu hafa dreift út alger-
lega röngunx hugmyndum um það.
Þar er ekki mýrar eöa kelduland.
né heldur er það ófrjótt eöa ónýtt
land. ÞaS er nothæft hérað til
margskyns frámleiðslu og rækt-
unar og,sú ræktun veröur hafin
áður en mörg ár liöa. Vér vefetan-
menn, sem þekkjum þaö land og
vitum möguleika þess, höfum
mikla trú á því. Vér komum til
háttvirtra þingmanna í fullu trún-
aöartrausti og biðjum þá aö veita
okkur nokkuö það sem oss hefir
verið lofað um fleiri mannsaldra
Vér segjum þeim að ef þeir óski
aö Vestur-Canada megi ,ná sínu
fullkomnunar þroskastigi þá
hjálpi þeir oss til þess aö beina
framsóknarstarfi voru til norðurs,
því þaö er þar sem framtíö Vestur-
Canada nær sinu þroskunar-há-‘
marki.
Á minna en þremur árum hafa
bændurnir í Vestur-iCanada kom-
ið á fót samvinnu félagsskap, sem
er stærstur sinnar tegundar í
heimi. Allir hafa heyrt um hveiti-
samlagið, en þeir eru víst til-
tölulega fáir, sem skilja, hve mik-
ið gagn það hefir gert bændunum
í Vestur-Canada. Canada hveiti-
samlagið, með sínum þremur
deildum, sinni í hverju fylki, Al-
berta, Saskatchewan og Manito-
ba, telur nú 125,000 meðlimi, sem
ráða yfir 12,230,000 ekrum af þeim
21,000,000 ekrum, sem hveiti var
sáð í árið sem leið í Sléttufylkj-
unum. Það sér nú um sðlu á meiri
hlutanum af því hveiti, sem fram-
lcitt er í Canada, og Canada hefir
meira hveiti að selja til útlanda
heldur en nokkurt annað land í
heimi.
Söludeild samlagsins selur mest-
an hluta hveitisins til hveiti-
kaupmanna og annara, sem hveiti
kaupa í ýmsum löndum. Sölu-
deildin hefir sína eigin umboðs-
menn í 51 hafnarbæ þeirra landa,
er hveiti kaupa frá öðrum lðnd-
um. Peningunum, sem inn koma
fyrir hveitið, er skift milli félag-
anna í þessum, þremur fyrnefndu
samlögum. Þar sem salan þann-
ig verður ákaflega mikil, verður
kostnaðurinn við söluna tiltölu-
lega lítill. Árið 1924 nam kostn-
aður Alberta hevitisamlagsins
ekki nema hér um bil tveimur-
fimtu af 1 centi á hvert bushel.
Það er ekki hægt að gera ná-
kvæma áætlun um það, hve mikið
hveitið hefir hækkað í verði fyrir
aðgerðir samlagsins. En hveiti-
samlag, sem ræður yfir meir en
helmingnum af öllu því hveiti, sem
lagsins. Þeir 70 fulltrúar, senu
þannig eru kosnir, hafa svo fun(f.
næð sér til að ræða stefnu sam-
| lagsins. Fulltrúarnir skiftast
einnig í sjö staði, tíu og tíu sam-
an, og kýs hver flokkur einn for-
ráðamann, sem svo stjórnar sam-
laginu fyrir hvert fylki.
Þessi stórkostlegi samvinnu fé-
lagskapur hefir myndast út af
þeirri reynslu, sem fékst þegar
stjórnin á stríðsárunum setti fast
verð á hveitið undir umsjón hinn-
ar svokölluðu hveitinefndar. Þessi
nefnd hætti að vera til eftir að
friður var saminn. Hveitibænd-
urnir fóru þá að átta sig á því, að
þeim bæri nauðsyn til að mynda
félagsskap, er þeir réðu sjálfir
yfir og sem hefði það hlutverk, að
selja hveitið 0g koma á það fast-
ara og ákveðnara verði.
Hveitisamlagið tekur engan á-
góða af hveitisölunni, heldur
kostnaðinn að eins, og er það
bóndans hagur. Það getur einn-
ig, með sínum beinu samböndum,
sparað töluverðan kostnað, sem
ekki varð komist hjá með gamla
Iaginu. Það losar bóndann við
allar þær áhyggjur, sem hann áð-
ur hafði út af því, hve nær hann
ætti að selja hveiti sitt, en trygg-
ir honum meðalverð á öllu hveiti,
sem það selur. Þar sem samlagið
á ekki sínar eigin kornhlöður, hef-
ir það samið við aðrar kornhlöður
um að taka við sínu hveiti. Smátt
og smátt er hveitisamlagið að
byggja eða kaupa kornhlöður al-
staðar í Sléttufylkjunum. Eftir
því sem Canada þroskast, tekur
þessi félagsskapur enn meiri fram-
förum, svo hann verður ðflugri
heldur en nokkur annar félags-
skapur af þessu tagi.
Mönnum er boðið að spyrja um
hvað sem er hveitisamlaginu við-
víjandi, og verður þeim spurning-
um svarað hér í blaðinu.
Alveg óviðjafnanlegur
drykkur
Sökum þess hve efni og útbúnaður er
[fuilkominn.
Orðsending
til ritstjóra Heimskringlu.
20. maí í vor bað eg þig að setja
saman 3 sléttubandavísur fyrir
mig, og okkur íslenzku karlana,
sem unnum svo heitt vísna skáld-
skap. Vonin, alda vinurinn minn
góði, taldi mér trú um, að frá
og boriö ávöxt eins og önnur tré!m&uni, sem talaði eins djarft um
mundu gjöra ef þau væru ræktuð ljóðagerð og þú, myndi eg tæplega
Canada hefir að selja til annara |
landa, getur áreiðanlega ráðið j
því, að ekki sé alt of miklu hveiti
dembt á markaðinn í einu, sem
æfinlega hefir það í för með sér, j
að verðið lækkar. Styrkleiki sam- j
lagsins liggur aðallega í því, að
það getur ráðið hvenær hveitið er j
selt, og það getur selt í stórum
stíl.
Þessi félagsskapur er bygður á !
nxjög frjálslegum grundvelli. j
Hverju fylki er skift í sjö um- j
dæmi, og þeim aftur skift í tíu
minni umdæmi. Á ári hverju
sendir aðal skrifstofan hverjum
félaga kjörseðil og nöfn þeirra, er
samlögunum tilheyra, og í hans
umdæmi eiga heima. Getur þá
hver félagi kosið "þann sem þann
víll til að mæta sem fulltrúi um-
dæmisins á ársfundi hveitisam-
Kievel Brewing Co. limited
St. Honiface
Phones: N1178
N1179